fleXa
RUIMTEVAARDER COOPER WENTELT OM DE AARDBOL
Snelle uitslag van ANP-verkiezingsdienst
KIESD<£
VOORALLE KAMERS
Wat zegt de pers van de verkiezingen? Wat zal de Nederlandse economie doen?
SUNIL blauwt voor u
èn SUNIL is nylon-actief
SUNIL WAST STRALEND WIT
De aardolievondsten
in Friesland
uw ZOONTJE
VERMAAKT ZICH
BREDA beugelbier
ZJEKIKZF.ESCIIK NIEUWSBODE Donderdag 16 mei 1963 No. 19378
Eeii geslaagde lancering
Ingezonden mededeling
Onrustige Zenuwen?
Mijnha-dt's Zenuwt ablotten
CAPE CANAVERAL, 15-5. De
Amerikaanse ruimtevaarder Gordon
Cooper heeft woensdagmiddag om
elf minuten over half vier zijn eer
ste baan om de aarde gemaakt in
zjjn cabine „Faith 7". Men gaf hem
toen vanaf Cape Canaveral het sein
dat hij nog zes rondjes kan maken.
De eerste zeven banen vormen de
eerste fase van zijn ruirotevlucht,
die is vastgesteld op 22 banen.
Toen hij op het eind van zijn eer
ste baan - waarover hij ruim 88
minuten deed - boven Cape Canave
ral kwam, was de temperatuur van
zijn ruimtepak en in zyn cabine
„aan de hoge kant, maar niet alar
merend".
Cooper meldde echter dat hij zich
best voelde. Artsen, die Cooper's
reacties controleerden, hadden eer
der verklaard, dat Cooper flink en
gezond was.
Toen Cooper om 'half zes woens
dagavond boven de westkust van
Afrika kwam, stelde hij een mecha
nisme in werking, waardoor de ca
bine een chroomstalen 'bus uitstoot
te. Uit de bus, die op een snelkook
pan lijkt, kwam een plastieken bal
met sterk flitslicht aan elke pooi
plus een batterij. De 'bal met lich
ten i9 in een baan gekomen, die on-
dr die vain Cooper ligt. Op zijn
vijfde omwenteling heeft Cooper
geseind het baken te hebben waar-,
genomen.
Uit de contacten die Cooper on
derhoudt met de volgstations op de
aarde blijkt, dat de vlucht geheel
naar wens verloopt. Alles aan boord
van de „Faith 7" functioneert goed
Kolonel Powers heeft op de basis
in Cape Canaveral gezegd te ver
wachten dat de Mercury capsule in
de toekomst kan worden aangepast
voor 92 omwentelingen om de aarde
en mogelijk zelfs voor meer.
Eerste weerbericht.
Cooper heeft het eerste direct weer
bericht uit de ruimte doorgegeven
Het was bestemd voor Australië.
Aan ;het volgstation bij Perth meld
de hij dat regen en onweer boven de
Indische Oceaan in de richting van
Australië trokken.
Mevrouw Cooper heeft via een
speciale radio bij haar tthui9 in
Texas de uitzendingen van haai
man gehoord, toen hij boven dit ge
bied vloog.
Toen Cooper vijf omwentelingen
had volbracht verklaarde de direc
teur van heft „Mercury"-program-
ma dr. Kraft, volmaakt tevreden te
zijn over het verloop van de vlucht
en de wetenschappelijke experi
menten die Cooper had uitgevoerd.
Dr. Kraft wees er op, dat de televi-
Het liep „gesmeerd"
DEN HAAG, 15-5. Om'twee rainu-maten, die odk bij het wenk waren
ten voor twaalf haxl de A.N.P.-ver-
kiezingsdienst, die woensdagavond
zijn kamp had opgeslagen in het
Essogebouw in Den Haag, de eind
uitslag van de verkiezing voor de
Tweede Kamer klaar.
