MAAN OF GRAAN?
HOOFDPIJNPOEDERS
STAD EN EILAND
Rumoerige betoging te Philadelpliia
NU KOPEN
LATER BETALEN
Brandweer rukte uit naar autobrand op Appelmarkt
ZIERIKZEE, 28-10. Doordringend
en langdurig sirenegeloei was het
brandsein. dat maandagavond rond
7 uur alhier werd gegeven. Ditmaal
bleek de rode haan zich niet geves
tigd te hebben in een schoorsteen
of huis, maar in een auto, staande
in de werkplaats van de firma Wel
tevreden aan de Appelmarkt.
Even voor het begin van de brand
in de auto, was de wagen van het
Havenplein de garage aan de Appel
markt binnengereden. Er scheen
niets aan de hand, maar goed en wel
gestald vloog de auto op eenmaal
in brand. Overbuurlieden, t.w. de
heren A. W. Biesen en M. Capelle,
schoten toe, om de brandende auto
de werkplaats uit te duwen. Het
brandend vehikel - een vreemde
verschijning midden op straat -
werd met handblussers bespoten.
Vrijwel direct daarop arriveerde de
brandweer, die met poeder en wa
ter de brand te lijf ging. Spijtig
voor de duwers, maar in de hitte
van 'het vuurgevecht kregen ook zij
nog een poederbad. Overigens had
het vuur niet terug van de blus
middelen en doofde. Na de brand
werd de auto naar het Havenplein
geduwd. In korte tijd was er heel
wat aan veranderd.
Ingezonden mededeling
ZAKEN FLOREREN GOED
Afdeling Schouwen Westhoek Ned. Rode Kruis
HAAMSTEDE, 28-10. Het alge
meen bestuur van de afd. Schouwen
(W.) van het Nederlandse Rode Kruis
vergaderde in hotel Bom te Haam
stede, onder voorzitterschap van
de heer G. A. M. Stenger.
De voorzitter wijdde enkele ogen
blikken aan de nagedachtenis van
w|jlen het bestuurslid jhr. R. J. II.
Q. Rüell, die de afdeling hielp op
richten.
Uit 'het verslag van de kolonne
R.K.K. blij<kt, dat deze het afgelopen
jaar .actief geoefend heeft onder lei
ding van de commandant H. J.
Simons en de ploegcomman'dant A.
de Rijke.
Tien nieuwe cursisten hebben zich
aangemeld als E.H.B.O.-er, tevens*
leerlin'ghelper of -helpster van de
kolonne, nl. vier dames en zes heren.
Van het hoofdbestuur is een geluk
wens ontvangen wegens het succes
campagne 1963, die ruim f 1740 op-
braoht.
Het rusthuis 'heeft een 'boeken-
schenking ontvangen van het lec-
tuui'depot.
De postzegelactie 1963 is een suc
ces 'geweest. Er werden door de af
deling 10044 zegels verkocht ter
waarde van f 1.261,25. Mej .Houtman
stelde voor de te zijner tijd aan de
afdeling komende netto toeslag hier
van te 'bestemmen, voor aankoop ma
terialen voor de kolonne, waarmede
alle leden akkoord gingen.
De Welfare liep ook dit jaar goed.
Er werden veel bestellingen gedaan.
Op 5 november a.s. brengen de Wel
fare-vrijwilligsters een bezoek aan
Den Haag, o.a. Intendance en Lec-
tuurdepot.
Propaganda-avonden
Besloten- wordt in de week van
25-30 november a.s. propaganda-
avonden met5 film te 'houden.
De algemene ledenvergadering zal
deze keer te Ellemeet gehouden
worden op 26 november, voorafgaan
de aan de filmavond.
Op 29 adressen in de afdeling is E.
H.B.O.-materiaal aanwezig, te weten
een verbandtrcmmeltje, een bran
card en twee dekens.
Getracht zal worden om te komen
tot een oproepsysteem voor dokto
ren, zo mogelijk gezamenlijk met
andere instanties.
Ailn de tuinbouwschool zal een
heisinstallatie worden aangebracht
teneinde het materiaal van de de
pendance beter te kunen af- en aan
voeren.
Een wens blijft om een gebouw of
gedeelte ter 'beschikking te krijgen,
waa-r dependance. Welfare en ko
lonne, zowel de materialen als de
werkzaamheden en cursussen, alle
ondergebracht kunnen worden..
