Schouwen-Duiveland's eilandpositie
hangt aan een zijden draad
Het eiland in 1962
Een lange reeks
feiten en feitjes
Een veelheid van feiten en feitjes,
al dadelijk in januari, beginnend
met een sportief uitje voor „De
Schouwse Ruiters", die tijdelijk hun
tenten opsloegen in de Westhoek.
Nieuws was dan ook in de Westhoek
dat het Convent van Strandpasto-
raat zich bezon op het toerisme en
de toerist. Van geheel andere aard
was het resultaat van het onderzoek
naar de trekvogels, die in het trek-
seizoen het duingebied passeren.
Ideaal waarnemingspunt vormt de
vuurtoren, de „bezetting" waarvan
de trekgegevens nauwkeurig bij
houdt. Vooral 's nachts blijken vele
vogels te trekken. Het ijs was nog
niet van vaart en sloot begin
januari en Schouwen-Duivelandse
schaatsenrijders namen deel aan de
wedstrijd Sluis-Brugge-Sluis. Te
Bruinisse werd een tentoonstelling
gehouden, waarop het puikje van de
Schouwen-Duivelandse duiven was
te zien. Te Nieuwerkerk werden bil
jartwedstrijden gehouden en een
ploeg van het prof. Zeemanlyceum
nam deel aan een volleybaltournooi
te Vlissingen.
Een mijlpaal voor de lagere tech
nische school betekende de inge
bruikneming van de afdeling brood-
en banketbakken, ondergebracht in
de oude ulo-school aan het Kerk
plein.
In de o.l. school te Nieuwerkerk
ging een micro-competitie van de
S.D.K.B. van start.
De Schouwse vuurtoren kreeg een viervoudig kwastje. Zijn funktie van
voorlichterwas belangrijk als steeds.
Het byna vervlogen jaar was voor Schouwen-Duiveland geen jaar met
schokkende gebeurtenissen, maar wel een periode waarin veel is gebeurd.
Een schier niet eindigende hoeveelheid feiten en feitjes vroeg de aandacht
en ieder jaar opnieuw voert het tot verbazing, dat op het toch betrekkelijk
maar kleine grondgebied van dit eiland zo talrijke veelsoortige zaken de
belangstelling opeisen.
Intussen speurde men duidelijker weer dan in andere jaren, dat Schou
wen-Duiveland is opgenomen in een stroomversnelling, die zal voeren tot
een ritme en tempo, dat steeds duidelijker overeenkomt met wat men elders
aantreft. De isolementpositie hangt aan zijn laatste zijden draad, want een
belangrijke schakel van de Grevelingendam kwam gereed en als de plannen
naar wens verlopen, zal 1963 de directe verbinding met Goeree-Overflakkce
opleveren.
In sterke mate was 1962 ook weer planncnjaar. Het Streekplan kwam aan
de orde cn Zierikzee poneerde zijn saneringsplan. De hoofdbronnen van be
staan welden niet minder voorspoedig omhoog dan in de afgelopen jaren.
De Industrie zette de opmars voort; land- en tuinbouw kwamen er door
gaans behoorlijk af. Tenslotte zag men een toenemende toeristenstroom, die
er eveneens op wijst dat het eiland de eenmaal verworven belangstelling
behoudt.
Nog enkele topfeitcn van het jaar: Het bezoek van prins Bernhard aan
Schouwen-Duiveland en de verkiezingen, die een weinig gewijzigd beeld
schetsten van de politieke situatie ten onzent.
In onderstaande regels laten wij 1962 nog eens in grote lijnen de revue
passeren. Veel blijft daarbij nog onvermeld, maar het gepubliceerde moet
reeds al wel leiden tot de conclusie: het voorbije jaar was druk en vol
activiteit, het kende zyn „ups" en „downs", maar het eindresultaat is
stellig positief, een belangrijk feit, dat in de laatste uren van het oude
jaar tot dankbaarheid stemmen mag.
