De geschiedenis van de 50-jarige Boerenleenbank te Oosterland
EEN VERMOGEN ACHTER DE HAND
HET ROKEN
De fruitteelt in 1963
De kalverdrieling te Nieuwerkerk
Geef uw soep de volle kracht van
sappig, mager rundvlees: met Liebig!
Ingezonden mededeling
Machtig, zoals klein spaartegoed groot wordt. Een
vermogen. Want uw spaargeld is goed voor alles. Ga
naar de spaarbank waar men u óók gaarne van dienst
is met andere bankzaken, zoals rekening-courant,
deviezen voor uw reizen, kredieten, hypotheken en
bemiddeling in effectenzaken. Meer dan 1000banken
'en bijkantoren.
De spaarbanken met volledige bankservlce.
AANGESLOTEN BIJ DE COÖPERATIEVE CENTRALE RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
TONEEL EN FILM
Het geheime teken van d'Artagnan
Terugzien na gouden feest
OOSTERLAND. Het is goed na al
die festiviteiten, recepties etc. van
de „goudien" Boerenleenbank alhier,
een blik te werpen in de historie
van de oprichting en de verdere lot
gevallen van deze nuttige instelling,
in de voorbije 50 jaar. Het was op
de elfde februari van het oorlogs
jaar 1914 dat op een vergadering
van de landbouwvereniging D.E.S.
alhier optrad als spreker de heer
van den Hurk, inspecteur van de
Centrale Bank te Utrecht, met het
doel te komen tot oprichting van een
Boerenleenbank te Oosterland.
Over het algemeen had men er
wel oren naar, vooral toen de spre
ker een opsomming gaf van het nut
van een dergelijk instituut, voorna
melijk ook voor het agrarische
volksdeel. Resultaat was dat zioh
staande de vergadering 14 personen
opgaven als lid. Op 24 april 1914
werd door notaris Korteweg uit Zie-
rikzee de akte van oprichting opge
maakt en getekend. Toen op 25 mei
de eerste vergadering werd gehou
den in hotel Beije aan het Markt
plein te Oosterland, waar in -het ver
volg de meeste vergaderingen wer
den gehouden, waren er al 29 leden.
Op deze eerste bijeenkomst werd het
bestuur gekozen dat uit drie perso
nen bestond zoals gebruikelijk, ter
wijl ook een even groot aantal de
Raad van Toezidht uitmaakte. Bur
gemeester J. C. v. d. Have werd tot
voorzitter gekozen, terwijl de heer
P. van Westen de eerste secretaris
van de Boerenleenbank werd. Tot
lid werd gekozen de heer P. M. Vier
gever. De eerste Raad van Toezicht
bestond uit do heren M. J. Klompe,
voorzitter; H. P. van de Zande, se
cretaris en Luc. W. Boogert, lid. Met
d'it zestal ginig men in zee, terwijl
als kassier werd gekozen de heer C.
M. Zeijler. Voor 'dit ambt stcm'de
men in die tijd nog, terwijl de voor
zitter de titel van „directeur" werd
toegekend. De heer Zeijler begon
met een jaarwedde van f 75 en toon
de zich al spoedig een 'kassier, uit
het goede hout gesneden, die boeken
en bescheiden op voorbeeldige wijze
bijhield en een steeds op de cent af
kloppende kas had. Dit placht een
groot vertrouwen te wekken bij de
dorpsbewoners, en steeds meer van
hen vertrouwden hun geldzaken aan
de Bank toe.
