HET BOZE
BELETSEL
simcatöQD
rcawü
Voor
rokers
met
een
eigen
stijl
GF GFF
GOLDEN FICTION
Rhodesië voelt de klem
niuutu
J Fa. W. Gi li jam se
De woningbouw
in Zierikzee
GOLDÉ
FICTIO
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrydag 10 december 1965 Nr. 19903
Ue ambachtsheren Ue Jonge ran Dreiscliur
In aansluiting op een door onder
getekende geschreven artikelenreeks,
betreflende de Ambachtsheren De
Jonge van Oosterland, Sir Jansfand
en Oostersteijn, willen we verder een
blik werpen in een stukje geschiede
nis van de Ambachtsheerlijkheid
Dreischor, waar men cok telgen van
het roemruchte geslacht der De Jon-
ge's als Heer aantreft, zij het dan
een andere tak als de Oosterlandse,
n.l. dat van De Jonge van Zwjjns-
bergen. Deze beschouwing is mo
menteel niet van actualiteit ontbloot
omdat, naar bekend, volgens annon
ces in verschillende dag- en week
bladen, de Ambachtsheerlijkheid
Dreischor te koop wordt aangeboden
Een bekend feit is dat destijds Mr.
Andries Herhuyzen, gehuwd met de
Zierikzeesche Johanna van Os. Am
bachtsheer was van Dreischor, als
opvolger van de bijna legendarische
Pieter Mogge, wiens graftombe,
naast dat van zijn oom en voorgan
ger Ockersse, in de gerestaureerde
Herv. Kerk in Dreischor te bewonde
ren is. Heshuyzen overleed op 20
maart 1776', en er bleek bij de ope
ning van zijn testament da thij de
Heerlijkheid van Dreischor had ge
maakt op Cornelis de Jonge, de oud
ste zoon van zijn zuster Hillegonda
Christina Heshuyzen, overleden in
1792 en gehuwd geweest met Mari-
nus Bonifacius de Jonge. Zo werd
dan in 1776 met de op 19 mei 1764 te
Zierikzee geboren Comelis de Jon
ge, voor het eerst een De Jonge, Heer
van Dreischor. Hij was no slechts 12
jaar oud en kon aan zijn naam De
Jonge de betiteling van Dreischor"
toevoegen.
Hij werd een man van grote ach
ting, deze eerste Heer van Dreischor,
op 19 augustus 1784 wordt hij be
noemd als pensionaris-honorair van
zijn vaderstad Ziérikzee, in 1789
Heemraad van Schouwen en zelfs in
1796 Leenman Beoosterschelde.
Voorts wordt nog van hem vermeld
dat hij lid van de municipaliteit was
te Zierikzee (lid van het gemeente
bestuur). Op de hoge leeftijd van 88
jaar overleed hij te Cleef, ongehuwd,
nadat hij niet minder dan 76 jaar
Heer van Dreischor was geweest.
Als zijn opvolger zien we de zoon
van zijn broer aan het bewind ko
men en dus de tweede Ambachts
heer De Jonge in Dreischor. Het was
Jhr. Marinus Bonifacius de Jonge
van Zwijnsbergen. Doordat hij op 1
oktober 1825 in de adelstand werd
verheven, kreeg Dreischor nu een
edelman als Heer. Hi.i was de zoon
van Mr. Francois Andries de Jonge,
die in 1820 het kasteel „Zwijnsber
gen" met de Heerlijkheid aldaar aan
kocht. en nadien de betiteling „van
Zwijnsbergen" achter zijn naam
plaatste, zowel als zijn nazaten. Mr.
Francois trouwde in 1789 met Anna
Maria Emilia Martini, een rijke we
duwe, en gewon hierbij twee kinde
ren, een zoon en e endochter. Deze
zoon nu, Jhr. Marinus Bonifacius
Willem werd de tweede Ambachts
heer de Jonge in Dreischor. Voorop
zij nog vermeld dat zijn ouders op
27 juni 1789 verhuisd waren naar
's Hertogenbosch. zodat de tak De
Jonge van Zwijnsbergen voortaan
niet te Zierikzee doch in Brabant te
vinden was. later verhuisden zij naar
Helvoirt. Jonkheer Marinus was dan
ook geboren te Den Bosch op 31 au
gustus 1790. Hij bracht het te Hei-
het. herstel van het Oranjehuis", tot
voirt eerst tct Schout, en daarna na
Burgemeester. Verder lid van de
Ridderschar) van Brabant en Kamer
heer van Z.M. Koning Willem'' TT.
