Lijntje loopt van Schouwen-Duiveland naar slot Duivenvoorde
Er komt een protestantse kerk in Dachau
STAD EN EILAND
Revalidatie op Schouwen-Duiveland
Rassenonlusten gevaarlijk voor de V.S.
SUCCESJES
FEEST
Ontdekking in drukke Westen
(jnowepoj oziio ue^)
VOORSCHOTEN, juli- - Ook tfe organisatoren van eendaagse trips van
Schouwen-Duiveiand uit naar allerlei bezienswaardigheden in het land kun
nen niet alles weten, al hebben zjj wellicht een hele lüst, die ieder jaar op
nieuw zo voor de pak ligt, al of niet aangevuld met nieuwigheden. Tot de
„nieuwigheden" maar dat klinkt toch wel vreemd in dit verband be
hoort het ruim 700 jaar oude kasteel Duivenvoorde te Voorschoten, dat ver
leden jaar na een zeer ingrijpende restauratie ter bezichtiging voor het
publiek werd opengesteld. Hoe kan het nog zo in het „drukke Westen", maar
Duivenvoorde ligt in een stille met uitbundig groen gesierde hoek, een
parkachtig landschap op menig punt waarvan zich de verrukkelijke lijnen
van het kasteel, zich spiegelend in het water van de slotgracht, laten ont
dekken. Alleen de buitenkant van Duivenvoorde en de prachtige bosrijke
omgeving is al een reis waard naar de gemeente Voorschoten, waar een nog
landelijke inslag strijd voert tegen de veel (teveel) opslorpende moderne
bouw en industrie-uitbreidingen. Bij Duivenvoorde echter merkt men daar
niets van. Het kasteel heeft talrijke verrassingen, omdat het interieur bij
zondere kunstschatten bevat en dat is het merkwaardige voor hier er
van dit kasteel een duidelijk lijntje loopt naar Schouwen-Duiveland.
Door de hooggeboomde oprijlaan nadert men het in lichtrood steen opge
trokken kasteel.
Als wo schrijven dat de laatste
bezitster van het historisch erfgoed
Duivenvoorde, jonkvrouwe L. H. ba
rones Schimmelpenninck van der
Oye was, dan is de laatste opmer
king duidelijk, want de adellijke fa
milie Schimmelpenninck van der
Oye heeft en had altijd nauwe ban
den met het Duivelandse dorp Oos
terland. Eén der interessantste ruim
ten voor belangstellenden van
Schouwen-Duiveland in dit kasteel
vormt dan ook de zg. Oosterlandse
kamer. Deze kamer heeft een fraaie
eikenhouten wandbetimmering, die
vroeger te vinden was in het helaas
in de oorlog te Oosterland verwoeste
,,'s Heerenhof".
Deze wandbetimmering is niet
naar aanleiding van het reeds in
1940 aanzwellend krijgsrumoer naar
Duivenvoorde overgebracht, maar
reeds in 18S0 om voor ons onbeken
de redenen. Deze merkwaardige ver
huizing heeft er toe geleid dat er
althans nog iets authentieks over is
van het destijds niet onvermaarde
familiebuiten in Duiveiand.
De grote veranderingen die op
Duivenvoorde plaats grepen, vonden
hun oorzaak in (het feit dat het
enorme slot op den duur voor de
laatste eigenaresse toch te veel, te
groot en te onhandelbaar werd, zo
dat zij in 1960 besloot 'het 270 ha.
grote landgoed over te doen aan een
stichting, waarvan jonkvrouwe L. H.
baronesse Schimmelpenninck van
der Oye zelf presidente is. In het
bestuur heeft verder o.m. zitting
mevr. E. M. Prins-baronesse Schim
melpenninck van der Oye.
Weldaad van formaat
Vanzelfsprekend hebben ook de
uiterst hoge kosten de eigenaresse
genoopt uit te zien naar een moge
lijkheid tot het behoud van het
landgoed, maar de velen die - na de
restauratie - dit pronkjuweel van
oud-Nederlandse architectuur heb
ben betreden, zullen erkennen dat
met deze overdracht voor de oud
heid en schoonheid minnende 'ge
meenschap een weldaad van formaat
is verricht. Het kasteel is terugge
bracht in de staat waarin het in het
eerste kwart van de 17e eeuw ver
keerde. Het interieur draagt volko
men het stempel van bewoond
zijn" en ieder moment verwacht men
dat een staatsiekaros zal komen
voorrijden, die gehoepelrokte dames
voor de prachtige deur zal afzetten.
