Sport en gezondheid RIJK EN GEMEENTE gerda's EIGEN WEG voor ASPIRIN® BAYER omdat lucky 't heeft, omdat lucky de beste amerikaan is, omdat een andere sigaret nu niet meer hoeft, daarom liever lucky Student overleden na zwempoging Voor 6ER0: Bij verkoudheid vinden meer mensen ter wereld baat bij Aspirin, dan bij enig ander middel. ZIERIKZEESCIIE NIEUWSBODE Diasdag 19 januari Nr. 19720 Sportgeneeskunde belangrijke tak der medische wetenschap Ingezonden mededeling nu VAN HET VADERLANDSE ERF Nu de spert is uitgegroeid tot een van de belangrijkste sociale ver schijnselen van deze tijd, is de sport geneeskunde een erkend gebied van de medische wetenschap geworden. De sportgeneeskunde heeft een tweeledige functie. De uitzonderlijke inspanningen die tegenwoordig van toekomstige kampioenen worden ge vraagd, eisen een biologisch perfect functionerend organisme en een vol ledige fysoiogische aanpassing. Van daar dat de medische begeleiding van de spert uitgegroeid is tot een echt specialisme. In de tweede plaats kan de sport geneeskunde de positieve waarde van actieve sportbeoefening voor de geznodheid accentueren en met na me de moderne bewegingstherapie is hier een der vruchten van geweest. Medische controle noodzakelijk De betrekkingen tussen sport en gezondheid vormen thans in talrijke landen een bron van intensief onder zoek. In west-Duitsland bestaat te genwoordig aan iedere universiteit zelfs een sportgeneeskundig insti tuut, dat in samenwerking met de sportleraren de vraagstukken van de sportgeneeskunde onderzoekt en praktisch werk met de sportlieden verricht. Het geval Piet Keizer heeft ons kortgeleden nog eens doen beseffen, dat topsport in deze tijd meer te ma ken heeft met toegepaste wetenschap dan met nuttige vrije-tydsbesteding. De tijd dat athleten geheel op eigen krachteyi zonder wetenschappelijke begeleiding records konden breken, ligt wel voorgoed achter ons. Sport mensen, van wie regelmatig toppres taties worden verlangd, dienen onder voortdurende medische controle te staan. De sportgeneeskunde beweegt zich op vele terreinen. Er zijn fysiologi sche vraagstukken, die belang inboe zemen, chemische vraagstukken zo als de omzettingen bij spiercontrac ties of de stofwisselingstoestand in het lichaam en tenslotte heeft men veel aandacht voor antropologische kwesties (constitutie-ontwikkeling). Vele onderzoekmethoden In verschillende Europese landen (met Frankrijk voorop) en in de Ver. Staten tracht men momenteel de kennis op het gebied van de sportfy- siologie nader te preciseren en te perfectioneren. Nieuwe proefnemin gen worden op basis van en in com binatie met meer klassieke methodes van onderzoek uitgevoerd. De bestudering van de bloedcircu latie neemt hierbij een zeer belang rijke plaats in. De bloedcirculatie is een moeilijk oplosbaar vraagstuk, omdat metingen op niet-bloedige wyze dienen te worden uitgevoerd. Het schijnt dat een nieuwe techniek, die nu reeds op grote schaal wordt toegepast, de arts in staat zal stellen deze moeilijkheid te omzeilen: nl. de reografie. Deze techniek, die in Cen traal Europa werd ontwikkeld, be rust op het principe dat wisselende elektrische weerstanden optreden in een bepaald circuit onder invloed van de passerende bloedstroom. Vooral de bestudering van de bloed stroom ter plaatse en de verschillen die hierin optreden na algemene in spanning of lokale spier activiteit in het betrokken lichaamsdeel, blijken bijzonder interessant te zijn. Voorts worden allerlei methoden ontwikkeld om het hartonderzoek te vervolmaken. Ook de reactiesnelheid vormt een bron van uitgebreid me disch onderzoek. Met behulp vaneen uitgebreide apparatuur worden