RIPOLIN
De moord te Serajewo
Echo II te zien
ONZE PUZZEL-RUBRIEK
I MET ULTRA-WASWERKING.
OVERDENKING
met
is 't af!
DE KERKDIENSTEN VOOR ZONDAG
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag dB juni 1961 No. 19600
50 JAAR GELEDEN
Startschot tot Wereldoorlog klonk 28 juni 1914
Op een hoogte van 597 meter in
het prachtige Dinarisch Gebergte ligt
aan beide oevers van het sneistro
mende heldere riviertje de Miljacka
Serajewo. Dit moderne stadje is een
mengeling van verschillende bouw
stijlen, waarvan de oosterse over
heerst. Prachtige Impskeeën, grote
flatgebouwen, kleine huisjes, nauwe
steegjes, maar ook brede winkelstra
ten geven aan dit plaatsje, dat hier
magnifiek is gelegen, een bijzonder
cachet. Menige toerist staat ver
baasd van de prachtige uosterse ker
ken, graftombes en tempels, met
daarnaast moderne winkelgalerijen.
Serajewo is een centrum van de
Islam bij uitstek, een gevolg van de
eeuwenlange Turkse overheersing.
Nu ligt dit stadje vredig en rustig
onder een wolkenloze hemel, blake
rend in de felle zon. Slechts een ge
denkplaat herinnert aan de moord
aanslag die 50 jaar geleden de di
recte aanleiding zou worden tot een
verschrikkelijke oorlog tussen de
volkeren van een groot deel van
onze aardbol.
De eerste wereldoorlog is eigen
lijk een produkt van een groot aan
tal conflicten. Conflicten, die al ja
renlang bestonden en die na die
rampzalige schoten op aartshertog
van Oostenrijk Frans Ferdinand en
zijn gemalin Sophie, gravin van
Chotek, vorstin van Hohenberg, ge
lijktijdig werden uitgevochten. Con
flicten, die echter weinig of niets
met elkaar te maken hadden.
De dubbelmonarchie Oostenrijk-
Hongarije had een geschil met Ser
vië, hetgeen eigenlijk een voortzet
ting van de strijd van Eugenius van
Savoye tegen Turkije was. Boven
dien wilde het keizerrijk zich ver
dedigen tegen de Zuidslaven van de
Balkan, die hun stamverwanten aan
de Habsburgse monarchie wilden
onttrekken. Van Servische kant was
het conflict met Oostenrijk een
voortzetting van de gelukkig ge
voerde Balkanoorlogen van 1912 en
1913, die hun eigenwaarde en natio
nale trots zo hadden geprikkeld, dat
de Serviërs in hun geheime genoot
schappen de oorlog tegen Oostenrijk
aandurfden.
De onverwachte moord op aarts
hertog Frans Ferdinand, oudste zoon
van Karei Lodewijk, de broer van
Frans Jozefkeizer van Oostenrijk-
Hongarije, werd door Oostenrijk on
middellijk aangegrepen om de agita
tie te onderdrukken en de Habs
burgse macht en invloed in de Bal
kan te vergroten, en mede daardoor
het afvallen van eigen Slavische
groepen te voorkomen.
De Oostenrijkse overheersing
Frans Ferdinand, die door de zelf
moord van kroonprins Rudolf te
Mayerling in 18S9, en de dood van
z\jn vader, de enige troonpretendent
van Oostenrijk-Hongarije was ge
worden, werd in 189S aangesteld als
plaatsvervanger van de keizer als
opperbevelhebber. Dit commandant
schap zou hem op die beruchte 2Se
juli noodlottig worden.
De inlijving van de provincies
Bosnië en Herzegowina bij Oosten
rijk in 1908 was de Serviërs een
doorn in het oog. Door deze annex
atie was voor Servië voorgoed de
kans voorbij een uitvoerhaven aan
de Adriatische kust te verwerven,
waardoor dit land onafhankelijk
van het machtige Oostenrijk had
kunnen worden. Deze ergernis had
in 1910 al geleid tot een aanslag op
keizer Frans Jozef, die toen misluk
te. Juist door deze teleurstelling en
schrik waren de verschillende te
genstellingen gegroeid en vierde de
nationale eenheidsgedachte van Bos
nië en Herzegowina hoogtij.
