NORTH
Willeke
wil je
een stuk
Het
Gelukskind
Onverzadigde vetzuren
't is weer tijd voor
Westhoekse fruitteelt kampt met ernstige moeilijkheden
ZIERIKZEESCIIE NIEUWSBODE Dinsdag 9 mei 1961 No. 19594
legen de dreigende aderverkalking?
Ingezonden mededeling
zó zacht
zó geurig
Luister naar ,,'t Is weer tijd voor North State", ryet de Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schilperoort via Radio Veronica- za. 11.15, zo. 10.30, di, 19.00, do. 18.45 u
veer de helft bedraagt. Er zijn ge
lukkig enige uitzonderingen. Vooral
zij die ten oosten van de Lagezoom
hun bedrijf hebben komen aan een
zeer behoorlijke groei.
De slechte groei en de moeilijkhe
den die er aan verbonden zyn, had
al geruime tijd de aandacht van de
«r--. --n» tartan -Ci
Vragen over schieten
an 1 7.i!i«'Jnrp vliw-litolimr
Voorlichtingsdienst die op haar beurt
deze onhoudbare toestand met o.a.
de Herverkaveling, het Waterschap
Schouwen-Duiveland en de N.P.O.
besprak. Vorige week zijn de knel
punten in een vergadering van deze
organisaties besproken en we hopen
binnenkort hier meer over te kun
nen vermelden.
bloei, maar niet altijd bloei
Een onzer lezeressen heeft gehoord
dat het gebruik van margarine met
onverzadigde vetzuren het optreden
van aderverkalking tegenhoudt of
tot stilstand brengt. Ze wil nu vun
allerlei produkten weten hoe groot
het percentage aan onverzadigde
vetzuren precies is. Ze vraagt dat
klaarblijkelijk omdat zij voortaan
alleen nog maar voedingsmiddelen
tot zich wil nemen waarin louter en
alleen onverzadigde vetzuren voor
komen.
Uit dit alles blijkt weer eens hoe
moeilijk het soms kan zijn om we
tenschappelijke zaken te popularise
ren. Zo vaak liggen de dingen im
mers juist even anders dan de men
sen uit de een of andere beschou
wing menen te moeten opmaken. Uit
het vertrokken beeld dat men zich
heeft gevormd worden dan zo ge
makkelijk verkeerde conclusies ge
trokken, conclusies die met de reali
teit weinig meer te maken hebben.
Doen wat gezegd wordt
Laten we voorop stellen dat er
zieken en gezonden zijn. De zieken
behoren onder behandeling of con
trole van een medicus te staan en
diens adviezen op te volgen. Men
sen, die eenmaal ziek zijn of de een
of andere kwaal hebben, doen er
goed aan zich niet door eigen studie
met gezondheidszaken bezig te wil
len houden. Wanneer zij de gegeven
voorschriften nauwgezet opvolgen,
hebben zij 't vadk al druk genoeg;
bovendien is dit voor hen het beste
middel om beter te worden.
Wanneer zieken bepaalde dieet-
regels krijgen, waarin het al of niet
verzadigd zijn van de vetzuren een
rol speelt, clan zal de behandelende
arts hen ongetwijfeld nauwkeurig
instrueren welke voedingsmiddelen
er wel of niet gegeten moeten wor
den en welke bijzondere preparaten
er eventueel moeten worden ge
bruikt, Hoe vreemd of het ook mag
klinken: in dit opzicht hebben zie
ken het gemakkelijk, zij behoeven
slechts te doen wat er wordt ge
zegd.
Waar grote welvaart heerst
Op clit punt is 't voor gezonden
misschien iets moeilijker. Die moe
ten zonder dat ze daar van een des
kundige raad over krijgen maar zien
dat ze gezond blijven. Daartoe is het
nuttig als men zich op de hoogte
houdt van cle ontwikkelingen der
wetenschap en van de gevolgtrek
kingen, die daaruit voor het prakti
sche leven gemaakt kxennen worden.
En nu is er tegenwoordig iets aan de
hand met de vetten en de zich daar
in bevindende vetzuren.
Een van de belangrijkste feiten
die de laatste tijd aan het licht ge
komen is, is dat er in al die landen
waar grote welvaart heerst een
voortdurende toeneming is van het
Ingezonden mededeling
aantal hart- en vaatziekten. Men
wijt dit aan het overmatige vetge
bruik in die landen. Wie bang is dat
hij op gevorderde leeftijd ook aan
dergelijke stoornissen zal gaan lij
den, doet er goed aan niet zo over
matig veel te eten en te snoepen! als
tegenwoordig bij ons gewoonte is ge
worden.
