De bewoners van slot „Haamstede" in de loop der eeuwen fcois «ïvntn ij^Vav°oï xnanfl®*1 iS-SSfce sssfassf STAD EN EILAND Inriep enpijnen heilzame kracht HERBESAN Familie te Dreischor moet uit woning Greep uit bewogen historie BURGH. 20-3. Het sJot Haamstede - tegenwoordig nog al eens in het nieuws door de restauratiewerkzaam heden, heeft een bewogen historie achter zich en er is een ttfd geweest dat de gehele Westhoek vanuit dit gebouw geregeerd werd. Nog steeds blikken de twee torens over bos en duin, doch hun macht heeft afgedaan en daarom was het een bijzonder originele inval van het Nutsbestuur om de heer P. van Be- veren uit Zierikzee eens wat over de vroegere bewoners van het slot te laten vertellen. Dat dit gewaardeerd werd, bleek wel uit de belangstelling wajit de zaal van hotel Bakker was zo goed als vol. De voorzitter, de heer N. H. Lysen, sprak hierover zün vol doening uit. Een bijzonder welkomst woord richtte hij tot de Ambachts- vrouwe, mevr. Van Roojjen-van der Lek de Clercq, mevr. Dijckmeester- van der Lek de Clercq en burge meester Everwijn. De heer Van Beveren ging heel ver terug in de geschiedenis en merkte op, dat het bijna zeker is dat Haamstede reeds bewoond werd om streeks 2500 v. Christus. De door braak van Calais was oorzaak van het ontstaan van een gesloten dui nenrij met er achter strandwallen die op den duur begroeiden. De Steentijd-mensen beginnen dan de bewoning. In de bronstijd vonden de eerste doorbraken in de duinen plaats omstreeks 300 v. Christus. Do eerste kastelen werden ge bouwd omstreeks de tijd van Karei de Grote. Er waren twee soorten, n.l. hoogteburchten (Duitsland) en waterburchten zoals hier bekend. Het eerste kasteel werd gebouwd in Gent. In Haamstede ontstonden tus sen strandwallen de riviertjes de Amer en de Schelveringhe. Alleen ai op Schouwen werden 20 kastelen gebouwd. In 1125 begon de bouw van het slot dat op een strategisch punt lag. De bouwmeester is onbekend. De eerste bewoner De eerste bewoner was Costeijn v. Haamstede in 1175. Zijn opvolger was Costeijnszoon van Haamstede, de laatste uit dit geslacht. De van Renesses kochten het bezit in 1250 en Jan v. Haamstede komt op het slot in 1292. Het is bekend dat Graaf Floris in 1270 op het slot logeerde. Deze graaf was eens op bezoek bij een goede kennis, Agnes van Heus- den en uit dit samenzijn ontsproot Witte van Haemstede. Het wiel v. Heusden staat nog steeds in Haam- steeds wapen. De zoon van Floris Jan v. Renesse kreeg het slot in zijn bezit. Door rivaliteit van deze Jan met Wolfert v. Borsele werd in 1297 het slot Moermcnd verwoest. In 1313 trok Witte van Haemstede de appartementen binnen. Hij stierf in 1321. Hij was gehuwd met Agnes v. Maassluis en hun zoon Floris v. Haemstede werd heer van Haamste de. Hij sneuvelde voor Stavoren. In 1341 verhief Graaf Willem het slot tot Baanderij. Jan v. Haemstede 1320-1386 huwde met een jonkvrou- we van Kruiningen en van Renesse. Hij was de Hoeksen aangedaan en werd verbannen, doch kwam later terug. Hun zoon Floris huwde met Johanna v. Borsele en werd burg graaf van Zeeland en baljuw van Zierikzee. Gok hij had gedurende lange tijd het slot in zijn bezit. Van hem kan nog gezegd worden dat hij eens voor de Vierschaar gedaagd werd wegens een zekere manier van stroperij. In 1456 koopt Lodevvyk van Brug ge, heer van Gruijthuizen, gehuwd Ingezonden mededeling Hoe »umde«mann"?"