Vier minuten later stond hij op
het telexnet. En dat was eigenlijk
niet wat het hoofd van de verk'ie-
zimgsdienst, de heer W. BavClaar
had gewenst. „Wij 'hadden om kwart
over elf de uitslag 'kunnen hebben,
of misschien al eerder. Want me't dat
elektronische brein waarmee wij
werkten zouden wij vijf minuten na
dat de laatste gemeente met de tel
ling was gekomen de einduitslag
hebben kunnen geven.
Maar om kwart over elf lieten nog
enige gemeenten op zich wachten.
Om tien over half twaalf kwamen
Leiden en Dordrecht binnen. HeU
wachten was op Maastricht. De tel
ling van deze gemeente 'kwam om
streeks zeven voor twaalf binnen.
Toen was het nog maar een kwestie
van minuten".
Overigens was het niet het elek
tronisch brein, dat de uitslag het
eerste leverde, maar boékhoudauto-
ingeschakel'd.
De verkieaingSdienst liep „ge
smeerd".
siebeelden, die door de „Faith 7"
werden uitgezonden van goede kwa
liteit zijn.
Gordon Cooper begon vandaag om
02.44 uur aan zijn negende omwen
teling om de aarde.
Financiën en Economie
Spaaroverschot Raiffeisenbank
UTRECHT, 14-5. Bij de Raiffeisen-
banken, aangesloten bij de Coöpe
ratieve Raiffeisenbank te Utrecht en
de Boerenleenbanken, aangesloten
bij de Coöperatieve Centrale Boe
renleenbank te Eindhoven wordt als
regel de aanwas van de spaargelden
in de maand april onderbroken door
een ontsparing.'
Deze ontsparing is een gevolg van
seizoensinvloeden. In april 1963
werd echter ondanks de seizoens
invloeden een positief resultaat ge
boekt.
De stortingen ten bedrage van
f 214,2 miljoen overtroffen de te
rugbetalingen ad f 203,8 miljoen met
f 10,4 miljoen. Vorig jaar werd er
daarentegen een ontsparing van
f 11,2 miljoen geregistreerd.
Het totale spaartegoed bij het ge
organiseerd landbouwkredietwezen
nam toe tot f 5.621 miljoen per 30
april 1963.
Een Amerikaanse B-57 bommen
werper is donderdag op een psychi
atrische inrichting op 50 km. ten
noorden van Tokio gestort. Twee ge
bouwen vlogen in brand, vijf perso
nen werden gewond. De drie be
manningsleden van de bommenwer
per hebben ziich met hun valscherm
kunnen redden.
Drie Duitse fabrieken, Bolkow, Heinkel en Messerschmitt hebben een straal
vliegtuig ontwikkeld, dat verticaal kan opstijgen en landen. De VJ 101 C-X 1
waarmee het vliegtuig wordt aangeduid, is uitgerust met zes motoren.
Ingezonden mededeling
Schomven-Duiveland
en de stembus
Ook op Schouwen-Duiveland heeft
de stembus weer gesproken en het
merkwaardige feit doet zich voor
dat ditmaal de uitslag opvallend
duidelijk overeenkomt met het lan
delijke beeld. Jarenlang is het juist
andersom geweest. Wie vroeger aan
de 'hand van de eilandcijfers lande
lijke conclusies ging trekken, moest
zijn opinie altijd 180 graden om
draaien, maar bij deze Kamerver
kiezingen is dit niet meer nodig ge
weest. Bij 'het bestuderen der cijfers
dient men te bedenken dat kleine
verschillen mede hun oorzaak vin
den in het teruggelopen totaal aan
tal uitgebrachte geldige stemmen.