Veel vet: statussymbool
Dat heeft met 't soort vetzuren
allemaal nog niets te maken. Matig
heid in de voeding, ook wat betreft
het vetgebruik, is de gezondste ma
nier van leven. En dan hoop ik maar
dat niemand hier de gevolgtrekking
uit maakt dat het een toestand van
duidelijke ondervoeding is waar hij
of zij naar moet streven, want dat
wil hiermee natuurlijk niet gezegd
zijn. Ik heb niet anders gezegd dan
dat de meeste mensen te veel en te
vet eten en dat ze goed zouden doen
dddr verandering in te brengen.
Voor mensen, die desondanks alles
graag druipend van het vet (status
symbool?) willen blijven eten, schijnt
het zo te zijn dat ze van onverzadig
de vetzuren midner spoedig stoor
nissen krijgen dan van het gebruik
van verzadigde vetzuren. Daarom is
er wel iéts voor te zeggen om in de
hargarine een gedeelte van de ver
zadigde vetzuren te vervangen cloor
onverzadigde, maar verder mag de
gevolgtrekking voor gezonde men
sen niet gaan.
Op etiket kijken
Punt één voor de gezondheid blijft
matigheid in alle dingenDaaronder
hoort de consumptie en daaronder
hoort weer het vetgebruik. Wie zich
daaraan houdt behoeft zich over de
vetzuren werkelijk het hoofd niet te
breken. Wie desondanks z'n boter
hammen heet dik wil besmeren, wie
gaat watertanden als hij aan oogjes
in de soep denkt, wie altijd moppert
dat de jus „te clun" is, ja, die mag
wel eens op het etiket van z'n mar
garine kijken of er bijgeval ook een
onverzadigd vetzuurtje in zit.
Dr. Alfreda Brxedé
WASHINGTON. Het Amerikaanse
bureau voor internationale ontwik
keling (A.I.D.) is van plan, nog hon
derd Amerikaanse burgers naar
Zuid-Vietnam uit te zenden als ad
viseurs voor Zuidvietnamese pro
vinciale leiders, zo hebber. Ameri
kaanse ambtenaren meegedeeld. Er
bevindt zich reeds ongeveer 450 man
personeel van 'het A.I.D. in Zuid-
Vietnam.
MARKTBERICHTEN
Paardenmarkt Utrecht
UTRECHT, 8-6. Op de Utrechtse
paardenmarkt werden maandag 350
dieren aangevoerd.
De prijzen waren voor: luxe paar
den f 1.000,— tot f 1.380,—; werk
paarden f 870,tot f 1.300,oude
paarden f 840,tot f 1.120,drie
jarige paarden f 800,tot f 1.080,
twee-jarige paarden f 700,tot
f 860,veulens f 300,tot f 625,
hitten f 600,— tot f 770,—; slacht-
paarden per kilogram slachtgewicht:
f 2,70 tot f 3,30; jonge slachtpaarden
per kilogram slachtgewicht f 3,30 tot
f 3,60. De handel was willig.
Aardappelbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 8-6. Klei-aardappe-
len, 35 mm opwaarts: Eigenheimers,
Bintje Bevelanders en Meerlanders
alle geen notering. Klei-aardappelen,
38 mm opwaarts: Eigenheimers geen
notering: Bintje f 13,tot f 15,
Furore f 16,00 tot f 18,00. Klei-aard
appelen voor de export, in twee
maten gesorteerd: Bintje, 40 mm op
waarts f 12,tot f 13,50. Zandaard-
appelen voor de export: geen han
del. Stemmingen: binnenland vast,
buitenland aflopend.
Voer-aardappelen: f 0,50 tot f 1,50.
Prijzen berekend per 100 kilogram
en cp de handelsvoorwaarden vast
gesteld voor de verkoop van con
sumptie-aardappelen op wagon, auto
of schip.
Graanbeurs
ROTTERDAM, 8-6. Baktarwe: we
gens gering aanbod en geringe vraag
voor de oude oogst geen notering;
zemergerst, volgens monster: f 27,
tct f 28,50; haver, volgens monster:
f 25,tot f 26,50; groene erwten,
volgens monster: f 35,tot f 44,
schokkers, volgens monster: f 30,
tot f 54,Franko Rotterdam.
