HONDSDOLHEID
Verkoud
heid
H DOUWE EGBERTS
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI
ASPRO'
Restaurant voor vrouwen
Deltawerken in Grevelingen vormen een circus-schouwspel
Stenen en traangas
aan „de muur"
Conflict
bij de A.V.R.O.
Soekarno in 1963
naar Nederland?
Een pijp doet méér
dan branden!
Acrobaten op ijzeren balken
Ingezonden mededeling
BRUIN1SSE, 22-10. De voorberei
dingen die in de omgeving van Brui-
nisse worden getroffen om straks de
gondels met een vaartje van twintig
kilometer per uur hun rondjes te ia-
ten draaien boven de kust van Gpe-
ree-Overflakkee en de 1.800 meter
brede Noord - Grevelingen hebben
veel weg van de totstandkoming van
een grote circusvoorstelling, liet
storten van steen van een hoogte van
meer dan dertig meter boven de zee
spiegel, met behulp van stalen ka
bels, zal straks een schouwspel op
leveren dat no& niet eerder in Ne
derland is vertoond. De reusachtige
rijdende kraan heeft wel wat w£g
van een voor-wereldlijk monster. De
arbeiders van de firma Kloos, die de
grote stalen masten (pylons) bouwen
waaraan de stalen kabels zullen be
vestigd worden lopen met evenveel
gemak als acrobaten in de nok van
een circus, op dertig meter hoogte
over een ijzeren balk.
Draglines en bulldozers verrichten
halsbrekende toeren om grote hoe
veelheden sand naar een bepaalde
plaats te transporteren. Auto's met
zand en grint beladen rijden af en
aan. Een knaap van een machine
braakt een zwarte subtantie uit,
zand, bitumen, vulstof en stortsteen,
aaneen geklit tot een kokende zwar
te massa. Aan de overkant van het
water, op het aanzetstuk van de dijk
bij de Hoek van Sint Jacob worden
de funderingen geheid voor het ko
lossaal grote verankeringsblok voor
de kabels van de kabelbaan. Op zes
tig betonnen palen van voorgespan
nen beton die 14 meter de grond in
gaan komt straks dit betonblok van
32 meter lang, 9 meter breed en 14
meter hoog. Na het gereedkomen zal
het blok nog 7 meter boven de dijk
uitsteken, al zit het nog zo diep ver
ankerd. De stalen torens aan de bei
de uiteinden van de kabelbaan, dus
op de vaste wal van Flakkee en op
de Krammerplaat worden 30 meter
hoog. De middelste, midden op een
eilandje van gezonken caissons,
krijgt een hoogte van 42 meter. Alles
bijeen lijkt „the greatest show on
earth" tot stand gebracht bij de Del
tawerken in de Grevelingen. Of, zo
als ir. H. A. M. Dibbits het eens uit
drukte: „het Cape Canaveral van de
Deltawerken".
Experimenten
Men zou zich af kunnen vragen
waarom al die kostbare experimen
ten, waarvan de kabelbaan nu toch
wel de duurste is. Om de eenvoudige
reden dat bij sluiting met caissons
altijd het risico blijft van het onder
loops worden van die caissons. In
grote mate krijgt men dit risico na
tuurlijk bij afsluiting van Brouwers-
havense Gat of Roompot (Ooster-
schelde). Hierbij zou het aantal te
gebruiken caissons zeer groot wor
den en iedere caisson brengt gevaar
In Nederland kenden we hondsdol
heid eigenlijk alleen nog maar van
horen zeggen, Iedereen weet, dat op
het ogenblik weer enig gevaar voor
het optreden van die ziekte bestaat.
Daarom is het gewenst dat men iets
naders weet over het ontstaan en de
verschijnselen van het lijden dat de
wetenschappelijke rabies of ook wel
lyssa draagt, en in de volksmond
hondsdolheid heet.