De bevolking van beide ingelijfde
provincies voelden zich veel meer
aangetrokken tot de Serviërs en de
Russen dan tot de Oostenrijkers.
Daarom is het beslist niet verwon
derlijk, dat vooral vele jongeman
nen uitweken naar het naburige Ser
vië en zich aansloten bg de genoot
schappen die tegen Oostenrijk voch
ten. Deze genootschappen werden
het meest bezocht door studenten en
schudden een sterk nationaal gevoel
bij hen wakker.
Toen bekend werd, dat de aarts
hertog met zijn gemalin, in functie
van opperbevelhebber van het Oos
tenrijkse leger, de troepen welke bij
Serajewo waren gelegerd zou ko
men inspecterenwerden direct
moordaanslag op de troonopvolger
voorbereid.
Het vonnis
Zes studenten, onder leiding van
een zekere Danilo llitsj zouden het
vonnis, dat zij over Frans Ferdinand
hadden geveld, voltrekken. Op de
ochtend van de aankomst van het
aartshertogelijke paar stonden zij
verdeeld in drie groepen van twee
langs de route, welke niet was af
gezet.
Precies twintig minuten over ne
gen stapte de aartshertog, geflan
keerd door zijn vrouw en hoogste
autoriteiten, onder wie maarschalk
Potiorek, in een open auto, die hem
zou leiden naar Ilidia, ivaar een
kampement werd geïnspecteerd. Bij
hun terugkomst naar Serajewo werd
de stoet opgevangen door een mili
taire escorte; de intocht luas begon
nen.
Eerste bom
De stoet passeerde het eerste paar
moordenaars zonder kleerscheuren.
Dezen leken zo gefascineerd dóór het
bijzonder kleurrijke schouwspel, dat
zij hun opdracht niet tot uitvoer
konden brengen. Inmiddels was de
stoet genaderd tot de universiteits-
brug, toen een projectiel over de
aartshertogelijke wagen héén suisde
en tussen deze en de volgende wa
gen tot ontploffing kivam.
Even leek er sprake van volledige
paniek, maar toen de stofwolk was
opgetrokken, bleek de schade nog al
mee te vallen. Verschillende om
standers waren gewond, terwijl
slechts één van de officiële gasten,
luitenant Erich von Marizzi, een
wonde aan het hoofd had opgelopen.
Na dit hachelijke incident zette de
feestelijke stoet, die door dit voor
val wel wat aan vrolijkheid had in
geboet, koers naar het stadhuis,
waar Frans Ferdinand zijn verbol
genheid over het gebeurde tegenover
zijn directe beschermers en vooral
tegenover de burgemeester niet on
der stoelen of banken stak.
De moord
Toen hei gezelschap zich gereed
maakte om het stadhuis te verlaten,
drong Sophie, de gemalin van de
aartshertog, er op aan een bezoek te
brengen aan het ziekenhuis, waar
Erich von Merizzi direct na de aan
slag was heengebracht.
Opnieuw zette de rij wagens zich
in beweging, maar zij kwam enkele
minuten later weer tot stilstand,
toen men bemerkte dat men ver
keerd was gereden. Het noodlot had
niet beter gekozen kunnen worden.
Precies op de plek waar de derde
moordenaar, Gabriel Princip, stond
stopte de auto waarin Frans Ferdi
nand en Sophie waren gezeten. Twee
schoten weerklonken door het ge
roezemoes en gejuich van de bevol
king langs de weg.
leder een was met stomheid ge
slagen. De chauffeur, die geen op
dracht ontving verder te rijden,
bleef staan waar hij stond. Sophie,
die niet begreep wat er aan de hand
ivas, richtte zich op. Op het zelfde
moment kruiste een kogel uit Prin-
cip's revolver, welke was gericht op
maarschalk Potiorek, haar baan en
trof de aartshertogin dodelijk. En
kele ogenblikken later stier Frans
Ferdinand, slechts luttele minuten
overleefd door zijn vrouw.
De diepe stilte op straat maakte
Ingezonden mededeling
Sunil
plaats voor volkomen verwarring,
een verwarring die voor alsnog niet
zou zijn opgelost en die zou uit
groeien tot een complete chaos, ver
wezenlijkt in Wereldoorlog I.