Landelijke primeur
Schouwen-Duiveland kreeg een
landelijke primeur, doordat leerlin
gen van de V.U.-verpleegstersschool
te Amsterdam een handje kwamen
toesteken in het Zweedse Rode
Kruis ziekenhuis. Te Zierikzee werd
een beroepententoonstelling geopend
Voor de Bedrijfsstudiegroep „Schou
wen-Duiveland" werden de uitkom
sten behandeld van een op 't proef
bedrijf „Scheldemonden" te Bruinis
se gehouden bietenonderzoek. De
ziektebestrijding in de fruitteelt trok
grote belangstelling op een in de
Westhoek gehouden gecombineerde
vergadering van Pomonaen N.F.
O. In het Ned. Herv. Verenigings
gebouw te Zierikzee werd de ten
toonstelling: „Nederland maakt het"
geopend. Te Nieuwerkerk ging een
verkeerscursus van start. Een storm
gierde over het eiland, die de bui
tengaats zijnde mosselvissers dwong
ligplaats te zoeken te Burghsluis.
Smit Bolnes N.V. passeerde een
mijlpaal met het lassen van het eer
ste motorframe op Schouwen-Dui
veland. In de Schouwse duinen
werd een ruitercross gehouden. De
schooljeugd speelde te Zierikzee een
simultaanseance tegen schakers van
de stedelijke schaakclub. De actie
„Tien maal tien" trok op alle dor
pen de aandacht. Een plan werd op
gesteld voor een reinigingsdienst
voor geheel Schouwen-Duiveland.
De Waterleiding-Maatschappij stel
de nieuwe leveringsvoorwaarden en
tarieven vast..
Verkoop Deltahotel
Sterk de aandacht trok de ver
koop van het voormalige Deltahotel
te Haamstede aan een oud-Zierik-
zeeënaar, die het hotel echter vrij
wel onmiddellijk doorverkocht aan
de Stichting „Ostoerio".
Te Bruinisse werd een leerkrach
tendag van de Zeeuwse C.B.T.B. ge
houden. De afdeling Noordwelle van
de Plattelandsvrouwenbond vierde
te Renesse het vijfjarig bestaan.
Bij Bruinisse en onder Noordwelle
deden zich ernstige verkeersonge
vallen voor, waardoor drie mensen
om het leven kwamen. Zierikzee
kwam terug op een eerder geno
men beslissing huizen met een huur
hoger dan f 65,- vrij te laten.
Te Oosterland ging (moeilijk) een
verkeerscursus van start en te Zie
rikzee een tekencursus. De West
hoek hoorde over plannen tot stich
ting van een broodfabriek. De heer
F. C. Hanse te Zierikzee werd bil
jartkampioen van Schouwen-Duive
land. Op de Mol werd een oude ge
vel gerestaureerd, onder auspiciën
van Monumentenzorg. Het Mossel
kantoor kwam in diskussie op een
vergadering van „Helpt Elkander"
te Bruinisse. De raad van Wester-
schouwen boog zich over het streek
plan voor de Westhoek. Te Zierikzee
werd gestreden om de judokampi
oenschappen. De kapiteins van En
gelen namen afscheid van het Le
ger des Heils te Zierikzee. Te Sir-
jansland deed ds. J. van Vliet zijn
intrede als predikant van de her
vormde gemeente.
Centrale Dienst
Westerschouwen en Zierikzee tra
den uit de Centrale Dienst. Op de
vergadering van het Alg. Zieken
fonds „Schouwen-Duiveland" kwam
de algemene kostenstijging als (ei)-
landelijk probleem om de hoek kij
ken. De gemeente Zierikzee bedacht
„De Lichtboei" met een hogere sub
sidie. Besloten werd de kermisduur
te verkorten. Plannen werden be
kend tot de bouw van een nieuwe
R.K. kleuterschool te Zierikzee. G.S.
weigerden toestemming aan de ge
meente Duiveland geschenkgelden
te besteden voor de aanleg van een
hertenkamp. Uit de nieuwjaarsredes
van de burgemeesters der verschil
lende gemeenten, bleek vooral de
woningbouw ook hier het knelpunt
te zijn.
Zierikzee beleefde in de zomer de traditionele Centrale Fokveedag, waar
het puik van kooi en stal te zien was.
