VeeblcMi
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE vrijdag 25 augustus iwi No. 1902»
Ingezonden mededeling
Drljl de onzuiverheden
nit Uw bloed.
Dfttrmeo Eerlost ge Uzelf
van Rbeumatische Pijn.
Kruschen Salts is daartoe het aan
gewezen middel. Dat komt omdat
de stimulerende werking van Kru
schen de bloedzuiverende organen
weer tot jeugdig-krachtige wer
king aanspoort. Zodra dat gebeurt
kunnen onzuiverheden in 't bloed
zich niet meer vastzetten, die nu
prompt worden afgevoerd langs
natuurlijke weg. En daarmee be
horen Uw pijnen dan tot het ver
leden. Geen wonder dat duizenden
lijders aan rheumatische pijnen de
werking van Kruschen een verlos
sing vinden.
PREDIKBEURTEN
voor zondag 27 augustus 1961
Ned. Herv. Kerk
Zierikzeese Concertzaal en koffiekamer een fraai geheel
ZIERIKZEE. Ingrijpend is de
restauratie geweest die de Zie
rikzeese Concertzaal en foyer
hebben ondergaan. Het resultaat
is er dan ook naar; Zierikzee be
schikt nu over een concertzaal
die er zijn mag en stijlvol aan
de eisen van deze tijd is aange
past. De koffiekamer (foto 1) is,
wat stijl en inrichting betreft, ge
heel in overeenstemming ge
bracht met de grote zaal en door
het wegbreken van het oude
buffet en het doorbreken van een
muur belangrijk vergroot. Bene
den in de Concertzaal zijn 157
nieuwe stoelen opgesteld in de
middenruimte en 100 wat luxer
uitgevoerde exemplaren op het
parket. Hierdoor is veel gewon
nen aan comfort. Zoals uit foto
2 wel blijkt zijn de aangebrachte
lampen een zeer decoratieve
functie toebedeeld. Foto 3 toont
de stijlvolle verbindingsgang met
„Mondragon", dat door deze
doorbraak een harmonieus ge
heel vormt met vernieuwde kof
fiekamer.
(Foto's: Ko Berrevoets).
Brieven schrijven en posterijen in vroeger dagen
Omstreeks 1825 was het schrij
ven van een brief, een vrij inge
wikkeld werk. De soort en de vorm
van het papier, stonden in verband
met het aanzien van de persoon
tot wie de brief gericht was en dit
papier, soms op snede verguld, was
dik genoeg, om kleine schrijffouten
door afkrabben en inwrijven met
sandrak, onzichtbaar te maken. De
ganzepen vorderde niet weinig
aandacht want wie gewoon was
„schachten" te gebruiken, kon soms
geen „boutjes" hanteren en was
men ook afhankelijk van een soort
pennemes. Tot omstreeks 1850 kon
men in de meeste boekwinkels nog
bossen vermaakte pennen kopen.
Hoewel er vroeger metalen pennen,
zelfs van goud, bekend waren, wer
den zij om de kostbaarheid weinig
gebruikt. Rond 1834 toen men een
dozijn stalen op een kaart voor een
daalder kon kopen, werden zij al
gemener en duurde het slechts en
kele jaren of de veren pennen wa
ren verdrongen.
Het schrijven van een brief eis
te toen heel wat zorg, daar nauw
keurig iedere vorm in acht moest
worden genomen en men vooral
geen titels mocht vergeten, waar
op bijzonder gelet werd. Daarop
kwam het dicht vouwen, dat som
mige kantoorbediendes heel inge
wikkeld konden doen, en vervol
gens het sluiten met een ouwel,
dikwijls gekleurde schijfjes van
gebakken meel.
Deftige personen gebruikten lie
ver zegellak, gewoonlijk rood, in
rouwtijd zwart en bij plechtige ge
legenheden met een gouden kleur,
waarin dan de stempel afgedrukt
werd.
Vervolgens kwam het toelakken,
waarvoor men een kaars nodig
had, welke aangestoken moest
worden met een zwavelstok.
Zo kwam men aan het adres,
waarop de titulatuur zorgvuldig en
zeer omslachtig in acht genomen
werd en waarbij tevens diende ver
meld te worden of de verzending
franco plaats had of door „vrien
delijke bezorging" geschiedde.
