Bewoners van eendenkooi negeerden evakuatie
Naar
een Vijfde Internationale
marries
mogelijkhed
en
Levensverzekeriiigscijfers van 't jaar 1963
Flitsen
uit het buitenland
kleintjes uitfif
A.et tinne
Boter duurder
De in de St. Lievensmonstertoren gevonden beeldfragmenten
ZIERIKZEES CUE NIEUWSBODE Maandag 14 september 1964 No. 19649
Avontuur te Oosterland in bezettingstijd
FINANCIEN EN ECONOMIE
(Slot).
Uitermate scherp werd gelet op de
aktiviteiten in de lucht of er al dan
niet veel vliegtuigen overkwamen.
Merkwaardigerwijze vermeldt het
dagboek een week voor de invasie
op 6 juni in Normandië: „Aan de
hand van de vele aktiviteiten nemen
wij aan dat er grote dingen staan te
gebeuren". Dit bleek een goede pro
fetie te zijn geweest, want een week
later was het D-day. En juist typisch
is het feit dat op deze dag (6 juni)
het dagboek vermeldt: „Vandaag
merkwaardig stil in de lucht". En
verder: „''k Heb vanmorgen twee urn-
in de regen gestaan en het genoegen
gesmaakt ongeveer 150 liter regen
water op te vangen, en dat terwijl
we op sterk rantsoen waren gesteld;
we hadden maar een half emmertje
meer". Ze dachten dan ook niet an
ders of ze zouden spoedig door grote
dorst moeten capituleren. Grote
schrik bracht een in de nabijiheid ge
vallen V 1, waarvan de bewoners
dachten dat het een grote bom was,
omdat zij nimmer van deze nieuwe
wapens hadden gehoord. Op de
lange duur werd men echter wel
wat vrijer en durfde men ook wel
op de dag in de zon te gaan zitten
en te gaan zwemmen in de eenden
kooi.
LONDEN. In een te Londen uit
gegeven bekendmaking over de be
sprekingen, die de Britse eerste mi
nister sir Alec Douglas-Home en zijn
Zuidrhodesische ambtgenoot Ian
Smith hebben gevoerd, wordt mee
gedeeld dat laatstgenoemde er op
nieuw op heeft aangedrongen dat
Zuid-Rhodesië zo spoedig mogelijk
onafhankelijk wordt. Sir Alec heeft
'herhaald dat deze onafhankelijkheid
nog niet direct kan worden verleend
CHICAGO. Volgens statistieken
van de Amerikaanse dienst voor de
veiligheid zijn in de eerste helft van
1964 in de Verenigde Staten 50.000
mensen door ongelukken om het le
ven gekomen. 21.280 personen hier
van vonden de dood door verkeers
ongelukken, of twaalf procent meer
dan in de overeenkomstige periode
van vorig jaar.
LEOPOLDSTAD. Naar in Leo-
poldstad van welingelichte zijde is
vernomen, is de stad Boende, om
streeks 300 km. ten oosten van Co-
quilhatstad, door opstandelingen
veroverd. Boende was de laatste
twee dagen door aanhangers van
Soemialot omsingeld'.
PARIJS. In Parijs is de politieke
commissie van de Westeuropese
Unie (de zes plus Engeland) bijeen
geweest, samen met de voorzitters
van de commissies van buitenlandse
zaken van 'die unie. Men wilde na
gaan hoe de onderhandelingen over
een politieke unie weer op gang
kunnen worden gebracht.
BEIROET. Het blad „Al Hayat"
meldde uit particuliere bron in Bag
dad te hebben vernomen, dat daar
een samenzwering tegen het bewind
van president Abdel Salem Aref is
ontdekt.
KOEALA LOEMPOER. De Malei
sische regering heeft bij het parle
ment een wetsontwerp ingediend dat
voorziet in grotere arrestatiebe
voegdheden, geheime rechtbankver-
horen en speciale regelingen voor
defensie en openbare veiligheid.
BRUSSEL. De voorzitter van de
Amerikaanse commissie voor kern
energie, dr. Glenn Seaborg, heeft op
een bijeenkomst van Europese des
kundigen op het gebied van de kern
energie in Brussel meegedeeld, dat
de Verenigde Staten in staat zullen
zijn hun bondgenoten verrijkt ura
nium' te leveren nodig voor alle
kernreactoren die in de komende
tien tot vijftien jaar zullen worden
gebouwd.