Virus kan zenuwstelsel aantasten
De ziekte wordt teweeggebracht
door een virus. Dat virus kan door
de beet van een aan deze besmetting
lijdend dier - in bijna alle gevallen
is dit een hond, een enkele keer een
kat, ook wel eens een wolf, vos of
ander in het wild levend dier - met
het speeksel in het lichaam van een
mens terechtkomen.
In verband daarmee is het duide
lijk dat een door hondebeet ontstane
wond, wanneer men vermoedt dat
deze gevreesde infectie in het spel
kan zijn, nog zorgvuldiger moet wor
den behandeld dan anders! Met deze
maatregel wordt beoogd zoveel mo
gelijk te verhinderen, dat het honds
dolheidsvirus wordt opgenomen en
zich vastzet in het centrale zenuw
stelsel. Er is verschil in gevaarlijk
heid al naar de diepte van de wond
en het door een beet getroffen li
chaamsdeel. De ivond in het gezicht
is het ergst, want die geeft kans op
uitbreken van de ziekte na korte
tijd.
Dankzg Pasteur
Over het algemeen echter bestaat
er een lange incubatietijd, namelijk
drie weken tot een paar maanden.
Dit is een gunstige omstandigheid,
omdat daardoor voldoende gelegen
heid bestaat tot behandelen met een
vaccin, dat het optreden der symp
tomen voorkomt.
Zulk een entstof wordt toebereid
uit emulsies van het ruggemerg van
aan rabies lijdende honden. Een reeks
inspuitingen daarvan moet dan wor
den toegediend volgens de methode,
die reeds lang geleden (laatste helft
vorige eeuw) door de beroemde bac
terioloog Louis Pasteur te Parijs
werd aangegeven.
Het vaccin kan ook worden gebe
zigd om dieren profylaktisch d.i
voorbehoedend) tegen de ziekte te
beschermen. Hiervan wordt gebruik
gemaakt bij wettelijke maatregelen
om hondsdolheid buiten ons land te
houden; ingevoerde honden en kat
ten moeten deze onvatbaar making
hebben ondergaan.
Twee vormen
Wanneer de ziektesymptomen
zich eenmaal vertonen is meestal
geen redding meer mogelijk, noch bij
een dolle hond, noch bij de mens.
Zowel bij mensen als bij dieren
onderscheidt men twee vormen:
„rage furieuze" (woedende vorm) en
„rage paralytique" (stille vorm). Die
toestanden van opwinding en apa
thie kunnen elkaar ook afwisselen.
Zo begint het bij mensen dikwijls
met een opvallend sombere neer
slachtige stemming, terwijl later
verschijnselen van grote prikkel
baarheid optreden.
Een karakteristiek symptoom is de
pijnlijke kramp die ontstaat bij het
slikken. Als gevolg daarvan wordt
de patiënt bang om iets te eten of
te drinken, dit is het verschijnsel
van de zogenaamde hydrofabie (wa
tervrees). Wanneer de ziekte zich
verder ontwikkelt, treedt er kramp
in allerlei spiergroepen op, de zieke
slaapt heel slecht en kan geen rust
meer vinden. Ook kan juist het te
genovergestelde verschijnsel zich
voordoen namelijk dat verlammin
gen optreden.
Sclieepvaartberichten
Alphacca, 20-10 van Bombay naar
Port Okha.
Ampenan, 22-10 te Balboa.
Caltex Utrecht (t.), pass. 20-10 Pan-
tellaria naar Port Said.
Korenia (t.), 22-10 van Shatt El Arob
naar Suez.
Zeeland, 21-10 te Montreal.
Geruststellende cijfers
We mogen ons door de beschrij
ving van dergelijke treurige ziekte
beelden niet onnodin angstig laten
maken. Volgens de cijfers van de
Wereld Gezondheids Organisatie is
de kans op optreden van hondsdol
heid klein indien maar tijdige in
spuitingen met het vaccin plaats
hebben bij de verdachte gevallen.
