Griep? (Marine „4"
doet wonderen!
VIERDE DAG
Geweld in Selma
n stijl
Voor rokers wet een ^0e'
DE
Belevenissen in en om de Vogelsport
STAD EN EILAND
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 18 maart 1965 Nr. 19753
-
Ingezonden mededeling
Aalscholver
of schollevaar
Heel oude mensen, geboren Oos-
terlanders, herinneren zich allicht de
onvergetelijke reigerwei ,die tot het
laatst der vorige eeuw lag achter de
Blauwe Keet, richting Sirjansland.
Tussen de honderden reigers, die
in de hoge abelen nestelden, wisten
elk jaar wel enige paren van de
zwarte waterraven zich een plaatsje
te bevechten, om hun nest te bou
wen en te broeden.
Fantastische verhalen deden onder
ons, jongens, de ronde over de kracht
die de vogels in hun snavel hadden.
Daarmee zouden ze armdikke takken
kunnen kraken. Nü denk ik, dat die
„armdikke" wel dood hout geweest
zullen zijn. Evenals de reige& zijn
de aalscholvers viseters. Mèt de rei
gerwei was meteen de laatste aal
scholver gevolgen. Een enkel jaar
zijn ze nog eens even terug geweest.
Een ware invasie! Dat was in 1945,
toen het eiland Schouwen-Duiveland
cnder de Duitse bezetting geïnun-
deerdwas. Toen moet die ondiepe zee
een fabelachtige rijkdom aan vis ge
kend hebben, waarop onder meer
duizenden aalscholvers afkwamen.
In het voorjaar van 1945 bouwden
deze vogels in de bomen om de een
denkooi onder Oosterland, naar het
heette, wel zeshonderd nesten, in die
onder Ellemeet driehonderd. In ver
reweg de meeste zijn nooit eieren
gekomen, terwijl ze even vlug verla
ten werden, als ze gebouwd waren.
Toen deze foto me dezer dagen in
handen kwam .zag ik er een aanlei
ding in, om eens iets van deze som
ber-zwarte waterraven, zoals ze ook
wel genoemd worden, te vertellen.
Aan de beurt was dan een voor
genomen bezoek aan de eendenkooi
bij Lekkerkerk. Daar zou het om
foto's van de aalscholvers gaan. En
zo trokken we dan op een mooie dag
in mei - mijn zoontje ook mee - er
met de auto heen. Laat In de namid
dag zagen we het doel van de reis
vóór ons. Tegen de blauwe avond
hemel tekende zich de grote, donkere
nesten als heksenbezems af met er
op en er bij de silhouetten der zwar
te vogels, in opgerichte houding, de
karakteristieke krul in de hals.
Bij het kooihuis gekomen, waar
we de nacht zouden doorbrengen,
leidde de kooiker ons allereerst rond,
om alvast nesten te zoeken, voor fo
todoeleinden gunstig gelegen. Een
aldaar verzeilde trapleer werd als
pseudo-statief bij een der nesten ge
zet, om, indien gewenst, de vogels
gedurende de nacht met dit vreemde
ding vertrouwd te doen worden.
Vroeg er op uit
Reeds om half zes de volgende
morgen gingen we er op uit. Juist
begon een druilerige regen te vallen
en 't zou blijven regenen tot half
twaalf. Dat viel dus niet mee. De
camera werd op de trapleer gezet,
voor de opname gei-eed gemaakt en
we verschansten ons achter een
scherm, dat we dichtbij in 't bos
vonden. Er zaten drie grote jongen
in het nest. De oude vogel bleef wel
erg lang weg. De buurtgenoten wa
ren, de een voor, de ander na, al
weer op de nesten neergestreken.