Goese fruitfee naar
Schouwen-Duiveland
WESTERSCHOUWEN, 10-9. Voor
de derde maal zal de fruitfee van het
Goese fruitcorso - als tegenprestatie
voor het deelnemen van Wester-
schouwen aan dit festin - de ge
meente bezoeken.
Enkele bijzonderheden over dit be
zoek zijn inmiddels bekend gewor
den. Woensdag 16 september om
streeks 12 uur arriveert zij met haar
gevolg aan de DelingSdijk bij Se-
rooskerke waar ze, na een korte ont
vangt door de burgemeester, begint
aan een rondrit door alle kernen. Te
13 uur zal zij ten gemeentehuize
worden ontvangen door b. en w. De
corsocomité-leden uit de Westhoek
zullen daar eveneens aanwezig zijn.
Wederzijdse toespraken zullen wor
den gehouden waarbij fruit hoofd
onderwerp van bespreking zal zijn.
Vanuit het gemeentehuis wordt even
voor 14 uur vertrokken om tijdig in
het rusthuis Duinoord aanwezig te
zijn voor het uitreiken van vers fruit
aan de bejaarden. Om 15 uur ver
trekt het gezelsahap uit de gemeen
te Westersohouwen in de ridhting
Zierikzee. Daar zal ze omstreeks
15.30 in de Zieri'kzeese ziekenhuizen
weer fruit uitreiken aan de patiën
ten. Welk ziekenhuis eerst gekozen
zal worden is nog niet bekend doch
het zal wellicht eerst het Zweedse
Rode Kruis ziekenhuis zijn. Na de
uitreiking in de Cornelia-Stichting
vertrekt de fruitfee weer ijlings naar
Goes omdat in de avonduren haar
aanwezigheid dringend noodzake
lijk is.
Angstig stil
Het kon soms zo uitermate, bijna
angstig stil zijn, men kon dan bv. een
roeiboot van heinde en ver horen
aankomen. Bovendien beschikte men
over een waarschuwingssysteem dat
zijns gelijke niet bezat. Dit waren
de vogels die in de bomen zaten en
de eenden. Aan hen was het direkl
te horen wanneer er onraad op
komst was en vooral het zoontje
Teunie was hierin zeer pienter. Deze
gaf vaak het sein: „In huis, want er
is wat op 'komst". Bij het zwemmen
kwam het ook voor dat men konij
nen, die nog in de droge dijkgedeel-
ten zaten en in het water vluchtten,
kon vatten. Een welkome afwisseling
van het menu van pekel eenden, die
echter ook niet te versmaden waren.
Ook werden er veel eendeneieren
gevonden, eveneens welkom bij een
vaak eenzijdige maaltijd. Een goed
molentje, nog in het bezit van de
heer Rosmolen, maakte dat het
graan gemalen kon worden. Van het
meel bakte men afwisselend brood
en pannekoeken. Toen de petroleum -
voorraad ging slinken werden plan
nen beraamd om de kachel te gaan
stoken. Dit kon echter niet overdag
maar alleen 's nachts gebeuren, daar
een rookpluim uit de schoorsteen
verraad zou betekenen. Toen de
aardappelvoorraad begon te slinken
was men zo gelukkig op een naburig
droog stuk land, waar een aardap-
pelhoop was blijven liggen, volop
nieuwe patatten aan te treffen die
door het stro en de 'grond van Üe
hoop waren heenigegroeid. Al met al
Nikita Chroesjtsjef, minister-pre
sident en secretaris-generaal van de
communistische partij in zijn land,
heeft de leiders der communistische
partijen in de wereld opgeroepen op
15 december a.s. tegenwoordig te
zijn bij de conferentie, welke in
Moskou zal worden gehouden en die
ten doel heeft, houding en richting
te bepalen ten opzichte van het aan
Rusland zo onwelgevallige China.
De Russische rode czaar, zoekt -
zo is uit alles overduidelijk gebleken
- steun en hulp bij de besturen, lei
ders en leden van de communisti
sche partijen in de ganse wereld. In
deze zogenaamde lilde Internatio
nale ging men oorspronkelijk uit
van het leidinggevend principe der
volledige medèzeggehschap en mede
verantwoordelijkheid der aangeslo
ten leden in de gehele wereld, die
hare bevoegdheden delegeerden, aan
het dagelijks bestuur der partij, met
als uitzondering hierop de periode
1930-1953, toen één man, Josef Sta
lin alle macht in handen had. Zijn
navolgers poogden dit systeem op
gang te houden doch in de loop der
jaren werden zij van hun plaatsen
verdrongen.
