RENTE TOT 4%
NORTH
DAT KLEINE HOOPJE MENS...
't is weer tijd voor
Panamakanaal 50 jaar
Bij de na is het
goed sparen!
marrie s
mogelijkheden
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
De bank waar u zich thuis voelt!
1.15
V kunt niet
alles weten!
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 4 augustus 1964 No. 19626
In zijn lichamelijke en geestelijke ontwikkeling
van 0 tot 10 maanden
Ingezonden mededeling
Er moet heel wat gebeuren voor
dat rich uit een pasgeborene, dat
„kleine hoopje mens", een zelfstan
dig handelend wezen heeft gevormd,
dat geheel verantwoordelijk voor
zijn gedragingen kan worden ge
steld.
Pas omstreeks het twintigste le
vensjaar gaat het daar een beetje
op lijken! Bovendien heeft er in het
verdere leven, zelfs tot in de ouder
dom toe, nog steeds een zekere ont
plooiing en rijping plaats.
Bij die ontwikkeling is het niet
altijd mogelijk de lichamelijke en de
geestelijk groei van elkaar te schei
den. In dit artikel zullen wij ons be
perken tot enkele notities over het
allereerste levensjaar.
Schreeuwen om voedsel
De kennis die een zuigeling zich
in de loop van de eerste twaalf le
vensmaanden verwerft, is wel van
een heel andere orde dan het leren
wat een ouder kind doet dat de
school bezoekt: het zijn twee ver
schillende soorten van kennis die
niet met elkaar te vergelijken zijn.
Wat die hele kleintjes leren, is het
leggen van de basis tot de omgang
met andere mensen. Aanvankelijk,
iedereen weet dat, bestaat die om
gang uitsluitend in het dwingend op
eisen van de diensten der verzorg
ster.
Door de allerkleinsten wordt er
alleen nog tnaar schreeuwd om voed
sel en aan dit bevel heeft de moeder
maar te voldoen. Later komt steeds
duidelijker aan het licht, dat het
kind ook liefde wil ontvangen en
liefde wil geven.
Behoefte aan genegenheid
Een groots moment in de mens
wording is de allereerste glimlach.
Die verschijnt tussen de zesde en
twaalfde levensweek. Dat is een re
actie op het herhaald waarnemen
van het gezicht der moeder, iets wat
het kind blijkbaar aangenaam aan
doet.
In het tweede levenshalfjaar geeft
het kleintje herhaaldelijk blijk van
de wens zich opgenomen te voelen
in het gezinsverband en gezelligheid
te ondervinden. Tegen de eerste ver
jaardag vertonen zich duidelijk te
kenen van behoefte aan genegen
heid.
Dat uit zich dan bijvoorbeeld in
pogingen om op schoot te klimmen
en te knuffelen. Als het kind deze
handelingen kan volvoeren, heeft
het niet alleen geestelijk, maar ook
lichamelijk heel wat bijgeleerd; er
is dan al een indrukwekkende sa
menwerking tussen de verschillende
spiergroepen.
Uitbreiding van ervaring
Een baby van vier maanden heeft
als regel duidelijk plezier in het ma
ken van pruttelgeluidjes, men kan
hierin een voorloper van het latere
praten zien. Ze heeft, al kan het dan
ook alleen nog maar liggen, reeds
behoefte aan spelen.
Het oefenen van zintuigen, zenu
wen en spieren moet zich dan uit de
aard der zaak bepalen tot het nau
we gebied van de wieg. Tegen de
avond, als het kindje duidelijk wak
ker is en sterk naar het opdoen van
indrukken verlangt, doet men er
goed aan het eens een poosje op de
arm te nemen of het een kort poos
je, goed gesteund, door kussens,
rechtop te laten zitten.
Ook het bad biedt een uitstekende
gelegenheid tot uitbreiding van er
varing en het zou daarom wel goed
zijn het baden op deze leeftijd aan
het eind van de middag te plaatsen;
we zijn hier te lande echter wel zeer
gehecht aan de gewoonte om dit ba
den 's morgens omstreeks de tijd
van de tweede voeding te laten
plaats hebben.
