GEVOLCEN VAN BEVOLKINGSGROEI VOOR RECREATIE
HET BR0EDSEIZ0EN 1964 OP
SCHOUWEN-DUIVELAND
„Zwakzinnigheid zeer kritiek probleem"
China en India
I
„BIEFJE"
OPPERVLAKTE TUINBOUWGEWASSEN IN NEDERLAND
Binnen 50-kilonieterstraal van Westhoek
wonen 1.750.000 mensen...
ZIERIKZEE, 8-10. Binnen een
straal van 50 km van de Westhoek
van Schouwen-Duiveland, zonder
Den Haag, wonen thans reeds lxi
miljoen mensen. In de komende la
ren zal dit aantal, gezien de belang
stelling welke er nationaal en inter
nationaal bestaat voor werkgebie
den in het mondingsgebied van de
Rijn- en Schelde Delta, een voort
gaande, belangrijke, vermeerdering
kunnen ondergaan. Dit zal vele con
sequenties hebben, onder meer met
betrekking tot de recreatie. De kust
strook van Zeeland ligt centraal voor
deze potentiële werkgebieden.
Het bovenstaande wordt vast
gesteld in de dezer dagen ver
schenen studie van de Provin
ciale Planologische Dienst over
de recreatie in de kuststreek
van Zeeland, volgens welke stu
die - zoals gisteren reeds gemeld
een verviervoudiging van het
strandbezoek in de provincie
kan worden verwacht.
Het is duidelijk, dat een vervier
voudiging van het strandbezoek ve
lerlei consequenties zal hebben. Dit
geldt zowel m.b.t. de accomodatie
in de kuststrook (uitbreiding van het
aantal slaapplaatsen in de verschil
lende categoriën, parkeerplaatsen
punten van attractie voor het dag-
bezoek, sanitair e.d. op en langs het
strand), als tot de voorzieningen
verder landinwaarts (picknickplaat
sen, toeristische route's, nieuwe we
gen, e.d.)
Men kan er van uitgaan, dat de
gemeente financieel niet in staat is
en zal zijn al deze voorzieningen te
maken en daarom is het begrijpelijk
dat vele gemeentebestuurders sterk
geporteerd zijn voor een z.g. toeris
tenbelasting.
Er zjjn kustgemeenten in Zeeland
waar het aantal slaapplaatsen in de
recreatieve sector bijna het vijfvou
dige bedraagt van het aantal inwo
ners in de betreffende gemeenten.
Het is dus duidelijk dat de gemeen
te hiervccr - naar verhouding - wel
cp bijzender hoge uitgaven komt.
De provincie is in het geheel van
„de recreatie" een belangrijke ge
sprekspartner en m.b.t. de toekom
stige inrichting van het Veerse Meer
bijv. is tot uiting gekomen, dat er
ten aanzien van deze recreatie een
„direct" beleid wordt gevoerd.
Geconcludeerd wordt evenwel dat
de enige instantie die belangrijke
steun kan geven, het Rijk is. Dat het
toerisme een bepaald niet te ver
waarlozen bron van inkomsten
vormt, blijkt uit de omstandigheid,
dat de bestedingen van binnen- en
buitenlandse toeristen te zamen in
Nederland in 1963 kunnen worden
geraamd op een bedrag van in to
taal rond 1.500 miljoen gulden.
Op grond van ramingen van het
Centraal Plan Bureau mag worden
verwacht dat dit bedrag voor 1970
gestegen zal zijn tot f 2.000 miljoen.
Hiertegenover staat een bedrag van
f 4.000.000,-, dat in 1963 door het
Rijk aansubsidies werd toegezegd.
„Dit bedrag op zichzelf is natuurlijk
niet onbelangrijk maar men kan zich
afvragen of het genoeg is", zo wordt
geconcludeerd.
Nederland heeft van de Europese
landen één van de kleinste propa-
gandabudgetten. Niettemin, zo wordt
geconstateerd, zou een zeer actieve
subsidiepolitiek van de rijksover
heid, veel nuttig effect kunnen sor
teren.
