CHOCOLADE LETTER SINT NICOLAAS IS INTERNATIONAAL minöeR KONING OF GEEN KONING SPANJAARDEN GEDESINTERESSEERD IN FRANCO'S OPVOLGING SINT KAN NIET ALLES WETEN Velen van ons zullen ongetwij feld de indruk hebben, dat het sin terklaasfeest een typisch Neder lands feest Is. Inderdaad is de wij ze waarop wij het gewend zijn te vieren, echt Nederlands. De gehele sfeer van voorpret voor pakjes avond, de intocht van de bisschop, het zetten van de schoentjes, de ken merkende snoeperijen en vele ande re traditionele facetten aan het geheel, dat is alles typisch Neder lands. In geen enkel land wordt het feest zo gevierd als bij ons. Maar dat is ook begrijpelijk, want elk land heeft uiteraard zijn eigen stijl en opvattingen die historisch zijn ge groeid. Wij mogen echter niet aannemen dat het feest van Sint Nicolaas al leen maar in ons land wordt ge vierd, want dan zijn we abuis. In een groot gebied van midden- en west-Europa viert men het feest van de goedheiligman en wel zo ongeveer in een gebied waarin Tsjecho-Slowakije, Denemarken Duitsland, Nederland en een deel van België vallen. Alleen viert men het in elk land op zijn eigen manier. Het beeld echter dat men zich van Sint Nicolaas vormt is in die landen vrijwel gelijk, namelijk het beeld van de bisschop in vol or naat met mijter en staf en met een lange witte baard. Ook de verschil lende verhalen die over de kinder vriend in omloop zijn, zijn in die landen bekend evenals bij ons. Achter het ijzeren gordijn Traditioneel is bij ons het sint nicolaasfeest op 5 december ge schenkendag, terwijl wij Kerstmis vanouds vieren zonder presentjes. Onder invloed van de in ons land sterk penetrerende Amerikaanse cultuur en de welvaart die wij mo menteel beleven gaan velen er toe over (vooral gestimuleerd door het bedrijfsleven), om ook tweede kerst dag tot geschenkendag te maken. Uiteraard iets geheel overbodigs, aangezien wij in die zelfde maand reeds ons oude vertrouwde sint ni colaasfeest met zijn presentjes ken nen. Zo gezien zou men dan menen, dat de kindervriend slechts bekend heid en verering geniet in een deel van Europa en in de Verenigde Staten, overgebracht door de Eu ropese kolonisten. Maar dat is be slist niet waar. De figuur van de bisschop is in een aanmerkelijk gro ter gebied bekend en wordt daar ook vereerd. Om te beginnen heb ben we niet alleen te maken met midden- en west-Europa, maar ook met de ons onbekende wereld ach ter het ijzeren gordijn kent men de Heilige Nicolaas al reeds van oud9 en viert men zijn naamdag. Alleen kent men daar Nicóla niet zoals wij ons die voorstellen. Daar in Rus land en omgeving ziet men hem niet als bisschop in vol ornaat met mijter en staf, gezeten op een schimmel en vergezeld van een zwarte knecht. Neen, men kent hem daar als een oude boer, ook met lange witte baard, pofbroek en laarzen, ongeveer zoals de „Joel- man" van Scandinavië, een toon beeld van goedheid en gulheid, die iedereen helpt die in nood verkeert en die tevens een groot kinder vriend is. Nicóla blijft De verering van de Heilige Nicóla is ook nu nog zeer intensief achter het ijzeren gordijn. Hoe sterk hij daar leeft blijkt wel "uit het feit, dat toen tijdens de Russische revo lutie de atheïsten overal verklaar den dat er geen God bestond, zij van sommige eenvoudige lieden ten antwoord kregen: „En zelfs als dat waar zou zijn, wat dan nog? Er is dan toch nog altijd Nicóla!" Een ander bewijs hoe sterk