[>wn atebee% «cM- Miet een &ee Mee - ïïrtMnbeetie^'„an. met Margaretha v. Borsele het slol. Hun zoon Jan v. Brugge was de vol gende eigenaar en in die periode ging het slot In 1525 in vlammen op tij dens de feesten ter viering van de overwinning van de slag bij Pavia. Bijna 100 jaar lang lag het eens trotse kasteel als een ruïne in het dorp. In 1574 wordt Renée van Brugge de eigenaar die het een en ander Iaat opknappen, echter niet meer in de oorspronkelijke staat. Zijn dochter Maria Catharina is de volgende bezitster. In die periode werd al 432 gulden betaald voor de „kcnijnepacht. Een gelegenheidscombinatie de Jonge en Tegelen kocht het slot waarna het door Maximiliaan van Kruiningen werd genaast. In 1595 werd dit bevestigd doch dan krijgt Agatha v. Kuilenburg het slot in 1608 in haar bezit voor één jaar. Herbouw in 1609 De bekende Jacob v. d. Eijnde, ge huwd met Klara v. Raaphorst wordt de trotse eigenaar in 1609 waarin het oostelijk gedeelte herbouwd wordt. Daar Jacob vroeg stierf hertrouwde zij met Jacob Jacobsz de Witte. Mr. Coin Telinck komt in 1638 aan het bewind. Van deze man is bekend dat hij gedurig in de nazie zat met de dijkgraaf Stoffel Buurman. Mr. Anth de Jonge huwde na zijn ster ven met de weduwe en in 1689 werd de bezitting verkocht aan Jacob de Witte, die huwde met Jacoba v. Or leans. Deze man woonde eerst in Zierikzee in „De grote mossel", te genwoordig Comeliaziekenhuis. De vijf kinderen uit dit huwelijk kre gen onenigheid over de boedelver deling en dan wordt Mr. Iman Mogge de eigenaar. Hij huwde met Helena de Witte. De Baanderheerlijkheid werd toen gesplitst en de Huibert, wonende op „De Molenberg" ver kreeg Westensehouwen. Rutger Mog ge, de volgende bezitter, verkreeg in die periode ook „Het Zeepe". 1784 brengt Mr. Iman Mogge als eigenaar gevolgd door Willem Ferdinand Mogge. Fredinand v. Kollem nam het landgoed weer over. Hij huwde met de oudste dochter van Mogge. Mr. Hendrik Muilman, die zich daar achter als eigenaar aandiende, was een zeer goede ambachtsheer. Zijn opvolger was Willem Ferdinand Mogge-Muilman. Via Archibald Jan v. d. Pol komt het slot aan mr. Corn v. d. Lek de Clerq, die van 1811- 1886 notaris in Zierikzee was. Zijn opvolger, mr. Th. v. d. Lek de Clerq liet alle muren onder de Portland- cement smeren, hetgeen tot gevolg had dat er veel geconserveerd werd voor latere tijden. Mr. J. F. v. d. Lek de Clerq verkreeg de bezittingen en de huidige nazaten bezitten mo menteel het slot. Bij de rondvraag werd nog een zeer belangrijk punt aangesneden, n.l. de vraag of er in Haamstede ooit een tempel is gebouwd. In de otekomst zullen opgravingen ver richt worden, omdat er een tempel- put, een -dorpel en een -bos bestaan. De voorzitter maakte nog bekend, dat van de huidige bewoners van het slot toestemming is verkregen om een excursie te houden in en rond het gebouw. Dit zal binnenkort op een zaterdagmiddag plaats vinden. Voor een toelichting zorgt de heer W. de Vrieze. Aan het einde dankte voorzitter Lysen de spreker hartelijk en bood hem een boekenbon aan. INGEZONDEN STUKKEN Mijnheer de redakteur. Sinds verscheidene jaren worden bij feestelijke gelegenheden de to rens en poorten van Zierikzee ver licht. Deze belichting met schijnwer pers doet het bijzonder goed en ik denk dat er niet velen zullen zijn, inwoners zowel als vreemdelingen, die niet onder de indruk