Eindelijk zagen we de onze over de
vijver heen komen aanvliegen en
zich zonder de minste aarzeling bij
zijn drietal voegen. Neen, de trapleer
en de camera hadden hem toch niet
al die tijd weei-houden. Ik had zo
graag het voederingsproces op de ge
voelige plaat vastgelegd, maar ik
slaagde er niet in- het ogenblik te
benutten, waarop een der jongen de
kop in de krop van de oude vogel
zou steken, om' bij een braakbewe-
ging van deze de „heerlijkheden" op
te slokken. Bij een gunstige pose van
alle vier gezinsleden drukte ik dus
maar op de knop en de eerste op
name was er. Meerdere opnamen
ook van andere nesten, volgden,
maar toen de zon doorbrak, kregen
we, merkwaardig genoeg, geen kans
meer. De oude vogels trokken weg
om te gaan vissen.
De kooiker, inmiddels, sluipende
weg verschenen, 'kortte ons die
wachttijd, door op m'n vragen om
trent de geschiedenis en 't leven der
aalscholvei's aldaar een en ander te
vertellen.
Laatst vox-ige eeuw waren de bo
men bewoond uitsluitend door rei
gers. Toen zij de aalscholvers geko
men en hebben gaandeweg de reigers
verdieven. De aalscholvers broeden
van februari tot oktober. Na vier
weken komen de jongen uit. Dit jaar
- 1933 - waren de eerste er op 18
maart. Vroeger werden ze tegen het
uitvliegen bij massa's gedood en te
Rotterdam op de markt voor con
sumptie verkocht. De kooivijver be
vat veel vis, die, naar mijn zegsman
mededeelde, op de uitwerpselen der
aalscholvers komt azen. Soms vissen
de vogels druk op de rivier vóór de
kooi, dan weer vindt men onder de
■bomen restjes zeevis: schol en ha
ring. In de zomer ziet men witvis,
baars, zeelt een enkele snoek en veel
paling, deze laatste vooral, als het
dunne goed vanuit;zee de rivier op
komt zwemmen.
Wintergasten
Als regel blijven de oude vogels
de winter over en trekken dan bij 't
krieken van de dag naar de rivieren
en naar zee. Bij strenge vorst zitten
ze hele dagen en nachten op 't ijs.
In de barre winter van 1929 werd
echter geen enkele dode vogel ge
vonden, wat er op wijzen zou, dat
ze erg taai zijn en gehard tegen on
gunstige weersinvloeden, want wat
hun voedsel betreft, moeten ze zeker
wel zeer schrale dagen hebben. De
jonge vogels van 't eerste jaar trek
ken in de winter weg naar de Mid
dellandse zee en Noord-Afrika. Ring-
prceven hebben uitgewezen, dat onze
trekkende aalscholvers overwinteren
o.u. in de monden van de Gironde,
de Ebro- en Rhónedelta en de kust
streek van Tunis.
Kilo vis per dag
De aalscholver wordt geacht een
kilo vis per dag te verslinden. Een
kolonie van een paar hondex-d vogels
met hun jongen maakt er dus in een
etmaal tijds enkele honderden kilo's
vis prijs. Verklaarbaar dus, dat de
vissers in de waterraven geduchte
rivalen zien en er achterheen zitten,
waar zij ze aantreffen, 't Is voorge
komen, dat ze een hele broedplaats
in brand staken.
De ware natuurvrienden daareen-
tepleiten clementie voor de ver
schoppelingen. De vogels vangen ook
vis, die de mens niet eet. Ze sommen
andere oorzaken op voor afneming
van de visstand: strenge winters -
1890-'91, 1929, 't wegvangen van de
kleine vis, door de vissers zelf, die
vroeger teruggeworpen werd, de
verontreiniging van 't water door
afvalprodukten van fabriek, 't weg
zuigen door stoomgemalen, 't doden
van vis door de schroef van stoom
boten.
En mer. laat het niet bij woorden.
Zo wei-d, mede als vrijplaats voor
de aalscholvex's, de eendenkooi met
aalscholvei-kolonie te Wanneperveen
(Ov.) eigendom van de Vereniging
tot Behoud van Natuuxmonumenten,
die te Lekikerkerk door het Zuid-
Hollands Landsdhap.