Houdt men hiermede rekening dan
zien wij een stabilisatie van 'de
K.V.P., een opvallend grote achter
uitgang van de P.v.d.A. en een lich
tere achteruitgang van de V.V.D. De
A.R. ging ook in deze streek wat
achteruit, maar de C.H.U. wist wat
stemmen te winnen. De S.G.F. ging
wat in stemmenaarttal achteruit,
maar het P.S.P.-stemmenaantal ver
dubbelde. Naast kleine winst voor
het G.P.V. zien we de ook landelijk
zo duidelijk gestegen winst van de
Boerenpartij. Er zijn dus op dit be
trekkelijk kleine gebied een dikke
tweehonderd boeren, die het met het
Landbouwschap niet kunnen vinden,
aangenomen dat het voornamelijk
agrarisdhe stemmen zijn, die de
Boerenpartij hier steunden. Een met
al - gelijk gezegd - dus een ontwik
keling, die sterk parelld loopt met
de landelijke. Ondanks dat hier toch
altijd nog een vrij grote keuzestabi-
l'iteit van het kiezerskorps, zij het
dat de huidige uitslag toch ook vele
politieke evidenties een duw heeft
gegeven, waardoor een iets meer
linkse tendens het eindbeeld mede
is gaan bepalen.
Met die uitslag zal 'ieder het moe
ten doen, levend in afwachting hoe
zich dit alles in het grote parlemen
taire spel zal gaan manifesteren.
Hieronder enkele reacties in de
vaderlandse pers op de gisteren ge
houden Kamerverkiezingen.
'De Nieuwe Rotterdamse Courant
söhrijft onder meer, dat het betrek
kelijk succeg van de nieuwe lijsten
op het eerste gezicht 'het opmerke
lijkst 'lijkt. Maar van meer 'beteke
nis voor het toekomstige 'landsbe
stuur acht dit blad toch de achter
uitgang van de P.v.d.A. Al is het
wel vaker voorgekomen dat een
verliezende partij belangrijke pos
ten in 'het kabinet kreeg, anderzijds
kan de vraag rijzen, of een verlie
zer aantrekkelijker partner bij een
kabinetsformatie is.
Na de Statenverkiezing verleden
jaar is het van de V.V.D. minder
onverwacht. Procentueel lijkt deze
partij in herstel.
„Er is weinig in 'de verkiezings
uitslag dat tot 'voldoening stemt",
constateert „'Het Parool" in zijn
commentaar. „'Het is (geen voordeel
dat 'het overwicht van de K.V.P. nog
is versterkt. Beschamend noemt het
blad het feit, dat de P.v.d.A. niet
minder dan vijf zetels heeft verlo
ren, dat de P.S.P. 'haar zeteltal ver
dubbeld heeft 'kan volgens „Het Pa
rool" niet tot vreugde stemmen.
„Het moest 'haast een schok geven",
zo vervolgt het blad, „dat de boe
renpartij van de 'heer Koekoek in
één ©lag drie zetels heetf verwor
ven".
De Tijd-'Maasbode noemt de twee
meest kenmerkende bijzonderheden
van 'deze verkiezingsuitslag het ver
lies van die P.v.d.A. en de winst van
de 'kleine partijen.
Het Algemeen Handelsblad vindt
'de grootste winnaar bij deze verkie
zingen boer Koekoek. De belang
rijkste echter is het kabinet-de
Quay in zijn geheel.
In 't commentaar van „De "Waar
heid" op de uitslag van de Tweede
Kamerverkiezingen wordt gezegd,
dat de C.P.N. het dieptepunt van
1959 definitief achter zich heeft ge
laten. Verder wordt opgemerkt:
„Dit neemt echter het feit niet weg,
dat de verkiezingsuitsfag a'ls geheel
niet die sl&g tegen thet 'kabinet de
Quay is geworden, die noodzakelijk
„Voor de „Partij van de Arbeid
is de uitslag van' de verkiezingen
een zeer grote teleurstelling gewor-
SPORT
VOETBAL
Zierikzee I-Sprundel I
Zondag a.s. ontmoet Zierikzee op
het sportpark Sprundel, de nieuwe
ling 'in deze klasse, waarvan jl. zon
dag mët 0-2 verloren werd. Zierik
zee treedt aan met een gewijziigld
elftal. Of dit elftal de broodnodige
'doelpunten kan fabriceren zullen ve
len zelf willen komen aanschouwen.
