RUSLAND BREEKT MET
HAMMARSKJOELD
Op Schouwen-Diiiveland start wervingscampagne
voor rijswerkerscursus
ZEERIKZEESCHE NIEUWSBODE donderdag februari mi i8«4
WEKELIJKSE WERELDSCHOUW
De dood van Loemoemba
Belgen het slachtoffer
Chaos groter dan ooit
Reeds verleden week vrijdag liep
in Elisabethstad, de hoofdstad van
de Kongolese provincie Katanga,
het gerucht dat Loemoemba dood
was. Diezelfde dag werd evenwel
medegedeeld, dat hij was ontvlucht,
en daarover werd een omstandig
verhaal verteld. Doch tegelijk rees
het vermoeden dat de Kongolese
ex-premier „op de vlucht was neer
geschoten", omdat in Katanga
hardnekkig werd gefluisterd, dat
hij reeds was vermoord.
Aan de onzekerheid werd maan
dag een einde gemaakt: de man
was dood. En niemand zal geloven
- al zou dit waar zijn geweest - dat
hij op zijn vlucht door dorpelingen
in een afgelegen gebied was dood
geschoten. Men kon dit des te min
der aannemen, omdat de minister
van Katanga, die zijn ontvluchting
meldde, had meegedeeld dat de ge
wezen premier naar een zeer afge
legen gebied was gebracht, omdat
de regering vreesde dat hij overal,
waar hij van te voren werd gevan
gen gehouden, zou worden bevrijd.
Zo groot zou de sympathie zijn ge
weest voor Loemoemba, dat hij tel
kens weer ergens anders moest
worden ondergebracht. Het zou dus
een toeval wezen, indien hij nu
juist in handen zou zijn gevallen
van negers, die hem kenden en
haatten. Aangenomen werd dus, dat
de leider was gedood, doch dat
daarna het verhaal was verzonnen
over zijn vlucht.
Konsekvventies
Men zou hier nu kunnen spreken
van iets dat herhaaldelijk voor
komt, omdat er in Kongo genoeg is
gemoord, indien Loemoemba niet
een symbool zou zijn geweest. Hij
was de door het eerste parlement
van Kongo aangewezen leider der
regering, terwijl Kasavoeboe, zijn
mededinger, president was gewor
den om een soort evenwicht te vin
den tussen de verschillende groe
peringen. Terwijl vrijwel alle Kon
golese leiders plaatselijke of pro
vinciale grootheden waren, kon
men zeggen dat Loemoemba een
„nationalist" was, die het land in
zijn geheel wou behouden als on
afhankelijke staat. Hij bedreigde
dus de gewestelijke grootheden.
Een ongeluk voor hem was de
muiterij in het leger tegen de Bel
gische officieren, die moesten ver
trekken. Want aldus kwam Mo-
boetoe, een sergeant, aan het hoofd
te staan van troepen, die al even
weinig discipline kenden jegens de
regering als jegens hun blanke of
ficieren. Deze Moboetoe had aspira-
tites. Hij ontwikkelde zich tot een
dictator, die zelfs president Kasa
voeboe naar zijn hand zette. Ge
zamenlijk zetten zij Loemoemba af.
De president, Kasavoeboe, had
toen een nieuw kabinet klaar, maar
van die inmenging wilde Moboetoe
niet weten. Hij vormde zijn eigen
groep van „commissarissen", die
voorlopig regeerden. Pas verleden
week ging hij weer in op het ver
zoek van de president, gezamenlijk
een nieuw kabinet te vormen.
Gevangen leider
Het parlement was ontbonden en
Loemoemba moest zich schuilhou
den in zijn woning, waar troepen
der Ver. Naties hem beschermden.
Ongelukkigerwijze heeft de ex-
premier het toen gewaagd, te trach
ten zijn aanhangers te bereiken el
ders in het land, en hij verliet de
hoofdstad Leopoldstad. Dit werd
hem noodlottig: hij werd opgevan
gen en door Moboetoe in een mili
tair kamp gevangen gezet.