Zilverpapier en capsules brengen
niets op. Damestijdsohriften 'krijgt
men momenteel te vedl. Alleen de
postzegels zijn zeer weikom. Het pu
bliek durft nog wel eens postzegels
en zilver door elkaar te verzamelen.
Dit mengsel heeft geen enkele waar
de. Ook niet zilver met papier er
aan. Alleen een goede verzameling
is 'geld waard. Lectuur kan tot 3 kg.
gratis worden verzonden aan het
Lectuurdepot, Laan van Meerder-
voort 438, Den Haa'g. Postzegels tot
2 kg. aan het Jeugd Rode Kruis, Den
Haag.
Senator Fulbright, voorzitter van
de senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen, heeft aange
drongen op volledige herwaardering
van de Amerikaanse steun aan het
buitenland. Hij deed dit aan het be
gin van het debat in de Amerikaanse
Senaat over de buitenlandse hulp
voor het lopende fiscale jaar.
De Israëlische premier, Levi Esj-
koï, heeft maandag in een toespraak
tot Amerikaanse Joodse leiders een
beroep gedaan op president Nasser
van Egypte, de .huidige bewapenings
wedloop te staken en evenals Israël
te streven naar vrede.
BLIK DOOR HET WERELD
Chroesjtsjef gaf dit weekeinde min
of meer te kennen dat hij de Ame
rikanen vrij baan zou laten bij de
race naar de maan. Hij deed dat na
dat juist enige van zijn ruimtevaar
ders en geleerden op buitenlandse
tournees het tegendeel hadden ver
klaard. Het vermoeden ligt dus voor
de hand dat het besluit van het
Kremlin nog maar pas genomen is.
En voor de reden ertoe kan men
moeilijk wat anders dan graanmisère
aanzien.
De Russische leider zal tot de con
clusie zijn gekomen dat het voorlo
pig nuttiger is wat roebels in de ag
rarische sector te steken dan in dit
grootscheepse ruimtevaartwerk. Een
mening die overigens in de V.S.
ook bestaat, waar geleerden van
naam de aan het maanproject be
stede dollars verkwist geld noemen:
als het sturen van een man naar de
maan al enig nut heeft, menen ze,
dan is het om technisch prestige te
veroveren en dat vinden ze dan al
te ruim betaald.
Voor Chroesjtsjef telt dan wel
licht nog mee dat zijn prestige er
geenszins mee gebaat is als hij graan
moet gaan kopen bij degenen wier
economisch systeem volgens hem
niet deugt.
Waar ligt dat aan?
Nu kan men Chroesjtsjef niet ver
wijten dat hij zich weinig bemoeide
met de landbouwHij heeft herhaal
delijk in bloemrijke taal publieke
lijk gesproken over wantoestanden
die hij aantrof, hij heeft drastische
reorganisaties laten uitvoeren en
heel wat functionarissen aan kant
gezet. En dat alles niet zonder enig
resultaat. In de afgelopen tien jaar
zijn de investeringen in de land
bouw - voor ontginning, mechanisa
tie, scholing en nog veel meer - ze
ker verviervoudigd. En de produktie
van graan en vlees is sterk gestegen.
Dat alles overigens vooral in de
eerste vijf jaar: sinds 1058 is de
vooruitgang aanzienlijk minder. Dat
betekent o.m. dat het haast onmoge
lijk schijnt de opdracht van het par
tijprogram uit le voeren en voor
1970 de V.S. in te halen by de pro
duktie van agrarische produkten per
hoofd van de bevolking.
De voornaamste oorzaak voor de
slechte graanoogst - ondanks het
feit dat een record areaal van 139
miljoen hectare was ingezaaid - is
het weer, dat toevallig in alle drie
de voornaamste graangebieden hel
gewas bedierf. Maar Chroesjtsjef
zelf steekt niet onder stoelen of ban
ken dat daarbij ook komt dat er een
tekort aan meststoffen was, dat wat
er op dat gebied ivas door stommi
teit nog verloren is gegaan op som
mige bedrijven, dat ontwaterings
systemen vaak gebrekkig en ver
waarloosd bleken en vooral dat ver
scheidene functionarissen eenvoudig
hebben gefaald.
