Schouwenaar op zoek naar vlinders op
Schouwen-Duiveland
morgen
een belangrijk
bericht voor
autoliefhebbers
i
Een natuurtocht met avonturen
Vrijwilligers naar Kameroen en Brazilië
EXTRA PRIJS
^mSBgt
ZONDAG
DUBBELE POT
kleintjes ui
het tinne:
Was de maand mei 1962 bepaald
guur te noemen, ook het begin van
juni bracht nog geen temperaturen
om over te roepen. Vanaf de tweede
week kwam er echter verbetering
en het gezdcht van de R.I.V.O.N.-en-
tomoloog Boer Leffef (die in verband
met zijn onderzoek naar de Schouw -
se vlinders enkele weken hier ver
bleef) klaarde dan ook aanmerkelijk
op. Uitgesproken enthousiast werd
hij echter toen een paar vroege va
kantiegangers ons vertelden, dat 2e
op een fietstocht in de buurt van
Elikerzee (aan de noordzijde van
Schouwen) langs de weg een vlinder
hadden gezien, die opvallend geel
gekleurd was met zwarte randen
Zou het een Gele luzerne vlinder (Co-
lias hyale L.) geweest zijn, een van
onze trek/vlinders Of was het
„maar" een 'gewoon Koolwitje (Bie-
riis brassicae L.) Dat kan soms ook
fraai geel „bepoederd zijn. We lieten
de gasten een paar 'gekleurde afbeel
dingen aten. Zij hielden het perti
nent op hyale We besloten daarom
in de 'komende dageru extra goed uit
te kijken.
Dat had in zoverre succes, dat we
op 14 juni onze eerste Atalanta (Va
nessa atalanta L.) zagen, in een tuin
van een villa aan de weg Burgh-
Westensohouwen; een mooi neg gaaf
exemplaar. En de volgende dag bleek
de atalanta-trek zich al een paar ki
lometer meer naar het oosten te heb
ben voortgezet, want teen zag ik
twee 'exemplaren in onze 'boomgaard.
Ik was aani 'het werk in een perceel
zwarte 'bessen, aan de westzijde 'be
grensd 'door elzen en wilgen, aan de
tegenoverliggende zijde door ihoog-
opgaande Italiaanse populieren. Hier
tussen, lekker- 'in de luwte, kwamen
ze zich af en toe een poosje koeste
ren op een besseblad, om even later
getweeën weer op te vliegen, soms
wel tot twintie meier hoog, waarbij
ze het gehele 'luchtruim boven de
bessen (1.500 m-) nodig 'hadden voor
hun wilde spel.
Luzcrnevlinders
De eerstvolgende zondag, 17 juni,
bracht heerlijk zomerweer. We had
den onszelf voor de namiddag een
fietstocht beloofd 'door het uiterste
zuidwesten van 'het eiland. Vroeger
had 'ik daar aan de zeedijk ook wel
iltrzernevl'inders waargenomen, maar
dat was vele jaren geleden. Zouden
ze (en de trekvlinders in het alge
meen), indien ze oo hun trek de kust
velgen, hier in de zuidwestpunt soms
het eerst het eiland bereiken en zich
van hieruit over Schouwen versprei
den
We fietsten langs „Kraaijenstein".
nu een boerderij, maar -tot het eind
van de vorige eeuw een kasteel. De
grachten, die om en door de boerde
rij lopen, en de oude brug herinne
ren nog aan het voormalige slot. Het
hoogopgaande geboomte, dat nog net
voor d'e overstroming van 1953 ge
spaard bl'eef, doet weld'adis aan in
de overigens kale polder. Enkele wa
terhoentjes schoten schichtig weg in
het riet en 'lieten ihet gladde water
oppervlak van 'de gracht 'even rimpe
len.
Er moge dan weinig houtgewas te
zien Zijn, 'het landschap van de voor
malige polder Burgh- en Westland
(nu opgenomen 'in 'het Waterschap
Schouwen-DuiVelanld), dat zich 'in
zijn zondagsrust tussen de duinen
en de zeedijk voor ons oog ontrolde,
Wa9 in alle opzichten boeiend. Goed
uitkijkend fietsten wij verder.