Stijgend ledental
Het ledental steeg gedurig. De
voorzittershamer ontviel burgemees
ter van der Have bij zijn dood in
1925, waarna zijn neef en opvolger,
burgemeester A. C. van der Have
hem opvolgde. Deze werd na zijn
overlijden opgevolgd door de huidi
ge voorzitter de 'heer H. J. van de
Zande in 1952. De eerste secretaris,
de heer P. van Westen, bedankte in
1925 voor zijn ambt, en de heer Jo-
zias Beije werd zijn opvolger. We
gens gevofderde leeftijd trad Beije
in 1954 af en werd opgevolgd door de
heer M. J. Zeijler, die het ambt nog
steeds waarneemt en een zoon is van
de eerste kassier. Het eerste be
stuurslid de heer P. M. Viergever
overleed in 1947 en werd opgevolgd
door de heer H. J. van de Zande, die
later voorzitter werd en toen zijn
mandaat overdroeg aan het nog zit
tende bestuurslid, de heer Joh. Boo
gert L.Wz. De Raad van Toezicht
werd voorgezeten door de heer
Klompe tot 1940 toen hij overleéd,
en de hamer 'kwam in handen van
de heer J. J. G. Brouwer. Deze han
teerde deze tot 1954, wegens vertrek
naar de N.O.-polder, en stelde deze
zijn mandaat ter beschikking. De
heer A. F. Schoof nam zijn ambt
over en is nog steeds voorzitter van
de R.v.T. De eerste secretaris, de
heer H. P. van de an'de, welke in
1947 werd gekozen als lid1 van het
bestuur en door de heer J. Viergever
werd opgevolgd. Ook deze ging
Noordoostpolderwaarts in 1954 en
werd opgevolgd door de heer J.
Kwaak ,nog altijd secretaris van de
R.v.T. De heer L. W. Boogert die als
eerste lid van de R.v.T. de midden
stand vertegenwoordigde, overleed
in 1923 en is opgevolgd door de heer
Jdh. van der Sluis, welke in 1943
overleed en opgevolgd werd door de
heer Joh. Boogert, een zoon van het
eerste bestuurslid van de R.v.T. In
1954 werd deze tot bestuurslid ge
kozen, en de heer G. van der Sluis
nam zijn functie over. Deze vertrok
in 1956 en kreeg tot opvolger de
heer A. Bal, die nog steeds zijn func
tie waarneemt, als lid van de Raad
van Toezicht. Als kassiers waren
werkzaam de heren C. M. Zeijler,
van 1914 tot 1955, niet minder dan
41 jaar, de heer J. L. Edelschaap van
1955-1957 en van 1957 tot heden de
heer R. Poelman.
Een ongekende groei heeft zich in
de Bank voorgedaan in deze halve
eeuw. Zij is als het ware de thermo
meter van de welvaart der in hoofd
zaak agrarische bevolking. Was het
ledental bij de oprichting 14, thans
bedraagt het niet minder dan 245.
Van de 14 spaarders in 1914 met een
spaarbedrag van f 2326,23, is dit nu
in 50 jaar opgelopen tot 1100 spaar
ders met een bedrag van niet min
der dan f 3.000.000. De omzet bedroeg
in 1914 f 25.000, in 1915 f 106.000, in
1919 f 228.000, in 1927 f 650.000, in
1933f 232.000 (gevolg van de
wereldcrisis), in 1938 herstelde het
wat: f 454.000. Hierna ging het weer
bergopwaarts, want 1946 liet een
omzetbedrag zien van f 785.000. In
het rampjaar 1953 werd het record
gehaald en werd het miljoen over
schreden: f 1.138.000. In 1958 werd
het maar liefst f 8.322.000, terwijl
het huidige omzetcijfer als fantasie
in 'de oren klinkt: f 15.200.000.
Gestadige groei
Zo kan de Boerenleenbank terug
zien op een gestadige groei, vooral in
de laatste jaren. Twee wereldoorlo
gen en een watersnood lieten niet
na hun stempel te drukken op de
Bank. Hét is te zien aan de oude
notulenboeken die de sporen dragen
van het water, en hierdoor moeilij
ker leesbaar geworden zijn. Een
hoogtepunt in de geschiedenis van
de Bank was wel het feit toen op 21
juni 1955 een nieuw bankgebouw
aan het Kerkplein in gebruik kon
worden genomen. Wie kon hiervan
beter de eerste steenlegging ver
richten dan de oud-kassier, de heer
Zeijler, een pionier van de eerste
tijd? Voordien werden alle bankza
ken ten huize van de 'heer Zeijler
behandeld, en het kon er op maan
dagavond veel druk zijn in de keu
ken, die als wachtkamer dienst deed.
Als iemand zei dat hij „naar Kees
Zeijler moest" wist men dat er bank
zaken te verrichten waren. Het
nieuwe bankgebouw, hoe comforta
bel ingericht, bleek dra te klein;
(Van onze redakteur).
