AGATHA CHRISTIE IN NEDERLAND
qeöicht gewijö Aan zieRikzee
WAS
Zierikzees notaris en schaakcomponist
won internationaal eindspelentoernooi
Voorlichting inzake koninklijk huis
„Idee '64"
De wegenbouwers
over liet wegenfonds
Een dichter van zeer persoonlijke verzen - Jan Sleeboom - heeft destijds
een gedicht gewijd aan Zierikzee, dat wij hieronder afdrukken. Jan S'lee-
boom was een protestants dichter, die zich ook veèl met. schilderen heeft
bezig gehouden. Hij werd geboren op 6 oktober 1919 te Delfzijl. Zijn vader
was loods en van hem heeft hij stellig zijn grote liefde voor (de zee geërfd.
Jan Sleeboom overleed op 22 september 1963, ten gevolge van een auto
ongeluk. In zijn oeuvre werd onderstaand - aan Zierikzee 'gewijd - gedicht
aangetroffen.
zieRikzee
met springende torens boven landruggen
onder de witte windvogelveren op -het blauw
het blauwe veld van de hemel op Schouwen
ligt de stad aan het waterplein van de Schelde
en houdt alle poorten open
de trapgevels hebben de ogen dicht
voor de herinnering in hun ramen
in hun oorschelpen keren zij eeuwen om
onder een carillon vol meeuwen
een verleden houdt alle voeten in
en komt langzaam later
ik loop door de nobelpoortwachter
als tempeliers naar hun huis
en voel hoe de hemel met wolken
langzaam de stad inneemt
dec. '60
Jan Sleeboom.
In de havenstad Hamburg
is een tentoonstelling te
zien van meer dan 200 der
fraaiste schepen in flessen,
waarvan de fölo er twee in
beeld brengt. De kunst,
schepen compleet met mas
ten, zeilen en andere delen
van de opbouw in de buik
van een fles te laten „va
ren" beheersen nog slechts
enkele oude varensgezel
len en kustbewoners. Ge
lijk bekend moeten zeilen,
masten, opbouw en takel
werk omgeklapt vlak langs
de scheepsromp liggen. Als
het schip dan de nauwe
flessenhals is gepasseerd,
kunnen de vlak liggende
delen door een bijna on
zichtbaar aangebrachte
draad overeind getrokken
worden. Het „schepen laten
varen in flessen" eist een
bijna onvoorstelbaar ge
duld. Helaas, nu de zee
vaart veel van haar (zeil)-
romantiek heeft verloren,
sterft deze kunst langzaam
uit.
SCHIPHOL, 17-9. Op uitnodiging
van het gemeentebestuur van Den
Haag is donderdag de Engelse
schrijfster van detectiveromans,
Agatha Christie, op Schiphol gear
riveerd.
Vandaag zal zij in het Haagse
Westbroekpark deel uitmaken van
een internationale jury van 33 leden
die uit 56 rozensoorten de allerbeste
roos zal aanwijzen die zal worden
bekroond met de gouden roos van
de gemeente Den Haag. Een kristal
len trofee zal worden toegekend aan
de roos, die de fijnste geur ver
spreidt. De 74-jarige schrijfster
kweekt graag zelf rozen en heeft in
Engeland reeds meerdere malen
meegedaan aan een bloemenwed
strijd.
Op de luchthaven werd Agatha
Christie evenwel verwelkomd dooi
de directeur van de uitgeverij van
haar boeken in Nederland, de heer
G. de Flines. „Binnenkort verschijnt
er weer een nieuwe boek", vertelde
de Engelse schrijfster op Schiphol.
„Carribean Mysterie" heb ik het ge
noemd", zei ze na enig nadenken,
Vrouw omgekomen
bij brand
ZAANDAM, 17-9. Bij een bin
nenbrand in een woning te Zaan
dam is de 85-jarige weduwe A. Ot-
ten-Koster om het leven gekomen.
