De toestand in de land- en tuinbouw op Schouwen-Duiveland
Schoolkinderen zijn
gezonder dan ooit
Geen schaarste op de botermarkt,
maar een gezonde en normale situatie
WOLKBREUKEN EN WINDHOZEN VEROORZAKEN SCHADE
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 22 augustus 1963 No. 19432
De maaidorsers verschenen weer op het land
WESTHOEK, 20-8. Met de beste verwachtingen zijn de landbouwers
dit voorjaar aan de bewerking van hun landerijen begonnen. De grond
werd na een strenge vorst die altijd goed is voor de landbouwgronden,
opengereden, gesleept, gecultivatord en geëgd. Na het gereed komen
van het zaaibed werd het allerbeste zaad besteld en ook dit ging in vol
vertrouwen in de bakken der zaaimachinees, die het op de juiste diepte
in de grond brachten. Al deze werkzaamheden werden zorgvuldig uit
gevoerd en de ene boer gebruikte wel eens een ander ras dan zijn buur
man, die hier misschien wat meer in zag, maar uiteindelijk lagen de
landerijen er als pas aangereven tuintjes bij te wachten op de ontkie
ming der zaden.
Hot voorjaar was erg meegaande,
beha'lve enkele water-uitschieters,
doch over het algemeen was de op
komst en de eerste groei goed. Hier
en daar vroeg een perceeltje bieten
neg wel eens om een bemesting in
de vorm van wat kalksalpeter, dat
na een week wachten en een buitje
al zichtbaar was in de groei en de
kleur van het blad. Ook de granen
beloofden veel en sommige percelen
waren al spoedig te zwaar. De boe
ren kregen toen te maken met een
periode van veel buien diie plaatse
lijk nog al veöl regen brachten. Het
schoonhouden der bieten liep bijna
iedere boer uit de hand en met
kunst en vliegend schrepelwerik
moest later een extra-uitgave geno
teerd worden om ze weer schoon te
krijgen. Hier en daar kregen enkele
stekels het op hun heupen zodat de
tarwe nog eens doorgelopen moest
werden om dit hinderlijke onkruid
te vernietigen. Oök de luis in de
bieten bleef dit jaar hardnekkig
aanvallen en de bestrijding 'hiervan
kostte meer geld dan normaal.
En zo naderde de oogsttijd, een
tijdsperiode waarbij de por tem on-
naie van elke .boer in de open lucht
ligt. Het eerste *vlas werd geplukt
en ondanks goede verwachtingen
viel het tegen. Er zat geen gewicht
in de schranken, en dat is bij velen
de hoofdzaak. Dit was mede een
gevolg van de slechte bevruchting
der bloemetjes waardoor maar wei
nig zaad tot haar recht kwam. De
vlasprijzen waren redelijk en er was
tamelijk vraag. Door het slechte
weer en andere oogstwerkzaamhe-
den kon het Vlas nog niet op klam
pen gezet worden.
Heel voorzichtig kwam dan de
erwtenmaaier het land opgereden
om de erwtenstrookjes af te maaien.
Zo op 'het eerste gezicht waren deze
peulvruchten tamelijk goed, doch
toen ze na een droogpericde op de
ruiter gingen, voelde de boer al
DEN HAAG. 21-8. De voorzitter
van het Produktschap zuivel Ir. B.
van Dam heeft woensdagmorgen ztfn
vorige weck gedane mededelingen
over de situatie van de Nederlandse
botermarkt nog eens herhaald in een
openbare vergadering van het schap
welke woensdagmorgen in Den Haag
is gehouden. Hij zcidc dat cr geen
schaarste bestaat op dc botermarkt.
Er is geen enkele reden tot be
zorgdheid Er bestaan geen indruk
wekkende 'verschillen tussen de pro-
spoedig dat het gewicht niet bijster
groot was. De boeren die hun erw
ten al lieten dorsen weten de op
brengst reeds. Het Viel tegen en het
resultaat varieert in de Westhoek
van 5-14 mud per gemét. Bovendien
is 'de kwaliteit niet best en er ko
men veel gevlekte' erwtjes voor.