De lar ven van de aal
Iedereen kent natuurlijk de heer
lijk smakende aal. De aalvisserij
wordt bij ons vooral toegepast in de
meren en rivieren van cle Baltische
republieken. De vissers van Estland,
Letland en Litouwen zijn derhalve
niet alleen voortdurend bezig met de
visvangst, maar moeten denken aan
cle permanente reproduktie van cle
voorraden van deze veelgevraagde
vissoort.
De weg van de glasachtige larven
van de Zargossa-zee - de plaats van
hun geboorte - tot aan de rivieren
in Europa en naar de rivieren in de
Baltische staten duurt heel lang,
soms meer dan twee jaar. In die tijd
komen er vele om. Aan de kust van
Engeland worden zij tegenwoordig
op een speciale manier gevangen en
worden met 4000 tegelijk verpakt in
houten isothermische kisten. Per
vliegtuig worden zij dan naar Mos
kou gebracht, waar cle glasachtige
larven in een speciaal daartoe ge
acclimatiseerd station worden afge
spoeld en gesorteerd, en 2 uur later
maken zij opnieuw een luchtreis,
ditmaal naar de meren en rivieren
van Letland en Estland.
In mei alleen al zijn meer dn 1
miljoen larven in de meren van Let
land uitgezet. In de laatste 4 jaar
zijn cloor het Letlandse viscombinacir
in de viswateren van de republiek
in totaal meer clan 5 miljoen stuks
uitgezet.
WESTHOEK, juni. - In de vroege
rampzalige februarimorgen van 1953
bereikte het zeewater ook een lange
reeks boomgaarden, aangelegd aan
de oostzijde van de Hogezoom. Vele
nijvere kwekers verdienden hier een
zeer behoorlijke boterham met een
sortiment appelen en peren dat nog
betrekkelijk primitief was in ver
houding met het aantal rassen van
tegenwoordig. Het was goede grond
veer de fruitteelt, een soort lichte
zavel die als uitvloeisel beschouwd
kon worden van de achter de dui
nenrij gelegen grote oppervlaktes
geestgronden.
Het loofhout groeide hier uitste
kend wat een aanleiding was om het
ook eens met fruitbomen te probe-
ren, hetgeen voor die grondströbk^
lopend van Haamstede tot aan het
strand te Renesse met hier en daar
wat verbredingen naar beide kanten,-
o.a. de Hogenboomlaan te Renesse,
een nieuwe opgang betekende. De
Hogezoom was dan ook voor de ramp
een ware dreef die midden door uit
gestrekte hectares boomgaarden liep.
Talloze kilogrammen-kostelijk fruit
zijn hier gekweekt en toen nog met
de R.T.M. naar de veiling aan de
Persoonsdam vervoerd. Het waren
tevreden kwekers die daar woonden.
De ramn was fataal voor al die
mensen. Hun grond werd totaal be
dorven door het verwoestende na-
triumzeut in het zeewater. Na de
drooglegging begonnen de kwekers
hun restanten met zware trekkers
en bulldozers uit de grond te ver
wijderen en toen moest afgewacht
worden wat de overheid hier ging
beslissen. Allereerst werd getracht
met gips en de teelt van landbouw
gewassen de grond weer wat op
dreef te brengen en toen volgde de-
inplant op de nieuwe bedrijven.
Een nieuw fruitgebied werd opge
bouwd met de Hogezoom weer als
middelpunt doch daarnaast werd een
vclkcmen nieuwe weg aangelegd, die
momenteel de belangrüke fruitver-
keersader is geworden, namelijk de
Lagezocm.
De oppervlaktes der boomgaarden
werden gesaneerd tot vijf hectare en
zo begonnen de telers opnieuw. Som
migen voor de derde maal omdat tij
dens de oorlogsjaren de inundatie
ook hun bedrijveh verwoestte. Voor
al deze kwekers kan men diep res-
pekt hebben, omdat uit deze streek
maar een paar enkelingen de moed
opgaven en naar de N.O.P. vertrok
ken.
Vol moed werd de fruitteelt weer
aangepakt; er werd weer gesnoeid,
gemest, gespoten en nauwkeurig
werd de groei in de gaten gehouden.
In het begin der herinplant was de
groei behoorlijk. Men kon natuurlijk
geen groei verwachten als op zuive
re maagdelijke grond doch er was
reden tot tevredenheid. Het was
echter voor enkele fruitkwekers al
duidelijk dat de groei nooit meer die
van de vroegere Hoge- en Lagezoom
omstreken zou bereiken. De nieuwste
rassen, ook meer gevoelig dan vroe
ger, vragen nu eenmaal meer aan
dacht en kosten.