Dan bracht men de brief naar
het postkantoor en moest men er
op bedacht zijn, dat er gewoonlijk
niet meer dan twee keer per week
gelegenheid was om brieven met
de post te verzenden. Zo was dat
ook te Zierikzee, waar eerst in
1766 een postkantoor werd opge
richt.
Reeds in 1737 had de postmees
ter te Bergen op Zoom met de re
gering te Zierikzee gecorrespon
deerd over de „erectie van een
post-comptoir" alhier, waardoor de
verzending van brieven per beurt
schipper naar Holland en elders
voor een groot deel zou komen te
vervallen. Maar tot uitvoering was
dit plan niet gekomen.
Eerst in 1766 kwam de Zierik
zeese regering er toe met de toen
maals zeer bekende Le Jeune de
maatregelen te bespreken, op wel
ke wijze deze stad het gemakke
lijkst aansluiting kon verkrijgen
bij de post, die uit Holland over
de Moerdijk naar Antwerpen ging.
Te Zevenbergen zouden de pos
tiljons de brieven ontvangen en
van daar naar Steenbergen bren
gen, waar ze gesorteerd en in af
zonderlijke valiezen gesloten wer
den voor de verschillende steden.
Een postiljon reed naar Tholen en
dwars over het eiland naar Sta-
venisse waar men overvoer naar
Viane. Daar werden de brieven
door een bode uit Zierikzee afge
haald, en kon men langs deze route
in 18% uur, stukken uit Rotter
dam naar deze stad overzenden.
Vergeleken met de wijze van
verzending per beurtschipper of
„per vriendelijke gelegenheid" was
dit een grote vooruitgang. Met Le
Jeune werd door Zierikzee een
overeenkomst gesloten en bij re
solutie van burgemeesters, schepe
nen en raden der stad van 19 juli
1766 werd vastgesteld een „Lijste
der Briefporten, zooals dezelve ko
mende en gaande met de Land-
Post binnen Ziericzee zullen be
taald worden. Gerekend acht Zo
mermaanden en vier Wintermaan
den November-Februari".
De aankomst der brieven werd
bepaald op zondagmorgen en
woensdagmiddag, terwijl ze zon
dagavond en woensdagavond 10
uur verzonden werden. Zo was
het in 1807 nog.
Een brief uit Zierikzee kostte
het hele jaar door 4 stuivers, in de
zomer naar Amsterdam 6, in de
winter 7 stuivers, naar Goes en
geheel Zuid-Beveland respektieve-
lijk 2 en 3 stuivers. Ook voor het
buitenland had men portprijzen
genoteerd.
Toen nu dan te Zierikzee het
postkantoor geopend zou worden
werd daarvan in de Haarlemse,
Amsterdamse en Rotterdamse
kranten melding gemaakt, onder
mededeling, dat de verzending uit
Holland enz. hier op 2 augustus
1766 voor het eerst zou kunnen
geschieden, terwijl de eerste ver
zending uit Zierikzee op 4 augus
tus d.a.v. zou plaats vinden.
Om een beeld te geven van de
toenmalige korrespondentie volgen
hier enkele cijfers.
Van 1 oktober 1766 tot 30 sep
tember 1767 werden van Steenber
gen naar Zierikzee gezonden 4585
brieven, waarvan de port gezamen
lijk f 1320,15 beliep. In hetzelfde
tijdvak werden van Zierikzee naar
Steenbergen verzonden 4368 brie
ven, terwijl er bovendien nog 3004
brieven met de schippers naar Hol
land meegegeven werd door de
genen die aan de oude wijze van
verzending om de een of andere
rede toch de voorkeur gaven.
Zowel van de ontvangen als van
de verzonden brieven ontving de
postmeester, zo ze door hem be
handeld werden, een halve stui
ver per stuk. De eerste postmeester
was Hendrikus van Hekke, die van
1766-1785 kantoor hield in zijn
woning aan de Oude Haven.
Ingezonden mededeling
BINNENVERINGBED
hot botu bod ooit gmaokt
TONEEL EN FILM
Deze week in de Concertzaal:
„Breng de Bismarck tot zinken"
Jules Verne's meesterwerk: „Naar het middelpunt der aarde"
„Breng de Bismarck tot zinken"
is de titel van de hoofdfilm van
deze week in de Zierikzeese Con
certzaal. In de hoofdrollen zien we
Kenneth More en Dana Wynter.
