1960jaar rijk aan gebeurtenissen op Schouwen-Duiveland I 1 Herindeling van gemeenten Industriële kansen (Van onze redakteur) SCHOUWEN-DUIVELAND, Oudejaarsdag 1960. Drie duidelijke aspecten - of feiten zo men wil - zijn er die het leven op Schouwen- Duiveland hebben gekenmerkt in het thans weer vervlogen jaar 1960. Het eerste was van klimatologische aard en impliceerde een overmatige regenval in zomer en herfst. Het eerste was erg voor de boeren en de toeristen, die met name in de Schouwse Westhoek wel eens tot wanhoop werden gedreven. Het tweede was vooral - om niet te zeggen hoofdzakelijk - lastig en oneconomisch voor de boeren, die er bepaald geen best jaar hebben opzitten. Een tweede zaak, die in sterke mate de aandacht vroeg is het tot wet worden van de gemeentelijke herindeling op Schouwen-Duiveland, waar toe op 16 november verkiezingen werden gehouden, om het aantal van 18 gemeenten te reduceren tot 6. Behalve Zierikzee en Bruinisse, die de zelfstandigheid behielden, ontstonden de gemeenten Wes- terschouwen, Middenschouwen, Brouwershaven en Duiveland. Be langrijk feit van het jaar was ook het besluit tot vestiging van een zware industrie te Zierikzee van Smit-Bolnes N.V. i.o. Gehoopt wordt dat de vestiging van deze - en eventueel andere industrieën - een rem zal zetten op de ontvolking van Schouwen-Duiveland, een proces dat in het afgelopen jaar helaas zich verder doorzette, het geen voor de levensgemeenschap in deze streek grote problemen met zich meebrengt. Het behoort bij de oudejaarskrant nog eens een overzicht te geven van hetgeen verder aan belangrijke zaken de aandacht vroeg. Uiter aard moeten wij ons daarbij beperken tot de hoofdlijnen, want een jaar „Schouwen-Duivelands nieuws" is bij elkaar altijd nog een verbazende hoeveelheid, zodat het releveren ervan wel enkele be perkingen vordert. Reeds in januari kreeg het eiland te maken met de herindeling De Vaste Tweede Kamercommissie van Binnenlandse Zaken kwam naar hier voor het houden van - wat ge noemd werd - een „mammoeth hea ring" inzake de herindeling De ge meentebesturen kregen nog eens een kans zich uit te spreken. De stranden van Schouwen's West hoek zagen bij het begin van het nieuwe jaar veel dode vogels, ge volg van de stookolie, die schepen op zee loslieten. Te Haamstede werd de eerste steen gelegd voor ten groot en comfortabel badhotel - het Deltahotel - dat om en nabij gereed kwam in 1960, maar de fi nanciering waarvan niet gemakke lijk bleek, zodat de toekomst van het hotel wat onzeker is geworden Amsterdam kreeg zijn trieste Tuin dorp-overstromingsaffaire en Sch.- Duiveland aarzelde niet om zich de hulp van de hoofdstad na de ramp ▼an 1953 te herinneren. Hulp aan Tuindorp Wederkerig werd nu hulp aangeboden, die o.m. gestalte kreeg door het vertrek van een groep gemeentewerklieden van het eiland, die in het getroffen Amsterdamse stadsdeel aan het werk togen. Te Zierikzee werd opgewekt het 40-jarig bestaan gevierd van de mosselvissersvereniging „Helpt El- Kander". Met de vorst ging het dan weer niet en dan weer wel. maar ln hoofdzaak kwam het toch neer cp kwakkelen Niet echter voor Ouwerkerk, dat juist nog kon pro fiteren van een fraaie nieuw aan gelegde ijsbaan in de buurt van de sluitcaissons De hulp voor Tuin dorp kreeg nog een nieuwe impuls door een speciale Z O.V.