Cd 22 mei 1«r4 stierf hii te 's Her-
toeenbosch. Terlcons zii nog onge
merkt dat, 7iin eniee zuster: ionkvr.
Eva Maria Adriana de Jonge van
Zwijnsbergen, de vrouw was v»n
Willem Frederik del Camno. ge
naamd Camp, in leven majoor dei-
Genie, en indijker van de Anna Ja_-
cobapolder, die hij vernoemde naar
zijn tweede vrouw: Anna Jacoba van
De Jonge van Dreischor werd Jhr.
Sonsbeeck. De derde Ambachtsheer
Godfried de Jonge van Zwijnsber-
1835, een zoon van de vorige Am-
gen, geboren te Helvoit op 5 april
bachtsheer. Hij was Kamerheer van
Z.M. Koning Willem III en majoor
commandant der Scherpschutters te
Den Haag. Hij huwde op 13 april
1866 met Cornelia Christina Vegelin
van Claerbergen, een jonkvrouwe,
wonende te Roquebrune bij Menton
in Frankrijk. De derde Heer de Jon
ge van Dreischor overleed op 4 fe
bruari 1887 te Den Haag en als zijn
opvolgster werd benoemd tot Am-
bachtsvrouwe van Dreischor Jonk
vrouwe Aurelia Adriana de Jonge
van Zwijnsbergen, zulks omdat haar
beide broers Adriaan en Marinus op
jeugdigen leeftijd overleden, resp. op
de ouderdom van 8 dagen en 1
maand. En het is deze Ambachts-
vrouwe die oveleden in 1963 op 96-
jarigen leeftijd, dezer dagen in het
nieuws gekomen is, doordat de Heer
lijkheid van Dreischor, als zijnde een
onderdeel van haar boedel verkocht
za! worden eventueel. Zij woonde
nog te Roquebrune bij Menton en
'was ongehuwd. Veel vertellen de
boeken niet over haar dan dat zij
het twede lid is van haar geslacht
die tot het Roomsche geloof zijn
overgegaan, n.l. in 1895. Vermoede
lijk was zij de laatste Ambachts-
vrouwe te Dreischor uit het geslacht
De Jonge, zodat er vier leden het
bewind te Dreischor hebben gevoerd,
O. C.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Bennebroek (vak. wij
len P. J. F. Lamens): A. M. Lang-
hout, Braikel; te Meerkerk: A. van
Eij'k, Bergschenhoek.
Aangenomen naar Rotterdam-
Delfshaven (va'k. J. W. Schipper)J.
I. J. Knottnerus, Rekken.
Ger. Kerken
Beroepen te Hasselt: G. Meijering,
Herwijnen.
Chr. Ger. Kerken
Tweetal te Papendrecht: J. P. Ver
steeg, Wormerveer en M. Vlietstra,
IJmuiden.
Beroepen te 's-Gra vendee!J. P.
Versteeg, Wormerveer.
Bedankt voor Nieuwe Pekela: J.
P. Versteeg, Wormerveer.
Ger. Gemeenten.
Beroepen te Kootwijkerbroek: P.
Blok, Dirksland.
Nog nooit heeft een Britse rege
ring zo laag gehandeld, aldus de
Rhodesische minister van financiën
over de nieuwste maatregelen van
premier Wilson om te voorkomen dat
nog enig geld naar de rebellerende
kolonie gaai. De maatregelen komen
soms hard aan - zoals het blokkeren
van de pensioenen - maar de Rhode-
siërs past het klagen in deze slecht:
ze hebben het er naar gemaakt.
Intussen beginnen de grotere weer
slagen van Smiths eenzijdige onaf-
RAWALPINDI, In het Pakistaan
se deel van Kasjmier hebben enige
honderden demonstranten maandag
de auto's waarin negen leden van
het Amerikaanse congres door de
plaats Mirpoer reden, met verf 'be
klad. De betogers schreeuwden Leu
zen waarin 'de Amerikaanse politiek
ten aanzien van Vietnam en de
kwestie-Kasjmier werd veroordeeld.