NIEUWERKERK, 26-2. „Twee zijn
er (lood gegaan", zei de heer M.
Brouwer (Kempenseweg 1) te Nieu-
werkerk ons, toen wij hem vroegen
naar de drieling, die een koe van
deze landbouwer ter wereld bracht.
De heer Brouwer zei het met veel
spijt, want hij had deze vroege len
te-verrassing zo bijzonder prettig
gevonden.
Het merkwaardige was dat juist
de twee op het oog sterkste en flink
ste kalveren het hebben laten afwe
ten. De heer Brouwer zag op een
moment - ongeveer vier uur na de
geboorte - dat ze wat vreemd gin
gen doen. Hij heeft toen nog wat
zout in de bekken gegooid en dat
leek wat te helpen. Even later ech
ter waren de diertjes dood. „Bijzon
der jammer", zo besloot hij zijn ver
haal. Intussen vernamen wij dat de
geboorte van een kalverdrieling wel
uniek is, maar niet volstrekt uniek.
In april 1950 werd bij de heer P. W.
Op woensdag 4 maart brengt de
Zierikzeese Film Liga de film: „Mui
terij °P de Caine" in de Concertzaal.
Het volgende over de inhoud van
deze film, het gegeven waarvan als
toneelstukken op vele plaatsen sterk
de aandacht heeft getrokken.
Het verhaal speelt zich af voor een
Amerikaanse krijgsraad, die moet
oordelen over een geval van muite
rij. In een aantal terugblikken ont
vouwt zich het konflikt tussen Capt.
Queeg (Humphrey Bogart), comman
dant van de mijnenveger „Caine",
een streng disciplinair en kleinzie
lig mens enerzijds, en de eerste of
ficier Maryk (Van Johnson) ander
zijds. Tijdens een actie tegen de Ja
panners krijgt de bemanning van
het schip de overtuiging dat com
mandant Queeg laf is en niet be
kwaam voor zijn commando. Lui
tenant Keefer (Fred. MacMurry) is
van oordeel dat Queeg een parano
ïcus is (een geesteszieke, lijdend aan
waanvoorstellingen) en hij weet de
eerste officier er tenslotte toe te be
wegen het bevel over te nemen -
men groeide eruit. In 1963 verschaf
te een intensieve verbouwing meer
expansie en het twee man sterke
personeel moest nog van meer ma
chines worden voorzien om het vele
werk. te kunnen bijhouden. Het staat
nog te bezien of de huidige perso
neelssterkte het vele werk op den
duur zal kunnen klaar krijgen. Oos-
terlands Boerenleenbank groeit nog
steeds, zeer tot voldoening van be
stuur en personeel en van de .leden,
die op zo waardige wijze het gouden
jubileum hebben herdacht. Tot de
volgende mijlpaal en steeds voeren
de het devies: „Zo zuiver als goud".
Oosterland. L. A. C.
Viergever eveneens een kalverdrie
ling geboren. Ook bij deze geboorte
was de dierenarts C. J. H. Scheuer-
man te Zierikzee betrokken. Deze
drieling heeft het wel geklaard. Vo
rige week werd bij de heer Vierge
ver een kalver-tweelipg geboren,
maar juist was toen het bericht
eilandkundig van de drieling en toen
heeft hij er maar bescheidenlijk
over gezwegen. Hoe ook, het verhaal
van de drieling heeft een helaas wat
spijtig slot.
De ministerraad van de Europe
se Economische Gemeenschap heeft
in Brussel de le januari 1967 vast
gesteld als streefdatum voor de sa
mensmelting van de drie Europese
gemeenschappen.