In een (late) nieuwjaarsrede deel
de burgemeester A. H. Vermeulen
van Brouwershaven mede, dat de
administratieve samenvoeging dei-
gemeenten - samen vormend de
nieuwe gemeente - vrijwel tot stand
wa9 gekomen. Brouwershaven bleek
niets te voelen voor toetreding tot
de reinigingsdienst nieuwe stijl. Te
Zierikzee hielden-de Chr. Platte
landsorganisaties op Schouwen-Dui
veland een geslaagde familie-avond.
Een sportief uitje vormden de kegel
wedstrijden te Zierikzee. De clubs
St. Jan I en Sans Souci II behielden
de bekers, die zij reeds eerder won
nen. Een achttal van Schouwen-Dui
veland kwam uit in micro-korfbal
wedstrijden te Utrecht. De afdeling
Schouwen-Duiveland van de Bijen
houdersvereniging zag de voorzitter
de heer C. A. Hartog vertrekken, die
29 jaar de vereniging diende. Te
Noordwelle werd een kunstavond
gehouden, waaraan medewerking
werd verleend door de zangvereni
ging „Tot ong genoegen". Te Ooster
land herdacht (6) de vrouwenvereni
ging „Martha" het vijftienjarig be
staan. Te Brouwershaven ontstond
door samenvoeging één C.H.U.-kies
vereniging. De Rode Kruis-afdeling
Zierikzee legde een optimistisch
jaarverslag 1961 op tafel.
De Harmonie „Witte van Haem-
stede" kreeg nieuwe instrumenten,
hetgeen een investering vergde van
f 10.000,-. Te Zierikzee hielden N.C.
B., N.C.L.B. en N.C.B.O. een feest
avond, opgeluisterd door de toneel
groep uit Scharendijke. -De nieuwe
kapiteins van het Leger des Heils
maakten hun entree. Op een raads
vergadering van Brouwershaven
werden de bezwaren tegen algehele
centralisatie van de Reinigingsdienst
Duiveland nog eens naar voren ge
bracht. In de Westhoek werd be
kend dat 80 ha Schouwse boomgaard
een toekomstige bestemming zal
krijgen als recreatiegebied. De afde
ling Schouwen van de Ned. Platte
lands Vrouwenbond nam afscheid
van de presidente. Voor de Ver.
Chr. Schoolonderwijs te Zierikzee
sprak prof. dr. G. P. van Itterzon.
Te Oosterland bleek de capaciteit
van de weegbrug niet meer toerei
kend. Hier en daar werden verga
deringen gehouden van de Oranje
verenigingen met het oog op de na
derende koninginnedag.
Landbouw telegram
aan minister
De Kring Schouwen-Duiveland
"zond een telegram aan de minister,
waarin ongerustheid werd uitge
sproken over het uitblijven van de
tegemoetkoming in de oogstdepres-
sie. Op de 10e kwamen bij een ern
stig ongeluk te Breda twee aanne-
wers om het leven. Een flinke storm
belette de „Krammer" te varen op
de 12c. De nieuwe wegverbinding
Zuiddijk-Vijfminutenweg groeide,
hetgeen - na voltooiing - een snel
lere verbinding Dreischor-Zierikzec
impliceerde. Het Zonnemairse lees
gezelschap „Tot verlichting en Uit
spanning" hield de honderdste ver
gadering. Het jaarverslag van het
chr. schoolonderwijs te Zierikzee ge
waagde van sombere vooruitzichten
voor de nieuwbouw van de lagere
school. De o.l. schooljeugd voerde
met succes de revue: „Met de neus
in de wind" op. Een verkeerscursus
te Haamstede leverde dertig ge
slaagde kandidaten af.
Door de hoge waterstanden en
zware stormen op de 15e ging een
deel van het vuurtorenstrand ver
loren. Op het strand te Westen-
schouwen ontstond een enorme be-
tonchaos. De veiling te Haamstede
bleek in 1961 de recordomzet van
f 14 miljoen te hebben bereikt. Op
de 19e werd in de Ned. Herv. kerk
te Sirjansland het nieuwe Zweedse
orgel door het Rampenfonds over
gedragen.