-avond in ae Concertzaal te Zierikzee, waar optrad de toneelvereniging van Noordgouwe: „Het Schouwse Mas Op 4 mei werd te Zierikzee het opgerichte Joodse monument ont huld. ker". Een netto-opbrengst van f 2000 kwam voor Tuindorp be schikbaar. Waterproblemen in tweeërlei opzicht dit jaar, nl. als gevolg van hemelwater en tekort aan geld bij de Waterleiding Mij., die de verliezen sinds 1953 zag op lopen tot f 800.000. Een belangrijke gebeurtenis voor landbouwend Schouwen-Duiveland vond plaats cp 29 januari, toen de Coöperatieve Telers Vereniging ..Schouwen-Dui veland" op het industrieterrein te Zierikzee een koelhuis annex sor- teerhal in gebruik nam Het Zie- rikzees' gezelschap „De Tondel doos" kwam met een nieuw spel „Dokter Cherchez", een actueel stuk dat het „deed" Het confectie- atelier „Superdam" te Zierikzee kreeg een nieuwe zaak op het ste delijk industrieterrein. Burgemees ter mr. F. Th. Dijckmeester ver richtte de officiële opening op de 30ste van de eerste maand, die van de kranten heel wat kolommen vergde. Februari Begin februari werd aan het Prof. Zeeman-lyceum te Zierikzee een oudervereniging opgericht, met het doel de belangen van het ly ceum ook van de zijde der ouders ;n de toekomst de nodige bescher ming te geven. Renesse werd ver blijd met een nieuwe verkeerstafel, die de actieve afdeling van het Verbond voor Veilig Verkeer sa menstelde. Te Zierikzee vierde de Vereniging van Rechtzinnig Her vormden het veertigjarig jubileum, waarbij ook twee oud-predikanten tegenwoordig waren. Het was op dezelfde dag (de 4e), dat de dap pere werkers in Tuindorp-Oostzaan terugkeerden naar Schouwen-Dui veland Scharendijke kreeg zijn diepvrieskluis en de zangvereni ging „V.Z.O.S te Oosterland vier de het gouden jubileum. Een goed doend initiatief was de organisatie van de Zierikzeese jeugdbazar, waarvan de opbrengst bestemd werd voor de vluchtelingen. Voor Dreischor was 8 februari een grandioze dag. Men ving op die dag daar twee officiële vliegen in één klap. Zeeland's commissaris stelde de nieuwe zuiveringsinstal latie naar het systeem-Pasveer in gebruik en diens echtgenote ver richtte de opening van de nieuwe o.l.-school. Zierikzee werd opgeschrikt door ten nachtelijke inbraak in een ju welierszaak, maar aantrekkelijker nieuws vormde het bezoek van een vrouwendelegatie van Schouwen- Duiveland aan Tuindorpse gezin nen. De dames waren voo'zien van bloemen en brachten een fleurig accent in de trieste atmosfeer van de overstroomde Amsterdamse wijk. Voor een proeftijd van drie jaar verleende de minister vergun ning aan de Waterleiding Maat schappij het bronvermogen in de Schouwsë Westhoek te vergroten, een besluit dat in deze streek met gemengde gevoelens wsrd ontvan gen. De gereformeerde kerk te Zie rikzee kreeg een buitengewoon fraai orgel van het Rampenfonds. Het nieuwe instrument werd op 11 februari overgedragen door de ad viseur van het Rampenfonds Oos terland kreeg een gerestauree'de en gemoderniseerde Conferentieka mer, die op de 17e (na veel „ups" en „downs") uiteindelijk toch in gebruik kon worden genomen In dezelfde gemeente was ook minder prettig nieuws. De tijdelijk geschorste burgemeester keerde weer terug en een vijftal raadsle den zag hierin aanleiding het bijltje er bij neer te leggen. Veel aandacht trok de toogdag van de Schouwen- Duivelands* christelijke platte landsorganisaties. Een vergelijk- oaar succes werd de voorjaarsver gadering van de afdeling Schouwen /an de Ned. Plattelandsvrouwen- rond. Burgh en Haamstede beleef- en „Stra" op 27 februari. De bur gmeester van Zierikzee maakte op tnodiging van één der Europese rganisaties een trip naar Algerije, iet land waarover in 't afgelopen jaar zo eindeloos veel te doen was. Ook