De film i9 geïnspireerd op de adem
benemende jacht op het snelste
slagschip ter wereld, de Bismarck.
Het is de taak van kapitein-ter-zee
Shepard de afweermaatregelen te
treffen, wanneer het uitbreken van
de Bismarck naar de Noord-Atlan
tische Oceaan wordt gerapporteerd.
Marva-officier Anne Davis, die
hem bij zijn werk assisteert, is ge
schokt door de kille manier waar
op Shepard alle gevoelsoverwegin
gen uit zijn werk en zelfs uit zijn
leven weert, een levenshouding die
hij heeft aangenomen sinds zijn
vrouw bij een luchtbombardement
op Londen om het leven kwam.
Bij haar pogingen de Bismarck
te vernietigen vliegt de slagkruiser
Hob'd, de trots van de Royal Navy,
in de lucht. Bij de andere schepen,
die de wanhopige Admiraliteit naar
de Noord-Atlantic dirigeert, is ook
het vliegkampschip Ark Royal.
Shepards zoon dient als boord
schutter in een der Swordfish toe
stellen, die opdracht krijgen de
Bismarck met torpedo's aan te val
len. Zijn toestel wordt na de aan
val als vermist gemeld.
De jacht op de Bismarck, geleid
door de afdeling Operaties van de
Admiraliteit, gaat voort, met her
haaldelijke zware tegenslagen, tot
torpedovliegtuigen de Bismarck
zwaar beschadigen, waarna het
slagschip King George V de vijand
afmaakt. De vreugde over de zege
der Royal Navy wordt nog vergroot
wanneer blijkt dat Shepards zoon
uit zee is opgepikt.
Voorts brengt de Concertzaal de
ze week „Naar het middelpunt der
aarde", gebaseerd op het beroemde
boek van Jules Verne. In de hoofd
rollen: Pat Boone en James Ma
son. We zieh de beroemde afdaling
in de krater van de kleine expe
ditie, welke zich niet bewust is van
de aanwezigheid van de waanzin
nige die het binnenste der aarde
als zijn rijkdom beschouwt. Na tal
loze ontberingen bereikt de expe
ditie de verzonken stad „Atlantis"
GEMENGDE
BERICHTEN
De miljonair George Vander-
bilt, die drie maanden geleden uit
de tiende verdieping van een hotel
in San Francisco is gevallen, heeft
een derde deel van zijn landgoed
aan zijn vierde vrouw nagelaten,
met wie hij drie maanden voor
zijn dood was getrouwd. De rest is
voor zijn enig kind, mevr. Lucille
Brady. Vanderbilt erfde op 21-ja-
rige leeftijd 20 miljoen dollar. Toen
hij 35 was ontving hij een even
groot bedrag.
Een Londense uitgeversmaat
schappij gaat de eerste encyclope
die voor zuidelijk Afrika in sep
tember publiceren. De redacteur
en samensteller is de bekende
Zuidafrikaanse schrijver en ge
schiedkundige Eric Rosenthal. De
encyclopedie zal niet alleen de re
publiek van Zuid-Afrika, maar ook
de Centraal Afrikaanse Federatie,
Zuidwest-Afrika, Beetsjoeanaland,
Mozambique, Swaziland en Basoe-
toland bestrijken.
Van 6 tot 10 september zal in
het Palais des Congres te Luik het
internationale congres voor de
goochelkunst worden gehouden, dat
eens in de drie jaar wordt georga
niseerd onder auspiciën van de
Federation Internationale des So-
ciétés Magiques (F.I.S.M.). 78 goo
chelaars uit 19 landen zullen optre
den. De Nederlander Fred Kaps
zal zijn titel van tweevoudig we
reldkampioen verdedigen.
vanwaar zij door een enorme lucht-
zuiging door een schacht omhoog
wordt gezogen en uitgespuwd door
de vulkaan Stromboli in de Mid
dellandse Zee. Een meesterlijke
film over een adembenemende af
daling naar een wereld onder de
wereld.'
In bioscoop hotel Bom te Haam
stede gaat deze week de eveneens
hierboven besproken film „Breng
de Bismarck tot zinken".
