In de middeleeuwen was de Zeeuwse
mossel reeds bekend
Nieuwe methode om
ZOUT water
ZOET te maken
BOUWRUST
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE donderdag 26 JULI I%- N». IKM
Het Bruse mosselfeest op 28 juli
Ingezonden mededeling
BRUINISSE, 26-7. Men schrijft
ons uit Bruinisse: „In de Delta, die
wordt gevormd door de mondingen
van de Schelde, heeft de schelpdie
rencultuur de eeuwen door altijd
uitstekend gefloreerd.
In de slikbeddingen door deze ri
vier bü zijn weg naar deze gevormd,
welke beddingen door de zee in de
loop van de tijd beurtelings werden
verwijd en vernauwd, vonden tal
loze zeedieren, waaronder vele eet
bare soorten, een uitstekend gebied
om te leven en zich voort te planten
In een middeleeuws gedicht, ver
want aan van den Vos Reinaarde,
omdat het ook in Vlaanderen speelt
heet het reeds:
„Mosseltjes van *t beste baksel,
Vers geplukt in 't land van Axel"
Wel een bewijs dat reeds in de mid
deleeuwen op de Westerschelde mos
selen werden gevangen.
Trouwen» ook op de Oosterschel-
de en zeker ook op zijn uitlopers
als Grevelingen en Eendracht is
de mosseivisserij al eeuwen bekend,
waar komt anders de uitdrukking
Fliplandse mosselen vandaan?
Maar het was niet St.-Fhilipsland,
dat door de mosselteelt of de mos
selnering bekend werd, maar Brui
nisse, waar reed» in de 17e eeuw
Keuren of Reglementen op de mos
selnering werden uitgegeven.
Fantastische reis met twee bussen
Onder ideale weersomstandigheden
hebben een tachtig ouden van dagen
van Brouwershaven woensdag hun
jaarlijks reisje gemaakt, dimaal naar
„De Efteling" te Kaatsheuvel, 's Mor
gens om acht uur vertrok "het gezel
schap met een tweetal R.T.M.-bus-
sen. De reis werd tevens meegemaakt
door burgemeester A. H. Vermeulen
en de verpleegsters, de dames v. d.
Velde en v. Kaam.
Via Steenbergen, Breda en Tilburg
ging het „naar Den Bosch" toe, waar
plm. half elf de koffie werd ge
bruikt. Vandaar ging het op Kaats
heuvel aan, waar een bezoek werd
gebacht aan het sprookjespark „De
Efteling". Alleen al de honderden
autobussen, auto's en brommers wa
ren voor vele bejaarden een uniek
schouwspel, dat ze in hun leven nog
nooit gezien hadden. Ook het park
zelf dwong bij allen bewondering af
en riep herinneringen op aan hun
jeugd, nu de sprookjes in levende
lijve konden worden aanschouwd. In
de theetuin werd 't lunchpakket ge
nuttigd, waarna de bussen weer wer
den opgezocht om zich naar Ooster
hout te begeven, waar een kopje thee
werd genoten. Van hier ging het
weer richting Schouwen-Duiveland.
Te Bruinisse werd in café v. d.
Velde van een voortreffelijke warme
maaltijd genoten. Burgemeester Ver
meulen tracteerde de heren op een
rokertje en de oud-Brouwenaar sla
ger M. van Donge te Bru tracteerde
zijn oud-stadgenoten op een heer
lijke schijf worst van eigen fabri
kaat. Tijdens het diner sprak de
burgemeester woorden van dank tot
het Comité ontspanning ouden van
dagen en het bestuur van de Bond
van ouden van dagen voor de uit
nodiging om deze heerlijke reis mee
te maken. Als begin voor het vol
gend jaar overhandigde de eerste
burger een gift onder couvert, het
geen met applaus werd beloond. De
85-jarige heer H. Viergever bleef
bij de burgemeester niet achter en
hij ging aan het tracteren en wel een
fraaie fles eau de cologne voor de
presidente, mevr. Vermeulen en een
pakje sigaretten voor de heren chauf
feurs v. d. Linde en Quist, voor hun
keurig verzorgde reis.
