AMSTEL BIER
FAMILIE SCHOULS WEET ALLES
VAN KIPPEN EN EIEREN
Middenstanders van Burgh-Haamstede
bespraken urgente zaken
AMSTEL PILS
AMSTEL OUD BRUIN
AMSTEL GOLD
Herinnering aan drama te Zonnemaire in het jaar 1782
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE donderdag 23 MAART mi NO. 18944
ZIERIKZEE, 22-3. Tussen een ei in het nest en een kakelende
volwassen leghen ligt een moeilijk terrein het werkgebied van
de pluimveehouder. Wat echter op dit gebied bereikt kan worden
mits vakmanschap en liefhebberij samengaan werd onlangs in
Zierikzee wel duidelijk gedemonstreerd door de familie Schouls
vader Johan, zoon Jaap en dochter Jo die elk met een diploma
„zeer goed" de winteravondcursus „Pluimveeteelt" afsloten, (lat wil
zeggen met de hoogste te behalen onderscheiding.
Liefhebberij - dat komt er zeker
bij als men met succes kippen wil
houden. De heer Schouls sr. heeft
al zo'n vier of vijf diploma's in de
kast liggen maar toch of mis
schien juist daarom? - begon hij
welgemoed aan alweer een nieuwe
cursus. Ditmaal samen met zoon en
dochter, die in haar dagelijks werk
als lerares aan de huishoudschool
te Bruinisse zeker wel kans ziet
iets van haar pluimvee-kennis te
spuien. Het bloed kruipt immers
waar het niet gaan kan en Jaap en
Jo zijn tenslotte tussen d2 kippen
opgegroeid. Vader heeft al meer
dan veertig jaar zijn broodwinning
uit de kippenfokkerij.
In al die jaren is het „levendig"
bedrijf aan de Laan van St Hilaire
uitgegroeid tot een bekend fok- en
vermeerderingsbedrijf - tevens
kuikenbroederij - op Schouwen-
Duiveland. Tal van kippenhouders
uit Zierikzee en omstreken betrek
ken hun kuikens en jonge hennen
dan ook bij „Schouls aan de
gracht". 1
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode).
Jaarlijks worden een tienduizend
hen-kuikentjes over het eiland af
geleverd. Een ingenieuze broedma
chine zorgt steeds weer voor nieu
we honderden piepkleine henne
tjes en haantjes, die wekelijks
door een speciale sexer 'keurig van
elkaar gescheiden worden. De zorg
voor de kuikens is dan aan zoon
Jaap die - dagelijks in de praktijk
werkzaam - wel weet hoe het grut
gezond op te fokken.
Schouls sr. is vakman en lief
hebber Hij kan dan ook niet nala
ten te hameren op het belang van
het gescheiden opfokken van de
oude hennen en de kuikens. „Wil
len de kippenhouders ziekten voor
komen, dan is dit een eerste eis",
zegt de heer Schouls.
Het gaat er niet om de ha
nen van Schouls victorie te
laten kraaien, maar gezonde
dieren zullen toch wel alle
ware liefhebbers ter harte
gaan. Geen kuikens dus bij
oude hennen'.
Burgerlijke stand
gemeente Duiveland
over januari en februari 1961
Geboren: Jan Cornelis, z. van
J. de Jonge en C. Verhoek, Oos
terland; Elizabeth Johanna, d. van
J. J Folmer en D. C de Bier Nieu-
werkerk; Jacob Johannes, z. van
P. Hendrikse en J. M. de Reus,
Nieuwerkerk; Neeltje Elisabeth
Jeannette, d. van C. van Driel en
L. J. J. van Nieuwenhuijzen, Nieu
werkerk; Adrianus Marinus, z. van
M. de Reus en L Hartman, Nieu
werkerk; Annelies, d. van L A. v.
d. Berge en M. de Vos, Oosterland;
Cornelis Jan Wilhelm, z. van C. J.