Tot aan 1917, toen door het bols
jewisme in Rusland de greep naar
de macht werd uitgevoerd, bestond
er zowel in de socialistische kringen
doch ook in het bolsjewistische
kamp, geen enkele vorm van een
heid en beidé groeperingen waren in
en tegen zichzelf verdeeld.
De vijfde internationale
Voor en na Lenin's dood, in het
tijdvak van 1917 tot 1929, werd er
door de Russische partijleiders op
een waarlijk schoolmeesterachtige
wijze, urenlang gedebatteerd over de
communistische en socialistische
dogma's, welke uiteenzettingen in de
meeste gevallen ontaardden in het
naar eikaars hoofden slingeren van
citaten, eens uitgesproken door Marx
en Lenin. Aan dit alles werd door
Stalin, in 1930 aan de macht geko
men, een einde gemaakt ,deze duldde
immers geen meningsverschillen,
doch slechts ijzeren gehoorzaamheid.
Hij liet de lastigste tegenspelers en
rivalen door zijn G.P.U. uit de weg
ruimen. De belangrijkste en knapste
kop ontsnapte hem echter.
De tijdig uit Rusland gevluchte
Leo Trotsky (Bronstein) stichtte te
gen Stalin's theorieën de IVde inter
nationale, maar dit bleef in feite een
sekte, die voornamelijk ondergronds
werkte. Trotzky werd echter in op
dracht van Stalin uit de weg ge
ruimd en langzamerhand zakte ook
deze IVde internationale als een
plumpudding in elkaar, hier endaar
een enkel flauw spoor achterlatend.
Juist in die tijd, begonnen in de
Sowjet-Unie, de zogenaamde „vijf
jarenplannen" vaste voet te krijgen,
welke zich vooral kenmerkten door
het in koortsachtig tempo opbouwen,
uit de grond stampen, van de zware
industrie. De vernietiging van nazi-
Duitsland, het zogenaamde „derde
rijk" bezorgde de Sowjet-Unie een
enorme machtsuitbreiding, gevolgd
door verankering dier macht in ge
heel oost-Europa (Warschau-pact).
De achtergronden
Wat zijn nu de achtergronden van
deze, door Nikita Chroesjtsjef bevo
len conferentie in Moskou? Het is
algemeen bekend dat er tussen de
Sowjet-Unie enerzijds en de volks
republiek China anderzijds, moei
lijkheden bestaan. Deze moeilijkhe
den zijn niet van vandaag of giste
ren en de woordvoerders der beide
reuzenrijken hebben, ieder op de hun
eigen wijze, eerst gepoogd deze
moeilijkheden uit de weg te ruimen,
daarna het bestaan ervan te ontken
nen door voor te geven, dat er tus
sen de beide rode partners geen
moeilijkheden konden bestaan, en
dat een berichtgeving in die zin af
komstig was van het vijandige, ka
pitalistische buitenland. De geschie
denis leerde intussen anders en
thans weten we zeer goed, dat er
tussen de machthebbers van beide
ging het met de geestesgesteldheid
(vooral van de vrouw des huizes)
steeds minder te worden en ging
men toch naar het einde van de vrij
willige ballingschap verlangen, te
meer omdat het zo lang duurde. En
zoals gezegd, dit einde kwam onver
wacht op 18 augustus. Vermoedelijk
had een in de nabijheid nog verblij
vende boer het' klamdestiene veiblijf
van de familie in de gaten gekregen,
er met derden over gepraat. Zodoen
de lekte het geheim uit en ongeveer
10 uur in de morgen van 18 augus
tus '44 klopten een drietal mare
chaussees aan de deur, gekomen met
een grote boot, teneinde de bewo
ners af te halen. Dat zij niet al te
vriendelijk ontvangen zouden wor
den zoals ze dachten, noopte hen
hun revolvers in de hand te 'houden,
hetgeen Rosmolen en de zijnen weer
noopte de tien geboden in de lucht
te steken. De politiemannen, opge
lucht kennelijk dat één en ander zo
afliep, deelden de bewoners mede
dat zij mee moesten naar Zierikzee
waaraan uiteraard gevolg werd ge
geven. Na hier enige tijd te hebben
vertoefd werd de famlil'ie geëvaku-
eerd naar Kruiningen en later naar
Hansweert waar ook door hen de
'bevrijding werd afgewacht. Zo ein
digde dit avontuur voor Rosmolen
en de zijnen nog onverwacht, en het
was maar gelukkig want lang had
men 'het niet meer kunnen uithou
den op de kooi. Gezegd kan echter
worden dat men in alles veel geluk
heeft gehad. Men -had met recht:
de vijand wederstaan.