OVERDENKING
MORELE HERBEWAPENING
Laat u niet overwinnen door
het kwade, maar overwin het
kipqde door het goede.
Rom. 12 21.
Dat komt nogal eens voor, dat
iemand je verkeerd behandelt!
Er zal wel niemand zijn, die dat
niet eens een keer is overkomen.
En 't is altijd een vreemde, die
het je aandoet.
Want hebben we niet een gezeg
de: Van je vrienden moet je het
maar hebben?
Ja, dan valt het niet mee om niet,
teleurgesteld, met gelijke munt te
rug te betalen. En de talloze fami
lieveten zijn er het levend bewijs
van.
Ja, wat doe je als je onheus be
handeld wordt. Dan zoek je toch
een afweermiddel? O ja, het wa
pen is wel wat veranderd sedert
de oertijd. Toen ging een zekere
Lamech er prat op, dat hij om een
onnozel wondje iemand doodsloeg
met z'n knots. Dat vinden we wel
wat al te erg. Maar, al zijn onze
methoden verfijnder, in principe is
het wapen precies gelijk. Wreken,
dat willen we; ja, dat zit ons in
het bloed.
En daarom sla je terug zo snel
je kan. Maar het resultaat??
Is het u wel eens opgevallen,
dat dat zo tegenvalt?
Je wilde winst boeken, maar
het bleek verlies.
Met kwaad terugdoen schiet je
geen steek op. En nu wil de bijbel
ons een andere methode wijzen.
We hebben een verkeerd wapen
gekozen. Het kwade - dus waar die
ander ons zo gemeen mee trof.
Maar nu raadt het evangelie ons
aan: Doe het eens radikaal anders!
Neem het goede als wapen.
Er zijn mensen, die zeggen dat
je als christen niets mag terug
doen, wanneer je getrapt wordt. Ze
beweren, dat de eis van het evan
gelie is: totale passiviteit. Dat is
niet waar. Integendeel. U moet tot
de aanval overgaan en daarbij als
wapen nemen: het goede. Daarmee
overwin je het kwade. Anders niet.
De bijbel is een boek dat ons al
tijd in beweging zet. En als je dit
evangeliewoord goed leest, dan
blijf je niet op je stoel zitten, maar
dan volg je die bijbelse raad op.
Direkt aanpakken, met dat nieu
we wapen: Goeddoen.
U bent benauwd, dat het resul
taat zal tegenvallen, omdat u uzelf
kent?
Maar u weet toch, waar onze
kracht vandaan komt?
Bid dan dit korte gebed: O, Le
vensbron, wil bijstand zenden.
Pak dan meteen dat nieuwe wa
pen. En doe, vertrouwend op God,
het goede.
Dan zult u het moeten toegeven:
De bijbel heeft toch gelijk!
Z. Q. H.
Negen mohammedaanse arbei
ders zijn woensdag om het leven
gekomen een veertig werden min
of meer ernstig gewond toen hun
wagen in de omgeving van Biskra
(Constantine) in Algerië op een mijn
reed.
Zierikzee: Grote kerk: 10 uur ds.
A. v. d. Most uit Rotterdam. Gast-
huiskerk: 9.30 uur ds. J. B. Assen
dorp, 7 uur ds. A. v. d. Most. Kerk-
werve: 10 uur kand. Hengstman-
gers uit Vlaardingen. Serooskerke:
2.30 uur kand. Hengstmangers uit
Vlaardingen. Burgrh: 10 uur ds. C.
den Engelsen uit Rilland-Bath.
Haamstede; 10 en 7 uur ds. L. Boer.
Renesse: 9 uur ds. van Liere, 10.15
uur ds. P. Saraber uit Abcoude.
Neordwelle: 10 uur de heer A. van
Pel uit Oostermeer (Fr.). Elkerzee-
Scharendijke: 10 uur ds. A. van den
Ban. Brouwershaven: 10 uur dr. J.
Sperna Weiland uit Rotterdam (be
diening H. Doop). Zonnemaire: 10
uur ds. Duvekot. Noordgouvve: 11
uur ds. van Liere. Dreischor: 10
uur vicaris Keiling. Ouwerkerk: 11
uur ds. Assendorp. Nieuwerkerk:
10 uur ds. Westerhof. Oosterland:
10 uur kand. H. J. Groenewegen
uit Den Haag, 6.30 uur ds. G. J.
