Het jaar 1961 liet zich niet
onbetuigd op Schouwen-Duiveland
Nog problemen in
de agrarische sector
Op C april kreeg ook Serooskerke zijn „bejaardensoos". Alles
bijeengenomen waren de bejaardensociëteitcn op het eiland
in het afgelopen jaar zeer actief.
SCHOUWEN-DUIVELAND. Oudejaarsdag 1961. Men heeft wel
eens de neiging een dikke streep te zetten onder een kroonjaar en
reeds bij het begin daarvan de zekerheid van vele belangrijke be-
beurtenissen in zon jaar te voorspellen. Het jaar 1961 is er om te
bewijzen, dat ook een „gewoon jaar" volgestopt kan zitten met za
ken, die de publieke aandacht meer dan waard zijn en die ook
krijgen. Het onbeschreven blad aan het begin van het thans ver
vlogen jaar, was overtogen met het fluïdium van het onbekende,
thans weten wij dat het blad vol - zeer vol zelfs - kon worden be
schreven met de feiten en daden van het jaar. Deze feiten en daden
bepaalden het gezicht van 1961 en wie zich de moeite gunt de op
somming door te worstelen, zal moeten erkennen dat 1961 een druk
jaar is geweest. Het in onderstaande regels genoemde immers is
nog maar een „keuze uit". Het is het „ge-digeste" verslag van alles,
wat in dit jaar de aandacht trok. Vele opwekkende dingen konden
worden genoteerd, maar er waren ook zorgen, vooral op agrarisch
gebied. De gevolgen van de ramp voor de cultuurgrond staken op
nieuw de kop op en het bleek nog niet alles botertje tot op de
boom. Gelukkig zijn er ook lichtpunten geweest in 1961 en licht
punten op het eiland, dat leeft in de verwachting van grote veran
deringen, die min of meer reeds hun schaduwen vooruitwerpen.
Op de weg naar die nieuwe tijd, deed het eiland in het vervlogen
jaar, niet altijd even zelfbewust wellicht, een stap vooruit, maar de
historie zal er zijn om te oordelen of het goed gedaan is.
I den afgebroken. Op dezelfde plaats
komt een gebouw van de gefuseer
de Coöp. Boerenleenbank van
Nieuwerkerk en Zierikzee. De Lu
therse kerk te Zierikzee zag de
historische stenen - aangebracht
in de muren - gerestaureerd. De
jeugd toonde haar picturaal kun
nen op een tentoonstelling van te
keningen in het Professor Zeeman
lyceum. De werksfeer van de
Volkskredietbank te Zierikzee
werd uitgebreid over geheel
Schouwen-Duiveland.
Een merkwaardige zaak speelde
te Zierikzee, waarin de „natte
tijd" water een aantal huizen bin
nendrong. De gemeente achtte zich
hiervoor evenwel niet verantwoor
delijk. Zierikzee kreeg een opril
van de Callandweg, waardoor een
belangrijke verkeersverbetering
ontstond. Op de scholen van het
eiland werd met groot succes een
blikjes-melk-actie georganiseerd
voor de Kongo. Oosterland raakte
zijn zangvereniging (V. Z. O. S.)
kwijt, als gevolg van gebrek aan
belangstelling.
Gedeputeerden van Zeeland de
den mededeling van de plannen
voor een brug over de Ooster-
schelde .waarvoor de kosten f 60
miljoen zouden bedragen.
Het begin van januari - zo niet
de gehele maand - werd duidelijk
getekend door het belangrijke feit
van de gemeentelijke herindeling
op Schouwen-Duiveland. Het nieu
we bestel ging zijn vorm zoeken
in de praktijk en dat betekende
o.m. een positiebepaling door de
verschillende politieke partijen, het
kiezen van wethouders en het aan
wijzen der kernen en de vesti
gingsplaatsen der gemeentehuizen,
alsmede benoeming van gemeente
secretarissen en ontvangers.
Een met al een netelige affaire,
dat nogal wat politiek gekleurd
rumoer in de dorpen teweeg bracht
Een ander aspect van januari
was de enorme vochtigheid, die
vooral in de Westhoek van Schou
wen een zeer moeilijke toestand
deed ontstaan. De natuur zorgde
voor een muisie, dat later op het
jaar een staartje kreeg in de vorm
van 't vocht-droogte-effect, waar
door zowel in de landbouw - als
de tuinbouwsector belangrijke
schade werd toegebracht.
Ulo-scholencomplex
De 9e was een topdag voor het
onde-wu's te Zierikzee. Gedepu
teerde A. Schout opende het nieu
we u.l.o.-scholcncomplex in Malta
licht, modern en uiterst funktio-
neel van opzet.