Toen de soldaten van Moboetoe
daar geneigd schenen, hem te laten
ontsnappen, werd Loemoemba
overgebracht naar Katanga en bin
nen het bereik geplaatst van een
andere provinciale leider, Tsjombe.
Bij die gelegenheid werd hij - zo
als de eerste keer van zijn arresta
tie - zwaar mishandeld, maar hij
leefde blijkbaar nog, toen hij in
Katanga achter prikkeldraad werd
gezet. Intussen hadden zijn aan
hangers weten te zegevieren in
twee provincies in het oosten des
lands. Zij dreigden niet alleen
vrienden van Moboetoe, Kasavoe
boe en Tsjombe te doden, maar ook
Belgen en andere blanken, indien
zou blijken dat Loemoeba dood
was. Dit is het -ergste, dat men
moest vrezen dat nu tal van blan
ken zouden worden gedood als re
presaille van de moord op de ex-
premier.
Belgen getroffen
Degenen die het ergste zijn ge
troffen, zijn de Belgen. Zij immers
hebben Tsjombe door dik en dun
gesteund, hun officieren bleven de
troepen van Katanga leiden. Zij
kregen ook steeds meer invloed op
Kasavoeboe, wiens regering zij
wilden erkennen. Het lag dus voor
de hand te zeggen, dat Tsjombe en
Kasavoeboe „vijanden en vazallen"
der Belgen waren. Natuurlijk heb-
den de Belgen de dood van Loe
moemba niet gewild, want zij heb
ben geweten, welk een storm er
over hun hoofden zou opsteken, in
dien Loemoemba dood zou zijn.
In de Verenigde Naties staan vele
Afro-Aziatische landen en het
Sowjetblok achter Loemoemba, om
dat zij beweren dat de anderen
marionetten zijn van de Belgen (en
van de Fransen, die België steunen)
Nu zal ook in de Ver. Naties de ver
ontwaardiging zich ontladen) in een
stemming, die vijandig is aan Bel
gië.
De V.S. en de secretaris-generaal
van de V.N., Hammarskjoeld, heb
ben voorgesteld, alle provinciale
legertjes te ontbinden, en een nieu
we nationale regering met een
nieuw leger te vormen. Er zal meer
steun zijn voor zulk een standpunt,
hoewel ook de chaos voorlopig gro
ter zal zijn dan ooit.
Ontwikkeling gevaarlijk voor voortbestaan
der Verenigde Naties
MOSKOU, 14-2. De Sowjet-rege-
ring verbreekt alle betrekkingen
met Hammarskjoeld en zal hem
niet langer erkennen als functiona
ris van de Verenigde Naties.
De Russische regering verklaart
zich bereid de „wettige regering
van Gizenga" te steunen,
-De Russische regering beschul
digt België er van de anti-kolonia
listische resolutie van de Verenig
de Naties te hebben geschonden en
eist sancties tegen België.
De regering eist voorts, aldus een
dinsdag uitgegeven regeringsver
klaring dat binnen een maand een
einde wordt gemaakt aan het op
treden van de Verenigde Naties in
Kongo en dat alle buitenlandse
troepen uit Kongo worden terugge
trokken om de Kongolezen de ge
legenheid te geven zelf te beslissen
over hun binnenlandse aangelegen
heden.
LONDEN, 14-2. Diplomatieke
kringen in Londen menen dat de
internationale toestand door de ver
klaring van de Sowjetregering aan
zienlijk slechter is geworden.
De Sowjet-Unie schijnt er op
aan te sturen de wereld in twee
vijandig tegenover elkaar
staande groepen te verdelen,
van voor- en tegenstanders van
Hammarskjoeld, in plaats van
te streven naar ontspanning.
Moskou en Afrika
De Sowjetregering meent kenne
lijk dat de alom betreurde dood
van Loemoemba nuttig is in het
kader van de politiek om de Afro-
Aziatische landen tegen het westen
te mobiliseren. Dit kan de onder
gang van de Verenigde Naties be
tekenen en de kleine landen geheel
uitleveren aan de macht van de
grote mogendheden.
