13.500 Belgen uit Kongo zochten
toevlucht in omliggende gebieden
Amerikaans vliegtuig boven Russische
wateren neergeschoten
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
DINSDAG 12 JULI 1980
116e jaargang No. 18800
ZIERIKZEESOIEKNIEUVVSBODE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 4,15, per week
32 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs
15 ct. per mm. - Succesjes (max. 15 mm.) 11,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus na. 1, tel. 01110-2255
na 18.00 uur tel. 01110-2118, Girorekening nr. 137677 -
Uitgave: N.V, Drukkerij vJh. Lakenmon Ochiman,
Zierikzee. Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938
Bewogen verklaring van min. president Eyskens
BRUSSEL, 11-7. Minister-presi
dent Eyskens heeft maandagmid
dag in het Belgische parlement
medegedeeld, dat tot dusverre 13.500
Belgen uit Kongo een toevlucht ge
zocht hebben in de omliggende ge
bieden. In dit aantal zyn niet be
grepen de Belgische vrouwen en
kinderen die reeds naar België zijn
teruggekeerd of in de komende da
gen uit Leopoldstad naar Brussel
zullen vertrekken.
De minister-president zeide, dat
ongeveer 5.500 Belgen nog in Braz
zaville verblijven, 3.000 in Rhode
sia, 3.500 in Portugees Angola en
2.000 in Roeanda-Oeroendi. Onbe
kend is het aantal Belgische vluch
telingen dat tot dusverre in Oe
ganda is aangekomen.
Het inzetten van de 'Belgische
troepen toelichtend, zeide prof.
Eyskens: „De Kongolese strijd
krachten, die zich tijdens de afge
lopen bijzonder moeilijke maanden
op uitstekende wijze hadden ge
dragen, hebben plotseling opgehou
den een betrouwbaar instrument te
zijn in de handen van de nieuwe
Kongolese staat. De Kongolese
overheid beschikt daardoor niet
meer over de noodzakelijke mid
delen om de orde te handhaven en
om in te staan voor de veiligheid
van personen en goederen. De Bel
gische regering", aldus prof. Eys
kens, „bevond zich derhalve voor
de volgende toestand: Enerzijds de
onafhankelijkheid van de Kongo
lese staat eerbiedigen, anderzijds
trouw te blijven aan een dwingende
plicht van internationale moraal en
een onbetwistbaar recht uitoefenen
dat door het volkenrecht erkend is:
het recht menslevens en in het bij
zonder die van haar onderdanen te
verzekeren. Geen enkele overwe
ging kan een land, die naam waar
dig, er van weerhouden deze zen
ding te vervullen.
Boma en Matadi
door zeemacht bezet
De eerste minister deelde mede
dat behalve de reeds bekende troe
penconcentraties in Elizabethstad
en Loeloeaburg en andere plaatsen
in Kongo de Belgische zeemacht de
haveninstellingen van Boma en Ma-
tadi, de grote oceaanhaven van
Kongo, heeft bezet om plunderin
gen te verhinderen en de bevoor
rading van de belangrijke bevol
kingsgroep van Leopoldstad te ver
zekeren.
Prof. Eyskens herhaalde dat de
Belgische regering niets zal nalaten
AFSCHEIDING VAN RIJK MIJNGEBIED
Onafhankelijkheid uitgeroepen van
Kongo-provincie Katanga
LEOPOLDSTAD, 11-7. De mi
nister - president van Katanga,
Tsjombe, heeft de onafhankelijk
heid van Katanga, de zuidoostelij
ke provincie van Kongo, uitgeroe
pen. Te Brussel is maandagavond
officieel bevestigd dat Tsjombe
zijn provincie onafhankelijk heeft
verklaard.
Het Belgische ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft uit Eli
zabethstad de bevestiging verkre
gen van het uitroepen van Katan
ga's onafhankelijkheid.