Kleemans en G. Wassenaar, Nieu
werkerk; Marius Leendert, z. van
H. J. Stoutjesdijk en M P. Stuik,
Oosterland; Jacob Dirk, z. van D.
J. Geelhoed en J. Boot, Ooster
land.
Gehuwd: IJbert Teunis Wandel,
23 j. en Pieternella Lena Roks, 19
j., beiden wonende te Duiveland;
Johannes Cornelis Brekelmans, 27
j. en Bertje Maria de Rijke, 24 j.,
beiden wonende te Duiveland; Cor
nelis Nikolaas de Reus, 24 j en Jo
hanna Lambertina Flikweert, bel
den» wonende te Duiveland.
Overleden: Rokus Koster, 82 j.,
gehuwd geweest met L de Bruine;
Willem de Groen, 72 j., w°dn_ van
A. W. van den Berge; Adriana Pie
ternella van den Houten, 83 j., wed
van C. H. Kuijper; Cornelis Ver
wijs, 94 j., wedn. van J. Stoutjes
dijk.
KRITIEK OP STREEKPLAN
i*
BURGH-HAAMSTEDE 20-3. Tij
dens de maandagavond onder voor
zitterschap van de heer G. A. Fe-
leus in hotel „Het Wapen van
Burgh" gehouden goed bezochte
vergadering van de afd. „Haam-
stede-Burgh" van de Kon. Ned.
Middenstandsbond, zjjn enige ur
gente zaken aan de orde gekomen,
o.a. het nog steeds ontbreken van
een duinovergang voor autover
keer met aansluitend een parkeer
terrein in de buurt van de Ver
klikker.
Men was bepaald niet content
over de samenstellers van het
streekplan. „Met oude ideeën bepa
len oudere mensen hier de toe
komst van de jeugd", zo werd ge
zegd.
Op het strand is de rommel nog
steeds niet opgeruimd. De betrek
kelijk kleine ruimte van het Hoge
Hillebos is volgepropt met grote
huizen. De oorlog is zestien jaar
geleden, maar de bunkers staan
bijna nog allemaal overeind. Het
toenemende toerisme vraagt om
oplossing van al deze zaken maar
- zo werd gezegd - „het is een lam
handje dat niet slaan wil". Enige
leden willen druk uitoefenen op
gemeenteraad en VW om snel
verder te komen.
Ter sprake kwam ook het on
langs te Zierikzee gehouden
middenstandsforum. Kritiek
werd geuit op de dames-fo-
rum-leden uit de Westhoek.
Men wil trachten via een ad
vertentiecampagne het publiek
te wijzen op de specialiteiten
van de Westhoek.
In zijn openingswoord me
reerde de voorzitter nog dat 1960
een goed seizoen is geworden on
danks het slechte weer. Enige nieu
we zaken werden geopend. Op
Schouwen werd vorig jaar drie
miljoen gulden aan buitenlandse
valuta ontvangen. De voorzitter
was het voorts niet eens met de
Zierikzee geleverde kritiek over
hoge prijzen in de Westhoek en
slecht etaleren.
Een lampionoptocht
De wil om een winkelweek te
houden in het aanstaande seizoen
bleek wel aanwezig, doch hieraan
schijnen te veel moeilijkheden te
kleven. Besloten werd een lampi
onoptocht te houden. Mogelijk ook
een kinder-ponny-nummer „Jeugd
en Jolijt". De contributie zal wor
den verhoogd van f 5,op f 15,
om „Witte van Haemstede" een in
strument aan te bieden. In de win
kelsluitingsregeling zal geen wijzi
ging worden gebracht. Herkozen
werden de bestuursleden J. v. d.
Berge en W. Goudzwaard.
Ingezonden mededeling
Wat gaaf geschilderd.
Is U in 't vak?