Te Oosterland werd gepleit voor
de oprichting van een tuinbouwvak-
school. Duitsland werd getroffen
door een overstromingsramp en zag
dezelfde „kopstukken" arriveren,
die destijds Schouwen-Duiveland
drooglegden. In Duiveland werd een
gouden Karolusgulden gevonden.
Te Zierikzee werd het vroegere
pand van de N.V. Drukkerij voorh,
Lakenman Ochtman gekocht door
de Middenstandsbank N.V. Bruse
Mosselkwekers keerden zich tegen
wijziging van de afleveringsregeling
van mosselen. Bejaarden van Brui
nisse gingen hun collega's van Nieu
werkerk eens opzoeken. Te Brui
nisse werd een drukbezochte ver
keerscursus afgesloten. De Schou
wen-Duivelandse padvindsters na
men afscheid van hun D.C. „Wa-
wiwé" op een te Zierikzee gehouden
bijeenkomst.
Strafeesten
Noordwelle vièrde het Stra met
een fraaie ruiterstoet en „Luefcor et
Emergo" te Renesse had succes met
een uitstekende uitvoering. Te Zie
rikzee werd gevochten om het Ne
derlands kampioenschap biljarten.
Te Haamstede werd afscheid geno
men van het hoofd der chr. nat.
school. Lage waterstanden te Zijpe
brachten op de 27ste veermoeilijk-
heden met zich mee. Renesse vierde
Stra in barre winterkoude. Op een
bijeenkomst van de Bloedtransfusie
dienst voor Schouwen-Duiveland
werden Landsteiner penningen en
een maquette uitgereikt. De heer D.
Goudriaan (C.H.U.) bedankte als lid
van de Zierikzeese raad. De bejaar
densociëteit te Sirjansland vierde
het eerste lustrum. Te Kerkwerve
werden plannen bekend voor een
ijsbaan. De raad van Zierikzee ver
leende de Z.OiV. een belangrijke
subsidie voor de feestviering op 30
april. Plannen doken op voor een
woonoord voor gepensioneerden te
Schuddebeurs. De hervormde man-
nenvereniging te Haamstede ten
slotte vierde op de 28ste het dertig
jarig bestaan.
wel van een opeenhoping kon spre
ken. Scharendijke deed ook aan
Stra en wel op de 15e. Het werd een
fraai feest met een dito stoet paar
den. Een primeur voor Midden-
schouwen was het optreden van de
toneel- en balletgroep „De Klom-
pertjes". Op de 16e werd uit Am
sterdam het overlijden gemeld van
de heer P. C. Besanger, een man die
zich uitzonderlijk voor Schouwen-
Duiveland verdienstelijk maakte, in
het kader van de door de hoofdstad
verleende hulp na de ramp van 1953.
Het kinderkoor „Westelijk Schou
wen" verrastte met een heuse ope
rette. De filmoperateurs van de N.V.
De Concertzaal viel een onderschei
ding ten deel van de Ned. Bioscoop
bond.
In het professor Zeeman Lyceum
werd een expositie van tekeningen
gehouden. Serooskerke zorgde voor
een opgewekt StrSfeest. In de ger.
kerk van Bruinisse deed ds. G. den
Heeten uit Rotterdam zijn intrede.
Groot succes hadden Burghse jon
gelui, die met inspanning en han
delstalent een flink bedrag bijeen
wisten te krijgen voor de actie „10
X 10".
Oprichting Filmliga
Drie Zierikzeese verenigingen sta
ken de hoofden bijeen om te komen
tot de oprichting van een filmliga.
Bij „Levensstrijd" zonk de mossel-
kotter Yerseke 188. Een kerkelijk
nieuwtje uit Dreischor was de af
schaffing van de hoofdelijke omslag
De Groene Kruis-afdeling te Scha
rendijke zag zich gedwongen tot
contributieverhoging. Op een verga
dering van de Ver. tot Bevordering
van Tuinbouwonderwij9 werd mede
gedeeld, dat het met de plannen tot
nieuwbouw van de school te Zierik
zee niet erg vlot gaat.
Voor Schouwen-Duiveland was
1962 het jaar van de monumenten
restauratie; vooral te Zierikzee gin
gen de oude gebouwen schuil achter
hoogopgaande steigers. Op de jaar
vergadering van „Stad en Lande"
gaf men een overzicht van alle mo
numenten in restauratie.
