voedsel voor zieken
DE HARTCHIRURGIE
Bij de nkwflD is het
goed sparen.
Laat
maar waaien.
marrse s
mogelijkheden
U krijgt daar het beste persoonlijke
spaaradvies en...een goede rente.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
de bank waar u zich thuis voelt!
ZO is hetGEZELLIGE MENSEN STOKEN
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE* Dinsdag 8 september 1964 No. 19646
Over het bereiden en opdienen van
Kookkunst en begrip, vereist
De meeste zieken, vooral patiën
ten met koorts, hebben gebrek aan
eetlust. Nu is het wei een vinger
wijzing van de natuur „ais de maag
niet vraagt", maar toch mag men
er zich niet altu'd geheel by neer
leggen, dat een patiënt weinig of
niets eet.
Natuurlijk, er zullen enkele ziek
ten zijn waarbij de dokter vasten zal
voorschrijven, maar meestentijds zal
degene, die de verpleging op zich
heeft genomen, van de arts juist het
verzoek krijgen de eetlust van de
zieke zoveel mogelijk aan te wakkc-
Van veel belang is het dan, dat
de maaltijden smakelijk worden op
gediend. Het is beslist weerzin-op-
wekkend, wanneer het eten of drin
ken in half kapotte of niet goed ge
reinigde borden of glazen aan de pa
tiënt wordt voortgezet.
Ook is het fnuikend voor de eet
lust indien men de zieke grote of
zelfs „normale" hoeveelheden tege
lijk aanbiedt. Iemand met weinig eet
lust verlangt kleine, smakelijk uit
ziende hapjes en het is niet zo moei
lijk om ook aan deze wens te vol
doen.
Er is daarom veel voor te zeggen,
dikwijls kleine maaltijden in de zie
kenkamer te brengen: een schaaltje
vla, wat vruchten, een beker melk
tussen de maaltijden in. Tenminste,
wanneer dit spijzen zijn die de pa
tiënt mag gebruiken.
Voor veel patiënten is het kauwen
van vast voedsel vermoeiend, van
daar dat geheel of gedeeltelijk vloei
bare kost dikwijls aan te bevelen is.
Nu komen de kookkunst en het be
grip van de huisvrouwen er aan te
pas om een goede keuze te doen.
Er moet namelijk voor worden ge
zorgd, dat ook die spijzen, die voor
een groot deel uit water bestaan,
zoals pappen en soepen, toch vol
doende bevatten van de stoffen, die
iedereen nodig heeft om op krach
ten te blijven.
Naar eigen inzicht
Gemakshalve zullen we nu verder
veronderstellen, dat er voor de dok
ter geen reden bestaat om de patiënt
een speciaal diëet voor te schrijven
waarin bepaalde bestanddelen niet
mogen voorkomen en waarin andere
stoffen dan juist weer overvloedig
aanwezig moeten zijn.
Dat betekent dat moeder de vrouw
het wat eten betreft geheel naar
eigen inzicht kan en moet doen. Zij
zal dan bij zichzelf overleggen dat
het eten normaal samengesteld moet
zijn uit koolhydraten, eiwitten en
vetten.
Koolhydraten krijgen we binnen
met brood, aardappelen, meelspijzen
zoetigheid. Eiwitten met eieren,
vlees, vis, melk (ook karnemelk en
andere melkprodukten, zoals kaas,
yoghurt en hangop). Vetten tenslotte
bevinden zich vooral in boter, plan-
tenvet, volle melk en kaas.
Wil een gerecht als pap dus alle
nodige stoffen bevatten dan zal er
een klontje boter aan moeten wor
den toegevoegd of er zal een ei door
heen moeten worden geklopt. Ook
soep, waarvan het hoofdbestanddeel,
de bouillon, immers bestaat uit stof
fen afkomstig van vlees of groen
ten, die wèl de eetlust prikkelen,
maar die op zichzelf weinig voedsel
bevatten, moeten voedzaam worden
gemaakt.
