Een blik in Oost- en West-Berlijn Supralux VERF EN LAK I WIJ OUDERS BOLS BOOD slot door Mart Seijbel Jhr. R. Röell dertig jaar burgemeester van één gemeente goed horloge MOURER Nehroe naar de Sow jet-Unie ZIERIKZEE. De Westberlijners weten maar al te goed, dat hun stadsdeel een eiland is in de „Rode" zee. Van Helmstedt, een stadje in het uiterste oosten van de Bondsrepubliek is het nog al tijd drie en een half uur met de trein eer men in west-Berlijn komt. De twee en een half mil joen mensen daar begrijpen, dat wanneer de spaarzame toegangs wegén naar de stad worden af gesloten zij op een eiland zitten, met als gevolg: zonder eten. Men kan daar over mee praten. In 1948 hebben de Russen ook la ten zien, dat ze best het bestand durven schenden. Toen de Rus sen de weinig aanvoerwegen af sloten, was Berlijn zo hulpeloos als een kind. Het was nog maar net herstellende van de slag die de oorlog het had toegebracht. Het was maar goed, dat de wes telijke mogendheden toen heb ben ingegrepen en een luchtbrug hebben ingesteld, want anders was west-Berlijn wederom red deloos. Deze luchtbrug heeft elf maanden geduurd en dus niet zonder enige reden wachten de mensen in west-Berlijn het ver loop van de ontwikkelingen met spanning af. Niet alleen in oost-Berlijn heb ik de mensen zien hamsteren, maar ook in west, al ging dat daar niet gepaard met enorme rijen mensen voor de winkels. Toen ik in de keuken van mijn pension kwam, zag ik hoe een dienstmeisje tien blikken doperw ten op tafel neerzette. Ergens an ders stonden grote blikken met ham. Mijn hospita vertelde, dat ze alvast maar wat inkopen had ge daan, want je kon nooit weten. Zij was niet de enige, vele honderden volgden haar voorbeeld of hadden reeds intensief gewinkeld. Niet alleen de Westberlijnse ge zinnen hebben rekening gehouden met een eventuele blokkade, ook de Westberlijnse autoriteiten. Toen ik met de bovengrondse trein naar Mariënfelde reed, zag ik aan weerszijden van de spoorlijn enor me kolenvoorraden. Op mijn vraag waar die voor dienden, antwoord de een lid van het stadsbestuur la ter, dat men al vast kolen in voor raad had om een eventueel isole ment het hoofd te kunnen bieden. Niet alleen kolenvoorraden, maar in grote silo's liggen enorme hoe veelheden graan opgeslagen, in ko lossale koelkasten liggen duizenden geslachte koeien en paarden. Van tijd tot tijd worden deze voorra den ververst en worden de over tollige waren goedkoop op de markt gebracht. Momenteel houdt Berlijn zijn wekelijkse dinsdag- markt niet, want de spanning groeit en de voorraden kunnen wel eens spoedig aangesproken moeten wordën. Na kwistig met sigaretten te hebben gestrooid is het me ge lukt om in een van deze voor raadschuren door te dringen. Het ging niet zo bar eenvoudig, want men is als de dood voor rode spionnen. Maar eindelijk klonk toch het verlossende woord „In Ordnung". Samen met twee le den van het personeel ging ik naar binnen. Ik kwam in een enorme verlich te ruimte. Ondanks mijn overjas, huiverde ik. Het was even wennen aan de temperatuur van vier gra den onder nul, terwijl de thermo- meter buiten 18 graden aanwees. Overal zag ik vlees, vlees en nog eens vlees. Het was een schuur, die niet veel onder deed voor de grote loods van de coöperatie in de Zelke te Zierikzee. Overal la gen in torenhoge rekken duizenden ponden vlees. Mochten de Russen de deur dicht doen, dan kunnen de Westberlijners drie maanden vlees eten alsof de aanvoer nog ge woon doorging. Men is dus op alles voorbereid, en ook de winkels lig gen nog vol. Anders is het echter in het oos