di verse reactiesnelheden geregistreerd, waaronder die van de hersenschors. Voor het functionele longonderzoek bestudeert men de ventilatie in rust en bij inspanning op grond van o.a. het 'zuurstofgebruik. Neurologische functieproeven geven een indruk over de graad van vermoeidheid. Genezende werking Al deze bemoeiingen zijn bedoeld om te komen tot een goede medische controle van sportlieden en de in standhouding van hun fysiologisch en moreel evenwicht, factoren die onontbeerlijk zijn voor het volbren gen van een optimale sportieve pres tatie. De sport heeft echter nog een an dere, ook medische kant, namelijk in zijn toepassing op gezonde en zieke mensen. Men behoeft hier slechts te denken aan de activiteiten die sa mengevat worden onder het begrip heilgymnastiek. Sportbeoefening kan in vele geval len een genezing bevorderen of het prestatievermogen opvoeren. Daarom valt het te betreuren, dat ook in ons land tienduizenden mensen in het geheel niet aan sportbeoefening doen. Vooral het percentage sportbeoefe naren boven de 35 jaar is zeer klein en juist voor de hogere leeftijdsgroe pen kan sport bijzonder belangrijk zijn als hulpmiddel om allerlei „mid delbare" kwaaltjes te helpen over winnen. Hierbij komt de harding, resultaat van iedere sportieve activiteit. De harding is een zeer gunstig element in de gezondheidstoestand. Een door sport getraind en aan sport gewend organisme zal vele schadelijke in vloeden gemakkelijker kunnen over winnen. Ook de geestelijke krachten als het geheugen, het waarnemings vermogen en de snelheid van het denkproces worden met het ouder worden minder. Sportieve beweging brengt hierin niet zelden verbetering. We wijzen hier slechts op de Russi sche schaakmeesters, die allerlei sporten bedreven op zo'n intense ma nier, alsof zij enkele records op ath- letiek- of zwemgebied moesten ver beteren in plaats van hun tegenstan der schaakmat te zetten. Wintersport gezonder? Veel mensen in onze tijd zijn ge spannen en lijden een jachtig leven. Hebben zij vakantie, dan trekken zij als een echte kilometervreter van de ene plaats naar de andere enont spannen zich nog niet. Voor zulke mensen is een wintersportvakantie aan te raden. Zij kunnen dan skiën, schaatsen, sneeuwballen gooien voor ons part, en deze extra beweging vormt een wezenlijk bestanddeel van het herstel. Een heel apart terrein wordt ge vormd door de invalidensport. Daar bij gaat het niet alleen om orthope dische invaliden, maar ook om her- sen- en zenuwinvaliden en nog vele anderen, die beschadigingen aan de inwendige organen hebben opgelo pen. De Olympische spelen voor in valide-sportlieden, welke enkele maanden geleden werden gehouden, illustreren de grote betekenis van de invalidensport in onze dagen. Sport en gezondheid hebben dus vele betrekkingen met elkaar en de erkenning hiervan zal hopelijk niet alléén leiden tot een efficiënte me dische controle van vooraanstaande sportlieden, maar ook tot een toene ming van actieve sportbeoefening. Weinig succes bij strijd tegen verdovende middelen GENÈVE, 18-1. De strijd tegen de onwettige handel in verdovende mid delen, in het bijzonder morfine en heroine heeft »n de afgelopen 25 jaar nauwelijks resultaat opgeleverd. Dit staat in het jaarlijkse verslag van de permanente opiumcommissie aan de economische en sociale raad van de Verenigde Naties. Deze bege renswaardige toestand, aldus het rapport, zal blijven bestaan zolang de klandestiene fabrikanten van morfine en heroine zich grote hoe veelheden opium - de grondstof - kunnen verschaffen. De hoeveelheid opium die onwettig aan de gecontro leerde produktie wordt onttrokken, wordt op 200 ton per jaar