Drie Rode Tulpen
Z"'H zin in
WIN!
„Vanzelfsprekend" verzet op Schouwen-Ouiveland
Chefarine A
16 jaar geleden:
Joost Ringelberg
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE DONDERDAG 4 MEI 1961 No. 18966
Schouwen-Duiveland 1944 - de
bezettingstijd loopt ten einde. De
Duitsers worden steeds waakza
mer, maar toch vinden situaties als
hierboven geschetst bijna dagelijks
plaats. Eén ding is hierbij onver
anderlijk: de aanwezigheid van
Joost Ringelberg, daar waar ge
holpen moet worden. Schaapherder
Ringelberg -de man voor wie tij
dens en na de oorlog één ding ge
lijk bleef: de stilte waarin hij
werkte en nóg werkt. Want iedere
dag immers waakt hij over zijn
kudde, ver van alle mensenrumoer
langs eenzame dijken.
Stil en eenzaam is het ook waar
hij een huis vond naar zijn zin,
midden in die uitgestrekte polders
tussen Dreischor en Noordgouwe.
Als we hem hier gevonden hebben
is Ringelberg kort in zijn commen
taar over zijn ondergrondse werk:
„Je was jong en dacht er niet aan
wat zou kunnen gebeuren". En om
dat hij ihet allemaal zo vanzelfspre
kend vindt praat Ringelberg niet
graag over die tijd toen zijn huis
in Zierikzee plaats van samen
komst vormde voor de kern van de
O.D. op Schouwen-Duiveland. Toch
hoorden we het verhaal van Her
man de Leeuw, de Drent in Ame
rikaanse dienst. Eén van de twee
mannen die uit de bedstee spron
gen en wiens geschiedenis op het
eiland eigenlijk begint bij Jacobus
de Jonge en Marinus van der Velde
in Sirjansland. Toen het kleine
dorp werd geëvacueerd moesten zij
als kantonniers blijven.
Gevonden
Van der Velde betrok met zijn ge
zin de woning aan 't haventje „De
Staart", de familie De Jonge de
drooggelegen boerderij „Favoriete"
aan de Noordhoek. Toen zij hoor
den dat in Duiveland een tommy
was ontvlucht uit een voor Arn
hem bestemd maar tussen Ouwer-
kerk en Nieuwerkerk neergekomen
zweefvliegtuig doorzochten De Jon
ge en Van der Velde boerderij na
boerderij in het geïnundeerde ge
bied - ondanks de steeds groter
wordende waakzaamheid van de
vijand. Bram en Johannes„ de zoons
van De Jonge en Van der Velde,
hielpen dapper en zij vonden uit
eindelijk de gevluchte soldaat. Het
bleek een Hollander te zijn, ge
naamd Herman de Leeuw, die toen
hij gevonden werd maar één ding
zei: „aan die stinkerds geef ik m°
nooit over".
De kantonniers wisten voor een
bootje t'e zorgen en de Leeuw werd
ondergebracht in een leegstaande
woning in Sirjansland.
Twee maanden lang verzorgden
de De Jonges de eenzame man in
het verlaten dorp, waar slechts de
ratten welig tierden. Iedere avond
brachten ze hem per bootje van
„Favoriete" eten en drinken, tot
dat Duitse patrouilles meer en
meer actief werden in en rond
Sirjansland. Toen nam Jacobus de
Jonge de soldaat in huis. Op de
boerderij, al was deze omgeven
door Duitsers met mitrailleurs en
anti-tankgeschut.
Twee maanden bleef de Drent
opgenomen in het gezin, samen met
nog een onderduiker. Hieraan
kwam een eind op het Duitse bevel
dat all? nog aanwezige mensen Dui
veland moesten verlatenZo ook
de Van der Veldes, die van „De
Staart" met een kruiwagen met wat
spulletjes heel naar Dreischor lie
pen, en de familie De Jonge. De
Leeuw en de onderduiker werden
diep het geïnundeerde gebied inge
bracht - op hoop van zegen. Brui-
nisse lag immers al onder gealli
eerd vuur. Duiveland was nie
mandsland geworden. Verboden
gebied, slechts met levensgevaar
te betreden.