Noordwelle en Serooskerke beleefden een opgewekt Straf eest en hielden op deze wijze de folklore in ere. Maart Begin maart werd op een raads vergadering te Zierikzee een over zicht gegeven van de nog altijd be staande woningnood ter plaatse. Met het oog hierop besloot de ge meenteraad de woonruimtewet 1947 te handhaven Een boeiend brok agrarische geschiedenis hoorde Nieuwerkerk herleven bij gelegen heid van het 75-jarig beslaan van ce coöperatieve landbouwvereni- ging „Eendracht Bindt". Te Noord welle vierde de onderlinge Brand waarborgmaatschappij het gouden jubileum. Belangrijk rapport Belangrijk feit was de verschij ning van het rapport over de eco nomische ontwikkelingskansen van Schouwen-Duiveland. In dit rap port stelden deskundigen een aan tal aanbevelingen op om uit de impasse, wat betreft de werkge legenheid op het eiland, te geraken Het economische rapport werd doorgepraat op een druk bezochte forum-bijeenkomst te Zierikzee. Belangrijke verbetering te Zie rikzee was de reorganisatie van een groen hoekje" aan het Kraanplein. Een nieuw plantsoen werd aange legd, waarin te zijner tijd het door St. Hilaire geschonken jumelage- monument een plaatsje zal krijgen. Cijfers wezen uit dat het toeristisch jaar 1959 voor Schouwen's West hoek een zeer gunstig bleek te zijn geweest. Memorabele datum voor Ouwerkeik was 12 maart, waarop Zeeland's commissaris het nieuwe Dorpshuis ter plaatse officieel in gebruik stelde. Het Dorpshuis bete kende voor de rampgemeente Ouwerkerk het sluitstuk van de wederopbouw. De dag kreeg bij zonder reliëf door het aanbieden van bomen door de buitenlandse persvereniging. Oosterland worstelde nog steeds met het probleem voortvloeiend uit de burgemeesterskwestie. Medio maart was het nog steeds niet ge lukt een complete gemeenteraad te formeren Het duurde lang voordat het gemeentepersoneel het maand salaris ontving over februari De efdeling Schouwen-Duiveland van .Philatelica" haalde de bekende ballonvaarder J. Boesman en zijn echtgenote naar Zierikzee. Het werd een unieke avond waarop tal rijke visuele herinneringen werden opgehaald aan de Zeeuwse luchtlijn die destijds het eiland met overig Nederland verbond. De S.D.K.B.- voorjaarsvergadering stond in mi neur want de korfbalsport op het eiland bleek min of meer stiefkind der verenigingen geworden. Ontsluitingswegen Gedeputeerde Staten hielden zich bezig met de Westhoek en er was sprake van nieuwe ontsluitingswe gen in de kop van Schouwen, om dat - zo redeneerde men - de vreemdelingenstroom efficiënt op gevangen moet worden Een deel van het ingrijpende herbouwwerk aan de Concertzaal vond zijn vol tooiing in de tweede helft van maart De provinciale weg naar de Westhoek kreeg een fraaie popu- lierenbeplanling. In de strijd „te gen de kaalte" werd de jeugd op prettige wijze ingeschakeld. April „zectand Presenteert" werd te Bruinisse gevierd met een fraaie vloot- show augustus April zal in menig opzicht on vergetelijk blijven. Bekend werd cat de restauratie van Z;-rjkzeese cultuurmonumenten mogelijk zou zijn. inoo Qweiie kreeg zekerheid over een gereviseerd torenuurwerk en een kleedlokaal op het sport veld- maar het laatste punt van de <rilogie was minder opwekkend, want Nieuwe Haven en Hoofd poortstraat te Zierikzee werden be smeurd met een stinkende brij, daar de gemeentelijke faecaliën- wagen zijn kwalijke inhoud ver- ioor. Het duurde enige tijd voordat men ontdekte niet met een april mop te doen te hebben. Evenals Renesse kreeg ook Zierikzee zijn verkeersinstructietafel die