Dat kan dan weer geschieden door
aan de soepen de een of andere meel
soort toe te voegen bijvoorbeeld ver
micelli, rijst of bloem. Soepen kun
nen eiwitrijker gemaakt worden met
behulp van vlees of ei.
Voldoende variatie
Moeten wij in dit verband nog
spreken over het belang van vitami
nes? Iedereen is daar tegenwoordig
zo van doordrongen, dat het ons
onnodig voorkomt daar al te uit
voerig bij stil te staan.
Sedert men het onontbeerlijke
van vitamines in het voedsel is gaan
inzien, is men ook wat betreft de
verzorging van zieken afgestapt van
de al te eenzijdige kost, die vroeger
bij sommige ziekten werd voorge
schreven, zoals het uitsluitende
melkdiëet bij tyfus.
Over de toebereiding van zieken-
voedsel is natuurlijk nog wel veel
meer te zeggen. In dit bestek kun
nen wij evenwel geen voltallig
kookboek presenteren. Slechts enke
le hoofdzaken, waar u hopelijk uw
voordeel mee zult kunnen doen,
werden in dit opstel behandeld.
Dr. ALFREDA BRIEDÉ
SPORT
VOETBAL K.N.V.B.
District Zuid I
Het prorgamma voor a.s. zondag
13 september luidt:
4e klasse G: Zierikzee-De Schut
ters (half 3); Nieuw-Borgvliet-Burgh
NVS-Vosmeer; S.C. Gastel-RKFC;
DIVO-Halsteren; Kruisland-Oude
Molen.
Afdeling Zeeland
Zondagcompetitie
Het programma voor a.s. zondag
13 september luidt:
le klasse B: Dreischor I-Hans-
weertse Boys I (half 3, scheidsr. N.
Speelman); Renesse I-Luctor I (half
3, scheidsr. A. J. Dorst); Kruiningen
I-Zierikzee II (half 3, scheidsr. G.
Gerdes); Patrijzen I-Zonnemaire I
(half 3, scheidsr. A. v. d. Rest); Ro-
bur I-Kwadendamme I.
2e klasse C: SVOWK I-Dreischor
11 (half 3, scheidsr. J. Nijsen); Burgh
II-Renesse II (half 3, scheidsr. M.
Krijger).
Zaterdagmiddagcompetitie
Het programma voor a.s. zaterdag
12 september luidt:
le klasse: Hoek I-MEVO I (3 uur,
scheidsr. G. Loof); AZVV II-Bruse
Boys I (3 uur, scheidsr. J. v. d. Ra
felaar); Wemeldinge I-Beren I; Mid
delburg V-Nieuwdorp I; Spui I-Wol-
faartsdijk I; Zaamslag I-Kapelle I.
2e klasse A: SKNWK I-Seroosker-
'ke I (3 uur, scheidsr. J. D. v. d.
Linde); Duiveland I- Gostkapelle I
(3 uur, scheidsr. Th. Kramer); Veere
I-Brouwershaven I (2 uur. scheidsr.
J. van Eenennaam); Colijnsplaatse
Boys I-Wissenkerke I; Kloetinge II-
Wolfaartsdijk II.
3e klasse A: MEVO Il-Zwaluwen
'61 I (3 uur, scheidsr. M. Kriiger'-
Brouwershaven II-WIK I (half 3,
scheidsr. J. C. de Bilde); Zwaluwen
'61 li-Zeemeeuwen I (half 3,
scheidr. L. Verloo); Bruse Boys II-
SKNWK II (half 3, scheidsr. J. M.
Thiery).
J uniorencompetitie
Groep A I: Zierikzee A I-Zeelan-
dia A I (3 uur, scheisr. N. Speelman);
Zeeland Soort AI-Goes AI; Middel
burg A I-Vlissi,ngen A I.
Groep A IV: MEVO AI-Duiveland
A I (kwart voor 2, scheidsr. zelf aan
wijzen); Bruse Boys A I-Renesse AI
(3 uur, scheidsr. A. J. Dorst).