In de „Nota inzake het Toerisme"
1962 van de staatssecretaris voor
economische zaken staat o.a. het vol
gende:
„Het spreekt vanzelf, dat dit peil
van toeristische bestedingen in ons
land (i.e. f 2.000.000.000,- vóór 1970.
de nodige uitbreiding en verbetering
van de toeristische accomodatie
noodzakelijk maakt. Zonder dit zal
ons land immers in de accomodatie-
verhoudingen met andere landen
noch voldoende buitenlandse toeris
ten kunnen aantrekken noch vol
doende toeristische mogelijkheden
kunnen bieden aan de eigen bevol
king. Ik stel me tot taak te bevor
deren, dat de toeristische mogelijk
heden van Nederland op systemati
sche wijze worden benut en ontplooid
Een toeristische overbelasting houdt
immers niet alleen slechts bezwaren
in voor de bewoners van de desbe
treffende plaatsen en streken, maar
bergt ook het gevaar in zich van
een aantasting van de toeristische
groeimogelijkheden op langere ter
mijn".
Middelen
De studie van de Planologische
Dienst besluit met de conclusie dat
met de opmerkingen van de staats
secretaris in belangrijke mate kun
worden ingestemd. Immers, zo wordt
gesteld, indien men ziet welk een
belangrijke uitbreiding van het aan
tal bezoekers de komende jaren
waarschijnlijk moet worden geacht,
welke, op korte termijn weliswaar
ruime maar bepaald niet onuitput
telijke capaciteit het strand heeft,
welke (in belangrijke mate finan
ciële) krachtsinspanning het zal
eisen de consequenties van een der
gelijke ontwikkeling in goede banen
te leiden, alsmede tenslotte van
welke naar verhouding beperkte
aard de financiële mogelijkheden
van de gemeentelijke- en de provin
ciale overheid zijn, dan mag men
verwachten dat de Rijksoverheid in
derdaad op ruime schaal de midde
len ter beschikking zal stellen waar
door een goed gebruik van de voor
de recreatie zo belangrijke kust
strook, ook op langere termijn zal
worden gewaarborgd,
Nieuwe zaak te Zierikzee
Ingezonden mededeling
r^ivjvjvrf^
Uit tie vogelwereld
Staatssecretaris Bartels:
(Slot).
WESTHOEK, 7-10. De grote stern,
waarvan jaar op jaar een kleine ko
lonie broedt in de Weversinlaag,
was dit jaar maar matig vertegen
woordigd.
In de bekende broedterreinen, als
de inlagen en het Dijkwater, zijn
weer veel broedvogels te zien ge
weest, Vooral de Koudekerkse inlaag
herbergde veel kieviten, tureluurs
en kluten. Dwergstern (gering aan
tal), strandpleviertjes, Bontbek en
kleine plevier en de kluut waren te
zien in de Ouwerkerkse inlaag en
het Dijkwater. Het laatste gebied
heeft voor de broedvogels toch wel
aan belangrijkheid ingeboet. De ve
getatie wordt daar op vele plaatsen
te lang voor de specifieke weidevo
gels en het zou de vogels ten goede
komen, als grote gedeelten van dat
terrein werden omgeploegd.
Waterhoentjes (in voorgaande
jaren schaars) zagen wij nu als
broedvogel op diverse plaatsen (la
ter met jongen). Ook de meerkoet
broedde in klein aantal op het ei
land.
Een bijzonder broedgeval was
dat van een scholekster die zijn ei
eren deponeerde in een hoopje
zand vlak langs de rijbaan van de
drukke verkeersweg Serooskerke-
Zierikzee. Tengevolge van herstel
werkzaamheden aan het wegdek had
men zand langs die weg gestort.
Hoewel werklieden op korte afstand
aan het wegdek werkten, nestelde de
scholekster in dat zand. Het legsel
werd door deze werklieden met
rust gelaten en de plaats werd ge
markeerd door enige stenen om te
veel uitwijkende motorrijtuigen van
hel nest verwijderd te hóuden. Ook
toen de weg weer voor het verkeer
werd opengesteld, zat de scholek
ster nog vast te broeden en bleef
op de eieren zitten, ondanks het feit
dat autowielen slechts op enige de
cimeters afstand van hem voorbij
suisden. De jonge scholeksters kwa
men op zekere dag uit het ei en trok
ken met de oude vogels naar een
aangrenzend weiland.