De Zierikzeese schaakvereniging
werd kampioen van de Zeeuwse
Schaakbond. De korfbalvereniging
N.O.A.D. te Dreischor vierde het 10-
jarig bestaan. De Zierikzeese Groene
Kruisafdeling stond ook al voor fi
nanciële moeilijkheden, blijkens een
tekort van bijna f 2000,-. Te Nieu
werkerk nam de voorzitter van de
vereniging „Blijvend Contact" af
scheid.
Op 3 april werd de nieuwe vleu
gel van de Beatrixschool officiëel in
gebruik gesteld. Te Haamstede werd
een zeer belangrijk congres gehou
den, gewijd aan het toekomstig Gre-
velingen-recrealjegebied. Het eerste
kievitsei werd begin april gevonden.
Te Zierikzee werden bijzonderheden
bekend over het saneringsplan, dat
zou voorzien in een oost-west-door
braak van Groendal tot Lange Sint
Janstraat, waarbij de Molenstraat
half en de Venkel geheel verdwijnt.
Het Jeugd Rode Kruis te Zierikzee
bracht een bezoek aan het kinder
en meisjeshuis „De Schuilhoek" te
Dordrecht. De gemeente Duiveland
trad uit de Centrale Dienst. Wester
schouwen besloot tot de bouw van
een nieuw gemeentehuis op de
plaats van het oude te Haamstede.
Een drietal caissons, bestemd voor
de sluiting van het zuidelijk Greve-
lingengat, geraakten op drift en dre
ven tegen de dijk te Stavenisse.
De 10e was voor het gehele eiland
een belangrijke dag. Op die datum
bracht Z.K.II. prins Bernhard de
eerste „Zierikzeese motor" op gang
in het nieuwe bedrijf van Smit
Bolnes N.V. Na deze plechtigheid
werd de prins ontvangen ten stad-
huize en ontving een koffiepot en
een kreeft. Op dezelfde dag opende
prins Bernhard te Renesse de „Out
ward Bound School".
De Waterleiding Maatschappij
voerde een nieuw tariefstelsel in.
Als primeur voor Schouwen-Duive
land besloot men te Oosterland tot
de bouw van een weegbrug met een
capaciteit van 50 ton.
Oosterscheldebrug
Op de 12e viel het voor Zeeland
historisch besluit van de bouw der
Oosterscheldebrug. De Coöp. Boe
renleenbank te Eikerzee vierde het
gouden jubileum. Haamstede kreeg
zekerheid over 'n nieuwe landbouw-
huishoudschool, die in plan-zuid zal
worden gebouwd. Lyceisten uit
Bloemendaal logeerden in 't Dorps
huis te Dreischor, om studie te ma
ken van het Deltaplan. Ook de
Groene Kruisvereniging te Burgh-
Haamstede zag zich gedwongen de
contributie te verhogen. Te Wester
schouwen werden E.H.B.O.-examens
afgenomen. In het kader van een
„offensief" der naastenliefde, bracht
de Beatrixschool te Zierikzee vreug-
„Voor vorstenhuis en vaderland"
fuseerden de oranjeverenigingen van
Burgh en Haamstede. Te Zierikzee
werd de bouw van een gymnastiek
lokaal aanbesteed. Tien woningen
aan de Prinses Wilhelminalaan te
Bruinisse wei-den hersteld van zout-
schade. De bouw van een gymnas
tiekzaal te Haamstede kwam op de
urgentielijst. Te Zierikzee vierde de
buurtvereniging d'Aillystraat het
eerste lustrum. Als primeur viel op
het eiland het gewestelijk biljart
kampioenschap,
Stra te Westerschouwen was maar
een povere vertoning; slechts, vijf
paarden namen deel aan de traditi
onele optocht. In Ellemeet daaren
tegen ging het weer veel beter met
dit typisch folkloristisch feest. Daar
was van verminderde belangstelling
geen sprake.