Groep BIX: Zierikzee B I-Bruse
Boys B I (2 uur); Zierikzee B II-SK
NWK B I (kwart voor 2); Dreischor
B I-MEVO B I (half 3).
Groep BX: Zwaluwen '61 Bi-
Brouwershaven BI (3 uur): Burgh
B I-Renesse B I.
Ingezonden mededeling
Nieuwe moeilijkheden in
Hartlongmachine, hypothermie en overdruktank
Dc operatieve behandeling van
hartafwijkingen heeft zich in een
na de corlcg, maar vooral in de teat
s'c tien jaar, met geweldige snel-
bc'd ontwikkeld. Sommige hartope
raties leveren weinig of geen gevaar
op en werden regelmatig, met goed
resultaat, verricht.
Daarnaast bestaan er ingrepen,
t'ie weliswaar tot de huidige moge
lijkheden tehcren, maar die erg in
gewikkeld zijn en zoveel risico mee-
l rer.gcn, dat men ze uitsluitend toe
past ir. geval van liartstoomisscn
vvrarbij arders de vooruitzichten be
treffende leven en gezondheid zeer
sc mfctr zijn.
Een der voornaamste redenen
waarom de chirurg op dit gebied in
onze tijd zoveel meer vermag dan
vroeger is gelegen in het feit, dat
inmiddels de hartlongmachine, het
kunsthartwerd ontworpen en in
gebruik genomen.
Reeds een aantal jaren staat een
dergelijke machine ter beschikking
OPENBARE
BEKENDMAKING
Burgemeester en wethouders van
Zierikzee maken bekend dat het
HUISVUIL in plaats van donderdag
10 september 1964, op vvdensdag 9
september 1964 zal worden opge
haald.
Zierikzee, 7 september 1964.
Burgemeester en wethouders
voornoemd,
F. TH. DIJCKMEESTER,
burgemeester.
R. VAN OMMEREN, secretaris.
in onze universitaire klinieken te
Leiden, Amsterdam, Groningen en
Utrechtsedert 1962 ook in het Zui-
der Ziekenhuis te Rotterdam. Aller
eerst nu een korte bespreking van
het principe van deze hartlongma
chine.
Bij de meeste operatieve ingrepen
aan het hart kan het niet anders oj
de bloedstroom dient te worden on
derbroken. De voor het leven be
langrijke organen dreigen echter on
herstelbaar te worden beschadigd
als ze niet voortdurend van bloed,
en daarmee van zuurstof, worden
voorzien.
De schadelijke invloed wordt wel
wat beter verdragen wanneer het li
chaam afgekoeld wordt, want de
zuur stof behoef te van de organen is
bij lage temperatuur geringer dan
gewoonlijk. Daarom is het geoor
loofd de bloedsomloop gedurende
zes minuten stop te zetten indien
men er voor heeft gezorgd de li
chaamstemperatuur lot 30° C. te
verlagen.
Aangesloten op de bloedvaten
Bij de ingrepen die slechts weinig
tijd vereisen kan men dus volstaan
met het hulpmiddel hypothermie (is
kieling), waarvoor verschillende me
thoden bestaan. Wil men echter lan
ger durende operaties verrichten,
r'nn is het vereist, dat men de
bloedsomloop buiten het hart om
laat plaatshebben, zoals dat moge
lijk is geworden door de hartlong
machine.
Dit toestel bestaat uit pompen, die
aangesloten zijn op de bloedvaten
van de patiënt en voor de duur van
de operatie de werking van diens
eigen hart en longen overnemenzo
dat de vitale organen, waaronder
ook de hersenen, regelmatig van
zuurstofrijk bloed worden voorzien.
Gedurende een uur of langer kan
dan aan het hart worden gemanipu
leerd; meestal is dit voldoende tijd
om zelfs grote correcties aan te
brengen. Het gebruik van de hart
longmachine mag men zich echter
niet als een eenvoudige zaak voor
stellen.