komen. Nu schijnt 'het de bedoeling te zijn het centrum van Zierikzee in een „lichtstad" om te toveren. Op zich zelf is daar natuurlijk 'niets tegen, want een beetje meer licht mag er heus wel bij. Maar het maakt veel verschil, of men hiervoor schijnwer pers aanwendt dan wel reeksen lampjes. Verlichting door lampjes 'kan een heel feestelijk effect geven, maar de fraaie vormen van gevels en straat- wanden worden er door bedorven, omdat de ornamenten een stijf en onelegant 'karakter (hebben. Boven dien blijven ze ook zitten of hangen als de lichten niet aan zijn en dat ziet er bijzonder onaantrekkelijk uit. We zien dit op de Dam en in de Vis- straat. Nu is aan die straten niet zo heel veel meer te 'bederven, maar er zijn ook mooiere straten, die hun bekoring door een dergelijke manier van verlichting zouden kunnen ver liezen. We ia-ijigen dan kermisach tige effecten, waar Zieriksee te goed voor is en die vreemdelingen eerder zullen afstoten dan aantrekken. Ge heel onaanvaardbaar zou het zijn, als ook de Kleine Kerk op die wijze met rijen lampjes „opgesierd" zou worden. Er zou al heel veel gewonnen zijn, als de ornamenten tin de zomer wer den weggenomen en alleen in de donkere maanden werden aange bracht. Zo doet men het 'bijvoorbeeld in Den Haag. Ik maak van de gelegenheid ge bruik op te meiken, dat de toene mende lichtreclames ook niet bijdra gen tot de schoonheid van ons oude stadje. Het is alles veel te rommelig en onsamenhangend. Laten de vroe de vaderen waakzaam zijn! Met dank voor de plaatsing, J. J. WESTENDORP BOERMA. voor onderzoek tijdelijk in de steigers... ZIERIKZEE Het Zuidhaven-carillon Wij vernemen dat men er in is geslaagd het 'bekende liedje „Wij 'houden van ons stadje" in zijn ge heel „te zetten" op het Zuidhaven- carülon. Met andere melodieën is men nog aan het experimenteren. Het tijdstip van ingebruikneming van het carillon - gelijk bekend het oude complete cgarillon dat voor de dertiger jaren in de stadhuistoren hing - ds zeer nabij. inter Nos viert eerste lustrum De R.K. ontspanningsvereniging „Inter Nos" viert zaterdag 27 maart a.s. het eerste lustrum met, een feest avond tin „Concordia". Doo'r de eigen toneelgroep wordt opgevoerd het blijspel „Onder valse vlag", van F. J. Rostinik, waarna een 'bal volgt met medewerking van „The See Town Five". OUWERKERK Beplanting rond de Ring Van gemeentewege ds er begonnen met de inplanting langs de buiten kant van de Ring van: sierheesters: Mahonie-ageufolium en rozenstrui ken: Kathe Duvigntiau. KERKWERVE Uitvoering S.V. „WIK" In het verenigingsgebouw gaf de S.V. „WIK" de tweede uitvoering in het seizoen. Onder regie van de 'heer J. van Bijlevelt werd ten tonele ge voerd het toneelspel in drie bedrij ven van Johan Falbrieius „De But ler". De laatste jaren bracht de to neelgroep van de vereniging door gaans 'kluchten en blijspelen, bleek dit detectivestuk een door het pu bliek zeer geapprecieerde onderbre king van deze traditie. In „De But ler" gaat 'het om een gestolen parel snoer, dat de nodige verwikkelingen teweög brengt ten huize van de fa milie Fairfax. De spanning rond de ontmaskering van de dief bleek be waard tot het einde van het uit drie bedrijven bestaande toneelspel. De toneelgroep heeft zich met dit stuk geen gemakkelijke taak opgelegd, maar het geheel kwam uitstekend uit de verf. Medewerking aan de op voering verleenden