door burgemeester mr. Dijckmeester in gebruik werd gesteld. Brouwersha ven kreeg een nieuw cafétaria „Seepaerd". Op 14 april liet in de Westhoek de koekoek zich voor het eerst horen Burgh 2ag de evolutie van „timmeiwinkel" naar een mo dern bedrijf De burgemeester van Bruinisse bakte een croquet, daar mede een nieuw cafétaria openend. Op 18 april kwamen hervormde jongeren uit Zeeland en Brabant naar Zierikzee, waar zij in de kerk en grasdrogerij een harmonieus programma van ernst en vrolijk heid afwerkten. Van de huishoud school te Zierikzee slaagden 14 meisjes voor de tussenproef van de zg. INAS-opleiding. Opnieuw vroeg de Oosterlandse kwestie de aan dacht. De oud-wethouder M. J. Zeijler onderwierp eerder ingedien de bezwaren tegen de gang van za ken bij de samenstelling van de nieuwe gemeenteraad aan het oor deel van de Kroon. De Soroptimist. club Schouwen-Duiveland hield een bazar ten bate van de vluch telingen. In de Westhoek van Schouwen werd een belangrijk we tenschappelijk onderzoek ingesteld naar het optreden van mieren Een feest van jeugdige vrolijkheid en sportiviteit waren de schoolvoet- balwedstrijden op het sportpark „Bannink". Dankbaar Brouwershaven Brouwershaven raakte zijn dank baarheid jegens de gemeente Voor., burg kwijt, door het schenken van een fraai schilderij dat ginds de gedachte aan de ramp levend zal houden. In Zierikzee kreeg het ge bouw van de Scheldebank N.V. een ingrijpende uitbreiding gepaard gaande met een vernieuwing. Opmerkelijk was een inleiding van een oud-stadgenoot voor de vereniging „Stad en Lande", ir. J. A. M. den Boer, die ook voor oud- Zierikzee nog volop toekomst zag. Voor gereformeerd Nieuwerkerk was de 28ste belangrijk, toen door het Rampenfonds officieel het nieu we orgel in het kerkgebouw werd overgedragen. Spatjes van de lint- esregen kwamen ook op Schou wen-Duiveland terecht. Op Konin ginnedag zorgde vooral de Kon. harmonie „Kunst en Eer" te Zie rikzee voor een vette feesthap. Een vrolijk programma werd afgewerkt op het Havenplein en in een stamp volle Graanbeurs. Mei Begin mei werd de Westhoek op geschrikt door een fikse nachtvorst die grote beroering in kwekerskrin gen teweeg bracht De afdeling Schouwen van de Ned. Bond van Plattelandsvrouwen verrastte met een pittige show van eigen ge maakte kleding te Zierikzee. Na "eel moeilijkheden kreeg de ge meente Oosterland weer twee wet houders. Een indrukwekkende manifestatie vond op 4 mei te Zierikzee plaat*. De opper-rabijn E. Berlinger ont hulde het Joodse monument aan de Grachtweg. De ontroerende plechtigheid was ingelast in het kader van een stille omgang bij gelegenheid van de dodenherden king. Nadien wist Zierikzee bovendien inhoud te geven aan het vijftiende verjaardagsfeest van de bevrijding. De stad was schouwtoneel van een opgewekte feestvreugde; ook de an dere gemeenten op het eiland Schouwen-Duiveland, vooral Drei schor. Een gezelschap van 24 Zwit serse dames verbleef op Schouwen- Duiveland. Het bekende hospitaal- rchip „J. Henri Dunant" kwam langszij Zijpe, om achttien patiën ten van Schouwen-Duiveland voor :en vaart mede te nemen. De V.V V. te Renesse hakte de knoop door en besloot tot een aanmerkelijke contributieverhoging. Traditiege trouw nam de R.T.M. weer met 2 toerwagenbussen deel aan de K.N. V.T O.