Het Nutsdepartement Brouwers
haven besloot het seizoen met een
door een speelgroep van de L.J.G.
gebracht stuk. Op de vijfde voer het
sleepschip „Pole" uit Straatsburg
omhoog in de Oosterschelde. Te
Haamstede kregen bejaarden ver-
keersles. Een inventarisatie leerde,
dat er op Schouwen-Duiveland dit
jaar 3000 koeien rondstapten, tesa-
men goed voor 12 miljoen k.g. melk.
Zuster T. J. A. v. d. Klippe, ver
pleegster in het Zweedse Rode Kruis
ziekenhuis, viel een Rode Kruis-on-
derscheiding ten deel. In „De Licht
boei" te Zierikzee brak brand uit,
waaraan de brandweer te pas moest
komen. Te Oosterland ontvingen de
eerste bollencursisten van Schou-
wen-'Duiveland hun diploma. V.V.V.
Zierikzee ontvouwde de plannen
voor het seizoen, Op de huishoud
school te Zierikzee werd een open
bare les gehouden. Te Brouwersha
ven vierde mej. J. C. van t' Hof het
unieke jubileum van vijftig jaar
naaister.
Jubileumvieringen
Te Zierikzee vierde op de 9e de
afdeling van de Ned. Chr. Bouwvak
arbeidersbond het dertigjarig be
staan. De varkenshoudersvereniging
„De opgaande zon" te Burgh vierde
op vrolijke wijze het gouden jubi
leum. Haamstede kreeg er een zeer
moderne brood- en banketbakkerij
bij. Een verkeerscursus te Nieuwer
kerk werd afgesloten met een exa
men; het hoogste aantal punten be
haalde een plaatselijke predikant.
Rond deze tijd werden talloze ver
gaderingen gehouden, zodat men
De herfst bezorgde
de vlag omhoog.
Aanwinsten voor museum
Het gemeentemuseum te Zierikzee
werd weer verrijkt met talrijke
schenkingen; aangekocht werd het
model van een klipperschip. In de
Zierikzeese raad kwam voor het
eerst het saneringsplan der stad aan
de orde. Een langdurig debat was
gewijd aan het huisvestingsprobleem
voor het hoofd van de o.l. school.
Op de 28ste werden verkiezingen
gehouden voor de Provinciale Sta
ten. Het zilveren jubileum van de
Rode Kruiskolonne te Zierikzee
werd gevierd. De toen reeds beëin
digde winter bleek gunstig te zijn
geweest voor de vogels. Te Zonne-
maire vond een bespreking plaats,
waarbij de middenstanders van de
nieuwe gemeente Brouwershaven
zich uitspraken voor één vereniging.
Op een „Stad en Lande"-vergade-
ring werd een bebouwde ringsluiting
rond Zierikzee een bedenkelijke
zaak genoemd. Op de vergadering
van V.V.V. „Renesse Vooruit" bleek
dat de afgesloten duinovergang aan
het Watergat, dicht was en dicht
zou blijven.
na lang wachten - Renesse een sportveld. Trots ging
de in „De Schuilhoek" te Dordrecht.
Een kegelnieuwtje was de verove
ring van de drietallen-beker door de
vereniging „Sans Souci". Voor de
schooltandartsverzorging op het ei
land kwam een interim-regeling tot
stand. De raad van Brouwershaven
besloot alleen de brandweercorpsen
van Brouwershaven en Dreischor te
laten voortbestaan. V.V.V.-Scharen-
dijke ontving een hogere subsidie
van de gemeenteraad. Aan de tech
nische school te Zierikzee werden
de eindgetuigschriften van de dag-
avondnij verheidscursussen uitge
reikt. Gezien de moeilijkheden, zag
ook het stedelijk Groene Kruis-be-
stuur zich genoodzaakt de contribu
tie te verhogen. De vogelwacht
„Schouwen-Duiveiland" kreeg de
zorg over de Koudekerkse inlagen.
Bij hel biljarten werd „Entrc Nous"
te Zierikzee districtskampioen. Met
Pasen kreeg de Westhoek reeds een
voorproefje van de zomerdrukte.
In het pand „Dc Lichtboei" wer
den by restauratiewerkzaamheden
bosjes sigaren gevonden, die zestig
jaar ouel bleken tc zifn.
i