Guillaume d'Hosson.
DEN HAAG. Dc 20-jarige los-
werkman W. V. heeft bekend het
afgelopen weekeinde in de Kemper
straat te Den Haag een man, een
zekere J. J. L., met een mes in de
rug te hebben gestoken. Het slacht
offer werd ernstig gewond. De po
litie had de dader reeds eerder aan
gehouden, maar deze blee.f tot nu
toe ontkennen.
Weekeinde
ARTSENDIENSTEN
ZIERIKZEE
Dokter C. M. van Hoorn, tel. (01110)-
2080.
MIDDENSCIIOUWEN;
Dokter W. Terpstra, Brouwershaven,
tel. 01119)-280.
OOSTERLAND-BRUINISSE:
Dokter J. W. de Putter, Oosterland,
tel. (01114)-280.
DIERENARTS
Dokter C. J. H. Soheuerman, Zierik-
zee, tel. (01110)-2180.
GESPANNEN VERWACHTING
U kenit 'het verhaal van de ont
moeting van een Romeins officier
met de apostel Petrus? Nu dan weet
U, 'dat aan die ontmoeting zo een
en ander was voorafgegaan. Beiden
hadden kort te voren een visioen
geha'd, waarvan het gevolg was, dat
Petrus, toen er boden van de offi
cier, twee huisslaven en een soldaat,
bij Ihèm kwamen met 'het verzoek
■bij hem te komen, hij, Petrus, ter
stond meeging. Eigenlijk een ge
waagde onderneming van Petrus.
Hij 'kon voorzien dat zijn geloofsge
noten daar het nodige op aan te
merken zouden hebben. Hij voelde
zich echter sterk door de woorden
in zijn visioen: „Wat God redn ver
klaard heeft, modgt gij niet voor on
heilig houden".
Wat wat was het geval? De Ro
meinse officier was een heidfen, geen
jood. En bij een 'heiden ging geen
jood ooit in huis, laat staan eten.
Een heiden hield je op een afstand.
Daar knoopte je geen connecties mee
aan. Ook ai was het een godvruch
tige heiden. Dat vindt U misschien
onmogelijk, dat een 'heiden godvre
zend kan zijn? Goed, de Romeinen
waren heidenen, d.w.z. ze vereerden
goden, in tegenstelling tot de Joden,
die slechts één God aanbaden, de
Eeuwige en Almachtige, de gróte
Schepper ailer 'dingen. Maar ze wa
ren niet zónder godsdienst, zoals
vele van onze medeburgers, en die
we daarom maar beter geen heide
nen noemen, want die naam is
eigenlijk veel te mooi voor ze. Hun
verering gaat meestal Slechts uit
naar het „goeie bestaan". Niet gek
in een tijd van welvaart, waarvan
wat te verwachten is.
U, die zonidags naar de kerk gaat,
hebt natuurlijk andere verwachtin
gen. Heus? Stelt U werkelijk het
geestelijke hoger dan het stoffelijke?
Niet alleen in theorie, maar ook ïn
de praktijk? Gaat zondags met
„gespannen verwachting" naar de
kerk? Om van de prediker te horen
al wat 'hem is opgedragen door de
Heer der heren? Dat zei die Romein
tegen Petrus, toen 'deze bij hem aan
kwam. Hij zei: „Wij zijn dan nu allen
aanwezig voor het aangezicht Gods,
om te horen al wat u door den Heer
opgeldragen is" (Handelingen 10 33).
Als daar geen gespannen verwach
ting uit spreekt, dan weet ik het
niet.
Zegt gij dat zondags in stilte ook
bij uzelf, wanneer gij u neerzet op
uw plaats in de kerk, dat, wat die
heiden zei tegen de christen Petrus?
Ja? Nu, dan zult ge stellig minstens
evenveel zegen ontvangen als die
beminnelijke religieuse heiden van
het Romeinse bezettingsleger in Pa
lestina, in 'het begin van onze jaar
telling. Petrus en zijn metgezellen
stonden er zelf verbaasd van, zo
verrassend als dat was (Hnd. 10 45).
OuwerkeTk. P. N. VELLEKOOP.