De granen
Inmiddels is de gerst zo goed als
afgestorven en een groot gedeelte
der landbouwgronden gaat geel
'kleuren. De combines worden over
al te voorschijn gehaald, nagezien,
proefgedraaid en goed ge„smouten",
want aan deze dure apparaten mag
in deze periode niets mankeren.
Voor een laatste controle toeren de
monteurs van de verkopers nog eens
rond en op een goede dag na een
leklker drogend voormiddagzonnetje
draait het eerste gevaarte de gerst
in. De boer roert nog eens in de
graantank, bijt eens op een paar
korrels en het woord „zochte" komt
over zijn lippen. Toch maar door
draaien en als ide eerste 'briefjes
van het verzamelstation binnenko
men blijkt het dat er een flink per
centage vocht in zit. Des avonds als
het perceel klaar is, de gerst afge
leverd en de briefje op tafel liggen,
kan er gerekend worden.
Het valt tamelijk mee met de
gerst en in de Westhoek loopt de
opbrengst van 22-28 mud. De korrel
is dit jaar wat aan de kleine kant,
en naar het' er voorlopig uitziet is
de prijs ook niet zo hoog als in 1962.
De hevige regen van dinsdag heeft
aan de nog niet geoogste gerst geen
goed gedaan.
Een enkele boer durfde het aan
om wat tarwe te combinen. Ogen
schijnlijk is de tarws-oogst goed en
die enkeling die zijn oogst binnen
heeft komt aan de 25 mud. Hier en
daar komen veel loze korrels voor.
Het vochtgehalte was nog tamelijk
duktie en de consumptie zoals voor
gaande jaren. Maar er bestaal een
gezonde en normale situatie. Het be
sluit 2.000 ton boter te importeren 'is
een bewust getroffen maatregel om
de situatie veilig te stellen. Stabili
satie van de prijs achtte 'hii voorts
belangrijk.
Ir. J. B. Ritzema van Ikuma zoide
onder meer dat men voor het vol
gende jaar rekening zal moeten hou
den met ëen lichte verhoging van de
leveringsprijs. Stabilisatie van de
prijs is van groot belang. Er mogen
hoog, dus schijnbaar was de korrel
neg niet droog genoeg.
De aardappelen
Over de aardappels is niemand
optimistisch gestemd en men fluis
tert hier en daar al over een tweede
aardappeldrama. De opbrengst is
goed doch de prijzen zijn laag. Hier
en daar komt reeds wat kwaad voor
in de vruchten en zij die hun gewas
nog zuiver hadden, hebben deze
week gauw het loof doodgespoten,
zodat de infectiebron is verdwenen.
Op de beurs in Zierikzee ging vo
rige week ihet praatje dat de 'boeren
kwaad waren en de aardappels ook.
De tamelijk natte zomer maakte
dat de bietenwortel niet diep hoef
de te gaan om vocht te vinden en
dat betekent voor de biet een voor
deel maar voor de boer een strop,
want de pee blijft dan maar klein
en kort, dus laag in gewicht. In
drege zomers (die altijd goed zijn,
zeggen vele boeren), gaat de wortel
de diepte in en de oppervlakte wordt
groter en tevens het gewicht. Een
mooie droge nazomer kan hier nog
wel iets goeds aan doen, doch men
moet toch gaan rekenen met de eer
ste leveringen die over een week of
4 a 5 plaats zullen hebben.
Over het algemeen genomen geen
optimisme op landbouwgebied uit
de Westhoek.
Ook in de fruitteelt en in de tuin
bouw beslist geen stemming om de
vlag voor uit te steken. In vorige
jaren begon de eerste fruitafzet al
tijd met (heel goede prijzen, doch
1963 maakt hierop een uitzonde
ring. Diverse factoren zijn de oor
zaak van deze lage prijzen. Zo ko
men diverse rassen dit jaar gelijk
te rijpen en daar weid 'dit jaar de
Yellow de dupe van. Hij werd met
glans verslagen door zijn gekleurde
broeder en nieuweling op de fruit
markt de Stark Earliest, ook wel
Scarlet Pimpernel genaamd. Het
harde groen van de Yel'low dat nog
maar nauwelijks een gele blos te
voorschijn kon toveren verdween
dan ook geheel tegenover de prach
tige rode gloed van deze fijne nieu
we tafelappel. Tijdens een normaal
jaar, waarin de Yellow op tijd, dus
ongeveer half juli rijpt, komt de
nieuweling pas een week later. Nu
zitten deze beide appels elkaar in.
