w
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
BEDRIJVIGHEID BEWOOG ZICH OP HOOG NIVEAU
Toneelstuk „Op hoop van zegen"
Het Auschwitz-proces te Frankfort
Chroesjtsjow gelooft in mogelijkheid vreedzame ontwikkeling
Het bezoek
aan Oost-Berlijn
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus no. 1, tel. 01110-2255,
na 18.00 uur: tel. 01110-2118.Girorekening no. 137677.
Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938. Uitgave:
N.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman, Zierikzee.
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 4,55; per week
35 cent. Losse nummers 10 cent. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs 15
cent per mm.; „Succesjes" (max. 15 mm) I 1,per stuk.
Dinsdag 31 december 1963
120ste jaargang No. 19500
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
In dit nummer:
Schomven-Diiivelatid in 1963
De vaderlandse eoonomie in 1963
Een herverkaveld eiland
DEN HAAG, 30-12. De economi
sche bedrijvigheid is zich ook in 1963
op zeer hoog niveau blijven bewe
gen. Dit wordt vastgesteld in een
overzicht van het ministerie van
economische zaken. Dit overzicht
vervolgd: hoewel in het eerste
kwartaal de strenge winter in som
mige sectoren slagnatie had veroor
zaakt, gaf de produktie in bedrijven
toch een stijging te zien, die over
het gehele jaar kan worden geschat
op 4 procent. De toeneming van. de
bestedingen zette zich voort met een
duidelijke versnelling van het tem
po in de tweede helft van het jaar.
Hot volume van de 'bedrijfsinves
teringen in vaste activa zal vermoe
delijk circa 5 procent hoger liggen
clan in 1962, terwijl de consumptië-
bested'imigen naar schatting een uit
breiding ondergaan van 5 procent.
Hoewel gedurende een groot deel
van 'het jaar de verhouding tussen
middelen en bestedingen een even
wichtige ontwikkeling toonde, zal
hot overschot op de lopende reke
ning van de betalingsbalans over
1963 t.o.v. het vorige jaar naar ver
wachting een daling te zien geven.
Irn de laatste maanden bleef de stij
ging van de export ten achter bij
de groei van de import, waardoor
het 'dekkingspercentage op de han
delsbalans over 1963 enigszins lager
zal zijn dan over het voorafgaande
jaar.
Doordat de loonkosten met een
stjjging van circa 8 procent op jaar
basis sterker omhoog gingen dan de
arbeidsproduktiviteit hield de op
waartse druk tegen de prijzen aan.
Deze druk werd in het eerste 'kwar
taal nog enigszins versterkt door het
effect van de strenge winter en la
ter in het jaar door een aantal prijs
stijgingen in de agrarische sector,
alsmede door oplopende grondstof-
fenpr ijzen.
De arbeidsmarkt
Begonnen zich eind 1962 enige te
kenen van ontspanning op de ar
beidsmarkt voor te doen, spoedig
spitste de schaarste aan werkkrach
ten zich weer toe. In de 'tweede helft
van 1963 was de spanning op de ar
beidsmarkt 'dan ook groter dan ooit
tevoren. Als gevolg hiervan wer
den in het najaar bepaalde afspra
ken gemaakt over loonsverhogingen,
die hun uitwerking op de economi
sche ent wikkeling In 1964 niet zul
len missen. Van. deze 'loonsverho
gingen zal, zo lig tussen regering en
bedrijfsleven overeengekomen, al
leen de z.g. aanpassin'gsloonronde
van 5 procent per 1 januari 1964 in
beginsel voor doorberekening in de
prijzen lin aanmerking komen.
Voorts besloot de regering o.m. tot
een zekere temponiseriin'g van over
heidsinvesteringen en ig de Neder
landse Bank er toe overgegaan de
kred ietexpansie binnen bepaalde
perken te houden.
Industriële produktie
De industriële produktie steeg in
de eerste 9 maanden van 1963 met
bijna 4 procent. Het tempo van. de
produktie-uitbreiding toonde over
het geheel genomen weinig veran
dering met dat van het vciig jaar.