Door nog onopgehelderde oorzaak
brak in de vroege morgenuren brand
uit in de woning. Buren, die te hulp
snelden, konden door de deur in te
slaan de inwonende zoon, de 60-
jarige K. Otten, in veiligheid bren
gen. Toen de brandweer het vuur
had geblust, kwam men tot de ont
stellende ontdekking dat de 85-jarige
moeder, die wel haar bed was uit
gekomen, om het leven was geko
men.
De Grieken in Turkije
De Turkse ambassadeur in Athene
heeft de Griekse minister van bui
tenlandse zaken Sostopoelos medege
deeld dat zijn regering heeft beslo
ten de verblijfsvergunning van 1.800
Griekse inwoners van Istanbul te
verlengen, omdat zij „geen schaduw
willen werpen op de feestelijkheden
ter gelegenheid van het huwelijk van
koning Constantijn".
De Grieken staan bloot aan een
order tot vertrek, omdat Turkije, in
verband met de Griekse politiek ten
aanzien van Cyprus, het Grieks-
Turkse vestigingsverdrag van 1930
heeft opgezegd.
De civiele verdediging
DEN HAAG, 17-9. By de opstelling
van de begroting algemene zaken
voor 1965 is, wat betreft de civiele
verdedigingsvoorbereiding, niet al
leen rekening gehouden met de nieu
we, nationale militaire onderstelling
en de opgedane ervaringen, doch ook
met de ontwikkeling die op het ter
rein van de civiele verdediging voor
de jaren na 1965 wordt voorzien.
Aldus de minister-president, mr.
V. G. M. Marijnen, in de toelichting
op deze begroting. In het op te stel
len meerjarenplan voor de civiele
verdediging voor. de jaren 1966 en
daarna zal bijzondere aandacht moe
ten werden besteed aan bescher
mingsmaatregelen in de ruimste zin,
aan uitbreiding en modernisering
van de communicatiemiddelen, aan
de opvoering van de mibiliteit als
mede aan de voorraadvorming en
gespreide opslag van een beperkt
aantal essentiële en schaarse artike
len, zo bliikt uit de toelichting.
G - de begroting wordt in totaal
f 87.851.000,voor dit onderdeel uit
getrokken.
„ik heb er ook zoveel geschreven".
Dit laatste werk is het 68ste boek
van haar hand. Hiervan zijn er bijna
60 in Nederland vertaald en uitge
geven. Na Marx en Lenin is Agatha
Christie de meest vertaalde auteur
ter wereld. Van haar boeken zijn 111
vertalingen verschenen met een to
tale oplage van 301 miljoen exem
plaren.
Utrechtse
paardendagen
DEN HAAG, 17-9. De Vereniging
ter Bevordering van de Landbouw-
tuigpaardenfokkerij, V.L.N., organi
seert ter gelegenheid van haar 25-
jarig jubileum de „Utrechtse Paar
dendagen 1964". Binnenshuis, en wel
in de Irenehal, zal men zowel paar-
dekeuringen als concoursen-hippique
kunnen zien. Ook het Utrechtse vee
marktterrein wordt voor dit paar-
denfestijn in gebruik genomen.
Het programma omvat op donder
dag 24 september een keuring van
tweehonderd V.L.N.-merriën, op
vrijdag 25 september premie- en
kampioenskeuring van deze zelfde
merriën door een internationale ju
ry, alsmede een keuring van half-
bloedpaarden onder de zadel, lan-
deli j ke- r ui ter wedstrij dendemon -
straties en een concours hippique,
en op zaterdag 26 september ten
toonstellingen en keuringen van
rundvee, van fok- en handelspaar
den, halfbloedpaarden en pony's, en
een nationaal concours hippique.