geschat. Daarenboven wordt jaarlijks buiten iedere controle duizend ton opium geproduceerd in Yoennan (China), Birma, Laos en Thailand. De commissie maakt zich zorg over de weer toenemende sluikhan del in cocaïne. Dit wordt op grote schaal klandestien vervaardigd in Bolivië en Peru. ZANDVOORT, 18-1. De politie van Zandvoort heeft het onderzoek afge sloten naar de dood van een 18-ja- rige student uit Amstelveen, wiens lidhaam ■vrijdagavond op het terras van het strandpaviljoen werd gevon den. Zij is tot de slotconclusie gekomen, dat de jongeman van plan is geweest te gaan zwemmen - hij ■droeg alleen een zwembroek - en hij het hard lopen om warm te wor den door de kou is bevangen. Hij moet zioh op het terras verwond hebben aan een kapot windscherm. n Toen president Johnson zondag avond van zijn randh in Texas naar Washington terugkeerde waren twee vliegtuigen nodig voor het vervoer van al zijn familieleden en kennis sen, die woensdag de inauiguratie- plechtigheid zullen bijwonen. Tweede contactavond der Be aula van het professor Zee man-lyceum was redelijk gevuld met belangstellenden op de jongste - en tweede - contactavond van de Zierikzeese Filmliga. De aanwezigen werden verwelkomd door de voorzit ter de heer A. J. v. Pesch te Wester- sohcuwen, die mededeelde dat de tegen 16 februari aangekondigde film nader is vastgesteld op vrijdag 29 januari a.s. Vertoond zal worden - gelijk reeds gemeld - de film: „La frangaise et l'amour". Bij ontstentenis van ds. F. Don (wegens ziekte verhinderd) gaf de voorzitter een toelichting op de ver toonde films. Begonnen werd met „A phantasy", een zeer persoonlijk filmfantasietje op het thema van een 19e eeuws schilderij van Nor- UTRECHT. Over de ontmoeting van Joden en christenen in Israël zijn zowel in Nederland a'ls in België binnenkort bijzondere televisiepro gramma's te zien. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Dean Rusk, heeft tegenover de pers met klem tegenge sproken, dat Amerikaanse lucht- en vlootstrijdkrachten aanvallen hebben gedaan op Noord-Vietnam. MARKTBERICHTEN Paardenmarkt Utrecht. UTRECHT, 18-1. Op de Utrechtse paardenmarkt werden 360 dieren aangevoerd. De prijzen waren voor: luxe paar den f 1000 tot f 1240; werkpaarden f 1000 tot f 1360; oude paarden f 800 tot f 1050; 3-jarige paarden f 860 tot f 1100; 2-jarige paarden f 680 tot f 900; veulens f 300 tot f 560; hitten f 600 tot f 825. Slachtpaarden per kg. sjachtge- wicht f 2,20 tot f 2,70; jonge slacht paarden per 'kg. slaohtgewicht f 2,70 tot f 3,10. De handel was stug. Granen en peulvruchten ROTTERDAM, 18-1. Op de Rotter damse graanbeurs werden volgende prijzen genoteerd af boerderij: Tarwe - doorsneekwaliteit basis 17 pet. vodht - levering deze week tot f 38,25. Zomergerst - voligens monster tot f 30,00. Groene erwten tot f 36,50; Schok kers tot f 42,50; Bruine bonen - boe- renschoon tot f 72,50. Aardappelmarkt ROTTERDAM, 18-1. Klei-aardap- pelen voor-het binnenland Eigenhei mers 40 mm opwaarts f 16,00-17,50; Bintje 35 mm tot 50 mm geen aan bod; Bintje 40 mm opwaarts in twee maten gesorteerd f 13,00-14,00; Meer- lander 40 mm opwaarts f 12,75-14,00; Bevelander 40 mm opwaarts f 16,50- 17,50; Furore 40 mm opwaarts f 13,00 -14,00. Zand-aardappelen voor het bin nenland: Libertas 40 mm opwaarts f 9,50-10,00. Klei-aardappelen voor de export: Bintje 35 mm opwaarts in twee ma ten gesorteerd f 13,00-14,00; Bintje 45 mm opwaarts in verschillende maten gesorteerd geen notering. Zand-aardappelen voor de export: IJsselster 35 mm opwaarts f 9,00; Patrones 35 mm opwaarts f 9,00; Voran 35 mm opwaarts f 9,00. Voer-aardappelen f 2,50-4,75. Stemming: binnenland1 rustig, bui tenland