De produktie per werknemer zal
over het gehele jaar vermoedelijk
een toeneming te zien geven van
bijna 3 procent. De personeelsbezet
ting lag in de eerste helft van 1963
nauwelijks 1 procent boven het ni
veau van dezelfde periode in het
voorafgaande jaar.
De ontwikkeling van de produktie
was niet voor alle bedrijfstakken ge
lijk. Voor de metaalindustrie be
droeg de produktiestijgrng in de eer
ste 9 maanden 4 procent. In de tex
tielindustrie nam de produktie, na
dat die in 1962 vrijwel gelijk was
gebleven, toe met 5 procent.
In de voedings- en genotmiddelen
industrie werd 3 procent meer ge
produceerd dan in het vorige jaar,
terwijl lin de papierindustrie de pro
duktie voor uitgang neerkwam op 9
orocent. Voor de chemische nijver
heid: zal de 'produktiestijging in 1963
vermoedelijk circa 5 procent bedra
gen.
De overspanning van tie arbeids
markt, die eind 1962 wat scheen te
verminderen, is na het eerste kwar
taal van dit jaar weer scherpere
vermen aan gaan nemen.
Het voor seizoeninvloeden gecor*
xiigeerde cijfer betreffende de ar
beidsreserve op 30 novembc-r was
30.000 personen. Het op overeenkom
stige wijze gecorrigeerde cijfer met
'betrekicing tot de openstaande aan
vragen van werkgevers was oo het
zelfde tijdstip gestegen tot 127.000.
Het vei-schil tussen de vraag naai
en het aanbod van arbeidskrachten
was groter dan in enig ander na-
oorlogsjaar.
In- en uitvoer
Zcwel de Nederlandse invoer als
uitvoer zijn in 1963 sterk omhoog
gegaan. Aan de .importzijde was de
stijging het scherpst in de tweede
helft van het jaar. De uitvoer werd
gestimuleerd door de conjuncturele
oratwiikkediing in 'het buitenland, ter
wijl bovendien de agrarische afzet
extra kon 'toenemen als gevolg van
de strenge winter.
Voorstelling van zaken zou onwaar zijn
DEN HAAG, 30-12. Dc heer A. G.
Ligt'har.t in Den Haag, d'ie zich heeft
verdiept in de geschiedenis van de
haringvisserij en talrijke publikaties
op dit gebied verzorgde, heeft in een
brief aan de koningin aangedrongen
op een onderzoek door de minister
van justitie naar de omstandighe
den .waaronder de Uissen 1870 en
1900 gezonken visserschepen verlo
ren zijn gegaan.
Hij wil hiermee uitgemaakt zien
of er aanwijzingen zijn die aanlei
ding geven tot het vermoeden, dat
de reders deze schepen met opzet
hebben laten vergaan. Aanleiding
tot dit verzoek is de inihoud van 'het
toneelstuk „Op .hoop van zegen" van
Herman Heijermans, dat 'dit logger-
tijdvak uitbeeldt.
De heer Ligtihart, die geboren is
in Vlaardingen, betoogt in zijn brief,
dat aan „Op hoop van zegen" door
'n groot deel van de bevolking histo
rische en documentaire waarde toe
gekend wordt en dat op de scholen
wordt geleerd dat de gebeurtenissen
en toestanden in de vissersplaatsen
waren zoals Heijermans die heeft ge
schetst.
Reders eft bemanning
De reders, zo schrijft de heer Ligt-
hart, worden in het stuk voorgesteld
als laaghartige schurken, die sche
pen in zee sturen, zo rot en lek, dat
de tonnen in de ruimen drijven.