-ralley, die ditmaal naar Amersfoort leidde. Op 14 mei bi acht prinses Irene een kort be zoek aan Sch -Duiveland. Zij maak te een wandeling langs het strand van Westenschouwen. Toeristisch was 1959 - zoals uit cijfers bleek - ook voor Zierikzee een gunstig jaar. Niet minder dan 6000 personen bezochten het gemeentemuseum. Op 14 mei lieten zich ooievaars te Nieuwerkerk zien. Brandweerwedstrijden Te Zierikzee werden brandweer wedstrijden gehouden; de ploeg uit Noordgouwe ging met de eerste prijs strijken. De „jumelage" kreeg weer een nieuwe injectie doordat met Pinksteren een gezelschap Zierikzeese sportlieden de reis naar St. Hilaire-du-Harcouët maakte. Brouwershaven kreeg een gemo derniseerd café-restaurant en Wes tenschouwen een zelfbedienings winkel. Te Zierikzee werd een afdeling van de N.J.N. opgericht, die meteen constateerde dat het Deltaplan kwade gevolgen zal hebben voor de zoute levensgemeenschappen in de wateren rond Schouwen-Duive land. Dag van betekenis voor geheel Zeeland was de 17e mei, toen H.M de Koningin het nieuwe provincie huis te Middelburg officieel in ge bruik stelde. Burgh waagde zich aan een res tauratie van de fraaie muur rond kerk en kerkhof en de hervormde vrouwenvereniging te Haamstede vierde het zilveren jubileum. Se- ooskerke kreeg een rampmonu mentje. Nat en ver was de traditio nele wandeltocht door Schouwen op de 18e. De tocht werd voor de twintigste maal gehouden. Kerkrestauratie Noordwelle Noordwelle kreeg zekerheid over de restauratie van de kerk, die in zijn oorspronkelijke toestand zal worden hersteld. Te Haamstede rezen definitieve plannen voor de bouw van een nieuwe gereformeer de kerk Medio mei vonden geslaag de rundvee premiekeuringen plaats op verschillende plaatsen. Op de voorjaarsvergadering van het waterschap „Schouwen-Duive land" werd mededeling gedaan van een lastenverhoging van f 10 per ha Zierikzee nam kennis van plan nen voor de bouw van een nieuwe centrale werkplaats. Op 25 mei opende Zeeland's commissaris de „Zimito IV", de vijfjaarlijkse middenstandsten toonstelling, die ook ditmaal zon der overheidssubsidies tot stand kwam. Heel wat middenstandsgeld en zweet bleken in deze royaal opgezette expositie verdiskonteerd. Prof. Zeemail-prij» Te Zonnemaire werd de door het gemeentebestuur Ingestelde Prof. Zeeman-prijs uitgereikt aan dr. H. Kluiver te Amsterdam. Aan de la gere landbouwschool te Zierikzee werd een diploma uitgereikt aan vijftien leerlingen. De Zuid-Beve- landse Vogelwacht nam een kijkje in de Schouwse Westhoek Een vro lijk en sportief gebeuren was het schoolkorfbaltoernooi op het sport park „Bannink". Twee bekende boekhandels te Zierikzee kwamen in één hand Het waterschap „Schouwen-Duiveland" nam de verdrogingsverschijnselen van 1959 nog eens onder de loep. Weldra zou zij met - niet minder erge - voch tigheidsverschijnselen worden ge confronteerd. Juni Woensdag 1 juni was dé dag van Zierikzee. De aloude Paardemarkt werd gehouden en bovendien had het talrijke publiek nog een uit wijkmogelijkheid naar de „Zimito". Een met al was het een drukte van belang. Een succesje voor de land bouwschool te Zierikzee was een vooruitstrevend plan tot de bouw van vijf nieuwe lokalen, nodig om een sterk gestegen aantal leerlin gen onderdak te bieden. Bij graaf werkzaamheden in de kerk van Brouwershaven werd een grafkist gevonden, die gemaakt bleek van een uitgeholde boomstam. De Pink- sterdrukte in Schouwen's Westhoek was enorm. Zierikzee werd op de 7e opgeschrikt door een felle brand, die een pakhuis ln de Gravenstraat in de as legde. Een groep Zierikzeese sportmen sen bracht de Pinksterdagen door te Sint Hilaire-du-Harcouët. Al verloren de voetbalploegen „Zie rikzee" en „Mevo" van de Franse tegenpartijen, het deed aan de „jumelage"-vreugde geen afbreuk. Het „Recht" kreeg een zeer waar dig* zetel, want h*t Kantonge rechtsgebouw te Zierikzee onder ging een zeer stijlvolle vernieu wing, waardoor het interieur een uiterst beschaafde sfeer kreeg. Op ten te Zierikzee gehouden afde- Jingsvergadering van de Ver. van Ned. Gemeenten kwam de nood zaak van industrialisering voor Schouwen-Duiveland ter sprake. Te Zierikzee werd de provinciale U V.V.