Van 9834 personen die diepe beet
wonden opliepen, stierf niet meer
dan Vz procent, van 223501 mensen
met oppervlakkige beten stierf min
der dan 1/10 procent nadat vaccina
tie was toegepast.
Dr. H. W. Scalongne.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Goudswaard (toez.):
kand. J. Vroegindewey, Bleigwijk.
Ger. Kerken (vrijgemaakt)
Aangenomen naar Gramsbergen-
Lutten a.d. Dedemsvaart: D. Berg
huis, Grootegast-Stroobos.
V ier-kerkentocht
in Den Haag
DEN HAAG, 22-10. Rooms-katho-
lieken, Nederlands (hervormden, ge
reformeerden en leden van de Ang
lo-American Church in Den Haag
zullen zaterdag 3 november deelne
men aan een door de Nederlandse
hervormde Duinoordkerk-gemeente
georganiseerde vier-kerkentocht per
bus, die zal voeren naar de (Neder
lands hervormde) Grote Kerk, de
(gereformeerde) Christus Triumfa-
torkerk, de nieuwe rooms-katholieke
kerk in de wijk Morgenstond en de
kort geleden geopende Anglo-Ame
rican Church. In de gereformeerde
kerk zal de wijkpredikant, dr. C.
Gilhuis, de deelnemers aan de tocht
aan een koffiemaaltijd ontvangen.
Voorts vermeldt het programma
avondgebed en een begroetingssa
menkomst in de Kloosterkerk. Er is
veel belangstelling voor deze ker-
kentocht, die bedoeld is kennis te ne
men van eikaars kerkelijk leven.
Ingezonden mededeling
Voorkom
Rillerig? Onprettig?
Vlug:
BERLIJN, 22-10. Oostduitse grens
bewakers hebben in de nacht van
zondag op maandag stenen gegooid
naar de auto's die in de Westberlijn-
se grensstraat Bernauerstrasse re
den. Toen Westberlijnse grenswach
ten acht traangasgranaten naar hen
wierpen hielden zij op met gooien,
aldus een mededeling van de West
berlijnse politie.
Sinds twee dagen wordt een Oost-
berlijnse uitkijkpost bij de Bernau
erstrasse door Russische militairen
bemand, die waarschijnlijk de gang
van zaken op deze plaats nauwkeu
rig moeten volgen.
van „onderloopsheid" mee. „Onder-
loopsheid" wil zeggen lekkage onder
de caissons door, waardoor de aan
gebrachte „drempel" sterk aangetast
kan worden.
Rusteloos gaat het zoeken naar
weer nieuwere methoden grondstof
fen verder, even rusteloos als het
werk aan de Noord-Grevelingen zelf.
Het werk dat overigens in deze da
gen bijzonder profiteert van het on
gekend rustige herfstweer.
Conci 1 ie-boodschap
tot (le werelcl
VATICAANSTAD. - Het tweede
Vaticaanse oecumenische concilie
heeft tot de gehele wereld een bood
schap gericht om samen met de kerk
te bouwen aan een rechtvaardige en
broederlijke gemeenschap, zo meldt
het A.N.P. In deze boodschap, aan
gekondigd als een „boodschap van
heil, liefde en vrede, die Jezus Chris
tus, de zoon van de levende God, de
wereld gebracht heeft en aan zijn
kerk heeft toevertrouwd", verklaren
de bisschoppen uit de gehele wereld,
dat de kerk zich op dit concilie wil
vernieuwen en aan alle mensen de
goddelijke waarheid wil verkondi
gen, opdat zij deze begrijpen en van
harte beamen.
Op 1 augustus 1961:
één auto per vijf gezinnen
DRN HAAG, 22-10. - Het aantal
personenauto's in Nederland, dat op
1 augustus 1961 602.500 bedroeg, was
toen ten opzichte van 1960 met acht
tien procent gestegen. De autodicht
heid bedroeg een auto per vijf gezin
nen tegen een televisie-toestel per
drie gezinnen.