De V.L.N, "is in 1939 ontstaan door
een fusie van twee andere stam-
boekn/ere nagingen. Zij Iheeft twee
warmbloedstamboeken: een voor het
Groningse en een voor het Gelderse
type, en telt thans een kleine tien
duizend leden. Zij levert vier soor
ten warmbloed"aarden: het land-
bouwtuigpaard, het landelijke rui-
terpaard, 'het luxe concourspaard en
het specifieke rijpaard.
2 Kozakken-paarden
gestorven
AMSTERDAM. 17-9. Twee paar
den van de in ons land optredende
Djiguiten-kozakken zijn gisteren
plotseling gestorven. De politie van
Driebergen, waar de groep optrad,
en de Amsterdamse politie hebben
een onderzoek ingesteld. Delen van
de dode kozakkenpaarden zijn voor
een uitgebreid onderzoek opgestuurd
naar het centraal diergeneeskundig
instituut in Rotterdam. Gevreesd
wordt dat de dieren verkeerd voed
sel hebben gegeten.
DEN HAAG. - Zijne Koninklijke
Hoogheid de prins der Nederlanden
heeft het voornemen op dinsdag 29
september a.s. de fabriek van de
N.V. Indeco-Coignet te Zaandam, of
ficieel te openen.
Althans voor die familie is het in
gewikkelde leven alweer een beetje
ingewikkelder geworden. Het zat
allemaal in de ivas, die nodig de
deur uit moest. Pa werkte hard en
graag en ma wilde niet achterblij
ven en daarom nam zij een baantje
aan voor halve dagen, want me
vrouw is van het slag, dat afwisse
ling wil en aan stofzuigen en de
vaat doen niet genoeg heeft. De hal
ve dag buitenshuis beviel best, maar
na afloop bleek er thuis toch meer
werk te doen, dan ma zich van vroe
ger herinnerde. Vooral de was le
verde problemen op. De was was er
altijd, zo gezegd. Er werd daarom
een kloek besluit genomende
was moest de deur maar uit. Nu
lijkt zo'n besluit simpel, maar de
aanloop tot de realisering vergt ge
duld en zweet, want de wasserijen
willen alleen genummerd wasgoed
in ontvangst nemen. Een verstandi
ge maatregel, xvant Tiet, is tenslotte
pijnlijk om met een stuk lignerie van
een onbekende door de wereld te
stappen. Nummertjes dus om ver
gissingen te voorkomen. De aanloop
duurde ook nogal even, zodat er een
volle wasmand stond te wachten. Er
werden een doos nummers en een
boekje besteld. De gedachte dat de
wasserij wel voor de rest zou zor
gen bleek een ijdele, want het kwam
er op neer dat ma - moe en prikkel
baar - 's avonds aan het nummeren
van de (vuile) was begon, een triest
karwei vrienden, alleen licht ver
zoet door het feit dat pa zijn num
mertje wilde bijdragen. Pa was zo
gezegd ingeschakeld. Hij telde de
stukken, knipte de numertjes en zo
werd er die avond een stuk opbou
wend wasgoedwerk verzet.
Het werd twaalf uur door het ge
it ummer en nog veel later en toen
ma met een zucht dan eindelijk het
laatste nummertje had vastgezet,
trok er opeens een mist voor haar
ogen. Het kiuam door de kleine na-
controle, door het nog even vluchtig
nalezen van de voorschriften. Zo
zijn immers wasserijenze ver
strekken voorschriften. In dit geval
stond er levensgroot in de stukken
dat het nummer 5 2 5 moest worden
aangenaaid, maar ma was uren be
zig geweest met het nummer 3 1 S.
De schuldige ivas de echtvriend, al
verdient zijn escapade wel enige
toelichting. Ma had namelijk enige
jaren tevoren eens kleren genum
merd voor een oude alleenwonende
man en de heer des huizes had de
resterende nummertjes van het lint
318 met mannelijke argeloosheid
allemaal netjes afgeknipt, waarna
zijn echtgenote aan de naaierij be
gon. Wat is er na deze schokkende
ontdekking gebeurd? We weten het
niet precies vrienden. Is er servies
goed door de kamer komen zeilen of
is men elkaar snikkend in de armen
gevallen? Feit is dat ma de was
thans weer zelf doet. De „31S-was"..
die echter zoveel tijd vergt dat het
morgenbaantje er aan is gegeven.