kalm. Prijzen berekend per 100 kg en op de 'handelsvoorwaarden vastgesteld voor de verkoop van consumptie aardappelen op wagon, schip of auto. Zierikzeese Filmliga man Mc Laren, een begaafd filmer, destijds met zeer primitieve midde len begonnen, maar doorgedrongen tot de kleine schaar van prominente filmers. „Variationen über ein Filmthema" gaf een welsprekende illustratie van de verschillen tussen toneel en film, welk laatste medium eigen ar tistieke en technische mogelijkheden biedt, die de film tot aparte kunst uiting kunnen maken, dn afhanke lijkheid, uiteraard van de artistieke kwaliteiten van de maker. Fraai kwam dit tot uiting in een filmfrag ment, waarin een jongetje - in het bezit van een gevonden portefeuille - 'n trappenhuis betreedt. Stand van de camera, belichting, e.d. kunnen - mits op de juiste wijze gehanteerd en gedoseerd, een dramatische en zelfs obsederende sfeer oproepen. Nog altijd schokkend bleek de „Trappenscène" uit de klassieke film (1926): „Pantserkruiser Potem- kin" van Eisenstein; in een aan Kafka herinnerende sfeer spelen zich in dit dramatisch filmfragment de gebeurtenissen af. Eisenstein is de man van de montage; de eerste dus die door een specifieke wijze van monteren de film een aparte gela denheid gaf. Tot slot werd ver toond een film van Joris Ivens: „La Seine a rencontré Paris". De voorzitter besloot met een dankwoord. Tevoren had hij dank gebracht aan de rector van het ly ceum voor het gebruik van de aula. De financiële verhouding tussen rijk en gemeente bezorgt de gemeen tebesturen steeds grotere zorgen. Ze stamt uit een periode toen er van de dynamiek van deze tijd nog niets te merken was. Maar met de ontwikke ling van het verkeer, de voortgaande stadsuitbreidingen, de huizenbouw, de toenemende industrialisatie enz. is ook de taak van het gemeentebe stuur enorm toegenomen, zonder dat de financiële inkomsten daar gelijke tred mee hielden. De burgemeesters van de drie grootste steden hebben daar onlangs gezamenlijk hun nood over geklaagd, maar die nood heerst niet minder bij vele kleinere maar groeiende ge meenten, zoals ook hier en elders in onze omgeving. Terwijl 's rijks schat kist ieder jaar meer geld ontvangt dan er is begroot, worden de uitke ringen uit het gemeentefonds- daar mee niet gelijk opgetrokken. Bij het opmaken van de gemeente begroting weten de gemeentebesturen bovendien meest nog niet op welke rijksuitkering zij voor het komende jaar precies kunnen rekenen, zodat elke begroting min of meer een slag in de lucht blijft, zodat ook het meestal geraamde tekort en noodza kelijke voorzieningen hierdoor wor den geremd. Vooral nu de regering ook nog grotere beperkingen ten aanzien van kapitaalsuitgaven en le ningen oplegt, nemen de moeilijk heden voor de gemeenten nog in ster kere mate toe. Op herhaald aandringen heeft de regering nu een versneld ivegen- bouwprogramma aangekondigd. Maar wat helpen meer en verbe terde rijkswegen wanneer ze bij de gemeentegrenzen waar ze naar toe De boer schoof onrustig op zijn stoel. Tei-wijl hij zijn pijp uitklopte, antwoordde hij„Luister eens, Gerda wij hebben alleen maar oog voor jou toekomst. Het gaat niet om ons, maar om jou. En wij zijn er van overtuigd, dat jij nooit gelukkig zult worden met die jongen. Dat loopt uiteindelijk op grote teleurstellingen uit. En jij weet drommels goed om welke reden". Ze haalde haar schouders op. Ik laat me niet uit m'n tent lokken, zei ze tot zichzelf. „Geen idee". Het was de boerin, die op scherpe toon antwoord gaf. „Je vergeet, dat jij uit een ander miljeu komt. Jij bent iemand van deze kant van de stad en Arie komt van de lage kant. Dat past niet bij