Dan ineens de uitroep van Leffef:
„Cardui DaarEn daar, en nog
éénWe vielen van de fietsen.
Langs de wegrand, op de in bloei
Staande polletjes rode klaver zaten
ze, zich tegoed doend aan de nectar.
En ook verder op onze tocht zagen
we er nog heel wat. Zeker wel vijf
tig. Overal waar klaver van beteke
nis te zien was zaten ze. Zou 1962
dan eindelijk weer eens een jaar
gaan worden van de Distelvlinder
(Vanessa cardui L.) Dit prachtige
dier is een van onze meest indruk
wekkende trekvlinders, die zijn tocht
naar hier in Noord-Afrika, tot zelfs
bezuiden de Sahara, aanvangt.
En zo bereikten we de zuidelijke
zeedijk. Over ongeveer dertig a veei-
tig meter lengte loopt hier een
strookje „niemansland" evenwijdig
met de onder langs de zeedijk gele-
genrijweg, slechts daarvan geschei
den door een ziltige sloot. Het land-
strookje was voornamelijk begroeid
met lang gras, maar hier en da'ar
waren er gedeeltes waar veel klaver
voorkwam, volop in bloei. En ook
bier Distelvlinders bij de vleet. Maar
wat was dat Helemaal aan het an
dere eind bewoog het zich voort
Oranjegele vlinder
Een oranjegele vlinder. „Dat is
hem", juichte Leffef, smeet zijn fiets
neer en holde het terreintje op. Zijn
ren eindigde in een fraaie zweefduik
gepaard gaande met een formidabele
zwaai van het vlmdernet, en vei--
dwenen was hij in het lange gras.
Zijn aktiviteit had echter niet het
gewenste resultaat; het dier ontsnap
te en verdween met fikse vleugel
slagen snel over 'brede sloten en ak
kers in de rdohtinig van de vrije ho
rizon, maar 'had zich gelukkig dui
delijk laten hei-kennen. Het was een
wijfje van de Oranje luzernevlind'er
(Colias croceus Fourcroy), ook een
trekker. In 1962 was hij hier op
Schouwen zeldzaam. Voor mij zou
het tot 15 september duren voor ik
er 'een tweede exemplaar van zag.
Dat wa9 aan de zeedijk zuidoostelijk
van Z'ierikzee.
Maar, we waren eigenlijk deze
middag op Weg gegaan in de hoop d'e
Gele luzernevlinder te zien te krij
gen, en dat wilde nog niet lukken.
We konden moeilijk aannemen, dat
die vakantiegangers nu toevallig de
enige hyale op Schouwen hadden
gezien. Zo denkend bestegen we de
zeedijk, waardoor we een prachtig
uitzicht over d'e Oosterschelde 'kre
gen. Het 'eiland Noord-Beveland lag
recht voor ons. En wat meer naar
rechts doemden de silhouetten op
van het oude stadje V'eere met daar
achter de Middelburgse Lange Jan.
Via de Zieriikzeese St. Lievens Mon-
druk in de weer met vlinders
AMSTERDAM, 4-9. Nog dit jaar
zullen groepen jonge vrijwilligers in
het kader van het „jongeren vrijwil
ligers programma" naar projekten in
Kameroen en Brazilië vertrekken.
De groep voor Kameroen, die uit
twaalf dames en twaalf heren en
twee leiders bestaat, is reeds in op
leiding en zal' 20 november per boot
naar Afrika vertrekken. De stand
plaats van de meeste deelnemers
wordt Bambui, waar men zal trach
ten 'het na het vertrek van de En-'
gelsen in I960 gesloten landbouw in
stituut weer te openen. Hier zullen
de tien landbouwkundigen voorna
melijk werkzaam zijn. Voorts be
staat het gezelschap uit vijf dames
en heren, die gespecialiseerd zijn als
sportleiders en in handenarbeid, vier
huishoudkundigen, een verpleegster,
een vrouwelijke dokter, een admini
strateur. een drukker en een statis
ticus. De laatste twee zullen voor
ingezonden mededeling
lichting gaan geven aan respektieve-
lijk de staatsdrukkerij in Bu'ea en
'hot ministerie -voor statistiek.