Oosterlan'd. L. A. C.
VENSTER
rode staten een bijna onoverbrug
bare kloof bestaat en dat zelfs de
partij-ideologen Mikhail Suslow
(Rusland) en Teng Hsiao Ping (Chi
na) niet bij machte zijn gebleken om
de bestaande geschillen, die van
ideologische aard zijn, uit de weg te
ruimen.
Het op handen zijnde congres, dat
op 15 december a.s. begint en bij in
gewijden al bekend staat als de
„Anti-China-conferentie", heeft geen
ander doel dan de volksrepubliek
China voor het forum van het inter
nationaal communisme te dagen,
waar als openbaar aanklager de
Sowjet-Unie, bij monde van de pre
mier Nikita Chroesjtsjef, zal op
treden. Indien dan rood-China, in
internationale zal worden gestoten,
is de geboorte van een nieuwe, Vde
internationale, door rood-China, een
feit, een internationale overigens,
die vooral in de Aziatische wereld
véél aanhangers zal vinden.
Oorlog of vrede
Het verschil van mening betreft
de uitleg en de toepassing van het
Marxisme in de praktijk. Rusland
wilde totale heerschappij van het
communisme over de gehele wereld
verkrijgen èn behouden langs de
wegen der geleidelijkheid, dank zij
diplomatie, overleg en overwicht, zo
wel politiek als economisch. Daarom
zijn de machthebbers in het Kremlin
voorstanders van een vreedzaam
naast elkaar voortleven met de ka
pitalistische landen (co-existentie).
China wil de door Marx voorge
schreven en door wijlen Josef Stalin
reeds aangevangen weg volgen en
de eindoverwinning bereiken mid
dels de kracht van wapenen. De
marxistische principes (het dogma),
aldus rood-China, eisen van het in
ternationaal communisme onder
meer het aanmoedigen van revolu
ties in de daarvoor in aanmerking
komende landen, het daadwerkelijke
mede-helpen aan het omverwerpen
van het gevestigde gezag in die lan
den en het daadwerkelijk onder
steunen van de zogenaamde natio
nale - lees: bolsjewistische - opstan
den en bevrijdingsoorlogen.
Het internationale communisme,
gebonden als het is aan de leer van
Karl Marx, valt het moeilijk om het
voorgeschreven midden te houden,
hetgeen tot gevolg heeft, dat dit
communisme vanuit eigen kring de
verdachtmakingen te horen krijgt, te
veel naar links dan wel te veel naar
rechts af te wijken. China en de
Sowjet-Unie staan op de „trap van
de socialistische opbouw" niet op
de zelfde trede, maar ongelijk. Daar
naast zijn beide landen grote mo
gendheden die beide niet van toege
ven willen weten. Een heerschappij
over de wereld door de beide rode
partners afzonderlijk is een onmoge
lijkheid en beide weten dit.
Slaags
De meningsverschillen tussen de
twee dateren vanaf 1956 en reeds
toen weigerde rood-China, door Rus
land voor voldongen feiten gesteld,
de bevelen van Moskou op te vol
gen. In 1959 herhaalden zich de
moeilijkheden en de Russen vrees
den toen, door onvoorzichtige uitla
tingen van Chinese politieke woord
voerders, in moeilijkheden te gera
ken met de Verenigde Staten van
Noord-Amerika. Dit had tot gevolg,
dat het Kremlin de beloofde hulp bij
het atoomondefpoek door China in
trok. in 1960 vertrokken de Russi
sche atoomdeskundigen en geleerden
uil Peking naar Moskou.
Vanaf 1961 hebben er onafgebro
ken grensgevechten plaats tussen
Russiche en Chinese grenspatrouil-
les en de ervaring heeft geleerd, dat
deze altijd een definitieve breuk aan
kondigen. Rood-China werd, doordat
het poogt in alle communistische
partijen ter wereld pro-Chinese
groepen en personen te „infiltreren",
niet alleen de ideologische vijand
van Rusland, doch ook de nationale
vijand nr. 1.