het vaarwater en de Yellow was de
dupe en bleef ver onder de 1962-
prijs. Overigens was zijn opbrengst
goed, evenals de kwaliteit. Inmid
dels is nog een zwakke 'broeder op
de appelmarkt verschenen, nl. de
Perzikappel. Ook hier komt deze
appel in het gedrang met andere
betere soorten, waaronder de Beau
ty of Bath. De gevolgen zijn voor
de Perzikappel dan ook niet opwek
kend en de prijs is laag. Deze week
worden de eerste Predose aange
voerd en gaan ze 'dezelfde weg als
hun zusters, de Ooipskin'derpeer
achterna, dan zit 'het wel goed. Deze
laatste brachten vorige wee'k goede
prijzen op. En nu maar afwachten
wat de resultaten zullen zijn van
de éénmalige verpakking.
De 'bramentélers maken goe'de
prijzen voor 'hun product, dodh in
d'e speciale tuihbouwbranühe zit het
niet mee. Vooral de komkommers
waren goedkoop en oök 'de tuinders
in de Westhoek deelden in de tijde
lijke malaise. Een andere groente,
waarvan grote massa's in de West
hoek geteeld wordén, betekenen
stroppen. Het is de dubbele prin-
cessebcon. Veel particulieren heb
ben een hoekje bonen om hiervan
wat te veilen of te verkopen aan de
badgasten. De kosten kom'en er nau
welijks uit dit jaar. Andere zomer
groenten doen het redelijk wel.
Bezien we het algemene agrari
sche beeld in de Westhoek dan moe
ten we constateren dat d'e aanvang
van de oogsttijd niet best zit. Ook
de geldelijke opbrengstten vallen te
gen. Mogelijk 'dat speciaal in de
fruitteelt het herfst- en wiriterfruit
wat gaat optrekken.
geen plotselinge grote schommelin
gen optreden, maar de prijs behoeft
natuurlijk niet constant te zijn. De
aanloop lot de prijs die er in E.E.G.-
verband zal moeten 'komen kan niet
mathematisch worden berekend, al
dus dit bestuurslid. Hij meende dat
er te discussiëren valt dn 'besloten
vergadering over een verhoging
van de boterprijs met 20 cent per
kilogram.
b De 29-jarige machinist L. S. uit
Rüblanden 'bij Pegnitz in Beieren is
overleden nadat hij een flinke slok
appelsap 'had gedronken. In de fles
bleek een wesp te zitten, die de man
een dodelijke steek 'in d'e slokdarm
toebracht.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepbaar: F. C. M. Roodenburg,
Vlaardingen en ds. P. C. Petlinga,
laastelijk pred. te Hamburg.
Benoemd tot vic. te Grijpskerke:
mej. H. Valk, Hilversum.
Beroepen te Daarle (toez.): kand.
C. Snoey, Utreoht; te Tange-Alte-
veer (toez.): kand. K. Schaap, Hui
zen (N.H.); te Papendreeht: L. Kie
vit, Putten; te Zevenhuizen (Gron.):
G. v. d. Meulen, Garijp.
Aangenomen naar Klooster-Ter
A pel (toez.): P. C. Diok, Nuis-Nie-
bert.
Ger. Kerken
Tweetal te Leeuwarden (vac. H. v.
Benthem): A. Nagelkerke, Overschie
en dr. J. Rinzema, Aalten.
Qhr. Ger. Kerken
Tweetal te Ermelo: J. Kampman,
Rijnsburg en M. Vlietstra, IJmuiden.
Beroepen te Thesinge: J. Vogel,
Steemvijk.
