GEZONDER Lekkere pittige zware shag Wat is dan gezond 85 JAAR SLAVISCHE DANSEN Beroep van Kennedy en Maemillan op Sow jet-premier Australië en Nieuw-Guinea Er zat een schip si,el „op de ooster" Gestolen Cézannes teruggevonden Spaans vliegtuig in de lucht onl itploft Regering eens met Stichting van de Arbeid over „zwarte lonen" ZIERIKZEESCHE mEUWSBODE DONDERDAG 12 APRIL 1962 118e jaargang no. 19158 Ingezonden mededeiirir Een herbergierszoon, Antonin Dworsjak, werd componist (1877) Wie kent niet de Slavische dansen van Antonin Dworsjak? Deze com posities en nog enkele andere heb- deze componist wereldberoemd ge maakt en geheel terecht, want Dworsjak was een uitzonderlijk na tuurtalent, die zich in tegenstelling tot vele andere componisten van zijn tijd aan de klassieke beginselen hield. De Slavische dansen voor vier handig piano ontstonden precies 85 jaar geleden, in 1877, toen Dworsjak juist zijn grote kans had gegrepen, geholpen door niemand minder dan Johannes Brahms. Antonin Dworsjak was een man, die de gave bezat de kansen die het leven hem bood, op het juiste mo ment te grijpen en dit is voor een groot deel de reden, dat hjj een we reldberoemd componist is geworden, want vele andere groten zijn min der fortuinlijk geweest. Eerste bruiloften en partijen Antonin werd in 1841 als zoon van een eenvoudige herbergier in een klein Boheems dorpje, iets ten zui den van Praag, geboren. In de her berg van zijn vader maakte hij ken nis met de muziek, want vader Frantisek was een hartstochtelijk cither speler. Regelmatig kwamen in de herberg ook andere muzikanten om de gasten op te vrolijken. Zo kwam Antonin in contact met de volksliederen van zijn land en deze hebben later een grote invloed ge had op zijn composities. In zijn zeer muzikale dorpsonder wijzer vond de jonge Dworsjak een goed vriend, die hem alles leerde van de muziek wat hij er zelf van tuist. Samen met deze onderwijzer trok Antonin door het Boheemse land om bruiloften en partijen op te luisteren. Frantisek Dworsjak was maar ma tig ingenomen met het vurig enthou siasme waarmee zijn zoon zich op de muziek wierp. Hij meende, dat de jongen een goed slager moest worden, die de muziek slechts als ontspanning diende te beoefenen. Maar Antonin dacht er anders over. Gelukkig voor hem waren er ook andere mensen, die er zo over dach ten. Familieleden wisten zijnt vader er van te overtuigen, dat hij de jon gen, die vrijwel ongeschoold reeds aardige composities maakte, niet van de muziek mocht afhouden. Als werkstudent Zo vertrok de zestienjarige Dwor sjak naar Praag om er de organis- tenschool te bezoeken. Hier heeft hij uitzonderlijk hard gewerkt, want de toelage die hij van zijn vader ontving, stelde hem niet in staat er een onbezorgde studietijd van te nemen. Daarom speelde hij in zijn vrije tijd in strijkjes om er wat bij te verdienen. In deze tijd componeerde hij veel en langzaam ontwikkelde hij zich in de goede richting, want het lot was hem gunstig gezind. Juist in deze periode ontwaakte overal in Europa het nationalisme en ook in zijn land ontwikkelde zich een nieuwe natio nale muziekvorm, die - met het voorbeeld van de Duitse kunstmu ziek voor ogen en geïnspireerd op de volksmuziek - tot een geheel nieu we vorm kwam. Dworsjak, de ken ner der boheemse volkswijsjes, maakte er gretig gebruik van. Ook ging hij over tot het componeren 'van opera's, die echter niet de re sultaten hadden, die Dworsjak er van verwachtte. Als alt-violist van de Tsjechische nationale opera kwam hij in contact met de beroemde Smetana, doch de ze was niet in staat het jonge na tuurtalent