telijk deel van de stad. Daar trof ik vaak lege etalages, of half lege. Het was druk in de particuliere winkels, die veel goedkoper zijn dan de staatswinkels. De laatste spaarcentjes werden opgemaakt. Ik heb me in een van de vele lange rijen voor een levensmidde- lenbedrijf opgesteld. Alles verliep rustig. Steeds mochten tien men sen naar binnen, dan ging de deur op slot en mochten deze mensen kiezen en kopen wat ze wilden, terwijl men buiten geduldig op zijn beurt wachtte. Mijn metgezellen waren voor het merendeel eenvoudige lieden, die schamel gekleed gingen. Voetje voor voetje gingen we naar de deur. Mijn buurvrouw kocht een blik ham, wat sardienes en brood beleg, alles in blik, want dat kun je goed bewaren, vertelde ze me. Voor zestig gulden aan boodschap pen verdween in de tas, het was weinig! Toen ze klaar was, ging ik met haar mee, want een paar pak jes sigaretten doen wonderen in oost-Berlijn. „Lucky Strike" is on betaalbaar en niet te krijgen en wanneer je dan drie pakjes zo maar cadeau krijgt, wil je best wat koffie-surrogaat voor die vriendelijke westerling klaarma ken. Of, zoals die taxichauffeur, je een deel van Berlijn laten zien zonder een cent te behoeven te be talen. Ze woonde op de vierde étage van een kazerne-woning. Via en kele steile trapjes kwamen we op een klein balkonnetje. De flat was nog van voor de oorlog en zag er verschrikkelijk uit. Dat er vroeger nog eens een schilder een kwastje verf op de posten en kozijnen heeft gestreken kon ik me nauwe lijks voorstellen. De kalk was meer naast, dan op de muur. Een piepende oude, vermolmde deur gaf toegang tot de woning; een slaapkamer, woonkamer en een keuken. De meubels waren voor westerse begrippen uit de mode. Alleen een modern radiotoestel herinnerde mij er aan, dat ik in een huis was, dat bewoond werd door mensen uit de twintigste eeuw. Uit het gesprek bleek later, dat dit toestel de trots van de fa milie was. Haar man had drie maanden in west-Berlijn gewerkt. Elke week bracht hij veertig Westmarken en zestig Oostmarken mee naar huis. Dit behoorde nu tot het verleden. Hij werkte weer in het oosten na de afsluiting van de stad. De 60 Westmark die omgewisseld werden voor 240 Oostmark, werden sterk gemist, zo zei de vrouw. Zij ver diende er nog negentig bij als straatmaakster en zo konden ze met hun twee kinderen er aardig van komen. „Want alles gaat op aan het eten, meneer". „Aan het eten?", vroeg ik verbaasd. De vrouw knikte en vertelde me dat ze twee en een halve kilo aardap pelen hadden voor veertien dagen en een half broodje per dag. Meer is er niet te koop. Natuurlijk wel in het zwart, maar niet op de bon. Vandaar dat men gerust kan zeg gen, dat in Berlijn zowel in west als in oost, geen enkel spaarvar ken meer leeft, of die er nog zijn maar weinig penningen in hun buik hebben. EEN ZELDZAAM JUBILEUM WESTERSCHOUWEN. Dinsdag 29 augustus a.s. hoopt burge meester Jhr. R. J. H. Q. Röell van Westerschouwen zijn dertigjarig ambtsjubileum te vieren. Het komt zelden voor dat een burger vader dertig lange jaren het wel en wee meemaakt van één en de zelfde gemeente, want het gebeurt maar al te vaak dat het hoofd van een plattelandsgemeente na enige jaren al uitziet naar een „promotiegemeente". Wat dat betreft is de oude gemeente Haam stede - want daar heeft burgemeester Röell tenslotte bijna dertig jaar gewerkt - bepaald nooit een doorgangshuis geweest. Nee, Haamstede is bepaald niet rijkelijk bedeeld met het inhalen van nieuwe „eerste burgers", want toen door het plotseling overlijden van burgemeester Jhr. L. van Citters in 1930 