Rijks. Sirjansland: 10 uur ds. D.
Goudzwaard uit IJsselmonde, 6.45
uur ds. Marsman. Bruinissc: 10 en
5 uur ds. G. H. J. Marsman. Sint
Philipsland: 9.30 uur leesdienst,
2.30 uur ds. Ph. Leenmans uit Oud-
Vossemeer.
Lutherse Kerk
Zierikzee: 10 uur mej. da. M. E.
Monsees uit Amersfoort.
Gereformeerde Kerken
Zierikzee: 10 en 5 uur ds. Tiemers-
ma. Haamstede: 9, 10.30 en 5 uur
Boerma. Renesse: 7.30 uur dr.
H. Mulder uit Delft. Scharendqke:
10 en 2.30 uur dr. H. Mulder uit
Delft. Brouwershaven: 10 en 2.30
uur Zonnemaire; 10 en 2.30
uur ds. Huyser. Nieuwerkerk: 10
en 5 uur dr. Becker. Oosterland:
10 uur leesdienst, 3 uur dr. Becker.
Bruinisse: 10 en 5 uur ds. Wentzel.
Anna Jacobapolder: 10 en 2.30 uur
dr. M. J. Arntzen uit 's-Graven-
deel.
Geref. Kerken (Vrijgemaakt)
Brouwershaven: 10 en 3 uur kand.
P. P. Goossens uit Amersfoort.
Haamstede: 7 uur kand. P. P. Goos
sens uit Amersfoort (in de chr. ger.
kerk).
Chr. Gereformeerde Kerken
Zierikzee: 10 uur ds. C. v. d. Zaal,
6 uur ds. L. S. den Boer uit Sas-
senheim. Kerkwerve: 10 en 6 uur
ds. M. v. d. Klis. Haamstede: 10 en
3 uur prof. dr. J. B. Oosterhoff uit
Apeldoorn. Nieuwerkerk; 10 uur
ds. L. S. den Boer uit Sassenheim,
3 uur ds. C. v. d. Zaal, 's-Graven-
moer.
Geref. Gemeenten
Haamstede: 10 en 2.30 uur lees
dienst. Nieuwerkerk: 10 en 3 uur
leesdienst. Oosterland: 10, 2.30 en
6 uur leesdienst. Sint Philipsland:
9.30 2.30 en 6 uur student Harinck
uit Goes.
Geref. Gemeenten in Nederland
Zierikzee: 10, 2 en 6 uur leesdienst.
Renesse: 10 en 2.30 uur leesdienst.
Nieuwerkerk: 9.45 en 3.30 uur lees
dienst. Bruinisse: 10 en 5 uur lees
dienst.
Oud-Geref. Kerken
Oosterland: 9.30, 2 en 6 uur lees
dienst. Bruinisse: 10 en 5 uur lees
dienst. Sint Philipsland: 9.30, 2.30
en 6 uur ds. L. Gebraad.
Leger des Heils
Zierikzee; 10 uur heiligingsdienst,
12 uur jeugdsamenkomst, 7.30 uur
verlossingssamenkomst.
Rooms-katholieke Kerk
Zierikzee: Eucharistie-vieringen op
zondag te 7.15 en 10 uur, in de week
te 7.15 en 8 u. Haamstede: Eucha-
ristie-vieringen op zondag te 8.30
en te 10 uur.
HOEK VAN HOLLAND. „Een
wonder", zei boer Beusichem ver
bouwereerd, toen het water lang
zaam opborrelde. Hij vindt iedere
nieuwigheid een wonder, gaf hij
volmondig toe. Aanleiding van zijn
verbouwereerdheid was de hande
ling, waarmee de Rotterdamse wet
houder van economische aangele
genheden, de heer J. U. Schilthuis,
donderdag tenslotte ook zijn huis
op de Oranjedijk op het gemeente
lijk drinkwaternet aansloot. Een
bijzondere handeling, want de wo
ning van de heer Beusichem was
de laatste in Hoek van Holland, die
nog van de normale drinkwater
voorziening verstoken was. Acht-
en-veertig jaar lang hebben de
heer Beusichem sr., en later zijn
zoon, zich met een pomp moeten
behelpen.