De kinderen vinden het wel fijn,
want hun moeder is nu altijd thuis.
Hef. familieleven is nu meer genum
merd en geregeld(er).
EILANDMAN.
ZIERIKZEE, 17-9. Reeds vele jaren trekken de artistieke werkstukken
van een componist die zich in hart en ziel Zierikzeeënaar voelt, de aandacht
van een kleine maar uiterst selecte groep van fijnproevers in de inter
nationale schaakwereld. De heer J. J. van den Ende is op Schouwen-Duive-
land in hoofdzaak bekend als „de Zierikzeese notaris", maar geniet daar
naast een wereldreputatie als componist van composities die de eindfase
van het schaakspel betreffen.
Na vele jaren zag de heer Van den Ende zyn faam onder de internationale
top van de schaakwereld bevestigd met een fraaie bekroning. Een succes
dat door „insiders" niet minder hoog wordt aangeslagen alsr een officieus
wereldkampioenschap op het bijzonder moeilijke - door slechts enkelen
op de wereld beoefende - terrein van de eindspelstudie.
Notaris Van den Ende leverde van
achter zijn bureau strijd met de bes
ten op dit gebied ter wereld in een
door de Hongaarse schaakbond uit
geschreven herdenkingstoernooi, ter
nagedachtenis van de grote schaker
Artur Havasi.
De door hem ingezonden eindspel
compositie werd door een zeer des
kundige' jury onder leiding van dr.
J. Ban als de hoogste inzending ge
waardeerd. Dit betekende voor de
Zierikzeese notaris dat hij Nederland
de zege heeft weten te brengen en
vcor ons land een grote naam heeft
gevestigd.
De corqpositie van de internatio
naal befaamde Russische meester T.
B. Gorgiev kwam op de tweede
plaats te staan. De derde ~"s in dit
eindspel-tournooi waarvan de be
oordeling vele maanden heeft ge
vergd werd door de jury toege
wezen aan de Polen G. Grzeban en
A. Trzesowski.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode).
Erkenning
De eindspelcomposities in het
schaakspel vormen een bijzonder
moeilijk doch zeer belangrijk onder
deel van dit eeuwenoude snel. Vele
dikke wetenschappelijke boeken zijn
hierover volgeschreven. De stand
punten van de heer Van den Ende
op dit gebied trokken overigens in
zijn jeugd reeds de aandacht, zoals
bijvoorbeeld in het bekende stan
daardwerk „De Schaakstudie" van
mr. A. Rueb. die in dit werk enige
stellingen van de toen nog slechts
20-jarige Van den Ende naar voren
brengt. Het spreekt vanzelf dat het
werk van deze Zierikzeese eindspel
componist reeds lang is erkend in de
Nederlandse schaakwereld, waar de
hoog begaafde werkstukken van Van
den Ende als het neusje van de zalm
worden gezien. Over ziin eindspelen
zijn dan ook reeds vele publikaties
verschenen in het orgaan van de
Nederlandse schaakbond. De heer
Van den Ende behoort verder tot de
trouwe vaste kern van Zierikzeese
schakers, verenigd m de Zierikzee
sche Schaakvereniging", en reeds tal
loze malen heeft hij, in dit geval dus
als praktisch schaker, zijn club een
overwinning bezorgd. Overigens
neemt de heer Van den Ende nog
slechts sedert enige jaren deel aan
de buitenlandse eindspel tournooien.
In Nederland won hii verschillende
malen eerste en tweede prijzen.
Met de heer Marwitz uit Haarlem
vertegenwoordigt de heer Van den
Ende momenteel ons land op het in
Moskou aan de gang zijnde wcreld-
tournooi en voorts heeft hii een com
positie ingezonden voor een persoon
lijk tournooi dat door de Londense
krant „The New Statesman" wordt
georganiseerd.