-vergadering gehouden. De middenstandsvereniging te Bruinis se - actieve afdeling van de K.N. MB. - herdacht het zilveren jubi leum Moeilijkheden kwamen er met het gebouw van de Chr. Ger. kerk te Zierikzee. Het moest enige tijd gesloten worden, wegens scheurvorming in de muren. Op het kampeerterrein „Ginsterveld" te Haamstede werd een kamphuis gebouwd. Talrijke leerlingen van stedelijke scholen behaalden het verkeersdiploma. „Stad en Lande" De vereniging „Stad en Lande" hield een geslaagde zomervergade ring in de historische sfeer van het lot „Moermond" te Renesse, waar van de geschiedenis breedvoerig ter •prake kwam. Bruinisse zag een narade van zeer kundige en intelli gente gedresseerde politiehonden. Belangrijk feit van de maand was de officiële her-ingebruikstel ling van de fraai gerestaureerde Lutherse Kerk te Zierikzee, op de 17e. Een speciale - druk bezochte - dienst werd gehouden, waarin d* overdracht plaats vond. Te Burgh werd de eerste steen gelegd voor de nieuw te bouwen o 1 -school. Het jaarlijkse wandel festijn, de „Zierikzeese Avondvier daagse" ging op 20 juni van start, met niet minder dan 821 deelne- mers(sters). Al was de zomer ook rog zo slecht, die dagen ging het. Op de 22ste hield de N.C.L.B. een gezellige en leerzame zomertoog- aag. Herindeling van gemeenten Een dag later begon ln de Twee de Kamer de behandeling van het wetsontwerp tot herindeling van gemeenten op Schouwen-Duiveland uitlopend op fiattering van het wetsontwerp door de Kamer Kleu rig en opwekkend feit voor d* Westhoek was de totstandkoming van een kleurenfilm van de „kop van Schouwen". De waardevolle dokumentaire werd vervaardigd '"oor dieren konden worden gered. Haamstede. Dreischor kreeg - door onderlinge samenwerking - een model speeltuin, die door burge meester A. H. Vermeulen officieel werd geopend. Zierikzee kreeg er een kampeerterrein bij, gelegen bij het Kaaskenswater. De raad trok een, krediet uit voor de aan leg van een zg zwaaikom in de ha ven nabij bet Sas Intussen hielpen sproeivliegtuigen de landbouw een handje. De Ned. Vereniging tot Be scherming van Dieren reikte me dailles uit aan burgemeester S. Francke van Kerkwerve en mevr. den Boer-Boot, in verband met be leidvol optreden bij brand, waar door d* cineast Jac. v. d. Berge t* Juli Juli ging te Haamstede van start met de feestelijke viering van het zilveren jubileum van „Pomona", de voortvarende vereniging, die op het terrein van de tuinbouwvak- lechniek zoveel van zich deed en doet spreken. Schouwen-Duiveland beleefde een geslaagde Centrale Rundveefokdag en zag prima die ren voor de jury verschijnen. Wes- lenschouwen kreeg met financiële steun van de Raad van Kerken - een gespreks- en ontmoetingscen trum „Kuria" Het predikaat .„hy giënisch melkbedrijf" bleek wegge legd voor 125 eilandelijke melkvee houders Het fraaie fotoboek: „Zie rikzee" zag het licht en een eerste exemplaar werd in handen gesteld van burgemeester mr. F. Th. Dijck meester. Lyceïsten uit Voorburg brachten een werkweek door op Schouwen-Dulv*land.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1960 | | pagina 14