SUiëlL
MORGEN SUNIL HALEN
IZheVi
De straatnamen van Zierikzee in de loop der eeuwen
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
uw krachtige
soepbouillon!
Monsterrog aan de Westbout
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode).
De heer A. van Eek uit
Dordrecht wist wel dat
bij beet had toen hij dit
gevaarte aan de Westbout
aan zijn hengel kreeg.
Toch was zijn eerste ge
dachte een flinke paling
aan de lijn te hebben en
daarom liet de Dordtenaar
de 1\}ti dan ook zouer
mogelijk vieren. Toen
was het draaien geblazen
en dit lukte wonderwel
totdat de lijn op het laat
ste nippertje afknapte.
Met behulp van enige
omstanders kon de vangst
echter toch op het droge
worden gesleept en toen
bleek het een pijlstaart
rog te zijn van formida
bele afmetingen. In tri
omf ging het met de buit
naar het zomerverblijf
van de familie van Eek.
Het dier bleek later een
gewicht te hebben van
niet minder dan 33 pond!
Ingezonden mededeling
Vaak interessante afleidingen
ZIERIKZEE, aug. In 1466 was er
een straat, die „Het Groote Slop"
heette, de tegenwoordige Paarden
straat. De volksmond sprak ook
wel van Kievitstraatje, naar een
herberg „De Kievit", die men vroe
ger hier vond. Naar het huis „De
Groote Mossel" (later vervangen
door nieuw Corneliahuis) werd de
straat genoemd, het Mosselstraatje
dus. In de 15e eeuw sprak men
van „Het Cleijn slop". Het straatje
dat Meel- en Poststraat met elkaar
verbindt, heette reeds in de 15e
eeuw Papemosterstraatje, dat la
ter werd verbasterd tot Paternos
terstraatje. In dezelfde eeuw was
ook de Maarstraat reeds bekend.
De naam Maarstraat houdt ver
band met de destijds daar wonen
de verkopers (en verkoopsters) van
vleesafvallen. Mannen en vrou
wen die zich met deze handel be
zig hielden werden „mareman" en
„marewijf" genoemd. In de eerste
helft van de 16e eeuw vindt men
reeds de naam Pieterseliestraat.
Het verdere deel daarvan, bij de
Vijfhoek, werd genaamd: „in de
Bernadiete" en dat had betrekking
op het aldaar gelegen Bernadie-
tenklooster. Wat nog verder lag
heette toen „achter bij den ramen"
d.i. bij de Raamstraat, die ook
reeds in de 14e eeuw bestond en
de naam ontleende aan zg. ramen,
die men bij de lakennering ge
bruikte.
Schuithaven
De naam Regenboogstraat da
teert van later datum en komt voor
het eerst in het laatst der 17e, be
gin 18e eeuw. Aan de westkant
van deze straat lag een hoefje, dat
„De Regenboog" heette. De Potte-
bakkerstraat ontleent uiteraard de
naam aan een aldaar vroeger be
staande pottenbakkerij (17e eeuw).
In 1506 reeds is sprake van de
Schuithaven. Aangenomen wordt
dat hier de schuiten uit Schouwen
afmeerden. Na demping van de
Schuithaven vond dit plaats in de
Karnemelksvaart. De Schutters
hofstraat (ook wel Nieuwstad ge
noemd) werd genoemd naar een
Schuttershof, dat hier heeft ge
staan. Slabberswerf betekent feite
lijk het „erf van een gulzigaard".
Werf betekent hier nl. erf en het
middeleeuwse woord slabbaert
(verbastering, slabber) betekent
gulzigaard. Het is intussen nooit
uitgemaakt of de Venkelstraat is
genoemd naar de giftige plant de
venkel. In 1512 reeds is sprake van
de Verbornebuurt (verbrande
buurt). Klok- en Kinderstraat
kwamen reeds voor respektievelijk
in 1347 en 1352.