Koninklijke belangstelling voor
„Oecumenisch Jongerencongres"
DEN HAAG. - Het „oekumenisch
jongerencongres 1963", dat op 28 sep
tember in de Margriethal in Utrecht
wordt gehouden, mag zich in konin
klijke belangstelling verheugen. De
organisatoren verlegen woordigers
van de oecumenische jeugdraad in
Nederland en de 'katholieke jeugd
raad voor Nederland) hebben op een
persconferentie in Den Haag kunnen
mededelen, dat H.K.H. prinses Irene
het congres als deelneemster zal bij
wonen. Voorts zullen de kosten van
het congres, waarvoor een 5.000 jon
geren van 16 tot 30 jaar worden ver.
wacht, gedeeltelijk 'bestreden worden
uit de opbrengst vani het album met
grammofoonplaten van de kerkdienst
bij de begrafenis van koningin Wil-
'htelmina.
Het congres heeft als thema „vijf
broden en twee vissen", geïnspireerd
op het 'bij bel verhaal Van d'e spijzi
ging der vijfduizend door de won
derbare 'broodvermenigvuldiging.
TILBURG. In het oostelijk stads
deel van Tilburg is dinsdagmiddag
schade aangericht door een wind
hoos, die gepaard ging met onweer
en zware regen. Aan de Ringbaan
oost zyn daken van huizen gerukt,
lalrjjke bomen in straten en plant
soenen zjjn ontworteld. Ook zjjn veel
televisie-antennes gesneuveld.
De windhoos heeff voor duizenden
guldens schade aangericht. Van het
westen uit trok de storm teen spoor
Van vernieling over het centrum van
de stad1. In het oostelijk stadsgedeel
te ten zuiden en tien oosten van het
Sint Elizabeth-'zitekenhuis 'bereikte
de windhoos zijn grootste zuigkracht.
In vele straten knapten de bomen
als rietjes af. Televisie-antennes, rui
ten en daken moesten 'het ontgeldten.
Overal dwarrelden de dakpannen
naar 'beneden. Ter hoogte van de
Oisterwijkse Baan veegde de storm
een plantsoen kaai' terwijl aan de
overzijde van de Weg een d'ak van
een flatgebouw de 'lucht in 'ging. Van
dit dak werd' slechts een d'erde ge
deelte terug gevonden. De test is
vermoedelijk in het water van de
PLushaven terecht gekomen. Brand
weer en' politie zijn 'geruime tijd 'be
zig geweest hulp te verlenen terwijl
'gemeentewerken terstond na het
voorbijtrekken van de storm is be
gonnen de ontwortelde 'bomen uit de
stralen 'te verwijderen. Ook de eeu
wenoude 'lindeboom op de Heuvel is
ZIERIKZEE. In het „Huis van
Nassau" werd een landstorm-luister
-avond gehouden.
RENESSE. De zangvereniging
„V.Z.O.S." alhier vierde haar 25-ja-
rig bestaan. Alle leden maakten in
drie autobussen een rijtoer door
Schouwen.
Z1JPE. Alhier had de kabelleg
ging plaats door het Zijpe voor de
stroomvoorziening van Schouwen-
Duiveland.
ZIERIKZEE. De minister van fi
nanciën maakt bekend, dat ten be
hoeve van 's Rijks schatkist, wegens
over vorige jaren te weinig betaalde
belastingen naar inkomen of vermo
gen gewetensgeldis ontvangen bij
de inspecteur der directe belastin
gen alhier f 1.387,77.
ZIERIKZEE. Op de voordracht
avond door de afd. Zierikzee van de
S.D.A.P. gehouden, trad de bekende
Willem van Capellen als voor
drachtskunstenaar op.
NIEUWERKERK. Nog steeds komt
in deze gemeente het mond- en
klauwzeer sporadisch voor.
ZIERIKZEE. De afdelingen van de
Chr. Werkmansbond en Patrimoni
um hielden een gecombineerde ver
gadering.
NOORDWIJK, 21-8. „Onze kleu
ters cn schoolkinderen verkeren in
ccn veel betere gezondheidstoestand
dan hun ouders op overeenkomstige
leeftijd waren. Door de dood worden
onze kinderen nauwelijks meer be
dreigd, zelf weinig meer door ern
stige ziekten".
Aldus woensdagmorgen prof. dr.