J. VIJVERBERG
BLIK DOOR HET WERELD
Eén man blijft standvastig on
danks de nu langzamerhand al zeer
aanzienlijk geworden reeks betogin
gen in de Amerikaanse stad Selma.
Dat is sheriff Jim Clark van Dallas
County. Hij verwierf zich in januari
al een weinig benijdenswaardige
faam door een foto die liet zien hoe
hij met zijn gummiknuppel een
vrouw sloeg die door twee van zijn
ondergeschikten werd vastgehouden.
Was het al iveerzinwekkend
iemand een weerloze vrouw te zien
aftuigen, nog afschuwelijker werd
dit omdat het hier ging om een die
naar van de wet. Niet zo maar
iemand zonk zo laag, maar een man
die geacht werd wet en orde te
handhaven en zelf een goed voor
beeld te zijn voor de gemeenschap.
Deze Jim Clark maakte het nog
erger toen hij wel de naam kon noe
men van zijn slachtoffer, maar niet
of het een mevrouw was of een
juffrouw; „she's a niggerwoman" -
't is een negerin - dat was alles wat
er voor hem toe deed.
Twijfel
Deze Jim Clark gaat nog steeds
door. Duizenden heeft hij gear
resteerd bjj de pogingen van ne
gers om zich in het kiesregister te
laten inschrijven en bij de betogin
gen toen hun dit recht werd gewei
gerd. Maar wil dit zeggen dat hij
daarbij ook de onvoorwaardelijke
steun heeft van de bevolking van
Alabama? Dat kan pas goed blijken
wanneer volgend jaar zijn herver
kiezing aan de orde komt. En er is
Ingezonden mededeling
V/er middelen in één tablet helpen elkaar en.., doen wonderen
De vier middelen, verenigd in Chefarine
„4" - elk afzonderlijk al beroemd - wer
ken tezamen nog beter en helpen vaak
ook dan wanneer andere middelen falen.
De combinatie is ideaal om pijn of griep
doeltreffend te bestrijden.
En geen toeg
gerechtvaardigde twijfel, of hij het
dan weer haalt.
Daarvoor is naast morele overwe
gingen een praktische reden. Vele
gemeenschappen in het zuiden heb
ben ervaren dat grote bedrijven er
geen zin in hebben fabrieken te ope
nen of uit te breiden in gebieden
waar de rassenonlusten heersen. Ze
hebben een tweeledig bezwaar. Ze
willen niet in een positie komen dat
ze min of meer partij moeten kiezen.
Daarbij zouden ze moeilijkheden
met de plaatselijke overheid uitlok
ken, of zich in het land een sleöhte
naam verwerven en geen van béide
lokt bijvoorbeeld General Motors of
Du Pont de Nemours erg aan.
In het zuiden gaat men ervaren
dat men er economisch nadeel van
heeft dat lieden als Clark en zijn
grote instigator gouverneur Wallace
zo tieren.
Indruk
En dat niet zo maar een neger
maar de blanke predikant James
Reeb het slachtoffer werd van de
lust tot klappen uitdelen in Alaba
ma heeft een diepe indruk gemaakt:
zijn dood heeft alle ruwheid 'die uit
Alabama is gerapporteerd een nog
indringender accent gegeven.
De acties van dominee Martin
Luther King en de zijnen - in prin
cipe zonder geweld, maar met on
verantwoord geweld beantwoord -
hebben geestelijk de grond rijp ge
maakt voor de wetgeving die presi
dent Johnson nu gaat introduceren
om garanties te geven aan negers
dat hun het stemrecht niet onthou
den kan worden. Waarbij het poli
tieke verzet van het zuiden - dat te
verwachten is - bij voorbaat is ge
broken door het optreden van de
Clarks en Wallaces.