Achttien kandidaten
Voor het projekt 'in Brazilië de
bouw van een opleidingsinstituut
voor verpleegsters en de bouw van
een algemeen ziekenhuis in de stad
Camptina Grande en daarnaast het
ter hand nemen van de wijkverple
ging in deze stad! en de wijde omge
ving zijn 'thans reeds achttien
kandidaten uit 400 gegadigden gese
lecteerd. De opleiding van deze groep
■begint óp 1 oktober en zal voor het
eind van dit jaar afgerond moeten
zijn. Verwacht wordt dat deze groep
voor 1 januari 1964 dn Brazilië zat
zijn aangekomen.
De Wereldraad van Kerken zal
het aanbod van de Westduitse rege
ring om vier miljoen dollar ter be
schikking te stellen voor kerkelijke
programma's inzake technische bij
stand nog nader in overweging ne
men.
Dc secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Oo Than.L, heeft
•besloten de Ni'geriaan Godfrey Ana-
chree naar Lissabon te zenden. Ana-
chree is 'een. van de V.N.-secretaris
sen onder Oe Thant.
AMSTERDAM. De Nederlandse
Jeugd Gemeensdhap heeft het ini
tiatief genomen voor een campagne
onder dc Nederlandse jeugd (iot 25
jaar) om de Europese gedachte te
versterken, waarbij vooral als taak
van het vernieuwde en verjongde
Europa wordt gestold: dienst aan de
wereld.
ROTTERDAM. Een, matroos van
h'et victualiënJV'aartuig „Rovi I", d'e
16-jarige W. V. uit Rotterdam, is lih
dte Koningshaven, ter hoogte van' het
Antwerpse hoofd in het water ge
vallen en verdronken. De .rivierpoli
tie heeft het stoffelijk overschot op-
gedregd.
Verfoeide N.S.-pet
UTRECHT. 4-9. Hel bestuur
van de federatieve spoorweg-
vakvereniging is allerminst
tevreden met het huidige
hoofddeksel, dat het uniform
van de N.S.-man bekroont. In
de jongste aflevering van het
verenigingsblad, constateert
mendat hel gehele spoorweg
personeel de pet verfoeit. De-
pet is oorzaak van haaruitval,
kaalhoofdigheid, schimmel, ge
brekkige ventilatie en andere
euvelen. Voorts bevordert het
hoofddeksel het transpireren,
waardoor de 'pet een vettig
onding wordt. Men heeft
doorlopend het gevoel of men
met een klemband loopt, aldus
de federatieve spoorweglieden
die de pet verder kwalificeren
als ongezond, onpraktisch,
oudheidkundig en onbenullig.
Zij wensen iets heel anders,
namelijk een lichte, fleurige,
luchtige hoofdtooi, die fijn van
kleur is. Dit en de nodige
'i verbeteringen aan snit, model,
i kleur en maal van de rest van
i het uniform, zullen het uni-
i form van de spoorman dan
i pas maken lot een werkelijk
1 visitekaartje, aldus de federa-
i tieve vakvereniging.
nJaAd
Ingezonden mededeling
Wy ontvingen een overdruk
uit „De Levende Natuur",
waarin de heer J. P. C. Boot
te Burgh een artikel heeft ge
wijd aan het vlinderleven op
Schouwen-DuivelandHoewel
het merendeel van onze lezers
wellicht niet aan „vlinderen"
zal toekomen, menen wij toch
het artikel hier te moeten
overnemen, inzonderheid met
het oog op echte belangstel
lenden. In het algemeen is het
interessant te lezen, welke
avontmirtjes eeil vlinderjager
in deze contreien kan mee
maken.
stertoren kwam onze blik in het
meer dichtbije Schouwse landschap.
