Groot-Brittannië neemt scherpe maatregelen tegen Rhodesië
Wijziging Huurwet door Kamer aanvaard
Een portret van Ian Smith van Rhodesië
Politie-onderzoek tegen „Zo is het..."
De verzekerde en zijn ziekenfonds
Binnenlandse
luchtliji
Tegenregering
in Rhodesië
F.A.O.-conferentie
te Rome
Honderd jaar Vereniging Volksonderwijs
men?
TAPIJTEN
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Vrijdag 12 november 1965
122ste jaargang Nr. 19887
WAARIN OPGENOMEN
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
1797-T889
RE DAK TIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, postbus 1, tel. 01110-2255,
na 18.00 uur: tel. 01110-2118. Girorekening 137677.
Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938. Uitgave:
N.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman, Zierikzee.
A80NNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling i 5,85; per week
45 cent. Losse nummers 12 cent. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs 16 cent
per mm; „Succesjes" (max. 4 regels) f 1,25 per stuk.
In dit nummer:
Harde noten op V. V, V.- vergadering Bnrgh-Haamstede
Na Smith's verklaring
LONDEN. 11-11. Na de eenzijdi
ge onafhankelijkheidsverklaring
door premier Ian Smith van Rhode
sië, zyn van Britse zijde een aantal
maatregelen aangekondigd.
Rhodesië is buitengesloten uit het
sterlcnggobied.
Aankoop van Rhodesische tabak is
verboden.
De uitvoer van wapens en van alle
andere Britse produkten naar Rho
desië is verboden.
Dc Britse hulp aan Rhodesië is
stopgezet.
Premier Ian Smith cn alle minis
ters zijn, in opdracht van koningin
Elizabeth, van 'hun functie ontheven.
De Rhodesische hoge commissaris
in Engeland moet het Britse grond
gebied verlaten.
Alle regeringen van het gemene
best is verzocht geen betrekkingen
meer met de Rhodesische autoritei
ten te onderhouden.
Al deze maatregelen werden don
derdagmiddag door premier Wilson
in het Lagerhuis aangekondigd.
De bewindsman veroordeelde de
Rhodesische onafhankelijkheidsver
klaring als een illegale daad, die
geen wetskracht bezit. PI ij deed een
beroep op alle in Rhodesië wonende
Britse burgers, trouw aan de konin
gin to blijven en de Britse wet te
eerbiedigen.
De Britse eerste-minister besloot
zijn verklaring met de mededeling
dat de Britse regering alle nodige
maatregelen zal treffen, opdat Rho
desië weer trouw aan de Britse
kroon wordt.
Inschakeling
Veiligheidsraad
Toen 'hij aankondigde dat lord Ca-
radon, de leider van de Britse af
vaardiging bij de Verenigde Naties,
om een spoedibij eenkomst van do
veiligheidsraad 'had' verzocht klon
ken er uit de oppositiebanken uit-
raepen als „waarom" en „nonsens",
terwijl van labourzijde veel bijval
klonk. Wilson antwoordde; „Als wij
niet om een bijeenkomst vragen, doet
iemand anders het en het is de
plicht van de regering de situatie
meester te blijven".
In Rhodesische nationalistische
Uibreidüigsplaiinen
bij «le Kon. Hoogovens
IJMUIDEN, 12-11. Dc raad van
commissarissen van Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfalbrieken N.V. heeft
zijn goedkeuring gehecht aan een
voorstel van de raad van bestuur tot
een investeringsprogramma, dat be
oogt de produktie - uitgedrukt in
ruwstaal - in vijf a zes jaar uit te
'breiden van de huidige 2,8 miljoen
ton tot vier miljoen ton per jaar.
Met deze uitbreidingen is een totaal
bedrag van f 970 miljoen gemoeid.