Dat is echter illusie, want Duiven
voorde staat met a'l zijn traditie en
familieromantiek toch midden in de
20ste eeuw en er is heel wat fanta
sie, inventie, maar toch ook heden
daags bouwkundig inzicht voor no
dig geweest om dit pronkjuweel in
deze staat (terug) te krijgen.
Beroemde families
Duivenvoorde is bewoond geweest
door beroemde families, als de Was
senaars, Toch v. Roserrdaal en - al
weer iets bijzonders voor Schouwen-
Duiveland - de familie Steengracht,
die in 1830 reeds begon met het her
stel van het slot, een taak voortge
zet door baron Schimmelpenninck
van der Oye, die het landgoed in
1912 erfde en het na zijn dood in
1957 naliet aan zijn zuster, de reeds
genoemde jonkvrouwe L. H. barones
Schimmelpenninck van der Oye.
Dwalen
Wil men één 'beslist noodzakelijk
werkwoord vervoegen in Duiven
voorde, dan is het dwalen. Dwalen
door fraaie ruimten, diehelemaal te
ruggebracht zijn in de zo-was-het-
stijl. Men ontmoet dan tegelijkertijd
de fraaie familieportretten waarvan
er vele stammen uit een grijs verle
den. Vele leden der families die
Duivenvoorde bewoonden hebben
zich in olieverf laten vereeuwigen.
Hun gezichten weerspiegelen een
staalkaart van menselijke eigen
schappen en hoedanigheden, van
doorgestane emoties, van vreugden
en vele verdrietelijkheden, want
ook in het verleden was rijkdom
geen vrijbrief voor het uitblijven
van leed.
Traditie, historie en architectuur
hebben zich verenigd om Duiven
voorde tot een juweel te maken, dat
ook een zeer kostbare meubilering
heeft, zij het dat deze niet verder
teruggaat dan 1800, met uitzonde
ring van enkele stukken.
Ook Duivenvoorde heeft in dit op
zicht zijn materieel verlies geboekt
en wel in 1793, toen het meubilair
door de toenmalige eigenaar, werd
verkocht.
De kamers
Het heefit - hoe vreemd het ook
moge 'klinken - de schoonheid van
Duivenvoorde niet essentieel aange
tast. Hoe romantisch is het dwalen
door de prachtige ruimten van dit
unieke kasteel. Men ontdekt -de
Turkse kamer, -de Goudleerkamer, de
Porseleinkamer, -de Blauwe logeer
kamer met een nog authentiek he
melbed, de mangelkamer, de nog
volkomen in stijl zijnde keuken en
dan de reeds genoemde Oosterlandse
kamer. Duivenvoorde is „het einde"
voor wie in ihet westen 'des lands op
zoek is naar iets waarlijk schoons en
stijlvols in dit historische genre.
Het ware te wensen dat velen van
Schouwen-Duiveland zich het be
staan van dit kasteel herinneren
voor een bezoek nu of straks.
De Oosterlandse kamer in het kasteel Duivenvoorde
(Foto's: Rijksdienst Monumentenzorg).
BRUSSEL, 27-7. De Duitse Evan
gelische Kerk heeft op een vergade
ring te München het ontwerp voor
de bouw van een protestantse kerk
op het terrein van het vroegere con
centratiekamp van Dachau, afkom
stig van de Duitse architect Helmut
Striffler uit Mannheim bekroond.
Ongeveer zes maanden geleden
werd de prijsvraag uitgeschreven en
er werden sedertdien zes ontwerpen
ingezonden, waarvan één afkomstig
van de Amsterdamse architect Zand-
stra. De jury wees Helmut Striffler
eenstemmig als de winnaar aan. Het
werd in Brussel medegedeeld door
de secretaris van het internationale
Dachau-comité, de Nederlander B.
Loos, die de bijeenkomst in Mün
chen bijwoonde samen met dominee
Bouman namens de Nederlandse
Hervormde Kerk.