HONGKONG. Een brand iin de.
machinekamer van het Amerikaan
se vliegdekschip Kitty Hawk, dat in
de Zuiddhiinese zee kruist, heeft twee
matrozen Ihet leven gekost. Acht-en-
twintig opvarenden liepen verwon
dingen op. Men .had het vuur 'binnen
drie uur 'in 'bedwang.
VENSTER
hankelij kheidsv er klaring zich voel
baar te maken. In een beetje opge
wonden sfeer hebben de ministers
van buitenlandse zaken van de Or
ganisatie voor Afrikaanse Eenheid
in Addis Abeba aan de Britten een
ultimatum gesteld.
Vóór 15 december moet Smith zijn
verjaagd of we verbreken de betrek
kingen. Dat is een onmogelijk ulti
matum: al zou Wilson willen (en hij
wil niet) dan zou hij met geweld geen
kans zien de rebellie te bedwingen
voor de 15de. Maar indirect wordt hij
wel geholpen door de krasse taal uit
Addis Abeba. Als er iets is wat Brit
ten mishaagt - socialisten of conser
vatieven - dan. is het gedwongen
worden. Weshalve de Afrikaanse lei
ders het hem een beetje gemakkelij
ker gemaakt hebben thuis om op zijn
eigen manier tegen Smith op te tre
den.
Sneeuwbal
Dat is in ieder geval niet met ge
weld. Terecht, want het gaat er hier
bij niet alleen om dat de Engelsen
liever niet gaan schieten op hun
stamverwanten; er komt bij dat een
dergelijke strijd er haast automatisch
een wordt waarbij andere Afrikaan
se landen zich gaan aansluiten en
waarvan de uiteindelijke omvang
niet is te voorzien.
Wilson meent nog steeds dat door
economische pressie de Rhodesiërs
duidelijk kan worden gemaakt dat
het zo niet gaat en dat ze dan wel
op hun rebellie terug zullen komen.
XJit de besluiten van de minister van
financiën in Salisbury blijkt dat men
daar inderdaad gaat rekenen op na
righeid. In feite absurde maatrege
len als liet geven van voorkeur aan
mankracht boven machines om
werkloosheid te voorkomen, wijzen
er op.
Bovendien valt de voornaamste
bron van inkomsten van Smith's re
giem, de invoerrechten, voor een
groot deel uit. Maar of dit genoeg zal
zijn?
Engelse zender
Tensloltc zijn deze Rhodesiërs
overtuigd dal ze voor hun hachje op
komen en dan zijn ze tot enige offers
bereid, tenminste degenen die niet
elders een verzekerd bestaan kunnen
financieren.
De B.B.C. gaat met een zender uit
Beetsjoeanaland ook een handje hel
pen door nauwkeuriger berichtge
ving dan de Rhodesiërs nu krijgen.
Maar het zal gebeuren met wat de
Sunday Times noemde een zwak
stemmetje in de nacht". Grootse ef
fecten daarvan kan men ook al niet
verwachten. Tenminste niet snel.
Wilson speelt kennelijk op de lan
gere termijn, in de hoop dat dan de
gcmoed.eren wat zullen zijn afge
koeld. Zijn gok kan ook net verkeerd
uitvallen, zodat door het broeien
juist de Afrikaanse woede de kook
hitte bereikt .Onverstandige daden,
zoivel van Smiths kant als van de
zijde der Afrikaanse staten, zouden
dan licht de strijd onvermijdelijk
maken, die Wilson poogt te ontlopen.
SAIGON. In de week tot 4 decem
ber zijn in Vietnam 19 Amerikanen
gesneuveld, 161 'gewond en 2 vermist,
zo is woensdag in Saigon bekend ge
maakt. In dezelfde periode sneuvel
den volgens de Zuidvietnamese le
gerleiding 365 Zuidvietnamezen en
worden 367 vermist. Volgens Ame
rikaanse opgaven luiden deze cijfers
echter anders: 126 gedood, 183 ge
wond en 217 vermist. j
BRUSSEL. Een iets meer stijgende
lijn in de industriële produktie en
een verder verslechterende handels
balans meldt het donderdag in Brus
sel gepubliceerde maand rapport van
de Europese Commissie over de eco
nomische ontwikkeling in de zes lan
den van de Europese Economische
Gemeenschap.
FEUILLETON
Terwijl hij at, dacht hij verder. Hij
keek op zijn horloge. Het was bijna
twee uur. „De tijd in aanmerking
nemende, 'kunt u geen onderwijzeres
zijn, want dan stond u nu voor de
klas".