Intussen is de heer Van den Ende
de in Zierikzee en op Schouwen-
Duiveland in de eerste plaats de no
taris, die in zijn ambt zeer wordt
gerespekteerd. Niettemin heeft de
„andere" heer Van den Ende in tal
loze zeer ingewikkelde eindspelcom
posities aangetoond vooral ook een
bijzonder creatief ontwerper te zijn
van stellingen die door schaakmees
ters in alle landen iiverig worden
bestudeerd en voor hen van groot
praktisch nut ziin in de grote inter
nationale tournooien.
Een gave die voor slechts enkelen
ter wereld is weggelegd en welke
door de heer Van den Ende cp de
hem eigen bescheiden wiize men
zou kunnen zeggen als „notaris"
is ontwikkeld tot on het hoogst denk
bare niveau.
Twaalf molens
ALKMAAR, 17-9. In het pol
derhuis te Schermerhom
heeft het bestuur van de pol
der De Schermer bij monde
van dijkgraaf Jacob Posch de
twaalf overgebleven water
molens van de 52, die in 1928
nog maalden, overgedragen
aan de stichting „De Scher
mer Molens", die negen van de
twaalf molens -als monument
in stand zal houden en drie
molens, die in 1945 nog dienst
deden, in maalvaardige toe
stand zal brengen volgens het
systeem van de getrapte be
maling, in 1589 uitgevonden
door Simon Stevin. Omdat dit
de enige molengroep in Noord
Holland is, waar deze traps
gewijze bemaling zal worden
toegepast is dit uit cultureel-
historisch oogpunt van grote
waarde. De vice-voorzitter van
de stichting, burgemeester W.
J. Driessen van Schermerhorn
aanvaardde de molens op
symbolische ivijze toen dijk
graaf Posch hem een ma
quette van een der Schermer
molens, de achtkantige bin-
nenkruier, aanbood. Hij acht
te het behoud van de molens
niet alleen van regionaal be
lang maar ook van landelijke
betekenis. Met een partijtje
kegelen volgens het oude
Schermer systeem en met een
Westfriese maalV'd werd de-
ze molendag besloten.
TWEEDE KAMER
DEN HAAG, 17-9. Het intern ad
vies van de twee ministers van staat,
te weten dr. W. Drces en prof. mr.
P. J. Oud omtrent het wijdere vraag
stuk van de ministeriële verantwoor-
ljjkheid in aangelegenheden van het
koninklijk huis is door de regering
ontvangen.
Minister-president mr. V. G. M.
Marijnen heeft dit meegedeeld in de
toelichting op de begroting algemene
zaken voor 1965. De Raad van State
is, zo wordt aan deze mededeling
toegevoegd, inmiddels verzocht zijn
oordeel te geven over omvang en
werking van de ministeriële verant
woordelijkheid inzake het koninklijk
huis.
De regering is vaii plah, aldus de
minister-president, de Staten-Gene-
raal de opvatting kenbaar te maken
waartoe zü naar aanleiding van die
adviezen komt. Het komt hem juister
voor, in afwachting van die open
baarmaking, thans nog niet te ko-
Ingezonden mededeling
cfCaiet Fabrieken Zevenbergen
men met zienswijze op de voor-
lichting inzake het koninkliik huis,
hetgeen aan de Tweede Kamer wérd
'toegezegd. De minister-president
geeft er namelijk de voorkeur aan
ter zijner tiid bii de uiteenzetting
van het standpunt over het hier be
doelde wiidere vraagstuk ook dat
met betrekking tot de voorlichting
inzake het koninkliik huis te geven,
zo wordt in de toelichting opge
merkt.