Lieden die zo optreden kunnen
slechts nog juridische finesses over
de rechten van de staten aanvoeren
als argumenten tegen de door John
son voorgestelde wetgeving.
DEN HAAG. De Eerste Kamer
heeft zich verenigd met de begro
ting van het departement van de
fensie. De begroting werd zonder
hoofdelijke stemming aanvaard. De
fractie van de P.S.P. in de senaat
kreeg de aantekening te hebben te
gen gestemd.
DODELIJKE
ONGELUKKEN
DEVENTER. De 54-jarige gemeen
te-ontvanger van Hollen, de heer G.
J. Bouwhuis, die met zijn echtgenote
en dochter op weg was naar de
schouwburg in Deventex-, is nabij de
spoorwegovergang in de rijksweg
Holten-Deventer ter 'hoogte van de
gemeente Bathmen in volle vaart op
een stilstaande truck gereden. Bij
deze botsing werden de 'heer en me
vrouw Bouwhuis op slag gedood. De
16-jarige dochter werd ernstig ge
wond.
MUSSELKANAAL. De 2I/2-jarige
Janniie Krops uit Musseik a na al is
-met. egn driewieler-fietsje te water
geraakt en verdronken.
OLDENZAAL. De 54-jaidge jour
nalist H. R. Weustink uit Hengelo is
in Oldenzaal bij een auto-ongeluk
om het leven gekomen.
ROERMOND. Het 5-jarig mcs'e
Johanna Danser u'it Asselt nabij
Roermond, dat sinds 4 fcbiuar: jl.
vermist was, blijkt te zijn verdron
ken op korte afstand van d; wcr •-
schuit van haar ouders, d:e in de
Maas te Asselt gemeerd ligt.
DEVENTER. Op de Boxbeigerw. g
in de gemeente Dienenheim ;s r'? 3d-
jarige neuroloog H. Hartgerink in
i_en flauwe bocht met zijn auto te
gen een boom gex-eden. De auto
werd geheel vernield en het slacht
offer overleed ter plaatse.
HEERENVEEN. De vierjarige El
len Wemerkamp uit Heerenveen is
in haar woonplaats door een ver
keersongeval om het leven gekomen.
Scheep vaartberich ten
Bhilippia, 16-3 van Mena naar Rot-
terdam.
Seinelloyd, 16-3 pass. St. Vincent
naar Rotterdam.
Een groep Canadese geleerden
heeft gerapporteerd dat zij een bio
chemisch verband ontdekt heeft
tussen het xoken van sigaretten en
kanker aan de blaas.
KERKNIEUWS
NecT Herv. Kerk
Beroepen te Wateringen: K. A.
Abelsma, Ingen.
Ger. Kerken
Bex-oepen te Krommenie: Joh. Ro-
waan, Westmaas; te Winterswijk
(evang.pred.)H. Sweepe. Scheve-
ningen.
Aangenomen naar Oosterbaek (vak.
J. W. Slingenberg)G. v. Halsema.
Bex-kel-Roden r ijsdie bedankte voor
Leiden (vak. wijlen dr. H. J. Weste
rink); naar Amstelveen-Noord-Bui-
tenveldert (3e stud.pred. V.U.): A.
Schippers, Hallum; naar Naax-den: J.
Goumare, Almelo.
Bedankt voor Oegsfigeest (vak. J.
H. Kappex-s): P. Noomen, Wormer-
Veer; voor Leeuwarden-Huizum (vak.
wijlen W. v. d. Heide): D. N. Wou
ters. Hoox-n; voor Suihuistex-veen: J.
van Watlum, Landsmeer.
Ohr. Ger. Kerken
Bex-oepen te Zierikzee: H. W. Eer-
land, Amex'sfoort.
ZIERIKZEE
Vergadering C.P.B.
De leden van de C.P.B. afdeling
Schouwen-Duiveland kwamen dins
dagmiddag bijeen in het Ned. Hex-v.