Walt ons betreft, wij zijn bepaald
optimistisch gestemd, zo althans
iedere speler zioh van de le tot de
90e minuut geheel geeft.
den. Winnaar is de K.V.P. De ba
lans ig in haar voordeel doorgesla
gen", aldus het commentaar van
'Het Vrije Volk. Dit blad vindt het
opmerkelijk, dat de P.S.P. in vele
gemeenten na de Statenverkiezin
gen niet meer heeft gewonnen.
„Trouw" Iheeft de verkiezingsuitslag
niet met een 'onverdeelde vreugde
ontvangen, maar toch is er bepaald
reden tot dankbaarheid. De A.R.P.
liep iets achteruit, maar minder dan
velen hadden verwacht. Gezien de
stormen die er in de A.R.P. gewoed
hebben, was enige achteruitgang
wel te verwachten. Maar de trouw
aan en de liefdé voor de beginselen
iheeft het bij de A.-R. gewonnen van
de irritatie.
De Telegraaf schrijft in een com
mentaar op 'de verkiezingsuitslagen,
dat de politieke gevolgen van deze
verkiezingsuitslag nog niet geheel
zijn te overzien, maar wel eens be
langrijk zouden 'kunnen zijn.
Ingezonden mededeling
Ingezonden mededeling
De Engelse scheidsrechter Ar
thur Holland zal woensdag 22 mei
in het Londense Wembley-stadion
de finale van het toernooi om de
Europese bekerhouder Benfica (Por
tugal) en Milaan (Ital'ië) leiden; hij
wordt geassisteerd door zijn land
genoten Hamer en Rhodes.
Malakka heeft moeilijkheden bij
de uitvoering van een toestediijgs-
program van 6 miljard gulden, dat
tot 'd'oel heeft de levensstandaaiid in
de dorpen 'te verhogen, la>n|d te ver
delen onder 'de landarbeiders en het
onderwijs te verbeteren.
VBLSEN. De burgemeester van
de gemeente Velsen, mr. J. C. Bühr-
mann, zal op 6 juli de nieuwe pa-
pi ervakscb ooi te Velsen-Noord ope
nen.
DEN HAAG, 16-5. Wij maken als
het ware een aarzeling in de econo
mische toestand mee. Zal dc lichte
ontspanning zich voortzetten! Zo ja,
dan komt er een herhaling van het
conjunctuurpatroon van 1950/1951
tot heden, zij het met dit uitermate
belangrijke verschil dat de over
spanning- en overbesteding van 1956
/1957 zich wel heeft herhaald in
1962/1963 met betrekking tot de
overspanning, maar niet met be
trekking tot de overbesteding. Dit
zei de minister van financiën, prof.
dr. J. Zylstra, in een rede over con
junctuurperspectief, die hij in de in
het Kurhaus te Scheveningen ge
houden jaarvergadering van het
Verbond van Prot. Christelijke
Werkgevers in Nederland: heeft uit
gesproken.
Als de aarzelende ontspanning
zich inderdaad -zal voortzetten, zo
zei minister Zij'lstra verder o.m.,
dam zal 1964 evenals 1952 en 1958
een recessief karakter 'dragen. De
vraag of in. dat geva'l na 1964 de
expansie weer even snel en heftig
zal beginnen als 'in 1953 en in 1959
is nu niet te beantwoorden.
•Het is echter ook mogelijk dat
ditmaal de recessiefase zal worden
.overgeslagen. Geheel uitgesloten
leek dit de minister niet.
Nauwlettend zal de ontwikkeling
dn de rest van 1963 moeten worden
RECHTSZAKEN
Mishandelingsgeval
berecht
AMSTERDAM, 15-5. De recht-
bank te Amsterdam heeft de 41-
jarige machinebankwerker J. H.
wegens poging tot doodslag op zijn
ex-vriendin, de 37-jarige directie
secretaresse mej. B. Th. van Z. uit
de hoofdstad, veroordeeld wegens
zware mishandeling tot een jaar en
drie maanden gevangenisstraf met
aftrek van het voorarrest.