Zij zuilen een toeneming van de per
soneelsbehoefte met ongeveer 3.300
man met zich brengen. Vergeleken
met 'het huidige peil betekent dat
voor 2.000 tot 2.500 man nieuwe
werkgelegenheid zal ontstaan. Ver
wacht wordt dat hiervoor overwe
gend Nederlandse werknemers kun
nen worden aangetrokken.
kringen in Londen verwacht mon dat
in Loesaka. de hoofdstad van Zam
bia, spoedig de vorming van een
Rhodesische regering in balling
schap zal worden bekend gemaakt.
Binnenkort wordt in Loesaka een
buitengewone bijeenkomst gehouden
van Rhodesische negerleiders in bal
lingschap, zo/verklaarde Jason Moyo,
vertegenwoordiger in Londen van de
„Simbabwe Afrikaanse Volksunie"
(ZAPU). Hij vertrok zelf onmiddel
lijk naar Loesaka.
Andere beperkingen
Wilson zei verder dat voor Rhode
sië speciale deviezenbeperkingen
zullen gelden. Rhodesië zal onmid
dellijk buiten het genot van de voor
keur-invoerrechten van het Geme
nebest worden gesteld. Paspoorten,
uitgegeven of verlengd door de „ille
gale" regering, zullen niet door
Groot-Brittannië worden erkend.
Premier Wilson maakte in zijn
verklaring geen gewag van enige
militaire actie tegen Rhodesië.
Hy zei dat leden van strijdkrach
ten en politie in Rhodesië de doelein
den van de illegale regering niet ge
wapenderhand zullen mogen steu
nen. HU richtte een oproep tot de
Overheidsdienaren geen werk te ver
richten voor het illegale bewind.
De Britse hoge commissaris in Sa
lisbury, John Johnston, zal naar En
geland worden teruggeroepen en de
diplomatieke onschendbaarheid van
de Rhodesische hoge commissaris in
Londen, brigadier Skeen, zal zater
dag, 13 november, om 12.00 uur af
lopen.
De Britse eerste-minister zei dat
de beslissing van de Rhodesiëx-s voor
hem een persoonlijke tragedie bete
kent.
DEN HAAG, 11-11. - Dc Tweede
Kamer is donderdagmiddag akkoord
gegaan met het voorste 1 tot wijzi
ging van de Huurwet. Namens de
fractie van de Party van de Arbeid
verklaarde drs. Nederhorst dat de
meerderheid van zyn fractie „zonder
enig enthousiasme" vóór het wets
ontwerp zou stemmen.
Hij noemde een huurverhoging op
dit moment „een ongelukkige zaak".
Hij wees erop dat tijdens de kabi
netsformatie afspraken over deze
huurverhoging zijn gemaakt en
noemde die afspraken „de prijs voor
Proces over papegaai
DUINKERKEN, 11-11. Henr*
en Jeanne Goupe, eigenaars
van een café in Grevelingen
nabij Duinkerken, eisen 30000
fr. ongeveer 22.000 gulden
schadevergoeding wegens het
overly den van hun Indische
papegaai Coco. De vogel, die
faam had verworven door een
optreden voor radio-Luxem
burg, stierf vredig in de armen
van Jeanne, nadat hij zou heb
ben gezegd: „Ik voel me niet
erg goed, oma. Ga Henri ha
len". Het echtpaar Goupe, ge
steund door drie dierenartsen,
stelt nu dat Coco door een
„emotionele schok" is gestor
ven. Hij vloog in paniek tegen
de tralies van zijn kooi toen
mensen van de Franse radio-
t.v. met booglampen en t.v.-
camera's binnenkwamen voor
het maken van opnamen. De
vogel, die de cafébezoekers
met zijn levendig gebabbel en
imitaties had vermaakt, werd
ziek en zat stil in zijn kooi.
De schadevergoedingseis, ge
baseerd op „zakelijk en per
soonlijk verlies", komt volgen
de week voor de rechter.
LONDEN, 11-11. „Dat zal nooit
gebeuren zolang ik leef", heeft pre
mier lan Smith van Rhodesië eens
gezegd met het typische accent van
de 230.000 blanken in zijn land.