Deze jongste ontwikkeling wordt
in het bijzonder betreurd, omdat de
hoop op toenadering tussen Mos
kou en de nieuwe regering in Was
hington groter scheen dan geduren
de het laatste jaar van de koude
oorlog het geval is geweest.
Men vreest dat de Sowjet-Unie
de Verenigde Naties willen uitscha
kelen om zichzelf met Afrika bezig
te houden.
MARKTBERICHTEN
Veemark*
ROTTERDAM, 14-2. Aanvoer
3872 stuks vee (weektotaal 5674),
t.w.: 250 vette koeien en ossen; 877
stuks gebruiksvee; 472 vette kalve
ren; 207 graskalveren; 1769 nuch
tere kalveren; 6 varkens; 41 lopers;
55 biggen; 77 paarden; 5 veulens
147 schapen en lammeren; 6 weide-
lammeren; 20 bokken en geiten.
Prijzen per kg.: vette koeien en
ossen f 3,00-3,30, f 2,70-3,00, f 2,50-
2,65; vette kalveren f 2,95-3,05,
f 2,70-2,90, f 2,40-2,70; slachtpaar-
den f 2,65-2,45-2,25.
Prijzen per stuk: graskalveren
f 440-330-240; nuchtere kalveren
f 70-60-50; lopers f 130-100-80; big
gen f 75-65-55; schapen f 150-120-
90; lammeren f 130-100-90; kalf-
en melkkoeien f 1290-1140-950; vare
koeien f 850-750-650; vaarzen f 920-
720-620; pinken f 560-460-400.
AMSTERDAM. De leiding van
de commerciële radiozender „Vero
nica" heeft medegedeeld, dat de
reeds eerder aangekondigde recla
me-uitzendingen naar Engeland op
donderdag 16 februari a.s. zullen
beginnen. Er wordt uitgezonden
van acht uur des morgens tot des
middags één uur en van midder
nacht tot twee uur (Ned. tijd) op
de 192 m.
BRUINISSE, 14-3. De Rykswerk-
plaatsen hebben in de betrekkelijk
korte tijd van hun bestaan al heel
wat goede vaklieden afgeleverd.
Talrijke werknemers ln de bouw-
i metaalnijverheid hebben een
goede positie veroverd, dank zij
hun cm- of herscholing op bedoelde
Rijkswerkplaatsen. Een goed vak
man is ook in een tijd van hoog
conjunctuur zijn plaats en z(jn loon
ten volle waard.
Naast bedrijven die, als de ge
noemde bouw- en metaalnijver
heid, hun werknemers bij tiendui
zenden tellen, zijn er in ons land
echter ook een aantal beroepen die
slechts een beperkt aantal beoefe
naars tellen, maar die beoefenaars
zijn dan ook speciale vakmensen,
die hun vak tot in de kleinste bij
zonderheden onder de knie hebben,
dikwijls geleerd van vader op zoon.
Tot hen behoren onder meer
steenzetters en rijswerkers, die bij
de waterstaatkundige diensten wer
ken, begonnen met de afsluiting
van de Zuiderzee, en bij de tegen
woordige Deltawerken verzekerd
waren van volop werk.
Gebrek aan steenzetters
Het gebrek aan steenzettei's deed
zich al eerder gevoelen en vrij
spoedig was er een overeenstem
ming bereikt tussen de ministeries
van Sociale Zaken en Verkeer en
Waterstaat en de werkgevers van
kust- en oeverwerken. Middelburg
en Zwolle waren enige tijd plaat
sen waar men tot steenzetter kon
worden opgeleid, maar de werk
plaats die daarvoor thans nog be
staat en die periodiek een aantal
steenzetters aan de aannemers van
waterstaatkundige werken aflevert,
is gevestigd midden op de Bra
bantse hei in Rucphen. Immers, om
steenzetten te leren behoeft men
niet speciaal aan de waterkant te
zijn, het kan ook op het droge ge
leerd worden.