Ontvangst door „Apollo"
Ongeveer kwart over acht arri
veerden de bussen aan de rand der
gemeente, waar de muziekvereni
ging „Apollo" met drumband, bene
vens een schare toeschouwers, w.o.
vele badgasten, die deze plattelands-
gebruiken kennelijk nooit gezien
hebben, zich onder vrolijke tonen
naar de muziektent begaven. Terwijl
„Apollo" in de tent enige pittige mar
sen blies, dansen de bejaarden lustig
rond de tent. De leider van het ge
zelschap, weth. J. Dekker, dankte
hierna alle ingezetenen, die door hun
milde gaven deze dag aan de bejaar
den hebben geschonken. In zijn dank
woord betrok hij ook de burgemees
ter en dc beide verpleegsters voor
het meemaken van deze reis. Per
soonlijk dankte de heer Dekker de
chauffeurs cn de voorzitter van
De mosselvisserij was in die da
gen een vrije visserij en gaat men
de nu nog geldige en geldende ge
slachtsnamen na, dan blijken het
vooral de uit Frankrijk afkomstige
Hugenoten te zijn geweest, die in de
mosselvisserij hun fortuin hebben
gezocht.
Immers de naam Jumelet is een
rechtstreeks van de réfugiees afkom
stige naam, terwijl de namen de
Waal en van den Berge (uit Bergen
Henegouwen) ook duiden op af
komst uit de Zuidelijke Neerdlan-
den.
Manieren veranderd
De manier van vissen veranderde,
van visserij op vrije door de natuur
gevormde banken, ging men de
laatste 100 jaar over tot het bewust
kweken van mosselen, de manier
van exporteren veranderde, vroeger
werden de mosselen met het vissers
schip waarmee men de mosselen
viste, ook naar België getranspor
teerd, thans gaat dit per auto van
uit Yerseke. Met weemoed denken
velen nog aan de tijd, toen men de
mosselen zelf naar Antwerpen
bracht.
De visserij werd gemechaniseerd,
40 jaar geleden ging alles nog met
handkracht, thans alles met behulp
van de motor. Maar wat niet ver
anderde i» de liefde tot het vak.
„Apollo", de heer v. d. Bos, voor de
muzikale ontvangst. Namens de be
jaarden dankte de heer Romeijn alle
ingezetenen en „Apolllo" voor het
gebodene, waarna het marktplein
langzaam leegstroomde.
Internationaal contact
door duif
BUSSUM, 25-7. De 72-jarige heer
L. H. de Beer uit Bussum, die reeds
zestig jaar de duivensport beoefent,
nam een jaar geleden deel aan een
wedvlucht uit Vilvoorde in België.
Een van zijn beste duiven keerde
bij die gelegenheid niet terug. Na
enige tijd ontving de heer De Beer
echter een brief van een duivenlief-
hebber uit Eastborne in Engeland,
waarin hem werd meegedeeld, dat
de duif het Kanaal was overgestoken
(hetgeen maar weinig voorkomt) en
bij hem terecht was gekomen. De
heer De Beer schreef terug, dat de
man de duif mocht behouden en dat
hij de eigendomsbewijzen zou over
sturen. Tussen beide duivenliefheb
bers bleef een prettig contact per
brief ontstaan en dezer dagen kreeg
de heer De Beer een brief uit East
borne, waarin zijn collega in de dui
vensport hem meedeelde, dat hij een
reis naar Nederland zou maken en
dat hij de heer De Beer zou komen
opzoeken. Toen de heer De Beer de
brief had gelezen, ging hij naar bui
ten om zoals gewoonlijk zijn duiven
te verzorgen. Tot zijn grote verba
zing zat de duif, die hij een jaar ge
leden had weggegeven weer in het
hok. Vrijwel tegelijk met de brief
was het dier bij zijn oude baas aan
gekomen. De heer De Beer heeft nu
aan zijn Engelse vriend geschreven,
dat diens komst op hoge prijs wordt
gesteld en dat hij de duif, die hij in
tussen wel gemist zal hebben, in
Bussum kan komen halen.
