een stuk
uit het
In Brouwershaven begon cursus voor gastvrouwen en -heren
Waarom
een
Akkertje
geen tablet
mag zijn
DE HOOFDSCHOTEL IS VLEES!
véél vlees... héél goed!
NAADLOOS TAPIJT
Tuinman Zn.
Vergadering Fok- en contrölevereniging Schouwen-Duiveland
griep
WITTE KRUIS
DE BLANKE MEDICIJNMAN
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 25 februari 1961 No. 19538
Boeiende causerie van de heer P. van Beveren over
de bewogen geschiedenis van „De Sinalstad"
De cursus voor gastvrouwen cn
gastheren is te Brouwershaven ge
start met een dertigtal deelnemers
in hotel Graaf Floris V. In haar ope
ningswoord verwelkomde mevr. De
Koeler de spreker op deze eerste
lesavond, de heer P. van Beveren,
oud-stadsarchivaris te Zierikzee, de
voorzitter van V.V.V., de heer W.
Terpstra en de presidente van de
plaatselijke Bond van Plattelands
vrouwen, mevr. Versteeg.
Spreekster herinnerde de cursisten
er nog eens aan, dat deze cursus,
welke de eerste is in Zeeland, en
waarvan Brouwershaven de primeur
heeft door de Bond van Plattelands
vrouwen wordt georganiseerd, in sa
menwerking met V.V.V. Mede door
de bijzondere activering door mej. v.
d. Leeden en mevr. Slager-Baljeu en
de medewerking van de hotelier de
heer C. Besterveid, die spontaan zijn
hotelruimte beschikbaar stelde, is het
gelukt als eerste in de provincie naar
een Drents voorbeeld' te starten.
In zijn causerie over de ontwik
keling van de streek en de geschie
denis van Brouwershaven ging de
heer van Beveren duizenden jaren
terug in de geschiedenis, toen ons
huidige Nederland nog een water
vlakte was. In de ijstijd lang de zee
spiegel plm. 80 m. lager dan nu het
geval is. Mede door het gunstiger
worden van het klimaat smolt de
ijsvlakte en stroomde onze „huidige
bodem" via de ontstane rivieren
naar de lage landen.
De eerste bewoning
De eerste mensen kwamen plm.
2500 jaar geleden wonen te Haam
stede, hetgeen is vastgesteld aan de
hand van vondsten zoals pijlpunten,
scherven enz. Vorig jaar werd in
„Den Osse" nog een klophamer ge
vonden waaruit viel te constateren,
dat hier het Klopbekervolik, dat han
del op Enigeland dreef, heeft ge
woond. Rond onze jaartelling was
ons eiland reeds een samenvoeging
van 10 kleine eilandjes, waarvan in
het jaar 1000 de bedijking plaats
vond. Tijdens het bewind vain Floris
V, de stichter van Brouwershaven,
was Schouwen nog verdeeld in „zes
de" delen. Het huidige Brouwersha
ven ressorteerde toen onder Brie-
dorpe. Op bijzonder innemende wij
ze wist de heer van Beveren zijn
toehoorders met de eilandelijke ge
schiedenis te boeien, hetgeen ook
wel bleek uit de gestelde vragen.
Spreker vertelde verder iets over de
drie Europese rassen, nl. het Nordi-
sche, de Alpino's en de Mediteranen.
Volgens de antropologen zijn Schou-
wen-Duivelanid en Zuid-Beveland de
eerste plaatsen geweest waar ver-
Ingezonden mededeling
van die lekkere, gezonde,
fut-gevende, honger-stiliende
kaas
menging tussen de rassen plaats
vond. Men ziet op Sch.-Duiveland
nog zuivere Nordische rassen en Al
pino's, maar geen Mediteranen.
Brouwershaven
Floris V stichtte Brouwershaven,
omdat hij de steden Middelburg en
Zierikzee de loef af wilde steken.
Van Jan van Renesse werd grond
gekocht, terwijl hij aan de Briepe,
een klein riviertje, lopend van Brij-
dorpe naar hier de plaats wilde
stichten.
Met een serie jaartallen en ge
beurtenissen scande de heer van Be
veren de belangrijkste aspecten op,
zoals bv. 6 dec. 1286, toen men tol
vrijheid verkreeg, om de bouwmate
rialen te vervoeren. 1318 wordt de
plaats voor het eerst in een charter
genoemd, 1323 krijgt de ambachts
heerlijkheid een sekretaris. In 1344
krijgen de vissers van graaf Willem
IV (te Zierikzee) voor de tijd van
twee jaar een vrije haringmarkt.