En daar ontdekten we, als blikvan
ger middenin het groene akkerland,
een koolzaadveld in volle bloei. Daar
hadden we nog een goede kans
Toch gevonden
Na een half uur fietsen bereikten
we de akker vol geurende gele bloe
men, die op deze warme namiddag
wel een grote hoeveelheid nectar
moesten produceren. Het was er dan
ook e.en waar rendez-vous voor al
lerlei vliegende dnsekten. Uiteraard
gng onze 'aandacht nu in hoofdzaak
naar de vlinders. Natuurlijk werd
dia 'hoofdmoot gevormd door grote en
kleine witj'es. Of deze laatste Knol-
lenwitjes (Pieris rapae L.) of Kleine
•geaderde witjes (Pieris napi L.)
mogelijk cok beide soorten wa
ren, konden we van de slootkant af
niet vaststellen. Om het gewas niet.
te 'beschadigen waren we n.l. aan de
kant blijven 9taan. En, de meeste
dieren bleken toch wel zo vriendelijk
af en toe ook eens dichtbij ons langs
te vliegen. Zo zagen we, behalve de
reeds genoemde witjes, de Distel-
vlinder weer goed vertegenwoordigd
en verder een Kleine vos (Aglais ur-
ticae L.), een Vuurvlindertje (Lycae-
na phlaeas L.), een Hoöibeestje
(Ccencnympha pamphilus L.) en en
kels Gamma-uilen (Autographa gam
ma L.).
Tot enze grote vreugde vertoonden
zich eindelijk ook enkele Gele lu-
zern'evlinders. Die zorgden er voor,
dat onze toöh al geslaagde vlinder-
speurtocht een pakkend slot kreeg.
E'en mooiere afsluiting hadden we
ons niet kunnen wensen.
NAARDEN. In de burgerzaal van
het stadhuis in Naarden heeft de
president van Lions International de
heer Aubrey de Green een toespraak
gehouden tijdens de bijeenkomst van
afgevaardigden van Nederlandse li-
ons clubs. Ei- waren vijftig clubs ver
tegenwoordigd door ongeveer twee-
honderd afgevaardigden.
HILVERSUM. - De K.R.O.-radio
zendt op dinsdag 10 september een
klankbeeld van circa een half uur
uit over 'het politieke streven van
Indonesië's president Soekarno. In
dit progiamma 'komen aan het woord
president Soekarno zelf, de Indone
sische zaakgelastigde in Nederland,
dr. Moh. Sjarif en mr. Wiarto, pers-
attaché in Den Haag.
ZAANDAM. De 66-jarige 'heer J.
B. uit Zaandam 'is verdronken. De
man had een roeibootje geleend van
de buren. Doordat hij slecht ter been
was is hij bij Ihet instappen waar
schijnlijk 'gestruikeld en in het wa
ter gevallen. Toen omstanders hem
vonden was hij reeds overleden.
's-HERTOGENBOSCH. De eerste
serie toeristische fietspaden in mid
den-Brabant. twee in het gebied van
de Loonse en Drunense duinen, is
gereed gekomen. Maandag 16 sep
tember zullen nieuwe paden offici
eel in gebruik worden genomen.
ROTTERDAM. De direktie van de
Holland Amerika Lijn heeft aan de
Rotterdamse Droogdbk Maatschappij
opdracht gegeven tot de bouw van
een nieuw vrachtschip, bestemd voor
de North Pacific Coastdlienst van de
ze rederijHet nieuwe schip zal een
inhoud hebben van 12.000 ton dead
weight.
HENGELO. - Minister Toxopeus
heeft in Hengelo het nieuwe stadhuis
van Hengelo officieel geopend. In de
grote centrale 'hall hadden ongeveer
duizend genodigden plaats genomen
toen trompetters van het Overijssels
Philharmomsch Orkest op een der
hooggelegen 'balkons een speciaal
voor deze 'gelegenheid gecomponeer
de in-trada van August Vörding blie
zen.
DEN HAAG. Prof. di\ H. J. Witte-
veen, minister van Financiën, zal op
8 en 9 September de driemaandelijk
se conferentie van ministers -van fi
nanciën uit d'e zes E.KG.-landen bij-
wenen, die dit keer op het kasteel
De Menars in 'het Franse departe
ment Lo'lr-et-Cher wordt gehouden.