Het totale aantal motorvoertuigen
was bijna een miljoen. Naast de
602.500 personenauto's waren er 176.
400 vrachtauto'9, 102.000 motorrij
wielen en 68.000 scooters, zo blijkt
uit cijfers, verzameld in de door het
602.500 personenauto's waren er nog
176.400 vrachtauto's, 102.000 motorrij
tuigen, 1 augustus 1961".
Het aantal motorrijwielen daalde
verder, ten opzichte van I960 met
8.5 procent. Het aantal scooters nam
evenwel in het voorafgaande jaar,
toe met tien procent.
De ontwikkeling van het vracht
autopark wijst op een aanpassing
aan de vervoersbehoefte. Een sterke
groei vertonen de aantallen lichte
bestelwagens (tot en met 1,5 ton) en
zware vrachtwagens (boven 5 ton).
In de middenklasse is de ontwikke
ling van het vraohtwagenpark ech
ter zwak.
Veertig Amerikaanse schepen,
20.000 man en talrijke vliegtuigen
nemen deel aan manoeuvres die in
het Caraibische gebied worden ge
houden.
Ingezonden mededeling
U KUNT HOOG OF
LAAG SPRINGEN!
maar éénmaal komt U tot de
ontdekking dat D E U R L O O
werkelijk voordeliger is en veel
meer keuze heeft.
DEN HAAG, 22-10. Het dagelijks
bestuur van de A.V.R.O. heeft een
uit het A.V.R.O.-bedrijf ontvangen
voorstel om geen nieuwe directeur
van het omroepbedrijf aan te stel
len, maar een driehoofdig directo
rium hiervoor te vormen, van de
hand gewezen.
Het feit, dat de suggestie van de
kant van het personeel om tot een
meerhoofdige leiding te geraken niet
zal worden aanvaard, heeft tot ge
volg gehad dat bij de waarnemend
directeur van de A.V.R.O., de heer
H. de Wolf, hun ontslag hebben in
gediend de heren S. van der Zee, G.
Luchtenburg, J. Dubbelboer, C. Ni-
colai, K. Prior, W. van den Brakel,
J. de Groot en W. van der Kamp.
HOLLANDIA, 22-10. Vele leden
van de Papoea-delegatie, die namens
het „Nationale Congres" een bezoek
brachten aan Djakarta hebben de
indruk gekregen, dat president Soe
karno na 1 januari a.s. de diploma
tieke betrekkingen met Nederland
zal herstellen. Volgens de leider van
de delegatie, de leider van de Partei
Nationaal Herman Wajoi, zou Soe
karno zelfs van plan zijn, begin vol
gend jaar naar Nederland te reizen
om, zoals Wajoi het uitdrukte, „de
vriendenhand uit te steken".
De delegatie is maandag in Hol-
landia teruggekeerd na een bezoek
van drie weken aan Indonesië.
PARIJS. De 38-jarige Fransman
Paul Armagnac, die zaterdag tijdens
de training voor de 1000 kilometer
van Parijs op het circuit van Mont-
lhery ernstig werd gewond, is maan
dagmorgen in een ziekenhuis in Pa
rijs overleden. In een haarspeldbocht
sloeg de wagen van de Fransman
zaterdag enkele malen over de kop.
STOCKHOLM. Het Zweedse insti
tuut voor geodesie heeft bekend ge
maakt, dat in het gebied van Nova
Zembla een Russisch kernwapen is
ontploft.
Een pijp schenkt U veel rookgenot.
Maar hij doet nog méér: hij schept
een oase van rust... hij brengt U tot
andere gedachten... en hij geeft U
zelfs de oplossing van dat huis
werk in. Probeer maar. Uhebttoch
ook een pijp?
De beste manier om van een pijp te genieten.
Stop hem met een tabak die kalm brandt en koel rookt!
Stop hem met Echte Friesche Heeren-Baai van Douwe
Egberts; een zachte geurige mélange van rijpbruine tabakken.