Het jaar 1390 wordt nog „Den Dorpe
van Brouwershaven" (genoemd. Twee
landshoofden worden aan het eind
der haven gemaakt in 1440 terwijl
van 1443-1486 de polders rondom in
gedijkt worden. Ongeveer 1440
breekt er een pestepidemie uit, waar
1400 slachtoffers bij vallen. Tenein
de de St. Nikolaas Kerk op eigen
grond te krijgen kocht Filips de
Goede 50 gemeten ambacht vanDui-
vendijke. De naam Brouwershaven
is afkomstig van de stichting der
plaats aan de Briepe. De bieren van
de Delftse brouwers werden hier
over Zeiand gedistribueerd. Na het
dichtslibben der Briepe kreeg deze
plaats toen de naam van Brouwers
haven. In 1473 sprak men nog steeds
van den Dorpe Brouwershaven en
slechts in 1477 spreekt men in de
annalen van stadsrechten.
De naam „Smalstad"
De naam Smalstad is ontleend aan
het feit, dat een plaats stadsrechten
kreeg, maar zonder rechtsgebied. Zo
waren er 7 smalsteden in Zeeland.
Dat Brouwershaven zo weinig grond
gebied heeft komt voornamelijk om
dat in 1477 gravin Maria 2/3 deel der
heerlijkheid verkocht. Ten tijde van
Philips II was de smalstad erg
Spaansgezind. Er werd nl. met de
plaats gemarchandeerd voor 72.000
gulden, waardoor het toen een graaf
lijke stad werd. Tien jaar later was
de liefde met Spanje over, en wilde
men niets meer van de Spanjaarden
weten. Brouwershaven werd toen
eigendom van Willem de Zwijger.
Men kreeg toen het recht „zelf te
berechten en te doen doden". Over
de 'grote St. NicolaaSkerk vertelde
de heer van Beveren dat dit niet de
eerste kerk was. Er moet ook nog
een Kapel van de Heilige Anna ge
weest zijn en een hospitaal, gewij'd
aan de heilige Theobald. Het is niet
békend, waar deze gestaan hebben.
De huidige kerk is geen zuivere hal
lenkerk, maar een pseudobasiliek
behorend tot de Westelijke Familie
groep. Ook heeft men nog een
scheepswerf gehad, oesterputten,
waoht voor de soldaten plus een to
ren op de kerk, welke op last van
Napoleon werd afgebroken. Bij ko-.
ndn'klijk besluit kreeg men in 1816
het recht de naam „smalstad" te
voeren waarbij men tevens een kan
tongerecht kreeg. Het is bijna niet
met droge ogen te vertellen, aldus
de heer van Beveren, dat in 1820 de
stad werd ontmanteld, waardoor dé
vier mooie poorten werden afgebro
ken en de bruggen werden vervan
gen door dammen. Hiermede ver
dween een groot stuk laatste glorie.
Een gouden tijd brak aan van 1840
tot 1860, toen soms in één maand
80 Oost Indiëvaanders op de rede
lagen.
De haven, welke vroeger doorliep
tot voorbij de muziektent werd ge
deeltelijk gedempt. Een belangrijk
punt noemde spreker nog als ken
merk der vroegere glorie, dat in 1871
in deze plaats aan loodsgelden werd
ontvangen een bedrag van f 171.000.
Diverse dames maakten van de ge-
E encommunis'tisCh Chinese func
tionaris, die Japan bezoekt, heeft ge
zegd dat de Russen in 1958 hebben
gepoogd China op militair gebied' te
beheersen, zo meldt 'het Japanse
persbureau „Kyodo" maandag.
De Amerikaanse keuringsdienst
voor voedings- en 'geneesmiddelen
heeft een nieuw middel tegen neer
slachtigheid, traylcypromine, uit de
handel genomen. Gebleken is, dat er
15 mensen zijn 'gestorven na gébruik
ervan. Het werd verkocht onder de
naam Parnate.
Aardappelbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 24-2. Klei-aardap-
pelen 35 mm opwaarts: Eigenheimers
f 10,00-12,00; Bintje f 7,50-9,00; Be
velander f 13,00-15,00; Meerlander
f 8,00-11,00.
Klei-aardappelen 38 mm opwaarts:
Eigenheimers f 11,00-13,50; Bintje
f 8,00-9,00; Furore f 8,00-10,00.
K'lei-aardappclen voor de export
35 mm opwaarts: Bintje in 'drie ma
ten gesorteerd: f 8,00-8.50.