Koeien gevoerd met brood
Wat dat eerste betreft, daar kan
wat aan gedaan worden. Er zijn ook
al verscheidene kunstmestfabrieken
gekocht in west-Europa. Een irriga
tiesysteem verbeteren is ook te doen.
Het kost alleen geld dat ergens van
daan moet komen. Het schijnt dat
daarvoor op het budget van de
maanreizigers wat gekort zal wor
den.
Maar er zal waarschijnlijk meer
volgen. Dit kan als konsekwentie van
wat de laatste tijd bij een reeks
rechtszaken bleek, waarop leden van
collectieve boerderijen werden ver
oordeeld omdat ze op hun stukje
privégrond vee waren gaan houden
- in totaal schijnen er een twintig
miljoen privé-koeien en evenveel
-varkens te zijn - dat ze voerden
met brood uit de winkel.
Deze graanverspillers hadden ge
bruik gemaakt van een absurditeit
van het prijssysteem. Het al te dure
vlees werd dit voorjaar nog eens
dertig procent in prijs verhoogd. De
kolchozen met hun vaste opdrachten
tot produktie profiteerden hiervan
niet zo erg, maar de deelnemers za
gen er voor zichzelf wel een kans in
om winst te behalen.
Toch kapitalistisch
Zelfs toen het voedergraan schaars
werd, was het bij deze vleesprijzen
nog economisch aantrekkelijk de
koeien brood te voeren. Als hun
eigen voordeel ermee gemoeid is
schijnen de Russische boeren nog
altijd bereid zich meer in te span
nen, al leven ze dan in een maat
schappij die het winstbejag niet er
kent.
Vandaar dat de privé-stukjes, al
dus ook Chroesjtsjef meer dan eens,
er op de collectieve boerderijen door
gaans aanzienlijk beter bij staan dan
het gemeenschappelijke terrein; de
opbrengst van het eerste heeft re
gelrecht met de inkomsten van de
bewerker te maken, de opbrengst
van het geheel interesseert hem
minder.
Er gaan stemmen op om de deel
nemers van de kolchozen een groter
belang te geven bij het totaal om zo
een stimulans te geven tot verbete
ring van de methoden. Als dat door
gaat zou het gewoon een stap terug
zijn op de weg die Moskou zegt te
gaan in de richting van het totale
Verkeerde patiënte
geopereerd
BRUSSEL, 28-10, In Brussel is
maandag een proces begonnen tegen
drie artsen, die in maart van dil
jaar in een ziekenhuis in Brussel
een verkeerde patiënte opereerden.
Zij was opgenomen voor het laten
trekken van een aantal tanden onder
narcose. De vrouw onderging een in
grijpende buikoperatie, doordat haar
naam was verwisseld met die van
een andere patiënte.
De officier van justitie noemde de
vergissing een gevolg van een on
gelukkige samenloop van omstan
digheden en eiste een principiële
straf tegen de chirurg en de narco-
tiseur. Vrijspraak werd gevraagd
voer de derde arts, een assistent.
ZIERIKZEE
Het Ned. Bijbelgenootschap
In het verslag van de vergade
ring van 'het Ned. Bijbel Genoot
schap is een onjuistheid geslopen.
Medegedeeld werd dat gepoogd zal
worden het ledental van het N.B.G.
te Zierikzee op honderd te brengen.
Bedoeld echter was het ledental met
100 uit le breiden, zodat het komt
op 400. Momenteel bezit het N.B.G.
ter plaatse n.l. ruim driehonderd
leden.
WESTERSCHOUWEN
Afd. Verbond v. Veilig Verkeer
Westhoek wil projector
Gaarne wijzen we onze lezers op
de grote bazar die a.s. zaterdagmid
dag in Burgh in de R.T.M.-garage
wordt geopend. Op deze bazar van
de afd. Schouwen van het Verbond
voor Veilig Verkeer waaronder be
halve de kernen Haamstede, Burgh
en Renesse ook de kernen Noordwel-
le, Serooskerke, Scharendijke, Elle
meet en Kerkwerve behoren, zullen
behoudens de gewone attracties ook
nog enige nieuwtjes ten doop wor
den gehouden. Zo kent de Westhoek
nog niet de sensatie van het vogel-
piekspel en van de pereboom. Er zijn
mooie prijzen mee te winnen. Zoals
reeds gemeld is de bazar opgezet om
te komen tot de aanschaf van een
filmprojectie-apparaat, dat door el
ke vereniging in de afdeling Schou
wen gebruikt kan worden voor het
vertonen van de een of andere film
mitsmen op deze avond enige
minuten inrulimt voor het vertonen
van een der vele veilig-verkeer-
filmpjes. Het gebruik is volkomen
gratis. Nog steeds kunnen gelden en
artikelen voor de bazar aangebracht
worden bij de 'bekende adressen.
