12-17 oktober
SPAREN IS GROEIEN
RAIFFEISEN-SPAARWEEK
bij de
VEEL WERK VOOR ENKELE SECONDEN
DUET
De neergang der neutralen
marrie s
mogelijkheden
NYLONS
HET ONDERGOED
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrüdais 9 ukluber 1964 No. 19664
In de kraamkamers van de reclametekenfilm
Onze filmindustrie kent het woord „onmogelijk" niet
(Van een verslaggever).
AMSTERDAM. De lampen flitsen
aan, even maar, dan zijn ze weer
uit. Binnen in de camera zoemt het,
een nieuw beeldje draait automa
tisch voor. Inmiddels legt de assis
tente van de cameraman een nieu
we illustratie in het opnameraam.
Klaar. Weer flitsen de lampen aan
en weer uit, weer zoemt de camera
en wordt een nieuwe tekening inge
legd. Zo gaat het steeds maar weer.
Vierentwintig beeldje per seconde is
de snelheid waarmee de film in de
projector later wordt gedraaid, dat
wil zeggen, vierentwintig illustra
ties met elk een kleine verandering
om een kijkperiode van slechts één
seconde te vullen. Dit komt neer op
14-10 beeldjes per minuut.
Klaar voor de reclame-televisie
Om een kort tekenfilmpje van 8
minuten te maken zijn er dus 11.520
beeldjes nodig en die moeten alle
maal getekend worden. Deze over
weging deed ons besluiten eens een
bezoekje te brengen aan Marten
Toonder film N.V. te Amsterdam,
het Nederlandse dorado van de te
kenfilm, waar momenteel gewerkt
wordt aan de vervaardiging van vele
korte reclamefilmpjes voor de com
merciële televisie en andere recla
me-doeleinden. Reeds vele jaren er
varing heeft men in Amsterdam,
waar indertijd reeds korte reclame-
tekenfilmpjes voor het buitenland
werden gemaakt. En nu werkt men
ook voor een toekomstig Nederlands
publiek en Nederlandse opdrachtge
vers, die hopen binnenkort hun re
clamefilmpjes via de zender T.V,
Noordzee en straks via Nederland 2
uit te zenden.
Wij zijn niet bedrogen uitgekomen,
al was de werkelijkheid wel iets an
ders dan wij dachten. Voor elk
beeldje wordt geen aparte tekening
gemaakt, dat was het eerste wat wij
ontdekten. Ten tweede zagen we
volgens welk vernuftig systeem men
hier werkt en hoe efficiënt. Dat
moet ook wel, toant tekenfilms ma
ken is een buitengewoon tijdrovende
bezigheid in weerwil van de metho
den die men gebruikt om snel te
kunnen opschieten.
Als een niesbui
„Wij rekenen hier niet in uren of
minuten", vertelde onze gastheer,
„maar in seconden en onderdelen
van seconden en dat dit nodig is zal
u duidelijk worden. Wij maken dik
wijls filmpjes van niet langer dan
dertig of zestig seconden, hetgeen
altijd nog 720 of 1440 beeldjes bete
kent. Maar ook filmpjes van tien,
vijftien of twintig seconden, filmpjes
zo kort, dat je ze helemaal mist als
je toevallig even een niesbui hebt.
Dit soort zijn meestal zogenaamde
„commercials", de langere voor de
bioscoop, de kortere voor de tele
visie.
Bij dit soort filmpjes werken wij
op vooraf vastgestelde tekst, die in
nauwe samenwerking met reclame
deskundigen is opgesteld. Ook in on
derling overleg wordt door enkele
plaatjes aangegeven hoe we ons het
verhaaltje hadden gedacht en hier
op wordt verder gewerkt.
De hoofdproduktieleiding is in
handen van de heer Back met naast
zich als produktieleider de heer J.
v. d. Meiden. Hoofd- en bijfiguren
voor zo'n filmpje worden in weken
lange studies ontworpen en tenslotte
nemen enkele tekenaars, waaronder
de heren Jensen en Ring, twee De
nen. de zaak onder handen om alles
tot in details uit te wenken. Deze
heren heten met een mooi woord
„animators", zij brengen het leven
in de figuren.