De aandacht viel op het Zierik-
zees' filiaal van het K.N.M.I. te
Zierikzee, dat het weer voorspel
de (en voorspelt) voor de Delta
werken. Bekend werd dat het ge
bouw van de Zeeuwse Muziek
school aan het Havenplein zal wor-
In zijn nieuwjaarsrede - uitge
sproken begin februari - zag de
burgemeester mr. Dijckmeester
voor Zierikzee een nieuw toe-
komstperspektief, als gevolg van
de vestiging van de machinefa
briek van Smit Bolnes N.V. Hij
deed verder mededeling van plan
nen voor een jachthaven. Smit
Bolnes besloot tot het bouwen van
huizen in plan-Malta. Opnieuw
Op 23 juli vonden vele zeilscheepjes ligplaats in de haven. De Konin
klijke Roei- en Zeilvereniging „De Maas" organiseerde wedstrijden.
deed zich - met name in de West
hoek - wateroverlast gevoelen.
De trouwzaal van het Zierikzeese
stadhuis werd onderhanden geno
men. Vanonder een verflaag kwam
fraai eikenhout te voorschijn.
Het Oostenrijkse dorp te Renes-
se werd praktisch door het water
geïsoleerd. Te Zierikzee kwam de
kleuren dia-reportage „Zierikzee
in kleur" gereed en beleefde zijn
eerste vertoning. On de 11e vier
den Burgh en Haamstede alweer
het Strafeest .Bij „De Punt" gin
gen de paarden het water in. Zon-
nemaire ontketende een handteke
ningenactie om het dorp als kern
van de nieuwe gemeente Brou
wershaven aangewezen te krijgen.
Te Bruinisse ging een rijswerkers-
cursus van start. De Coöp. Land-
bouwvereniging „Aller Belang" te
Ouwerkerk vierde op feestelijke
wijze het 75-jarig bestaan (15). Een
aantal wormenspitters beleefde 'n
angstig avontuur aan de zeekant
en moest door de „Koningin
Emma" van een gasboei worden
gered. Te Zierikzee werd een ver
gadering gehouden van de afdeling
Schouwen-Duiveland van „Schut-
tevaer". Bekend werd dat de zo
meravondfeesten geen doorgang
zouden kunnen vinden. Seroos
kerke verloor wel zijn zelfstandig
heid, maar niet de moed een pit
tig Strafeest te vieren. De kerk-e-
raad van hervormd Haamstede
huurde „Zomerhof" ter exploitatie
als kampeercentrum. Brouwersha
ven verloor zijn laatste houten
garnalenbotter. Een „halve zomer
se dag" beleefde de Westhoek op
de 19e, toen er reeds veel bezoe
kers een kijkje kwamen nemen.
Te Zierikzee werden judo-examens
afgelegd; deze tak van sport werd
op het eiland in 1961 zeer popu
lair.
Een industriële onderneming te
's-Gravenhage kocht voor f 67.500
het voormalig ziekenhuis te Noord-
gouwe.
Op een vergadering van de C.M
M.C. werd medegedeeld, dat eind
1960 het aantal melkkoeien op het
eiland 2606 bedroeg. Zierikzee
kreeg toestemming tot de bouw
van 29 premiewoningen. Ter plaat
se werd op de 25e een nieu,w ho-
gedruk-mistblusvoertuig - trek-
kermanschappenwagen in gebruik
genomen. Ook Noordwelle vierde
- met echte Schouwse gezelligheid
- het Strêfeest (25). Voor de school
jeugd werd te Zierikzee de ten
toonstelling „Tankvaart op de in
ternationale wateren" gehouden.
Bij restauratie van de Zuidhaven
poort kwamen open weergangen
te voorschijn.
V.V.V.-Zierikzee werd nieuw le
ven ingeblazen op een vergadering
waarop men het eens werd over
-•en svsteem van bijdragen-heffing.
Inmiddels begon de jeugd te wer
ken aan een Oranjemarkt, met het
oog op koninginnedag.
en Eer" te Zierikzee betrok een
nieuwe oefenlokaliteit. De geiten
te Renesse kregen de volle aan
dacht bij gelegenheid van het
gouden jubileum der fokvereniging
Op een op 24 maart gehouden ver
gadering besloot de Kon. Harmo
nie „Witte van Haemstede" tot de
aanschaf van laaggestemde instru
menten. G.S. van Zeeland hecht
ten hun fiat aan een verbouwings
plan van het raadhuis van Wes-
terschouwen -De reddingsboot van
Veere verhuisde naar Burghsluis.