„Dat" is een Rhodesische regering
die bU algemene verkiezingen is ge
kozen cn een einde zou maken aan
de levenswijze cn de alleenheer
schappij van een blanke minderheid,
bevoorrecht boven vier miljoen Afri
kanen die weinig ontwikkeld zijn cn
geen hulpbronnen hebben.
Het verzet en dal soort fanatisme
dat dikwijls voortkomt uit het ge
voel ,een historische missie te moe
ten vervullen, vormen de voornaam
ste trekken van de man die, uit naam
van de christelijke en westelijke be
schaving, het hoofd biedt aan Enge
land, heel Afrika en de overweldi
gende meerderheid van de interna
tionale gemeenschap.
De huidige houding van deze nau
welijks 45-jarige man wordt door
zijn gehele voorafgaande leven be
paald. Hij is er zeker van dat de
blanken in Afrika slechts de keuze
hebben lussen zich verzetten of ver
trekken. „Als wij tot de slotsom zou
den komen dat wy ons land zullen
moeten verlaten, zullen wij dat
vechtend doen in plaats van krui
pend", heeft hij nog pas gezegd.
Smith is in 1910 in Rhodesië gebo
ren als zoon van een kolonist, die in
1808 naar midden-Afrika was ge
gaan, behept met de. strengheid, cn
de principes van de Anglicaanse op
voeding van het einde der vorige
eeuw.
Op de universiteit was hij een fer
vent rugby-speler. Hij groeide op in'
de sfeer van de Britten, in Rhodesië,
die sentimenteel gehecht waren aan
hun land van oorsprong maar er di
rect kritiek op hadden. Zij waren
niet in staal de evolutie te volgen of
de wegen van de Britse koloniale po
litiek te begrijpen.
Toch gaf Ian Smith enige pan zijn
beste jaren aan zijn Britse vader
land, Op 21-jarige leejtijd trad hij
toe tot de R.A.F. en zijn toestel werd
door de Luftivaffe neergeschoten in
de westelijke Lybische woestijn. Hij
werd daarbij ernstig gewond. Naast
zich hoorde hij iemand mompelen:
„Over enkele uren ben ik slechts een
koud lijk". Smith overleefde het, zijn
gezicht werd ontsierd door littekens.
Smith bleef vliegen en werd een
tweede keer, boven Italië neerge
schoten. Daar voegde hij zich bij de
Italiaanse partisanen, met wie hij
een half jaar een uiterst gevaarlijk
leven leidde.
Terug in Rhodesië wijdde hij zich
aan de veeteelt en bemoeide zich
daarbij, zoals iedere landbouwer
daar, met de politiek. Zijn rechtse
partij het „Rhodesisch Front" be
haalde in december 1062 een grote
overwinning. Voor het eerst in de
Rhodesische geschiedenis kregen de
boeren de macht, in handen. Zij
vormden de voorhoede van het Euro
pese extremisme en waren resolute
tegenstanders van emancipatie der
negers. Smith werd weldra hun
woordvoerder en voorvechter. In
april 1064 brachten zijn volgelingen
hem aan de macht en begonnen zij
tevens te dreigen met eenzijdige on
afhankelijkheidsverklaring.
het doen slagen van de kabinetsfor
matie".
Het wetsontwerp werd aangeno
men met de stemmen van de C.P.N.-
en de P.S.P.-fractie tegen. De uit
slag van de stemming was 104 vóór
en 10 tegen.
De wijziging van de Huurwet
houdt in, dat woningen vóór 1 jan.
1921 gebouwd, met een huur lager
dan f 75,f 70,of f 60,al naar
gelang de gemeenteklasse, niet in
huur worden verhoogd. Woningen uit
dezelfde groep, gebouwd tussen 1
jan. 1921 en 5 mei 1956, krijgen een
hu ui-verhoging van tweemaal 7 Vz
Vijftien procent huurverhoging krij
gen woningen gebouwd tussen ip?.y
en 1945 met hui-en hoger dan f 135,'—,
f 125,— of f 110,De overige voor-^
oorlogse woningen worden tweemaal
met 10 procent verhoogd, evenals de
woningwetwoningen gebouwd in de
jaren 1946-1956. Hetzelfde geldt in
het algemeen voor de na-oorlogse
tot 1957 gebouwde gesubsidieerde
particuliere huurwoningen.