Anders ging het met de opleiding
voor rijs werker. Op het ministerie
van Sociale Zaken was men onge
rust over de leeftijdsopbouw van
de rijswerkers, maar zo lang allen
nog aan het werk waren, was de
behoefte niet zo nijpend. Ook Rijks
waterstaat had wel oog voor de
noodzakelijkheid het korps van
deze werkers aan te vullen, maar
zonder de medewerking van het
iets te doen.
KANSEN VOOR GOED BETAALD WERK
Het gaat om korps van 350 vakmensen
Officiële publicatie
WESTERSCHOUWEN
Opening gemeentesecretarie enz.
Burgemeester en wethouders van
Westerschouwen zijn gereed geko
men met de gang van zaken be
treffende de openstelling van de
secretarie enz.
De secretarie en het bureau bur
gerlijke stand te Haamstede zijn
dagelijks geopend van 9.0012.30
uur.
De gemeente-ontvanger houdt
zitting te Haamstede des woens
dags van 9.3011.30 uur. De ge
meente-opzichter kan te Haam
stede gesproken worden des woens
dags van 11.0012.30 uur, terwijl
het Gewestelijk Arbeidsbureau zit
ting houdt op elke tweede en vierde
woensdag van 2.453.15 uur.
Te Renesse wordt in het voor
malige gemeentehuis zitting gehou
den alleen voor secretariezaken des
dinsdag van 9.0012.30 uur en des
vrijdags van 13.3017.00 uur. De
gemeente-ontvanger houdt te Re-
nesse zitting des dinsdag van 9.30
11.30 uur en de gemeente-opzichter
des woensdags van 9.0010.00 uur.
De burgemeester houdt spreek
uur te Haamstede: als regel des
voormiddags; te Renesse van 11.30
12.30 uur. Het verdient aanbeve
ling telefonisch een afspraak te
maken.
Voor brandalarmering blijven de
zelfde nummers van kracht. Alléén
geldt voor Noordwelle nu K. H.
Zevering (01116-251) en voor Se-
rooskerke J. A. C. Prince (01117 -
318).
Toch kon men wel iets doen en
bedrijfsleven was het niet mogelijk
zo besloot men in oktober 1958 tot
het instellen van een onderzoek
naar de rijs werkersstand. Daarbij
kwamen naast verblijdende dingen,
ook ontstellende feiten aan het
licht. In de eerste plaats bleek dat
alle rijswerkers volop werk had
den. Allen waren mobiel in kust
en oeververdediging ingeschakeld.
Slechte leeftijdsopbouw
Maar wat speciaal in het oog
viel was de slechte leeftijdsopbouw.
Alle bekwame vaklieden hadden
een leeftijd die er op wees dat over
een aantal jaren de rijswerkers-
stand niet meer zou bestaan, om
dat zo goed als geen jongeren het
vak meer beoefenen. De aanwas
van vader op zoon bestaat, niet
mëer.
De jongeren uit de plaatsen van
de griendcultuur hadden ook de
keus op de baggervloot te stappen
en velen deden het laatste.
Ook ligt het historisch arsenaal
waaruit de rijswerkers voortkwa
men dicht bij de grote industrie
centra en hieraan moest 't griend-
werkers- en rijswerkersvak zijn tol
betalen. En tenslotte was er als
derde aanwijsbare oorzaak het
feit dat kinderen van rijswerkers
een hogere sport van de maat
schappelijke ladder konden berei
ken, omdat vader met zijn goed be
taalde werk de middelen had om
de studie van zijn kinderen te be
kostigen.
Het gevolg van deze enquête was
dat toen de uitslag bekend werd,
ook de werkgevers overtuigd raak
ten van de noodzakelijkheid om
rijswerkers op te leiden. Maar dat
hield tevens in, dat die opleiding
zowel theorie als praktijk moest
omvatten. De bedoeling was en is
om werkelijk vakmensen af te le
veren, die straks het vak even goed
zullen verstaan als hun oude col
lega's uit Sliedrecht en Werken
dam. En die door hun vakkennis
een even grote verdienste zullen
hebben.