mevr. Kesteloo- Hage, mevr. Ooms-vanGemert en' mej. W. v. d. Have en verder de he ren M. Bcrrevoets, J. M. van Lan- geraad, C. Feijtel en N, v. d. Have. De leden van de tableau de la troupe bleken goed op elkaar ingespeeld. WIK kan terugzien op een zeer ge slaagde uitvoering. Dc verloting bracht f 247 op. BROUWERSHAVEN A.S.V. „Brouwershaven" De tiende wandeltocht van de A.S. V. „Brouwershaven" za'l worden ge houden op zaterdag 3 juli a.s. De tocht wordt dus niet 'gehouden op 10 juli, zoals eerder abusievelijk werd vermeld. kleintjes u(t£ ket hit\n.enj[w>.cl Ingezonden mededeling ..MIJNHARDTJES" I60ct-igu.| Zangdienst in Ned. Herv. Kerk Vrijdag a.s. zal in de Herv. kerk te Renesse een zangdienst worden gehouden, waaraan diverse koren en 'koperblazers zullen medewerken. Naast het kerkkoor van Renesse zou oorspronkelijk het kerkkoor van Haamstede in deze dienst zingen, maar door onverwachte verhinde ring is het kerkkoor van Nieuwer- kèrk hiervoor in 'de plaats bereid'ge vonden. De dienst zal geleid worden door ds. van Liere, met medewer king van C. Hoogenhuis (organist), de Iheer Söhouls (koordirigent) en de heer J. H. Blom (dirigent koperor- kest). ZIERIKZEE Ontspanningsavond voor bejaarden Maandag vond tin „Concordia" de aangakondigde, door de U.V.V.-afde ling georganiseerde ontspannings avond voor de bejaarden plaats. De zaal was uitstekend 'bezet. De avond werd verzorgd door de toneelgroep van de C.J.V., die - als destijds bij de jubileumviering - met vaart het stuk „Madame Speerpunt" voor het voetlicht bracht. De 'bezoekers heb ben zeer genoten, hetgeen wel merk baar was aan de.reacties uit de zaal. De speelsters mochten na afloop een bloemetje in ontvangst nemen. De C.J.V.-groep trad voor de be jaarden gratis op. BORN (L.). De 42-jarige bankwer ker Johan Slenter uit Limbricht- Einighausen, die sinds acht februari werd vermist, 'blijkt te zijn ver dronken. Zijn stoffelijk overschot tis maandag opgedregd uit het Juliana - kanaal in Limburg, ten zuiden van Bom, AMSTERDAM. Drie Japanse meis jes van 16 en 17 jaar, die in Tokio een opstelwedstrijd over het Dag boek van Anne Frank hebben ge wonnen, zullen dinsdag 23 maart Lm. donderdag 25 maart een be zode aan ons land' brengen. ROTTERDAM. In 'het Botlekgébied is de grootste bulkcarrier, welke tot nog toe een Europese haven aandeed, binnengelopen. Het is Ihet m.s. „Rau- nala" met een laadvermogen van 66.000 ton. DEN HAAG. De (minister van eco nomische zaken van de bondsrepu bliek Duitsland, de heer K. Schmüc- ker, is maandag met een militair vliegtuig op Ypenbuig aangekomen voor besprekingen met zijn Neder landse ambtgenoot, dr. J. E. Ajv driessen. AMSTERDAM. De tin het RAI-ge- bouw gehouden Hiswa-tentoonstel ling heeft 152.497 bezoekers uit 19 landen getrokken. Het 'grootste con tingent buitenlanders kwam uit west-Dutit9land. UTRECHT. D e ex-minister van maatschappelijk werk, mej. dr. M. Klompé, zal op 29 maart de nieuwe vakbeurs „Het Kind" openen, die ge durende vier dagen in die Juliana'hal van de Utrechtse jaarbeurs wordt gehouden. EMMEN. Het overdekte zwembad in Emmen, dat op 7 december in ge bruik werd genomen, maar dat op 14 mei pas officieel zal worden ge opend, heeft reeds zijn 100.000ste be zoekster geboekt. Het was een 14- jariig meisje dat onder andere bloe men van de 'burgemeester van Em men kreeg. RAAMSDONK. In Raamsdonk zijn twee 'boerderijen door