Het clroogtejaar
De eerste klap werd uitgedeeld in
1959, het droogtejaar. Het nog aan
wezige zout in de grond deed tesa-
men met de droge grond alle goede
eigenschappen van de struktuur
weer teniet en de aanplant kreeg het
kwaad. Het jaar daarop bracht wa
teroverlast. Weer een omzetting in
de grond en weer kwamen de boomp
jes in moeilijkheden. De grond is
nadien niet meer de oude geworden
en kenners spreken van „struktuur-
vervai". De groei ging achteruit en
de opbrengst bleef beneden de ren-
tabilileitsfaktor. Na-rampse bedrij
ven aan de noordkant stopten er
mede of gingen over tot de recreatie.
Volhardend gingen de Lage- en Ho-
gezoomse kwekers door doch nu in
1964 is het toch wel duidelijk ge
worden dat in vergelijking met bijv.
dr na~rampso bedrijven in Duive
land de opbrengst hier maar onge-
h Paus Paulus VI heeft zijn goed
keu i>ing gehecht aan een document
waarin verklaard wordt dat aan
mensen die beschikken dat hun stof
felijk overschot gecremeerd moet
worden inplaats van 'begraven niet
meer de sacramenten geweigerd mo
gen worden, aldus is uit Vaticaanse
bron vernomen.
„Ikik wilde naar moeder
toen Stien dat zeidat vond ik
zo gemeen.ik dacht: alleen moe
der weet, dat dit niet waar is, dat
ik dit nooit zal doen. Ik ga naar
haar toe. Ik verlang ineens zo ver
schrikkelijk naar haai*.En ik had
buiten de stad meteen een lift naar
Arnhem.... En een poosje later
daar één naar Doetinchem. Maar
hierik stond al zo lang te wach
ten en er kwam haast geen auto
meer voorbijEn ik werd zo
koud
Hij trok haar opnieuw tegen zich
aan. Tensotte zei hij: „We gaan eerst"
eens ergens eten. Je zult wel ram
melen, niet?"
Ze knikte. „Ik had geen geld bij
me en wilde niet meer naar huis
terug.Vond jij het niet gemeen
van Stien om zoiets te zeggen? Wij
hebben toch nooit iets gedaan wat
niet mag? Heb ik er aanleiding toe
gegeven, Jan? Ben ik zo? Als dat zo
is, heb ik dat echt niet expres ge
daan, eerlijk waar. Ik had er geen
erg in, als dat zo is en
Hij smoorde haar lippen met een
heftige kus. „Lien, je bent een schat
cn er is niets, waarover jij je be
hoeft te schamen. Integendeel. En
vergeet het nu maar heel gauw, dat
wat Stien gezegd heeft, want ze
heeft er al lang spijt van als haren
op haar hoofd. Ze zit. in doodsangst
uvea jou en verwijt het zich ver
schrikkelijk. Kom, liefje, wc gaan
b Vorig jaar zijn in west-Duitsland
ongeveer zeventig „heksenprocessen"
gevoerd. Het waren .echter niet de
,,'heksen" dlie terecht stonden doch
zij die deze vrouwen als zodanig
hadden bejasterd. Dit wist het -kerk
blad van het bisdom Keulen te mel
den.
terug naar Doetinchem, eerst wat
eten en dan zal ik proberen; of ik
Stien kan bereiken. Zodat ze niet
langer ongerust behoeft te zijn".
Het eerste het beste restaurant
stopte hij en samen gingen ze naar
binnen. Hij bestelde eten en koffie.
Tijdens de rit had hij plotseling een
idee. Hij zou Piet Beekhuis opbellen.
Piet had af en toe.een beetje met
Stien gescharreld en hoewel hij de
jongen niet bepaald mocht, moest
hij nu maar van de nood een deugd
maken en hem inschakelen. Hopen
de op zijn discretie.
Het eten werd opgediend en Lien
viel aan. „Ik ben gewoon flauw van
de honger", bekende ze eerlijk.
Hij dronk zijn koffie cn zei: „Nu
ga ik eerst bellen, want Stien door
leeft natuurlijk duizend angsten".
In de cel zocht hij het nummer op
van slager Beekhuis en draaide het
nummer. Gelukkig was de jongeman
thuis en meldde zich.
„Hallo, Piet, je spreekt met Jan
Stuurman. Je kent me wel, ik ben
in de kost bij de Hoekstra's".
„Ja, we kennen elkaar zo'n beetje.
Wat is er aan de hand? Is er wat
met Stien?"