DEN HAAG. De Kroon heeft het
beroep ongegrond vexklaard, dat een
schoolvereniging in Arnhem had in
gesteld tegen de weigering van de
gemeente en Gedeputeerde Staten
van Gelderland om de aanschaffings-
kosten van een piano voor het mu
ziekonderwijs te vergoeden.
ROTTERDAM. Jhr. dr. C. G. C.
Quarles van Ufford, oud-voorzitter
van de Koninklijke Nederlandse
Heidemaatschappij .is door de alge
mene vergadering, die in Rotterdam
wordt gehouden, benoemd tot lid
van verdienste van deze maatschap
pij.
HILVERSUM. In de Expohal te
Hilversum heeft burgemeester J. J.
G. Boot van de gemeente de inter
nationale vakbeurs voor de medische
wereld „Medica 1964" 'geopend.
DEN HAAG. Nederland zal, als
belangrijkste leverancier van levens
middelen aan de bondsrepubliek, met
een omvangrijke en gevarieerde in
zending deelnemen aan de vijfde
Ikofa te München die van 19 tot 27
september wordt gehouden.
HENGELO. Stork-Werkspoor heeft
in Manilla op de Philippijnen een
contract getekend voor de levering
van een raffinaderij aan de suiker
fabriek Central Azucarera de Terlac
op het eiland Luzon.
UTRECHT. De 41-jarige Amster
damse koopman J. K. stond voor de
rechtbank in Utrecht, omdat hij aan
de vrouw waar 'hij enige tijd mee
had samengeleefd een serie brieven
had geschreven, die louter bedrei
gingen aan het adres van de vrouw
bevatten.
HILVERSUM. Voor gezamenlijke
rekening van de Belgische en Neder
landse radio gaat een ploeg van acht
man en een vrouwelijke tolk naar
Tokio om 'daar de Olympische Spe
len te verslaan. Zij zullen ongeveer
60 reportages geven.
DEN HAAG. Bij K.B. lis benoemd
tot groot-officier in de Orde van
Oranje Nassau bij bevordering, de
heer dr. ir. F. Q. den Hollander, oud
president-curator en oud-adviseur
van het college van curatoren van
de technische hogeschool te Delft,
wonen'de te Maarn.
DEN HAAG. Op 'de komende zit
ting van het Europese parlement,
van 22 tot 25 september a.s. te
Straatsburg, zal de kwestie van de
democratisering der Europese ge
meenschap aan de orde worden ge
steld door een socialistische inter
pellatie.
BOLZANO. Bij een vuurgevecht
in de bergen van Zuid-Tyrol is een
Italiaanse politieman gewond. Een
patrouille werd vanuiit een alpenhut
door onbekend geblevenen, volgens
de politie terroristen, beschoten.
I
De Grote kerk te Zierikzee is -
gelijk bekend - de nederlands her
vormde kerk, staande b(j de Sint
Lievensmonstertoren. In feite echter
is de Grote kerk klein, als men het
gebouw zou vergelijken met z(jn
voorganger, het prachtige godshuis,
dat. in 1832 door brand verloren
ging. Deze kerk - drie en een half
maal zo groot als de huidige - was
gebouwd in het ttfdvak van 1466 tot
plm. 1500 en gewijd aan Sint Lieven.
Om iets steekhoudends te kunnen
opmerken over de vorige week ge
vonden beeldfragmensen - waarvan
in dit blad melding werd gemaakt -
dient men te bedenken dat ook
laatstgenoemde kerk een voorganger
heeft gehad. Het juiste bouwjaar
hiervan evenwel is niet bekend, maar
wel het einde dat ook kwam door
brand, nl. in 1466.