te leiden, daar waren an dere mannen voor nodig. Deze kwa men uiteindelijk, toen Dworsjak meedong naar de grote prijs die door het Oostenrijkse departement van onderwijs, kunsten was uitgeloofd en die hij won. Enkele juryleden, namelijk Johannes Brahms en Edu- ard Hanslick, interesseerden zich voor de jonge componist en hielpen hem omhoog. Brahms zorgde er voor dat zijn uitgever de werken van Dworsjak onder het publiek bracht. De grote dirigent Hans von Biilow ging zijn composities uitvoeren. Er waren nog meer mannen, die Dworsjak terwille waren, zoals de grote violist Joseph Joachim en nog enige anderen. Door deze hulp en zijn prachtige melodieuze werken kreeg Dworsjak de roem, waarop hij krachtens zijn capaciteiten recht had. Symfonie en kwartet Drie jaar lang is hij directeur van het gloednieuwe conservatorium in New York geweest en ook hier zat hij niet stil, maar werkte hard. De bekendste compositie uit die periode is wel zijn symfonie in e, ook wel genaamd „Uit de Nieuwe Wereld". Passend in het kader van zijn mu zikale interessen had Dworsjak gro te belangstelling voor de Ameri kaanse negerliederen en zij inspi reerden hem tot zijn „Neg er kwartet" Na zijn terugkeer werd hij direc teur van het conservatorium te Praag en deze functie heeft hij tot het einde van zijn leven bekleed. Hij overleed plotseling tijdens een maal tijd op 1 mei 1904. Zijn grote hoeveelheid werken toont ons een componist van for maat, die in staat was een eenvou dige muziek te schrijven, simpel van bouw en volkomen logisch, doch die juist door haar eenvoud en mede door een gemakkelijk in het gehoor liggende melodie de luisteraar aan spreekt. Een muziek die in haar eenvoud ontroert en de snaren van het gevoel weet te bespelen, zodat zij iets zegt. Alleen op het gebied van opera's is de componist minder fortuinlijk geweest, doch dit behoeft niet te verwonderen, aangezien deze wer ken eigenlijk buiten zijn stijl vielen. In elk geval heeft hij de wereld iets van blijvende waarde nagelaten, het geen wij niet genoeg kunnen waar deren. De kernproeven WASHINGTON, 10-4. President Kennedy en de Britse minister-pre sident, MacMillan, hebben de Sow- jet-prèmier Chroesjtsjef meegedeeld te hopen, dat hij zyn mening over internationaal toezicht op de nale ving van een verbod van kernproe ven zal herzien. Als de Russische premier hiertoe niet bereid is, zal het plan voor westelijke proeven worden uitgevoerd, aldus Kennedy en MacMillan. Ingezonden mededeling FLITS UIT VROEGER VISSERSLEVEN KERKNIEUWS In een gemeenschappelijke bood schap hebben de twee westelijke re geringsleiders 'gezegd, dat er nog al tijd tijd is voor een akkoord indien de Russen hun standpunt willen herzien. MacMillan heeft Ghroesjtsjef een persoonlijke boodschap gezonden waarin wordt gezegd, dat het doel van internationaal toezicht is de achterdocht weg te nemen inplaats van deze te vergroten. Aanvaarding ervan in beginsel zou alle volkeren ter wereld vervullen van nieuwe hoop. In de gemeenschappelijke bood schap werd eraan herinnerd dat de Russische vertegenwoordigers op de conferentie te Genève over een ak koord tot beëindiging van het be proeven van kernwapens tot dusver internationale inspectie in de Sowjet Unie in het geval van niet-geïdenti- ficeerde seismische verschijnselen hebben afgewezen. Op dit gebied is geen voortgang gemaakt. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben van 't be gin af op het standpunt gestaan dat het van levensbelang is dat een der gelijk verdrag voorziet in een stel sel van toezicht. CANBERRA, 10-4. De Australische minister voor gebiedsdelen P. Has- luck, heeft in het Australische par lement verklaard, dat elk vergelijk in de kwestie Nieuw Guinea tussen Nederland en Indonesië, bepalingen moet bevatten voor de zelfbeschik king der Papoea's. Zulk een verge lijk zei hij, moet worden bereikt zon der geweld of dreiging met geweld en de soevereiniteit van het gebied moet daarbij worden geëerbiedigd. Een overeenkomst die deze beginse len niet in acht neemt, zou, aldus de minister, „een ontsiering zijn op het aangezicht van de internationale moraal en de internationale wetten" Hasluck zeide te geloven, dat achter de eis van Indonesië „een complex ligt van vrees voor wat Nederland onder bepaalde omstandigheden zou kunnen doen om Indonesië weer in zijn bezit te krijgen". „Als Neder land zou pogen zijn vroegere bezit ting te herkrijgen, zou het de kracht van de gehele wereld-opinie tegen zich krijgen", aldus Hasluck. ,De dag des Heren" opgevoerd voor Ver. v. Vrijzinnig Hervormden 't Was s ochtents vuuf ure tied om te gaen vissen, ma om vier ure stong mun schipper Piet al an de deure: der zit un schip op de ooster, in gou un beetje. Mit de gebruke- lijke errie in leven de koaie uut. Toen mun buute kwaeme zaegen mun dat ut een Bark was. Mun kwaeme der op zie in de kaptein teekende dadelijk 't contract. Ie oa van zelf weer kolen in. Om over te lossen wier niet eprakkezeerd, want de gelegenheid was a niet te mooi (men stonge a gou van rif) en ze dochten die komt er zoo we af, ma dan binnen de banken deur. Het was ma een roar zootje, ie oa al un ge- broke kluvenboom, in toe ze is gien- ge praete mit dun Noorman (want ie kwam van Trammen vandaen) bleek et dat ie al in anvaering ad eweest ok. Ma oe of 't ie noe op den ooster verzeild eraekt was, snapten men niks van, daer en op weg was van Engeland ner Durban. Laeter bleek dat ie vee Schiedammer an board ao, dus dochte men, dat za de reden wel eweest e dat 't kompas nie goed op de naelde estaen eit. Afijn, de boel wier klaer emaekt om de sleepboot vast te maeken. 't Was de Wodan nog, zoo'n aauwe raeder- boot. De tros wier vast emaekt, in toe 't waeter op kwam gieng en ant trekken, Wullem, de directeur die mit un man of tiene an boord was, zag direct we dat der zoo niks van kon komme. Ie sleepte in trok we, ma de verkeerde kant op. Ie riep dan ok, jongens de fokken op, dan vaolt 't en wel of in komt en slaegs. Ma jawel, deer komt un grondzee an, die dwarszee treft, in zoo oage oploapt, dat de zeilen an flarden vliege, in eel 't schip schept waeter zoo dat je ier en daer un vent an de verschansing zag ange tot zun schoe nen in 't waeter. Toen kwam er nog un onweersbuuje bie, mit un lucht as je pette, zoo dat ze om der eige hagje gienge dienke. Ook de incu- page, want toe ze kans krege sprong eelt zwikje bie Maerte over, die was alleenig nog langszie. De kaptein, stuurman in den ofmeester wilden niet mee. Die voelden geen kaauwe of wermte meer, want waere stik in den olie. De sleepboot lag noe achterste voore te trekken, in kon 't ok nie mer aauwe, die kapte zun tros. 't Eele zootje ner binne, die der op bleue mosten ut zelf ma wete, wullie konnen der nie langer bluve. Wat is noe 't geval? Mit die buuie komt 't waeter nog wat in der wier in der over egooid. Ze waere nie zoo zat of de kaptein mit zun maots zagge dat nog wel en op drie vaem waeter lieten ze 't anker loope. Zo ma kop voor, ma 't ieuw, in der lag den bark. Toe ebbe ze de sloep estreeke en binne voor de wind mar an komme waoie in den stikken donker. Bie Schaerendieke krege ze de kant in zoo ze der uut spronge was ok de sloep an gruus, ma afijn