Jhr. Röell deze op volgde, bleek al spoedig dat deze zich geheel aan Haamstede gaf en in alles aantoonde daar te willen blijven. En.Jhr. Röell is er gebleven. Wat misschien nog meer zegt: hij bleef er niet alleen maar toonde zich dertig jaar lang een waarlijk bestuurder. Ingezonden mededeling is beter, kost minder... en elke streek strak! ■tflU p""*" ct van BRINK, Groot-Ammars «<§<3SC^CS<^G§OS<X<t Kinderen die niet willen eten (en die toch niet verhongeren!) Geen maaltijd gaat er thuis voorbij of de slechte eetlust van Klaasje en Klazientje staat in het middelpunt van ieders belangstel ling en ook als men niet aan tafel zit, vormt dat „absoluut geen trek hebben" en dat „werkelijk niets willen eten" van „dat arme schaap" geliefkoosd onderwerp van ge sprek. Nu hebben kleine potjes dikwijls bijzonder grote oren en waar dit onderwerp evenals het beruchte bedplassen meestal met graagte in de volle aanwezigheid van de kleu ter worden besproken, is het hele maal niet verwonderlijk als het kind er na verloop van tijd ook echte kuren op na gaat houden. Ieder kind eist graag de aandacht voor zich op en dat hele slechte eten is, ook alweer net als bij het bedplassen, een uitstekend en te vens gemakkelijk middel om de aandacht bij voortduring op zich gevestigd te houden. Ongezonde atmosfeer Wat het eten betreft: ze gaan hoe langer hoe meer teuten, ze gaan bepaalde dingen beslist niet meer lusten. Ze krijgen huilbuien en driftaanvallen. Ze ondergaan de uitgedeelde straffen met hetzelfde genot als waarmee ze de ter fawis- seling uitgeloofde ijsjes verorbe ren. Kortom de huiselijke sfeer wordt hoe langer hoe troebeler, 't samen spel tussen het kind en zijn ouders hoe langer hoe onverkwikkelijker, de onderlinge houding voortdurend ziekelijker. De getekende situatie behoeft zich natuurlijk niet steeds in deze extreme vorm te hebben ontwik keld. Toch zijn alle elementen daarvan meestal aanwezig wan neer er sprake is van dat grote ge brek aan eetlust. Oliedomme ouders Het is vaak helemaal niet zo ge makkelijk de eenmaal ontstane be tovering weer te verbreken. Het is doorgaans niet voldoende na een korte toelichting tegen de ouders te zeggen, dat zij in het vervolg verstandiger moeten zijn. Op dit punt hebben zulke ouders veel te weinig en soms helemaal geen weerstand en dat is juist de oorzaak van dit onplezierige en be slist schadelijke gedoe. Ook men sen met een goede schoolopleiding, met diploma's die de moeite waard zijn, met betrekkingen die niet door de eerste de beste kunnen worden vervuld, kunnen op dit punt oliedom zijn. En wanneer dat nu allemaal spo radisch voorkwam, zouden wij er nog niet eens over schrijven. Maar aangezien het „slechte eten" en alles wat daarmee samenhangt langzamerhand een soort volks- plaag schijnt te worden, willen wij er hier toch wel eens iets over zeg gen. Niet nagewezen Het moet ouders met enige in telligentie toch wel iets zeggen dat hun kind op straat niet met de vinger wordt nagewezen omdat het er zo ellendig uitziet. Moeder zelf spreekt wel over „vreselijk minnetjes", maar het nerveuze kind is meestal tenger en dat heeft verder niets te beteke nen, wanneer de eveneens nerveu ze moeder het kind tenminste niet als een wandelend skelet be schouwt. Zulke kinderen leveren in een ander milieu geen moeilijkheden op. Dat kan als een soort bewijs gelden, dat de kieskauwerij niet (alleen) aan het kind ligt, maar veeleer aan de omgeving waarin het opgroeit. Wanneer de dagmenu's voldoen de gevarieerd zijn, wanneer er bij iedere maaltijd een beetje keus is, zorgen de kleuters er