Verdere belevenissen
Is onze dreumes zeven maanden
geworden, dan is het tot het opdoen
van heel wat uitgebreider belevenis
sen in staat .Na het ontwaken speelt
het dan een hele tijd zoet met de
eigen hand, een puntje van de de
ken of iets dergelijks.
Het kan op die leeftijd ook al een
poosje in een tafelstoel zitten, het
eet met genoegen van een lepeltje,
het is lang tevreden met een stukje
speelgoed, het zit rustig uit te kij
ken bij een ritje in de kinderwagen,
het baden is nu een toppunt van
heerlijkheid geworden.
Het komt de ontwikkeling van zo'n
baby ten goede als de ouders zich
van deze dingen terdege bewust zijn
en daar ook naar handelen. Zij kun
nen hun spruit dan in gepaste mate
stof geven tot kleine spelletjes en de
mogelijkheden scheppen dat hun
zoontje of dochtertje de nodige
waarnemingen kan opdoen.
Contact met medemens
Met ongeveer tien maanden kan
het kind zich omkeren en gaan zit
ten, het kan zich optrekken en een
beetje kruipen. Het maakt thans fij
nere bewegingen met de handen,
pakt voorwerpen beter vast, peutert
met de wijsvinger in gaatjes en
hoekjes.
Ook in het contact met de mede
mensen blijkt, dat er geestelijke vor
deringen zijn gemaakt. Er kan nu
van allerlei worden nagedaan, er
wordt ta-ta gezegd en gretig ma-ma
geroepen en nam-nam als het eten
wordt klaargemaakt. De maaltijden
worden kwiek naar binnen gewerkt.
Dr. Alfréda Briedé.
SPORT
Zeemeeuwen-veteranen speelden
gelijk tegen Burgh-veteranen (1-1)
Voor de veteranenwedstrijd Zee-
meeuwen-Burgh, die zaterdagavond
op het heerlijk beschut gelegen wei
land, normaal speelplaats voor de
leerlingen der Prinses Beatrixschool,
achter „de Brouwerij", bestond maar
weinig belangstelling. Jammer, om
dat de recette voor „Sport Steunt
Zonneveld" een grotere opkomst ze
ker rechtvaardigde en ook omdat het
een pittige partij is geworden, die af
en toe nog wel eens deed denken aan
de vroegere zware duels tussen beide
ploegen, waarbij de bovenste plaats
der competitie steeds het doelwit
was.
In deze vroegere wedstrijden kon
men dan voor Zeemeeuwen de vol
gende meisjes opgesteld zien: Sina
v. Dijke, Corry van Dongen, Corroe
Hanse, Janny Smalheer, Marie
Noordhoek en Leina Geleijnse. Ze
werden bijgestaan door de volgende
heren: Wim van Sluijs, Jan van
Dongen, Bart van Dongen, Kees v.
d. Kreeke, Bram Boogerd en Daan
Braam. Burgh kwam wel eens uit
in de volgende opstelling: Janny
Bom, Bella Kenters, Henny Sloof,
Willy Deurloo, Toos Blom, Martha
Mellema en de heren Jac Steur,
Henk Geluk, Steef Slager, Steef Roos
Nico v. d. Zande en Nico Schrier.
Uit deze beide opstellingen zijn di
verse sporthuwelijken gesloten en nu
na ongeveer 15 a 20 jaar bekampten
zij elkaar nog eens hetzij dat 95
procent het vader- en moedersta
dium reeds lang hebben bereikt.
Het was hun echter niet aan te
zien, want met ware heldenmoed
stonden zij hun mannetje en vrouw
tje. Veel werd van hun lichamelijke
gesteldheid gevraagd en proteste
rende spieren en pezen deden ook in
de volgende dagen herinneringen op
wekken aan deze wedstrijd. Zelfs
moest eenmaal gestopt worden om
een op hol geslagen hart weer in
normale banen te geleiden, doch toch
werd het een sportieve strijd, waar
bij de ploegen aan elkaar gewaagd
waren. Burgh was in de tweede helft
wat sterker, doch zoals dat wel meer
gebeurt kwam een doelpunt aan de
andere kant. Bram Boogerd scoorde
uit een van zijn vroeger befaamde
afstandschoten. Voor Burgh had
Henk Geluk dit al voor de rust ge
daan, eveneens uit de hoek. Voor
een sublieme verstandhouding zorg
de scheidsrechter Huib Schot.
