Het jaar van CUBA
I OUDEJAAR
Droefheid en vreugde
waren het deel der natie
Atmosfeer op vele puatcii gezuiverd
Als een dag van de voorbije 365
van historische betekenis is ge
weest, dan was dat zondag 38 okto
ber. Die ochtend spitste zich voor
het eerst een grote kernwapencrisis
toe, waaruit beide machtsblokken in
de wereld, het oostelijke en het wes
telijke, hun lessen hebben getrok
ken.
Die zondagmorgen lag het lot van
de mensheid in handen van twee
mannen- één in het Witte Huis te
Washington en een in het Kremlin
in Moskou. President Kennedy had
verklaard dat als de Russische ra
ketbases op Cuba niet ontmanteld
werden, ze met andere middelen
verwijderd zouden worden. Hij stel
de geen tijdslimiet, hij noemde die
andere middelen niet. Die zondag
moest de beslissing vallen of de V.S.
een kernoorlog zouden riskeren door
Cuba aan te vallen. Of dat wellicht
de Sowjet-Unie de Amerikanen hier
mee voor zou zijn door zelf ten aan
val te trekken.
De man in het Kremlin gaf echter
toe. De voor het eerst volledig in
staat van paraatheid gebrachte
Amerikaanse troepen konden weer
aan verlof denken: de crisis was
voorbij. En wel op een manier die
bijvoorbeeld onder Stalin-Molotov
ondenkbaar was geweest. En ook als
Mao Tse-Toeng in het oostelijk
kamp de toon had aangegeven, zou
waarschijnlijk om Cuba een groot
deel van de wereld in as zijn gelejd
De gang van zaken
Het bewustzijn aan de rand van
een kernoorlog te zijn geraakt heeft
zijn effect gehad in oost en west.
In kringen van de N.A.V.O. is men
pas goed tot het besef gekomen hoe
zeer men steeds heeft geleund op de
afschrikwekkende macht van de
kernwapens.
Dat is historisch zo gegroeid. Kort
na de oorlog toen die in koude vorm
werd voortgezet, was de westelijke
macht aan conventionele wapens
uitermate gering. Het coöperatief
verbond tot verdediging van de N.A.
V.O. kon niet hopen veel te kunnen
uitrichten tegen het geweld van
Russische divisies als dat zou los
barsten. Om Stalin van de verlei
ding daartoe te weerhouden, werd
hem onder het oog gebracht dat hij
daardoor de atomaire vernietiging
van zijn eigen land riskeerde.
In feite was het een onbehaaglijke
situatie dat men zich verplichtte met
een moker terug te slaan al zou men
zelf maar met een speld worden ge
prikt. Meer en meer ging men zich
dan ook van deze gedachte distan-
ciëren en werd bepleit sterke con
ventionele strijdkrachten van het
westen op te bouwen, waardoor het
absurde verschil tussen grief en ver
gelding tot wat redelijker proporties
kon worden teruggebracht. Hierte
gen pleitte voornamelijk dat voor de
landen van west-Eurcpa een door de
V.S. betaalde kernbom aanzienlijk
goedkoper was, dan een uit eigen
beurs, gefinancierde divisie.
Dc endergang van Strauss
De Westduitser Strauss was een
der laatsten die om dit voordeel al
leen al de dreiging van de kernwa
pens zoveel mogelijk trachtten uit
te buiten. Hij pleegde op alle ma
nieren die hem open stonden verzet
tegen bijvoorbeeld de Amerikaanse
eis dat de sterkte van de Bundes-
wehr tot 750.000 man zou worden
opgevoerd. En deze strategische con
troverse heeft ook zeer zeker de ar
tikelen in „Der Spiegel" en in de
„Frankforter Allgemeine Zeitung"
geïnspireerd die aanleiding zijn ge
weest tot zijn (tijdelijke) ondergang
als minister.
Cuba is hier ook een les geweest.