Zelfs in ervaren handen zijn er
nog steeds risico's aan het gebruik
van het kunsthart verbonden; de
ontwikkeling is echter van dien
aard, dat die in de naaste toekomst
meer en meer zullen worden terug
gedrongen.
Reservoir van zuurstof
Deze methode is ook daarom al
niet eenvoudig, omdat ze veler me
dewerking vereist, namelijk een uit
gebreid team van chirurgen, hart
specialisten, biochemici en verpleeg
sters, terwijl bovendien daags vóór
de operatie niet minder dan 25 do-
nores bloed moeten afstaan. (Overi
gens zijn er op dit punt belangrijke
vereenvoudigingen aan de gang in
de laatste tijd, een zeer gelukkige
omstandigheid).
In sommige gevallen combineert
men voorts de toepassing van de
hartlongmachine nog met afkoeling
van de bloedstroom, benevens extra
koeling van het hart zelf.
Op deze plaats moet er ook mel
ding van worden gemaakt dal de
Amsterdamse hoogleraar Boerema
de methode van opereren met be
hulp van atmosferische overdruk be
studeert. De patiënt in de overdruk
tank krijgt extra zuurstof in te ade
men.
Door het inademen van die extra
zuurstof vormt de patiënt in zijn
weefsels een reservoir van dit voor
het leven onmisbare gas; op deze
wijze ivordt het mogelijk de bloed
stroom zonder veel gevaar te on
derbreken, zoals dit in de hartchi-
rurgie zo vaak wordt vereist en wel
voor een beduidend langere tijd dan
bij normale atmosferische druk.
Dr. Alfreda Briedé.
Advertentie
'Wij zijn niet bang voor een beetje wind.
En meestal is dat een beetje bóel wind,
zoals wij hier zitten. Woonark op de
Vecht, midden in een polderland dat zo
vlak is als een biljart. Als het ergens
gemeen koud kan zijn, dan is dat hier.
En als je èrgens behoefte hebt aan echte
warmte, dan heb je dat hier!' Mevrouw
Iris Heslenfeld, huisvrouw en beeld
houwster in Nigtevecht, kan er van
meepraten. Zij heeft winters beleefd dat
het ijs rondom het schip moest worden
opengehakt. Welke warmte houdt dan
bij haar de kou buiten boord 'Een goed
kolenvuurl't Gaat om warmte die straalt.
Niet om verwarmde lucht, die omhoog
blaast. Het blaast al genoeg om ons
heen! In de kamer waar je leeft, moet
warmte zijn waar je wat aan beleeft...
Daar heb je het weer: leefwarmtel
Kolen geven dat.
FEUILLETON DOOR J. DE VRIES
Verdronken man was
SHAPE-functionaris
bil dc, ramp met het scheeps
macht „Slokje" vermoedelijk omge
komen mannelijke zeiler, waarover
wij maandag berichtten, blijkt te zijn
de 37-jarige A. G. Ifalliday, geboren
in Farfar (Schotland^ en woonachtig
in Voorschoten.
De man had de Engelse nationa
liteit en was als ingenieur werkzaam
bij de wetenschapneliike staf van het
ShaDe Air Defense Technical Centre
te Den Haag. Hij was gehuwd en
had drie kinderen.
Volgens de jonge vrouw, die zich
aanboord van het ongeveer zes me
ter lange jachtje bevond, werd het
.scheepje - gelijk gemeld - zaterdag
avond door een onweersbui overval
len en kapseisde het na een hevige
windstoot.
Het Shape Air Defense Technical
Centre te Den Haag geeft o.m. ad
vies aan dc N.A.V.O.-landen over
luchtverdediging. Er werken 70 ex
perts uit 15 NAVO-landcn. Alle
werkzaamheden zijn als geheim ge
classificeerd. De heer Halliday zou
geen sleutelpositie bij hot Centre
hebben gehad.