Het ontwerp van Helmut Striffler
betreft een bescheiden kapel die van
binnen versierd is met een altaar
met crucifix. De kapel is verbonden
door een muur met de reeds aan
wezige rooms-katholieke kerk en
met de synagoge, zodat de drie ge
bedshuizen daardoor als het ware tot
een eenheid worden gemaakt. Het
ontwerp van Striffler zal worden
uitgevoerd zodra de instemming is
verkregen van de rooms-katholieke
cn de joodse gemeenschappen die de
beide andere gebedshuizen hebben
opgericht op het terrein van het
voormalige concentratiekamp.
Naar eerst maandag bekend is
geworden, zijn twee Russische solda
ten de vorige week vrijdag van
Thüringen naar Beieren in West-
Duitsland gevlucht. Zij hebben daar
om politiek asiel verzocht. De twee
mannen zijn aan de Amerikaanse
autoriteiten overgedragen.
In het voorbereidende comité heb
ben ook dominee Bouman en de heer
B. Loos zitting namens de Neder
landse protestanten. Vier Duitse
jeugdorganisaties hebben reeds het
verlangen te kennen gegeven aan de
bouw van de nieuwe kapel deel te
nemen.
ZIERIKZEE
Geen inentingen
Van betrokken zij'de 'verzoekt men
ons te willen mededelen, dat de in
entingen die normaliter worden ge
houden de eerste woensdag van elke
maand voor wat betreft augustus
zijn uitgesteld, i.v.m. de vakanties.
Velen bellen op en informeren hoe
het met de inentingen op de bewus
te datum zal gaan. Men is hier thans
over geïnformeerd. De inentingen
gaan op de eerste woensdag in
augustus -niet door.
WESTENSCHOUWEN
De kiosk van het
Convent van Strandpastoraten
In Westenschouwen* staat op het
parkeerterrein vlak bij hotel „Zee-
lust" weer de bekende 'kiosk van het
Convent van Strandpastoraten. Een
volle week reeds heeft de tijdelijke
bezetting van deze 'kiosk weer al
veel nuttig cn heilzaam werk ver
richt voor de zomergasten.
In het gebouwtje worden weer
tijdschriften en kranten verkocht
terwijl er tevens een grote uitleen-
bibliotheek is. Voor de kinderen
worden spelen in elkaar gezet en on
der deskundige leiding gehouden,
trekken ze veel belangstelling.
Speurtochten zijn zeer geliefd. De
grote tent die het nog steeds niet
herbouwde „Kuria" vervangt, wordt
daarbij meestal ingeschakeld. Za
terdagavond von'd een dansavond
•veel toeloop van de jongeren on
der de badgasten. De predikanten
uit Burgh en Haamstede, ds. Don en
ds. Hóógstee hebben de supervisie
over het werk, dat momenteel door
vijf jongens uitgevoerd wordt. Ze
zijn afkomstig uit Rotterdam, Drie
bergen, Goes en uit Lübecke (west
Duitsland). Om de 14 dagen komt er
een ander team zodat de jongelui
ook wat vakantie 'kunnen genieten.
De kiosk wordt druk bezocht en ook
nu reeds kan gezegd worden dat het
werk in 1964 een succes wordt.
BURGH
Geen honden In de zaak
In verschillende winkels is het
verboden honden mee naar binnen
te nemen en vooral slagers hebben
er een grote hekel aan. In Burgh
heeft slager de Koning een haak met
ring in de muur voor zijn winkel
aangebracht, waarbii het naam
plaatje Bonzo overduidelijk is. De
hond kan hier even vastgezet wor
den, terwijl er boodschappen ge
daan worden in de winkel.
BURGHSLUIS
Nieuwe vlonder
Door de gemeente is in de haven
van Burghsluis een nieuwe vlonder
gebouwd. De toeloop van visboten
en andere kleine vaartuigjes was zo
groot geworden dat het verder niet
meer 'kon op de oude manier. Nu
liggen de ranke vaartuigjes keurig
netjes op een rij aan deze vlonder
gemeerd. Ze is scharnierend ge
bouwd zodat bij heel laag water
toch een gedeelte in 'het water blijft
liggen. Ook de jongelui die 'de
zwemsport beoefenen maken een
gretig gebruik van dit nieuwe bouw
sel, dat in een grote behoefte voor
ziet.