Op zoek
Voor ieder verboden niet voor
Joost Ringelberg en zijn broer Jan,
die niet een vergunning om zoge
naamd „schapen te leveren" aan de
„Weermacht" op zoek gingen naar
De Leeuw en de onderduiker. Het
was Joost die de mannen, zoals ge
zegd, uiteindelijk vond en ze des
avonds samen met zijn broer van
af de Rampertsedijk in Zierikzee
in veiligheid bracht. Het was een
buitengewoon zware tocht, kris
kras door het watergebied, die ge
lukkig zonder op patrouilles te sto
ten kon worden volbracht. Het wel
kom bij Joost's vrouw was er naar!!
Op deze wijze bracht Ringelberg
er velen in veiligheid. „Maar" zegt
hij, „het was toch vanzelfsprekend
dat we dat deden"!De Jonge
en de 73-jarige Van der Velde ma
ken al evenmin veel ophef overdie
tijd. Al verkeerden zij dikwijls in
levensgevaar, ze dachten zelfs niet
aan de risico's die stonden op het
helpen van geallieerde vliegers of
onderduikers.
Velen hebben intussen aan het
optreden van slechts een handje
vol dapperen op Schouwen-Dui
veland hun leven te danken. De
geschiedenis van Herman de
Leeuw is immers maar een uit
vele. Zélf zullen de mannen er
niet over praten - ook niet op be
vrijdingsdag. Daarom spraken
wij met Ringelberg, de onveran
derlijke natuurmens, met De
Jonge, nog altijd kantonnier in
Sirjansland en met Van der Velde,
de oud-kantonnier die geniet van
een welverdiende rust.
En we weten het nu: het was
„vanzelfsprekend" wat zij en en
kele anderen deden. En aus was
het goed - ook dit is van zelfspre
kend.
MARINUS VAN DER VELDE
fietstochtjes naar „De Staart"
(Foto's: Zierikzeesdhe Nieuwsbode).
JACOBUS DE JONGE
't ging allemaal vanzelf
Bespuiting met gif
Zware slag toegebracht aan de bijenstand
te Nieuwerkerk
ZIERIKZEE, 2-5. Tengevolge van
het bespuiten van een perceel kool
zaad met een bestrijdingsmiddel op
zaterdagmorgen is een zware slag
toegebracht aan de bjjenstand in
Nieuwerkerk. Van meer dan 20
kasten vonden bjjna alle vliegbijen,
70 a 80 pet. per volk - de dood,
hetgeen een grote teleurstelling be
tekent voor de plaatselijke ama
teur-imkers en een schadepost van
naar schatting vier zeshonderd
gulden.
Negen van de verloren gegane
kasten stonden opgesteld - naar
wij vernemen met toestemming van
de eigenaar - in het bewuste per
ceel koolzaad. Deze bijen behoor
den aan een Rotterdamse familie.
De andere kasten behoorden toe
aan Nieuwerkerkse imkers, die het
nu dit jaar zonder honing zullen
moeten doen.
„Waarschuwingsdienst"?
Onlangs werd in een uitvoerig
artikel in het „Vrije Volk" gewe
zen op de grote sterfte die kortge
leden optrad onder de bijenvolken
op Walcheren en Zuid-Beveland
wegens bespuitingen met giftige
stoffen. No gsteeds is het zo dat
niemand verplicht kan worden de
schade te vergoeden als hij door
het spuiten met gif de imker scha
de toebrengt. Zo ontstond vorig
jaar groot rumoer in de Flevopolder
om de grote sterfte door giftige
bestrijdingsmiddelen, maar de
schae werd niet vergoed.
Ook op Schouwen-Duiveland is
al verschillende malen schade aan
de bijenstand toegebracht. Op Wal
cheren denkt men in de richting
van een „waarschuwingsdienst"
voor het spuiten met giftige stof
fen. Het lijkt er op dat een derge
lijke dienst op Schouwen-Duive
land eveneens noodzakelijk gaat
worden wil men verdere onverach
te ongelukken als zaterdag te
Nieuwerkerk voorkomen.