Zand-aardappelen 35 mm opwaarts
Bintje: geen 'handel.
Zand-aardappelen voor de export
35 mm opwaarts: Liberia s geen han
del; overigeen rassen: geen haindel.
Stemming 'binnenland: zeer kalm;
buitenland: kalm.
Voer-aardappelen f 2,00-4,00.
Prijzen berekend per 100 kg. en op
de 'handelsvoorwaarden vastgesteld
voor de verkoop van consumptie
aardappelen op wagon, sdhip of auto
legenheid gebruik, om n.a.v. de boei
ende „geschiedenisles", vragen te
stellen. Mevrouw de Koeijer dankte
tenslotte de heer van Beveren, die
op verbluffende wijze de Brouwse
geschiedenis compleet met jaartal
len uit de mouw schudde. Door uw
lezing zijn we echt doordrongen van
de oudheid onzer smalstad, aldus spr.
waarbij ze de hoop uitsprak, dat de
cursisten straks, wanneer de zomer
gasten arriveren op even spontane
wijze 'het bijzondere van deze plaats
aan hen zullen doorvertellen.
Als dank overhandigde zij de spre
ker een boekenbon, terwijl er voor
mevrouw van Beveren een doosje
Brouwse specialiteit, nl. stokbeschuit
werd meegegeven, welke geschen
ken in dank door de inleider wer
den aanvaard.
Aan het slot van deze leerzame
pvond projecteerde de heer Bester
veid een aantal oude en nieuwe
foto's van de eigen plaats en van de
mooie Schouwse plekjes, welke op
28 april a.s. tijdens de excursie zul
len worden bezocht.
De volgende cursusles, waarvoor
gegadigden zich nog steeds kunnen
opgeven, vindt plaats op donderdag
27 februari a.s., waarop mej. Th. v.
d. Heuvel de ,vverzorging van de
gasten, klaarmaken van lunchpak
ketten en opmaken van schotels" zal
bespreken.
Ingezonden mededeling
In tabletvorm samengeperst zou 't
minder snel en minder veilig helpen.
Akkertjes bevatten 4 geneeskrach
tige micro-poeders in 'n instant
cachet (snel oplosbaar omhulsel).
Alleen in een instant-cachet kunnen
deze heilzame poeders zo micros-
copisch-fljn bij u komen.
Daardoor bent u sneller van uw
pijn af, zonder nare smaak of
scherpe tablet-brokjes.
Daarom mag een Akkertje geen
tablet zijn.
Flitsen
uit het buitenland
MOSKOU. De Sowjet-premier
Chroesjtsjef maakt zich nog wel zor
gen over de geest van „revanchisme"
die nog steeds in west-Duitsland
heerst, doch wat Engeland, Frank
rijk, Italië en de Verenigde Staten
betreft, gaat hij 's avonds met een
gerust hart naar bed.
LAGOS (Nigeria). Maandagoch
tend is in de Nigeriaanse hoofdstad
Lagos een conferentie begonnen van
bij de organisatie voor Afrikaanse
eenheid aangesloten landen, die vijf
dagen zal duren.
WIESBADEN. De justitiële autori
teiten in Wiesbaden hebben de ont
voerders van de zevenjarige Timo
Rinnelt een „bestand" van 6 uur
voorgesteld. In deze tijd zouden zij
de gelegenheid 'krijgen zich uit de
voeten 'te maken na het losgeld van
15.000 mark in de wacht gesleept en
de jongen overgeleverd te hebben.
LAHORE (West-Pakistan). Presi
dent Ajoeb Ohan van Pakistan en
premier Tsjoe En Lai van China
hebben gepleit voor toelating van
China tot de Verenigde Naties en een
betere vertegenwoordiging van Azi
atische en Afrikaanse landen iin de
wereldorganisatie.
NICOSIA. De Amerikaanse am
bassade te Nicosia heeft bij het Cy
prische ministerie van buitenlandse
zaken geprotesteerd tegen de publi-
katie in 'het Grieks-Cyprische dag
blad „Makhi" van een brief, waarin
werd verklaard dat de Verenigde
Staten wapens aan de Turkse Cypri
oten zullen leveren.
KITZBUHEL. Prinses Cecillia, zus
ter van Don Carlos, is per auto in
Kitzbithel aangekomen, om zich bij
haar broeder en prinses Irene te
voegen.
LONDEN. Een Schotse zakenman,
die de Franse bioloog Gaston Naes-
sens een toelage van 3.000 pond ster
ling per jaar heeft 'toegezegd om
door te gaan met zijn werk, heeft
bekend gemaakt, dat Naessens, wiens
serum tegen 'leukamie vorige maand
door Franse medische deskundigen
waardeloos weid bevonden, zijn ar
beid in Engeland zal voortzetten.