A (geel) 85 ct. Paarsmerk 70 ct. per 50 gram.
Het Gooi kreeg Amsterdamse hondeninvasie
te verwerken
LAREN, 22-10. Het Gooi heeft tij
dens het weekeinde een invasie be
leefd van Amsterdammers, die met
hun hond naar het Goois natuurre
servaat kwamen om daar hun huis
dieren vrij te laten rondlopen, nu
dat in de hoofdstad niet meer moge
lijk was.
Het werd zelfs zo druk, dat zowel
de politiekorpsen van Laren en Bla-
ricum als de direktie van het Goois
natuurreservaat extra personeel in
dienst moesten laten komen om de
hondeninvasie tegen te gaan. Er wa
ren agenten, die meer dan 90 honde
eigenaren moesten aanhouden, bij
andere liep het in de tientallen. Aan
de eigenaren werd verzocht hun hond
aan de lijn te houden en ermee naar
Amsterdam terug te keren. Aan dit
verzoek werd vaak niet welwillend
voldaan. Velen voelden zich bena
deeld omdat Gooise bewoners hun
honden wel en zij hun dieren niet
los rond mochten laten lopen.
Verdere maatregelen
Naar vernomen wordt ligt het in
het voornemen dat de burgemeesters
van Laren en Blaricum een bespre
king met de commissaris der konin
gin zullen hebben voor de verdere
maatregelen om te verhinderen dat
Amsterdammers hun honden buiten
de hoofdstad brengen.
Overigens was het een zeer drukke
dag in het Gooi. Het was niet min
der druk dan op een zomerse hoog
tijdag in het seizoen.
MARKTBERICHTEN
Aardappelmarkt
ROTTERDAM, 22-10. Klei-aard-
appelen 28 mfn. opwaarts voor het
binnenland: Bintje f 11,50-12,50.
Klei-aardappelen 35 mm. opwaarts
Bintje f 11-12.
Voer-aardappelen f 2,50-4,00.
Prijzen berekend per 100 kg. en
op de handelsvoorwaarden, vastge
steld voor de verkoop van consump
tie-aardappelen op wagon, schip of
auto.
Graanbeurs
ROTTERDAM, 22-10. Tarwe, door
sneekwaliteit 17 pet. vocht, levering
deze week f 31,70.
Zomergersl - volgens monster -
tot f 26,75, af; Haver - volgens mon
ster - tot f 24,50, af; Rogge -volgens
monster - tot f 24,25, af.
Peulvruchten, franco Rotterdam.
Groene erwten - op monster - f 40-
44,50; Schokkers - op monster - f 41-
49; Bruine bonen - boerenschoon -
op monster - tot f 90.
B. J. TEN WESEPE
FEUILLETON
„O Fridaik doe het. Dan rijd
ik straks wel wat snellerHij
remde de wagen af en stuurde naar
een parkeerplaats. Toen nam hij
haar in zijn armen en kuste haar. Ze
kuste hem terug en streek over zijn
wang. Toen richtte ze zich weer op
en streek een piek haar uit haar ge
zicht.
„O", zei ze zacht, „als je nagaat,
dat ik bijna zeven en twintig ben en
ik ben zo verliefd als een bakvis.
Vervelende kerel, waarom heb je
m'n hoofd op hol gebracht?"
„Fridaliefik wil je hoofd niet
op hol brengen. Zo ben ik niet. Ik
houd van je. Ik vind je lief. Nadat
Eefje me in de steek had gelaten,
dacht ik dat geen enkele vrouw
meer aantrekkingskracht op me kon
uitoefenen. Frida.... ik zal je wat
verklappen. Ik ben al verscheidene
malen langs jullie restaurant gelo
pen. In uniform en in burger. Dan
stond ik wel eens te kijken voor de
ramen. Soms zag ik je, soms niet.