ARNHEM. H.K.H. Prinses Beatrix
heeft een bezoek gebracht aan de
Koninklijke Nederlandse Heidemaat
schappij, vergezeld van jonkvrouwe
S. E. baronesse van Boetzelaer, hof
dame van H.M. de Koningin.
hetgeen geschiedt tijdens een zware
orkaan waarin het schip dreigt te
zullen vergaan omdat Queeg ver
zuimt de juiste maatregelen te ne
men tot behoud van het schip. Ma
ryk wordt voor deze daad van mui
terij voor de krijgsraad gedaagd,
dcch hij slaagt er niet in zijn rech
ters van de noodzaak van zijn op
treden te overtuigen. Luitenant Kee
fer laat hem in de steek bij de ver
horen, het gedrag van commandant
Queeg schijnt volkomen verant
woord. Maryk's verdediger Green-
wald (José Ferer) staat voor een
zo goed als verloren zaak, wanneer
hij zijn ondervraging van Queeg be
gint
De film is in technicolor en op
breedbeeld. Een boeiend gegeven,
boeiend verfilmd door acteurs van
naam. De oorlogshandelingen in deze
film worden slechts zeer globaal
aangegeven.
Hier is bovendien nog een gele
genheid de overleden acteur Hum
phrey Bogart - uitmuntend karak
terspeler - nog eens te zien in een
van zijn sterke rollen.
STOCKHOLM, 25-2. In Stockholm
wordt momenteel een conferentie
van drie dagen tegen het roken ge
houden, waaraan ongeveer 30 voor
aanstaande deskundigen, onder wie
de twee Nobelprijswinnaars prof.
Hugo Theorell en prof. Daniël Bovet
deelnemen. De Zweedse dokter Ber-
til van Ahn zei maandag dat zware
rokers, die overgevoelig zijn gewor
den voor nicotine, nog verscheidene
maanden nadat zij met roken zijn
opgehouden de gevolgen ervan on
dervinden. Volgens de Zweedse pro
fessor Carl Schmiterloew bereikt de
nicotine ongeveer een minuut na het
inhaleren de hersenen, maar verlaat
de hersenen weer zeer snel.
Dinsdag werd gezegd dat rokers
die kramp in de borst voelen niet
noodzakelijk hartziekte hoeven te
hebben maar mogelijk alleen over
gevoelig zijn voor nicotine.
Een wilde Papoea
PORT MORESBY (Australisch
Nieuw-Guinea), 26-2. Een Papoea
inwoner van Australisch Nieuw-Gui
nea was in hevige woordenwisseling'
met zijn vrouw gewikkeld. Deze
voegde hem op een gegeven ogen
blik toe: „Als je werkelijk een man
was, zou je me doden". De getergde
man haalde uit met zijn mes en stak
zijn vrouw metterdaad dood. Hij is
hiervoor te Port Moresby tot zeven
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
NIJMEGEN, 26-2. „De Nederlandse
fruittelers maken een moeilijke tyd
door. Voor hen is het van het groot
ste belang spoedig te weten, waar zij
in de E.E.G. aan toe zijn. Het is nu
totaal niet te overzien, in welke, rich
ting de vaderlandse fruitteelt zich
moet ontwikkelen, al ligt het voor
de hand dat de oogst moet worden
ingekrompen". Tot deze conclusie
kwam de heer J. Mulders in zijn
openingsrede bij de algemene ver
gadering, die de fruittelersvakbond
van de Katholieke Nederlandse Boe
ren- en Tuinders Bond in Nijmegen
hield.
De heer Mulders attendeerde erop,
dat voor de fruitteelt een snelle aan
passing zeer moeilijk is. Het duurt
steeds vijf of meer jaren, voordat
een boom meer opbrengt, dan hij
kost. Dit geldt ook voor de boom
kwekers, die nu bijvoorbeeld met
grote partijen bomen zitten van een
type, waarnaar in het algemeen geen
vraag meer is. Ook zij weten niet
hoe zij hun bedrijf moeten inrichten
om straks goed te kunnen meedingen
naar de Europese markt.
De voorzitter verklaarde, dat in
Nederland thans 42.000 ha. grond
voor de fruitteelt in gebruik zijn.
Het is te verwachten dat binnen en
kele jaren het fruitareaal zal liggen
tussen de 25 en 30.000 ha. Er is dan
in ons land plaats voor 3000 tot 3500
fruitkwekers.
De appelenexport
Uit het jaarverslag van de secreta
ris, ir. P. A. van Steekelburg, bleek,
dat de expert van appelen in 1963
opnieuw is teruggelopen. Het over
grote deel van de aanvoer belandde
tegen lage prijzen op de binnenland
se markt.