Neen, 't is
DEN HAAG. Vlaggetjesdag valt
dit jaar op de zaterdag voor pink
steren, op 20 mei. Dinsdag na pink
steren op 23 mei vaart de vloot uit,
Met als achtergrond de gepavoi-
seerde schepen, zal in de tweede
binnenhaven het spel „ter haring
zal ik varen" worden opgevoerd,
geschreven door J. Kolkman.
MARKTBERICHTEN
Veemarkt
ROTTERDAM, 21-3. Aangevoerd
4182 stuks vee (weektotaal 6170),
t.w.: 270 vette koeien en ossen, 1149
stuks gebruiksvee, 545 vette kalve
ren, 177 graskalveren, 1797 nuch
tere kalveren, 9 varkens, 30 lopers,
27 biggen, 77 paarden, 8 veulens,
64 schapen en lammeren, 29 bok
ken en geiten.
Prijzen per kg: vette koeien en
ossen f 3,00-3,30, f 2,75-3,00. f 2.60-
2,70, vette kalveren f 2,65-2,75,
f 2,30-2,60, f 2,10-2,30, slachtpaar-
den f 2,70-2,40-2,20.
Prijzen per stuk: graskalveren
450-340-240, nuchtere kalveren
55-50-40, lopers f 160-130-120,
biggen f 80-70-65, schapen f 120-
100-80, lammeren f 105-85-75, kalf-
en melkkoeien f 1260-1100-950, vare
koeien f 890-780-680; vaarzen f 920-
720-620, pinken f 560-460-400.
Vreemde kritiek
Men zal zich herinneren dat te
Zierikzee een middenstandsforum
is gehouden, georganiseerd door
de K.N.M.B. Dit forum heeft op
een avond die men zeker ge
slaagd mag noemen talrijke
middenstandsvraagstukken aan
gesneden en op interessante wijze
doorgepraat. In het forum ook
dat zal wellicht onze lezers te
binnen schieten had een twee
tal dames uit de Westhoek zit
ting. De organisatoren hadden
met opzet deze dames voor het
forum verzocht, omdat midden
stand en kopende huisvrouw echt
wel iets met elkaar te maken heb
ben. Uiteraard hebben door
gaans op verzoek van de voor
zitter deze dames op genoemde
fonimavond hun „zegje" gedaan.
Op een nadien in de Westhoek
gehouden vergadering van de af
deling Haamstede/Burgh van de
K.N.M.B., is intussen kritiek ge
oefend op de uitspraken tijdens
de forumavond door de West-
hoekse dames gedaan. Het zou
tever voeren deze kritiek en de
tail weer te geven. Bovendien
lijkt het ons niet zinvol zulks te
doen.
Wij wilden ons wel een opmer
king in het algemeen over deze
kritiek veroorloven en stelllen, dat
genoemde dames tijdens de fo
rumavond zich zeer consciëntieus
van hun taak hebben gekweten.
Wij hebben de debatten intensief door de tyaing, dat in dë vroege
gevolgd en kunnen niet anders ochtend van die dag zich een nood-
concluderen, dan dat genoemde
dames elk woord zorgvuldig ge
wikt en gewogen hebben en in
vele gevallen interessante en ori
ginele opmerkingen wisten te
plaatsen.
Het komt ons dan ook onbe
grijpelijk voor, dat men het op
de in de Westhoek gehouden ver
gadering heeft aangedurfd het
aandeel der dames in de forum
debatten te diskwalificeren. Ge
let op het feit dat de dames geen
mogelijkheid meer hebben zich bruidspaar" geluk te wensen door
te „verdedigen" (gesteld al dat het afschieten van snaphanen en
zij hieraan behoefte hebben), is
de gang van zaken op de West-
hoekse vergadering op het randje
af onhoffelijk te noemen.