P. Muntendam, direkteur-generaal
van de volksgezondhedd', bij de ope
ning van de internationale studie
conferentie over de gezondheid van
het schoolgaande kind in Noordwijk
aan Zee. Deze conferentie is georga
niseerd door het regionale bureau
voor Europa vami de wereld-gezond-
hteidsörg&nisatiie. De deelnemers aan
deze bijeenkomst, die duurt tot en
Indonesische visa
voor zendingsarbeiders
UTRECHT. 21-8. Twee zendings-
arbeiders van de gereformeerde
zending zijn dn het bezit gesteld van
een visum voor Indonesië. Het be
treft ds. P. G. van Berge, docent aan
de theologische school in Makassar
en ds. H. J. van Oostrum, missionair
predikant op Sumba. Dit zijn de
twee eerste visa, die sinds het her
stel van de betrekkingen tussen In
donesië en Nederland voor zen
dingsarbeiders zijn uitgegeven. Wel
zijn alle zendmgsarbeiders, die met
verlof kwamen, in het bezit gesteld
van een uit- en inreisvergunning.
LAND- EN TUINBOUW
Jaarlijkse schapeninarkt
iu Ede
EDE. Op Edes jaarlijkse schapen-
markt waren dinsdag van de Gin-
kelse kudde 90 dieren aangevoerd.
Verder waren er nog 80 Texelaars.
De handel was zeer vlot en de prij
zen lagen aanmerkelijk hoger dan
vorig jaar. De heideschapen van de
Ginkel deden van f 35 'tot f 60, en
de Texelaars gingen voor f 75 tot
f 125 van de hand. Uit alle delen
van hët land waren er kopers, zelfs
helemaal uit Zeeuws-Vlaanderen.
Vooral de heideschapen waren in
trek. Zij werden onder meer ge
kocht door scheper van de Born van
de kudde in Loenerkerk en door
mej. Koos Vos uit Kootwijk, de eni
ge vrouwelijke scheper, die Neder
land kent.
STADSKANAAL. De gemeentepo
litie van Onstwedde heeft de 30-ja-
riige J. L. uit Tweede Exloëvmond
aangehouden, die, toen 'hij zonder in
het bezit te zijn van een geldig rij
bewijs te zijn een auto bestuurde, na
een aanrijding was doorgereden. De
80-jarige T. F. R. uit Musselkanaal,
die het slachtoffer van deze aanrij
ding was, werd daarbij dodtelijk ge
wond!.
zwaar beschadigd. Door het nood
weer waren isleohts weinig mensen
op de straat. Daaraan 'is het vermoe
delijk te dénken, dat slechts één per
soon is gewond: een chauffeur van
een vrachtauto, wiens wagen door
d'e storm onverwachts op drift raak
te en tegen1 een muur botste. De ver
wondingen van de chauffeur zijn
niet van ernstige aard.
Boerderij branden
APELDOORN. Boven Apeldoorn
en omgeving heeft -een 'hevig onweer
gewoed dat gepaard ging met een
wolkbreuk. Tijdens het noodweer is
de bliksem ingeslagen in dte boerde
rij van de heer V. aan de Veenhui-
zerweg. Het vuur igreep bijzonder
snel om zich heen. De 'hele boerderij
is verloren) gegaan.
WINTERSWIJK. Ook rond Win
terswijk h'eeft een windhoos gepaaid
met een onweersbui vernielingen
aangericht. In dte buurtschap Wool'd
werd de achterzijde van de 'boerderij
van de familie U. 'ingedrukt. In het
naburige Brinkheurne woei een drie
tal kippenhokken 'in elkaar. Het
spoor, dat de hoos juist buiten d'e
bebouwde 'kom van Winterswijk trok
werd gemarkeerd door tientallen
ontwortelde' bomen. In Winterswijk
zelf kwamen enkele winkelstraten
blank te staan' en kreeg een aantal
winkel- en woonhuizen waterover
last.
BRUMMEN. Tijdens 'een' 'hevig on
weer, dat gepaard ging met wind
stoten, is de bliksem 'ingeslagen in
een grote hooiberg bij de landbou
wer G. J. N. aan d'e Hallsedijk te
Brummen. De vrijwillige brandweer
kon voorkomen dat het vuur over
sloeg naar het woonhui9 'en de ga
rage.
Twee jongetjes in kleine
vijver verdronken
HELLENDOORN, 20-8. In een 'bij
een 'bungalow aangelegde'kleine vij
ver heeft de politie dinsdagmiddag
d'e lijkjes gevonden van' twee kleine
jongetjes die al 'enige uren in het
dorp Heliendoorn werden vermist.