Nog altijd blijven de als natuur
reservaat aangemerkte gebieden
veel broedvogels trekken. Vooral in
die gebieden waar de nodige rust
heerst, zag men veel vogels. Deze
gebieden zijn dan ook van onschat
bare waarde voor onze avifauna en
zelfs nationaal van veel belang. Tot
het handhaven van de nodige rust
in deze reservaten werkten ook weer
onze vogelwachters belangeloos
mee.
De drukke verkeersweg tussen
Haamstede en Renesse geeft in het
broedseizoen altijd veel overtrek
kende jonge vogels te zien (voorna
melijk wilde eenden en bergeenden).
Ook dit voorjaar plaatste de Vogel
wacht aan die weg weer de beken
de waarschuwingsborden voor het
verkeer. Dat één der borden moed
willig werd vernield, doet ons al
leen maar medelijden hebben met
de dader(s) wegens gemis aan eer
bied voor de natuur en met betrek
king tot andermans goed.
Bij de inlagen plaatsten wij weer
de kleurige bordjes waarop de
plaatselijke broedvogels zijn ver
meld. Dit jaar werd voor het eerst
ook bij de Ouwerkerkse inlaag zo'n
bordje geplaatst.
De bergeend, die ook dit jaar
weer in groot aantal op Schouwen-
Duiveland broedde, komt meestal
met zijn jongen te voorschijn als
reeds veel vakantiegangers in de
duinstreek aanwezig zijn. Bekend is,
dat dikwijls kuikens van deze vogel
soort (kennelijk) verlaten worden
aangetroffen en dan worden mede
genomen. De kinderen vinden de
diertjes zo leuk. Later, als de thuis
reis moet worden aanvaard, zit
men dan meestal met deze eendjes
in de maag, want het opkweken van
deze bergeendjes (het meenemen is
reeds een strafbaar feit) blijkt toch
niet zo eenvoudig te zijn. Onze
asylhouder, de heer Bakker te
Burgh, weet er van mee te praten.
Deze zomer ontving hij tal van jon
ge bergeendj es, die hij met grote
moeite in leven kon houden en later
vrij liet. („Sterna")
DEN HAAG, 8-10. Het Centraal
Bureau voor de Statistiek heeft de
definitieve uitkomsten van de land
bouwtelling mei 1964 gepubliceerd,
met betrekking tot de oppervlakte
tuinbouwgewassen.
Groenten onder glas
De totale oppervlakte groenten
onder glas nam, in vergelijking met
mei 1963, toe met 292 ha (plm. 6
procent). Van de in mei 1964 be
teelde oppervlakte (4.898 ha) werd
68 procent beteeld met tomaten
(vorig jaar 61 procent).
De vier belangrijkste produkten
onder glas gaven, wat betreft de be-
teelde oppervlakte, de volgende
KERKNIEUWS
Ds. J. Overduin met emeritaat
Zondagmorgen vond in de kerk
te Veenendaal een ongewone plech
tigheid plaats. Ds. J. Overduin nam
afscheid van de gemeente wegens
bekomen emeritaat. Aan het einde
van de dienst deelde burgemeester
Hazenberg mede, dat H.M. de Ko
ningin het behaagd had de schei
dende predikant te benoemen tot
officier in de Orde van Oranje-
Nassau. In het stampvolle kerkge
bouw hechtte de burgemeester de
versierselen van deze orde ds. Over
duin op de toga. In een lange rij
hebben de kerkgangers hierna hun
voorganger gecomplimenteerd.
Skibaan op dak
BRUSSEL, 8-10. Op het dak
van een groot warenhuis in
Brussel is donderdag een ski
baan geopend. De baan is be
dekt met een speciaal nylon
tapijt, dat zo glad als sneeuw
is. Het platform waar de baan
begint is 16 meter hoog en zes
meter breed. De helling is 60
meter lang en bedraagt 20 pro
cent. Twee leraren uit Frank
rijk zullen aan de ski-liefheb
bers lessen geven
Zierikzee
BURGERLIJKE STAND
Geboren. 1 okt. Alida Dingena,
d. 'van Louis Arend Aihrens en Janna
Pieternella Bal (Zierikzee); 2 okt.