Intussen vallen er nog wel ver
moedens uit te spi'eken over het
„Goed, een enkele keer 'hoor je er
van, als het kennissen betreft. Een
klant van me. vroeger die
ik een wagen verkocht had en in
on'deidxoud hieldHij was 'eens
een avond bij ons thuis. Met zijin
vrouw. Nadat we een proefrit met
de wagen gemaakt hadden. Emmy
'kon best met haar overweg. Het leek
me een leuk, vlot vrouwtje. Ik her
inner me nog, dat Emmy, nadat ze
tegen middernacht vertrokken wa
ren, tegen me zei: Maar goed, dat
zulke knappe vrouwen hier niet 'da
gelijks over de vloer komen, want
dan werd ik beslist jaloers. Dat zei
ze. Een jaar, nadat ik ihem de wa
gen had verkocht, hoorde ik, dat ze
gin'gen scheiden. Alldbei hielden ze
het met een ander. Ik weet ihet nog
als de dag van gisteren, sprak er
over met Emmy. Dat zoiets kon be
staan, ging mijn denkvermogen te
boven. De gedachte, 'dal 'ik ooit van
Emmy zou scheiden, kwam eenvou
dig niet in mij op. Aanvankelijk 'had
den we het goed, maar ik deug mis
schien niet voor een eigen zaak. De
concummtic was gi*oot en een koop
man ben ik eigenlijk nooit geweest.
Iemand een wagen aansmex-en lag
me niet. En taxiritten werden steeds
minder. Emmy werd kribbig, omdat
we moesten bezuinigen. We kregen
ruzie; ze ging vaker weg, naar :huis.
Tenminste, dat dacht ik. En toen.
het faillissement. Toen ik hel haar
vertelde, verdween zo nog dezelfde
avond. Ik höb haar nooit meer ge
zien. Zie je, Mande.'ik kan het
nog niet begrijpen. Sterft de liefde
UTRECHT 12-9. In afwachting
van definitieve cijfers inzake de ont
wikkeling van het levensverzekering
bedrijf in 1963, die door de verzeke
ringskamer in haar jaarverslag zul
len worden bekendgemaakt, heeft de
Bekentenis in
Auschwitz-proees
FRANKFORT, 12-9. In het proces
in Frankfort tegen twintig bewakers
en artsen van het vernietigingskamp
Auschwitz heeft tot veler verx-assing
de 68-jarige beklaagde Robert Mui-
ka toegegeven, dat hij vervoersbe»
wijzen voor het voor de gaskamers
bestemde gifgas cyclon-B had onder
tekend. Hij deed dit nadat het voor
malige hoofd van het vex*voex*sbu-
reau, Leopold Heger, als getuige had
verklaard dat Mulka ook wel derge
lijke bewijzen ondertekende.
Op het formulier was sprake van
het afhalen van materiaal voor „de
jodenverhuizing". Toen de president
van de rechtbank vroeg, wat hij on
der dit materiaal verstond, ant
woordde de beklaagde zacht „cyclon-
B". Hij spx-ak zo zacht dat zijn ver-
dediger moest vragen om het nog
eens te herhalen.
DE NHAAG, 12-9. De coöperatie
ve en de particuliere gx'oothandel
in boter hebben besloten met in
gang van vriidag j.l. de botex*prijs
te vex'hogen met twaalf cent per ki-
logx*am, dus drie cent per pakje. Ze
geven voor dit besluit de volgende
motivering:
Enerziids is de produktie gedaald,
anderzijds beweegt de afzet in het
binnenland zich op een behooxdijk
niveau, terwijl ook de exoort zich
goed houdt. Hierdoor zijn produktie
en vraag niet langer met elkaar in
evenwicht. Dit maakt het nodig, dat
de handel de voorx-aden boter gaat
aanspreken, die in de zomexmaan-
den zijn onbeslagen. Aangezien aan
deze voorraadvorming kosten zijn
verbonden, was een prijsverhoging
noodzakelijk.
Vorig jaar heeft een door het
produktschap voor zuivel in het le
ven gex-oepen x*egeling gegolden,
waarbij aan de handel een vergoe
ding werd vex-leend voor de opslag
van boter. Dit jaar bestaat een der
gelijke regeling niet.
HIPPOLYTUSHOEF. Een ongeval
op de afsluitdijk heeft een eind ge
maakt aan het leven van een Japan
se cursist van het Institute of Social
Studies. De 37-jarige dr. S. Kinu-
tani was assistent hoogleraar aan de
universiteit van Kyoto.
bouwjaar van de onderhavige kerk.
Zierikzee was in het begin van de
veertiende eeuw onderhevig aan een
sterke groei, hetgeen o.m. blijkt uit
het feit dat graaf Willem III het
aantal priesters van de Sint Lie-
vensmonsterkerk van vier op acht
bracht. Kerk en parochie moeten
dus zo groot zijn geweest, dat deze
acht geestelijken hun werk konden
uitvoeren. Te denken aan vernieu
wing en/of vergroting van het
kerkgebouw ligt voor de hand. De
groei is trouwens gestadig doorge
gaan, want de reeds genoemde graaf
Willem III stichtte in 1341 een ka-
pellerie in dezelfde kerk op een al
taar, dat zo staat vermeld: ,,'s graven
rentmeester zal doen maken".