Afleidingen
Het Visslop ontleent natuurlijk
zijn naam aan de Vismarkt, na
1430 hier gekomen toen de houten
brug over de haven werd vervan
gen door de Stenenbrug, ter hoog
te van de Gasthuiskerk. Opvallend
Speurtocht
naar vermiste jongen
TERSCHELLING, 16-8. Nog al-
tijd wordt het zoeken naar de zes
tienjarige Johan Haantjes, die se
dert vorige week woensdag wordt
vermist, op Terschelling voortge
zet. Ook vandaag heeft een groot
aantal vakantiegangers deelgeno
men aan de speurtocht, waarbij
het gehele duingebied van het
eiland vaksgewijs wordt afgezocht.
Tot nu toe was alle zoeken tever
geefs.
Jeugdige inbrekers
aangehouden
APELDOORN, 16-8. De Apel-
doornse politie is erin geslaagd, de
daders aan te houden van twee in
braken, die vorige week zijn ge
pleegd. Het zijn de 17-jarige L. S.,
de 18-jarige J. E., en de 17-jarige
J. van B. uit Apeldoorn. Het drie
tal heeft zich voorts schuldig ge
maakt aan inbraken in de kanti
ne van een tennisvereniging en bij
een particulier, waar zij tweemaal
hebben ingebroken om zich te goed
te doen aan sterke drank. De buit
was steeds gering. De jongelui
hebben bekend aan de genoemde
inbraken schuldig te zijn.
intussen dat vroeger alle op de
Oude Haven uitkomende straatjes
„slop" werden genoemd (nu nog:
's Heer Arendsslop en Visslop).
Het Vrije komt reeds voor in stuk
ken van 1466. De naam houdt ver
band met het oorspronkelijk bui
ten de stadspoorten gelegen ge
deelte ,toch nog tot het rechtsge
bied van Zierikzee behorende. Het
Witte Ye-straatje is genoemd naar
zekere Ye Witte, schepen van Zie
rikzee in het begin van de 16e
eeuw. In de 15e eeuw heette de
Zuidwellestraat nog Wevenwelle-
straat. Deze straat is bijzonder
oud en wordt - als Wevenwelle-
strate, genoemd naar de Weven-
wellepoorte - reeds genoemd in
1306. Het Bolwerk (eigenlijk Blau
we Bolwerk) dateert van 1621. De
Bagijnestraat heet naar het Ba-
gijnhof, dat reeds in het midden
der 13e eeuw bestond. De Bagijne-
poort - ook die is er geweest -
werd afgebroken in 1622. De Hem
was er in de 15e eeuw reeds. De
Koraalstraat heeft een interessan
te naamoorsprong. Vroeger was
hier gevestigd „de corael-schole",
waar zangers voor de Sint Lie-
vensmonsterkerk hun opleiding
ontvingen. Andere namen waren:
Pous-straatje (naar mr. Cornelis
Pous), Minnebroerstraatje en Bal
juwstraatje. De naam Sint Domus-
straat is ontstaan uit Sint Thomas
straat. Zo is trouwens de Sint An-
thoniesdam vroeger Sint Thomas-
dam geweest.
Ingezonden mededeling
Strengere bepalingen van jaar tot jaar
Geluidsbeperking van bromfietsen opgenomen
in keuringseisen
Deze week zal in de Nederlandse
Staatscourant een beschikking van
de minister van Verkeer en Water
staat worden gepubliceerd, waarbij
de sedert 1958 van kracht zijnde
keuringseisen voor bromfietsen en
losse hulpmotoren opnieuw worden
vastgesteld. Alle nieuwe bromfiet
sen worden, zoals bekend, per type
gekeurd door het R.A.I.-T.N.O.-in-
stituut alvorens op de weg te wor
den gebracht.
De belangrijkste wijziging van de
keuringseisen betreft de normen
voor de maximum voortgebrachte
geluidssterkte. Geen grotere ge
luidssterkte zal voortaan mogen
worden voortgebracht dan 75 deci
bel; na één jaar zal deze norm
worden verlaagd tot 74 decibel, op
een later te bepalen tijdstip tot 73
decibel. Deze bepaling treedt op 1
oktober aanstaande in werking en
sluit aan op het onlangs in het
Wegenverkeersreglement opgeno
men voorschrift: „Geen geluid mag
worden voortgebracht, hetwelk een
door de minister vast te stellen, in
de Nederlandse Staatscourant be
kend te maken sterkte, te meten op
een door de minister vast te stellen
en eveneens in de Nederlandse
Staatscourant bekend te maken
wijze, te boven gaat". (Artikel 80a,
lid 2 onder h).