IJzeren verkeersagent'
UTRECHT, 18-6. De kunstmaan-
dienst van de sterrewaCht te Utrecht
heeft meegedeeld dat de Ameri
kaanse balionsatelliet Echo 2 de 'ko
mende dagen 's nadhts zichtbaar zal
zijn als een heldere ster van de 0-de
tot de l-ste grootte, die van zuid
naar noord langs de hemel beweegt.
Zij zal op de volgende dagen en tijd
stippen te Zien zijn:
20 juni om 2 uur 20 min. nabij het
zenith.
21 juni om 1 uur 55 min. nabij het
zenith.
22 juni om 1 uur 27 min. hoog ih
het oosten.
23 juni om 1 uur 00 min. in het
oosten.
23 juni om 2 uur 50 min. in het
westten.
24 juni om 0 uur 35 min. laag in
het oosten.
24 juni om 2 uur 24 min. hoog in
het westen.
25 juni om 1 uur 57 min. 'hoog in
het westen.
26 juni om 1 uur 30 min. nabij het
zenith.
27 juni om 1 uur 05 min. hoog in
het oosten.
28 juni om 0 uur 38 min. hoog in
het oosten.
28 juni om 2 uur 27 min. laag in
het westen.
29 juni om 0 uur 10 min. in 'het
oosten.
29 juni om 2 uur 00 min. in het
Westen.
29 juni om 23 uur 45 min. laag in
het oosten.
30 juni om 1 uur 34 min. hoog in
het westen.
Als Chroesjtsjov
zich verveelt...
KOPENHAGEN, 18-6. Voor de
Russische premier woensdag
avond met zijn gastheer aan
tafel ging, nam hij premier
Krag even apart. Chroesjtsjef
haalde een miniatuur radio
ontvanger uit zijn zak, beves
tigde hem aan de revers van
Krag en stopte het hoorknop-
je in diens oor. Krag hoorde
muziek en Chroesjtsjef zei:
„Dat is een goed middel als
men zich verveelt bij redevoe
ringen op officiële feestelijk
heden". Slagvaardig antwoord
de Krag hierop: „Dat is gewel
dig, maar toch zal ik het niet
gebruiken als u vanavond het
woord voert".
Ned. Herv. Kerk
Zicrikzee: Grote Kerk: 10 uur de
heer Malipaard. Gasthuiskerk: 10
uur ds. Assendorp (Doop), 7 uur de
heer Malipaard. Kerkwcrve: 9.30 uur
ds. Zonneveld. Serooskerke: 11 uur
ds. Zonneveld. Burgh: 10 uur ds. Don
(H.A.). 9 uur jeugddienst in „De
Koe-bel". Haamstede: 10 uur (H.D.)
en 7 uur ds. Boer. Rcnesse: 9.30 uur
en 7 uur (H.A.) ds. Van Liere. Noord-
welle: 11 uur ds. Van Liere. Scha-
rendijke: 10 en 7 uur ds. Roodenburg
(bed. H.A. en dankzegging). Brou
wershaven: 10 uur ds. Oort. Zonne-
maire: 10 uur ds. Duvekot, Brielle..
Noordgouwc: 9.30 uur ds. Keiling.
Dreischor: 11 uur ds. Keiling.
Ouwerkerk: 10 uur ds. Vellekoop.
Nieuwcrkcrk: 10 uur ds. Westerhof.
Oosterland: 10 en 6 uur ds. J. D.
Wuister. Sirjansland: 10 en 6.30 uur
ds. de Graaf, Nijkerk. Bruinisse; 10
en 5 uur ds. Waardenburg, Rotter
dam.
Lutherse Kerk
Zicrikzee: Geen dienst.
Gereformeerde Kerken
Zicrikzee: 10 en 5 uur ds. J. Hessels
Mulder, Amsterdam. Haamstede: 10
en 5 uur ds. Hoogsteen (viering H.A.)
Scharendüke: 10 en 3 uur ds. Scho
ling. Brouwershaven: 10 en 2.30 uur
ds. Wentzel. Zonnemairc: 10 en 2.30
uur ds. Eikelenboóm, Heinkenszand.