Ingezonden mededeling
Krachtige bestrijding
van pijn of griep
zonder de maag van
streek te makent
leder tablet Chefarine „4" bevat 4 beroemde
geneesmiddelen, die elk afzonderlijk In de hele
wereld beroemd zijn geworden. Een van deze
middelen Is Chefarox en dient In het bijzonder
om de maag te beschermen. Ook zij die een
gevoelige maag hebben kunnen zonder be
zwaar Chefarine „4" gebruiken. Het Is een
ideaal middel om pijn of griep snel en doel
treffend te bestrijden. ,r
Bij pijn, griep of „landerig" gevoel zorgt eon onkel labiel,
dat U mei plezier Uw werk kunt doen 1 Koker i 20 tabletten 10.80.
KERKNIEUWS
Nëd. Herv. Kerk
Beroepen te Birdaard (Fr.) (toez.)
H. J. de Jong, Tienhoven; te Gar
deren: H. Goedhart, Rotterdam-
Delfshaven; te Hattem (toez.): W.
A. Poort, Hees; te Nijmegen (toez.):
B. A. Dagevos, Hattem.
Aangenomen het beroep van de
Gen. Syn. als pred. voor buitengew.
werkzaamheden (vormingsleider
vormingscentrum Barchem): dr M.
de Jonge. Blija.
Bedankt voor Huizen (N.H.): N.
den Oudsten, Amersfoort; voor
Nieuwland-Oosterwijk: T. Door
nenbal, Oene.
FEUILLETON
f36)
„Kom maar mee", zei hij kalm.
Ze stapten de straat op en Piet
deed de deur achter zich op slot.
Daarna liepen ze zonder zich te
haasten in de richting van de
gracht. Toen ze de hoek omsloegen
keek Piet nog even verstolen ach
ter zich, maar de kinderen speel
den er nog steeds en verder was er
niets bijzonders te ontdekken.
Op de gracht slaakte hij een
lange zucht van verlichting, maar
vlug ging hij nu verder, Fennie
nog steeds bij de hand vasthoudend.
„Ik weet het niet zo, zus", zei
hij op gedempte toon, „of 'die gein
tjes van jullie wel zo onfeilbaar
zijn geweest. Maar één ding staat
vast: beneden ons was de prinse-
marij, dat rook ik. Ik heb er altijd
een voorgevoel van als er gladak
kers in de buurt zitten. Het kan
zijn, dat ze achter mij aanzitten om
te weten te komen, wat ik van
plan ben. Maar aan de andere
kant: ik ben nog maar enkele uren
vrij en mij kunnen ze dus niks ma
ken. Nee, zus, ik heb zo het idee,
dat ze jou moeten hebben".
„Je bent gek", antwoordde ze
spottend. „Geen mens, die het in
zijn hoofd zal 'halen om mil te ver
denken".
„Wees daar maar niet zo zeker
van Wacht, daar komt net een taxi
anHében je vrij?"
,,Ja meneer, stap maar in. Waar
heen, zal 't wezen?"
„Centraal Station".
„Komt voor de bakker".
Bij het station betaalde Piet en
liep met Fennie de hal binnen. Aan
de automaat kocht hij twee per
ronkaartjes en liep temidden van
de reizigers met Fennie door de
tunnel. Maar inplaats van een per
ron op te gaan,, liep het tweetal
naar de uitgang aan de achterzij
de, leverde de perronkaartjes in en
stond op de De Ruyterkade
„Kom mee", zei hij, „we gaan de
door Frank van Falckenoort jr.
pont op. Aan de overkant heb ik
nog een kennis zitten".
„Wat moet dat met die wagen*
Piet?"
„'O,, ik bel straks uit een cel Kees
wel even op en zeg hem, waar hij
staat. Hij krijgt hem ook wel zon
der sleuteltje openi".
Even later stond het tweetal op
d'e pont en voer naar de overkant
van het IJ.
Hoofdstuk 17.
Koks krijgt een draad, in handen.
Binnen enkele uren werd er in
Doornstad en in Zeist een koorts
achtige aktiviteit ontwikkeld. Dank
zij de tip van chauffeur Geert Bar-
ten waren verschillende afdelingen
van recherche en politie in de weer
gekomen. De Zeister politie 'had
uitgekiend, wie de eigenaar van de
villa was en dat deze met vakan
tie vertoefde in het buitenland. Dit
laatste was voldoende excuus om
een kijkje te gaan nemen in de
woning. Wat de Zeister politie dan
ook deed. Men zou immers altijd
kunnen volstaan met 'het motief,
dat men onraad had waargenomen
en dan zou de eigenaar niet anders
dan dankbaar kunnen zijn voor zo
veel politiële oplettendheid.