Losse achtergronden
Andere tekenaars zorgen voor de
bij het verhaal behorende achter
gronden, dus achtergrond en actief
figuurtje staan niet op één tekening.
U begrijpt dat het tekenen van ge
heel complete beelden enorme tij
den zou vergen. Eén zo'n achter
grond kan bijvoorbeeld in een be
paalde scène van enige tientallen
beeldjes steeds gebruikt worden. De
achtergrond in tekening op papier
wordt bij de opname gebruikt, de
actieve figuurtjes zijn op papier niet
te gebruiken. Als ze van de teke
naars komen gaan ze naar een spe
ciale afdeling, waar een groot aan
tal meisjes de voorstellingen in inkt-
lijnen overbrengen op platen cellu
loid".
Wij zagen met welk een verbluf
fende handigheid de dames op het
celluloid de potloodtekeningen over
trokken in inkt. Sierlijke en fraaie
lijnen zijn hier van het grootste be
lang. Staat de tekening in. zwart en
Ingezonden mededeling
spaar plezierigmet
met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
wat, dan gaat de cel naar een ander
meisje, dat hem „indekt", dat wil
zeggen de figuur in nuances grijs
tussen wit en zwart inkleurt.
Het spel begint
De gereed gekomen „cels" gaan
naar de opnameafdeling, samen met
de daarbij behorende achtergrond
en dan kan het spel beginnen.
Hier laat men het niet bij, want
steeds een geheel nieuw figuurtje
tekenen is ook te veel werk. Er wor
den opnamen gemaakt van een gete
kend handje, dat kwispelt en met
zijn oogjes rolt. Op de papieren
achtergrond wordt een celplaat ge
legd, waarop alleen het hondeli
chaam met pootjes te zien is, de
staart en de oogjes ontbreken. Over
deze celplaat legt men een tweede,
waarop alleen een staart en oogjes
in bepaalde stand. Alles sluit lijntje
op lijntje precies. Klaar, opname!
De bovenste celplaat wordt verwij
derd en een nieuwe met staart en
oogjes in andere stand gaat er op.
Volgende opname. En zo gaat het
door.
De niet bewegende delen gedu
rende vele beeldjes worden dus
apart op een celplaat gezet, dat
spaart steeds weer tekenen. Zo kan
men zonodig met drie velluloidpla-
ten over elkaar werken. B\j een lo
pend mannetje bv. verschuift men
b\j elke opname de achtergrond een
klein stukje en zo zijn er tientallen
kleine trucjes, waardoor men het
zich gemakkelijker maakt, met de
mogelijkheid sneller te werken.
Oe synchronisatie
Het geluid is weer een probleem
apart. De tekst is op een filmband
opgenomen, maar nu moeten de
beeldjes en de daarop gebrachte te
keningen met die tekst correspon
deren.
Dat is een tilanenwerk. Door de
geluidstechnicus worden tekst en
muziek klank voor klank ontleed,
want men heeft te maken met vier
entwintig beeldjes per seconde. Op
de filmstrook wordt die tekst onder
de geluidsband met letters aangege
ven, zodat men af kan lezen wat op
de geluidsband staat, bijvoorbeeld
„der". .Dat betekent dat op de ge
luidsband de tweede lettergreep van
het woord vader gesproken wordt.
Zo kan men elk te tekenen beeldje
precies op het geluid afstemmen.
Vooraf worden daarom lange lijs-
sen gemaakt met een beeldjesinde
ling, seconden- en minutenindeling,
waarop men verticaal naast elkaar
alles kan aantekenen, de tekst, de
muziek, de handeling, enzovoort.
Wanneer de tekenaar bv. beeldje 274
gaat maken, ziet hij precies welke
muzieknoot, deel van een gesproken
letter enzovoort in dit beeldje val
len.
Gespecialiseerd
Marten Toonder Film N.V. heeft
zich gespecaliseerd op het teken-
filmwerk. Vroeger heeft men ook
trucfilms gemaakt met gebruik van
poppetjes en driedimensionale figu
ren en achtergronden. Maar derge
lijk werk werd reeds gedaan door
de studio's van Joop Geesink te Am
sterdam, die gespecialiseerd was in
zogenaamde poppenfilms. In onder
ling overleg heeft men de terreinen
gescheiden. Marten Toonder ver
vaardigt nu speciaal tekenfilms, ter
wijl de studio's van Joop Geesink
zich houden bij de poppenfilm.