De mosselkweker wil mosselkwe
ker blijven. Zijn beslaan wordt be
dreigd, door de afsluiting van de
zeegaten. Maar er is een oplossing
mogelijk als Rijkswaterstaat daar
aan zün medewerking geven wil. De
mosselvisserij moet voor Zeeland
behouden blijven. Daarvoor wordt
gevochten.
De mosselkweker hoopt op een
gunstige uitslag. Deze specifiek
Zeeuwse cultuur is niet goed te
verplaatsen. Kwesties van verwate
ring en dergelijke spelen hier een
beslissende rol.
Feestelijke evenementen
Zaterdag 28 juli wordt het mos
selseizoen te Bruinisse geopend. Met
een vaart van gepavoiseerde vaar
tuigen over de Grevelingen. Zag U
deze vlootschouw reeds eerder, dan
wilt U hem ongetwijfeld nog een
keer zien. Zag U dit imposante
schouwspel nog niet, dan mag U,
als U nog een dag vakantie over
hebt, dit zeker niet missen. U mag
bovendien gratis meevaren en ziet
dan nog geheel kosteloos een deel
van de in uitvoering zijnde of reeds
klaar gekomen Deltawerken in de
Grevelingen.
Een wisselprijs en vele andere
fraaie prijzen zijn voor de schippers
van de mededingende vaartuigen aan
dit festijn verbonden. Iedere kweker
doet dus zijn uiterste best om zo
goed mogelijk voor de dag te komen,
er is een mosselkoningin, er zijn de
monstraties van kikvorsmannen van
reddingsvlotten en van een illusio
nist. Er is muziek en er is tot slot
een groots vuurwerk. Reden genoeg
om zaterdagmiddag 28 juli naar Brui
nisse te komen.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Bedankt voor Bergambacht: J.
Kruyt, Lexmond.
Geref. Kerken
Beroepen te Den Helder (4e pred.-
pl.)R. J. Koolstra, vlootpred. met
verlof, Leeuwarden; te Vrouwenpol
der: L. Herlaar, kand., Amsterdam.
Bedankt voor 's-Gravenhage west
(wijkgem. V) en voor Middelburg
(vac. J. Ytsma): E. H. Nagel, Brussel.
Geref. Kerken (vrijgemaakt)
Tweetal te Hoek: R. Hoogsteen,
Garrelsweer en H. M. Ohmann, Zuid
broek.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Rotterdam-Charlois:
G. Leendertse, kand., Rotterdam.
Bedankt voor Dordrecht: M. Vliet-
stra, IJmuiden; voor Leeuwarden (2e
pred.-pl.): A. W. Drechsler, Vlissin-
gen.
Evangelisch Lutherse Kerk
Beroepen te Utrecht (vac. M. J.
Een (dik) receptieboek
voor Koninklijk Paar
AMSTERDAM, 24-7. Een deputa-
tie van het Amsterdamse Oranje
comité heeft op paleis Soestdijk aan
Prins Bernhard het receptieboek
aangeboden, dat werd samengesteld
ter gelegenheid van de rijdende en
varende receptie die het koninklijk
paar ter gelegenheid van zijn zil
veren huwelijksfeest op 30 april in
Amsterdam heeft gehouden. Het
zijn twee dikke boekwerken gewor
den, één van 380 bladzijden met
handtekeningen van Nederlanders
uit alle rangen en standen die langs
de route stonden opgesteld en één
album van 250 bladzijden met hand
tekeningen van bezoekers aan de
bijeenkomst in het R.A.I.-gebouw.
De beide losbladige albums bevat
ten naar schatting ongeveer 20.000
handtekeningen.
SPORT
DUIVENSPORT
P.V. „De Reisduif' - St. Philipsland
Wedvlucht vanaf Bordeaux. In
concours waren 35 duiven; de snel
heid van de eerste duif was 788.48
meter per minuut en van de laatste
633.68 meter per minuut.
W. Neele 1; C. Verwijs 2, 3, 5, 8,
10 en 12; W. van Dommelen 4; J.
Zuidweg 6, 7 en 9; Gebr. Fonteijne
11.