Het heeft getoond hoe onverwacht
een betrekkelijk klein conflict kan
uitgroeien tot een dreiging met kern
wapens. En de wereld steekt vol van
wrijvingspunten waar een dergelijke
situatie weer kan ontstaan, waar
weer de wereld een risico kan lopen
dat ze beter kan vermijden.
Berlijn is er het beruchtste voor
beeld van. Door de dreiging van re
presailles van gelijke aard groter te
maken - zo ziet men in - kan men
dergelijke conflicten beter voorko
men dan door een vergelding achter
de hand te houden waarvan het ef
fect alle proporties ten aanzien van
de oorzaak ver te buiten gaat.
Hier speelt ook mee het Ameri
kaanse verzet tegen de Franse plan
nen er een kernmacht op na te gaan
houden, een verzet dat weinig effect
heeft gesorteerd. Deze strategische
overwegingen bepalen ook de weer
zin die de V.S. aan de dag leggen
tegen de bestaande Britse kern
macht. Wat ook De Gaulle zegt, hoe
meer kernmachten, hoe meer kans
op ellende.
Toch naar een oplossing?
Het bijCuba ongewild naderen
tot aan de rand van de afgrond heeft
ook aan de andere zijde van het
IJzeren Gordijn het denken beïn
vloed. Allerlei geleidelijk voortgaan
de ontwikkelingen zijn erdoor ver
haast. En één ervan is wel het steeds
duidelijker geuite realisme dat de
keus niet moeilijk is als het gaat
tussen een vreedzaam naast elkaar
leven en de vernietiging. Om
Chroesjtsjef te citeren: daar mag
men wel een paar moeilijke onder
handelingen voor over hebben. Zo
is de rode premier een stimulator
geworden, niet van het nog uit Sta-
lins tijd stammende uiten van pure
haat tegen het Westen, maar van het
pogen een redelijke oplossing te
vinden door onderhandelingen met
wederzijdse concessies, een com
promis.
Dat luidt nog geen paradijs op
aarde in, want wat in het Kremlin
en wat in de vrije wereld redelijk
gevonden wordt, loopt nogal uiteen.
Maar het is zeker dat de Russische
leider - misschien niet uit principe
maar omdat het nu eenmaal het
meest praktische is - een grotere
waarde gaat toekennen aan het over
leg. Dat blijkt er ook al uit dat hij
ten aanzien van Berlijn en het vre
desverdrag met de Oostduitse repu
bliek gematigdheid betracht. Hij
stelt geen ultimata meer en hij heeft
zelfs bewerkstelligd dat de laatste
stalinist met macht in het oostelijk
blok, Walter Ulbricht, onwennig
zachtzinnige taal over het onder
werp heeft gebruikt na op het Krem
lin een gesprek met Chroesjtsjef te
hebben gehad.
Voor deze wijziging in het Rus
sisch optreden zijn vele redenen aan
te voeren en die redenen zijn boven
dien verklaringen waarom het tus
sen de Russen en de Chinezen hoe
langer hoe minder botert.
Rusland tegen China
Chroesjtsjef ergert zich meer en
meer aan de hekelende vertogen
waarop zijn doen en laten in Reking
wordt onthaald en vooral aan bet
feit dat hij door Mao Tse Toengs
spreekbuizen vcor lafaard wordt ge
scholden omdat hij op Cuba zich tot
een terugtocht zou hebben laten
dwingen. In zijn laatste rede voor
de Opperste Sowjet spot hij zelfs
met Mao's liefste beeldspraak dat
't imperialistische kapitalisme maar
een papieren tijger is. Chroesjtsjef
herinnert er aan dat die papie
ren tijger dan toch altijd kerntan-
den heeft. En zelf een tijger zijnde
weet hij dat zo'n dier zijn tanden
natuurlijk gebruikt als hij het met
zijn klauwen niet meer afkan.