Je hebt gelijk, Mande. Ben je er
vanavond ook nog?"
Ze knikte en sohikte zich (het haar
voor de spiegel. „Ga mot d'e trein
van Men uur naar GeTd'ermalsen.
Kan ik in Den Bosoh de laatste bus
naar huis balen. Ben je nu tevre
den?"
„Fijn, Marrie".
Éven voor twee uur naderde Mar
rie 'het stationsplein, waar ze hem
bij de ingang zag" staan. Hij verwel
komde baar blij ladh'end en stak zijn
hand uit.
„Wat fijn, juffrouw Laan, dat u
er bent".
„Ik had het tooh beloofd?"
„Natuurlijk, natuurlijk, maar er
had tooh iets tussen kunnen komen,
nietwaar? Geen last meer gelhad' van
boze mannen?"
Ze lachte er. schudde baar 'hoofd.
„Welnee".
„Waar wilt u been? Een bepaalde
voorkeur?"
Laten we een eindje langs de ri
vier lopen. Dat vind ik altijd pret
tig".
Ze wandelden de stad uit, keken
naar de matige drukte bij het veer
en liepen langs de oude wallen naar
een rustiger weg. De jongen vertel
de van zijn werk, over zijn ouders
en zijn broers en zusters. „Ik 'ben
de jongste thuis en de enige onge
trouwde. De anderen wonen geen
van allen 'in Tiel. Een zus van me
is met haar man geëmigreerd naar
Australië".
„Waar?"
„Naar Australië", herhaalde hij.
„Ik bedoel: waar in Australië"
„O, bij Fremantle in 'de 'buurt. Een
idiote naam, die i'k nooit kan ont
houden. Ze zitten een vijftig kilo
meter van de stad".
„En bevalt 'het ze daar?"
„Henk wel, dat is mijn zwager.
Maar Riet 'heeft 'heimwee. Ik zie
haar vandaag of morgen wel eens
terugkomen".
„Ze zou de eerste niet zijn", ant
woordde Marrie veebetekenend.
Later vroeg hij naar 'haar werk,
waarop ze vrij spaarzaam antwoord
de. „Als receptioniste sta ik 'klan
ten te woord en bedien de telefoon.
En passant typ ik wat brieven. Niets
bizonders".
„Leuk werk?"
„Gaat wel. Het betaalt goed, dat
is niet onbelangrijk, vind iik".
Tegen drieën keek Marrie op haar
horloge en besliste, dat ze terug wil
de. „Vier uur wil ik thuis zijn. Ik
bedoel: bij m'n tante".
Ze gingen de weg terug en op een
gegeven ogenblik zei de jongen:
„Juffrouw Laan ik wil van deze
middag gebruik maken om u wat
te vragen".
„Zeg maar Marrie", besliste ze.
„Tenslotte ben i'k geen prinses".
„En i!k heet Jan. Maar dat weet
u al. Goed, Marrie, misschien zeg ik
het gek, maar ik heb in die dingen
geen 'ervaring. Kunnen we niet blij
vend met elkaar omgaan?"
Ze bleef verwonderd en een. beetje
verschrikt een ogenblik staan. Ter
wijl ze langzaam weer verder ging,
keek ze hem aan. „Waarom?"
Hij lachte verlegen. „Een dwaze
vraag, Marrie, neem me niet kwa
lijk. Maar ik mag je ontzettend
graag. Ik vind je Lief en. zo har
telijk. 'helemaal niet uit de hoog
te, zoals dat tegenwoordig wel eens
voorkomt bij meisjes, als je ze
vraagt. Jij bent zo anders, hoe moet
ik dat uitleggen? Dat kan toch wel?
Je hebt toch geen jongenIk hoop,
dat je niet boos zult worden om dit
alles, maar ik weet niet, hoe ik het
anders moet zeggen, zie j!e?"