Met een paar woorden zette Jan
de situatie uiteen, maakte er een
bagatel van en liet niet meer los als
hij noodzakelijk achtte. „En als jij
nu even naar de Auroralaan wilt
gaan om Stien to zeggen, dat ik
Lien gevonden heb en dat we met
DEN HAAG, 8-6. Het gebruik van
vuurwapens wordt beperkt tot die
gevallen waarin d!it stinkt onvermij
delijk is bij verdenking van een zeer
ernstig misdrijf. Dit oppert het
Tweede Kamerlid mr. H. B. Engels
man in vragen aan de ministers van
justitie en van binnenlandse zaken.
De heer Engelsman informeert of
de politie van Soest bij 'het gebruik
maken van vuurwapens, waarbij een
17-jarige jongen dodelijk werd ge
troffen, gehandeld heeft overeen
komstig de instruoties. Is dit het ge
val geweest, -dan vraagt 'het Kamer
lid deze instructies te herzien, in de
zin zoals hij suggereert.
Kim Tsjong Pil, voorzitter van
de regeringspartij in Zuid-Vietnam
en voornaamste politieke adviseur
van president Pahk Tsjoeng, heeft
zijn ontslag ingediend. De president
heeft dit aanvaard, 'kennelijk met de
bedoeling om zo d eroorige studen
ten wat milder te dtemmen.
KERKNIEUWS
De geloofsovergangen
UTRECHT, 8-6. Uit de statistiek
ever het jaar 1962, die in het jaar
boek van de gereformeerde kerken
is opgenomen, blijkt dat in dat jaar
3.041 personen vanuit andere kerken
toetraden tot de gereformeerde ker
ken. Bovendien werden 792 mensen,
die tot geen enkele kerk behoorden,
gereformeerd. Uit de rooms-katho-
lieke kerk gingen 187 personen over
tot de gereformeerde kerken, terwijl
65 gereformeerden toetraden tot de
rooms-katholieke kerk. Naar de her
vormde kerk gingen 1.380 personen
ever, terwijl er 1.563 uit deze kerk
werden toegelaten tot de gerefor
meerde kerken. De invloed van nieu
we religieuze bewegingen, zoals van
de Pinkstergemeenten bleek vrij ge
ring. Gingen er in 1961 nog 55 gere
formeerden over naar deze gemeen
ten, in 1962 waren dit er slechts 28.
Tot de Jehova's getuigen echter tra
den 27 gereformeerden toe, terwijl
dit er in 1S61 maar 7 waren.
een paar uur wel thuis zijn. Ik bel
je vanuit Doetinchem. Ze is natuur
lijk hevig ongerust".
„Man, met alle genoegen. Mis
schien weet je het of weet je het
niet, maar ik mag Stien wel, zie je?
Ze is een beetje wispelturigmis
schien juist daarom".
„We hebben allemaal onze'fouten.
Voor de rest is het een lieve meid.
En als jij het serieus meent
..Man, ik ben gewoon gek op die
meid
Nou, doe je boodschap en houd
haar nog een uurtje gezelschap. Be
nut de gelegenheid en vraa" haar.
Misschien is ze, door jouw bood
schap,. in goede stemming".
De man aan de andere kant van
de lijn dacht even na. „Öa'ar kon je
wel eens gelijk in hebben. Oké, Jan,
ik rijd er meteen heen. Jan en Lien
veilig en wel in Doetinchem. Met
een paar uurtjes ben je dus thuis.
Ik zou zeggen: Haast, je niet, he? Ik
vermaak me wel met Stien. Als ze
het goed vindt natuurlijk".
„Als jij het eerlijk meent en je
zegt dat, weilc veronderstel, dat
je een grote kans maakt".
„Man, ik hang op en vlieg erheen.
Misschien zie ik je nog wel. Het
beste!"
Terug bij haar tafeltje, knikte hij
haar vriendelijk toe. „Het is in orde,
liefje. Piet Beekhuis is op het ogen
blik naar haar toe".
Ze lachte verlegen. „Dank je, Jan.
Dat ik je al die last bezorg
„Lien, meisje, straks vertel ik je
nog, dat ik er blij om ben. En dat
meen ik".
Het was al over elven, toen ze
met een rustige gang Doetinchem
uitreden. Lien zat dicht tegen hem
aan en omklemde zijn arm.
Op een gegeven ogenblik zei hij
opeens: „Lien, we moeten samen
eens praten".
(Wordt vervolgd).
S|
van die romig-jonge,
geurig-belegen, pittig-oude
Feuilleton door
B. T- ten Wesepe