MIAMI BEACH (Florida, V.S.). De
besprekingen, die ambtenaren van
het Amerikaanse ministerie van ar
beid in de afgelopen dagen met vak
bondsleiders hebben gevoerd over de
verscheping der door de Sowj et-
Unie aangekochte Amerikaanse tar
we, zijn zaterdag geëindigd, zonder
dat overeenstemming werd bereikt.
KOPENHAGEN. De zeventienja
rige prinses Anne-Marie van Dene
marken zal 'automatisch' haar recht
van erfopvolging op de Deense troon
verliezen, als zij in januari a.s. in
het huwelijk treedt met kroonprins
Constantijn van Griekenland. Dit is
zondag in officiële kringen te Ko
penhagen meegedeeld.
Ingezonden mededeling
Informeert zuslief naar 't hoofdgerecht?
Is véél vlees eten-goed? Dat is in dit gezin geen
vraag meer maar een weet! Veel vlees betekent
veel smaak, veel kracht, puur gezondheid. Ook
in de juskom! Vlees is meer waard dan U ver
moedt, dan U betaalt.
NARBONNE. Gaston Defferre, de
kandidaat van de socialistische op
positie voor de-volgend jaar te hou
den presidentsverkiezingen in Frank
rijk, heeft zondag een felle aanval
op president de Gaulle gedaan. Hij
zei o.a.: „Wij moeten eén einde ma
ken aan persoonlijke macht. Wij wil
len een man vervangen door een po
litiek".
ROME. De duur van de militaire
diienst in Italië zal van achttien tot
vijftien maanden wonden terugge-
bradhit. Het kabinet besloot zaterdag
avond hiertoe op voorStél van de
minister van defensie. De verkorting
van de diensttijd is bedoeld als on
derdeel van de economische ontwik
keling.
CAIRO. President Nasser heeft in
een 'toespraak, die hij in het gebouw
van de universiteit van Cairo 'heeft
gehouden, aanvallen op Engeland' en
de Verenigde Staten gedaan, waar
bij hij herhaaldelijk door luid ap
plaus werd onderbroken.
PALM SPRINGS (Californië, V.S.)
President Johnson en zijn Mexicaan
se ambtgenoot Mateos hebben in een
gemeenschappelijke bekendmaking,
diie werd uitgegeven na het bezoek
van twee dagen van het Mexicaanse
staatshoofd aan de Verenigde Staten
bevestigd het „bondgenootschap voor
de vooruitgang" met kracht te zul
len öteunen.
Geen vuil op straat
SCHIEDAM, 24-2. De gemeen
teraad van Schiedam heeft
maandagavond een wijziging
van de algemene politieveror
dening goedgekeurd, waardoor
het mogelijk wordt, dat men
sen die vuil op straat gooien,
worden beboet. De maximum
boete bedraagt 120.
MARKTBERICHTEN
Graanbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 24-2. Baktarwe voor
directe levering geen afzetmogelijk
heid.
Zomergerst - volgens monster -
f (24,00-27,00, zonder belangstelling;
Haver - volgens monster - f 21,00-
23,50, zonder belangstelling.
Groene erwten - volgens monster
- f 38,00-46,00; Schokkers - volgens
monster - f 35,00-53,00, franco Rot
terdam.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk -
Bedankt voor Nieuweroord: J. Th.
W. Quak, Mijnsheerenlarud; voor
Ouderkerk a.d. IJssel: L. Vroegin-
diewey, Delft.
Ger. Kerken
Beroepen te Balie (Gld.)A. J. Bos,
Marum (Gron.); te Goor: D. dfe Heer,
Dradhtstercompagnie.
Ingezonden mededeling
iri vele kwaliteiten uit
voorraad leverbaar bij:
Mol 19 Zierikzee
Uw tapijtenspecialist.
Talrijke prijzen uitgereikt
ZIERIKZEE, 22-1. - Vorige week
hield de Fok- en controlevereniging
"Schouwen-Duiveland". de eerste al
gemene vergadering in het ,Huis van
Nassau", onder voorzitterschap van
de heer H. Schoof.
In zijn openingswoord hield de
voorzitter een uitgebreide beschou
wing over de stanld van zaken in de
vereniging. De afdeling fokkers is
gestart met 'ongeveer zestig leden.