Het grote verschil tussen Mao en
Chroesjtsjef is dat de laatste weet
dat hij een groot stuk vrij recent
verworven welvaart op het spel zet
en de Chinees niet.
Nieuwe opvattingen
De sinds het stichtingsjaar 1917
immens toegenomen welvaart heeft
in de U.S.S.R. ook een nieuw men
sentype laten ontstaan, dat al eerder
in de vrije wereld zijn invloed deed
gelden: de manager. Een man die
niet naar starre regels van een hand
boek zijn industrie leidt, maar naar
gegevens die hij in zijn statistieken
vindt, uit marktonderzoekingen leert
en door de praktijk van het leiden
ervaart. Dit mensentype is daardoor
in oost als in west niet geschikt een
hardhoofdige figuur te worden die
de feiten interpreteert naar zijn on-
schokbare doctrines; hij is realist.
Deze jongere groep doet zijn in
vloed gelden op de Russische poli
tiek. Aan die invloed is toe te schrij
ven dat men in het Kremlin nu be
reid is over allerlei economische
maatregelen te delibereren, waarbij
bijvoorbeeld het eigenlijke ketterse
winstmotief als bestaand erkend
wordt, zoals in de theorieën van
prof. Liebermann. De heresie inte
resseert dan minder dan het feit dat
er resultaten mee bereikt worden in
het westen ;om de resultaten gaat
het. En zo spiegelt zich de sowjet-
economie meer en meer aan het
westen.
Dat is realistisch want die econo
mie floreert in tegenstelling tot de
Russische of dat nu met de voor
spellingen van Marx strookt of niet.
O." wil ze,9Pen: ze flcre«rt in de rij
ke landen. De tendens dat de rijken
steeds rijker en de armen steeds ar
mer worden heeft zich ook in dit
jaar steeds voortgezet.
Zuidamerikaanse zorgen
Het pijnlijkst en politiek gevaar
lijkst openbaart zich dat in latijns-
Amerika, waar de inflatie tot grote
armoede heeft geleid en in sommige
eigenlijk rijke landen als Brazilië
tot honeersnood. Met in het kielzog
onvermijdelijke politieke onrust.
Kennedy's verbond voor de vooruit
gang heeft daar maar weinig nog
tegèn kunnen doen.
Er is ook weinig gedaan tegen het
feit dat door de daling van de grond-
stoffenprijzen ook de jonge Afri
kaanse staten en vele in Azië hun
inkomsten zien dalen en daarmee
hun kans om zich een beter bestaan
op te bouwen. Pogingen om hierin
verbetering te brengen, hebben in
de bezittende westelijke wereld nog
lang niet genoeg tastbaars tot gevolg
gehad en dat is temeer te betreuren
omdat een groot en groeiend ver
schil in welvaart bepaald de kans
op vrede in de wereld niet bevor
dert.
Lesje voer Europa
Men kan zo denken aan het ge
sprek met Engeland, waarvan men
nog wel steeds mag hopen dat het
zal leiden tot Britse toetreding tot de
E.E.G. maar waarvan men het de
Fransen, moet aanrekenen .dat die
hoop nog geen zekerheid is. En de
economie latend voor wat zij is, moet
men alleen in politiek opzicht toch
verlangen dat de Britten van wat
afzijdige eilanders meelevende Euro
peanen worden.
Want Cuba heeft ook Europa wat
geleerd. Namelijk dat het in het ge
heel niet te pas kwam bij de span
ning tussen Kremlin en Witte Huis.
President De Gaulle voert dit aan
als een argument ten gunste van zijn
kernzwaard dat hij hartstochtelijk
blijft smeden.
Les vcor neutralen
Een slotstuk van het uitgebreid
assortiment invloeden van het geval-
Cuba is waarschijnlijk wel dat de
V.N. en in het bijzonder de positie
van nu (werkelijk) secretaris-gene
raal Oe Thant er door zijn versterkt.