De urgentie van een stringente
geluidsbeperking werd in de kring
van bromfietsfabrikanten en im-
Blinde moeder redt kind
VASHON (Washington). Gewekt
door de rook baande de 35 jaar
oude mevrouw Joan Shaffer zich
een weg naar het bedje van haar
vijfjarig dochtertje Laura in een
andere kamer. Zij wikkelde de
kleine Laura in een deken en droeg
haar naar buiten, waar zij haar op
de grond legde en toen het huis
binnenging om de brandweer te
waarschuwen. De telefoon werkte
echter niet meer.
Opnieuw ging zij dwars door de
rook naar buiten en droeg Laura
naar de woning van een buurman,
waar zij tevens telefoneerde. De
brandweer was toen spoedig ter
plaatse en wist het vuur snel te
blussen.
Pas toen werd ontdekt, dat me
vrouw Shaffer alles gedaan had,
hoewel zij blind was.
porteurs reeds geruime tijd onder
kend. Na de afkondiging van de
snelheidsbeperking is dit onder
werp één van de eerste program
mapunten geworden van de brom
fietsafdelingen van de R.A.I., wel
ke aan de totstandkoming van de
gestelde normen aktief hebben me
degewerkt. Aangezien de brom
fietsleveranciers zodoende reeds op
de hoogte waren gebracht van de
nieuwe voorschriften, zullen ze in
het algemeen geen consequenties
voor de in produktie zijnde model
len met zich brengen.
Anderzijds geven de nieuwe be
palingen de politie aanstonds de
mogelijkheid, op te treden tegen
weggebruikers, die moedwillig dc
gestelde normen overschrijden of
anderzins onnodige geluidshinder
veroorzaken.
Spaaroverschot
in juli 1961
In juli 1961 is bij de plaatselijke
spaarbanken f 143,4 miljoen gestort
en f 130,8 miljoen terugbetaald.
Het spaaroverschot van deze maand
bedraagt derhalve f 12,6 miljoen
(v.j. f 22,7 min.). In juni overtrof
fen de stortingen de terugbetalin
gen met f 18,2 miljoen (v.j. f 21,1
miljoen).
In de laatste twee maanden zijn
de spaarresultaten derhalve ten
achter gebleven bij die van over
eenkomstige maanden van 1960,
zulks in tegenstelling tot de maan
den januari tot en met mei, die
hogere overschotten dan in het vo
rige jaar hebben opgeleverd. Een
aanwijsbare oorzaak voor dit ver
loop is niet aan te geven.
Overigens kan uit de daling van
het overschot van juni op juli niet
worden afgeleid dat een eventuele
dalende tendens zich versterkt zou
voortzetten. Onder invloed van de
opruimingen en vakanties pleegt
juli normaliter een geringer over
schot op te leveren dan juni, een
verschijnsel waarop de cijfers van
1960 slechts een opmerkelijke uit
zondering vormden.
De totaalcijfers over de eerste
zeven maanden van 1961 wijzen
een overschot aan van f 209,3 mil
joen, tegenover f 173,2 miljoen in
dezelfde periode van 1960.
Vijftien scholieren uit Hatfield
arriveerden in Zierikzee
Heden (donderdag)-morgen zijn
voor een vakantiebezoek alhier ge
arriveerd vijftien middelbare scho
lieren uit Zierikzecs tweelingstad
in Engeland, Hatfield. De groep be
staat uit vijftien kinderen die in 'n
aantal gastvrije Zierikzeese gezin
nen zullen logeren. Als leider van
de groep treedt op Hatfield's ge
meentesecretaris de lieer S. F. Jago
De jongelui maakten de reis met
de nachtboot en arriveerden om
half tien vanmorgen te Roosen
daal, vanwaar particuliere auto's
zorgden voor verder vervoer naar
Zierikzee.