NIJMEGEN. Drie grote vrachtau-
to's en twee 'aanhangwagens, waar
in de autoscooter van de 'kermisex
ploitant 'de heer D. Sipkema, van
Nijmegen naar Leiderdorp zou wor
den vervoerd, zijp bij een brand ver
loren 'gegaan. De iheer Sipkema had
met zijn autoscooter op het 'terrein
van de Europese landelijke markt op
het Goffert-complex gestaan.
•DELFT. - De commissie voor de
collecti'eve 'propaganda van het Ne
derlandse boek zal op 25 en 26 okto
ber in< het Prinsenhof te Delft een
'kinder- en j'eu'gdboekeneohgres hou
den'.
WASSENAAR. Mevrouw P. van
der Pol-Posthuma ,uit Wassenaar zal
op 11 september in Tokio voor het
'eerst de door haar ingestelde gouden
ere-penning ter herinnering aan haar
echtgenoot, prof. dr. B. van der Pol,
ui treiken aan de ra dio - sterrenkun
dige prof. Martin Ryle uit Cambrid
ge.
W - «li"
ÏHSË! 'v
Soekarno moet rusten
DJAKARTA, 4-9. President Soe
karno van Indonesië, wiens gezond
heidstoestand al enige tijd te wensen
overlaat, heeft van zijn artsen te ho
ren gekregen dat hij all eer. door
veel rust weer gezond kan worden.
Hoe kan ik rusten, er zijn nog vele
problemen die moeten worden op
gelost, zo zei de president woensdag
tót verslaggevers na een vergade-
i-ing van de ministerraad. Soekarno
staat voortdurend onder controle
van een team van zeven Chinese ge
neesheren.
Zuigermotor exit
SCHIPHOL, 4-9. Langzaam maar
zeker verdwijnt dn het luchtverkeer
over de Oceaan de zudgermotor met
zijn; propellers om plaats te maken
voor 'de moderne straalmotoren. Op
29 september bereikt Pan Ameri
can World Airways in dit opzicht
een mijlpaal. Op 'die datum begint
haar 'herfst- en wintel-dienst met een
totaal van 250 vluchten per week
over c Stille en de Atlantische oce
aan, zonder een enkel vliegtuig m'et
d'e conventionele zuigermotoren.
RIO DE JANEIRO. In de Brazili
aanse staat Mimas Gerais zijn twaalf
mensen om het leven gekomen toen
de vrachtwagen, waarmee zij op
weg waren naar een voefbalwed1-
strijd, in een ravijn stortte. De
chauffeur blij'kt dronken achter het
stuur te hebben gezeten.
VOOR DE VROUW
Woninginrichting komt met noviteiten
Het najaar staat voor de deur.
Dat betekent een drukke tijd voor
de groothandel in woningtextiel. Een
extra drukke tijd zelfs, omdat deze
herfst ,naast de zogenaamde uitpak -
kerijen voor de winkelier ook nog
een textiel jaarbeurs en een vak
beurs'voor meubelen en woningtex
tiel brengt.
Bij-reik van deze gelegenheden zal
de woninginrichter tal van novitei
ten gepresenteerd krijgen.
Zo neemt bij de meubelstoffen de
betekenis van de weefstoffen toe,
waarbij opvalt dat de strepen aan
populariteit hébben ingeboet en dat
de dessinering sterk veld wint. Ook
zijn er grover weefstoffen met een
duidelijke structuur tegenover het
fijïiére, gladde goed. Toenemend ds
nog steeds de toepassing van de
kunstvezel draion met al zijn vele
mogelijkheden. Naast de cretonnes
vallen dit jaar vooral de gobelins
op. die veel voor Windsor-meubelen
gebruikt worden. En wat de kleuren
betreft: de sombere Scandinavische
tinten moeten plaatsmaken voor
heldere, blij stemmende klem-en als
lichtgeel en oranje.
Als reactie op de in de laatste ja
ren steeds ingewikkelder en veel
kleurige geworden motieven van
di'ukstof-gordijnen brengt een firma
dit jaar frisbedrukte gordijnen met
eerlijke kleurva'kken en weinig ge
compliceerde figuratie naar onbwer-
pen van de kunstschilder Gen! Peter.
Vao;r de kinderkamer is er weel
een nieuw Jip-en-Janneke gordijn
in de venna arde prentedoekserie,
terwijl pok „De Drie Paardjes" van
Piet Worm het op het gordijn bij
zonder goed doep.