ze waere gered. NIEUWE POGING. Den andere dag was 't weer goed, in eel de klup der weer op af. Wul lie zouwe de tros van de Wodan per- beere te klaere, de andere laege op zie om de boel wat te. Ma wat dienk je? Der zienkt den Bark in eens zonder dat ze der errig in ebbe, ma niet diepe want toe rogt en de grond al. Ze keke aolemaele ma be teuterd, dat begriep je. Ze dochten 't schip al aop de ree te briengen in der gieng en de kelder in. Dan ma redde wat er te redden valt. De beste klimmers in de masten, om af te tuigen, de andere de inventaaris berrege. Aoles gieng goed ma zoo 'k a ezeid ebbe, der was vee Schie dammer an boord, in die wier ok eborrege. Ma vee in 't keelgat, et wier en eel feest. Die ze luste waere lollig, die niet of nie durfde luste waere boos, want 't werk gieng noe nie zoo mit de looppas meer. Tegen den aevend was aoles der zoo wat of in toe ner uus. Mit ander spul was er ok en vaetje conjak an boord, 't Stopje der uut in is geprove, 't smiek zoo goed, dat ze de puzze ma vol deeje. Elke keer as ze noe en tonne passeerde zei schipper Kees: noe binne toe weer in 't merk en dan naeme ze weer en kommetje. Je begriept dat ze goed in de kroten wiere. Ze kwaeme dan toch binne in aoles gieng ner uus beoalve Kees want die kon nie. Die stong ma tegen de mast, wullie as jongens de groot ste lol mit em. Op 't leste is zen vrouwe en zen broer ekomme in ieder onder den erm in zoo ner uus. Wullie achter um in zienge: van Kees ei d'influenza van je hie ha ho. Den anderen dag der weer naer toe. Ze zeien dat schip kan nooit erreg lek weze, want ie is veel te lang- zaem ezonke, men pompe leeg. Zoo- ezeid zoo edae in warachtig ie dreef oor. Mun ebben 't op de ree ebrocht in leeg elost, weer 't en laeter voor de sloop is verkocht, schip in lae- ding, voor f 10.000. Een in aol ebbe men der vier weken an ewerkt in twee en veertig gulden op deel eran verdiend, dus geen vetpot. Ma men waere tevens van 't vissen af want dat deeën we niet zoo graeg. MARSEILLE, 11-4. De acht schil derijen van Cézanne - waaronder het beroemde doek „De kaartspe lers" - die het vorig jaar in de nacht van 12 op 13 augustus uit het muse um van Aix-en-Provence gestolen werden, zijn volkomen ongeschonden in Marseille teruggevonden. Men trof de doeken aan in een verlaten auto. Een deskundige heeft ze geïdentifi ceerd. Er zijn nog geen arrestaties verricht. De politie verwacht echter dat zij de daders zal opsporen. Twee van hen zouden op het ogenblik voor andere overtredingen in het buitenland vastgehouden worden. Men schat de waarde van de acht schilderijen op ruim een miljard oude francs. SEVILLA, 10-4. Een Spaans mili tair vliegtuig, een Douglas C-47, is dinsdagavond in de lucht ontploft en in een rivier gestort. Het ongeluk gebeurde op ongeveer honderd kilo meter van Sevilla. Het toestel had, naar men gelooft, tien personen aan boord. Het hoorde thuis op de lucht vaartbasis van Jerez de la Fron tera. Het Spaanse nieuwsbureau Man- cheta 'berichtte later dat de tien in zittenden allen om het leven zijn ge komen en dat hun lijken inmiddels zijn geborgen. Het toestel was op een oefenvlucht. POLITIE GREEP IN Kinderen slapend in onbewoond huis AMSTERDAM, 10-4. De Amstcr- damse kinderpolitie heeft zich in de vorige nacht ontfermd over vier kinderen van negen tot een jaar, die slapend op de grond van een tijde lijk onbewoond huis, op de Laagte Kadijk in de hoofdstad werden ge vonden. De kinderen zijn tijdelijk ondergebracht bij de zusters Augus- tinesscn in Amsterdam. Volgens de politie trekt de moeder van de kinderen reeds zeer geruime tijd van