Het onderzoek in de villa was
niet zonder resultaat:. Aangezien
Koks de Zeisier politie verteld had,
dat een en ander verband kon hou
den met de enige dagen geleden
gepleegde roofovervallen* be
schouwde de Zeister politie het als
een eer nauwkeurig het hele huls
te onderzoeken. Om te beginnen
was de as in de open haard van de
voorkamer voorzichtig bij elkaar
geschept en in een zak gedaan. Dat
moest maar eens microscopisch en
scheikundig onderzocht worden.
Verder wanneer op verschillende
plaatsen vingerafdrukken gevon
den. Soms vele door elkaar maar
in ieder geval was alles opgeno
men en wellicht zou dit van belang
kunnen zijn. Ook de autosporen
achter in het park waren gefoto
grafeerd.
En dan was er nog een belangrij
ke ontdekking gedaan in de kelder.
Op de muren vertoonden zich na
melijk schroeiplekken, alsof be
paalde delen aan een grote hitte
waren blootgesteld. Een der poli
tiemannen onderkende de oorzaak:
„afkomstig van een steekvlam"
was zijn konklusie.
Maar ook in Doornstad zat Koks
niet stil. De mededeling .van Geert
Barten, dat hij het meisje de Zwa
luwstraat nummer twee- of vier
en veertig had zien binnengaan,
had hem te denken gegeven. Hij
kende Fennie Laman niet persoon
lijk. Laman had hem wel eens van
zijn dochter verteld. Dat ze in een
boekwinkel werkte en zo. Maar
verder niets. En de leeftijd klopte
wel zo'n beetje.
(Wordt vervolgd).
Ingezonden mededeling
Plastic? Hardboard?^
SNELFIX plakt 't.
Doe-het-Zelver -
Vakman pakt 't.
SCHAKEN
Sohaakvercniglng „Zierikzee"
Do uitslagen van de op dinsdag
avond gehouden wedstrijden van
de Zierikzsesche Schaakvereniging
zijn als volgt:
Groep I: A. J. Hendrikse-J. J. v.
d. Ende 0-1; dr. J. J. Westendorp
Boerma-O. Vleeshouwer 1-0; M. J.
Enzlin-O. Vleeshouwer 0-1; ir. J. J.
Elzerman-J. J. v. d. Ende 0-1.
Groep II: C. F. Mulders-M. M.
de Raat 0-1; C. Veling-E. Statema
1-0; H. E. S. Sinck-A. Kooy 1-0;
R. Huneman-J. Huysman 1-0; A.
Kooy-C. Veling 0-1.
SCHIPHOL. Ter gelegenheid van
de nieuwe lijn, Amsterdam-Hono
lulu, die de Canadian Pacific Air
lines geopend hebben, is van Schip
hol de 22-jarige Jenny van Wllige
één der Haarlemse bloemenmeisjes,
naar Hawai vertrokken.
SPORT
DAMMEN
Damvereniging „Zierikzee"
Uitslagen van de gehouden wed
strijden op 21 en 28 april 1961.
A Knulst-S. W. M. Dijkman 0-2;
Jac. de Vrieze-S. W. M. Dijkman
2-0; S. W. M. Dijkman-A. Knuist
2-0; K. B. Hogerland-J. P. Ge-
leijnse 0-2.
Door deze overwinning heeft de
heer J. P Geleijnse voor het sei
zoen 1960-1961 het kampioenschap
behaald, waaraan wij gaarne onze
hartelijke gelukwensen verbinden.