Als ik je zag, dan bewonderde ik je
fiere houding. Toen ging ik, geloof
ik, al van je houden. Kind, dat ik je
nu gekregen heb
„Ho-ho, meneertje, je hebt me nog
niet. Ben je de afspraak vergeten,
die mijn vriendinnen en ik hebben
gemaakt?"
„Een krankzinnige afspraak, Fri
da. Die kunnen ze nooit houden.
Vroef of laat lopen ze tegen iemand
op, die ze aardig vinden en dan den
ken ze ook: verdraaid, die idiote
overeenkomstwat moet dat nu?"
Frida knikte en legde haar arm
om zijn hals. „Ja, jongenlief, zo denk
ik er ook over. Wat moet dat nu?"
„We houden het voorlopig geheim,
kindje. Jij hebt af en toe een vrije
dag of middag, ik ook. Als onze vrije
uurtjes overeenkomen, smeren we 'm
samen en gaan we elkaar vertellen,
hoeveel we van elkaar houden".
„Dus je houdt van me?"
Hij kuste haar. „En of. Gisteren
nog zou ik jé niet durven aanraken".
„En nu vreet je me zowat op. Zo,
nu is het mooi genoeg geweest voor
de eerste dag. We moeten ook nog
wat bewai'en voor later, jongeman.
En nu rijden we huiswaarts. Je zet
me maar af bij het eerste het beste
eindpunt van tram of bus. Dan ga
ik op eigen houtje wel verder".
Even voor tienen stapte Frida
het restaurant binnen. Ze knikte
even naar Ans, die klanten bedien
de en liep meteen door naar achte
ren. In de keuken waren Greet en
Josien en rookten een sigaret. Er was
weinig publiek deze avond en ze
hadden het schijnbaar gemakkelijk.
„Goeie, daar is ze eindelijk", mop
perde Josien. De verliezende partij.
Kosten van het geding tweehonderd
en dertig gulden. Plus honderdvijftig
voor de advokaat. Tel uit je winst".
Maar Greet keek Frida scherp aan.
„Wat zie jij er uit? Waar ben je al
die tijd geweest?"
„O", antwoordde Frida nonchalant
„aan de boemel. De wind door m'n
haren laten waaien".
„Klets", zei Josien, „er was van
daag helemaal geen wind. Je bent
verbrand van de zon. Dat is het".
„Heb je gedronken?" vervolgde
Greet. Ze ging naar Frida toe en
rook aan haar. „Je hebt zo'n gekke
kleurhalf rood, half bruin
Je ziet er zo hemels uit
„Zeker omdat ze haar proces ver
loren heeft", schamperde Josien,
met haar voeten bengelend van de
tafel.
Frida keek haar nijdig aan. „Dat
schijnt je nogal dwars te zitten, hé?
Ik zal de proceskosten wel uit m'n
eigen portemonnaie betalen, hoor,
als je denkt, dat de kas dat niet mag
lijden".
Greet sloeg haar armen over el
kaar. „Zeg, wat ben jij ineens prik
kelbaar? Heb je met iemand mot ge
had?"
„O. misschien zit de procedure me
wel dwars. Let er maar niet op. Mor
gen is het wel over. Moet ik nog
helpen?"
v Greet haalde haar schouders op.
„Ben je mal, geen fluit te doen van
avond. Anderhalve man en een
paardekop. We beuren vanavond
nog geen vijftig gulden".
Om half elf echter kwam een heel
stel teenagers opgewonden binnen en
bestelden ijs. Ans en Josien bedien
den en Frida hielp nog even mee.
Josien vond het maar matig. „Als je
maar weet, dat de tip voor mij i's.
Jij hebt je vrije dag", bitste ze.
„Kind, maak je geen zorgen", ver
zuchtte Frida. „Jij moogt afrekenen"
Later in de keuken, vroeg Ans:
„Wat hadden jullie? En waar ben jij
de hele dag geweest, Frida?"
(Wordt vervolgd).