Het-rbekende leerdoek skaiflor, in
niet minder dan twintig kleuren
verkrijgbaar, kreeg nog aanvulling:
skai-amilin, dat in vijf bruintinten
wordt «.gebraoh't.
De voordelen van deze be'kledings-
stof zijn: hoge krasvastheid, gemak
kelijk onderhoud, vuil afstotend e.d.
Interessant is ook skai-velissa - in
drie kleuren - dat, hoewel '1 kunst
leer is, sterk doet denken aan suèd'c.
Voor ziekenhuizen, cantine's, film
zalen e.d. is er dit jaar hot, zg. ver-
duisteringsplastlc, dat do voorkeur
verdient boven verduisteringsrubber
daar het ï-eukloos is en kras- en
barsbvrij.
Daarenboven is het door verschil
lende kleuren en een dessinering
bepaald gezelliger dan het zwaife
rubberdoek.
Veel nieuws dus voor het Neder
landse interieur. Geen gemakkelijke
keuze voor 'de woninginrichter, die
binnenkort op de beurs of de uit-
pakkei-ij zijn nieuwe collecties moet
samenstellen.
„Lache pidemie
in Afrika
DAR-ES-SALAAM, 4-9. Op
een meisjesschool in een dorp
je aan het Victoria-meer in
Tanganjika begonnen gerui
me tijd geleden twee meisjes
achterin de klas te giechelen.
De onderwijzer gaf hun een
strenge vermaning, maar het
giechelen ging door, nam toe
en verspreidde zich al spoedig
over de gehele klas. Weldra
was de hele school ten prooi
aan lachstuipen en moesten de
klassen naar huis worden ge
stuurd. Toen de meisjes thuis-
kivamen bleken zij echter ook
hun familieleden aan te ste
ken en spoedig daverde het in
het dorp i->an de lach. Sinds
dit aan het begin van dit jaar
gebeurde, hebben al ruim
duizend mensen in hel district
aan deze „ziekte" geleden, zo
heeft een medisch team, dat
hiernaar een onderzoek heeft
ingesteld, kortgeleden bekend
gemaakt. De betrokken artsen
zijn van mening, dat hier de
nodige aandacht aan moet
ivorden geschonken in het be
lang van de volksgezondheid.
In het jongste nummer van
het Centraal-Afrikaans me
disch tijdschrift zeggen zij, dat
de ziekte waarschijnlijk een
vorm van massahysterie is.
Vooral schoolkinderen zijn
hiervoor vatbaar gebleken,
hoewel ook volwassenen door
de ziekte zijn „aangetast". De
medici hadden geconstateerd,
dat zich geen koorts voordoet
maar dat de ogen van een
„lijder" wijd opengesperd
staan en dat men, als men be
smet is, enkele weken niet
kan werden. Zij hebben een
voortzetting van het onder
zoek aanbevolen en tevens
aangedrongen op een bestu
dering van de culturele ach
tergrond van de bewoners van
dit district. Volgens de laatste
berichten heeft de epidemie
zich uitgebreid tot Oeganda.
Elders in dit nummer treft men een artikel aan over de nieuwe zaken,
die in hel kader van de woninginrichting, thans dc aandacht vragen.
W[} herinneren er aan hoe na de ramp de Schouwen-Duivelandse be
volking noodgedwongen zich zeer intensief met dit probleem moest
bezig houden. Tien jaar geleden stond iedereen voor de noodhaak een
nieuw woninginterieur te scheppen. Belangrijk werk is toen gedaan
door de Ned. Bond van Plattelandsvrouwen, die o.m. reizende tentoon
stellingen organiseerde (de foto geeft er een beeld van), waarop men
kon zien hoe het moet en hoe niet. Na tien jaar zal er hier cn daar
weer wel wat veranderd zijn of worden en nog altijdgeldt de vraag:
„hoe maak ik mijn huis comfortabel, gezellig en stijlvol:'" Een belang
rijke vraag. want, hoe veel uren moet de Nederlandst
dwongen niet binnenshuis verkeren?
\eltung-
mens noodge-