De Kinderpostzegelactie
De afd. Schouwen (W.) verkocht
kinderzegels in de gemeente Wester -
schouwen en 'te Ellemeet en Scha
rendijke, volgens onderstaande spe
cif ikatie: Burgh voor f 200,84;
Haamstede f282,42; Renesse f292,29;
Noordwelle f 37,82; Serooskerke
f 127,49; Ellemeet f 96,99; Scharen
dijke f 123,40. Totaal f 1261,25.
BÜRGHSLUIS
Kustvaartuig in haven
Maandagmiddag omstreeks drie
uur voer het Engelse kustvaartuig
„Hcocreek" uit Londen de haven,
van Burghsluis binnen. Dit 250 ton
metende schip komt een lading gerst
innemen van de fa. Gebrs. Lande-
gent uit Haamstede. Eveneens arri
veerde in de haven een zestal boot
jes van Rijkswaterstaat voor het ver
richten van peilingen.
BURGH-HAAMSTEDE
Jeugdfilms
Verbond voor Veilig Verkeer
De aangekondigde jeugdfilms van
het Verbond voor Veilig Verkeer op
a.s. donderdag worden niet in de
voormiddag gehouden 'doch in de
namiddag, in hotel „Het wapen van
Burgh" te Burgh.
HAAMSTEDE
Vergadering Vogelwacht
De Vogelwacht Schouwen-Duive-
land vergadert vrijdag 1 november
a.s. in hotel Bom. Op deze bijeen
komst zal het woord worden gevoerd
door de bcken'de bioloog drs. J. Men-
nema, die 'het onderwerp „Padde
stoelen" zal inleiden. Uiteraard zal
drs. Mennema ook nog wel aan en
kele andere zaken in de natuur, het
zij direct of terloops, aandacht wij
den. Een veelbelovende avond.
NOORDWELLE
Afd. Plattelandsvrouwenbond
De afdeling Noordwelle en omstre
ken van de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen vergaderde in
hotel „Het wapen van Zeeland" te
Renesse.
De presidente mevrouw Krijger-
Vrij opende deze goed bezochte bij
eenkomst met allen hartelijk welkom
te heten, vooral de medewerkers
van de Iglo-diepvriesproducten N.V."
te Utrecht, mejuffrouw Franke en
de heer van der Werf. Na eer. inlei
dend woord van mej. Franke ver
toonde 'de heer van der Werf een
zeer mooie film over de vangst van
de vis rondom IJsland, de snelle ver
werking en Ihet invriezen van de vis
tot de bekende diepvriespakjes. Men
zag verschillende bereidingswijzen,
in de pauze maakte men in natura
kennis met het gebakken zeepro-
dukt. Het smaakte heerlijk. De Iglo-
film „Van groei tot bloei" liet de be
handeling van groenten zien. Er
worden alleen kersverse groenten
ingevroren, zodat het diepvriespro-
dukt kan wedijveren met de verse
waai- van de groenteboer. Deze groen
ten hebben meestal een lange weg
van tuinder, via veiling, grossier en
winkelier achter de mg eer ze bij
de 'huisvrouw komen. Mej. Franke
besprak de bereiding van de diverse
produkten, waarvan de meeste voor
af niet mogen worden ontdooid, wel
echter met bami en nassi-goreng.
Een zevental artikelen werden ver
loot. Met. een 'hartelijk "dankwoord
aan bei'de medowerkei-s werd deze
gezellige en nuttige avond door de
presidente gesloten.
Naar een nieuwe Cauhrug?
Na een lange pauze is in de bestuurlijke
sfeer weer het woord grachtbrug gevallen.