Men mag aannemen dat Chroestjsjef
heeft ingezien dat juist het feit dat
Oe Thant niet door een of ander
troika-systeem aan alle kanten be
lemmerd was om wat te doen, hem
de kans gaf te bemiddelen in deze
zaak. Realistisch heeft hij daarom
zijn vroegere pogingen om machts
politiek in het secretariaat te bedrij
ven door driedeling, opgegeven.
En de neutralen? Of de niet-ge-
bondenen, zoals ze zich verkiezen te
noemen? Voor zover Cuba hun niet
te denken heeft gegeven, heeft de
Chinese invasie van India dat wel
gedaan. En al kan men over het
effect hiervan op lange duur niet
oordelen op dit moment: velen zul
len erdoor geleerd hebben dat niet-
gebonden zijp geen garantie biedt
ook netjes behandeld te worden
door communistische machthebbers.
Wat dat betreft is Mao Tse Toeng
de beste propagandist geweest die
ooit voor de opvattingen van hqt
westen, is geworven. Men mag aan
nemen dat op dit stuk als op vele
andere het jaar 1962 wellicht danig
de atmosfeer heeft gezuiverd.
Een nieuwe waarschuwing het buitenwater als vijand niet te onderschatten,
betekende de februari-stormvloed, die Noord-Duitsland trof, slachtoffers
eiste en enorme schade teweeg bracht. De beelden uit het rampgebied kioa-
men Schouioen-DuiuelawX maar al le bekend, voor.
Over het algemeen hebben \vjj een
jaar achter de rug dat zo niet op
zienbarend, toch zeer afwisselend
is geweest. Enkele hoogtepunten en
helaas enkele grote rampen hebben
er voor gezorgd dat wjj het niet licht
zullen vergeten. In de geschiedenis
zal 1962 geboekstaafd blijven als het
sterfjaar van koningin Wilhelmina,
het jaar van de spoorwegramp bü
Harmeien en de afscheiding van
Nieuw Guinea, het jaar ook van de
Mamincethwet en de stichting „Ons
Dorp".
Direct na de jaarwisseling hebben
onze socialistische volksvertegen
woordigers in de Tweede Kamer
verklaard, dat zij het kabinet niet
geschikt achtten om de crisis met
Indonesië tot een oplossing te bren
gen. Soekarno verklaarde dat hij al
le vrijwilligers welkom zou heten
die zich meldden om te strijden voor
de bevrijding van Nieuw-Guinea en
hij kondigde een mobilisatie af voor
alle in Indonesië aanwezige vlieg
tuigen. Zo 'is het het gehele jaar
door gegaan. Grote troepentranspor
ten van Java naar de Moluklcen, al
waar bases werden aangelegd voor
de sprong naar Nieuw Guinea. Soe
karno en zijn ministers staken de
ene dreigende redevoering na de an
dere af. Door bemiddeling der Ver.
Naties en in het bijzonder van de
secretaris-generaal Oe Thant is er
na veel moeite contact gelegd tussen
vertegenwoordigers der beide rege
ringen nadat verschillende landen
en landengroepen plannen hadden
gemaakt voor een eventueel accoord
Uiteindelijk is een plan van de Ame
rikaan Bunker na veel geharrewar
door beide partijen als basis aan
vaard, echter niet nadat na lang
aarzelen Indonesië toestemde om op
basis van dit plan onderhandelingen
te openen.
Intussen was Indonesië begonnen
om parachutisten boven Nieuw-Gui
nea neer te laten om kracht bij te
zetten aan de gestelde eisen. Deze
landingen' van overwegend zeer
kleine groepen wijd verspreid over
het land hebben de landmacht gere
geld bezig gehouden temeer daar zij
zich terugtrokken en gevechten ver
meden. Op 11 juli ging er dan ein
delijk een Indonesische afgezant
naar Washington om voorbesprekin
gen te houden waaruit onmiddellijk
de officiële besprekingen met minis
ter Soebandrio zijn gevolgd. Het re
sultaat zult. u nog niet vergeten
zijn, Nieuw-Guinea werd overgedra
gen aan de Ver. Naties die het op
hun beurt in 1963 aan Indonesië
zullen overdragen.