De raad van Middenschouwen
koos een plaats uit voor een nieuw
te bouwen gemeentehuis. De jeugd
zette te Zierikzee bomen rond het
u.l.o.-scholencomplex. Zierikzee
kreeg toezegging voor de bouw
van 46 woningen en „Beter Wo
nen" besloot tot herstelschame van
de huizen aan het Slabberswerf en
het Zuidhoekcomplex .Nog een
maarts vogelnieuwtje: als gevolg
van de zachte winter overwinter
den veel vogels op het eiland. In
de inlagen vertoefden veel eenden.
Maart roerde op sympathieke
wijze zjjn staart, want op de le
wed de rondweg rond Zierikzee
aanbesteed, een spectaculair mil-
ioenenprojekt en belangrijke scha
kel in een beter verbindingsnet op
het eiland. De volgende dag s'oeg
burgemeester mr. F. Th. Dijck
meester de eerste paal in de grond
voor de nieuw te bouwen fabriek
van Smit Bolnes N.V.
Ellemeet vierde een opgewekt
Strafeest op 4 maart en in de
Westhoek gonsde alles van bouw
activiteit. Niet alleen rezen bunga
lows als paddestoelen uit de grond
maar ook kwam er een moderne
ze'fbedieningswinkel. Op 5 maart
was het weer zo mooi, dat aan de
stranden het badpak er al aan te
nas kwam. In de Westhoek werd
verder een begin gemaakt met het
ooruimen van verschillende bun
kers. Op 10 maart was het feest
fe Oosterland, want „Oosterlands
Varkensfonds" vierde het 65-jarig
jubileum. Een inwoner van Haam
lede werd deelnemer van de
Vierdaagse te Israël, naar welk
land hii vertrok in gezelschap van
een geitlam, bestemd voor een Is
raëlische kibboets. Medio maart
viel reeds een sterke toeneming
van de drukte aan het Zijpse veer
te constateren. Het was een voor
spel op hetgeen in de drukke zo
mer te wachten stond. De streek-
ontwikkeling op Schouwen-Duive
land was het onderwerp van ge
sprek, op een te Zierikzee gehou
den K.N M.B.-mlddenstandsforum.
Te Zierikzee werd een winter
avondcursus pluimveeteelt succes
vol beëindigd. Het „Groene Kruis"
te Ouwerkerk vierde het zilveren
jubileum. Renesse nam afscheid
van oud-burgpmeester mr. G. F.
Lunsingh Toncken9.
Hoog water
Een echte maartse noordwester
joeg op 21 maart het water weer
hoog op langs de boorden van
Schouwen-Duiveland. In het Pro-
fpssor Zeemanlyceum werd tijde
lijk een echte Jan Steen opgehan
gen. Dertien brandweerlieden te
Renesse en Noordwelle deden exa
men. De Kon. Harmonie „Kunst
Voor Üreischor zette april bij
zonder goed in, want het jubile
rend „Crescendo" kreeg fraaie uni
formen aangeboden, als geschenk
van de burgerij. De geneeskunde
liet zich in met vergiftigingsver
schijnselen door bespuitingen
in de Westhoek gaf een aantal
proefpersonen zich op voor een
onderzoek op lange termijn. En
gelse voetballers kwamen naar
Schouwen-Duiveland voor het spe
len van een aantal wedstrijden met
regionale clubs. Alleen Renesse
wist deze tegenstanders van over-
water te verslaan.
De paasdagen brachten regen
maar niettemin toch heel wat
drukte op het eiland, inzonderheid
in de Westhoek. Een welluidend
evenement tijdens deze dagen
vormde een geslaagde „vogelgelui
den-excursie" van de Vogelwacht.
V.V.V. Burgh-Haamstede. keek
alweer vooruit naar het zomersei
zoen en kwam ter tafel met een
nieuw plan tot contributieheffing.