De officier van justitie 'had we
gens poging 'tot doodslag drie ja-ar
gevangenisstraf met aftrek geëist.
De machinebankwerker, die ter
'beschikking vam de regering was ge
steld', was u'it het -psydhopatenasyl
te Avereest ontsnapt, waar hij in-
dertijd' mej. van Z., die toen ver
pleegster was, had 'leren kennen. De
mam was op 7 felbruari naar het rik.
bejaardentehuis Sint Jacob te Am
sterdam gegaan, waar mej. van Z.
secretaresse was. Qp haar kamer
had' hij zijn ex-vriendin 'bij de keel
gegrepen en tegen de grond gegooid.
Voorts was de vrouw aan beide
ogen gewond geraakt. De man
meende dat hij door toedoen van
mej. vam Z. weer 'in Avereest te
recht was gekomen, nadat hij daar
uit eerst was ontslagen.
LEEUWARDEN, 16-5. De Neder
landse Aardolie Maatschappij heeft
een concessie-aanvraag voor geheel
Friesland 'ingediend. De directie van
de N.A.M. verzoekt daarbij de reeds
gevonden en nog te vinden hoeveel
heid aardgas en olie 'te mogen ex
ploiteren.
Over de consequenties van deze
aanvraag konden vanmorgen door
het provinciaal bestuur van Fries
land nog geen nadere mededelingen
worden verstrekt. Hoewel er offici
eel nog weinig over de aardgaswim-
nling in Friesland valt te zéggen is
uit de indiening van de concessie
aanvraag toch wel min of meer op
te maken, dat de resultaten met de
proefboringen niet zijn tegengevallen
Békend was dat de aardgasvond
sten in Blij a en Sonnega niet. die
omvang zullen hébben als die van
Sloöhteren, maar er zijn nu toch.
meer concrete aanwijzingen dat de'
voorraden in Friesland do moeite
zullen 'lonen.
geobserveerd om tijdig en doeltref
fend 'te kunnen reageren.
Het is niet uitgestoten dat de 'over
spanning van ongeveer medio 1960
tot medio 1962 na een korte aarze
ling reeds in 1964 opnieuw wordt
•gevolgd door een fase van sterke
spanning in het economische leven.
Indien deze ontwikkeling zich zou
voordoen, zal het conjunctuurbeleid
im de komende periode zich voor
zeer hoge eisen zien gesteld, in po
litieke zin. Maar nogmaals, aldus
minister Zijlsfcra, wij weten dit niet
Het nieuwe kabinet zal vrijwel di
rect de positie moeten bepalen.
Een 750-jarige
GEERTRUIDENBERG, 16-5. Voor
Geertruidenberg is 1963 een kroon
jaar: het is dan 750 jaar geleden dat
graaf Willem I deze plaats al9 eer
ste nederzetting im het toenmalige
graafschap Holland stadsrechten
verleende. De preciesé datum dat
Geertruidenberg stad werd was 21
september 1213.
KOSTELIJK
Uw buren zullen het echter
minder leuk vinden, want hij
heeft de krant te pakken die
U hen beloofd hebt. Neem
daarom een abonnement op
de ZIERIKZEESCHE NIEUWS
BODE
Commentaren
op <le verkiezingen
Uiteraard ontbreekt het niet aan
commentaren op deze merkwaardige
verkiezingen, de uitslag waarvan
vele tegengestelde gevoelens heeft
opgeroepen. Hieronder laten wij en
kele geluiden op de uitslag volgen
AMSTERDAM, 15-5. De voorzitter
der WD, prof. dr. P. J. Oud, zeide,
dat zijn indruk is, dat de uitslag
steun 'is voor ihet beleid, dat het ka
binet heeft gevoerd. „Mijn indruk is,
dat de KVP er heel 'goed is afgeko
men, doch dat daarentegen de Partij
van de Arbeid rake klappen heeft
gdkregen en dat de WD over het
dieptepunt van verleden jaar heen
•is.