Mensenlevens tellen niet, als zij de
verzekeringssom maar kunnen incas
seren. De bemanning gaat door voor
vloekende, drankzuchtige lieden, zo
achterlijk en slaafs, dat zij aan boord
gaan. hoewel zij de slechte staat van
hun sohip kennen. De heer Ligthart
noemt deze voorstelling van zaken
voor de bewoners van de vissers
plaatsen niet alleen een aanklacht,
OUDEJAARSAVOND 1963
Dit is de laatste avond van het jaar 1963, de oudejaarsavond, een naam met
een innige klank, die noodt tot bezinning op het verleden. Met een plaat
heeft de fotograaf de peinzers tegemoet willen komen. De compositie van
het jaar is voltooid. De componist heeft zijn bril afgelegd en denkt terug
aan de gebeurtenissen in de driehonderd vijf en zestig dagen van het voor
bijgegane jaar. Een vrucht is symboliek voor de gewonnen oogst op zo ver
schillende levensterreinen. Een kaarsvlam belicht het tafereel... een stil
leven op die laatste avond van weer een jaar.
maar ook een diepe .belediging, die
zij geenszins hebben verdiend. Hij
wijst erop dat in de jaren 1914-1918 v
976 van hen bij de uitoefening van
hun beroep zijn omgekomen en dat
tijdens de tweede wereldoorlog £Ü-
leen al uit Vlaardingen 2500 vissers
en hun zoons op oorlogsschepen én
koopvaardijschepen voeren en hbn->.,
derden van hen zijn omgekomen.
Zonen, wier vader in 1900 op de log
eer voer, zijn tot hoge posten opge
klommen, aldus de schrijver.
De koningin en de reders
Hij is ervan overtuigd dat de ko
ningin 'bij de aanbieding van de eer
ste 'nieuwe haring nooit in die reders
de laaghartige misdadigers heeft ge
zien, die in koelen bloede "hun zee
lieden de dood inzonden, nooh in die
vissers aan de dranik verslaafde
paupers en blodaards.
De heer Ligthart, zoon van een
soheepsmakersgezel, betoogt vervol
gens, dat zowel de bouw als het on
derhoud van de schepen met alle
zorg gebeurde.
OEGSTGEEST. Op eerste kerst
dag 's avonds om 'half negen is de
25-jarige patiënte mej. Johanna Pe-
tronella Netten uit Dordrecht, uit de
gesloten afdeling van de psychiatri
sche inrichting „Endegeest" uit
Oegstgeest weggelopen. Zij is zeer
zwaarmoedig. Een ongeluk wordt
gevreesd.
FRANKFORT, 30-12. In het Ausch-
wilz-proees in Frankfort'heeft maan
dag de 57-jarige beklaagde Franz
Kofmann zijn levensloop verteld. Hij
zei.-flat hij zichin 1932 bij de S.S.
heeft aangesloten „omdat dit de om
zet in het café van mijn vader ten
goede ky/am en mijn broer- een re
serve-uniform had".
Hofmann heeft het tot kapitein ge
bracht. Hij is al eerder wegens oor
logsmisdaden tot levenslang veroor
deeld. Hij 'heeft in verschillende con
centratiekampen gewerkt, waaronder
Auschwitz en Birkenau. Talrijke ge
vangenen zouden, geheel of mede
door zijn toedoen, daar het leven
hebben gelaten.
Vrachtschip zonk
STOCKHOLM, 30-12. Het Franse
vrachtschip „Capitaine Louis Mal-
berl" .is maandagochtend vroeg in
het Kattegat .gezonken na een aan
varing in de mist met de Deense
tankboot „Rosborg". Volgens de
laatste berichten zijn minstens drie
van de 27 opvarenden van de 4.261
ton metende Fransman omgekomen.
Vijf worden nog vermist..
Een Zweedse vrachtboot, een Rus
sische treiler en een Zweedse heli
kopter hebben aan het red'dings- en
opsporingswerk deelgenomen. De
Rus pikte tier. overlevenden op.
Na de oorlog wist hij zich aanvan
kelijk aan arrestatie te onttrekken
door als landarbeider te gaan werken
Voor een zuiveringsrechtbank ge
bruikte hij valse papieren. Naar zijn
vrouw en drie kinderen is bij nooit
teruggékéëi cJ.
Bruno Scrhiage. een 60-jarige con
cierge, vertelde dat 'hij nooit lid van
de N.S.D.A.P. is geweest en niet vrij
willig bij de S.S. is gegaan. Van 1941
tot 1,945 is hij in Auschwitz werk
zaam geweest als bewaker. Hij wordt
b&sohuldigd van deelneming aan het
doodschieten van gevangenen.