Gedurende de besprekingen zjjn
er geregeld landingen uitgevoerd
waarbij 18 militairen zijn gesneu
veld. De regering was eerst niet van
pian dc gesneuvelden naar Neder
land te brengen, doch heeft later be
sloten dit toch te doen.
Vergeleken bij de strijd om Nw-
Guinea is ons politieke leven vrij
rustig geweest. Vermeld moet wor
den de Mammoethwet voor het on
derwijs die dit jaar werd aange
nomen, zij het dan met enkele wij
zigingen. De Tweede Kamer debat
teerde weer over de ambtenaren
salarissen met goed gevolg. Ondanks
het miljoenste huis dat dit jaar ge
reedkwam, kampen we nog met een
te groot tekort aan huizen. Dit jaar
heeft on9 parlementaire leven enke
le nieuwigheden beleefd. Surina-
mers namen deel aan de debatten
en er werden voor het eerst open
bare commissievergaderingen ge
houden om de kamer als geheel tijd
te besparen bij dc openbare debat
ten. De weeldebelasting werd afge
schaft voor een hele reeks artikelen
zoals ijskasten en foto-apparatuur.
De staten verkiezingen op 28 maart
cn de gemeenteraadsverkiezingen
op 30 mei brachten weinig verande
ringen.
Met dc Duitse bondsrepubliek is
een verdrag gesloten waarbjj dc ge
bieden die na de oorlog aan Neder
land kwamen, teruggegegven wer
den. Verder ontvingen wij 125 mil
joen als vergoeding aan de oorlogs
slachtoffers.
Dc begroting voor 1963 werd in
gediend en vertoont een tekort van
1 miljard. De Kamer blijft echter
belastingverlaging vragen. Over het
algemeen hebben wij een rustig par
lementair jaar gehad.
Het bedrijfsleven in actie
De industrialisatie in Nederland
en in het Botlekgebied in het bijzon
der neemt nog steeds toe. Zwitsers
kwamen met plannen voor een alu-
miniumfabriclc ter waarde van 1
miljard. Du Pont cn De Nemours
stichten hun derde fabriek in Ne
derland en vele andere buitenlandse
fabrieken cn firma's hebben hun
nederzetting in Nederland aange
kondigd. In Groningen is een gasbel
van formidabele afmetingen ont
dekt, die Nederland enkele tiental
len jaren alle gag kan leveren dat
hol nodig heeft. De prijzen voor ver
schillende voedingsmiddelen zijn
weer hoger geworden. Suiker, melk,
pap, vla en brood kosten U weer een
centje moor.
In ons land wonen vele buiten
landse arbeiders. De Spanjaarden
wilden hun vrouwen meebrengen,
doch de regering had hier bezwaar
togen. Met veel moeite is dit dan
toch gelukt en kunnen dc ldnderlo-
zon zich we°r verenigen, mits dc
vrouw bereid is te gaan werken. De
S.K.R. adviseert een loonsverhoging
voor 1963 die ongeveer 2.7 procent
zou kunnen bedragen. rt
Onder internationale druk moest Nederland instemmen met overdracht van
Nieuw Guinea aan de U.N.O., die het land in mei 1963 zal overdragen aan
Indonesië.
Rampjaar voor het verkeer
De Spoorwegen hebben een slecht
jaar achter de rug. Ondanks het feit
dat het vervoer stijgt worden de
onkosten steeds hoger en het is de
spoorwegen nog niet gelukt een ta
riefsverhoging voor het personen
vervoer door te zetten.