Voor de woningen uit de jaren na
1956 zal het huurverhogingspercen
tage variëren van nul tot tweemaal
tien procent, afhankelijk van de huur
die thans geldt. Deze huurverhogin
gen zullen respectievelijk op 1 jan.
1966 en 1 jan. 1967 ingaan.
H.K.H. prinses Beatrix, die deze week de toestemming van de Tweede Ka
mer ontving in het huwelijk te treden met de heer Claus von Amsberg.
Het huwelijk zal in Amsterdam worden voltrokken.
AMSTERDAM, 11-11. De Hilver-
sumse petitie zal in opdracht van de
Amsterdamse officier van justitie en
hoofd van hét arrondisemeritsparkctT
mr. dr. J. F. Hartsuiker, een onder
zoek instellen naar een over het ko
ningshuis handelend gedeelte in de
laatste uitzending van de VARA-te-
levisierubriek „Zo is het
De officier heeft van de heer E. P.
van der Zeep uit Lage Vuursche een
schriftelijk verzoek ontvangen om
tegen „verantwoordelijke personen
bij de VARA" een strafvervolging in
te stellen wegens majesteitsschennis.
Volgens de briefschrijver zou in dit
programma beledigende uitlatingen
jegens het koningshuis zijn gedaan.
UTRECHT. 11-11. De naam van de
arts is in dc ogen van de zieken
fondsverzekerden moeilijk aantast
baar: hij is de vaderlijke autoriteit,
heerser in het geheimzinnige gebied
tussen leven en dood. De onlustge
voelen in de relatie tot de arts krij
gen vooral gestalte in een zich ach
teruit gezet voelen in vergelijking
met de particuliere patiënten.
Veertiig procent van ziekenfonds
verzekerden, die vier jaar 'geleden
werden 'geënquêteerd im hot kader
vmï een door het Algemeen Neder
lands Onderling Ziekenfonds inge
steld psychologisch onderzoek naai
de 'instelling van de ziekenfondsver
zekerden, zegt 'heel openlijk het ge
voel te 'hebbep anders behandeld te
worden.
De resultaten van het door ma-
krotest in Amsterdam uitgevoerde
onderzoek zijn eei-st thans bekend
gemaakt in het blad van de Centrale
Bond van onderling beheerde zie
kenfondsen. Hoewel de C.B.O.Z.
voorzichtigheid bij de beoordeling
van de verkregen resultaten gewenst
aoht, is dc bond tevens van oordeel
Kind dronk lysol
GRONINGEN, 11-11. De driejarige
Frederik Verheul uit Utredht werd
in Groningen omstreeks 'het middag
uur in allerijl door dc G.G.D. over
gebracht naar het academisch zie
kenhuis. De kleine Frederik logeer
de bij zijn oma 'in Groningen. In een
onbewaakt ogenblik zag hij kans een
fles met lysol te pakken cn er en
kele ferme teugen uit te nemen. Het
snelle transport bleek gunstig, want
zijn toestand <is nu zodanig dat er
geen levensgevaar oneer is.
DEN HAAG, 11-11. Het Tweedde
Kamerlid, de heer Oele (P.v.d.A.)
heeft de minister van verkeer en
waterstaat, schriftelijk de vraag ge
steld of deze bereid is le bevorde
ren dat een regeling tussen spoorwe
gen en luchtvaartmaatschappij(en)
wordt getroffen waarbij retourbiljel
len van de ene vervoermethode gel
dig zijn. op de andere en omgekeerd.
Dit ter vergroting van dc belangstel
ling voor vliegdiensten in het bin
nenland.
dat een goede indruk werd verkre
gen van de vier jaar geleden leven
de gevoelens.