Op de jongste raadsvergadering werd de
kwestie opnieuw ter sprake gebracht en wie
:al bij die opmerkingeil niet onmiddellijk de
vroegere Caubrug in gedachten hebben ge
kregen? De gedachten van hen die een voet
gangersbrug over de Zoete Gracht willen,
met name voor bewoners van de Malta-wijk,
bleken parallel te lopen met die van de stede-
bouwkundige. Deze opmerking uil de mond
van de voorzitter voedt de hoop, dat er t.z.t.
- in 1904- zo'n brug komt, zij het zeker niet
zo in het groen verpakt als de onvergetelijke
Caubrug van toen.
De volgende vergadering, op 13
november, zal verzorgd worden door
mevrouw Aimée van Tricht, met als
onderwerp „In het land der witte
bergen".
SIRJANSLAND
Bedrijf breidt belangrijk uit
Het in uien gespecialiseerde be-
dryf van de heer D. Heyboer werd in
verband met een steeds groeiende
omzet, geplaatst voor de noodzaak
van uitbreiding.
Met deze uitbreiding is in de af
gelopen zomer een begin gemaakt
en de bcuw is thans van start ge
gaan. Uitvoerder van dit grote pro
ject is de heer L. Tieleman te Nieu-
werkerk. Een groot gedeelte van het
uit ijzer opgetrokken geraamte van
de loods is reeds geplaatst. Wanneer
constant kan worden doorgebouwd,
kan het werk over enkele maanden
klaar zijn. Het nieuwe gebouw zal
van alle gemakken worden voorzien
en is in staat een zeer mime uien-
aanvoer te verwerken .Spijtig alleen
is, dat 'hier ter plaatse niet meer
woongelegenheid is, want voor het
nieuwe bedrijf zullen stellig ook
weer meer arbeidskrachten nodig
zijn. Vele arbeiders hier werkzaam,
worden van elders aangetrokken.
Met het zich vestigen van werk
krachten hier, zou Sirjansland on
getwijfeld gebaat zijn.
Afscheid ds. J. van Vliet
In de middagdienst van zondag 3
nov. hoopt ds. J. van Vliet afscheid
te nemen van de Ned. Herv. ge
meente alhier. Ds. van Vliet, döe
hier werkzaam 'is als hulpprediker,
heeft een benoeming als zodanig
aangenomen als voorganger van de
Ned. Hervormde gemeente te Zuid
laren.
De rassendiscriminatie
PHILADELPHIA, 29-10. Onge
veer 500 negers, voornamelijk jonge
lui, hebben maandagavond in Phila
delphia een zeer rumoerige betoging
gehouden naar aanleiding van de
doc'd van een 24-jarige neger, die
zaterdag door een politie-agent werd
neergeschoten, naar diens zeggen,
omdat de jongeman, betrapt op dief
stal, een mes trok.
Tijdens de 'betoging weiden stenen
•geworpen naar auto's van blanken
BRUINISSF
De Woonruimtecommissie
In de gemeenteraadsvergadering
te Bruinisse. van vrijdag 25 oktober,
waren döor de vijf politieke partijen
die de gemeente rijk is, kandidaten
ingediend voor de commissie woon-
ruimtewel, daar de oude commissie
in dedaatst gehouden vergadering in
haar geheel ontslag had ingediend.
De volgende tweetallen werden aan
bevolen SGP: L. van den Ouden en.
C. J. W. Woïfènsperger; VVD: M.
Verspoor Cz. en H. J. Hage; CH: P.
J. Wil'lemse en C. van der Werf;
P.v.d.A.: M. Bal-van den Ouden en
M. J. Bal-van Herk; AR: D. van den
Berk Wz. en L. bij de Vaate.
De raad' koos uit deze tweetallen
de heren: L. van den Ouden, M.
Verspoor, P. J. Willemse, M. Bal-v.
d. Ouden en L. bij de Vaate. De heer
M. Verspoor (WD) heeft intussen te
kennen gegeven een benoeming niet
te zullen aanvaarden.
ZIERIKZEE
ZIERIKZEE, 28-10'. In de Con
certzaal heeft Shell Nederland Ver
koopmaatschappij N.V. maandag
avond een vrij talrijk publiek ver
rast met een serie films van buiten
gewone kwaliteit. Het zal wel een
coïncidentie zijn geweest, maar toen
de zaal rond half elf uitging zong
de luidspreker: „Het leven kan mooi
zijn". Wie de films aandachtig heeft
bekeken, zal het wel niet tegenspre
ken.