zelf wel voor dat ze niets tekort komen! En ze doen dat zelfs nog als bij verve lend geteut hun bord stelselmatig wordt weggenomen. TER-APEL. Tijdens een wande ling is de donderdag 86 jaar ge worden heer M. M. uit Nieuw- Weerdinge in een zijarm van het Siepelveenkanaal gevallen. De be jaarde man is verdronken. Pater om het leven gekomen UTRECHT, 24-8. De 52-jarige pa- ter M. van E. uit Utrecht is don derdag aan de verwondingen, die hij bij een verkeersongeluk had opgelopen, overleden. De pa ter werd donderdagmorgen door een bestelauto gegrepen, toen hij de gevaarlijke kruising Rijksweg 22-Prins Hendriklaan in Utrecht de Rijksweg overstak. De bestuurder van de bestelwa gen, de 26-jarige J. V. uit Roer mond, werd evenals een mede-in zittende gewond bij een poging om de pater te ontwijken. De bestel wagen kwam daarbij namelijk in botsing met een geparkeerde auto. Pater E. was verbonden aan de St. Aloysius-parochie in Utrecht. Ingezonden mededeling Voor een naar: 1 7-steens schokvrij "K roestvrij staal doublé chroom goud ALLE horloges twee jaar GRATIS verzekerd IN ÉÉN MAAND: In Amsterdam 2109 verkeersongevallen AMSTERDAM, 24-8. Van de 2.109 verkeersongevallen die in de maand juli ter kennis kwamen van de Amsterdamse politie, moesten 266 ongevallen als ernstig worden ge kwalificeerd. In juli vorig 'jaar waren deze cijfers 2.083 en 287. 552 (548) Personen werden in juli 1961 slachtoffer van het verkeer,- een stijging dus van 0.7 procent. Het aantal gedoden en ernstig ge wonden bedroeg in de verslag- maand 175 (juli 1960: 180), twaalf (vorig jaar: tien) personen vonden de dood door het verkeer. Op 29 augustus zal het dan dertig jaar geleden zijn dat wijlen wet houder C. Blom burgemeester Röell in zijn. ambt installeerde en om aan deze dag enige luister bij te zetten wordt dinsdagmiddag a.s. een buitengewone openbare verga dering van de raad der gemeente Westerschouwen gehouden op het gemeentehuis te Haamstede. De aanvang is gesteld op half drie. Na afloop der vergadering wordt aan burgemeester en mevrouw Röell een receptie aangeboden in het Dorpshuis te Renesse, waarvan de aanvang is gesteld op half vijf. Uit een militair milieu Jhr. Röell werd in 1902 geboren als zoon van een officiersgezin te Utrecht. Door het militaire beroep van zijn vader verwisselde het ge zin Röell nogal eens van woon plaats en zo woonde jhr. Röell als jongen in Den Helder, Leiden, Den Haag en Middelburg. Na het beha len van het einddiploma van de HBS werd jhr. Röell aangesteld als volontair op de gemeentesecretarie van Etten-Leur (op 1 september 1919) alwaar hij het bracht tot ambtenaar. In die tijd gingen de gedachten van jhr. Röell reeds uit naar het burgemeestersambt, speciaal naar dat van Haamstede. Hij solliciteer de maar had weinig hoop op een benoeming en besloot daarom zijn vakantie door te brengen en wel in Noord-Afrika in de Lybische woe stijn, waar het plaatsje Nefta ligt. In dat plaatsje bereikte hem het telegram met de benoeming tot burgemeester van Haamstede van jhr. R. J. H. Q. Röell, ambtenaar ter secretarie van Etten-Leur. De installatie volgde reeds op 29 au gustus 1931 en met grote ijver wierp de burgemeester zich op de hem opgedragen taak zodat bij reeds spoedig de achting en sym pathie van zijn gemeentenaren wist te winnen en van de ook toen reeds aanwezige badgasten. Mijn werk heeft mij altijd het meeste plezier gedaan, zegt burge meester Röell, die vooral geïnteres seerd is in de ontwikkeling van zijn gemeente als recreatiegemeen te. Na zijn installatie kon burge meester Röell al spoedig tonen wat hij