De totale veilingomzet van fruit
in 1963 bedroeg 200 miljoen gulden,
tegen 223 miljoen gulden in 1962.
Aan appelen werd 255 miljoen kilo
aangevoerd, tegen 197 miljoen kilo
in 1962. Voor peren waren deze cij
fers 95 en 87 miljoen kilo.
De expert van appels liep terug
van 43 miljoen gulden in 1962 tot
28 miljoen gulden verleden jaar, het
geen mede te wijten is aan de in het
algemeen overvloedige oogst in alle
west-Europese landen.
Prov. Stoombootdiensteii
in Zeeland
Uit het maandelijks vervoersover-
zicht van de Prov. Stoombootdien
sten in Zeeland blijkt dat in januari
1964 227.376 passagiers en 79.008
auto's werden vervoerd.
Voor het veer Zierikzee-Kats lui
den de cijfers: 18.421 passagiers (in
jan. '62 14.676, jan. '63 3.412) en
5.829 auto's (jan. '62 4.563 en in jan.
'63 861). Duidelijk blijkt dat ook hier
zoals cp alle lijnen van de Prov.
Stoombootdiensten het vervoer van
passagiers en auto's is gestegen; de
periode over 1S63 kan hierbij eigen
lijk buiten beschouwing worden, ge
laten omdat toen i.v.m. de vorstpe
riode de dienst niet normaal werd
uitgevoerd.
In Zierikzee zijn in januari 215
auto's achtergebleven (tegenover 89
in december 1.963); in Kats 110 auto's
tegenover 114 in december 1963. Het
zijn alle personenauto's en lichte
vrachtauto's.
Bepaald indrukwekkend was in
januari het aantal achtergebleven
auto's in Kruiningen 9.011 en in
Perkpolder 7.101.
Deze week draait in de Zierikzee
se Concertzaal de aan avontuur bij-
zender rijke film „Het geheime te
ken van d'Artagnan". met in de
hoofdrollen George Nader, Mario
Petri en Magali Noël. In dit boeien
de verhaal ontmaskert de dappere
d'Artagnan het complot door de on
trouwe edelen tegen koning Lode-
wijk XIII gesmeed. Kardinaal de
Richelieu staat aan de kant van de
koning. D'Artagnan belooft hem de
leiders van de samenzwering te zul
len uitleveren en hen te brandmer
ken door op hun voorhoofd met zijn
degen zijn geheime teken, een X, te
plaatsen. Het lukt de Musketiers
hun opdracht heldhaftig uit te voe
ren, waarbij het aan spectaculair
wapengekletter en spannende degen-
gevechten in de strijd tegen de op
standelingen niet ontbreekt.
Voorts draait deze week in de
Zierikzeese Concertzaal (zondagmid
dag), evenals te Haamstede in bios
coop hotel Bom (zaterdagavond), de
film „Schrikbewind in Ocatilla", een
spannende „western" met Randolph
Ingezonden mededeling
RED BAND ROOSENDAAL
Ccott in de hoofdrol. Deze actiefilm
handelt over een tiental moordlus
tige bandieten. Zij bezetten het rus
tige dorp Ocatilla en oefenen daar
een waar schrikbewind uit. Zoals
vanouds wordt ook in dit verhaal de
zaak met de revolver uitgevochten.
Juist als de bende in het dorp op
schandelijke wijze huishoudt gelukt
het veefokker John Stewart korte
metten met het gespuis te maken.
De rust keert weer in Ocatilla ,om
slechts verstoord te worden door
het feestrumoer van een vrolijk
bruiloftsfeest.