De film „Wrijving" toonde aan dat
in de laboratoria dure en ingewik
kelde proeven worden genomen, om
de nadelige gevolgen van de wrij
ving tot een 'minimum te reduceren.
Zo bij normale luchtdruk heeft men
deze problematiek al een ein'dweegs
onder de knie, maar bij belangrijke
luchtdrukdalingen, wordt de wrij-
vingsproblematiek eerst 'goed inge
wikkeld. Toch komt men in de
praktijk die problematiek tegen en
wie 'in dit verband aan de ruimte
vaart denkt, begrijpt dat men met de
'research voorlopig nog vooruit kan.
Frans lichtvoetig was het instruc
tief ilmpje: „Chaufferen met charme"
met de vrouw aan het stuur als the
ma.
„De gouden landen" toonde enkele
beelden van het Verre Oosten, w.o.
begrepen: Maleisië, Sera wak, Broe-
nei, Noord-Borneo, Indonesië, de
Phi lippijnen, Hon'g Kong, Zuid-Viet
nam, Cambodja, Thailand en Laos.
Deze „gouden landen" zijn geslagen
in de ban van een streven naar. een
hard noodzakelijke prodUkteverho-
ging, waarbij uiteraard de olie een
belangrijke rol speelt. Overal ziet
men ook hier dat 'de wetenschap
toesnelt wanneer de traditionele
kennis tekort blijkt te schieten.
De industrialisatie wordt met
kracht ter hand genomen en het
moeizaam pogen de levensstandaard
te verheffen, heeft ook invloed op
allerlei andere terreinen van het
openbare leven, als bv. het onder-
iv ijs.
Beelden uit' Nigeria
„Een boortoren verhuist" gunde
de zaal een 'kijkje in Nigeria, dn
welk Afrikaans land op grote schaal
oliboringen worden verricht. Na een
mislukte poging verhuist de boor
toren naar een an'dcr onderzoekings
terrein. Zo'n verhuizing over slechte
door dicht oeinvoud leidende wegen,
is een enorm kanvei, dat het uiter
en sneuvelden tal van winkelruiten.
Enkele etalages werden geplundeixl.
De politie, in groten getale uitge
rukt, arresteerde verscheidene beto
gers. Niemand werd gewond.
In St. Louis, Missouri, gaven
maandag .ongeveer 350 Rooms-ka-
tholieken, onder wie vele priesters,
met een défilé en een bijeenkomst
uiting aan hun afkeer van rassendis
criminatie. Vijfenzeventig procent
van de betogers bestond uit blanken.
Ingezonden mededeling
PERSOONLIJKE LENING
Oliemaatschappij verrastte
met magnifiek filmprogramma in de Concertzaal
ste vergt van mensen en materieel.
„De lage landen" is een bekroonde
film, gemaakt onder regie van Geor
ge Slu'izer. De fil mis vooral op de
export gericht en werd recentelijk
o.m. vertoond in Perzië en Thailand,
tijdens het bezoek van het 'konink
lijk paar aan die landen.
Door water bedreigd
Van alle kanten wordt Nederland
door 'het water bedreigd. Het lage
kan dan ook slechts voortbestaan
door de nooit aflatende werkzaam
heid van zijn 'bewoners. Zou Neder
lands première industrie, de water
bouw, worden stopgezet, dan zou
het 'land grotendeels onderlopen, zo
als dat miljoenen jaren 'geleden her
haaldelijk is gebeurd.
Omstreeks (het begin van onze
jaartelling verschijnt de mens hier
voor het eerst; hij kan echter nog
maar weinig aan de strucuur van
het land veranderen; de natuur
daarentegen gaat onophoudelijk ver
der met haar wijzigingen, die op de
ene plaats het land door duinvor
ming beveiligen, maar elders grote
bressen veroorzaken.
Tegen het begin van de Middel
eeuwen is dë mens zozeer gevorderd
dat hij met behulp van dijken de
strijd tegen het water 'kan aanbin
den, een strijd die echter nog lang
heen en weer 'golft. Grote rampen
zijn talrijk.