GROESBEEK. Zeven bouwvakar
beiders uit Groesbeek zijn vanmor
gen vroeg gewond, toen de bestel
wagen, waarin ze zaten, in Groes
beek tegen een boom botste.
AtJAarkt-
Paardenmarkt Utrecht
UTRECHT, 3-8. Op de Utrechtse
paardenmarkt werden 319 dieren
aangevoerd.
De prijzen waren voor: luxe paar
den f 1300 tot f 1000; werkpaarden
f 1280 tot f 850; oude paarden f1180
tot f 825; 3-jarige paarden f 1040
tot f 880; 2-jarige paarden f 825 tot
f 675; veulens f 600 tot f 300; hitten
f 800 tot f 675.
Slachtpaarden per kg. slachtge-
wicht f 2,60 tot f 2,10; jonge slacht
paarden per kg. slachtgewicht f 3,20
tot f 2,60.
De handel was lui.
Graanbeurs
ROTTERDAM, 3-8. Op de Rotter
damse 'graanbeurs werden de vol
gende prijzen genoteerd.
(Nieuwe oogst). Zomengerst - vol
gens monster - f 27.00-28.00.
Groene erwten - franko Rotter
dam - tot f 42.00; Schokkers - fran
ko Rotterdam - tot f 52.00.
Ingezonden mededeling
zó zacht
zó geurig
Luister naar ,.'t Is weer tijd voor North State", met de Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schllperoort vla Radio Veronica- za. 11.15, zo. 10.30, di. 19.00, do. 18.45 u
BLIK DOOR HET WERELD
VENSTER
Velen stierven voor een goede zaak
Als wij aan onze kinderen van 11
jaar vragen, welke twee oceanen er
door het Panamakanaal met elkaar
worden verbonden, dan dreunen zij
het keurige antwoord op „De Grote
of Stille en de Atlantische oceaan".
Zij vinden het allemaal maar heel
gewoon, dat er een kanaal van zul
ke afmetingen kan worden gegra
ven. Maar als wij ons in de geschie
denis van de aanleg verdiepen, be
ginnen wij te begrijpen waarom
oud-president Eisenhower dit het
grootste door werklieden gemaakte
wereldwonder noemde, sinds de py-
ramide van Gizeh. En dan worden
wij wel even stil.
Reeds ten tijde van Karei V hiel
den de Spanjaarden, die in dit ge
bied grote nederzettingen hadden,
zich reeds bezig met de gedachte
aan een dergelijk verbindingskanaal.
Dit zou namelijk voor hen zeer nut
tig zijn geweest en veel tijd hebben
bespaard, omdat nu de bevoorra
ding van en naar de Westamerikaan-
se kust over land moest geschieden,
met alle gevaren van dien. Men kan
natuurlijk ook wel om de zuidelijke
punt van Amerika varen, maar dit
nam te veel tijd in beslag.
Later zijn deze plannen op de
achtergrond geraakt, maar toen de
Spaanse kolonies zich in de 19de
De Kongolese minister-president,
Moise Tsjomtbe, heeft geprotesteerd
tegen steunverlening aan de opstan
delingen in Kongo-Leo door andere
Afrikaanse landen.
DE GELE KLEUR IN EMAILLE-
PANNEN verdwijnt, wanneer u de
pannen uitkookt met bleekwater.
WANNEER U EEN PANNESPONS
GEBRUIKT voor het schoonma
ken van emaille pannen wordt de
pan van binnen ruw, met gevolg
dat eventuele spijzen eerder zul
len aanbranden. Gebruik dus heet
sodawater.