Verenigingsgebouw, onder leiding
van de presidente mevrouw S. P. op
'1 Hof-de Rijke, die de vergadering
opende op de gebruikelijke wijze. In
't bijzonder verwelkomde zij do heer
Voordauw en zijn assistent, van de
Kon. Zaadhandel Tuihenbux-g te
Bodegraven. Medegedeeld werd ver
der dat de jaarlijkse zomerreis zal
plaats vinden op 13 mei a.s. De reis
gaat naar Brussel voor een bezoek
aan da koninklijke tuinen. Op de
volgende vergadering, 14 april a.s.,
zal mevrouw N. J. Daleboul-den
Boei' uit Noordgouxve vertellen over
haar reis naar Isi-aël.
De heer Voordauw begon hierna
zijn praatie met enige voox-lichtir.g
ever da zaaitijden wn bloamen. Er
werden kiemend.'a's vertoond van
da bicamen die in da loop van het
seizoen kunnen worden gezaaid. Dit
vormde ongetwijfeld een aansporing
voor de leden om zo sperdig moge
lijk met da tuinbouwwerkzaamheden
te beginnen. Aan hot rlot vond een
wedstrijd plaats in het iaden van
namen van verschillende bloem en-
soorten. waarna drie dames een
prijsje in entvangst mochten nemen.
Alle aanwezigen kregen een pakje
b'oemenzaad en een folder met tuin
tips. De presidente overhandigde de
beide heren een rokertje en een
fotoboek van Zierikzee.
Na het zingen van Gez. 16 vers 1
en 6 werd de vex-gadering met dank-
g:b:d besloten.
„Enfin - hij keek weer naar de
door haar geschreven regels - en
fin, je hebt een behoorlijk hand
schrift, en je zinsbouw is uitstekend.
Denk er om, dat je de talenten, dit
je gekregen hebt, niet in een zweet
doek stopt en in de grond begraaft".
,,Ik ben over mijn huidige werk
kring tevreden, notaris",
Hij 'grinnikte. „Een gemakkelijk
baantje, hé? En vijftig gulden met
d? volle kost. Xk zal 'het wel betalen.
Schiet op, aan je werk. .Te bent me
te duur om lang mee te kletsen".
Onvei-stoorbaar 'haalde Akke haar
schouders op en verliet het vertrek.
Waarna ze weer even b lij moed :g
ging stoffen en dweilen, schrobben
en vegen, matten kloppen en koper
noetsen, meubels wrijven en Tjitske
helpen in de keuken. Geen karwei
tje was haar te zwaar of te veel en
altijd was ze in een gelijkmatig hu
meur. Zelfs als de zieke een uitzon
derlijk slechte zin had. Doorgaans
verdroeg ze zwijgend zijn tirades,
scheldwoorden en verwijten, gaf een
enkele maal rustig commentaar en
dacht er verder het hare van. In te
genstelling tot de 'huishoudster, die
op zulke dagen tenslotte doodzenuw
achtig werd met als reactie een
huilbui 's avonds in de keuken.
Waarbij Akke haar troostte en een
half uurtje langer bleef babbelen,
om haar af te leiden.
Van de familieleden moest Akke
niet veel hebben. Over het algemeen
wai-en 'het norse mensen, die zuur
kijkend naar bover. gingen en na
korter of langer tijd met nog lan
gere gezichten weer terugkwamen en
een korte groet moftiDelden. als A]r-
lce of Tjitske hen uitliet. De enige
uitzondering was een 25-iarigc neef,
Jacob Derkindere, een Zeeuw, die
Feuilleton door H. van Oinme
op een notariskantoor in Leeuwar
den werkte. De enige, die hetzelfde
ambt ambieerde als zijn oom. De
enige ook, die goedmoedig alle hate
lijkheden van de zieke verdroeg, ex-
op inhaakte en er soms de spot mee
dreef. Als zijn oom tijdens eer. zij
ner bezoeken bijvoorbeeld op scher
pe toon verklaax-de, dat hij er niet
op hoefde te rekenen ook maar één
cent uit de erfenis te zullen krijgen,
antwoordde de neef met uitgestre
ken gezicht: „Hé, dat is nou niet
aardig, oom, want ik i-ekende er zo
vast op. Ik heb al een tekening voor
een huis laten maken, dat ik dan
van uw centen wil laten bouwen".