De dames zijn in hun uitspra
ken niet overhaast te werk ge
gaan, zijn niet onwelwillend ge
weest tegenover de Westhoek,
noch tegenover de middenstan
ders in dit gebied. Zij hebben
zich aan enkele duidelijke uit
spraken gewaagd, maar dat was
hun goed recht. Of hadden de
middenstanders in de Westhoek
gedacht dat de dames een hele
avond niets anders zouden doen
dan de liefelijkheden en deugden
van de Schouwse middenstand in
koor ten gehore brengen? Of
vloeit de kritiek voort uit dépit 1JUJ zien naar ae aeur van ae Keet,
om het feit dat de dames de kans waarin het gezelschap zich ke7°!V
u-i-t.— 'Naast de deur hing een brandende
lantaarn aan de muur, zodat mCTi
van binnen uit naar bulten niets
kon zien.
BIER IS BIER
dacht U
totdat U dat heerlijke
AMSTEL BIER hebt geproefd.
Verwen Uw man voortaan met
en dat voor de prijs van gewoon bier
Pils dat popelt om te veroveren. Per fles
Per pul 47 cent.
Dat drinkt U Immers zélf zo graag. Per fles
Per pul 42 cent.
slH
Speciaal voor het komende weekend. Per fles
Per sixpack 2,82.
WIE
AMSTEL
DRINKT
DOET ZÓ I
Geschenk voor archief gemeente Brouwershaven
In de voormiddag van 12 oktober
1782 werd de bevolking van Zonne
maire en Bommenede opgeschrikt
lottige gebeurtenis had afgespeeld
op de hofstede van Huibregt de
Voogd. De dag tevoren was een
voordochter van genoemde de
Voogd, Adriaantje Zeeman, onder
trouwd met Jan Hoekman.
In Zonnemaire bestaat thans nog
de gewoonte bij een voorgenomen
huwelijk op het erf of dak van de
toekomstige woning een ooievaar
en een wieg te plaatsen. Of dit
ook al in zwang was in de acht
tiende eeuw, is mij niet bekend,
maar wel, dat het toen gebruikelijk
was, in de vroege morgen, volgend
op de dag van ondertrouw, het
pistolen.
Met dit oogmerk bevond zich des
morgens tussen vier en vijf uur
een groep jongelieden op de hof
stede van de Voogd. Onder hen
waren de gebroeders Pieter en Cor
nelis van Endhoven, Olivier van
Nieuwenhuizen en Jacob Sgraver.
Nadat verscheidene salvo's waren
afgevuurd en het inmiddels vijf
uur was geworden, meende Corne
lis van Endhoven, dat het tijd werd
naar huis terug te keren. Zijn broe
der Pieter wilde echter nog één
schot lossen en verzocht Olivier van
Nieuwenhuizen. die naast hem
stond, om wat kruit. Deze weigerde
dit met het motief: dat hij voor
zich zelf nog maar voor één schot
genoeg had, waarop Cornelis van
Endhoven zijn kruithoren aan zijn
broer Pieter gaf. De laatste vulde
zijn pistool en stampte een prop
papier op de lading. Samen met
Olivier van Nieuwenhuizen begaf
hij zich naar de deur van de keet,
hebben aangegrepen om eens
door de ruiten van het midden
standshuis te gluren en verslag te
doen?
Hoe het ook zij, een „honneur
aux dames" leek ons in dit ver
band ten zeerste op zijn plaats.
Als reactie op deze vreemde kri
tiek!
Man schoot vriend dood
Pieter van Endhoven stak zijn
arm buiten de deur en zonder op
iets bepaalds te mikken, wat door
de duisternis ook niet kan, schoot
hij met gestrekte arm zijn pistool
af. Tot zijn ontsteltenis zag hij
door de rondvliegende sprankels
vuur, dat hij iets of iemand ge
raakt had, wat bij nader onderzoek
bleek te zijn Jacob Sgraver, zijn
vriend. Doordat deze aanhoudend
in- en uitgelopen had, had nie
mand er erg in gehad, dat hij zich
op dat ogenblik niet in de keet
bevond. Binnengedragen, gaf de
ongelukkig getroffene binnen en
kele ogenblikken de geest.