INDIEN U DE AARDAPPELEN met
kokend water opzet, blijft de
smaak veel beter.
WANNEER U LAST HEBT VAN
VERSTOPT RAKEN van een kof
fiefilter, strooi dan vóórdat u de
koffie in de filter doet, wat suiker
op de bodem van de filter en het
euvel is verholpen.
BLOND HAAR krijgt een mooie
glans door wassen met kamillen-
thee.
EEN TELEFOONTOESTEL moet af
en toe ook eens een goede beurt
hebben. U neemt hiervoor een
prop watten en bevochtigt deze
met enkele druppels benzine. Hier
mede wrijft u het hele toestel in,
ook hoor- en spreekstuk. Vervol
gens droogt u het toestel goed af
en wrijft het daarna in met for
maline, Uw toestel is dan bacte-
rievrij.
NOTEN KRAKEN MET DE KIEZEN
is nooit aan te bevelen, zelfs niet
voor iemand met een sterk gebit.
Men kan het kauwvlak gauw be
schadigen, waardoor bacteriën vrij
spel krijgen.
MATRASSEN MET BINNENVE-
RING mogen nimmer geklopt
wor; deze moeten óf geborsteld óf
met de stofzuiger behandeld wor
den.
UW STOFZU1GERSLANG bewaart
u het beste door deze op te han
gen over een paar aan de muur of
deur gespijkerde garenklosjes.
eeuw vrij maakten kwamen zij weer
aan de oppervlakte. Het was voorat
Alexander von Humboldt die zo'n
verbinding propageerde.
33 jaren
In 1876 werd er een serieus voor
stel op tafel gebracht en onder aan
sporing van de Fransman Ferdinand
de Lesseps, de ontwerpen en maker
van het inmiddels geopende Suez-
kanaal, werd de „Société civile in
ternationale du canal interocéani-
que" opgericht, die een achttal plan
nen ontwierp, waaruit er een van
heta aardrijkskundig congres te Pa
rijs van 1879 werd gekozen. Daarna
stichtte De Lesseps een maatschap
pij, die zich met de aanleg van het
kanaal zou bezig houden.
In 1881 is een begin gemaakt met
het immense werk. Weinigen kon
den bevroeden, dat pas 33 jaar later
het eerste schip een zegetocht door
dit nu nog te graven kanaal zou
maken, alhoewel met 18 jaar voor
de aanleg had uitgetrokken. Het bij
zonder ongezonde klimaat (Panama
heeft een tropisch regenklimaat) en
de voortdurende bargafschuivingen,
brachten de eerste tegenslagen.
De aanleg bleek echter niet alleen
een groot technisch probleem, maar
zeker niet op de laatste plaats ook
een evengroot zo niet groter sani-
tiar-probleem. In dit gebied hadden
gele koorts, malaria, dysenterie en
vele andere ziekten jarenlang welig
getierd. Honderden arbeiders zouden
dit aan den lijve ondervinden, en
hier hun leven laten.
Klap op klap
Natuurlijk werd er zoveel moge
lijk gedaan om deze ziekten onder
de knie te krijgen. Er werden lei
dingen aangelegd voor zuiver water,
er kwamen riolen en drainage, mus
kieten, vliegen en andere insekten
werden bestreden als nooit te vo
ren, ziekenhuizen werden gebouwd
en uit alle delen van de wereld kwa
men doktoren en verplegend perso
neel, die handen tekort kwamen.
Doch ondanks al deze maatregelen
vielen er honderden mannen en
vrouwen ten slachtoffer aan dit ver
stikkende, benauwende, duffe kli
maat, waarin de gemiddelde jaar-
tempratuur ongeveer 27 gr. C. be
draagt.
Er waren echter niet alleen tech
nische en medische tegenslagen te
incasseren. De compagnie universélle
du canal interocéanique de Panama
kwam door de kostbare tegenvallers
en de lange duur in financierings
moeilijkheden, met daarbij financiële
en politieke schandalen in Frankrijk
die onder de naam „Panamaschan
daal" overal opschudding veroor
zaakten. De maatschappij werd ge-
likwideerd en het werk lag stil.