DEN HAAG, 15-5. De voorzitter
van de Partij van de Arbeid, de heer
J. G. Suurhoff 'heeft voor Ide tele
visie verklaard, dat naar zijn oor
deel over 'de stand van de verkie
zingen die te ongeveer half elf des
avohds bekend was, 'die stand een
nederlaag voor de democratie zelf
was. De anti-democratische tendens
van bepaalde snipperpartijen en met
name van de Boerenpartij bleek
naar zijn oordeel uit deze stand'.
Dr. de Kort, voorzitter van de
fraotie van de KVP lin de Tweede
Kamer, noemde de winst van zijn
partij met name uit de grote steden
merkwaardig.
Mr. Beerman, minister van justi
tie, zag alle reden voor zijn partij,
de CHU, om tevreden te zijn over
de uitslag. Voor minister Beerman
zou de tevredenheid algemeen zijn
geweest als beide protestants-chris
telijke partijen winst zouden hebben
geboekt.
Mr. B. W. 'Biesheuvel van de A. R.
wag van mening, 'dat wanneer men
het gezamenlijk resultaat bekijkt
van de A.R./C.H. „dan kunnen we
toch nog weer blij zijn". Blij om de
kracht van de beide prot. chr. par
tijen zioh toch gezamenlijk weer
heeft weten te handhaven.
De minister van buitenlandse za
ken, mr. J. M. A. H. Luns, zag in de
uitslag der verkiezingen tdt om
streeks kwart voor elf des avonds
•een 'bewijs dat men een groot ver
trouwen blijft stellen in de partij
die sinds 1945 aan het bewind is ge
weest. Een bewijs ook van het grote
vertrouwen in de leiding van de
partij.
'De voorzitter van de fractie der
P.S.P. in de Tweede Kamer de heer
H. J. Lankhorst was wel tevreden
over de verkiezingspresta'ties van
zijn partij 'en die erop neerkomt, dat
lin vergelijking tot de Statenverkie
zingen een 'kleine winst is gemaakt.
DEN HAAG. In het Internatio
naal perscentrum Nieuwspoort ver
klaarde minister Veldkamp tegen
het einde van de verkiezingsuitsla
gen, dat het opmerkelijk is, dat de
Partij van de Arbeid na vier jaar
oppositie geen stemmenwinst heeft
gekregen. De oppositie, zo meende
hij, heeft electoraal gefaald.
De voorzitter van de A.R.P., dr.
Berghuis, noemde 'het verschijnsel
van de splinterpartijen „een ont
wikkeling, waarop we in de toe
komst de aandacht moeten richten".
In het uitbrengen van de stemmen
op deze kleine partijen meende hij
een zekere opstand 'tegen de politie
ke orde te moeten zien.
AMSTERDAM. Het commentaar
op de uitslag, dat wij van de heer
Paul de Groot ontvingen, luidt:
„Ons partijbestuur meent, dat de C.
P.N. ook gedeeld 'heeft, voor een
deel, in de algemene teruggang dei-
linkse partijen in vergelijking met
de statenverkiezingen van 1962. Er
is een vooruitgang tegenover de vo
rige Kamerverkiezingen.
De heer Koekoek vertelaarde o.m.
heel blij te zijn dat zijn partij met
drie zétclg in de Kamer is gekomen
en dat 'hij nu „fin één keer een be
hoorlijke kleine partij heeft". Hij zei
de strijd' tegen de dwang en tegen
Ihet 'dirigisme die 'buiten de Kamer
eoveel jaren is 'gevoerd', nu in de
Kamer wordt voortgezet,
Ingezonden mededeling
zo lekker vers-zo heerlijk handig 3 halvc-litcr flessen voor f. 1.50.