waard was in de strijd met Zie rikzee over de aanleg van een vliegveld. De opening van het vliegveld geschiedde met vlag en wimpel - te Haamstede. Toch zit het burgemeester Röell bijzonder dwars dat het vliegveld door de Ryks Luchtvaart Dienst is afge keurd en is het zjjn bedoeling nog al het mogelijke te doen een lucht- verbinding met de grotere steden tot stand te brengen. Een reden tot grote dankbaar heid in de ambtsperiode van bur gemeester Röell was ook de tot standkoming van het rusthuis „Duinoord". Bijzonder veel liefheb berij heeft jhr. Röell immers altijd getoond in het medisch-sociale werk en vandaar ook zijn benoe ming tot voorzitter van de afdeling Haamstede van het Groene Kruis en - later - tot voorzitter van de Provinciale vereniging. Daarom is het duidelijk dat het burgemeester Röell nog altijd bijzonder spijt dat nog steeds geen verpleeginrichting op het eiland aanwezig is voor chronische zieken. Burgemeester Röell ziet hier echter nog altijd een mogelijkheid toe door de aanbouw van een der gelijke inrichting aan het Rode Kruis ziekenhuis te Zierikzee of aan het rusthuis Duinoord te Haamstede. Zorgelijk gestemd is burgemees ter Röell over de grote toename van het toerisme, speciaal over de enorme uitbreiding van het gemo toriseerde verkeer. Jhr. Röell zegt dan ook: „Hier moeten spoedig maatregelen worden genomen, vooral de aanleg van nieuwe wegen en parkeerterreinen zal de gemeen te nog veel hoofdbrekens kosten". Jhr. Röell zegt dit tot ons geze ten in een kamer die de naam van burgemeesterskamer amper waard is. Een nieuw gemeentehuis zou bepaald geen overbodige luxe zijn en is dan ook een punt dat zeker aandacht heeft. Vruchtbare tüd Als we samenvatten wat in de ambtsperiode van burgemeester Röell zoal tot stand is gekomen - we noemden het reeds - is de aan leg van een vliegveld wel het meest spectaculaire geweest. In die jaren nam echter ook de fruitteelt een grote vlucht, al zijn de moeilijkhe den van vandaag op dit gebied weer erg groot. In de tweede we reldoorlog was de burgemeester gedwongen voor enige jaren zijn gemeente te verlaten en uiteraard bracht ook de ramp van 1953 veel en moeilijk werk, zoals de plaat sing van de Oostenrijkse en Noor se woningen. De straatverlichting werd in de loop der jaren gemo derniseerd, Haamstede kreeg een nieuwe kleuterschool, de haven van Burghsluis werd vergroot en kreeg een nieuwe loswal. De nieuwe rio lering nadert zijn voltooiing. Het (kostbare) uitbreidingsplan werd vastgesteld in 1958 en in datzelfde jaar vond herstel plaats van de aan het vliegveld toegebrachte oorlogs schade. In 1960 begon de aankoop van grond zuidelijk van het Boom- gaardwekken, de straten werden van een asfaltlaag voorzien en Haamstede kreeg de beschikking over een verplaatsbare muziektent. Niet te vergeten is de herinde ling van de gemeenten, waardoor burgemeester Röell in plaats van één over vijf gemeenten de lei ding kreeg toevertrouwd. Ook deze nieuwe taak vervult de bur gemeester met veel energie. Zeker zal het de jubilaris dins- ig a.s. niet aan belangstelling ontbreken en zullen allen in Westerschouwen n& deze dag met vertrouwen het kundige be leid van burgemeester Röell voor de volgende vijf jaren tegemoet zien. „MERKWAARDIGE VERSCHUIVING" Arbeidsmarkt kampt met groeiend tekort aan ongehuwde vrouwen Drie Oostduitse politiemannen gevlucht TRAVEMÜNDE, 25-8. Drie leden van de Oostduitse grenspolitie, die deel uitmaakten van de bemanning van een motorboot van de politie, zijn met hun vaartuig, waarop zich nog negen anderen bevonden, de haven van de Westduitse