men daar in deze heilige gelooft, is wel, dat de Russen de figuur van Nicó la zelfs hebben weten te „exporte ren" bij de Mohammedaanse Tar taren. Ook zij roepen vaak de hulp van deze heilige in en branden kaarsen voor zijn ikoon. Zelfs de heidense Samojeden kennen een ze- dere Nicóla als een van hun afgo den en bij de stam de Jakoeten, die in Siberië langs de Noordelijke IJs zee wonen, is Nicóla zelfs de naam voor God. En uiteraard wordt Ni cóla in al die landen en gebieden vereerd en gevierd. Zo zien we, dat we beslist niet de indruk mogen hebben, dat Sint Nicolaas ons Nederlands eigendom is. Ook in andere landen van de wereld kent men hem en wordt zijn feest gevierd en terwijl hij in ons land slechts rond de 5de december een rol van betekenis speelt, is hij voor andere mensen elders in de wereld een veel voornamer figuur waarmee zij elke dag te maken heb ben. Sint Nicolaas is waarlijk een heilige van internationale allure en zeer grote betekenis. mr. K. HILDEBRAND SINT NICOLAAS ZELF - Neen, die kan op één avond niet overal ko men maar zijn knechten na tuurlijk wel. Als u kinderen hebt, vraagt dan zwarte Piet of hij in de loop van strooiavond eens even zijn zwart gehandschoende hand om de hoek van een deur steekt en wat pepernoten in de kamer gooit! EEN SURPRISE KAN UIT DE LAMP ZAKKEN - als het tevoren aan een zwart draadje in de kap is gehangen en op het juiste mo ment Piet de draad laat vieren. LABELS „VAN ST. NICOLAAS" of plakzegels met zwarte Piet en an dere toepasselijke figuren zijn evenals pakpapier met deze prent jes alom verkrijgbaar. Maar als Sint veel presentjes moet geven, is het gemakkelijk vloeipapier in verschillende kleuren te gebmi- ken. EEN GROTE SPIN KAN BINNEN SPRINGEN - als een goedverpakt cadeau omwikkeld met watten, gedrenkt in stroop. De poten wor den gemaakt van stug montage draad en een stuk elastiek laat het dier springen. WAARDEVOLLE VRUCHTEN kun nen er op een fruitschaal liggen, of in een fruitmandje aangeboden worden aan een zieke, omdat ver scheidene stevige ooftsoorten zich goed lenen tot het verbergen van kleine verrassingen. Zelfs okker nootschalen kunnen weer op el kaar gelijmd worden. En een ap- pelenboor bewijst Sint nu ook goede diensten'. DE TAART BEVAT EEN CADEAU TJE - als een niet te zwaar voor werp (bv. een sieraad) waterdicht is verpakt in prima vetpapier en dit wordt dichtgeplakt met cello faan plakband, waarna het in het deeg kan worden meegebakken. MADRID. - Bittere ernst acbter een vriendelijke facade. Een voor grond van kustlijnen vol edele zwier, van warme baaien en de geur van rozemarijn. Maar in de dorpen, en kele kilometers van de kust gelegen, komen afzichtelijke haarden van ar moede voor. Tegenstellingen en inkonsekwen- ties, daar is het land van generaal Franco vol van. Toch is de gemid delde Spanjaard niet ongelukkiger dan de gemiddelde Westeuropese burger. Hij is ver verwijderd van de zakengeest, die onze menselijke re laties doordrenkt. Hij staat dichter by de bronnen van het leven. Hij be nadert het leven minder materialis tisch dan wij. De politiek interesseert de Span jaard evenmin erg. Nu bij Franco de jaartjes gaan tellen en nieman weet wie hem zal opvolgen, zou men ver onderstellen dat dit in alle delen van Spanje hét onderwerp van gesprek zou zijn. Dat is niet het geval. Er be staat een massale onverschilligheid voor Franco's opvolging en men locpt er evenmin warm voor het ko