De wind', tot dusver vijand van de
mens, wordt nu óók zijn vriend: met
de windmolens kunnen voor het
eerst 'grote meren worden droogge
legd. Maar pas na de komst van de
stoommachine, kan de strijd wer
kelijk op grote schaal worden ge
voerd. Door "de verbetering van de
waterwegen geeft Nederland-Delta
gebied' van 'belangrijke stromen -
Europa een snelle uitmonding naar
de overige wereld.
Grote plannen worden in studie
genomen. De Afsluitdijk vormt de
basig van een project lot" droogleg
ging van de Zrihd'eree. De ene pol
der na de andere ontstaat. Dan komt
de stormramp van 1953. Deze maakt
duidelijk dat er 'hard moet worden
gewerkt aan een betere beveiliging
van Nederland, Een reeds bestaand
plan, het Deltaplan, wordt met spoed
uitgewerkt. Het is een gigantisch
project, waarmee de Nederlander
van 'de 20e eeuw z'n klassieke strijd
voortzet tegen zijn vriend en vijand:
het water.
RIJSTPLANTEN
„Planting rice is never fun, Bent
from morn till the set of sun, Never
stand and never sit, Cannot rest for
a little bit". (Rijstplanten is hele
maal niet leuk. Gebogen als je staat
van de morgen tot het dalen van de
zon. Nooit eens staan of zitten. Geen
mogelijkheid om een beetje te rus
ten).
Dit grappige liedje zingen de
meisjes van de Phlippijnen als ze
bezig zijn de bibit (rijstplantjes) in
de natte sawahs te poten. „Never
fun" zingen die meisjes, maar wie
ze gisteravond op het witte doek in
de Concertzaal bezig zag, zal er wel
anders over denken. Het was een
scene van een ontwapenende onge
kunsteldheid en van een ontroeren
de oosterse charme en dat werkelijk
niet alleen omdat de meisjes nog
knap waren ook. Maar het is iets
anders in een luie zaalstoel naar het
rijstplanten te kijken, dan het te
doen, want even later klaagden de
rijstplantsters: „O mijn rug lijkt wel
gebroken", hun benen doen pijn en
hun voeten zijn stijf van het sjou
wen door de natte grond. Wat was
er zo mooi aan de rijstplantsters? Ze
deden hun Werk op het ritme van
de zang en dat is een kunst, die in
het westen al vrijwel verloren is ge
gaan. „Arbeit und Rhytmus" is een
ondenoerp voor een historische be
schouwing, ook al roepen sjouwman-
nen misschien nog wel iets gescan-
deerds als er iets zwaars omhoog
moet worden gesjouwd.
Het oosten gaat steeds een weste
lijker gezicht krijgen en met genoeg
achterdocht bekijkt men zo'n scène
van hardiverkende meisjes, die in
een omkransing van palmengroen
hun werk doen, onder de brandend
hete zon van Luzon. Het zal wel een
grapje voor de film zijn, maar het
blijkt niet waar. Het is helemaal
echt. De meisjes zingen een tradi
tioneel liedje. De scène is zo authen
tiek als wat en ook het zingen van
dat heerlijke liedje in het Engels is
gebruikelijk. „Het oosten ligt achter
bij het westen", maar wie dit ziet
en met dit lichtvoetige liedje nog in
het hoofd, de mistkoude weer in
stapt, begrijpt dat het oosten nog
heel ver voor ligt.
Rijstplantsterljes gaan er op wit,
naar de sawahs. Misschien vandaag
wel of anders morgen. Ze ploeteren
op blote voeten door de modder,
maar hup, één, twee, drie gaan de
tere lichtgroene plantjes de grond
in. Onder de welige zon en bij de
broeikasttempcraluur van de tropen,
zullen ze snel wortel schieten en
„opwaarts vruchten dragen". Dan
komt de oogst. De rijstmesjes blik
keren in dezelfde zon, die de rijst
rjjp stoofde en in bussels gebonden
gaat de oogst naar de schuren. Veel
rijst komt van de velden, maar he
laas het is nog altijd te weinig. De
technici uit het westen zeggen dat
er meer oogsten moeten worden ge
wonnen. Misschien lukt dat, maar
toe hopen wel vurig dat het niet zo
zenuwtergend druk gaat worden
daar bij de palmen, dat de meisjes
niet meer zouden kunnen zingen.
Dan immers gaat er echt heel wat
verloren en verliest het oosten op
ons zijn voorsprong!
EILANDMAN.
I