Tannetje Marie, d. van Christiaan
Timmerman en Tannetje Marie Kos
ters (Zierikzee); 3 okt. Adriaantje
Maria Jacoba, d. van Abraham
Leendert van der Wekken e$ Jacoba
Boer (Middensdhouwen); 5 okt. Tan-
ja Alida, d. van Teunis Jan Tanis
en Cornelia Neeltje Berrevoets (Zie
rikzee); 6 okt. Jan, z. van Edmond
Cornells Blommaert en Clasina Schot
(Zierikzee); 7 okt. Leendert Jochem,
z. van Leendert van der Wekken en
Lena Berrevoets (Zierikzee).
Gehuwd. 7 okt. Dé Pieter Henri
Leupen, 28 jr. (Goes) en Cornelia
Susanna Schiettekatte, 21 jr. (Zie
rikzee).
Overleden. 3 okt. Anna Kik,
63 jr.. geh. met Pieter Stoel (Brou
wershaven).
procentuele ontwikkeling te zien in
vergelijking met mei 1963: aardbei
en 10 procent, meloenen 15
procent, komkommers 11 procent,
tomaten 17 procent.
Een onderverdeling van het are
aal tomaten in „stook"- en „koude"
tomaten toent aan dat het areaal
stooktomaten is toegenomen met
niet minder dan 25 procent. De op
pervlakte „koude" tomaten nam toe
met 6 procent.
Fruit onder glas
De beteelde oppervlakte met fruit
onder glas bedroeg in mei 1964,
327 ha. Dit betekent een verminde
ring met 59 ha 15 procent). Het
belangrijkste produkt (druiven) liep
terug van 301 ha in 1963 tot 257 ha
in 1964 15 procent).
Greenten open grond:
zaaiuien en vroege aardappelen
De oppervlakte, beteeld met
groenten in de open grond gaf, in
vergelijking met 1963, een vermin
dering te zien met ruim 2.300 ha
5 procent). Bij de afzonderlijke
produkten valt op de sterke uitbrei
ding van het areaal bloemkool
37 procent).
Van betekenis is eveneens de ver
mindering van de oppervlakte au
gurken 37 procent) en groente
oogsten erwten 17 procent).
De oppervlakte zaaiuien was 971
ha kleiner dan in 1963. Dit betekent
een teruggang met 16 procent.
Het areaal vroege aardappelen is
dit jaar 10 procent kleiner geweest
dan vorig jaar, toen 9.G32 ha met
dit gewas werd beteeld.
Fruit open grond
De totale oppervlakte pit- en
steenvruchten vertoonde, in verge
lijking met 1963, een vermindering
met 1.046 ha 2 procent). Het a-
reaal appels, peren en pruimen liep
enkele procenten terug; de opper
vlakte morellen bleef gelijk en de
kersen vertoonden een verminde
ring met bijna 9 procent.
Het klein fruit liep, wat de be
teelde oppervlakte betreft, terug
van 3.945 ha in 1963 tot 3.554 ha in
1964.
De grootste wijziging deed zich
voor bij de oppervlakte zwarte bes
sen. Deze nam af met 269 ha 20
procent).
„Onmogelijk NAVO-vloot
geheel te vernietigen"
WASHINGTON, 8-10. De Sowjet-
Unie beschikt niet over de middelen
om een NAVO-vloot van twintig op
pervlakteschepen met Polaris-raket-
ten, zoals deze is voorgesteld, te ver
nietigen.
Militaire deskundigen uit Grieken
land, Turkije, Italië, België, Neder--
land, West-Duitsland, de Ver. Staten
en Brittannië zijn het er na een stu
die van drie en een halve maand
over eens geworden, dat de Sow jet-
Unie deze schepen eenvoudig niet in
de gaten kan houden. Wanneer de
NAVO-schepen over de bijna vier
miljoen vierkante mijl van de At
lantische Oceaan en de Middellandse
Zee zwerven, kunnen zij gemakke
lijk ontkomen aan pogingen van
de Sowj et-Unie hen te vernietigen
met lange-afstandsbommenwerpers,
kemonderzeeërs en snelle schepen.
Bloemkwekerij gewassen
De met bloemkwekerijgewassen in
de open grond beteelde oppervlakte
nam toe van 969 ha in 1963 tot 1.036
in 1964.