Belgisch-Nederlandse
Zuidpoolexpeditie
heeft het zeer koud
BRUSSEL, 17-9. Volgens in Brus
sel ontvangen berichten heeft de
Belgisch-Nederlandse Zuidpoolexpe-
dïtie in augustus met zeer lage tem
peraturen te maken gehad. Het mi
nimum was min 44.8 graden.
Het kwik kwam nooit hoger dan
9.8 graden onder nul, waardoor het
gemiddelde min 21.4 graden bedroeg.
Gedurende 29dagen heersten er
sneeuwstormen, die zes dagen lang
bijzonder hevig waren.
Ondanks deze weersomstandighe
den werden de wetenschappelijke
onderzoekingen normaal voortgezet
op het gebied van de weerkunde,
aardmagnetisme, ionosfeer, radioak-
tieve straling, poollicht en biologie.
'De geodesische studies moesten als
gevolg van het slechte weer worden
onderbroken.
Alle' leden van de expeditie be
vinden zich volgens de donderdag
ontvangen berichten in uitstekende
gezondheid.
AMSTERDAM, 17-9. In het R.A.I.-
gebouw te Amsterdam heeft de echt
genote van de minister-president,
mevr. W,. G. M. Marijnen-Schreurs^
de expositie „Idee '64" geopend, een
tentoonstelling van moderne appa
ratuur voor het huis, van strijkijzer
tot privé zwembad, onder het motto:
comfortabeler leven. „Idee '64" is
geen verkoopsexpositie. Zii wil
slechts voorlichting geven over mo
gelijke verlichting van de taken van
de huisvrouw. De tentoonstelling
duurt tot en met zaterdag 26 sep
tember.
De Britse conservatieve partij
heeft donderdag haar verkiezings
program gepubliceerd. Daarin zegt
zij dat Engeland als uiterste redmid
del over een onafhankelijke kern
macht moet beschikken teneinde een
eventuele aanvaller af te schrikken.
Wij beschikken daar thans over en
slechts onder een conservatieve re
gering zal zulks ook in de toekomst
het geval zijn, aldus het program.
HILVERSUM, 17-9. De Nederland
se Vereniging van Wegenbouwers en
de A.N.W.B. hebben in het K.R.O.-
radicprogramma „Ouverture" gerea
geerd cp de instelling van een we
genfonds.
Namens de A.N.W.B. verklaarde
de heer R. Maas: „Wij betreuren het
dat een wegenfonds gefinancierd
meet werden door een zwaardere
belastingdruk op het wegverkeer en
ons bestuur zal zich dan ook nader
beraden over zijn definitieve stand
punt".
De heer ir. H. D. Prins, van de
Nederlandse Vereniging van Wegen
bouwers zei: „De gedachten van een
weggeld dan wel van een tolgeld
zijn verfoeilijk. Waarom niet de in
komsten van een rijkswegenbelas
ting, dan wel de accijnzen op de
benzine in dit fonds.gestort. Als dit
niet mogelijk is, waarom dan niet de
vermeerdering van de inkomsten uit
de wegenbelasting na verhoging en
de grotere opbrengst van de belas
ting op de benzine voor dit fonds
bestemd".
Duitse toeristen
in Nederland
DEN HAAG, 17-9. Van de Duilse
toeristen die voor een weekeinde of
langer ons land bezochten was de
afgelopen drie jaar 55 procent af
komstig uit Rij nland-Westfalen en
14 procent uit Neder-Saksen en Bre
men. Uit de andere, niet aan Neder
land grenzende deelstaten kwam 31
procent. Van hen bracht ongeveer
de helft de laatste vakantie door aan
zee. Rond tweederde reisde per auto.
Circa tweederde ook was na de oor
log al eerder in ons land geweest.
Een en ander is gebleken bij een on
derzoek dat de Algemene Neder
landse Vereniging voor Vreemdelin
genverkeer heeft laten instellen.
De paus zal vandaag (vriidag) de
negerpredikant Luther King strijdei-
voor rassengelijkheid, ontvangen.