Serooskerke kreeg een eigen be
jaardensociëteit, die vrolijk werd
„ingesnoept". Op 5 april werd een
alleenstaande woning bij Borren-
damme door brand verwoest. De
reddingsboot „Blankenheym" koos
ligplaats in de haven van Burgh
sluis. Feest voor Noordwelle was
het op de 8ste, toen de inspecteur
bij het l.o., mr. L. G. Wolf, de
nieuwgebouwde o.l. school offici
eel opende. Eenzelfde plechtigheid
speelde zich af te Burgh ,waar een
oud, afgekeurd gebouw werd ver
wisseld met een gloednieuw. Na
een „lange lijdensweg" kreeg Nieu
werkerk een speeltuin. Op 11 april
werd onder Serooskerke de laatste
brok grond verkaveld, hetgeen het
technisch einde betekende van het
grote structuurhervormend proces
op het eiland na de februariramp
van 1953. Op 11 april vond te
Haamstede een plechtigheid plaats
tijdens welke afscheid werd ge
nomen van ir. A. W. van de Plas-
sche, voorzitter van de commissie
van Toezicht Herverkaveling. De
Z.L.M. bood de scheidende direc
teur-generaal van de landbouw een
klankbeeld van Schouwen-Dui
veland aan. Te Zierikzee speelden
„The Blue Diamonds", hetgeen de
„tieners" tot enthousiasme bracht.
Nieuw gemeentehuis
Middenschouwen zag een schets-
plan voor een nieuw, modern ge
meentehuis. Jeugd-E.H.B.O.-ers te
Zierikzee kregen het diploma uit
gereikt. Boven Schouwen-Duive
land vond een botsing plaats van
twee straaljagers. In de omgeving
van Zonnemaire werden enkele
stille getuige gevonden. De actie
ve Culturele Vereniging te Noord-
gouwe vierde opgewekt het 15-ja-
rig bestaan met een pittige revue.
Bij de Haamsteedse vuurtoren
werd een radio-baken gestatio
neerd. „Stad en Lande" hield de
jaarvergadering te Zierikzee. De
wens werd uitgesproken t.z.t. in
zage te verkrijgen van het sane
ringsplan. De coöperatie „De Da
geraad" te Zierikzee vierde het
45-jarig jubileum. De territoriaal
kommandant van het Heilsleger
bracht een bezoek aan Zierikzee.
Het V.V.V.-werk te Zierikzee
kon weer krachtiger worden aan
gepakt, dank zijn een subsidie van
de gemeente. Oosterland kreeg
'ijn rioolwaterzuiveringsinstallatie
Te Zierikzee viel het besluit het
wandelpad door het Slingerbos van
•en verharding te voorzien. De
27ste was een belangrijke datum
voor geheel Zeeland, i.v.m. de slui
ting van het Veersche Gat. Bij het
scheiden van de april-markt werd
Nieuwerkerk's „Oefening en Uit
spanning" verblijd met nieuwe
uniformen. Spatjes van de „lintjes
regen" op koninginnedag kwamen
gewoontegetrouw ook weer op
Schouwen-Duiveland terecht. Het
koMnginnefeest werd overal met
enthousiasme gevierd. Te Zierik
zee trok een oranjemarkt de volle
belangstelling.
Een begin werd gemaakt met de
aanleg van de rondweg rond Zie
rikzee. Daartoe werd aan het Stel
letje een zanddepöt ingericht,
want voor de weg is 200.000 kubie
ke meter zand nodig. Minder pret
tige verschijnselen deden zich voor
in de agrarische sector. Talrijke
velden vertoonden ernstige vocht-
verschijnselen. Ook in de tuin
bouw deed zich een ernstige scha
de gevoelen. Een commissie werd
ingesteld om over deze schade te
rapporteren. Schouwen-Duiveland
kreeg zijn eerste „pre fab"-woning
Bij gemeenten en talrijke bedrij
ven kreeg de vrije zaterdag zijn
beslag. Op 4 mei vond de traditi
onele herdenking der doden plaats.
Niet minder dan 175 tippelaars
(sters) namen deel aan de bekende
25-km-wandeltocht door Duive-
land. Voor de Schouwse Westhoek
werd een convent voor strand-
pastoraat opgericht. Te Burgh
werden brandweerwedstrijden ge
houden; het korps van Noord-
gouwe haalde hier de erepalm weg
De Zierikzeese Oratoriumvereni
ging gaf een geslaagd concert in
de Grote Kerk te Zierikzee .Een
gecombineerde cursus van de la
gere landbouw- en tuinbouwschool
werd afgesloten met het uitreiken
van diploma's aan drie en twintig
leerlingen. Voor de afdeling van de
P.v.d.A. kwam "bud-minister J.
Suurhof spreken .Te Renesse ging
een met hooi en stro gevulde
schuur in vlammen op.
punten van dit Engels-Frans-Ne
derlands verbroederingsfeest was
de onthulling van het aan Zierik
zee geschonken „jumelage"-monu-
ment door de burgemeester van
St.-Hilaire. Het monument kreeg
een plaatsje in het Kraanplcin-
plantsocn.