In de loop der jaren heeft Marten
Toonder Film N.V. al vele malen
van zich doen spreken, door voor
treffelijke produkties, zoals inder
tijd de bekroonde prenten Moon-
glow" en „De gouden vis" en kort
geleden de „Gouden lokkeneen
korte tekenfilm gebaseerd op een
Ierse ballade, vertaald door Annie
M. G. Schmidt en gezongen door
Otto Ssterman. Over het algemeen
zijn dergelijke films zogenaamde
„vrije produkties", waarin de geza
menlijke werkers van de studio's
zich heerlijk kunnen uitleven, zon
der gebonden te zijn. Dergelijke pro
dukties kunnen echter niet veel ge
maakt worden, aangezien men gro
tendeels in beslag wordt genomen
door de zuiver commerciële produk
ties voor opdrachtgevers.
Maar onze nog jonge tekenfilmin
dustrie is op de goede weg, hetgeen
blijkt uit de stroom van opdrachten,
die men krijgt uit binnen- en bui
tenland, tot zelfs uit het land van
tevredenheid en biedt perspectief
de tekenfilm Amerika. Dat stemt tot
voor de toekomst.
BUK DOOR HET WERELD
Tsjombe als marionet behandeld
Het gesol met Kongo's vremier
geeft een pikant smaakje aan de
conferentie van niet-verbonden na
ties in Cairo. Eerst werd Tsjombes
vliegtuig met een oogelegde smoes
over een plotselinge noodlanding op
de landingsbaan dooraestuurd naar
Athene. En toen de Kongolees Egyp-
tes bodem toch betrad, werd hij on
der een soort huisarrest geplaatst
omdat zijn inentingspameren niet in
orde zouden zijn.
Het ortigst- maakte de conferentie
het door Kongo's president Kasavoe-
boe te vertellen dat hij zelf maar
moest komen, want dat men zijn
premier niet wenste te zien. Een re
gelrechte inmenning in andermans
zaken die beoaald weinig passend is
voor Nasser en de ziiyien. Men kan
van hen billijken dat ze niet dol zün
op de inderdaad niet zo heel frisse
figuur van Tsjombe. maar hij is nu
eenmaal de premier van een niet-
verbonden land.
Bovendien is hij tenminste eens
echt aan het proberen de rommel op
te ruivien in zijn land en met deze
behandeling steunt de conferentie
eigenlijk de rebellen. Zo bevordert
zij de vrede niet, iets wat de niet-
verbondenen toch in hun vaandel
hebben geschreven.
De buffers
En waartoe ze ook wel bijgedra
gen hebben, dat kan bij nader inzien
wel erkend worden. De eerst vrij
kleine club van neutralisten had als
hoofdmotief dat een gewapend con
flict niet te vermijden zou zijn als
cle hele wereld zich zou verdelen in
een oostelijk en een westelijk kamp.
Onder leiding van Nehroe vooral en
ook wel van Tito hebben deze neu
tralen zo nu en dan wat olie op de
golven kunnen werpen en in de V.S.
fungeerden ze vaak als een buffer.
Die rol wordt nu ook wel ivat meer
erkend. De vijandschap die zowel
Moskon als Washington jegens de
niet-verbondenen lieten blijken, is
wel geheel verdwenen: beide par
tijen hebben ingezien dat deze groep
een belangrijk deel van de wereld
vertegenwoordigde en dat daarmee
rekening moest worden gehouden.
Thans is de club sterk uitgebreid,
vooral door de nieuwe Afrikaanse
naties. Daarbij is de onderlinge sa
menhang ook verdwenen. Er zijn
zelfs vrij wat conflicten onderling
over wat het gezamenlijke doel zou
moeten zijn. Het anti-kolonialisme
van weleer heeft weinig zin meer,
want er zijn haast geen kolonies
meer van enig belang. Tito en Nas
ser zien bijvoorbeeld geen reden
zich daarover druk te maken.