Grote rijkdom
In 1378 stichtte hertog Aelbrecht
een college van, 'kanunniken, maar
op dat moment was de kerk niet
groot genoeg om al deze priesters te
huisvesten en zij woonden b u i t e n
FEUILLETON DOOR J. DE VRIES
48
af, als er moeilijkheden komen? I'k
heb altijd gedacht, idait een echtpaar
zioh er samen wel op de een of an-
dere manier doorheen zou slaan. Per
slot van rekening ihöb i'k als chauf
feur ook een goed inkomen .Geen
zorg meer, geen financiële moeilijk
heden. Vaste werktijden, niks meer
met (belastingen en zo te maken. Al
les veel rustiger. I'k bedoel: Emmy
had toch ook lin 'dit alles kunnen
meedelen. Goed, we moesten natuur
lijk 'eenvoudiger gaan wonen en op
bepaalde dingen wat (bekrimpen.
Maar is dat zo erg? Je hebt elkaar
toch? Je 'kunt zo elkaar het leven
toch even goed imooi maken? Ik heb
dit nooit kunnen 'begrijpen, nu nog
nliet".
Ze spreidde haar 'handen uit. „Er
zijn zoveel dingen in 'het leven, die
we niet 'bevatten kunnen. Teleurstel
lingen zullen er in ieder mensenle
ven wel voorkomen, neem ik aan".
„Ik ben er nu wat overheen. Soms
had ik het erg moeilijk. De passa
giers in de bus merkten het wel
eens. Ze zeiden: Van Ewijk heeft de
bokikepruiik weer op. Dan beheerste
ik me zo goed mogelijk en probeer
de weer vriendelijk tegen de mehsen
te zijn. Zij konden ihet immers niet
helpen?"
Ze boog naar .hem 'toe, keek hem
een poosje onderzoekend aan en
vroeg op zachte toon: „Houd je nog
van haai*?"
Hij draaide zijn hoofd naar de
muur. „Och, ik weet het niet, Mar
ine. Ik denk van niet.. Wat zij 'ge
daan heeft'hot is toch een bele-
voorlichlingscominissie uit het le-
vensverzekeriugbedrüf, ingesteld
door de Nederlandse Vereniging ter
Bevordering van het Levensverze
keringwezen (N.V.B.L.), aan de hand
van de jaarverslagen der maat
schappijen een voorlopig totaalbeeld
samengesteld.
Dit beeld is in het volgende com
muniqué vei'vat:
De vi*aag naar x'isicodekking en
besparing op lange tei*mijn, die tot
uiting komt in de grote belangstel
ling voor het sluiten van levensver
zekeringen, heeft het bedrag dat in
de vorm van pi-emies en koopsom
men aan de levensverzekei-ingmaat-
schappijen wordt toevertrouwd, in
1963 opnieuw doen stijgen. Op de
i*uim 26 miljoen polissen die in om
loop zijn. ontvingen de maatschap
pijen f 1288 miljoen, dit is f 122 mil
joen meer dan in 1962. Het grootste
deel van dit bedi*ag, namelijk f 1093
miljoen, bestond uit periodieke pre-
mies terwijl f 195 miljoen aan koop
sommen wex*d ontvangen. De totale
verzekei'de som steeg tot f 53 mil-
jard.
De groei van het levensvex-zeke-
x-ingbedrijf betekent ook een uitbrei
ding van de verplichtingen, dié het
bedrijf tegenover zijn verzekerden
heeft. Deze verplichtingen bestaan
uit het stipt verrichten van de uit
keringen op de tijdstippen, die in de
polissen zijn vastgelegd. Om deze
toekomstige uitkeringen te kunnen
garandex*en moet het bedrijf de
spaarpremies solide en op lange
termijn beleggen.