ningschap. Geest van Don Quichotte Majesteitelijke kathedralen, die de triomf der strijdende kerk in een architecturaal loflied uitzingen, en monumentale paleizen trekken jaar lijks duizenden toeristen. Men vindt er de gehele glorie van de Spaanse geest in terug als een thans ietwat vergeeld blad uit de geschiedenis van het oude Spanje. Vrijwel nergens hebben historische argumenten zulk een taai leven als hier. Het heden wordt er beoordeeld uit een glorieus verleden. Oud zijn de dansen, gezangen en gebouwen, waarvan Spanje vol staat. Maar het volk gebruikt ze nog met de zelfde intensiteit als eeuwen geleden. Het verleden is hier geen herinnering, maar werkelijkheid. Maar het trotse, machtige Spanje van weleer, waaraan zoveel tradities zijn ontleend, bestaat niet meer. Het valt moeilijk de Spanjaarden hier van te overtuigen. Wont achter de hoge toppen van de Pyreneeën leeft nog de grote, gloeiende trots, die door de eeuwen heen het Spaanse volkskarakter bepaalde. Het is deze trots, die Spanjes aan sluiting bij de rest van Europa be moeilijkt. Ook Spanje kent zijn pio niers, die aandringen op een derge lijke aansluiting. Maar deze nieuw lichters hebben de wind niet in de zeilen. Sommige Spanjaarden dro men van een Verenigd Europa, dat zijn impulsen uitMadrid zal ont vangen. De geest van Don Quichotte waart nog steeds rond in dit land. Illusies verdringen hier gemakkelijk de werkelijkheid. Juan Carlos? Generaal Franco heeft de leeftijd der sterken bereikt. Hij zal binnen afzienbare tijd van het politieke to neel verdwijnen. Wat er gebeurt als Franco weg is? Wie volgt hem op? Daarover wordt in het buitenland vaak meer gespeculeerd dan in Spaiije zélf. Voelen de Spanjaarden voor het koningsschap? Over het algemeen zijn zij hier noch voor noch bepaald tegen. Warmlopen voor een der vele kandidaten doen zij in elk geval niet. Juan Carlos kleinzoon van Al- phons XIII en echtgenoot van prin ses Sophia van Griekenland, treedt de laatste tijd meer en meer op de voorgrond. Beter gezegd: Franco laat hem op de voorgrond treden. Hij mag fabrieken, weldadigheids instellingen openen, wordt langer bij Franco op audiëntie ontvangen dan de andere kroonpretendenten enz. enz. De monarchisten (tegenstanders van de carlistew) steunen zijn troon- aanspraken, maar erg populair bij de meerderheid der bevolking is hij ondertussen niet. Prinses Irene populair En prins Hugo Charles, of Don Carlos, zoals hij in Spanje wordt ge noemd? Natuurlijk zal de carlisti- sche beweging hem krachtig steu nen, dat staat vast. Maar een sterke positie bij het volk bekleedt Carlos allerminst. Daartegenover staat dat prinses Irene in Spanje bijzonder populair is. Spreekt u maar eens over haar met de Spaanse dames! Als de vrouwen in Spanje het voor het zeggen hadden zou Irene's echt genoot een goede kans op de ko ningstroon maken. Niet omdat hij, maar omdat zijn vrouw zo gezien is. Haar huwelijk met de prins wordt hier algemeen als een groot, roman tisch avontuur voorgesteld. Onge twijfeld had dit huwelijk sterk ro mantische trekken, maar deze wer den door de Spaanse dames natuur lijk grof overdreven in navolging van de grote dag- en weekbladen. Zijn huwelijk met de hier alge meen zeer geziene Nederlandse prin ses heeft Carlos' positie daarom meer versterkt dan men in het ten aanzien van de carlisten kritische en sceptische Nederland weten wil. Daar staat tegenover dat ook de meeste Spanjaarden