Ten strfjdc
Soekarno echter ziel in het anti
kolonialisme juist een doel dat wet
tigt om van de onverbondenen een
soort strijdorganisatie te maken. Met
zijn actie tegen Maleisië in gedach
ten kan men dal van hem begrijpen,
maar ook van anderen dat die er
minder warm voor lopen.
Voorraad uranium zeker
niet onuitputtelijk
BRUSSEL, 8-10. B(j het huidige
verbruikstempo zullen de wereld-
reserves aan uranium in 1980 uit
geput zfjn. Tot deze alarmerende ge
volgtrekking komt een studie over
het gebruik van kernenergie voor
elektriciteitsproduktie van Belgische
kringen, die zich met kernenergie
bezighouden.
Daarom is het volgens genoemde
kringen van belang, dat spoedig
nieuwe uraniumlagen worden ont
dekt en geëxploiteerd. De huidige
reserves zijn 600.000 ton groot. Bo
vendien gaat het verbruik steeds
sneller. Het zal tegen 1975 30.000 ton
per jaar bedragen en tegen 1980 op
40 tot 60 duizend ton komen.
Er is echter één ding dat gunstig
is voor de kernenergie in de wereld:
van de vijf elektrische centrales, die
er van 1970 afgebouwd zullen wor
den, zal er op zijn minst één kern-
enr'egie gebruiken.
P :n zullen volgens de Belgische
studie kernenergiecentrales met een
et mo gen van 500.000 kw of meer
kunnen concurreren met de klas
sieke thermische centrales. De
bouwkosten van kernenergiecentra
les worden bovendien steeds minder
en dit kan slechts de door haar ge
produceerde elektriciteit goedkoper
maken.
Een 17-jarig meisje uit de Bel
gische plaats Tertre is woensdag
door de politie aangehouden omdat
zij er van wordt verdacht schuldig
te zijn aan de dood van haar ver
loofde. Deze, een 21-jarige Italiaan,
werd de vorige maand bewusteloos
aangetroffen voor het huis van het
meisje. Hij overleed in het zieken
huis.
Ingezonden mededeling
Wat biedt de
De tegenstelling oost-ivest is voor
de meesten niet interessant meer:
Moskou en Washington zijn voorna
melijk steunbureaus geworden die
met elkaar concurreren en daarbij
toch uitsluitend ontevreden klanten
houden. De tegenstelling China-Rus-
land speelt een even grote rol in de
positiebepaling en daar overheen
nog eens de contrasten van rijkdom
en armoede die ongeveer samenval
len met de verdeling noord-zuid.
Voor de ene reden van bestaan voor
de club als geheel zijn nu tal van
eigen belangen der leden zelf in de
plaats getreden, die ze nu ook pro
beren door te zetten voor een geza
menlijk program.
En met de leden zelf is het nu ook
vreemd gesteld. Om op Tsjombe te
rug te komen: hem werd verweten
dat hij met Amerikaanse steun
werkt in Kongo en het is waar dat
de V.S. hem een heel klein handje
helpen bij het bedwingen van de re
bellie in het oerwoud. Maar het is
waanzin hem daarom als een mario
net van Washington te zien.
Anti-Westers
Wat moet men dan van Nassers
eigen neutraliteit denken? Die laat
zich graag door Moskou voorzien
van enorme economische en militai
re hulp. En hoe onverbonden kan
men Castro's Cuba nog noemen, nu
het vrijwel een lid van het sowjet-
blok is geworden. En Makarios Cy
prus dat tot grote verontwaardiging
van bijvoorbeeld Athene met Moskou
konkelt? Deze curieuze ongelijkheid
in de beoordeling van wat neutraal
is wekt de indruk dat - althans bij
de toonaangevende figuren van de
onverbondenen - een anti-westerse
mentaliteit de overhand krijgt.
De club der niet-verbondenen is
in getal gegroeid, maar zijn invloed
is aan het tanen. Een kracht van
vroeger was bijvoorbeeld de eerlijk
heid die men moest erkennen in een
figuur als Nehroe, hoezeer zijn han
delen en betogen ook links of rechts
ergernis konden wekken. Van die in
tegriteit die het verbond groter in
vloed gaf dan zün getal wettigde, is
weinig meer over. Het is hard op
wea om uiteen te vallen in onder
ling krakelende groepjes, of wel
licht (wat nog minder aangenaam isI
in een anti-westers actie-comité.