Ongelukken hebben de N.S. even
eens getroffen, o.a. op 8 januari de
treinramp bij Harmeien, die uitein
delijk 91 doden en vele gewonden
heeft gekost. Op 22 september is er
een bromfiets onder de trein geraakt
bij Zwolle, waardoor een trein is
ontspoord en in brand geraakt. Drie
wagens brandden geheel uit. Er wa
ren enkele gewonden. Verder zijn er
dit jaar weer ettelijke mensen om
gekomen bij het oversteken van on
bewaakte overwegen.
Onze K.L.M. gaat het niet best. De
regering heeft toegestemd in een
lening van 50 miljoen en een garan
tie van 350 miljoen om het bedrijf
op de been te houden. De lijn naar
Biak \yordt mettertijd opgeheven en
de onderdirecteur voerde besprekin
gen in Djakarta over de overdracht
van de Kroonduif aan de Garoeda
en eventuele landingsrechten in
Djakarta voor de K.L.M.
In de scheepvaartsector zijn we in
Nederland niet zo slecht af. Rotter
dam steekt de eerste haven ter we
reld, n.l. New York, naar de kroon.
Feest en droefenis.
Ops koninklijke huis heeft dit
dit jaar verschillende malen in het
middelpunt van de belangstelling
gestaan. Op 1 mei dit jaar werd de
zilveren bruiloft gevierd van onze
koningin en prins Bernhard. Dit
ging gepaard niet een uitgebreide
rondgang door onze hoofdstad waar
alle bevolkingsgroepen werden be
zocht en met enkele dagen feest,
waarbij alle gekroonde hoofden dei-
wereld aanwezig waren. Het ig met
grote luister en praal gevierd, ter
wijl het tevens een tijpisch Neder
lands feest is gebleven. Nadat alle
buitenlandse gasten waren vertrok
ken heeft het bruidspaar een tocht
van enkele dagen door het land ge
maakt .waar het de huldebetuigin
gen van ons volk in ontvangst nam.
Op 22 mei bezocht de koninklijke
familie Oostenrijk voor een statie-
bezoek. Op 2 juli gingen de prin
sessen Irene en Margriet naar de
West alwaar zij Suriname, Curacao
en de andere eilanden bezochten.
13 oktober ontving Hare Majesteit
de Koningin van Denemarken voor
een privé bezoek en op 18 oktober
vertrok onze kroonprinses voor een
een reig naar Azië, waar zij Perzië,
Pakistan, India, Thailand, de Philip-
pijnen, Hongkong en Japan bezocht.
Onverwachts moest zij echter terug
keren, daar inmiddels onze oude ko
ningin, prinses Wilhelmina, op 28
november was overleden.
Helaas hebben wij gedurende dc
laatste jaren erg weinig van haar
vernomen, daar zij in alle stilte van
een welverdiende rust mocht genie
ten. Heel Nederland was niettemin
onder de indruk van dit vrijwel
plotselinge overlijden. Op 8 decem
ber is zij in de Nieuwe Kerk te Delft
in do grafkelder van dc Oranjes bij
gezet.
In dc gemeente Amsterdam werd
deze zomer hondsdolheid gesigna
leerd. Ondanks uitgebreide voor
zorgsmaatregelen hoeft deze ziekte
vier slachtoffers geëist. Alle honden
moesten nu worden ingeënt cn dc
inenting voor de bevolking is facul
tatief.
Verspreid door geheel Nederland
zijn v/eer tekenen van een huidziek
te die gelijkt oo de uitslag die en
kele jaren geleden, naar men dacht
veroorzaakt werd door een nieuw
soort margarine. Aangezien dit fa
brikaat niet meer bestaat, is het nog
onduidelijk waar do oorzaak gezocht
moet worden.
Ondanks de lijdelijke snelheids
beperking op bepaalde rijkswegen
zijn er ook dit jaar vele ongelukken
gebeurd. Voor een deel zijn zij le
wijten aan de weersomstandigheden
zoals wij dit begin december nog
hebben gezien, gladheid cn mist.