In 1893 verleende Columbia, waar
Panama toentertijd nog een deel
staat van was, opnieuw een conces-
sie, waarop een nieuwe maatschap
pij de zaken slepende hield, totdat
6 jaar later de V.S. de concessie voor
40 miljoen dollar overnamen en zich
met alle kracht en vol energie ach
ter het veranderde ontwerp zetten.
Amerikaans bezit
De V.S. kregen de kanaalzone voor
99 jaar in pacht, doch het Columbi-
aanse parlement weigerde dit ak
koord goed te keurenToen ontke
tenden de Amerikanen een opstand
in Columbia en Panama verklaarde
zich onafhankelijk, welke onafhan
kelijkheid tien dagen later al door
de V.S. werd erkend. Er werd een
nieuwe regeling getroffen, waardoor
de V.S. het eeuwige bezit over de
kanaalzone verwierven. Nu pas kon
er echt veel spoed achter het werk
worden gezet. Op 15 augustus van
het jaar 1914, nu 50 jaar geleden en
juist bij het begin van de eerste
wereldoorlog, kon de Amerikaanse
kolonel Goethals het gigantisch
werkstuk aan zijn regering opleve
ren.
Duizenden arbeiders, honderden
ingenieurs, doktoren, rechtsgeleer
den, onderwijzers, geestelijken, kan
toorbedienden, verpleegsters en vele
vele anderen, hadden tezamen een
immense arbeid voltooid, onder bij
zonder moeilijke, zware, drukkende
omstandigheden; een arbeid die zijn
weerga bijna niet kent in onze mo
derne geschiedenis. Honderden ga
ven hun leven voor een goede zaak,
die vooral op economisch gebied van
onschatbare waarde is gebleken.
81 lange kilometers werden uitge
graven, 208.000.000 kubieke yards
aarde moesten hiervoor worden ver
zet. Schutsluizen en stuwmeren
werden aangelegd.
Waarlijk een werk, waar men
diep van onder de indruk moet ko
men.
Guillaume d'Hosson.
Ingezonden mededeling
Pijn op reis? WITTE KRUIS -y
MAAKT U VLOT WEER FIT!
FEUILLETON DOOR J. DE VRIES
De vrouw lachte minachtend en
haalde haar schouders op. „Ik weet
alles van u en Fons af, want voor
we trouwden, heeft hij me alles
verteld. Ook van de verhouding, die
u met hem gehad hebt."
„Verhouding?" herhaalde Marrie
hijgend. „We hadden gewoon met
elkaar verkering, zoals iedere jongen
en meisje. Noemt u dat een verhou
ding?"
„Als u acht dagen en nachten met
een man op stap gaat, noem ik dat
een verhouding, al hebt u daar mis
schien een andere naam voor."
Marrie begon haar stekels op te
zetten. „Bent u hier gekomen om
mij te beledigen?" vroeg ze op nij
dige toon.
„Ik weet niet, juffrouw Laan,
welke mentaliteit er heerst in dat
land, waar u de laatste jaren ver
toefd heeft, maar door opnieuw te
proberen een verhouding aan te
knopen met mijn man, ben ik de be
ledigde partij."
Marrie kreeg haar zelfbeheersing
terug. Met deze vrouw zou waar
schijnlijk geen behoorlijk gesprek te
houden zijn. „Dus u bent van me
ning," begon ze langzaam, „dat ik
probeer u uw man te ontfutselen?"
De bezoekster knikte. „We kunnen
het inderdaad zo stellen, dat u
daartoe althans een paar malen po
gingen tce in het werk gesteld hebt."
Het meisje vouwde haar armen
over elkaar en keeik de ander met 'n
triomfantelijke blik aan. „Mevrouw
Hagen, als ik wilals ik werkelijk
wil en dan hoef ik daar niet eens
veel moeite te doen, dan bent u uw
man binnen 'n paar weken kwijt, fi
naal. Met fabriek en al. Hoort u?