Ook elders was het druk met
pinksteren, maar de Westhoek kon
de drukte nog vlot aan. Het Mid
delburgs' orkest zorgde voor een
verrassing in de vorm van een ge
slaagd instrumentaal concert te
Zierikzee.
„De Groene Draeck", het Jacht
van kroonprinses Beatrix verbleef
korte tijd in de haven van Zierik
zee. De Zeeuwse vloot - en dus
ook schepen uit de Schouwen-Dui-
velandse vissersplaatsen - werden
ingeschakeld bij het schoonvissen
van de Waddenzee, in het kader
van de strijd tegen de mosselpara
siet. De stedelijke U.V.V.-afdeling
nam afscheid van de zeer geziene
en actieve presidente mevr. Lugt-
van Heioma, in verband met ver
trek naar elders. De N.V. Water
leiding-Maatschappij sloot de her
stelperiode na de stormramp van
1953 af. Te Zierikzee werd een
zwemvereniging opgericht. Te
Burgh hield de exploitatie-com
missie van „De Koebel" de eerste
lustrum-vergadering .Ten behoeve
van de aanleg der Grevelingendam
die Schouwen-Duiveland met Goe-
ree-Overflakkee gaat verbinden,
werd de „Krammerplaat" een
„eiland" met een eigen werkhaven
en zanddepöt voor de dijksbouw.
Te Schuddebeurs werd een keu
ring voor politiehonden gehouden.
Drie dieren „slaagden" voor het
Zierikzee werd in 1961 „steigerstad". Verschillende his
torische monumenten gingen schuil achter stellages.
Een Dreischorse fokker behaal
de groot succes op rundveekeurin
gen. Op 11 mei voer het Rode
Kruis-hospitaalschip „Henri Du-
nant" de haven van Zierikzee bin
nen .De zich aan boord bevinden
de patiënten werden gul onthaald.
D.T.M." gaf roffels weg tussen de
bedden. De leden van „Stad en
Lande" bekeken de restauratie van
de St. Lievensmonstertoren, die in
1961 flinke vorderingen maakte.
Schade door voclit
Medio mei werd In de Westhoek
eerst goed de ontzettende schad-
merkbaar, die het overmatig voch
tige weer In de voorafgaande win
termaanden had teweeggebracht
Honderden fruitbomen bleken a'
te sterven als gevolg van wortel-
rot. Ook voor de Schouwse boe
ren was de toestand weinig op
wekkend. De Z.L.M. gebruikte in
dit verband de uitdrukking: „zeer
zorgelijk". Een groep leerlingen
van een landbouwschool te St. Hi-
laire vertoefde een week op Schou
wen-Duiveland. Op 19 mei maakte
de provinciale boot zijn laatste
reis naar Katseveer. De dienst kon
worden ingekort door gereedko
ming van de veerhaven te Kats.
Tc Zierikzee stonden de pink
sterdagen geheel In het teken van
de „Triple Alliantie". Deze woord
speling als gevolg van de komst
van groepen sportlieden uit St.
Hilairc en Hatfield, die met Zie
rikzeese sportmensen een kwieke
■trUd aanbonden. Eén der hoogte-
examen. De Zierikzeese monumen
ten verdwenen achter steigers,
maar - na een periode van afslui
ting - ging de Zuidhavenpoort
weer open voor het verkeer. De
voormalige kring Schouwen-Dui
veland B.B. werd opgenomen in de
kring Zeeland D. Op de laatste
van de maand beleefde Zierikzee
een drukke, echt gezellige Paar
denmarkt.
Begin juni werd de restauratie
van de Concertzaal te Zierikzee
en de foyer voltooid. Een nieuw,
elegant geheel was verkregen.
Leden van het „Fries Genoot
schap" brachten een bezoek aan
Schouwen-Duiveland. In de Burgh-
se „Koebel" werd een „beroepen-
dag" voor meisjes gehouden ,een
origineel initiatief, dat slaagde.
Traditiegetrouw werd op 't sport
park „Bannink" het schoolkorfbal-
toemooi gehouden. De openbare
u.l.o.-school zegevierde. V.V.V. en
de Kon. Zeelandia N.V. presen
teerden zich met een stand te
Antwerpen ,in het kader van de
Zeelandweek in die stad. Het be
stuur van de Zeeuwse C.B.T.B.
maakte een oriënteringstrip over
Schouwen-Duiveland, om zich een
beeld te vormen van de aan fruit
teelt en landbouw toegebrachte
schade. Ir. J .van Hennik ,de rijks-
tuinbouwconsulent schatte de
schade in de fruitsector op een