plaats Travemünde bij Lübeck binnenge lopen en hebben daar om politiek asiel verzocht. De motorboot was uit Wismar vertrokken en voer op de Oostzee, toen het drietal zich van het schip meester maakte en de andere op varenden in bedwang hield. Het vaartuig voer met grote snelheid de haven van Travemünde binnen. AMSTERDAM, 24-8. „De inge wijden ter zake van de arbeidsver houdingen in ons land weten reeds geruime tijd dat het aanbod van vrouwelijke werkkrachten beneden de primaire verwachting blijft. Aangezien nu in Nederland de ar beid van de gehuwde vrouwen een te verwaarlozen factor mag worden genoemd, moet als vanzelf de vraag rijzen, of mogelijk, door welke oor zaak dan ook, de huwelijksfrequ entie is toegenomen, zodat het aan tal ongehuwde vrouwen gedurig zou verminderen. Hier ligt inder daad het zwaartepunt van het pro bleem. In onze samenleving -vol trekt zich een merkwaardige, de mografische verschuiving, waar van de gevolgen nog niet ten volle kunnen worden overzien". Dit schrijft prof. dr. J. P.van Rooijen in „economisch-statistische berichten" in een artikel onder het opschrift: „Het groeiend tekort aan ongehuwde vrouwen". Hij stelt vast dat de huwelijksfrequentie sinds de oorlog in niet geringe mate is gestegen „nu de meisjes zich in zeer hoge nuptiale kansen verheu gen mogen" en hij besluit: „onder deze radicaal veranderde omstan digheden lijkt het uitgesloten, dat de verzorging van het nationale produkt alleen door de mannen en de - in aantal voortdurend afne mende - ongehuwde vrouwen ter hand wordt genomen. De tijd is aangebroken, dat sen timentele overwegingen omtrent inschakeling van gehuwde vrou wen in het arbeidsproces terzijde worden gesteld, terwijl de overheid tot taak heeft om haar fiscale greep zodanig te beperken, dat het zelf standig karakter van de arbeids- NEW DELHI, 24-8. Premier Neh roe van India zal 6 september voor een bezoek van ongeveer vier da gen in Moskou aankomen na het bijwonen van de conferentie van niet aan een wereldblok gebonden landen in Belgrado. Nehroe was in 1955 voor het laatst in de Sowjet-Unie. Zijn ko mende bezoek is in antwoord op een uitnodiging van premier Chroesjtsjef, toen deze vorig jaar in India was. bekwaamheid der gehuwde vrouw volstrekt wordt erkend". Voorts merkt prof. van Rooijen op, dat het jongste advies van de S.E.R. ten aanzien van de verla ging- van de leeftijdsgrens binnen het raam van de A.W.W. in het licht van het bovenstaande een pijnlijke indruk maakt. Ingezonden mededeling: bessengenever van topklasse! Met sodawater ook een heerlijke frisse/ schuimende longdrink 5.60 per fles Mail gedood door vallende muur ENSCHEDE, 24-8, Bij het atbre- ken van een huis op de hoek van de Veenstraat en de Brinkstraat in Enschede is donderdag omstreeks half *twee een stuk muur ingestort. Drie personen, die op de begane grond aan het werk waren, werden door het puin getroffen. De 28- jarige sloper J. V. uit Enschede werd gedood. Twee andere slopers liepen lichte verwondingen op. Van elfde verdieping torenflat gestort UTRECHT, 24-8. De 33-jarige ar- beider C. L. uit Haarlem, is don derdag van de elfde verdieping van de nog niet geheel voltooide toren flat aan de Neudc in Utrecht ge vallen. De man is in zorgwekkende toestand naar het Academisch zie kenhuis gebracht. Hij heeft onder meer een schedelbasisfraktuur. In de afgelopen zes dagen zijn in de zuidoostelijke provincies van Zuid-Korea 25 mensen aan slaap ziekte overleden. Hondcrd-en-vier personen lijden aan de ziekte.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1961 | | pagina 6