brand ver nield. UTRECHT. De keuringsdienst voor waren 'heeft in Utrecht gedurende de maanden januari en februari meer dan 10.000 blikken gebraden gehakt en vleeswaren afgekeurd. Ruim 4100 eieren, 2060 potten vruoh- tenconserven, ongeveer 800 kippen en 647 liter melk viel 'hetzelfde lot ten deel. Met dank aan God en grote blijdschap berichten wij de geboorte van onze dochter en zusje FR ANCIEN B. WIERSMA M. C. WIERSMA- CAPELLE LAMMERT Buitenpost (Fr.), Kerkstraat 9 19 maart 1965 D.V. op vrijdag 26 maart hopen wij samen met onze ouders: J. A. DE LOOZE M. G. DE LOOZE- MEERDINK j de dag te heidenken dat zij 25 jaar geleden in het l j> huwelijk zijn getreden. Hun dankbare kinderen j en kleinkinderen Zierikzee, 23 maart 1965 St. Domusstraat 60 Gelegenheid tot geluk- j wensen van 16.30 tot j- 18.00 uur in het Herv. Verenigingsgebouw 't Vrije. |0S0K9C8CS<8<3S0K90SCS<^C^ >e>*>se>fe>iP5o I Op 25 maart a.s. hopen I onze geliefde ouders: LEENDERT BAL LENA ADR1ANA VAN DE BERG 5 hun 55-jarig huwelijks- feest te vieren. J Dat ze nog lang in ons i midden mogen zijn is de i wens van hun dankbare kinderen-, klein- en achterkleinkinderen j Gelegenheid tot felicite- J ren van half vier tot half p zes in het Verenigings- gebouw te Bruinisse. Vrijdag 26 maart a.s. ho- j pen onze geliefde ouders, behuwd-en grootouders: CHR. KNOP 1. KNOP-LABEUR hun 40-jarige echtver- k eniging te herdenken. Bruinisse, maart 1965 Van Hertsbekestraat 18 f. Gelegenheid tot felicite- ren van half vier tot half zes. W. BOOGERT J. BOOGERT- v. d. WEELE f l geven met blijdschap en 'y dank aan God kennis dat zij op 27 maart a.s. hun - 40-jarig huwelijk hopen y te herdenken, p Gelegenheid tot felicite- y ren van 17.00 tot 18.30 5 J uur in café-restaurant p „Blauwe Keet". Oosterland, 23 maart '65 l i Markt 3 tegen verstopping, mi graine, rheumatische aandoeningen, onwel riekende adem etc. 14 kruiden helpen u tegen deze gevolgen van on natuurlijk leven (ver keerd voedsel, zittend leven). Die 14 kruiden vindt u in Kruidenthee bij apothekerof drogist af 1.80 per groot pak! Mot leedwezen geven wij kennis van het overlijden van onze zeer geachte mevrouw ELISABETH WILHELMINA CORNELIA DE VULDER VAN NOORDEN Douairière Jhr. C. A. van Citters in de ouderdom van bijna 88 jaar P. BOONE A. BOONE-WONDERGEM Schuddebeurs, 17 maai't 1965 Huize „Heesterlust", Noordgouwe ZIERIKZEE, 23-2. Heden (dins dagmorgen vend in het stille Drei schor het voorspel plaats van een trieste zaak welke zich in de loop van de dag verder zou voltrekken. Omstreeks half tien arriveerde n.l. in het dorp per auto gerechtsdeur waarder L. W. Meier, om uitvoering te geven aan een gerechtelijk bevel tot ontruiming van de woning van de familie J. J. de J., woonachtig in een houten woning, Pieter Mogge- straat nr. 56. Deze 'harde ingi-eep in 'het zo rus tige leven van 'deze naar de 'grote HELMOND. Door 'kolendampver giftiging is te Helmond het echt paar van Zwol, respectievelijk 65 en 67 jaar oud, uit de Pieter Breughel - straat om 'het leven gëkomen. Het echtpaar werd 'door de twee inwo nende pleegkinderen dood op bed gevonden. THORN. De 62-jarige schipper P. J. de Jong uit Bergambacht (Krim- penerwaard), is in een grintgat langs de Maas onder de gemeente Thora verdronken. WARMOND. In Warmond is het 2Vz-jarig meisje P. C. Loomans ver dronken. Het kind was bij het spe len te water geraakt. Toen