Sleahts zeven procent van de on-
dei*vraagdën reageerde negatief over
het ziekenfonds als sociale instelling.
Zij zagen er „een winstgevend be
drijf" in. Het oordeel over de ver-
strokkiiïgen was ten gunste van de
ziekenfondsen (6 40).
LONDEN, 11-11. Dc Z.A.M.U., een
van dc beide grote negergroeperm-
gen in Rhodesië, heeft donderdag
avond de vorming van „een regering
van het volk" voor Rhodesië be
kendgemaakt.
In een communiqué wordt de een
zij dige onafhankelijkheidsverklaring
een „oorlogsverklaring" aan de ne
gers van Rhodesië genoemd. De ze
tel van de nieuwe regering is geves
tigd in Sikombela. Zowel de Z.A.N.
17. - de „Zimbabwe African Nationa
list Union" - die wordt geleid door
Ndabaningi Sithole als haar concur
rentie, de „Zimbabwe African Peo
ple's Union", aan het 'hoofd waarvan
Joshua Nkomo staat, hebben er bij
de Britse regering op aangedrongen
geweld te gebruiken om Ian Smiths
rebellie de kop in te drukken. Beide
groeperingen zijn in Rhodesië verbo
den.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
'i a
De mond van een vrouw
•jf heeft heel wat kwalen genezen
v v v v v v v
Vannacht licht vriezend
Verwachting tot zaterdagavond:
Wisselende bewolking mei in de
kustprovincies enkele regen- of
sr.eeuwbuitjes; matige, aan de kust
af en toe krachtige, noordoostelijke
wind; vannacht licht vriezend; mor
gen overdag ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
13 nov. Zon op 7.56, onder 16.52.
Maan op 20.14, onder 12.58.
14 nov. Zon op 7.58, onder 16.51.
Maan op 21.33, onder 13.45.
15 nov. Zon op 8.00, onder 16.49.
Maan op 22.58, onder 14.18.
Laatste kwartier: 16 nov. te 2.54.
IIOOIW ATER STA NII EN
ZIERIKZEE:
13 nov. 5.44 v.m.
14 nov.
15 nov.
6.25 v.m.
7.13 v.m.
18.05 n.m.
18.51 n.m.
19.50 n.m.
Mr. Hartsuiker, die het programma
niet zelf heeft gezien, zal als hij de
resultaten van het. politie-onderzoek.
dat wel -enige tijd kan huren, heeft
bestudeerd, beslissen of er aanlei
ding bestaat tot een strafvervolging
over te gaan.
Volgens de heer Van der Zeep zou
den de medewerkers van het pro
gramma „Zo is het...." tevoren bij
een jurist informeren hoe zij het
wettig gezag het best kunnen onder
mijnen zonder zelf het risico te lo
pen van een strafvervolging.
DEN HAAG, 12-11. Voor de der
tiende maat zat in Rome, van 20 no
vember tot 10 december, de twee
jaarlijkse conferentie van de Voed
sel- en Landbouworganisatie van de
Verenigde Naties, de F.A.O., worden
gehouden.
De Nederlandse delegatie naar
deze conferentie zal van 22 tot 25
november staan onder leiding van
de minister van landbouw en visserij
mr. B. W. Biesheuvel, en daarna van
de Surinaamse minister van land
bouw de heer H. Radhakishun. Plv.
hoofd van de delegatie zal zijn prof.
ir. M. J. L. Dols, voedingsspecialist
en raadsadviseur in het departement
van landbouw en visserij. De ope
ningsrede zal worden uitgesproken
door dr. B. R. Sen, directeur-gene
raal van de F.A.O.
De conferentie beoogt onder meer
het verdere werkprogramma van de
F.A.O. te ontwikkelen en de daar
voor benodigde begroting vast te
stellen. Zij steunt daarbij op rappor
ten van de technische commissies
voor landbouw, bosbouw, visserij,
voeding en voor economische vraag
stukken.