elkaar; daar ko men vroeg of- laat ongelukken van". Gerda van 't Grashek bad met stijgende verwondering geluisterd terwijl ze haar moeder onafgebroken aankeek. Die blik van haar moeder nu, met die twee vertikale rimpels tussen de ogen, die kende ze. Ook vanmiddag, toen Arie hier aan tafel zat, had ze hem gezien. Maar ook al veel eerder, als kind al. Zo af en toe, als dat zo uitkwam, veranderde moe ders gezicht. Eigenlijk had ze er nooit zo bij stil gestaan. Het was haar wel op gevallen, doch er waren wel meer dingen in het leven van alledag, die opvielen om toch weer spoedig te vergeten. Doch in haar gedachtengang ging ze de keren na, dat haar moeder zo gekeken had. Het klopte allemaal en daarom be greep ze ineens, wat die blik inhield. Hier zat de boerin van „De Peppel horst", de grootste hofstede in de wijde omgeving. De dochter van een Van Elten, die generaties lang dit omvangrijke bedrijf hadden bezeten en geleid. Was vader alleen maar een domineeszoon, moeder stamde rechtlijnig uit éen oeroud boerenge slacht, dat terugliep tot voor de voeren, doodlopen op door de finan ciële onmacht niet aangepaste be strating? Ook de wegen in steden en dorpen vereisen verbreding en verbetering, waar kostbare voorzieningen, aan kopen, doorbraken enz. voor nodig zijn. Meer huizen zijn nodig, meer uitbreidingsplannen, met alle nodige voorzieningen om zo'n nieuwe wijk leefbaar te maken. Tram- of buslijnen, riolering, elek trische kabels, gas- en waterleiding moeten worden doorgetrokken, plantsoenen aangelegd en onderhou den, er is ook daar politietoezicht noodzakelijk en soms ook filialen van gemeentelijke diensten en wat dies meer zij. Nieuwe gemeentelijke belastingen passen niet meer in deze moderne tijd. We moeten zeker niet terug naar de tijd van vóór de oorlog, toen de gemeenten met elkaar concur reerden op belastinggebied om meer inwoners te trekken. Het gaat nu veel meer dan toen om de noodzakelijkheid van het wo nen in de plaats waar men zijn werk heeft en dat kan men toch ook niet gaan bestraffen met hogere gemeen telijke belastingen. De regering dringt er wel zoveel mogelijk bij de gemeentebesturen op aan om de in komsten uit dienstverleningen zo hoog mogelijk op te voeren, hetgeen dus een verkapte belastingverhoging betekent, maar dat is in wezen on juist. Eigenlijk is het zo, dat de in gezetenen voor die dienstverlening al met hun belastinggeld betalen, want mede daarvoor zijn die belastingen ingesteld. De financiële verhouding tussen Franse overheersing en waarvan in de kerkelijke doopboeken van Nijloo hele registers te vinden waren. Hier zat voor haar de trotse boerin, die het nu als een persoon lijke belediging beschouwde, dat haar dochter de euvele moed had be zeten om te verlieven op een nazaat van de lage kant. En wat voor één. Een zandvreter uit het Moordgat, waar vier of vijf boertjes zaten te keuteren op de slechtste grond, die misschien op de hele veluwe te vin den was en die deswege niet in tel waren. Bij niemand. Zelfs niet bij een deel der iets grotere boeren van de lage kant. Het Moordgat, dat was nu precies het minste van alles. Zo iets van: gij, die daar boert, laat alle hoop maar varen. En steeds drong het tot Gerda van 't Grashek door, dat de twee uitersten der uitersten hier maar één mogelijkheid hadden: met elkaar in botsing te komen. De grootste boer van de hoge kant en een der kleinsten uit het Moordgat. In Nijloo zou men zich als hoge kan ter van ergernis in de handen slaan en als lage kanter zich verkneuteren van plezier. Nee, dat kon de dochter van de rijke en voorname boerin van „De Peppelhorst" haar niet aandoen. Langzaam stond Gerda op. Ze wist nu, dat