Wedvlucht vanaf Vilvoorde. In
concours waren 223 duiven; de snel
heid van de eerste duif was 1430.40
meter per minuut en van de laatste
957.75 meter per minuut.
A. Verwijs 1; J. Geense 2 en 43;
A. Faasse 3, 15, 17, 20, 23 en 45; Joh.
Reijngoudt Zn. 4, 7, 18, 24, 46, 53
en 67; J. Zuidweg 5, 8, 26, 39, 55, 57,
59 en 66; J. Bakker 6 en 56; C. Ver
wijs 9, 35, 36, 61, 62 en 64; J. Quaak
10, 19, 22, 27, 44 en 54; H. Kaashoek
11, 12, 21, 33, 38, 49, 51, 52, 58, 65, 69
en 71 ;W. van Dommelen 13, 14, 16,
29, 68 en 74; Th. Bakker 25, 30 en 31;
L. Vermeij 28, 47 en 75; A. Fonteijne
32, 40 en 50; W. Neele 34, 41, 60, 70,
72 en 73; Joh. Fonteijne 37, 42 en 48;
P. Reijngoudt 63.
STAD EN PROVINCIE
ZIERIKZEE
De heer J. Dankers, leraar aan
de christelijke U.L.O.-school te Zie-
rikzee, slaagde dezer dagen te Den
Haag voor de akte M.O.A.-Duits.
BURGH
Brommer botste tegen auto
Woensdagavond té omstreeks 19.30
uur had op het kruispunt Dingenus-
weg-Daleboutseweg een botsing tus
sen een brommer, bestuurd door de
heer A. v. d. Pol uit Haamstede en
een auto met als bestuurder de heer
J. Mourik" uit Grootamers, die hier
als pensiongast vertoeft, plaats. De
brommer naderde het kruispunt over
de Daleboutseweg, terwijl de auto
van Haamstede over de Dingenus-
weg naar Westenschouwen zou rij
den. De heer v. d. Pol werd met een
gebroken rib per ziekenauto naar het
Zweedse Rode Kruis-ziekenhuis te
Zierikzee vervoerd. De brommer
werd ernstig beschadigd; de auto
licht aan één zijde. De rijkspolitie
stelt een onderzoek in naar de juiste
toedracht van dit ongeval.
HAAMSTEDE
Onze dorpsgenote, mej. Sary
C. v. d. Hulle, slaagde in Rotterdam
bij het N.T.I. voor het diploma tand
artsassistente.
SCHARENDIJKE
Sirene loeit op maandag
In verband met de vrije zaterdag
zal de alarmsirene op het gemeente^
huis voortaan niet meer op zaterdag,
maar op maandag (twaalf uur) wor
den beproefd.
BROU WERSHA VEN
Tanende belangstelling
voor kermis
Gezien het aantal exploitanten,
dat staanplaatsen heeft gevraagd
voor de van zaterdag 28 juli tot en
met dinsdag 31 juli te houden ker
mis, blijkt ook hier de belangstel
ling voor dit evenement tanende.
Er werd ingeschreven door de
eigenaars van een palingkraam,
schiettent en zaagspelsport, lijn-
treksport en bussensport, nougat-
suikerkraam, gebakwagen, kinder
molen, luchtschommel, optelspel en
balco-rotor.
ZONNEMAIRE
Onze dorpsgenoot de heer A.
L. de Bie slaagde voor het te Am
sterdam gehouden examen ter ver
krijging van (het patroonsdiploma
smidsbedrijf.
Óoststraat afgesloten
In verband met herbestratings-
werkzaamheden is de Ooststraat te
Dreischor tijdelijk afgesloten. Naar
'het Zich laat aanzien zullen de werk
zaamheden slechts enkele dagen in
beslag nemen.
Kleuters naar Westenschouwen
Begunstigd door bijzonder fraai
zomerweer maakten de kleuters van
de kleuterschool uit Dreischor j.l.
woensdagmiddag een geslaagd uit
stapje naar Westenschouwen. Op de
terugreis werd via Zierikzee gere
den, waarna in paviljoen „De Vier
Bannen" te Ouwerkerk de kleuters
werden getrakteerd. De auto's waar
mee het reisje gemaakt werd, wa
ren door een zestal particulieren ter
beschikking gesteld.