Nieuwcrkcrk: 10 en 5 uur df. Becker
Oosterland: 10 uur leesdienst, 3 uur
ds. C. A. Wielemaker, Nieuw Loos-
dreehl. Bruinisse: 10 en 5 uur ds.
Wielemaker, Loosdrecht.
MUNCHEN, 17-6. Verbaasde gezich
ten trokken dezer dagen automobi
listen, die er een sport van maakten,
op kruisingen nog snel door het rode
stoplicht te rijden. Want hoewel zij
zich voor het begaan van deze ver
keersovertreding ervan overtuigden,
dat er geen verkeersagent in de
buurt was, ontvingen zij korte tijd
later een bekeuring. En toen zij
trachtten te ontkennen, toonde men
hen als overtuigend bewijs een foto.
Daarop staat afgebeeld het rode
stoplicht en de over de kruising rij
dende wagen, waarvan het kente
ken duidelijk leesbaar is. Een mee-
gefotogr af eerde datum-klok toont
het juiste tijdstip, waarop de auto
mobilist „zondigde" en een eveneens
op de foto zichtbare chronometer
laat zien, hoeveel seconden er na
het inschakelen van het oranje licht
verlopen waren, tot hel ogenblik dat
de kruising op ongeoorloofde wijze
gepasseerd werd.
Deze als bewijsmateriaal dienende
foto is het product van een nieuwe
verkeers - controle - installatie, die
voorlopig bij wijze van proef in vijf
grote steden van de Duitse Bondsre
publiek wordt gebruikt. Het appa
raat bestaat uit een camera, die aan
de rand van de rijbaan op een mast
gemonteerd is en kort na elkaar
twee opnamen maakt, de eerste di
rect na het doorrijden bij rood licht,
de tweede een seconde later. De
tweede foto toont aan, of de auto
mobilist, die mogelijkerwijs te lang
zaam reageerde, zijn wagen toch nog
op tijd tot stilstand bracht.
Ingezonden mededeling
RIPOLIN Snetverf voor binnen en buiten
Met 3 Extra's: Extra glans, Extra dek.
kracht, Extra duurzaamheid!
De warmte heeft de puzzelaars
wellicht wel walt parten gespeeld en
misschien is de Avondvierdaagse ook
wel (een beetje) solhuM, feit is in
ieder geval dat 'het aan'ta'l inzendin
gen minder was dan gebruikelijk.
Het is overigens niet ongebruikelijk
tegen de tijd dat de vakanties in
zichit komen.
De eerste prijs gaat deze week
naar:
mevr. C. W. StruAjk-Tromper,
Ravenstraat 22, Zicrikzee.
De tweede prijs is bestemd voor:
mevr, A. H. Hendrikse-Goemans
Kraanplein 22, Zicrikzee.
De oplossing van de puzzel luidt
als volgt
Horizontaal: 1. brouwer; 6. toen
dra; 11. ook; 12.
de; 17. eerst; 20.
de; 25. kogel; 28.
alp; 33. rag; 34.
nota; 40. ulaan;*
44. pari; 46. ven;
edele; 54. anita;
61 kg; 63. raket;
70. ere; 71. ina;
normaal.
oir; 13 .ier; 14. eel-
ka; 22. emmer; 24.
akker; 31. esp; 32.
spil; 37. alle; 39.
41. omök; 42. anti;
48. pas; 49. elp; 51.
56. mm; 58. peter;
65. va'dem; 68. nee;
73. drummer; 74.
Verticaal: 1. boek; 2. r.o.; 4. wal;
5. ï'oem; 6. tree; 7 .eer; 8. dit; 9. re;
10 .arme; 15. eng; 16. del; 18. era;
19. sik; 21. aks; 23. melkagaat; 24.
dra; 26. opstand; 27. eli; 29. kil; 30.
eremiet; 35. pan; 36. lui; 37. a.n.p.;
38. lor; 43. til; 45. aan; 47. eem; 50.
lak; 52. eva; 53. epe; 54. ara; 55. ice;
56. mon'd; 59. eter; 60. even; 62. goal;
63. reu; 64. kam; 66. dor; 67. mia;
69. er; 72. ina.
DE NIEUWE PUZZEL
Gereformeerde Kerken
(Vrijgemaakt)
Brouwershaven: 10 en 3 uur ds. F.