Het areaal bloemkwekerij gewas
sen onder glas gaf eveneens een
uitbreiding te zien. In mei 1963 be
droeg deze oppervlakte 701 ha; dit
jaar werd 782 ha met deze gewas
sen beteeld.
Bij deze teelten onder glas gaven
de rozen en anjers een sterke toene
ming te zien met respektievelijk 21
en 19 procent.
Tuinbouwzadcn
De teelt van groentezaden in ons
land nam toe van 3.198 ha in 1963
tot. 3.285 ha in 1964. De oppervlakte
bloemzaden vertoonde eveneens
een toeneming, n.l. van 273 ha in
1963 tot 320 ha in 1964.
Boomkwekerij gewassen
en vaste planten
De oppervlakte boomkwekerij ge
wassen en vaste planten was in mei
1964 3.274 ha. In 1963 bedroeg deze
oppervlakte 3.197 ha.
Bloembollen en -knollen
De teelt van hyacinten, tulpen en
narcissen in totaal nam toe met 4
procent. De oppervlakte gladiolen
nam toe met 480 ha .Dit betekende
een uitbreiding met 26 procént.
HONGKONG, 9-10. China heeft
vrijdag bekendgemaakt bereid te zijn
met India ondehancellngen aan te
knopen over het grensgeschil op elk
'gewenst tijdstip en plaats, met als
basis de voorstel]en van Colombo.
Aldus het persbureau Nieuw-Ohino.
De voorstellen van Colombo werden
in december 1902 door zes niet-ge-
bonden landen, Ceylon, Birma, de
Verenigde Arabische Republiek.
Cambodja, Ghana en Indonesia, op
gesteld om te trachten het Chinees-
Indische grensgeschil te regelen. Ei-
wordt. het terugtrekken van de Chi
nese strijdkrachten uit bijna het ge
hele gebied dat tijdens de gevechten
door Ohina werd bezet, geëist.
UTRECHT, 10-10. De zwakzin
nigheid is voor Nederland een uiterst
kritiek probleem. Elk jaar worden
er 8.000 kinderen geboren die in min
of meer ernstige mate zwakzinnig
zijn. Zij brengen zorg, teleurstelling
en onzekerheid in evenzoveel gezin
nen. Van deze kinderen moeten er
1000 voor hun hele leven in een in
richting worden opgenomen.
Nu hun gemiddelde leeftijd sinds
de oorlog is gestegen van 14 tot 47'
jaar, impliceert dat ook, dat niet
volstaan kan worden met de bouw
van inrichtingen voor kinderen al
leen: voor volwassenen zijn zelfs
minstens tweemaal zoveel plaatsen
nodig. Op het ogenblik vertoeven
20.000 zwakzinnigen in een inrich
ting (kosten per patiënt ongeveer
7000 gulden per jaar), maar men
komt nu al 4.000 bedden te kort.
De staatssecretaris van sociale za
ken en volksgezondheid, dr. A. J. H.
Bartels, heeft tijdens een persexur-
sie aan de vooravond van de kinder
postzegelactie 1964, zijn zienswijze
gegeven over de mogelijke oplossing
- althans verkleining - van het pro
bleem. In de eerste plaats zal het,
volgens hem, vroegtijdig onderkend
Tot dusver zijn in West-Berlijn
in acht dagen tijd 600.000 pasjes aan
gevraagd voor een familiebezoek aan
het oostelijke stadsdeel. De eerste
vergunningen zullen op 30 oktober
worden uitgereikt.
RECHTSZAKEN
Inwoners Brabants dorp
gingen op diefstal uit
BREDA. 8-10. De rechtbank in
Breda heeft donderdag uitspraak ge
daan in acht zaken tegen acht inwo
ners van het dorp St. Willebrord in
west-Brabant, die veertien dagen ge
leden terecht hebben gestaan wegens
diefstal. Dit dievencomplot pleegde
in de eerste maanden van dit jaar
in west-Brabant ruim zestig inbra
ken, meestal door woningen aan de
achterzijde binnen te sluipen, waar
bij de achterdeuren met een valse
sleutel werden geopend. Daarbij pro
fiteerde de 'bende van het feit, dat
de sloten op dc achterdeuren van
nieuwbouwcomplexen nagenoeg al
lemaal aan elkaar gelijk zijn.