zich realiseren, dat Carlos' rechten op de troon zeer aanvechtbaar zijn. Geen hofkliek Er zijn ook Spanjaarden die hevig gekant zijn tegen het koningsschap. Hierdoor, zo betogen zij, zou er gro te kans bestaan dat de aloude hof kliek met de daaraan verbonden in triges weer herleeft en dat zou het land alleen maar in het verderf kun nen storten. Een dergelijke concrete mening hoorden wij slechts uit de mond van een enkeling. Het grootste deel der Spaanse bevolking gelooft het ech ter wel. Van deze lauwheid kunnen extreme groeperingen als de socia listen en de communisten, die hier veelal ondergronds werken, echter gemakkelijk profiteren. Men hoort hier dikwijls fluisteren over een grote smokkelhandel in wapenen, vooral uit Algerije en Egypte. Niet zonder bezorgdheid kan men daarom aan de toekomst van Spanje denken. Welke krachtige figuur zal hier tegen een plotselinge uitbar sting van allerlei radikaic elementen opgewassen zijn? Zal straks in de grote ontvangzaal van het Palacio Real, waaruit eens Spanjes laatste koning Alphons XIII overhaast moest vluchten, een nieu we dictator gasten ontvangen? Of zullen de enorme kristallen luchters in de nabije toekomst weer een ko ninklijk hoofd beschijnen en de hoge spiegels de contouren van prinses sen en prinsen weerkaatsen? Hier over kan men slechts speculeren. Spanje's toekomst ligt nog in sche merduister gehuld! O nee, je kimt. het niet vermijden Maar al die jongens en die meiden Ans komt nou ook al thuis met Piet Dat kan maar niet zo verder gaah: Er wordt wat minder aan gedaan! Vanzelf, de pepernoten blijven En bij de koffie het banket, Maar al die chocoladeletters, Daar wordt het mes toch in gezet Dus allemaal heel goed verstaan: Er wordt wat minder aan gedaan! Natuurlijk maken we wel pakjes, Dat hóórt zo bij die goeie Sint, Maar je moet góed begrijpen strakjes: Hij is tenslotte voor het kind Wanneer we daar nou acht op slaan Wordt er door óns niet veel gedaan Kijk, kléren is natuurlijk anders, Die koop je tóch, al is 't niet nóu, En na die lange warme zomer Komt er wellicht wat extra kou; Maar verder geen gebraden haan: Er wordt wat minder aan gedaan! En strakjes, op de pakjesavond, Zo mooi precies op zaterdag, Als rijmpjes worden voorgelezen, De kamer schalt van schaterlach Zegt pa, geveinsd en toch spontaan: Zó erg is Sint nou ook weer niet, Fijner is minder aan gedaan....!! JAAP MIJDERWIJK. Nu rijdt de goede Sint door 't land Een zwarte Piet aan elke kant. Zij gaan op pad met koek en gard En brengen vreugd in 't kinderhart Straks zal de grote dag daar zijn, Het wordt beslist een feestfestijn! Sinterklaas betekent een hoogtij dag niet alleen voor de boterletter en de borstplaat, maar ook voor de chocolade. Weliswaar worden de gewone repen en tabletten dan wat naar de achtergrond geschoven, maar met des te meer vreugde worden letters, harten en figuren van chocola binnengehaald en op sinterklaasavond drinken we behal ve bisschopwijn ook graag melkcho colade, uit een mooie door traditie gewijde ketel. Waar dus de kinde ren en evengoed de volwassenen zich in die dagen aan zulk lekkers te buiten gaan, is het niet verkeerd als we ons afvragen of het al dan niet goed is de magen hiermee te bela den. Heeft chocolade nu werkelijk een grote voedingswaarde, zoals velen beweren, of is het alleen maar een versnapering? Veel calorieën Het is bekend, dat cacao in zjjn diverse vaste en vloeibare ge- bruiksvormen, in