BROUWKKvSHAVEN:
13 nov. 5.24 v.m.
14 nov.
15 nov.
6.10 v.m.
7.02 v.m.
17.40 n.m.
18.29 n.m.
19.30 n.m.
Doodtij: 18 nov.
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 12-11. Het K.N.M.I. deelt
mede; In de luchtdrukverdeling bo
ven Europa komt weinig verande
ring. De oostcirculatie zal zich ook
het komende etmaal handhaven. De
afgelopen nacht is reeds koudere en
drogere, continentale lucht binnenge
stroomd en daalde het kwik tot dicht
bij het vriespunt. Stroomopwaarts
komt 's nachts licht vriezend weer
voor bij matige tot vrij krachtige
oostelijke wind. Ook in ons land
wordt verwacht dat het weer nog
iets kouder zal worden. Overigens
blijft het in het binnenland overwe
gend droog weer, maar in de kust
provincies kunnen enkele regen- of
sneeuwbuitjes voorkomen.
In centraal Europa, waar zich
donderdag een uitgebreide regenzone
bevond, is door het uitvloeien van
koude vrieslucht uit Rusland, de re
gen in sneeuwval overgegaan. Boven
Spanje is de depressie aangekomen
die uit de subtropen kwam en bij
Ierland naar het zuidoosten af
zwenkte.
In de V.N.-assemblee hebben
Egypte, Irak en Syrië zich voor toe
lating van China uitgesproken. Irak
verzooht over deze kwestie bij een
voudige meerderheid te stemmen.
DEN HAAG. Tn de nacht van
donderdag op vrijdag is in 'de bocht
van Leunen naar Oirlo onder de ge
meente Venray de 17-jarige P. van
R. uit Oirlo met dc door hem be
stuurde wagen over de kop geslagen.
De jongen overleed ter plaatse.
AMSTERDAM, 11-11. Op 20 en 21
mei 1966 zal de vereniging volkson
derwijs in Leeuwarden liaar hon
derdjarig bestaan vieren. De vereni
ging telt thans over het hele land 854
afdelingen met ruim 152.000 leden,
zo werd door het bestuur op een in
Amsterdam gehouden persconferen
tie meegedeeld.
Het hoogtepunt van de jubileum
viering zal 'bestaan uit het door de
loden aanbieden aan de vereniging
van een bijzonder jubileumgeschenk:
-Ingezonden mededeling
Bekijk vrijblijvend onze geheel exclusieve collectie handgeknoopte
Woninginrichting Deurloo, Zierikzee, Appelmarkt 4 tel. 2946
een derde .buitencenlrum te Noord-
gouwe op Schouwen-Duiveland. Dit
centrum zal zijn plaats krijgen op
ihet terrein en in het leegstaande
complex gebouwen van het voorma
lige ziekenhuis op Schouwen-Duive
land dat het hoofdbestuur van de
Vereniging Volksonderwijs voor dit
doel heeft aangekocht. De bedoeling
is dat de leden de gelden, die beno
digd zijn voor de verbouwing en in
richting, bijeenbrengen door middel
van intekenlijsten, verkoopacties,
verlotingen enz. Het bestuur hoopt
in totaal ongeveer een miljoen drie
honderd en vijftig duizend gulden
zal worden bijeengebracht .Dit der
de buitencentrum is bedoeld als va
kantieverblijf, conferentieoord cn
bovendien als verblijf voer gehandi
capte 'kinderen.
Andere programmapunten op dc
jubileumviering zijn: een ontvangst
door Ged. Staten van Friesland en
feestavond met medewerking van dc
cabaretier Wim Kan en van het
Fries Orkest. Daarnaast zullen Ier
•gelegenheid van het eeuwfeest een
fotopook-et „Daantjo zou naar school
toe gaan.... 100 jaar volksonder
wijs" van C. Wi'likcshuis en een kin
derboek „De Zevensprong" van Ton-
kc Dragt op de markt worden ge
bracht.