Maar eer het zover is, moet uiter
aard een cursus van enkele maan
den theorie en praktijk worden
doorlopen en waar de Deltawerken
voor het grootste deel in Zeeland
liggen, werd besloten deze cursus
ook in Zeeland te houden en wel
speciaal bü de werken aan de Gre-
velingendam in Bruinisse.
Een andere overweging van het
ministerie van Sociale Zaken om
deze cursus op Schouwen-Duive-
land te organiseren, ligt in het feit
dat ons eiland nog steeds een ge
bied is bekend om zijn structurele
werkloosheid, al wordt deze nu
verdoezeld dóór het pendelen. Bo
vendien kennen de bewoners van
Schouwen-Duiveland de zee, zodat
voor flinke jonge mensen hier een
unieke gelegenheid bestaat om een
goed betaald vak te leren.
Volgende week begint de wer
vingscampagne, waarvoor het Ar
beidsbureau zal worden ingescha
keld. Wervingsavonden worden
achtereenvolgens gehouden op 20
februari te St. Philipsland; 21 febr.
te Bruinisse; 22 febr. te Brouwers
haven; 23 febr. te Nieuwerkerk en
24 febr. te Haamstede. Op deze
avonden zal de film Dijkherstel '53
worden vertoond, welke een goed
beeld geeft van het werk van de
rijswerkers.
Drie maanden cursus
De cursus zal drie maanden du
ren. Het ligt in de bedoeling niet
meer dan vijftien personen voor
één cursus aan te nemen. Doch de
cursus zal wanneer de proef die
thans genomen wordt slaagt, elke
drie maanden worden herhaald, tot
een korps van plm. 350 vakmensen
is verkregen.
Want - en hierop kan niet ge
noeg de nadruk worden gelegd -
het gaat er om vakmensen op te
leiden, vandaar dat de stichting
die de cursussen organiseert, zijn
opgeleide mensen ook niet loslaat
als straks de praktijk in de plaats
van de theorie komt.
De minimum-leeftijd voor de
deelnemers is gesteld op 18 jaar.
Er zal ook sprake zijn van een ma
ximum-leeftijd. De praktijk zal uit
wijzen waar de grens naar boven
ligt.
Zo lang de opleiding duurt kun
nen lieslaarzen, laarzen en oliegeld
in bruikleen worden verkregen.
Tot voor kort was een der aan
trekkelijkheden van het rijswer
kersvak de vijfdaagse werkweek.
In de komende tijd zal nu deze
verkorte werkweek geleidelijk
overal worden ingevoerd, waardoor
deze faciliteit wellicht zijn aantrek
kelijkheid zal verliezen.
Ondanks toepassing van nieuwe
technieken ook in dit deel van de
waterstaatkunde, staat het vast dat
de echte rijswerker niet kan wor
den gemist.
SPORT
SCHAKEN
Schaakvereniging „Zierikzee"
Dinsdagavond speelde de Zierik-
zeese schaakvereniging weer on
derlinge wedstrijden. De uitslagen
hiervan waren als volgt:
Groep A: P. C. Tak-ir. J. J. El-
zerman 0-1; J. J. v. d. Ende-A. J.
Scheele 1-0; M. J. Enzlin-C. Nolet
afgebroken.
Groep B: M. M. de Raat-J. Beve
lander 1-0; C. F. Mulders-D. Klei-
nendorst 0-1; F. Nauta-E. Statema
0-1.
Levenslang voor
moordenaar
van Engelina Feenstra
AMSTERDAM, 15-2. De Amster
damse rechtbank heeft woensdag
ochtend de 28-jarige Amsterdamse
los werkman J. J. T. die op 7 april
1960 in de woning van hoofdinspec
teur Schipper aan de Ter Gouw
straat in Amsterdam het 17-jarige
Leeuwarder meisje Engelina Feen
stra van het leven beroofde, we
gens doodslag vergezeld of vooraf
gegaan van andere strafbare feiten
veroordeeld tot levenslange gevan
genisstraf. Er was 18 jaar en daar
na ter beschikking stelling van de
regering tegen hem geëist.