ZIERIKZEE, 28-7. De Zeeuwse
Stichting voor Revalidatie heeft
deze week de gecombineerde versla
gen over 1961, 1962 en 1963 het licht
deen zien. Het revalidatiewerk, uit
gaande van deze Stichting, is enigs
zins gestabiliseerd. Met de revalida-
tiewerkzaamheden in Zeeland werd
gestart op 2 januari 1962. Binnen
twee maanden werd overp^aan tot
de vorming van drie regionale teams
Gp 1 februari -962 startte het team
Zierikzee. Dit team, dat één maal
per maand bijeen komt, bestreek
aanvankelijk Schouwen-Duiveland,
Tholen en St. Philipsland. Per 1
november 1962 werd het team ge
splitst in een team voor Tholen en
St. Philipsland en één voor Schou
wen-Duiveland. Beide houden 1
maal per maand zitting, resp. in
Tholen en Zierikzee. In het jaar 1962
werden 300 patiënten ingeschreven,
waarvan er 34 afkomstig waren uit
het rayon Zierikzee.
In het jaar 1963 werd verder ge
werkt aan de op- en uitbouw van
de provinciale revalidatie. In het
team voor Schouwen-Duiveland, dat
in Zierikzee zdtting heeft, deden en
kele nieuwe gezichten hun intrede.
Hoewel hierdoor in de teambespre
kingen zelf een merkbare vooruit
gang werd geboekt, bleef de regio
Schouwen-Duiveland, ondanks deze
wijzigingen, wat betreft de realise
ring van geadviseerde „revalidatie
plannen" helaas nog duidelijk ten
achter bij het overige deel van de
provincie.
BROUWERSHAVEN
Vergadering gemeenteraad
In de maandagavond gehouden
spoedeisende vergadering van de
raad der gemeente Brouwershaven
werd na een bespreking 'in besloten
zitting besloten tot verweer in ho
ger beroep tegen het vonnis van de
Pachtkamer van het Kantongerecht
te Zierikzee, gewezen ter terechtzit
ting dier Kamer op donderdag 9
juli 1964. In de openbare vergade
ring van 27 april jl. besloot de raad
reeds tot verweer in eerste aanleg
tegen de eis in rechten door de heer
A. Hoekman te Brouwershaven te
gen de igemeente ingesteld. De
pachtkamer van ihet Kantongerecht
te Zierikzee heeft donderdag 9 juli
vonnis gewezen volgens hetwelk de
gemeente in het ongelijk is gesteld.
Verder werd nog besloten om alsnog
over te gaan tot veiikoop van bouw
grond aan de 'heer P. J. Maljers te
Noordgouwe omdat 'betrokkene als
nog een bouwvergunning is toegewe
zen.
ZONNEMAIRE
Afscheidsavond
Openbare Lagere School
Vorige week organiseerde de
openbare lagere school alhier een
afscheidsavond. De hoofdschotel
vormde een kinder-toneelstukje ge
titeld ..De Geldmolen", waaraan
werd meegewerkt door alle leer
lingen van de zesde klas. Dit stukje
werd vlot en vrolijk gespeeld, zodat
het grote bijival oogstte bij de aan-
Er werden prettige contacten ge
legd. Geconcludeerd wordt dat de
verwachting mag worden gekoes
terd dat ook op Schouwen-Duive
land het werk van de Zeeuwse
Stichting voor revalidatie meer
waardering zal gaan ,ondervinden.
Een zeer recente foto van de Ooster-
scheldebrug, de groei waarvan ge
stadig is gevorderd in de afgelopen
maanden. Met name toeristen op de
provinciale boot, die de oversteek
maken naar of van Kats kijken mei
stomme verbazing naar de imposan
te lijnen van deze brug in aanbouw,
een werkóbject van Europese klasse,
dat na voltooiing het beeld van
het (dan) ex-eiland en de provincie
ingrijpend zal veranderen.
wezige ouders en belangstellenden.
Het hoofd der school, de heer K.
Mandemaker, reikte de leerlingen
die de school gaan verlaten een ge
tuigschrift uit. Deze leerlingen dank
ten op hun beurt voor het genoten
onderwijs. De jeugd deed dit in de
vorm van een gedicht dat werd voor
gelezen en met de aanbieding van
een versierde tuingieter, opgemaakt
met prachtige dahlia's. Een verlo
ting, waarvoor veel prijsjes ge
schonken waren, maakte de onkos
ten van de avond grotendeels goed.