DELFT. Mevrouw S. Fougeré uit
Parijs heeft in Delft in het stedelijk
museum „Het Prinsenhof" een ten
toonstelling geopend, die gewijd is
aan het grafische werk van de be
kende tot Fransman genaturaliseer
de Zwitserse architect Le Corbusier.
ROTTERDAM. Zonder enige plech
tigheid is het tweede kraaneiland,
de ..Kraanvogel" op de werf Gusto
in Schiedam aan de heer J van Dix-
hoorn, 'hoofd van het bouwbureau
IJmuiden van Rijkswaterstaat, over
gedragen. Dit nieuwe eiland gaal
zijn voorgangers, de „Lepelaar", hel
pen bij de aanleg van de nieuwe ha-
venmonding van IJmuiden.
BEELDBUIS?
Deze vrijdag beginnen we met The
Flintstones (7.30 Ned. 1), waarna in
het centrum des lands wel zal wor
den overgeschakeld naar Dick Po
well (8.01 kan. 27). T.V. Noordzee
brengt de films Het winnende num
mer en liet eiland der verschrikking.
België VI. geeft het Engelse toneel
stuk De minnaar, die gelukkig fictie
blijkt te zijn.
Zaterdagmiddag herhaalt de A.V.
R.O. de show van Corry Brokken na
het weekjournaal. De A.V.R.O. gaat
door met Willy en Willeke Alberti,
'n half quiz-uur en Johnny en Rijk,
terwijl de K.R.O. een monoloog van
Fien de la Mar en o.a. het uurtje
Alfred Hitchcock op 't tweede scherm
brengt. België VI. toont Vico Torri-
ani in Hotel Victoria en België Waals
een hist, film over de eerste Ameri
kaanse consul in Japan.
Zondag komt de Vara met het eer
ste verhaal van commissaris Maigret
(hier vertolkt door Kees Brusse) ter
wijl Ned. 2 de comedie van Tom
Ewell en De goude oude tijd projecr
teert. In België vullen de gemeente
raadsverkiezingen het scherm.
Enkele tips voor de vijfdaagse:
kijkt u vooral naar de korte film
Deadly Nightshades, maandag Ned.
1, Dick van Dyke, woensdag, gevolgd
door De verdedigers en dan op don
derdagavond naar dat gezellige ma
gazine „Uit" en het toneelstuk
„Woorden zün maar ivoorden".
De Olympische Spelen zijn inmid
dels ook op 't fluorescerend venster
te volgen. Zaterdag 10 oktober be
gint het met een verslag van de ope
ningsceremonie, om 22.30 uur. Daar
na kunt u elke dag om 6.15 n.m. tot
7.30 uur hoogtepunten aanschouwen
uit de wedstrijden van de vorige dag,
onderbroken door een (zo mogelijke
rechtsreekse) Relay-uitzending met
flitsen van evenementen van de zélf
de dag. In de late avonduren komt
er van 10.30 tot 11.30 nog een uitzen
ding via de Syncom, waarmee be
langrijke gedeelten van de wedstrij
den van die dao worden weergege
ven, als tenminste de technische om
standigheden meewerken en er niet
ergens onderweg een kink in de ka
bels of in de ruimtestralen komt
We zullen wel vele avonden thuis
willen zijn om alles op de voet te
kunnen volgen.
Spaar - Leg iets opzij. U wint erbij. De Raiffeisen-Spaar-
week is een goede gelegenheid om iets èxtra weg te
leggen. Het is in üw voordeel. Doen.
tot een minimum beperkt
Basis van onze kleding!
Het fijne ondergoed beschermt de
huid tegen de min of meer ruwe bo
venkleding, die de huid kan irriteren
maar omgekeerd is het de taak van
het ondergoed om onze kostbare
jumpertjes, japonnetjes en dergelij
ke zoveel mogelijk te sparen voor de
directe invloeden, die de huid op de
kleding uitoefent.