NIEUWERKERK
Middenstandsexamen
Bij het te Bergen op Zoom gehou
den examen ter verkrijging van het
Middenstandsdiploma slaagden o.m.
onze dorpsgenoten de heren A. P. de
Bil Mzn. en IJbert Wandel.
BRUINISSE
Het parkeren
tijdens het mosselfeest
De aandacht wordt er op gevestigd
dat bij het mosselfeest op zaterdag
28 juli te Bruinisse geen auto's mo
gen worden geparkeerd op het ha
venplateau. Parkeerplaatsen zijn in
plan-West aangegeven.
In Itaolië zijn in de eerste vier
maanden van dit jaar bij verkeers
ongelukken 2.418 mensen om het le
ven gekomen en 59.230 gewond. In
hetzelfde tijdvak van 1961 waren er
2.521 doden en 62.909 gewonden.
DEN HAAG. Een twintigtal bur
gemeesters van grote steden in Ja
pan (o.a. van Kyoto) zal op 30 juli
een bezoek aan Nederland brengen
als onderdeel van een studiereis
Dagelijks 168.000 liter
„uit zee halen"
Omdat er teveel zout water in de
wereld is om in te varen en te
zwemmen en te weinig zoet voor het
eveneens nobele inwendige gebruik,
speur.t men naarstig naar een me
thode om van die emorrrie plas zout
ook direct „zoet" voordeel te trek
ken. Daarom komt uit Amerika het
bericht, dat men daar - in Wrights-
ville Beach, Noord-Carolina - een
installatie van „zout tot zoet water"
gaat bouwen, waarin voor het eerst
een nieuw, progressief genoemd, pro
cédé wordt toegepast.
Het procédé is ontwikkeld door
General Electric in de V.S. en de fa
briek waarin zich het een en ander
zal voltrekken, wordt voor rekening
van het Amerikaanse ministerie van
Binnenlandse Zaken, afdeling zout
houdend water, neergezet in het test
centrum van het ministerie in
Wrightsville Beach. In het projekt
is - voor een contract van één jaar -
voorlopig 250.000 dollar belegd.
Het procédé komt er op neer, dat
zout of brak water voortdurend in
een zeer dun laagje van ongeveer
1/40 m.m. over -de binnenkant van
een warmtegeleidende koker wordt
„geveegd". De warmte-energie van
stoom die over de - geribbelde -
buitenkant van de koker wordt ge
voerd, heeft dan tot gevolg, dat het
laagje water binnen de koker snel
verdampt.
De waterdamp stijgt, condenseert
en kan daarna als zuiver water wor
den onttrokken. Het geconcentreerde
zout wordt ondertussen op de bo
dem afgevoerd. Op deze manier stelt
men zich voor per dag bijna 168.000
liter zoet water aan de zee te ont
futselen.
Watergcleidend vermogen
De factor warmtegeleidend ver
mogen is het belangrijkste voordeel
van het procédé. Naarmate deze ca
paciteit namelijk groter wordt, be
hoeft er minder kapitaal en energie
in deze distillatie te worden geïnves
teerd. De maatschappij concludeerde
uit .laboratoriumproeven, dat de
warmtegeleidende coëfficiënten vier
tot vijf keer zo groot zijn als bij de
tot dusver gebruikte uitrusting op
KERKNIEUWS
Gereformeerde Gemeente
BRUINISSE. Heden (donderdag)-
avond 7.30 uur: ds. Chr. van de
Woestijne uit Barneveld.
dit gebied. De proefinstallatie in
Wx-ightsville Beach zal uit twee
hoofdonderdelen bestaan, elk met
vijftien distillatie-eenheden, die uit
warmtegeleidende kokers bestaan
van ruim drie meter hoogte en met
een middellijn van vijftien centime
ter. Doel van de fabriek is een ver
dere studie om via dit procédé op
grote schaal zoet water „uit de zee
te halen".
Het bouwvak ligt een poosje stil,
We horen niet meer zagen,
Geen hamerslag verscheurt er nog
De stilte van de dagen
Nou ja, zó stil is 't ook weer niet,
Kijk toch maar uit je doppen,
't Zijn andre kindren die hun bal
In onze tuintjes schoppen.