ATLETIEK
Mooie prijzen voor
atletes van 'Delta-Sport'
Aan de grote atletiekwedstrijden
in Den Haag van het afgelopen
weekend is door een kleine groep
atletes van de S.V. „Dela-Sport"
deelgenomen. Daar geheel Zuid-
Holland en ook nog velen uit de
Zaanstreek present waren, zijn de
le prijzen van Cathrien Schot en
Jopie Stoutjesdijk dan ook zeer op
merkelijke prestaties. Jopie werd
le op de 60 m. meisjes C, tijd 8.3
sec. Tevens behaalde ze nog een
3e prijs verspringen bij de B meis
jes (dit is de daaropvolgende oudere
'klasse in leeftijd) met een prachti
ge sprong van 4.59 m. Cathrien was
op haar favorite nummer, 't hoog
springen meisjes A een klasse apart
1.50 m. hoog zegt genoeg. Bij -de
dames D pakte ze ook nog een 2e
prijs weg met de discus, ruim 27
m.- Tenslotte behaalde de nog jeug
dige Jopie Verwest haar eerste
Hollandse succes, nl. een 3e prijs
met de kogel, meisjes C.
KORFBAL S.D.K.B.
Burgh II DOSKO I 5-1
Een voor de Burgh-reserves ge
flatteerde overwinning,, want na de
rust was DOSKO beslist niet min
der dan de groen-witte ploeg. Na
enige goede wederzijdse aanvallen,
waarbij de verdedigingen de baas
blijven, neemt Burgh een zekere
veldmeerderheid. In de 21e minuut
schiet Greetje Bolkenbaas Burgh
II naar een 1-0 voorsprong. Ver
woed valt DOSKO aan doch heeft
geen geluk. Meer geluk heeft Cora
Bouwman die een schot in de korf
ziet verdwijnen (2-0). Na de vak
wisseling krijgt Burgh een minder
goed middenvak, zodat DOSKO
weer wat meer in de aanval komt.
Een doelpunt valt aan de andere
kant, als bij een doorbraak Nico de
Graaf geen fout maakt (3-0). Vlak
na de rust loopt C. Kooman langs
zijn tegenstander en zorgt voor 4-0.
Burgh gaat het nu wat kalmer aan
doen en de ploegen wegen tegen el
kaar op. Via A. Jonker kan DOSKO
tegenscoren (4-1), doch kort voor
tijd zorgt J. Rijnberg voor 5-1,
waarmee tevens het einde komt.
DUIVENSPORT
P.V. „Do Brusc Trekker"
Door de „Bruse Trekker" werd
deelgenomen aan de wedvlucht uit
Neufvilles.
De uitslag was als volgt: Ph.
Steketee, Bru 1, 2, 8, 9, 19; A. J.
IJzelenberg, Bru 3, 7, 10; P. Zand
dijk, Sirjansland 4, 5, 11, 14, 16; C.
Bal, Sirjansland 6; C. S. Capelle,
Bru 12, 17, 20; Jan Bal, Bru 13„ 15,
18; A. S. de Koning, Bru 21, 22.
le en 2e overduif A. J. IJzelen-
berg. 3e overduif A. S. de Koning.
De vlucht had een traag verloop.
Ingezonden mededeling
werkt nog altijd
in stilte
Door de vuile ramen tuurt Joost Ringelberg, de schaapherder, in
de kamer van het verlaten spulletje. Er ligt water onder de tafel op
de stoffige houten vloer! Een klein plasje water dat langzaam groter
wordt - groter wordt.
Zou die opgejaagde tommy dus tóch hier zijn?
Joost draait zich om. Ziet geen onraad op ae troosteloze water
vlakte rondom, het ondergelopen Duiveland. Hij aarzelt niet. Trapt
de wrakke deur in. Het hout breekt knallend in de onzindelijke
atmosfeer, de vochtige stilte splijt uiteen. Tastend schuift Joost het
gangetje door, de schemerdonkere kamer in. Als hij de in een hoek
getrapte laarzen ziet vloeit hieniit nog steeds een grillig stroompje
water naar de plas onder de tafel.
Joost verstijft. Vergeet de ratten die in paniek wegvluchten. Dan,
in één sprong is hij bij de bedstee. Riïkt de gordijnen weg. Uit het
donkere gat springen twee kerels. Een revolver blinkt maar er volgt
geen schot
Even later zitten de mannen samen aan de lamme tafel. Ze praten
gedempt. „Dus tot vanavond aan de Rampertsedijk". Een van de
mannen uit de bedstee herhaalt de simpele woorden van Joost, die
met een handdruk afscheid neemt en vertrekt op z'n primitieve
vlot - het water over.