Dit zijn zo in beginsel de redenen
van het dragen van ondergoed en het
is interessant om eens na te gaan
hoe in de loop der tijden de „mode"
van het ondergoedzich heeft ont
wikkeld. En dan worden we aller
eerst gewaar, dat onze voorouders
van twee eeuwen geleden er bijna
niet toe konden overgaan zich gron
dig van top tot teen te wassen. De
kostbare, weelderige kleding uit die
tijd moest dan ook flink beschermd
worden tegen de onverzorgde en
vuile huid, die er onder zat en hier
toe dienden de talrijke l agen en
soorten van „onderkleding".
Pas tegen het einde van de acht
tiende eeuw. in dc Victoriaanse tijd.
werd. de lichamelijke reinheid wel
haast tot een soort symbool van een
zekere distinctie hetgeen vanzelf tot
gevolg had, dat men geregeld schoon
en fris ondergoed ging aantrekken.
Veel veranderd
Tot aan de eerste wereldoorlog
stond men dan ook vol afgrijzen te
genover de idee, dat de huicl op een
of andere wijze direct met de boven
kleding in aanraking zou komen.
Wat dat betreft is er ook al weer
heel wat veranderd: en - ondanks de
algemene gewoonte van de moderne
man en vrouw om dagelijks te baden
- hebben zij toch eigenlijk niet het
recht zich even „fris" te noemen als
de mensen uit die tijd, want bij onze
moderne garderobe komt de boven
kleding voor een groot gedeelte in
directe aanraking met de huid, waar
door een niet onbelangrijk gedeelte
van het eigenlijke $oel van de on
derkleding wordt voorbij gestreefd.
Hoevelen zijn er immers niet die
een jumper of bloes zo over een b.h.
aantrekken?
En hier komen we dan aan een
van de meest gevoelige details in
onze uiterlijke verzorging: de hygi
ëne. We kunnen ons nóg zo uitsloven
om er zo aantrekkelijk mogelijk uit
te zien met behulp van talloze
schoonheidsmiddeltjes, -kuren en
wat dies meer zij. al het werk zal
tevergeefs zijn wanneer daarbij hel
belangrijkste wordt verviaarloosd,
namelijk de reinheid van lichaam
en onderkleding.
De basis
Het ondergoed wordt nogal eens
als een onbelangrijk onderdeel van
de lichaamsverzorging beschouwd,
maar in feite betekent het onder
goed toch de basis van onze kleding.
Het effect van een kostbaar cock
tailjaponnetje of een getailleerd
mantelpakje hangt voor een heel
groot deel af van deze „ondergrond".
En niet alleen om het feit, dat de
goede pasvorm van het ondergoed
belangrijk is vooi een goed figuur,
maar er komt ook nog wat psycho
logie aan te pas!
Het is nu eenmaal zo, c/at wij ons
meeop ons gemak voelen wanneer
wij ons schoon en goedverzorgd we
ten en dit niet alleen „op het eerste
gezicht". Dit zelfvertrouwen is on
ontbeerlijk voor een ongedwongen
spontane houding met alle gevolgen
van dien. Elly Martins.
UTRECHT. De Nederlandse spoor
wegen zijn voornemens geleidelijk
ongeveer veex'tig door automatische
halve overwegbomen (ahob's) bevei
ligde overwegen in oude (enkel-
baans) rijkswegen beter te beveili
gen.
FEUILLETON DOOR J. DE VRIES
Tenslotte de twintigjarige Harrie,
in veel opzichten het evenbeeld van
zijn vader maar tooh ondergeschikte
zolang 'hij nog in leven was. Nu, na
vaders dood, ontplooide hij zidh als
de initiatiefnemer, reorganiseerde de
werkmethodes, schakelde over op
meer winstgevende produkten, zo
dat 'de vijf en twintig pond per week
geen probleem meer vormde, terwijl
enkele weken tevoren tien pond nog
'hoofdbrekens kostte.