Per dag duizend
nieuwe t.v.-toestellen
DEN HAAG, 15-2. Bij de dienst
luister- en kijkgelden zijn in de af
gelopen zeven weken ruim 50.000
nieuwe televisie-toestellem gere
gistreerd, gemiddeld ruim 1000 per
dag.
Op 1 februari bedroeg het totaal
aantal 833901 tegen 801448 op 1 ja
nuari jl. (t.m. 14 februari 848334).
In totaal werden in januari dus
32453 t.v.-ontvangers aangegeven,
d.w.z. bijna 20 pet. meer dan in ja
nuari 1959, de maand die met 27048
geregistreerde t.v.-toestellen tot
dusverre de grootste groei te zien
gaf.
Het aantal aangegeven radiotoe
stellen bedroeg op 1 februari 1961
2644056.
Er waren op 1 februari 4809711
aangeslotenen op het draadomroep-
net tegen 480713 op 1 januari jl.
Volgens een woensdag door het
Witte Huis gepubliceerd rapport
van de speciale vertegenwoordiger
van de president, Tracy S. Voorhees
zijn er nu ongeveer 50 000 Cubanen
in de V.S. die gevlucht zijn voor het
regime van Fidel Castro. De mees
ten van hen, of men hen nu toeris
ten of vluchtelingen noemt, zijn in
waarheid ballingen.
Speciale V.V.V.-bijeenkomst
Vertoning van reportage:
„Zierikzee in kleuren"
ZIERIKZEE, 15-2. In de foyer
van „Mondragon" vindt op vrijdag
17 februari a.s. een speciale door
V.V.V. belegde bijeenkomst plaats,
waarop de kleurenreportage van
Zierikzee: „Zierikzee in kleur
zal worden vertoond. De burge
meester en het voltallig gemeente
bestuur met hun dames z\jn voor
deze bijeenkomst uitgenodigd.
In een schrijven aan de leden -
waarin vervat de uitnodiging tot
bijwoning - schrijft het V.V.V.-be-
stuur dat de reportage „Zierikzee
in kleurook voor V.V.V. zal
kunnen worden benut. Met het oog
hierop heeft men een speciale ver
toning gearrangeerd, teneinde van
de inhoud kennis te kunnen nemen.
Voor deze avond zijn ook adspirant
leden van V.V.V. en verdere be
langstellenden met hun echtgenotes
welkom.
Ingezonden mededeling
Doe mee aan onze gezellige Punten-prijsvraag.
Formulier bij uw winkelier verkrijgbaar.
HET RAADSEL VAN LOCH-NESS
29. „Goeden avond, waarde heer", zegt Agua met zijn beminne
lijkste glimlach, „ik moet de hoofdman spreken, zo snel mogelijk,
voor het te Iaat is!"
„De hoofdman?" gromt het mannetje in de deuropening achter
dochtig, „de hoofdman waarvan?"
„Kom, houd je maar niet van de domme", grijnst Agua, „ik weet
heel goed dat zich in dit huis een troepje snaken ophoudt, die zich
bezig houden met het uitschudden van rijke kooplieden en zo
Wel, ik geef jullie groot gelijk, maar de soldaten, die hierheen ge
stuurd zijn, denken daar anders over!"
„Solsoldatenhakkelt het mannetje geschrokken, „zijn
er soldaten op weg hierheen?"
„Breng me nu maar gauw naar je baas", herhaalt Agua. „Goed,
kom naar binnen", bromt het mannetje. Hij dribbelt haastig voor
Agua uit door de lange, donkere gang en Agua trekt voor alle
zekerheid zijn pistool uit de gordel en houdt het wapen onder zijn
mantel verborgen
Dan gaat opeens een deur open en de hoofdman van de bende
komt de gang op, een pistool in de vuist. Haastig neemt Agua zijn
hoed af en houdt hem voor de hand, waarin hij zijn wapen heeft