De voorzitter van 'de oudercommis-'
sie, de heer W. H. Flohil, kon in zijn
dankwoord dan ook spréken van een
volkomen geslaagde avond, waar
voor hij het personeel en de spelers
hartelijk dankte.
De namen van de 'leerlingen die
de school verlieten zijn: Nellie van,
't Veer, Ineke Fonteine, Lia Goud
zwaard, Ada v. d. Berge, Ad Flik-
weert, Cor van Nieuwenhuijze, Hans
den Haan en Jaap Geelhoed.
OUWERKERK
Voor het pralktijkexamen boek
houden is geslaagd de heer J. Hoog-
strate te Ouwerkeik, werkzaam aan
de Raiffeissen-'bank te Nieuwerkerk.
BRUINISSE
Combines aan het werk
In de polders Bruinisse en Ooster
land kon men maandag de eerste
combines op het land zien verschij
nen voor het maaien van de gerst.
Een bewijs dat men met een „vroeg"
jaar te doen heeft.
Gooien met flessen
Enkele lieden uit een naburige
vissersgemeente, die zaterdagavond
bij de mosselfeesten, wat al te veel
bier hadden gedronken, werd zoals
dat behoort, -de verdere consumptie
van dat edel gerstenat ontzegd. Dit
was niet naar de zin van deze he
ren, die toen maar met lege bier
flesjes begonnen te gooien. Uiter
aard duren dergelijke igooi- en smijt
partijen nooit erg -lang. D epolitie is
er om in te grijpen, hetgeen prompt
geschiedde en de cel in het politie
bureau is gemaaikt om dergelijke
gasten voor een nacht hun roes te
laten uitslapen. Het nut van 'dit ver
trekje in het politiebureau werd
daarmee weer bewezen.
De collecte voor inwendige zen
ding heeft in de Ned. Herv. kerk te
Bruinisse f 288,10 opgebracht.
In de vacature typiste-telefo
niste op het Deltakantoor te Brui
nisse (bureau ir. P. H. van der Weele
c.s.), ontstaan door het huwelijk van
mej. N. Jumelet, is geplaatst mej.
Nellie van Wezel te Bruinisse, per 1
augustus a.s.
BONN, 27-7. De Amerikaanse ne
ger-schrijver James Baldwin heeft in
een vraaggesprek met het Westduit-
se blad „Der Spiegel" gewaarschuwd
dat de rassenonlusten in de Ver
enigde Staten kunnen leiden tot
burgeroorlog en militaire dictatuur.
Baldwin zegt dat iedereen wist,
dat het tot de huidige explosieve si
tuatie zou komen. De enige macht
van de neger in de V.S. is volgens
Baldwin van economische aard. Als
alle 20 miljoen negers in de V.S. niet
meer zouden werken, zou de gehele
Amerikaanse economie ontwricht
worden.
Vele jaren lang, aldus Baldwin,
zijn in het New Yorkse Harlem wa
pens ingeslagen, maar de blanke had
dit nu pas gemerkt. Maar zij waren
jaren lang ingeslagen met slechts
één doel: voor de bloedige botsingen
die eens zouden moeten uitbreken.
Noorse oesterlarven doen het goed in Zeeuwse wateren
Terwijl dagelijks duizenden ver
koeling zoeken in het zilte nat van
de Zeeuwse zeearmen, stijgt de tem
peratuur van datzelfde zilte water
tot behoorlijke hoogte. De oesterlar
ven die er als vanouds in zweven,
voelen zich dan ook kiplekker cn
gedijen uitstekend.
Deze oesterlarven komen van de
Noorse oesters, die daarin vorig jaar
zijn uitgezet. Het aantal larven per
honderd liter water is belangrijk ho
ger dan vorig jaar, toen de „moeder"
oesters grotendeels ontbraken. Maar
de Noorse moeders zorgen wel weer
voor een Zeeuws nageslacht, dat ze
ker de tafels der restaurants zal sie
ren oer de Zeeuwse zeegaten geheel
zullen zijn afgesloten.