De beleggingen
Wat deze beleggingen betreft,
blijkt uit de cijfers die de voorlich
tingscommissie uit het levensverze-
keringbedrijf aan de hand van de
jaarverslagen der maatschappijen
heeft verzameld, dat deze in 1963
met ongeveer een miljard ziin toe
genomen en aan het eind van het
jaar een balanswaax'de van f 11,6
miljard hadden. Ondex*handse le
ningen aan overheid en bedrijfsle-
ven vormen hiex*van met f 5,3 mil
jard bijna de helft. Hypothecaire
geldleningen stonden voor f 3 mil-
jax*d genoteerd. Er werd in 1963 voor
f 791 miljoen aan nieuwe hypothe
ken verstrekt.
Deze beleggingen vox-men voor
vrijwel het gehele bedx*ag de tegen-
waai'de van de premiei*eserve, die
beschouwd kan worden als het
spaartegoed van de verzekerden en
die per eind 1963 f 10,5 miljard be
droeg. Dit cijfer biedt de mogelijk
heid de functie van het levensver-
zekeringbedx-ijf als spaarinstituut te
vergelijken met de overige spaarin-
stellingen. Bij al deze spaarinstel-
lingen samen (rijkspostspaarbank,
algemene spaarbanken, boerenleen
banken en handelsbanken) was het
spaartegoed f 16 miljard.
de kerk, totdat Jan van Beiex*en ver
gunning verleende om aan de zuid
zijde van het koor een nieuw ka
pittelhuis en librije te bouwen.
De kerk bezat toen reeds grote
rijkdom. In 1408 - de kerk had toen
x*eeds driehondex-d gemeten grond in
eigendom - schonk Philips I de kerk
vrijdom van belasting en dat bete
kende in de kerkelijk-financiële
praktijk heel wat.
Voor deze grote, rijke kex*k brak
'het noodlotsuur aan op „kerkmis-
avond", vallend in juli van het jaar
1466. De kerk werd door de bliksem
getroffen en vrijwel geheel vernie
tigd. In een slotartikeltje zullen we
zien hoe de in de toren gevonden
beeldfragmenten iets te maken heb
ben met deze noodlottige kerkbx*and.
VAALS. Bij een verkeersongeluk
bij de T-kruising op de rijksweg
NieuweWeg te Nyswillei* is de 18-
jarige P. Kicken uit Vaals om het
leven gekomen.
diging? Ik zou iemand, die in moei
lijkheden zit nooit in de steek kun
nen laten. Maar alle mensen zijn na
tuurlijk niet hetzelfde. Emmy heeft:
het in 'haar jeugd altijd goed gehad.
Haar vader was 'goed gesitueerd. Is
het nog".
„Hoe vonden zij de 'houding van
hun dochter?"
„I'k ben er nooit meer 'geweest, na
dat Emmy weg gegaan was. Het had
zo weinig zin. Haar vader heeft me
een bi-ief geschreven, waarin hij
meedeelde, dat Emmy •wilde schei
den. Een 'gewone zakelijke brief zou
je 'het kunnen noemen. Later behar
tigde een advokaat haar belangen".
„Ik geloof toch, dat hot 't beste is,
dat je probeert haai* te -vergeten. Die
periode in ,je leven is afgesloten.
Voorgoed. Probeer je dat te i*ealise
ren. Bovendien, je 'bent nog jong,
Barend. Je zult nog wel eens her
trouwen".
Hij draaide zijn hoofd weer naar
haar toe. „Wie wil een gescheiden
man? En niet eens eiser? Ik heb de
eer maar aan Emmy gelaten. Is het,
nodig te zeggen, dat er natuurlijk
geen sprake was van ontrouw van
mijn kant?"
„I'k geloof je terstond. En wat dat
gescheiden zijn betreft.een vi*ouw,
die lief heeft, zal dit geen struikel
blok vinden".
„Zou 'hetvoor jou bijvoorbeeld
geen bezwaar zijn?" vroeg hij en
keek haar droordringend aan.
Ze dacht een poosje na en tuurde
door het raam. Na enige tijd schudde
ze haar hoofd. „Nee. (ik denk niet,
dat dit voor mij veel zou uitmaken.
Het is volgens mij alleen maar een
kwestie van: houd je genoeg van de
man om een huwelijk met hem aan
te durven. Da't is dunkt mij, toch
wel het belangrijkste".
„I'k heb toch zo het idee, dat er
(heel wat vrouwen zullen zijn. die er
anders over denken".
„Best mogelijk. En dan niet alleen
vx-ouwen. Mannen oveneens".
(Wordt vervolgd.)
BLIK DOOR HET WERELD