Natuurlijk kwam het gerecht
ogenblikkelijk in actie. De Rent
meester-generaal Bevostenschelde,
Jan van IJsselstein, die tevens bal
juw van Zonnemaire was, gaf aan
dr. Abraham Jacob Sgraeuwen en
de chirurgijn Jacobus van der
Baan, opdracht de doodsoorzaak
van de verslagene vast te stellen.
Zij verklaarden in een rapport,
dat door het schot zulk zwaar let
sel was toegebracht, dat de dood
hierop onmiddellijk moest volgen.
Geen twist
De getuigen van het drama en
ook andere inwoners van Zonne
maire, die Jacob Sgraver en Pieter
van Endhoven goed kenden, ver
klaarden eenstemmig, dat van twist
of tweedracht tussen beiden nooit
enige sprake was geweest. De va
der van het slachtoffer, Govert
Sgraver, was diep overtuigd, dat
hier alleen van een noodlottig
toeval sprake was en dat naar zijn
mening de dader niet de minste
schuld aan het ongeluk trof. Hij
liet twee dagen na het gebeuren
een notariële acte opmaken, waar
in hij van alle actie tegen Pieter
van Endhoven afzag, hem volledige
vergiffenis schonk en zelfs ver
klaarde, indien nodig, gratie te zul
len vragen, zo de wereldlijke rech
ter zich toch met het geval zou
bemoeien.
Er werd geen vervolging inge
steld, maar voor alle zekerheid
om ook in de toekomst gevrij
waard te zijn van beschuldi
ging en vervolging, verzocht
Pieter van Endhoven aan de
Staten van Zeeland een brief
van Landwinning.
Naar de rijksarchivaris in Zee
land mij mededeelde, werden brie
ven van Landwinning uitgevaar
digd door een autoriteit, die tot
gratieverlening bevoegd was. Zij
_gaven een misdadiger het recht
om een zekere tijd onder de juris
dictie van die autoriteit door te
brengen zonder wegens het ge
pleegde strafbare feit te worden
aangesproken. Dergelijke brieven
werden ook in Zeeland herhaalde
lijk uitgegeven.
De brief van Landwinning aan
Pieter van Endhoven, „gegeven
onder onsen- grooten zegel, in 't
Hov van Zeelant te Middelburg,
den 20en December 1782" en on
dertekend door Raadspensionaris
Laurens Pieter van de Spiegel is
door schenking in mijn bezit geko
men en aangeboden aan de nieuwe
gemeente Brouwershaven, waar
onder thans Zonnemaire behoort,
ter opneming in het archief.
Het is jammer, dat het zegel van
de met keurige hand geschreven
oorkonde, verdwenen is.
Renesse
maart.
J. M. DE NOOIJER
Begrafenis
Johannes de Heer
DRIEBERGEN, 21-3. Onder zeer
grote belangstelling is het stoffe
lijk overschot van de evangelist
Johannes de Heer ten grave gedra
gen. Vooraf is in de Nederlands
Hervormde kerk een rouwdienst
gehouden, die werd geleid door ds.
W. Glashouwer. Tijdens de dienst
werden liederen gezongen uit de
zangbundels van Johannes de Heer
met solo-zang door John Deurman
en orgelbegeleiding van Flip de
Koning. Ds. Glashouwer, die tot
tekst had gekozen Openbaring 22
vers 11, noemde de overledene
„een vader van Israël", wiens ge
hele leven één getuigenis was, zelfs
nog op zijn ziekbed. De bijbel is
door hem doorvorst, duizenden
heeft hij overtuigd met zijn maran-
atha-boodschap.
Tijdens een hevige storm in
Golla, oost-Pakistan, zijn veertig
mensen gedood en minstens der
tig gewond, toen het dak en een
muur van een katholieke kerk tij
dens een hevige storm instortten.