Het waren H. R. die woensdag drie
jaar zou zijn geworden en R. T. (2).
De kleuters waren om half elf met
een 'autoped van huis gegaan en
werden om 'kwant over twaalf nog
dicht 'bij huis gezien. Nadien wer
den de jongetjes vermist. Eerst 'gin
gen familieleden, zoeken, nadien 'ook
buren en vele anderen. Ook enige
klassen scholieren zochten overal in
die omgeving. De politie riep de hulp
in van 'een agent met 'een speurhond.
Het spoor liep toen naar de kleine
vijver waarin de beide jongetjes in
derdaad werden 'gevonden.
met 31 augustus, zijn leidende school
artsen uit vijfentwintig verschillen
de Europese landen.
In zijn openingsrede stelde prof.
dr. Muntendam oan. dat de kinder
voeding althans in ons land voor
verdere verbetering vatbaar is. Spre
kende over de 'lage sterftecijfers en
overdo zeer lage sterftecijfers op de
schoolleeftijd merkte prof. dr. Mun
tendam op, dat deze cijfers de indruk
weldoen dat we medisch ons doel
hebben toereikt. De studieconferen
tie echter is bedoeld om deze opvat
ting te logenstraffen, zo zei hij.
„Naar de negentiende eeuwsc maat
staf ig ons doel grotendeels bereikt,
maar n^r de maatstaven die htet
atoomtijdeprk stolt, moeten wc gro
tendeels nog beginnen".
FINANCIËN EN ECONOMIE
Nieuwe lening
Bunk Ned. Gemeenten
AMSTERDAM, 21-8. De N.V. Bank
voor Nederlandsche Gemeenten deelt
mede dat zij voornemens is over te
gaan tot de uitgifte van een 4 Va pro
cent dertig-jarige obligatielening
1963-JII groot 100 miljoen lot de
koere van 9914 procent. Do lening
zal worden afgelost in twintig gelij
ke jaarlijkse termijnen, aanvangen
de in 1974. Vervroegde extra aflos
sing is gedurende de eerste tien jaar
ran de looptijd niet toegestaan.
Daarna is zij dn de jaren 1973 tot en
met 1977 alleen mogelijk tot de koers
van 101% procent, en gedurende de
verdte«e looptijd van de lening lot de
koers van 101 procent.
De lening is verdeeld in coupures
van f 1.000,en f 500,Datum van
inschrijving is maandag 2 septem
ber 1963 en datum ran storting dins
dag 1 oktober 1963.
Dienstplichtig soldaat
omgekomen
DEN HAAG, 21-8. Bij het oeten-
terrein bjj Haveltc (in de omgeving
van Steenwükerwold) is donderdag
avond een dienstplichtige soldaat om
het leven gekomen, toen het gepant
serde voertuig waarin hu zat van de
weg af raakte en kantelde, liet is de
ongehuwde soldaat A. J. T. uit Klun-
dert.
In het gepantserde voertuig een
YP 408, het door D.A.F. vervaardig
de legervoertuig waarmee een deel
van de parate troepen dn de toe
komst wordt uitgerust zaten acht
soldaten van de demonstratiecom-
pagnie van de infanterieschooï in
Harderwiik. De YP 408 raakte van
de weg af en kantelde via de berm
dn een zandafgraving. Soldaat T.
kwam onder de wagen terecht en
was vrijwel onmiddellijk dood.
Niet 'ernstig gewond werd de 19-
jarige dienstplichtig soldaat D. P.
uit Overveen. Hij liep verscheidene
beenwonden op.
BARNEVELD. Boven Barneveld
heeft zich een onweersbui ontlast,
die met zware regen gepaard ging.
De straten veranderden daarbij in
beken en dn een van de voornaamste
straten, de Jan van Schaf felaar-
straat, stond 'het water een halve
meter 'hoog. Verscheidene winkels
aan deze straat toepen onder. Voor
zover bekend as geen schade aange
licht.
Ingezonden mededeling
en voor nog geen vier
dubbeltjes per echte liter
Daken van huizen gerukt en ontwortelde bomen
Voor 35 jaar....