het op het droge was gebracht, bleek het kind reeds overleden. AMSTERDAM. Op het Haarlem merplein te Amsterdam werd de 69- jarige voetganger C. J. Eelman, die binnen dertig meter afstand van een voetgangersoversteekplaats van ach ter een vei'keerszuil de rijweg over stak, door een auto geschept. De man die tegen de voorruit sloeg is zon dagmiddag in het Wilhelminagast- hutis overleden. Dreischorse voorvader genoemde straat is een uitvloeisel van een ge nezen kwestie tussen de 'huurder en de 'huiseigenaar, de heer F. In het 'huurcontract was nl. overeengeko men dat de huurder bij evenutele verkoop van de woning 'het huis zou ontruimen. Na enkele jaren is het inderdaad zover gekomen dat de wo ning werd verkocht. De familie de J. weigert echter de woning te ver laten. Twee van gemeentewege aan geboden woningen werden niet ge accepteerd, waarop de eigenaar be sloot langs gerechtelijke weg een oplossing te vinden. Oorspronkelijk lag het in de be doeling dat het verwijderen van de inboedel omstreeks half tien zou be ginnen. Aangezien echter door de bewoners hiervoor toestemming ge weigerd werd, vertrok de heer Meier naar Brouwershaven voor een be spreking met burgemeester A. H. Vermeulen. De ontruiming zou, zo vernemen wü nader, vanmorgen om half twaalf worden doorgezel. NIEUW „SPEL".... AMSTERDAM, 22-3. Vier Amster damse knapen hebben een nieuw spel uitgevonden. Zij hielden zondag avond op de zuidelijke wandelweg een achttienjarige magazijnbediende aan, die op zijn bromfiets reed. Twee knapen pakten de magazijnbediende vast en dreigden zijn arm te zul len breken als hij zich niet koest ■hield. De andere twee aanranders haalden gereedschap te voorschijn, demonteerden vakkundig de brom fiets en gooiden de onderdelen in het rond. Toen vertrok het viertal met de boodschap: „Zot hem nu maar weer in elkaar.De politie heeft het viertal nog niet kunnen opsporen. HET ZWAARD VAN PALERMO 60. Geruisloos richtte de zwaardvechter zich op en trok zich terug in de schaduw. Op de plaats waar hij stond kon hij duide lijk Palermo, de avonturier en de beide vrouwen onderscheiden en hij luisterde ge spannen naar wat zij bespraken,... „Mijn vader en die van Clelia broeders?" herhaalde de dichter verrast, terwijl hij de oude vrouw bij de schouders greep. „Zijt gij zeker?" „Ik wist niet dat mijn vader nog een broeder had".... viel Clelia al even ver baasd in. Lang voordat gij geboren werd verliet hij het slot"kraste ze. „Alleen ik her inner mij hem. Hij verliet dit kasteel, vele jaren geleden, op een stormachtige nacht. Er was een boosaardig complot tegen hem gesmeed en door valse beschuldigingen, die hij niet kon weerleggen, liep zijn leven ge vaar. Uw vader sprak nadien nimmer meer over hem, Clelia. Hij verklaarde hem dood en liet een grafsteen oprichten waarin hij zelf de naam van zijn broeder uithakte en hel jaar van zijn geboorte. Vandaag vroeg ik Palermo om de naam en het geboorte jaar van zijn vader.... Zij kwamen over een met de naam en het jaar die ik op de steen las toen Aram mij bespiedde! Er be staat geen twijfel meer, Palermo is uw volle neef. Clelia".... Zij kon niet verder gaan, Op dat ogen blik merkte Aram een beweging in de schaduw van de muur en slaakte een waar schuwende kreet. „Felix!" schreeuwde hij. „Kijk uit! Hij probeert te ontsnappen!"

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1965 | | pagina 7