De Engelse gasten krijgen in
Zierikzee een aantrekkelijk en ge
varieerd programma voorgescho
teld. Dit programma vermeldt bijv.
voor morgen (vrijdag) een bezoek
per bus aan Rotterdam, met als
hoogtepunten rondvaart door haven
diergaarde en eventueel Euromast.
Zaterdag a.s. om 9.30 uur worden
de jongelui officieel ten stadhuize
ontvangen en volgt een bezichti
ging van het museum, een rond
wandeling door Zierikzee en (des
middags) zwemmen in zwembad
„De Val". Maandag krijgen de En-
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen de benoeming tot
vicaris te Noordgouwe: vie. J. F.
H. Kelling, Dreisctior, die bedank
te voor Kerkdriel.
Gei'. Kerken
Aangenomen naar Minnertsga
lcand. J. J. Brinkman, Heerde, die
bedankte voor Colijnsplaat, Goën-
ga c.a. en voor Paesens c.a.
Chr. Ger. Kerken
Aangenomen het beroep als 2de
zendingspredikant voor het Venda-
land in Zuid-Afrika: M. Rebel,
Amsterdam-Noord; naar Worm er-
veer: kand. J. P. Versteeg, Amster
dam-Zuid, die bedankte voor Den
Helder, Hillegom, Papendrecht,
Rotterdam-Charlois, Wildervank en
voor Zutphen.
Baptisten Gemeenten
Bedankt voor Hengelo (O.)J.
Bouritius, Tweede Exloërmond.
Oud.Ger. Gem., in Nederland
Bedankt voor Kampen: M. A.
Mieras, Krimpen a.d. IJssel.
Voor 45 jaar....
HAAMSTEDE. Aan de zeewe
ring te Koudekerke onder deze ge
meente is een mijn aangespoeld.
De militaire wacht houdt bewa
king.
OUWERKERK. De St.crt. no. 220
bevat de statuten der varkenshou
dersvereniging „Elkaar tot Steun",
gevestigd alhier.
Alhier is opgericht de winke
liersvereniging „Gemeenschappe
lijk Belang".
NIEUWERKERK. Dat van de
coöp. steenkolen-verbruiksvereni-
ging alhier veel gebruik wordt ge
maakt blijkt hieruit, dat met de
laatste bestelling - juist de 25ste
gedurende het bestaan - (ten be
drage van 9689 hl.) een totaal be
reikt werd van plm. 200.000 hl. Het
ledental bedraagt thans 300.
BROUWERSHAVEN. De loods,
die verleden week ten behoeve
van het regeringshooi alhier op het
havenplateau bij het tonnenmaga-
zijn is geplaatst, wordt weer afge
broken en op het Havenplein ge
bouwd, zulks omdat machines in
het ivater komen te staan door de
hoge vloeden en bovendien dit voor
het hooi niet aanbevelenswaardig
zou zijn.
BROUWERSHAVEN. Door de
goede zorgen van de burgemeester
zijn er vier zakken suiker a 100
kg. onder de winkeliers gedistri
bueerd. Deze suiker wordt aan
consumenten tegen 28 ct. per pond
verkocht. Naar ivij vernemen zal
er een dezer dagen nog zo'n zen
ding arriveren.
NOORDGOUWE. Vrijdag jl.
maakten de leerlingen der open
bare school onder geleide van het
onderwijzend personeel een tram-
tochtje naar Burgh.
ZONNEMAIRE. By gemeente
raadsbesluit werd het salaris van
de telefoonhouder alhier verhoogd
met f 20, terwijl de onderwijzers
voor het jaar '17 een duurtetoe-
siag werd verleend van f 50.
ZIERIKZEE. De Neutrale Mid
denstandsvereniging hield een druk
bezochte vergadering, die gedeel
telijk ook door vele leden van de
Bond van Vergunning- en Verlof
houders werd bijgcivoond, daartoe
door het bestuur der N.M.V. uit
genodigd.
gelsen een feestelijk programma
aangeboden in het Lyceum door de
ontvangende scholieren.