Helaas echter is het grootste aan
tal nog steeds te wijten i\ar\ vcr-
keersfoulen -in het algemeen, die do
weggebruikers met elkaar in aanra
king brengen. Des to droeviger is
het te constateren, dat in vele ge
vallen de veroorzaker vrij uit gaat
en een onschuldige vaak de klappen
krijgt. Wederom willen wij ieder op
het hart drukken zich te realiseren
dat de weg ons gemeenschappelijk
bezit is en dat wij de dure plicht
hebben elkaar met zorg en beleefd
heid tegemoet te treden. Alleen dan
zullen wij de dodenlijst wat kleiner
kunnen maken.
Het weer heeft ons dit jaar beslist
in de steek gelaten. 1962 is over het
algemeen erg nat, koud en winderig
geweest.
Personalia
Gedurende dit jaar betreuren wij
ook het heengaan van enkele pro
minente figuren in ons maatschap
pelijk leven. Op 26 januari overleed
J. M. Peters, 2e kamerlid der K.V.P.
en op 21 januari H. Oosterhuis, oud
voorzitter van het N.V.V., op 13
april dr. P. H. Ritter jr., oud-hoofd
redakteur van Persbelangen Utrecht
en bekend radio-spreker, op 13 juni
Th. D. J. M. Koersen, 2e Kamerlid
K.V.P. en op 7 oktober overleed
Maurits Dekker, een van Nederlands
bekende schrijvers. 2 november
overleed prof. L. O, Wenckebach,
waaraan wij de ontwerpen van vele
munten, postzegels en standbeelden
danken.
In Groningen werd een leerstoel
in de vredesproblematiek gevestigd.
Sjoukje Dijkstra veroverde het we
reldkampioenschap kunstrijden en
onze zwemmers wonnen vele num-
mei'9 in de Europese zwemkampi-
oenschappen te Leipzig. Anton Gee-
sink behaalde de Europese kampi
oenschappen zwaargewicht en alle
categorieën. Een Nederlandse expe
ditie beklom een der hoogste pieken
in de Himalaya, de Nilgiri met suc
ces.
De eigentijdse mensen hebbeii
zich er aan gewend, dal het
levenstempo hoog ligt en de
tijd snel omvliegt. Al le wijd-
se en langdradige bespiegelin
gen over de oudejaarsavond
krijgen al gauw de titel „on-
verteerbaar" opgedrukt. Wie
'n mengsel van zuivere ouder-
y) mct.se oude jaar.savondroman-
>9 Hek en weemoed wil proeven,
(<5 sla met ons het oudejaars-
nummer van 1912 op. In het
inleidend, artikel krijgt men
het breed, toegemeten. „Hoort,
voorbij, kom dan, rust dan,
hoort. De klokken uit de to
rens der talrijke bedehuizen
in stad en dorp, ja zelfs in
het verst afgelegen gehucht,
doen hure sombere lonen door
dc grijze lucht weergalmen,
dóórdringende tot allen, hetzij
die wonen in hutten of palei
zen, uitnodigend allen om een
ernstige gedachte te wijden
aan het jaar, dat weldra voor
bij tal ;ijn.
En wie in zijn oren die klan
ken opvangt, zal in zijn hart
-h\j moge het zich zeiven be
kennen of niet - zij het dan
ook slechts voor een ogenblik,
een echo horen weerklinken, y)
waarin het woordje „voorbij"
wel het duidelijkst valt. te on-
(y derscheiden. Voorbij ja, zo y)
is 't. Nog slechts enkele uren
cn hei is voorbij, bet oude
jy jaar. Hel ligt op zijn stervens- y)
W sponde; weldra zal hel den y)
laatsten adem uitblazen om
(y daarna te worden bijgezet in V.)
het graf der eeuwen. Met een
mengeling van verschillende (n
gewaarwordingenenz. y)
enz.... twee volle kolommón.
4