Het schielood rust, het waterpas
Is veilig opgeborgen,
Want pa begroet in Luxemburg
Een nieuwe vrije morgen;
Des middags moet hij er op uit
Met heel het hutjemutje,
Zijn gade zegt: „Thuis lees je maar
En doe je maar een dutje!"
Geen baksteen komt er van zijn
plaats.
Geen kwast wil nu nog verven,
Er wordt geen ruit meer ingezet
Of valt helaas in scherven;
De opperman weet in het bos
Zich "geeuwend neer te leggen,
En als er wat geopperd wordt.
Dan zal zijn vrouw 't wel zeggen.
De loodgieter en stukadoor
Zijn.aan het pootjebaaien,
De metselaar proeft acht man sterk
De fikse Vlaamse vlaaien;
Dal scheelt Moe veertig sneetjes
brood
Op de geleende borden:
„Dat spul van jou" - 20 plaagt ze pa,
„Daar zou je bang van worden!"
JAAP MIJDERWIJK
De „Borneo" met meisjes
naar Noorwegen
AMSTERDAM, 26-7. - Het m.s.
„Borneo" van de Stoomvaart Maat
schappij wordt op 28 juli omstreeks
negen uur van zijn derde jongensreis
naar Zweden en Noorwegen in Hoek
van Holland terug verwacht. De
zelfde dag (omstreeks zestien uur)
zal het schip de haven van Hoek van
Holland weer verlaten voor het ma
ken van de Vierde en laatste jeugd
reis naar Scandinavië. Op deze laat
ste jeugdreis zal de „Borneo" alleen
meisjes van twaalf tot 18 jaar en
haar leidsters als passagiers aan
boord hebben.
DE GEVOLGEN VAN HET DELTAPLAN
Regels bij toewijzing van nieuwe schelpdierpercelen
DEN HAAG, 25-7. Minister Zylstra
heeft, mede namens minister Ma-
rijnen, een uiteenzetting gegeven
over de regels b(j de toewijzing van
nieuwe schelpdierpercelen aan
huurders van percelen, die onbruik
baar worden door de uitvoering van
de Deltawerken.
De ministers doen deze medede
ling in antwoord op schriftelijke
vragen van het Tweede Kamerlid
Kodde (s.g.p.)> Het is in het alge
meen de regel, aldus de bewinds
lieden, dat uit de huur gekomen
schelpdierenpercelen worden ver
huurd aan personen, op wier per
celen tengevolge van de uitvoering
van Deltawerken de schelpdieren-
cultuur niet langer kan worden uit
geoefend.
Het is niet mogelijk te zeggen
hoelang het gewoonlijk duurt aleer
een huurder, die zijn percelen
door de uitvoering van Deltawerken
verliest, andere percelen ter be
schikking krijgt. Slechts één keer
kon een dergelijke huurder dadelijk
aan een ander perceel worden ge
holpen, doch in de regel is daar
mede een langere tijd gemoeid.
Er komen slechts incidenteel per
celen ter beschikking, b.v. wanneer
huurders de huur niet willen voort
zetten of wanneer blijkt, dat een
huurder niet zelf de door hem ge
huurde percelen gebruikt.
Door middel van een intensieve
controle wordt er, zo goed als mo
gelijk is, op toegezien ,dat huurders
in overeenstemming met de bepalin
gen van het huurcontract de door
ben gehuurde percelen zelf gebrui
ken.
Vakantiedrukte in de Westhoek
De echte typische vakantiedrukte in de Westhoek is er nu wel, zij het
dat het niet zo bar is als verleden jaar. De rijen geparkeerde auto's in
de Noordslraat bewijzen echter wel, dat Haamstede weer echt badplaats
is, die de belangstelling van velen verwierf.
Ook dc kampeerterreinen zijn langzamerhand vol gestroomd. Een k\ikjc
op het terrein te Westenschouwen. dat praktisch vol mag worden ge
noemd.
(Foto's: Zierikzcesehc Nieuwsbode)