ze bij voorbaat een verloren strijd ging voeren. Dat de nederlaag feitelijk al geleden was. Ik had in moeders ogen niet erger kunnen doen, dacht ze. Alle voornemens, om desnoods rotsvast op de bres te staan voor haar jongen, vielen van haar af. Het heeft geen enkel nut er tegen in te gaan, dacht ze. Moeder zal nooit toegeven. Arie zal nimmer geaccep teerd worden, alleen omdat hij per ongeluk in het Moordgat geboren is. Groter misdaad had hij niet kunnen begaan. „Ik ga naar bed", zei ze toonloos. „Ik begrijp het al". „Dit is een dwaasheid, die we niet rijk en gemeente dient op een nieu we leest te worden geschoeid. In de eerste plaats dient zij volledig syn chroon te lopen met de inkomsten van 's rijks schatkist, in de tweede plaats dient de regeling beter te wor den afgestemd op niet alleen de grootte maar ook de dynamische po sitie van iedere gemeente. Men kan de gemeenten niet alle over één kam scheren naar grootte en inwoneraan tal. In de ene gemeente vereist de moderne ontwikkeling een veel snel lere voorziening en veel meer kosten daarvoor dan in de andere. Het ware veel beter dat meer provinciaal te regelen dan uitsluitend volgens de voorschriften van Den Haag. Er zal van de gemeenteraden een sterkere druk op de regering moeten worden uitgeoefend om tot een ver betering in de verhouding te komen. Zo als het nu is, kan het zeker niet blijven. Het bederft de plaatselijke verhoudingen, omdat men zich niet altijd realiseert met welke grote moeilijkheden de gemeentebesturen hebben te kampen. H. v. W. 8 mensen er. duizenden stuks vee zijn omgekomen bij een bosbrand, die zondag op ongeveer 130 km ten noor den van Melbourne heeft gewoed. Ingezonden mededeling kunnen toestaan", vervolgde de boerin hard. „We begrijpen best dat je op hem verliefd bent geworden. Maar je vergeet je afkomst. Het feit, dat ons geslacht door de eeuwen heen zich zelf gebleven is. We verwachten van jou, dat je deze traditie eerbiedigt. Vergeet hem en liefst zo spoedig mogelijk. Er is natuurlijk geen spra ke van een huwelijk tussen jou en hem. En je vader denkt er net zo over". Langzaam liep het meisje naar de deur. Ze keek nog even naar haar vader, alsof ze van hem hulp ver wachtte. Waai-om zegt hij nu niets? Waarom helpt hij me niet? Maar Van 't Gi-ashek trommelde met zijn vingers op de tafel en zonder verder nog een woord te zeggen, verliet Gei-da de kamer. Die avond schreide ze zichzelf in slaap. Hoofdstuk 16 Je vader en ik De vijftigste verjaardag van Van 't Grashek wei"d op gepaste wijze ge- vierd. De zusters van de jarige boer waren met hun respectievelijke echt genoten overgekomen in hun glan zende auto's. Er waren een paar ne ven, terwijl ook Tannie Maayen- berg van de partij was. Tenslotte de twee grote boeren, waarmee Geurt Hendrik van 't Grashek het intiem ste bevriend was: Gradus van Gis- pelaar en Gerrit Jan Maayenberg. En enkele jonge boeren, zoals Brand van Gipselaar, Willem Labots, die een oogje op Tannie had geslagen, alsmede Geert Alfrinkhof, die in stilte de knappe toekomstige erfge name van „De Peppelhorst" ado reerde, maar wel zo nuchter was om te veronderstellen, dat hij tegen de veel rijkere Brand van Gispelaar het zou moeten afleggen. Maar hij was uitgenodigd - buiten Gerda om had de boer Tannie in de ann genomen en gezegd, dat zij het drietal moest vragen - en dat vond hij al heel be langrijk. Per slot van rekening had zijn vader ook aan de hoge kant zijn bedrijf, al was het lang niet zo groot als „De Peppelhorst". (Wordt vervolgd.) Ingezonden mededeling DAAR STAAT ACHTER 42 Feuilleton door HENK VAN HEESWIJK

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1965 | | pagina 5