Er zijn 22 beklaagden in bet pro
ces. In 'het concentratiekamp Ausch
witz zijn drie a vier miljoen men
sen - merendeels Joden - ter dood
gebracht.
Grenskwesties
in Suriname
MOSKOU, 30-12. „Wij bestude
ren op het ogenblik de mogelijkheid
van zekere nieuwe verminderingen
betreffende onze strijdkrachten", al
dus heeft de Sowjet-Russische pre
mier Chroesjtsjov in een gesprek
met het Amerikaanse „United Press
International", waarvan de inhoud
door Radio-Moskou en het Sowjet-
persbureau Tass is gepubliceerd, ge
zegd.
Chroesjtsjov zei verder dat, als
hét vreedzaam .naast elkaar 'bestaan
verbroken zou worden, de twee
wereldsystemen .een militaire schok
zouden ondergaan. De mensheid zou
dat wel overleven en het socialis
tische systeem zou in elk geval
overeiind' blijven staan maar, 'aldus
de S'ovjet-premier, wij willen de
toekomst niet opbouwen op de ruï
nes van 'de menselijke beschaving
en .ten 'koste van. miljoenen, lijken.
De Russische leider herinnerde er
aan dat neg onlangs de mogelijk
heid van verbetering van ide inter-
nationale toestand was aangetoond
en voegde daaraan, toe: „waarom
zouden we niet op die weg voort
gaan, het succes tegemoet? Ik ben
van nature optimistisch".
Vreedzame samenwerking
Chroesjtsjov zei in het nieuwe
jcjar een ontwikkeling te wensen
van vreedzame samenwerking, goe
de nabuurschap en vriendschap tus
sen de volkeren van de Verenigde
Staten en de Sowjel-Unie. Als deze
twee 'landen zioh met anderen ge
zamenlijk inspannen voor de vrede,
kan 1964 een jaar van een beslis
sende ommekeer ten goede in de
internationale toestand worden. De
Sowjet-Unie Wil alle voorstellen tot
ontwikkeling van de goede betrek
kingen .tussen Amerika en Rusland
bestuderen, Er zijn mogelijk rede
lijk goede vooruitzichten voor over
eenstemming in het komende jaar
over kwesties als 'beperking van de
strijdkrachten en de militaire uit
gaven, een piet-aanvalsverdrag tus
sen N.A.V.O. en pact van Warschau,
■het niet verder verspreiden van
kernwapens en instelling van kem-
wapenvrije zones. Terugtrekking van
alle buitenlandse troepen binnen de
.grenzen van 'die eigen staat zou een
grote overwinning voor alle landen
betékenen.
Als eerste onder de in. 1964 op te
lossen dringende problemen noemde
Chroesjtsjov het „verwijderen van
de overblijfselen van de tweede
wereldoorlog in Europa".
DROEVE STATISTIEK VAN 1962
Meeste ongelukken (na de weg) bij de woning
DEN HAAG, 18-12. Statistieken
hebben aan het licht gebracht, dat
in ons land, zowel als in het buiten
land (b.v. in Duitsland, Engeland en
Amerika) na de verkeersongelukken
de ongelukken in en bij de woning
.de meeste slachtoffers eisen. In Ne
derland is hierbij, zo concludeert
het voorlichtingsbureau van het
schadeverzekeringsbedrijf uit bet
cijfermateriaal van liet C.B.S., de
val dc belangrijkste doodsoorzaak.
In het jaar 1962 kwamen in Ne
derland ongeveer 5000 personen door
een ongeval om het leven. Evenals
in de meeste andere landen eiste het
wegverkeer 'de meeste slachtoffers,
ongevallen in bedrijven. In 1962 be
zetten verdrinkingsgevallen met do
delijke afloop de vierde plaats met
een tölaal aantal slachtoffers van
369. Daarna komen de spoorweg-
ncgevallen met 135 dodelijke slacht
offers. Dit aantal Is zo hoog als ge
volg van de 'treinramp bij Harme
ien in januari 1962.