het ene naar het andere on bewoonde huis om een onderkomen te vinden. Sinds haar man in de strafgevangenis zit, kan zij de huur van haar eigen woning niet meer be talen. De vrouw had zich toegang tot het huis verschaft door een ruit in te slaan. Het jongste kind sliep onder het kapotte raam. De kinde ren waren allen gedeeltelijk gekleed en sliepen onder lappen van dekens. Zij waren goed gezond. De moeder zou afwezig zijn geweest omdat zij op zoek was naar een nieuwe wo ning. De justitie heeft de kinderen - twee jongens van 9 en 1 jaar en twee meisjes van 7 en 4 jaar - ont trokken aan het ouderlijk gezag. De Vereniging van Vrijzinnige Hervormden van Zierikzee hield dinsdagavond een bijeenkomst in het Herv. Verenigingsgebouw waar in het Paasspel „De Dag des Heren" van de grote dichter Martinus Nij- hof werd opgevoerd. In zijn ope ningswoord heette ds. J. B. Assen dorp alle aanwezigen hartelijk wel kom en sprak er zijn voldoening over uit dat de zaal geheel bezet was, waaruit afgeleid mag worden dat de leden deze spelen zeer op prijs stellen. Alvorens tot de opvoering over te gaan gaf de predikant een korte in leiding over deze vorm van evan gelie-verkondiging. Hij ging hierbij terug tot de middeleeuwen en ver telde de toehoorders dat in die tijd het spel naast en bij de kerkdien sten, druk beoefend werd. Na de re formatie wordt het spel in de kerk meer en meer geweerd en ziet men het tenslotte geheel verdwijnen. De kerkdiensten worden meer en meer preekdiensten en dienovereenkom stig worden de kerken er ook naar gebouwd. Typische voorbeelden hiervan zijn de Grote Kerk en de Gasthuiskerk. In deze kerken is geen rekening gehouden voor het opvoe ren van godsdienstige spelen, van daar dat deze opvoering in het Ver enigingsgebouw plaats vindt. In de twintiger jaren echter komen deze godsdienstige spelen weer naar vo ren en is het vooral ds. Sirks die hier te lande baanbrekend werk verrichtte. Het spel Het Paasspel „De Dag des Heren" dat hierna werd opgevoerd, vindt plaats in de hof van Jozef van Ari- mathea, nabij Jeruzalem, waar zich het gesloten graf van Jezus bevindt. Wij zien daar, hoe nors uitziende Romeinse soldaten er de wacht moe ten houden, omdat zich het gerucht verspreidt dat volgelingen van Je zus Zijn lichaam daar willen weg halen. Maria Magdalena komt naar het graf om er troost te zoeken en te bidden. Door een Romeins officier wordt zij weggestuurd. De wacht meester en de Romeinse soldaten die in de nacht de wacht betrekken, worden door gewetenswroeging ge pijnigd en als Adam, de hovenier, hen wijn geeft om hun dorst te les sen, geven zij de attributen waar mede zij Jezus aan het kruis gesla gen hebben en gepijnigd; de gesel roede, de hamer, de spons en de dertig zilverlingen. Adam legt dit neer op een schild van een der sol daten in de vorm van een kruis aan de voet van het graf. Sem, Cham en Jafeth komen naar het graf en spreken er met Adam aan wie zij hun verlossing kenbaar maken. De Romeinse wacht die wakker is ge worden, ziet dat de steen voor het graf weggenomen is en in panische angst vluchten zij. Maria Magdalena, Moeder Jacobi en Joanna zijn naar het graf gekomen om het lichaam van Jezus te balsemen. Groot is hun verbazing wanneer zij de steen weg- gewenteld zien en het graf ledig vinden. Engelen die er de wacht houden verkondigen haar de grote tijding dat Hij is opgestaan en de vrouwen te kennen geeft naar Ga- lilea te gaan, waar zij Hem zullen aanschouwen. De 16 dames en brachten, kunnen goede opvoering, en het décor het tot een geslaagd werd gesloten met pelijk zingen van heren, die dit stuk