sterke mate verza digt. Dat komt doordat zulke ge rechten en snoeperijen zeer rijk aan calorieën zijn. Allereerst is de cacao zelf daaraan debet, naar men zegt, maar in de praktijk loopt het daar mee zo'n vaart niet. Het eerste uit de cacaobonen gewonnen produkt bevat een flinke hoeveelheid vet, de cacaoboter. Volgens de bij ons gel dende wettelijke bepalingen mag bij de bereiding van die cacaogrond- stof, de zogenaamde cacaomassa, niet alle vet worden verwijderd; integendeel, zo nodig dient de hoe veelheid cacaoboter te worden aangevuld tot een gehalte van 50 procent is bereikt. Uit de aldus ver kregen substantie wordt dan weer cacaopoeder vervaardigd en daar bij mag er weliswaar cacaoboter worden onttrokken, maar toch dien in het poeder uiteindelijk nog een gehalte van 22 procent aanwezig te zijn. Bij alle toepassingen van cacao kan dus reeds dit vet veel calorieën verschaffen. Aangezien echter een kopje cho cola kan worden klaargemaakt met slechts 10 gram cacaopoeder, heeft dat vet weinig te betekenen! Wat erbij komt Het zijn pas de toevoegingen, die chocolade zeer calorieënrijk maken en dus in hoge mate een gevoel van verzadiging teweegbrengen. Het minst is dit het geval bij de zogenaamde bittere flikken, plakken en repen; de fabriek maakt ze voor de liefhebbers van Westindische cacao, een produkt van uitstekende kwaliteit, waaraan vanouds slechts weinig suiker wordt toegevoegd bij de verwerking tot lekkernijen. Veel groter aftrek vinden die chocoladeversnaperingen, die ster ker gezoet zijn en daardoor „voed zamer" worden. Maar behalve sui ker kunnen er nog tal van stoffen bij de cacao worden gedaan, bij voorbeeld melk, wat al weer meer calorieën aanbrengt (om maar te zwijgen van het aanvullen met de zo vetrijke slagroom of taarten en toespijzen). Verder is het mogelijk chocola te laten dienen als omhul sel van een „machtige" bonbonpa té of van likeur, rum en andere al coholica - allemaal rijk aan calo rieën - en ze te vermengen met no ten en rozijnen, terwijl ook zetmeel plus suiker wordt toegevoegd aan chocoladegebak, boterhamsmeersel en dessertvla. Te zware kost De meeste chocoladeprodukten zijn dus heel machtig, zwaar, ver zadigend. Ze vormen daardoor géén geschikt voedingsmiddel. Im mers, wie chocola in een of andere vorm consumeert, heeft daarna in zijn maag geen plaats meer voor groenten en voor de waardevolle ei witrijke produkten, zoals kaas of vlees, die bij geen enkele maaltijd mogen ontbreken. Voor een enkele keer, bijvoor beeld met sinterklaas, is het na tuurlijk niet zo erg als er uitbundig gesmuld wordt en het gewone eten in het gedrang komt. Het is voor de gezondheid heel wat schadelijker wanneer een kind elke dag van het jaar van vroeg tot laat, zeurt om snoepjes en ijsjes en die dan nog krijgt ook, zodat er bij iedere nor male maaltijd een lang gezicht wordt getrokken. Voorbehoud Een voorbehoud voor chocolade- gebruik moet worden gemaakt voor die kinderen, die er overgevoelig heidsverschijnselen van krijgen in ce vorm van zogenaamde galbul ten: jeukende pukkeltjes of blazen. Vei der dient nog even te worden vermeld, dat we er goed aan doen slechts behoorlijk verpakte chocola de lekkernijen te kopen; poppetjes die misschien maandenlang in het stof hebben gestaan en door ieder een werden beduimeld, zijn uiterst onhygiënisch. dr. ALFREDA BRIEDÉ.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1964 | | pagina 10