Dat zal hij dan allemaal voor mij
opofferen. Maar u behoeft u beslist
geen zorgen te maken, want ik wil
uw Fons niet. Al was hij de laatste
man op deze aarde, dan nog zou ik
proberen zo ver mogelijk bij hem
vandaan te blijven. Hij bestaat een
voudig niet meer voor me. En uw
onzinnige beschuldigingen leg ik
naast me neer. U bent niet het type,
dat mij kan beledigen, ziet u?"
Mevrouw Hagen was enkele
ogenblikken geimponeerd door de
besliste toon van haar tegenstand
ster. Doch ze vertrouwde de woor
denstroom maar heel ten dele.
„Waarom bent u dan zo plotseling
uit Australië teruggekomen? Waar
om juist naar Waalwijk? En als het
waar is, dat mijn man u min of
meer overrompeld heeft - dat is niet
eens onmogelijk, want ik ken zo zijn
manier van doen - waarom heeft u
zich dan niet verzet, als u niets
meer om hem geeft, zoals u nu be
weert? En als dat dan nog één keer
wasmaar u geeft zelf toe, dat
u gisteravond ook bij hem in de wa
gen hebt gezeten. U hoeft het niet
te ontkennen, want men heeft u ge
zien. Evenals vorige week zaterdag.
En dan misschien nog de keren, dat
niemand u zag. Wie weet."
Marrie schudde haar hoofd. „Me
vrouw, beide keren ben ik meege
gaan, om een openlijk schandaal te
vermijden. Per slot van rekening
dreigde Fons zaterdag met geweld
verstaat u goed? Met geweld. Om
opspraak te vermijden, zowel voor
hem als voor mij, ben ik, overigens
geheel tegen miin zin, mee gegaan.
En gisteravond heb ik hem meege
deeld, dat dit beslist, maar dan ook
absoluut de laatste maal was. Dat
hij er niet op moest rekenen, dat hij
me nog één keer mee kreeg. Dan ga
ik gillen en riskeer ik wel 'n schan
daal. Wat betreft mijn terugkeer uit
Australië en het feit dat dk Waalwijk
als mijn domicilie koos, dat is geheel
mijn zaak. Ik wil u wel gerust stel
len, door er aan toe te voegen, dat
dit niets met uw man te maken had.
Ik had geen enkel plan om opnieuw
met Fons in kontakt te treden, inte
gendeel. Die periode achtte ik voor
afgesloten. Definitief. En als dit
misschien gerust kan stellen, wil ik
u wel de verzekering geven, dat
mannen geen rol spelen in mijn le
ven, Fons niet en een ander niet."
De bezoekster trok haar hand
schoenen aan. „Het lijkt me toe, dat
we een beetje langs elkaar heen
praten. In ieder geval weet u nu,
dat ik me niet zonder meer opzij zal
laten duwen door het vroegere lief
je van Fons. U kunt er van opaan,
dat ik dan ga vechten met wapens,
die u nog niet ként. En zelfs al zou
dk het verliezen, wat praktisch on
denkbaar is, weet u dan, dat u een
berooide man zult overhouden,
want toen ik met hem trouwde, was
de fabriek van hem geen duizend
gulden meer waard. Ik heb kapitaal
meegebracht, bestaande uit een fa
briek, die nu nog zwemt in de or
ders. Bovendien een behoorlijk kapi
taal op de bank. Als hij zo dwaas
zou zijn om mij op te offeren voor
juffrouw Laan dan kunt u er alvast
op rekenen, dat hij-op straat komt te
staan met dat, wat hij aan heeft:
één stelkleren. Daaruit bestaat zijn
gehele privé-bezit, verstaat u?" Ze
keek het meisje een poosje aan en
vervolgde toen op zachtere toon en
met een glimlach op haar gezicht:
„Maar ik ken Fons en hij zal heus zo
dwaas niet zijn om het warme ge
spreide bedje met alle comfort, die
er in deze moderne tijd bestaat,
prijs te geven vooreen louche a-
vontuurtje met een mislukte emi
grante."
(Wordt vervolgd.)