VAK
Wie een speelster of speler in een
glansrol bezig ziet en het applaus
door de zaal hoort onweren, denkt
zo licht: „Nou dat is het wel". Geen
rozen zonder doornen evenwel, ook
niet bij het toneel. Moe en leegge-
speeld spraken wij de hoofdrolspeler
in „Het grote oor", het merkwaardi
ge stuk dat vorige week te Zierikzee
op de planken werd gebracht. Hij
sprak van de „rozen" maar de ste
keltjes verzweeg hij niet. Daar zijn
de lange en vaak inspannende repe
tities. Eerst een leesrepetitie en dan
zachtjesaan proberen op een kaal
toneel. Veel tekst of weinig tekst
doet er niet toe, maar in een week
of drie moet het hele zaakje er wel
inzitten. Bij één stuk blijft het na
tuurlijk niet. Verschillende stukken
„lopen door elkaar". Terwijl men
avond aan avond een stuk speelt dat
repertoire heeft, wordt het vaak met
een ander repertoire-stuk afgewis
seld, maar met de aantekening dat
de troep zich prepareert op een heel
ander stuk, dat over zoveel dagen
in première gaat. Repeteren van
's morgens elf tot 's middags drie
uur, met slechts ergens tussen de
bedrijven door een (vlug) hapje eten
en dan fluks de bus in naar Leeu
warden, Geleen of Zierikzee. 'n stuk
spelen en voor het slapen gaan nog
wat rollen instuderen. Voor de rest
vechten tegen de zenuwen. Die moe
ten meespelen, anders ontbreekt het
heilig vuur op de uitvoering, maar
anderzijds knagen ze aan het hart
en de maag.
Een speler toch kan plotseling „in
elkaar klappen", zoals het in vak
jargon heet. Dan weet hij geen woord
meer van de tekst en overkomt hij
het zelf niet, dan ziet hij - kan hij
althans zien - hoe zijn tegenspeelster
of -speler wit wegtrekt en geen
woord meer uiten kan. Het geheu
gen knapt af en misschien - heel
misschien - kan de souffleur nog wat
redden. Voor sommige ensembles
vraagt dan ook de t.v. nog de no
dige energie en inspiratie, werk van
andere allure met een welistvaar on
zichtbaar, maar mateloos groot pu
bliek, warm werk ook vanwege de
lampen en inspannend van de eerste
minuut, totdat de bestudeerde glim
lach van de omroepster komt ver
tellen wie het waren en wat het was.
Soms is de beloningeen vernie
tigende kritiek; eenachtste kolom
metje in de krant, waarin den volke
wordt verkondigd dat hel pet was.
maar gelukkig soms ook steengoed.
Toneelspelers worden niet rijk en ze
zijn te artistiek om ieder dubbeltje
voor het uitgeven eerst om te keren,
maar ze laven zich mateloos aan het
dankbare en stil luisterende publiek,
aan de lach die door de rijen golft
en aan het applaus, dat ze in-geluk-
kig als kinderen, buigend en glim
lachend in ontvangst nemen. Dat
vergoedt alles. Denkt men het weg,
er zouden geen tonelisten meer zijn.
Toneelspeler, een boeiende maar
hard vak! EILANDMAN.
DE BLANKE MEDICIJNMAN
34. In gedachten verzonken beklimt Aram
de trap naar het voordek. Bij de boeg, zijn
dochtertje dicht tegen zich aangedrukt, zit
Lajos Tjomkin. Hij spreekt op zachte toon
tegen het meisje.
„Ik heb de kok stevig de les gelezen
hij zal het niet wagen Makoesjlah nog eens
te na te komen", zegt Aram. „Mocht een
van de andere manschappen een toespeling
maken, die je niet bevalt, dan rapporteer
je dat aan kapitein Olivier of aan mij en
je houdt je handen thuis, begrepen, Tjom
kin?"
De goochelaar werpt hem een donkere
blik toe. „Ik zal het proberen", zegt hij
toonloos, „maar als ze hej, wagen dit kind
te sarren, sta ik niet voor mijzelf in,
Aram!"
Twee van cle drie diertjes zijn gestorven
Ingezonden mededeling
Alléén Liebig tabletten zijn bereid uit sappig,
mager rundvlees van AA kwaliteit - volgens het
originele Liebig recept. Voor een heerlijke,
goudgele vleesbouillon. Vol en krachtig, met
peterselie en 9 andere geurige zomerkruiden.
Tracteer uw gezin op extra krachtige soep: neem
er een paar in huis! 35 ct per dubbeltablet.
tijdelijk 2 dubbeltabletten van -76" voor 62 cent
ZIERIKZEESE FILM LIGA
Film: „Muiterij op de Caine