Ze keek naar zijn openhartige, iet
wat verlegen gelaatsuitdrukking. In
wendig mocht ze hem wel. Er ging
iets van hem uit. dat haar boeide.
Misschien zijn spontane naieviteit.
Of was het zijn onhandigheid? Ze
wist het niet precies.
Ze greep even zijn hand en druk
te die hartelijk. „Je weet niet, wat
je vraagt. Jan, want het wordit een
teleurstelling voor je. Ik.... ik heb
n'iet zulke prettige herinneringen aan
een ander. Enfin.... je kent hem:
Fons Hagen, die me gisteren lastig
viel. We kenden elkaar al s'inds on
ze kinderjaren".
Ze zweeg even en toen hij niet re
ageerde, vervolgde ze: „Eigenlijk wa
ren we verloofd, weliswaar niet of
ficieel, maar het stond bij weder
zijdse ouders al vast, dat we zouden
trouwen. We gingen immers al sinds
de schoolbanken met elkaar? Maar
onverwacht kwam er iets tussen,
waar 'hij en ik niets aan konden
doen en ook niets aan konden ver
anderen. We werden gescheiden, wa
ren duizenden kilometers van elkaar
vandaan. We schreven brieven, maar
iemand 'hield die brieven vast en ik
kreeg nooit zijn brieven, terwijl hij
evenmin de mijne kreeg".
(Wordt vervolgd.)
SINGAPORE. In Singapore, waar
het uitgaansverbod -maandagochtend
enkele uren was opgeheven, is bij
een straatgevecht weer een man ge
dood. Bij een ander incident werd
één persoon gewond. Sedert woens
dag de relletjes tussen de Chinezen
en Maleiërs begonnen zijn 12 men
sen gedood en ongeveer 80 gewond.
MARKTBERICHTEN
Graanb eurs
ROTTERDAM. 7-9. Op de Rotter
damse graanbeurs werden de vol
gende prijzen genoteerd:
Tarwe, doorsneekwaliteit basis 70
pet. vocht levering deze week, fran
co fabriek Rotterdam f 35,00.
Zomengerst, volgens monster f 27
-f 28,25.
Groene erwten, franco Rotterdam,
tot f 41,00.
Schokkers, franco Rotterdam, tot
f 47,50.
Bruine bonen - boerenschoon -
tot f 76,00.
Paardenmarkt Utrecht
UTRECHT, 7-9. Op de Utrechtse
paardenmarkt werden 195 dieren
aangevoerd.
De prijzen waren voor: luxe paar
den f 1000 tot f 1450; werkpaarden
f 940 tot f 1400; oude paarden f 800
tot f 1240; 3-jarige paarden f 800 tot
f 1150; 2-jarige paaiden f 700 tot
f 950; veulens f 340 tot f 680; hitten
f 700 tot f 900.
Slachtpaarden per kg. sladhtge-
wicht f 2,40 tot f 2,90; jonge slacht
paarden per 'kg. sladhtgewicht f 2,90
tot f 3,40.
De handel was vlug.
Aardappelbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 7-9. Klei-aardap-
pelen voor bet binnenland.
Eigenheimers 40 mm opwaarts
f 13,00-14,00; Bintje 34 mm opwaarts
f 10,50-12,00; Binitje 40 mm opwaarts
f 11,00-12,25; Meerlander 40 mm op
waarts f 12,50.
Klei-aardappelen voor de export:
Bintje 35 mm opwaarts f 11,00-12,00.
Voer-aardappelen f 3,00.
Prijzen berekend per 100 kg en op
de ha ndelsvooiwaarden vastgesteld
voor de verkoop van consumptie
aardappelen op wagon, schap of auto
LEOPOLDSTAD. De stad Boende,
gelegen tussen Stanleys tad en Co-
quilhatstad, is in handen van de re
bellen gevallen, zo wordt uit goede
bron vernomen. De verkeerstoren
van het plaatselijke vliegveld geeft
geen antwoord meer en Air-Congo
doet de stad niet meer aan.
I