„U 'bent 'anders onzettend wann",
antwoordde ze geamuseerd,
„Vakierares soms? Of huishoud
school?"
„Nu zeg 'ik: heel erg warm".
„Het -heeft dus wel iets met het
onderwijs te ma'ken?"
„Inderdaad".
„Inspectrice L.O.?"
„Kom, 'kom, meneer. I'k ben wel
geen twintig, maar döar nemen ze
toch igeen vrouw van mijn leeftijd
voor, 'blijft u maar rechtstreeks bij
'het onderwijs!"
„Gymnastieklerares?
„Nee, zo lennig ben ik vast niet".
„U geeft niet 'hele dagen les, want
dan zat u hier niet. Wat geeft men
nog meer gedurende enkele uren?
Bent u op een middelbare school?"
„Gewoon 'lagere school. En net zo
als u zegt, slechts enkele uren por
week".
„Hé, wat kan dat zijn? Wat had
den wij vroeger enkele uren per
week? I'k weet het werkelijk niet".
Willie amuseerde zich 'kostelijk.
„Ik geef oök geen les aan jongens".
„Aan meisjes dus. Geeft u les in
ikdken, dat u zo goed verstand hebt
van restaurants?"
„Dat heb ik niet, dat zei u. Overi
gens, ik geloof dat dit meer een taak
is voor het voortgezet lager onder
wijs. Of de huishoudschool".
Met
jJliimii
VU/WW,
•um
10
door LEIDA GRAAFLAND
„WachtBent u 'handwerklera-
res?"
Ze knikte. „Zegt u maar gewoon
handwerkjuf. Op twee lagere scho
len 'bij ons in de omgeving",
„Vindt u 'het leuk?"
„Och, men moet wat om handen
hebben. Zelf zit ik op een boerderij.
Eigenlijk inwonend bij mijn broer en
schoonzuster".
De ober 'bracht zijn vlees, dat hij
begon te snijden. „Ja, u ziet er uit
als een gezond'e boerendochter. Bruin
ondanks we de laatste weken vrijwel
geen zon gehad hebben .In de buurt
van Eindhoven zeker. Of moet ik
weer raden?"
Ze lachte vrolijk. „Odiliapeel. Wiel
eens van gehoord?"
„Allicht. Ik iheb immers vroeger
gereisd?"
„Eet u toch, meneer Wieland. Ik
'houd u van uw maaltijd af".
„Datdat geeft niet. Ik heb in
lange tijd niet zo gezellig gebab
beld".
Hoofdstuk 4.
Na het eten rookten ze een sigaret.
Hij 'bestelde nog wat te drinken voor
haar en nam zelf tot besluit een kop
koffie, Op oen gegeven moment
vioog (hij„Hoe bent u maar de stad
gekomen? Met de auto van uw
broer?"
„Nee, met de 'bus".
„Als ik niet te vx*ijpostig 'ben, juf
frouw Verpalenu kunt met me
meerijden. Zet ïk u desnoods voor
de boerderij af".
„We zitten een eind van de grote
weg af".
„Een Dafje komt overal doorheen"
puur-witte mondstuk
antwoordde ihij lachend.
„Dat 'klinkt tevens zakelijk. Loopt
het met de verkoop? Hebt u ook een
vei hu ui'iririohting?
„Nee. Alleen verkoop en reparatie.
Verhuren kost alleen maar geld.
Daar begin ik niet meer aan".
Ze dronk haar limonade en toen
ze bleef zwijgen, zei hij: „Misschien
was ik te brutaal met m'n uitnodi
ging? U denkt wellicht: een vreem
de man, ik 'ken 'hem een uurtje en
hij nodigt me al uit met hem mee te
gaan in zijn auto. We komen over
eenzame wegen. Zou hij wel te ver
trouwen zij'n? Zo ongeveer zal uw
gedachtengang wel zijn ,'is het niet,
juffrouw Verpalen?"
Willie voelde dat ze begon te'kleu
ren. Ze schudde langzaam haar
hoofd. „Ik dacht eigenlijk over heel
'iets anders. Een klein beetje men
senkennis heb ik in de loop der ja
ren wel gekregen", antwoordde ze
droog. „Ik zal 'graag van uw aanbod
gebruik maken. Ik stel het zelfs op
prijs".