Verder vermeldt het program
ma een bezoek aan de Westhoek
(woensdag 23 augustus), bezoek
aan Middelburg (donderdag 24
aug.), sportwedstrijden en bezich
tiging van de Deltawerken.
STAD EN PROVINCIE
BRUINISSE
Muziekprogramma
en poppenkastvoorstelling
Het zal zaterdagavond in de Kor
te Ring rond de muziektent zeker
bedrijvig worden, want de muziek
vereniging „Nu met Hope" heeft
gezorgd voor een veelbelovend mu
ziekprogramma, uit te voeren door
„Apollo" van Brouwershaven"
Voordien zal er een poppenkast
voorstelling zijn georganiseerd dooi
de wakkere winkeliers, die daar
hun aktieve winkeliersvereniging
hebben gevormd.
„Henri Dunant"
week uit voor harde wind
Het minder gunstige weer, c.q.
de harde wind doorkruist ook wel
eens de plannen van het Rode
Kruisschip „Henri Dunant", dat
zoals bekend chronische zieken een
onvergetelijke week bezorgt, met
zijn vaartochten. Dinsdagmiddag
moest het schip zijn toevlucht zoe
ken in de vluchthaven te Bruinisse,
hoewel dit niet op het programma
stond. Want zeeziekte mag op dit
schip het genoegen van het varen
niet verstoren.
WAr
2EQT
PE
&ILT
Dezelfde
middag tempera turen
Verwachting tot vrijdagavond:
Koude nacht met opklaringen; mor
gen half tot zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen; zwakke tot
matige wind uit westelijke rich
tingen; overdag ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
18 aug. Zon op 5.28, onder 19.59.
Maan op 12.44, onder 22.58.
Eerste kwartier 19 augustus te 11.52
Hoogwaterstanden
ZIERIKZEE:
18 aug. 7.41 v.m. 19.38 n.m.
BROUWERSHAVEN
18 aug. 6.48 v.m. 19.08 n.m.
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 17-8. Het K.N.M.I.
deelt mede: Vooral woensdagavond
stond het weer in Nederland onder
invloed van een kleine storing,
waarvan het centrum in een snel
tempo juist over het noordoosten
van het land is getrokken. De bui
igheid was groot, terwijl er op uit
gebreide schaal onweer voorkwam.
Op vele plaatsen viel 10 tot 15 mm
regen. Na het wegtrekken van de
storing draaide de wind naar het
noorden en werd een nieuwe hoe
veelheid koude lucht aangevoerd.
In het zeegebied ten zuiden van
IJsland bewoog vanmorgen een
depressie in oostelijke richting.
Verwacht wordt dat de storing bij
Schotland naar het zuidoosten zal
ombuigen. In verband daarmee
neemt de kans op regen morgen
weer toe. Tussen de twee storin
gen in bevindt zich een rug van
hoge luchtdruk, die de komende
nacht Nederland zal passeren. Een
koude nacht zal er het gevolg van
zijn.
De mens op een laag pitje
Een wanhopig spartelende dren
keling is meestal moeilijk te hel
pen. Hij bevindt zich in een onna
tuurlijke, zijn leven bedreigende
toestand en in zijn vertwijfeling
doet hij vaak dingen, die zijn red
ding bemoeilijken.
Op een vergelijkbare wijze rea
geert het menselijk lichaam op een
behandeling in de operatiekamer.
De reacties zijn vaak zo heftig en
zo verkeerd gericht, dat zij het
welslagen van de ingreep in gevaar
brengen.
Verweer in de operatiekamer
Zoals elke vergelijking gaat ook
deze een klein beetje mank. Men
moet hier namelijk vooral niet uit
begrijpen, dat de patiënt op de
operatietafel als een drenkeling
zou liggen te spartelen en de polsen
van de operateur zou vastpakken.
De genarcotiseerde patiënt maakt
natuurlijk geen bewegingen die de
chirurg zouden kunnen hinderen.
Het verweer in de operatiekamer
is van geheel andere aard, maar
het heeft, evenals bij de drenke
ling, vaak een averechtse uitwer
king.
De gevreesde toestand bij ope
raties wordt veroorzaakt door een
vermeerderde vorming van bijnier
hormonen.