Ze drukte haar sigaret uit en
•knikte. Ja, samen zouden ze het wel
klaren, als ze eenmaal in Nederland
terug waren. Er was immers wede
voldoende voor iedereen, die werken
wilde? Er werden behoorlijke lonen
uitbetaald en de sociale voorzienin
gen waren' buitengewoon, terwijl
hier praktisch niets was. Hier werd
je nagenoeg aanje lot overgelaten
en -zou men je rustig van de honger
laten sterver,.
Marrie stond op en ging automa
tisch weer aan het werk. Geen stof
zuiger, dacht ze, geen wasmachine.
Een asvarken en een tobbe met een
wasplank, daar moest ze 'het hier
mee doen. Ze keek naar haar han
den, die nu rood en lelijk waren,
terwijl enkele weken geleden Mat-
thieu ze neg geliefkoosd had en zei,
dat het de mooiste meisjeshanden
waren, die hij ooit gezien had. Geen
waterleiding, maar een sleoht gesla
gen pomp, buiten de woning. En ga
zo maar door. Hier leefde je vijftig
jaar ten achter op de moderne be
schaving. Het enige, wat je bezat,
was je radio en de jeep. Tel uit je
winst.
Tegen elven maakte ze koffie voor
zichzelf en zat weer te piekeren.
Voor de derde maal las ze de brief,
maar 'het maakte haar nijdig, dus
maakte ze er een prop van en smeet
het een eind weg. En toch moet er
een mogelijkheid zijn, dacht ze wan
hopig. I'k wil terug naar Nederland,
ik wil ihier niet blijven.... ik haat
dit land, waar ik niets anders dan
narigheid en ellende heb meege
maakt., ruzie, ziekte en dood.
Om half één maakte ze een paar
boterhammen voor zich en Wimmie
klaar, riep de kleine jongen binnen,
waste hem, zodat hij er weer een
beetje toonbaar uitzag, knuffelde
hem een keer en zette hem op zijn
stoel.
Na het eten pakte hij een doos met
nagenoeg verveloze tinnen soldaat
jes, die zijn vader eens in een van
zijn zeldzame gulle buien gekocht
had in Lnverton en ging ermee naar
buiten. Marrie luisterde naar zijn ge
brabbel, nam een emmer en aard
appelen en ging op de waranda zit
ten. Het kind zette de soldaatjes in
het zand en liet zijn fantasie de vrije
teugel. Marrie luisterde en glimlach
te. Altijd zoet aan het spelen in zijn
eentje, daeht ze.
Het kind zei: „Jij bent de generaal
en jij bent de conducteur en jij bent
Jan en jij
Hoe komt het kind aan die na
men, dacht ze. Misschien van de jon
gens Generaal.Het kind weet
niet eens wat een leger is. Een con
ducteur misschien is hij wel eens
in Perth in de bus geweest. Of met
de trein? En wat zou hij met Jan be
doelen?
Jan!
Het aardappelmesje gleed uit haar
vingers en geruime tijd staarde ze
voor zich uit over de vlakte. Heel in
de verte waren twee minuscule stip
jes ziohttoaar. Waarschijnlijk waren
het Harrie en Klaas, die het land be
werkten, maar Marrie zag over dit
alles heen plotseling een vriendelijk,
jongensachtig gezicht. Zoals hij daar
gestaan had bij het station in Tiel,
een tijdschrift in de éne hand en een
doos bonbons in de andere. De sme
kende 'blik op zijn leuke snuit: „Ik
dachtvoor onderweg, Marrie. Ik
hoop dat je me niet brutaal vindt.
Ze herinnerde zich nog zijn ste
vige handdruk, toen ze zijn attenties
geaccepteerd had. „En Marrie, als je
weer eens hulp nodig hebt.... het
doet er niet toe op welke manier.
oo mij kun je altijd rdkenen. hoor?
Ik.... ik wil alles voor je doen,
echt".
Jan Wouterse, de vertegenwoordi
ger in bromfietsen, die vriendelij ke
verlegen jongen, die té schuchter
was om een zoen te vragen. Die
dankbaar was voor een vriendelijk
wcord. een hartelijk woord en een
handdruk. Zou hij.
Ze ging rechtop zitten en slaakte
een diepe zucht. Nog hoorde ze zijn
stem: „Ik zou veel meer voor je wil
len doen, Marrie
(Wordt vervolgd).
i