Hierna volgden het verslag van de
secretaris en de penningmeester. De
stand van de kas is nog onvoldoende
om de vereniging goed te laten funk-
tioneren. De hoofdcontroleur van de
P.V.M. gaf hierna een overzicht van
de beste koeien van Sohouwen-Dui-
veland.
Beschikbaar gestelde prijzen wer
den als volgt verdeeld:
le Kalfskoeien
1. Anneke, van L. M. Moermond,
4.22 pet. vet, melkg-ift 5670 liter; 2.
Dientje, van H. 'de Vlieger, 3.88 pat.
vet, melkgift 5400 liter; 3. Corrie,
van faam. Boogerd, 4.86 pet. vet,
melkgift 4170 liter.
2e Kalfskoeien
1. Bouwina, van H. de Vlieger, 4.91
pet. vet, melkgift 5630 liter; 2. Elsje
8, van wed. L. de Kok, 4.32 pet. vet,
melkgift 6194 liter; 3. Cora, van C. v.
d. Hamer, 4.39 pdt. vet, melkgift
5751 liter.
3e Kalfskoeien
1. Doortje, van S. v. d. Wekken,
5.03 pet. vet, melkgift 5833 liter; 2.
Clara 4, van M. Flikweert, 4.70 pet.
vet, melkgift 6071 liiiter; 3. Mina, van
H. C. Bil, 4.15 pet. vet, melkgift 6414
liter.
4e Kalfskoeien
1. Jo, van J. C. Jonker, 3.85 pet.
vet, melkgift 7628 liter; 2. Moortje 2,
van D. Boogerd, 4.19 pet. vet, melk
gift 6919 liter; 3. Fietje, van J. Boot
Pz., 4.10 pet. vet, melkgift 7107 liter.
5de Kalgskoeien
1. Beikertje, van H. de Vlieger,
4.39 pet. vet, melkgift 7429 liter; 2.
Jane, van C. v. d. Hamer, 4.28 pot
vet, melkgift 7348 liter; 3. Elikje 16,
van D. v. Driel, 4.21 pet. vet, melk
gift 7345 liter.
Minderwaardige dieren
Hoofidcontroleur Stroo wees er op
dat nog teveel bedrijven dieren aan
houden, die ver beneden het Zeeuw
se gemiddelde blijven. Snel afstoten
van deze dieren is gezond financieel
eigenbelang. Na de pauze spraken de
rijksveeteeltconsulent ir. W. L. Harm-
sen over de stieren van het K.I.-
station. Met nadruk wees spr. er op
dat als men sperma wenst van een
bepaalde stier, 'dit minstens een week
van tevoren dient te worden opge-
gfeven aan het station te Goes. Na
geven aan het station te Goes. Na
het ere-iidmaatscshap aan te bieden
aan de heer C. Boot Mz„ wegens
zijn jarenlange werk t.b.v. de melk-
controle en zijn verdiensten voor de
fok- en controlevereniging. In dank
aanvaardde de heer Boot het ere
lidmaatschap. Afscheid werd geno
men van de monsternemer de 'heer
W. van Sluis, wegens het bereiken
van de pensioengerechtigde leeftijd.
Onder aanbieding van een stoffelijk
blijk van waardering, dankte de
voorzitter hem voor zijn 15-jarige
trouwe dienst. De heer van Sluis
dankte bestuur en leden voor dit
fraaie geschenk. In verband met de
sterk gestegen kosten besloot de ver
gadering m.a.s. het monstergeld te
verhogen met twintig cenlt. De ver
gadering werd gesloten met een
dankwoord van de voorzitter.
Ingezonden mededeling
MAAKT U VLOT WEER FIT!
33. „Wat ga je nou met die zigeuner doen,
stuurman?" informeert Leech, terwijl hij
zuchtend zijn gescheurde schort opvouwt.
„Zoals je al zei, hij zou me gewurgd heb
ben als jij hem niet teruggetrokken had;
ik zou zeggen, tien dagen in het blok op
water en brood, na een keertje kielhalen".
„Daar moet de schipper maar over be
slissen", zegt Aram, „maar ik zal jou eens
iets zeggen. LeechJij blijft met je
handen van dat kind af en je waagt het
niet meer om die twee voor vuile zigeu
ners uit te schelden!" Arams vuist dreunt
op de tafel.
„Zijn ze dat soms niet?" kaatst de kok
brutaal.
„Zigeuners misschien wel, maar vuil of
lui niet", snauwt Aram. Pas op je woor
den, Leech, of je bent nog niet klaar met
mij!" En met een harde slag dreunt de
kombuisdeur achter Aram dicht.