De 26-jarige hoofddaders J. van
A. en A. van P. kregen beide twee
jaar gevangenisstraf met aftrek. Van
A. werd bovendien voorwaardelijk
ter beschikking van de regering ge
steld met drie jaar proeftijd. Tegen
van A. was drie jaar gevangenisstraf
met aftrek, tegen van P. vier jaar
gevangenisstraf met aftrek geëist.
Dc derde hoofddader, dc 34-jarige
J. M. die steeds in blijven ontken
nen en tegen wie drie jaar gevange
nisstraf was geëist, werd veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf
met aftrok.
De overigen werden veroordeeld
tot straffen, variërend van f 100
boete en oen maand voorwaardelijk
tot vier maanden met aftrek.
en gesignaleerd moeten worden, ook
al is de aarzeling om ouders duide
lijk met dit vraagstuk te confronte
ren, begrijpelijk. Dringend noodza
kelijk is ook een vroegtijdige obser
vatie van vermoedelijk zwakzinnige
kinderen, aangezien een duidelijke
diagnostiek de basis vormt voor de
gehele verdere behandeling.
Het doet er niet zoveel toe of de
mensen die het (eetbare) goede der
aarde weten te waarderen, mal zijn
van met sinaasappelen gevulde een
debout of „petat met bief', maar in
dit geval ivas het dan toch petat
met bief'. Is trouwens ook wat sim
peler en sommigen - zeg maar velen
- zijn daar dol van, overigens om
redenen, die ons ontgaan, maar een
mens moet zijn vrijheid hebben.
Het echtpaar was er ook dol van.
Zo zelfs dat de woensdag was ge
stempeld tot „petatdag", een variant
op de door slagers bedachte „gehakt
dag". Elke woensdag rukten er pa
tates frites aan en de onsjes bief
stuk roerden gebraden en met smaak
verorberd. Zo'n situatie vrienden
krijgt dra een gewoonterechtelijke
allure. Men went aan alles, maar
doorhollen op een eindeloze „patat-
weg" kan toch ook problemen schep
pen, zij het andere dan die de Voe
dingsraad zo energiek weet aan te
snijden.
De familie toch ging op reis, maar
de slager (een goed en bedachtzaam
man) wist daar niet van, hetgeen
men niemand euvel duiden mag,
want voordal de koffers zijn gepakt
moet er immers zoveel gebeuren.
Mitsdien kivam de slager aan de
deur, die hij hecht gesloten vond,
maar dat gebeurde meer. Hij stond
er met zijn woensdags' „biefje" en
- Iet op de meesterlijke inventiviteit
van de slager - hij kon het niet
kwijt, of toch wel, want tenslotte is
er aan elk fatsoenlijk vaderlands
huis een brierenbus. Daar slagers op
„biefjes" tevoren altijd grote klap
pen met een hakmes geven, kon in
de gegeven situatie het vleesgerecht
wel voor drukwerk dierien en ver
duwen het daarom in de brievenbus.
Wij achten dit een 'schoolvoorbeeld
van de gevaren die een op gen patat-
weg voorthollende bedreigen. Er
hoort een „biefje" bij, maar soms
komt het in de brievenbus terecht,
terwijl de familie in andere streken
andere spijzen tot zich neemt.
Na terugkeer heeft pa zijn bus ge-
inspektcerd. Er rvas een hele verza
meling post. Echte drukwerkjes,
kranten en prentbriefkaarten, de
laatste zelfs uit streken waar men
maaltijden opdoft met paprika en
knoflook. Temidden van al deze
veelsoortige papieren lag het „bief je"
netjes ingepakt, maar niet helemaal
fris meer, zoals zich denken laat.
Betnttelarij zij ons verre, maar
men ziet toch maar, welke gevaren
er schuilen in het stempelen van een
bepaalde dag met een bepaald ge
recht. Afioisseling vrienden... dat
geeft grotere zekerheid. Men mag
het tenminste veronderstellen.
EILANDMAN.
In het centrum van Zierikzee werd deze week een nieuive schoenenzaak
geopend. De zaak is ingericht in een pand, dat voorheen als woonhuis dien
de. De foto toont het interieur van deze nieuwe middenstandszaak.
Nog een kijkje in het interieur van de zaak, die modern en efficiënt is
opgezet. (Foto's: Zierikzeesche Nieuwsbode).