„Een pak van mijn 'hart. juffrouw
Verpalen. Ik dacht vast, dat u plot-
seLing bang was geworden. Stel u
gerust. U bent naast me in m'n wa
gen, net zo veilig als op de boerderij"
Een kwartier later zat ze bij hem
in de 'kleine wagen. „Mijn broer
heeft een oude Ford. ik meen eon
drie en vijftiger. Maar lopen als eon
sneltrein".
„Dan zult u mijn Dafje wel klein
vinden. Maai* ik ben alleen, en voor
mij is het groot genoeg".
„Woont u oök helemaal alleen?"
Hij 'knikte. „Mijn vader is dood.
Mijn mooder woont in bij een ge
trouwde zuster van me. In Laag
Keppel. Dat is bij Doetinchcm. Ik
heb een vrouw, werkster, huishoud-
stei*, zo je het noemen wilt, voor
's morgens. Ze kookt m'n potje. Ik
heb nog een ongetrouwde zus, die zit
in Gennep op kantoor. Een paar koer
in de wedk wipt ze aan en ruimt dan
m'n rommel wat op".
„Een vrijigezellenhuishouding dus'
lachte ze. (Wordt vervolgd)
Ingezonden mededeling
t z0'n capaciteit
of'voor °nf:;^VEén stak
rd^ran onderdeien opkiaPPe". n- luxueus.
«„XÏ3- TST.S
ff"
missie - nieuw! prvolmaakt met attrak-
De hele Simce-lipde 220 dealers ze u
-
Dealer voor Schouwen - Duiveland:
Automobielbedrijf
Lange Reke 2 - Telefoon (01116)-370
BLIK DOOR HET WERELD
ZIERIKZEE, 10-12. In 1965
kwamen in Zierikzee de vol
gende, tot het bouwvolume
voor 1964 behorende woningen
gereed:
10 woningen aan de Bogaard
straat (3 vrije sector en 7 pre-
tniewoningen); 3 bungalows 1
in plan Kaaskenswater, 1 in
Malta II en de grafdelverswo-
ning); 1 premiewoning aan de
Miereweg en voorts de wonin
gen behorende bij Nutsspaar-
bank, Raiffeisenbank en een
winkelpand.
In aanbouw zijn thans:
9 premiewoningen bouwfonds
Ned. Gemeenten (5 aan de
Caustraat en 4 aan de Kaers-
semakerstraat).
Aanvragen waarop nog geen
beslissing is ontvangen zijn in
gediend voor:
22 ongesubsidieerde woningen
(complexen van 10, 5, 2 maal 2
en 3 incidentele woningen): 3
Bogaerswoningen (aan de Re
genboogstraat) en 25 premie
woningen complexen van 13
en 12).
De bouwactiviteiten blijven
zich in het algemeen gunstig
ontwikkelen. Tot en met 1 no
vember 1965 zijn bouwvergun
ningen, en voor zover no dig
rijksgoedkeuringen, verleend
tot een bedrag van f 4.594.668.
Deze maand wordt dit bedrag
nog verhoogd met f 2.683.315,
zodat het totaal over 1965 zal
bedragen f 7.277.983. Het to
taal aantal bouwvergunningen
dat werd verleend bedraagt
122. Voor bouwaanvragen ter
waarde van f 3.589.550 is nog
geen rijksgoedkeuring verkre
gen.
Ingezonden mededeling
CIGARETTI
Exclusieve melanges
van pure ongesausde
tabakken
Rijp, vol smaak
en toch zacht
EEN LAURENS PRODUKT
Zó geeft de gemeente Zierikzee elke gulden uit
ZIERIKZEE, 9-12. Van elke gulden die de gemeente Zierikzee in 1966 hoopt
te ontvangen is bestemd voor:
1. Onderwijs c.a. 21 cent
2. Openbare Werken18,8 cent
3. Soc. zorg en Maatschappelijk werk 15,1 cent
4. Met inkomsten corresponderende uitgaven12,4 cent
5. Beheers- en administratiekosten9,4 cent
6. Volkshuisvesting 9,1 cent
7. Economische aangelegenheden 5,2 cent
8. Overige uitgaven 3,3 cent
9. Volksgezondheid 2,6 cent
10. Openbare veiligheid 1,5 cent
11. Onvoorziene uitgaven 1,2 cent
12. Eigendommen (niet vooropenb. dienst) 0,4 cent
Totaal 100 cent