terugzien op een waarbij de regie hunne bijdroegen, geheel. De avond het gemeenschap- Gezang 58. Oplossing voor 22 c.a.o.'s met „opstapjes"? DEN HAAG, 11-4. De ministers van economische zaken en sociale zaken, de heren drs. J. W. de Pous en dr. G. M. J. Veldkamp en de staatssecretaris van sociale zaken, de heer B. Roolvink, hebben woens dagmorgen met de beide voorzitters van de Stichting van de Arbeid, de heren flrsè D. Roemers en ir. VV. H. Kruijff, een bespreking gehad over aangelegenheden, die op het loon- beleid betrekking hebben. Naar minister Veldkamp na afloop van het gesprek aan de pers mede deelde, is hierby in de eerste plaats het vraagstuk van de zwarte lonen aan de orde gekomen. Van de zijde van de Stichting van de Arbeid is te kennen gegeven, dat er prijs ge steld wordt op nadere gegevens ten aanzien van deze aangelegenheid. De ministers hebben zich bereid verklaard deze gegevens, die, zoals bekend, ook reeds aan de vaste com missie uit de Tweede Kamer zyn toegezegd, beschikbaar te stellen. De bewindslieden 'hebben verklaard dat zij met de Stichting van de Ar beid niet over het verschijnsel van de zwarte lonen van mening ver schillen en dat zij willen meezoeken naar mogelijkheden om 'het vraag stuk tot een oplossing te 'brengen. De bewindslieden hebben tegen over de voorzitters van de Stichting van de Arbeid verklaard, dat de re gering beslist niet wil terugkomen van haar algemene aanwijzing. In dien echter de stichting zich sterk wil maken, dat de hand wordt ge houden aan de spelregels terzake van het loonbeleid, de algemene aanwijzing en uiteraard het akkoord van Oud-Wassenaar, dan is de rege ring bereid met het college van Rijksbemiddelaars na te gaan, op welke wijze tegemoet ware te ko men aan de oplossing voor 22 voor gestelde collectieve arbeidsovereen komsten met „opstapjes", waarover in de Stichting van de Arbeid una niem overeenstemming is bereikt. Deze oplossing houdt in, dat hal verwege de contractsperiode een nieuwe verhoging der lonen moge lijk is. Deze 22 C.A.O.'s zyn gesloten voor in totaal circa 10.000 werkne mers. De regering verbindt aan haar be reidwilligheid tegemoet te komen de voorwaarde, dat er geen nieuwe gevallen bijkomen, dus dat er geen nieuwe C.A.O's met trapsgewijze verhogingen meer worden gesloten. Wat de C.A.O. voor de kleine me taalnijverheid betreft, hebben de bewindslieden ermede volstaan het standpunt van de Stichting van de Arbeid aan te horen. Van de zijde der regering is, ten aanzien van deze zaak gesteld, dat het al of niet goed keuren van de C.A.O. voor de kleine metaalnijverheid geheel de bevoegd heid van het college van rijksbe- laars is. De looncommissie uit de Stichting van de Arbeid had gunstig geadviseerd op de C.A.O en aan dacht gevraagd voor de bijzondere omstandigheden, die voor deze be drijfstak gelden. „Ongebroken Stichting" Wat de bereidwilligheid van de regering ten aanzien van de voor gestelde oplossing voor de 22 C.A. O.'s met „opstapjes" betreft, over welke in de Stichting van de Arbeid unanieme overeenstemming bestaat, onderstreepte minister Veldkamp bij zijn mededelingen aan de pers, dat er de regering zeer veel gelegen is aan een „ongebroken stichting", zoals hij dat noemde. OUDE NIEDORP. In Oude Nie- dorp is de 17-jarige C. Koning uit Oude Niedorp, vermoedelijk doordat hij met zijn bromfiets op de linker weghelft reed, aangereden door een hem tegemoetkomende bestelauto. De jongen werd zwaar gewond naar het ziekenhuis te Alkmaar vervoerd, waar hij later overleed. V 4

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1962 | | pagina 11