Er worden door het Instituut voor
Visserij onderzoek over het aantal
larven nog wel geen cijfers verstrekt
zoals in jaren toen de oestercultuur
nog meetelde, en het aantal larven
is natuurlijk bij lange na nog niet
zo groot als bij een normale cultuur,
het is nog maar een fraktie daarvan,
maar vergeleken bij vorig jaar is er
een zeer opvallende vooruitgang.
ANNA-JACOBAPOLDER
Jongen verongelukt
BRUINISSE, 27-7. De 17-jarige C.
van Strien uit Anna Jacobapolder :is
zondag in de bocht van 'de weg tus
sen Heenschemolen en Steenbergen
met rijn bromfiets van de weg ge
reden. De jongen was op slag dood.
SMILDE. De kapitale boerderij
van de heer J. Westerhof is in het
centrum van Smilde grotendeels in
vlammen opgegaan. De felle brand,
die door nog niet opgehelderde oor
zaak was ontstaan in een bij de
boerderij staande kapschuur, greep
zo snel om zich heen, dat de grote
schuur met hooi in 'korte tijd in lich
ter laaie stond.
Verloren:
Van Oosterland naar Zijpe:
een portefeuille met inhoud.
Terug te bezorgen bij A. de
Jonge, Achterweg 30, Ooster
land.
Er is op de avond van het mossel-
feest te Bru met bierflesjes gegooid.
Laten we wijselijk aannemen dat dit
het enige vlekje was op een prach
tig feest, want dat was het. De vlag
getjes aan de stoere boten van de
vloot wapperden in de wind als po
pulierenbladen en de kleuren con
trasteeerden sterk met het groen
blauwe water, dat er zo verlokkelijk
uitzag op deze fraaie zomerdag.
Voordat men journalistiek aan het
feest toekomt, aan de lieve lach van
de mosselprinses en haar geciseleerd
Nederlands en aan de vele program
mapunten, moet er altijd eerst taai
werk worden verzet op een morgen-
bijeenkomst. Dit leed werd verzacht
door een praatzame mosselschipper.
geflankeerd door twee lieftallige
dochters, die hij - zo ziet het er echt
wel naar uit - niet altijd thuis zal
kunnen houden. We hadden ons al
geprepareerd uitsluitend op praatjes
over standaardcapaciteitscijfers en
op visgewichten, maar dat pakte an
ders uit Weet U wat die schipper
doet. Hij vaart met zijn schuit door
het land en meert overal af, waar
welluidende kerkorgels in de buurt
zijn. Hij laat dan een noosje de mos
sels de mossels, knijpt er tussen uit
en zit droomverloren te luisteren
naar orgelconcerten. Zo iets frap
peert vrienden, wan kerkorgels en
mossels hebben we tevoren nog niet
in één adem horen noemen. Buxte-
hude en Bach hadden voor deze man
geen geheimen en overal hebben we
(luid juitgeroepen dat we de mos
selman van ons leven hadden ge
vonden.
Ja, en dan was het heet aan de
dgk ivaar velen zaten, die eens
eventjes kwamen kijken wat de
mensen van het waterskistuntteam
gingen uithalen. Dat was nogal wat.
Al behoeft het voor ons niet. Maar
de vliegende mens heeft ons toeft
iets gedaan, Dit brokstuk van men
selijke moed verheft zich - voortge
trokken door de boot - en gewapend
met een vlieger tot hoogten van
waar wij niet graag in het H20 zou
den ploffen. Maar zo'n man doet
het. Omdat hij tenslotte „stuntman"
is. Jachtjes waren er ook hoor te
Bruinisse, heel chique vaak en heel
duur, met veel verrekijkers en bi
kini's aan boord. Evenals de ski
springers oogde dat wel, maar over
weldigender vonden wij toch die
brave, stoere, eerlijke mosselkotters,
die hun motoren lieten grommen en
heel wat Grevelingenivater achter
hun schroef ivegmaalden. We kun
nen nog niet geloven dat Nederland
de nationale schande op zich zal la
den dit 7)iateriee! en dit boeiende
bedrijf te vernielen, omdat er toe
vallig nu eens een keer een dam
moet worden gelegd. De schippers
moeten desnoods dan nog maar eens
een pilsje drinken en heel hard en
overtuigend „nee" gaan zeggen, zo
lang tot Den Haag jazegt.
EILANDMAN.