In totaal kwam in 1962 1647 men
sen door een -val om 'het leven. Door
een val van een trap overleden 137
personen, allerlei niet nader gespe
cificeerde valpartijen eisten .bijna
130o doden. Het merendeel van de
valpartijen 'gebeurt dn of bij het
huis, althans buiten 'het beroep. Een
kleiner aantal heeft betrekking op
namelijk 2.181.
Gassen en dampen
127 doden waren te betreuren als
gevolg van vergiftiging door gassen
en dampen. Hierbij speelde koolmö-
n-oxyde bevattend gas (kolendamp
vergiftiging) de belangrijkste rol,
terwijl vergiftiging door lichtgas 53
slachtoffers eiste. Veel van de on
gevallen 'thuis overkomen aan de
huisvrouwen, aan kinderen en aan
bejaarden. Aangezien de huisvrouw
in 'huis het. drukst bezig üs, loopt zij
ook het grootste 'ongevallenrisico.
Deze gegeveng van het Centraal
Bureait voor de Statistiek hebben
uitsluitend betrekking op de onge
vallen met dodelijke afloop. Bij
vroegere publikaties uit andere
bron .is gebleken, dat iruim de 'helft
van het totaal aantal ongevallen in
Nederland in of bij de woning plaats
vindt.
Het jaar 1963 bracht het einde van
de herverkaveling. De foto geeft een
beeld van modern agrarisch Schou-
wen-Duiveland. Een nieuw bedrijf
in het kader van de boerderyver-
plaatsing. Een nieuw huis, een nieu
we schuur, nieuwe bijgebouwen, een
fris erf, flink uit de kluiten gewas
sen „peppels", omhoogrijzend naar
de lucht, het bouwland vlak bij hel
bedrijfdat zijn trekken van het
nieuwe na-ranipse gezicht vq.n. hel
eiland.
(Foto: C.T.D.- Utrecht).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Het ene jaar zit aan hel
andere vast.
PARAMARIBO, 30-12. De Suri
naamse regering heeft een commis
sie in het leven geroepen, die tot
taak. heeft haar te adviseren inzake
de 'grenskwesties met Frans- en
Brits Guyana en daaromtrent be
sprekingen te voeren met autoritei
ten van de hierbij betrokken landen.
Daartoe behoren uiteraard ook
Nederland, Engeland en Frankrijk.
Voorzitter van de commissie is mi-.
S. D. Emanuels, gevolmachtigd mi
nister van Suriname in Nederland.
Zacht weer
Verwachting tot dinsdagavond:
Veel bewolking, plaatselijk regen of
motregen; matige tot krachtige wind,
aan de kust tijdelijk stormachtig;
zachter.
1 jan. Zon op 8.48, onder 16.38.
Maan op 19.07, onder 10.33.
2 jan. Zon op 8.48, onder 16.39.
Maan op 20.25, onder 11.08.
Laatste kwartier: 6 jan. te 16.58.
Hoogwaterstanden
ZIERIKZEE
1 jan. 4.17 v.m. 16.47 n.m.
2 jan. 5.04 v.m. 17.33 n.m.
BROUWERSHAVEN
1 jan. 4.02 v.m. 16.22 n.m.
2 jan. 4.51 v.m. 17.09 n.m.
BERLIJN. 30-12. Tot dusver zijn
meer dan een miljoen dagpassen aan
Wesfberlijners uitgereikt, d'ie ver
wanten in hét oostelijke stadsdeel
willen bezoeken. De Oostduitsers
hebben er mee ingestemd, dat. dege
nen die een pas voor oudejaarsdag'
en tevens een dergelijk document
voor één januari bezitten, de jaar
wisseling in oost-Berlijn mogen
overblijven. Tol dusver golden de
dagpassen slechts van zeven uur
's morgens tot middernacht. Men
hoopt door de nieuwe maatregel een
opstopping bij de doorlaatposten en
eventuele incidenten met personen
die te veel alcohol hebben gebruikt
te voorkomen.
Maandag hebben naar schatting
35.000 Wesbberlijners een bezoek aan
oost-Berlijn gebracht. Hierdoor is
het aantal bezoeken sinds op 19 de
cember de mogelijkheid daartoe ge
opend werd, tol omstreeks 450.000
gestegen.