J. Keegstra, Tiel/Zaltbommel.
Chr. Geref. Kerken
Zierikzee: 10 en 6 uur ds. H. P.
Brandsma, Hilversum. Kerkwerve:
10 en 6 uur ds. Westerink. Haam
stede: 10 uur leesdienst, 3 uur ds.
Westerink. Nieuwerkerk: 10 Uur
leesdienst, 3 uur ds. Brandsma.
Gereformeerde Gemeenten
Haamstede: 10 en 2.30 uur leesdienst
Nieuwerkerk: 10 en 3 uur ds. Ka
rens. Oosterland: 10, 2.30 en 6 uur
leesdienst.
Gereformeerde Gemeenten
in Nederland
Zicrikzee: 10, 2 en 6 uur leesdienst.
Rcnesse: 10 en 2.30 uur leesdienst.
Zaterdag 20 juni: 7 uur de heer J.
Pannekoek, Gouda (voorheen te Zie
rikzee). Nieuwerkerk: 9.45 en 2.30
uur leesdienst. Bruinisse: 10 en 5
uur de heer Pannekoek.
Oud-Gereformeerde Kerken
Oosterland: 9.30, 2 en 6 uur lees
dienst Bruinisse: 10 en 5 uur lees
dienst.
Leger des Hells
Zicrikzee: 10 uur heiligingsdienst, 12
uur jeugdsamenkomst, 19.30 uur ver
lossingssamenkomst.
Rooms-katholickc Kerk
Zicrikzee: 7.30 en 10 uur Eucharis
tieviering (in dc week te 7.15 en 8
uur), 19 uur Lof. Haamstede: Eucha
ristievieringen te 8.30, 10 en 19.00
uur.
De nieuwe puzzel luidt als volgt.
Horizontaal: 1. brievenbesteller; 4.
bloem; 8. hoefdier; 12. knaagdier;
13. 'drinkgerei; 14. huidblaasje; 16.
bid '(Lat); 17. uitroep; 19. boom; 21.
masker; 23. vrucht; 25. laan; 27.
vreselijke ziekte; 29 .vogel; 31. jon
gensnaam; 33. verplaatste personen
(afk.); 34. scout; 37. als eerder (afk.);
39. rivier in Nederland; 40. film
maatschappij; 41. mannelijk zoog
dier; 43. jongensnaam; 44. aanzien;
45. boog (Eng.); 46. boom; 47. se
conde; 49. aanw. voornaatïYw.51.
water iin Utrecht; 53. 'de onbekende
(afk.); 55. land in Europa; 58. meis
jesnaam; 59. vette vloeistof; 61. slang
63. verbinding over water; 64. voor
zetsel; 67. meisjesnaam; 69. deel v.
d. 'hals; 71. lidwoord; 72. steen; 73.
aanw. «voornuamw.; 75. meisjesnaam
77. deel vJh. hoofd; 79. schelle kreet;
8i. delfstof; 82. <m<oufböl; 83. mail.
Verticaal: 1. dot; 2. onder andere
(afk.); 3. optocht; 4. water dn Bra
bant; 5 .vorm voor ontspannen; 6.
moesplant; 7. ambtshalve (Lat. afk.);
9. jaargetijde; 10. bijwoord; 11. niet
vroeg; 13. Noordhollnn'd (afk.); 15.
afstandsmaat (afk.); 18. soort stof;
20. gald «neerliggend (van haar); 22.
muziekdrama; 24. boom; 25. Engels
voegwoord; 26. gelofte; 28. bevel;
30. opporren; 32. teveel van het goe
de ontvangen hebbende; 33. zwer
ven; 35. toestand van rust; 36. edel;
38. plaats in Drente; 39. loterijbrief
je; 42. masker; 48. enkele; 50. meis
jesnaam; 52. jongensnaam; 54. ge
vangenis; 56. vallei; 57. lokspijs; 58.
'boos; 60. verdedigingswerk; 62.
unieke; 63. verzoek; 65. tijdperk; 66.
uitheems zoogdier; 68. verharde
huid; 70. gewicht (afk.); 72. vreemde
munt (afk.); 74. titel (atk.); 76. Frans
■voegwoord; 78. gertgr. aanduiding
(afk.); 80. voorzetsel.