Doel voorby
In zijn afweerpogingen tegen de
ze ingreep van de operatie schiet
het lichaam maar al te vaak zijn
doel voorbij: de kansen van de pa
tiënt worden er dan niet beter op.
Vooral bij oude mensen, die zich
nu eenmaal moeilijker aan veran
derde omstandigheden aanpassen
dan jongeren, is het te verwach
ten optreden van zulk soort reac
ties vaak een reden geweest om
van een overigens noodzakelijke
operatie af te zien.
Thans beschikt de chirurgie over
een betrekkelijk nieuwe metho
diek, de Hibernatie, populair wel
„kunstmatige winterslaap" ge
noemd, waarbij dit storende af
weermechanisme van het lichaam
wordt uitgeschakeld.
Buiten werking
Het autonome zenuwstelsel, dat
uiteindelijk voor de heftige reac
ties in het lichaam verantwoorde
lijk is, wordt bij de kunstmatige
winterslaap door inspuiting van
een „geneesmiddelcocktail" gedeel
telijk buiten werking gesteld.
Dc patiënt geraakt daardoor in
een toestand, waarbij alle levens
processen als het ware op een laag
pitje komen te staan.
Zulk een algehele vertraging van
de stofwisseling is eveneens door
afkoeling te bereiken. Behalve toe
diening van het zojuist genoemde
medicamentenmengsel, wordt ook
de toepassing van een lage tempe
ratuur door de Franse artsen, die
de kunstmatige winterslaap het
eerst toepasten, voor gewenst ge
houden.
HIBERNATIE:
nieuwe chirurgische methodiek
De patiënt wordt dan in ijszak-
ken gelegd, ofwel er wordt een
mengsel van alcohol en water door
rubberbuizen over zijn lichaam
geleid, terwijl ook de temperatuur
in de operatiekamer laag wordt
gehouden.
Grote aanwinst
Zoals de redder van de drenke
ling zijn maatregel neemt, waar
door de wanhoopsreacties van de
spartelende mens worden uitge
schakeld, zo beschikt de chirurg
dus thans over nieuwe methodie
ken, waarbij de ongewenste reac
ties van het zich tegen de operatie
verzettende lichaam kunnen wor
den voorkomen.
De „totale hibernatie" met ge
neesmiddelen èn afkoeling zal in
de toekomst denkelijk slechts bij
wijze van uitzondering worden
toegepast, namelijk daar waar de
vooruitzichten anders misschien
minder gunstig zouden zijn.
De uitsluitend door medicamen
ten verwekte „winterslaap", die
zeer goed blijkt te voldoen, komt
echter voor uitgebreide toepassing
in aanmerking.
Campagne voor
daadwerkelijk
negerkiesrecht
MIAMI BEACH, 16-8. Ds. Mar
tin Luther King wil een campagne
beginnen om de Amerikaanse ne
gers op de kiezerslijsten te laten
inschrijven en daadwerkelijk het
kiesrecht te laten uitoefenen.
Behalve de zg. „Sit Ins" (ge
weldloze demonstraties in restau
rants en wachtkamers), „Wade-
Ins" (in zwembaden en op stran
den) en „Kneel-Ins" (in kerken)
komen thans „Stand-Ins" in bu
reaus voor de registratie van kie
zers.
De actie heeft primair ten doel
het aantal neger-kiezers in het
zuiden van de Verenigde Staten te
verdubbelen. Ds. Martin Luther
King verklaarde op een perscon
ferentie in Miami Beach dat over
tien jaar alle grote bevolkingscen
tra zullen zijn geïntegreerd en dat
„wij tegen het einde van deze eeuw
in een werkelijk gedesegregeerde
maatschappij zullen leven".
DEN HAAG. De minister van
sociale zaken en volksgezondheid,
dr. G. M. J. Veldkamp, heeft een
werkgroep ingesteld die tot taak
zal hebben hem op korte termijn
van advies te dienen omtrent de
maatregelen, die tot een vermin
dering van het verpleegsterstekort
kunnen leiden. Als voorzitter van
dc werkgroep zal optreden prof.
dr. A. Qucrido uit Amsterdam.