En dan waren ze 'n half uur samen
aan het bakkeleien en bekvechten,
waarna Jacob junior met een la
chend gezicht de trap af kwam. Met
Tjitske, die van natui-e terughoudend
was. als het de andere sexe betrof,
ging hij familiaar om, presenteerde
haar steevast een sigax-et en klopte
haar gemoedelijk op de schouders.
Roemde steevast 'haar voortx-effelij-
ke verzorging en zei op een keer:
„Tjitske. als het aan jou lag, wordt
oom honderd jaar. Je bent je ge-
wioht in goud waard. Oom had geen
betex-e 'huishoudster-verpleegster
kunnen wensen. Als jij een jaar of
wat jonger was, nou, dan wist ik
het wel.
In zulke gevallen bloosde de huis
houdster en noemde hom een „heer"
a's hij weer vertrekken was. En
Akke 'kon haar geen ongelijk geven.
Ook zij vond hem een keurige jon
gen. misschien ook wel omdat hij de
eerste keer, dal A'kke 'hem uitliet
inplaats van Tjitske, zei, nadat hij
haar verwonderd aangekeken had:
..Nooit gedacht zo'n mooie bloem te
zuilen vinden in deze muffe, oude
kas".
Mxschien zou de voox-spelling van
Jacob Derkindere wel uitgekomen
zijn, als alles was blijven x-eilen en
zeilen in „het huis". Dan zou Tjitske
nog jarenlang de scepter gezwaaid
hebben in de keuken en de rest van
de woning en zou Akke wellicht ja-
x-en haar trouwe x-echtex-hand zijn
geweest, ondanks de schimpscheuten
van de zieke.
Hoofdstuk 5.
Tjitske heeft er genoeg van.
Maar op een natte novexrxberdag
was alles mis in huis. Een nieuwe
postbesteller, die niet op de hoogte
was van het feit, dat men achterom
diende te gaan, belde aan met een
pakket boeken, dat de zieke besteld
had. Waardoor deze om kwart over
aoht al wakker was, als een beze
tene belde en Tjitske de huid vol
schold, omdat ze niet spoedig ge
noeg boven kwam. Als hij niet om
streeks negen uur uit zichzelf wak
ker was gewonden, bleef hij de hele
dag kribbig en ongenaakbaar. Dan
deugde er niets, liet hij de huishoud
ster tien keer naar boven komen,
omdat zijn bed niet goed lag, of een
boek van zijn bed was gegleden. Dan
was de thee te 'heet of te koud, niet
zoet genoeg of er was cp het scho
teltje gemorst. Het 'brood te vers en
de kaas met te harde korsten. Px-e-
oies zo met het middagmaal en het
avondbrood, zodat Tjitske na zo'n
dag op van de zenuwen was en Akke
een enkele keer voor haar inviel,
omdat zij zich niet zo spoedig over
stuur liet maken. Zijn antwoox-den
waren alleen maar grauwen en
snauwen. Hij vei-wect de vx-ouwen,
dat ze kapitalen verdienden, maar
een minimum aan arbeidsprestatie
opbrachten. Eén keer was het Akke
zelfs te ex-g geworden en terwijl haar
gezicht zich donkerrood kleurde,
had ze op zijn aantijgingen en ver
dachtmakingen geantwoord: „En nu
is het genoeg, notaris. Als u een
jonge kei-el was, sleepte ik u uit bed
en diende u een ongenadig pak
slaag toe. Ik neem aan, dat dit heil
zamer zou zijn dan al die poeders
en pillen, die u slikt".
Wordt vervolgd)