Tsjombe heeft zijn besluit per
radio bekendgemaakt.
Hij sprak maandagavond over de
zender van radio Elizabethstad.
Het bericht is te Brusel niet on
verwacht gekomen maar in amb
telijke kringen wilde men nog geen
commentaar geven, omdat Tjom-
be's besluit van zeer groot belang
is voor geheel Kongo. Verder
wordt gemeld dat de president en
de premier van Kongo, Kasavoeboe
en Loemoemba, die maandagavond
in Elizabethstad werden verwacht,
daar niet schijnen te zijn aange
komen. Tsjombe die Kasavoeboe
en Loemoemba niet persoonlijk
wilde ontvangen, had verscheidene
leden van zijn kabinet gelast hen
te ontvangen.
BRUSSEL, 12-7. Katanga heeft
ruim anderhalf miljoen inwoners,
ongeveer 30.000 Europeanen, meer
dan in de provincie Leopoldstad,
woonden in deze provincie, die een
oppervlakte heeft van vijftien keer
Nederland. Dank zij de enorme
minerale rijkdommen is Katanga
de rijkste van de 6 Kongolese pro
vincies. De laatste jaren maakte de
uitvoer van delfstoffen uit Katan
ga tweederde uit van de totale
export van Kongo. Van de totale
belastingopbrengst van Kongo
droeg Katanga meer dan de helft
bij.
Tsjombe heeft België gevraagd
de militaire, financiële en techni
sche hulp aan Katanga voort te
zetten. Als België zou weigeren
Katanga als onafhankelijks staat
te erkennen, zou deze de rest van
de vrije wereld verzoeken het recnt
van de bevolking op een vrije keu
ze te erkennen.
Premier Tjombe beschuldigt de
regering-Loemoemba ervan, dat zjj
de huidige terreur in Kongo opzet
telijk heeft teweeggebracht. Loe
moemba wil volgens Tsjombe het
tegenwoordige bestuur afbreken en
een communistische staat vestigen.
EEN DER OORZAKEN VAN MUITERIJ
Optreden van generaal Janssens
in Belgische parlement gelaakt
BRUSSEL, 11-7. De houding van
generaal Janssens, die de vorige
week is afgetreden als opperbevel
hebber van de muitende Kongolese
strijdkrachten, is maandagmiddag
in het Belgische parlement genoemd
als een der oorzaken van de op
stand onder de Kongolese militai
ren.
Tijdens het debat over de rege
ringsverklaring, die door minister
president Eyskens over de toestand
in Kongo werd afgelegd, verklaarde
de voorzitter van de C.V.P. - de
grootste regeringspartij - te hebben
vernomen, dat Belgische officieren
van de „Force Publique" al jaren
hebben aangedrongen op de afrika-
nisering van het kader. „Deze ad
viezen en rapporten heeft generaal
Janssens echter altijd achtergehou
den en niet doorgegeven aan de
militaire autoriteiten in Brussel",
zeide de heer Th. Lefèvre.
De heer Lefèvre zeide voorts, dat
minister-president Loemoemba na
de uitroeping van de onafhanke
lijkheid generaal Janssens had be
naderd over het opnemen van Kon
golezen in het korps officieren en
onderofficieren. De generaal ant
woordde echter met een onhoffe
lijke brief, die voor geen enkele mi
nister van een officier aanvaard
baar was, aldus de C.V.P.-voorzit-
ter. „Met dit optreden laadde gene
raal Janssens een grote verant
woordelijkheid op zich. Het kan
worden gezien als een van de aan
leidingen tot de muiterij".
„Uw werk verbrast"
Ongeveer op hetzelfde moment,
dat in het parlement ernstige kri
tiek op zijn beleid werd uitgeoe
fend, begaf generaal Janssens, die
pas uit Kongo is teruggekeerd, zich
naar het monument van wijlen ko
ning Leopold II in Brussel. Na in
een stramme militaire houding te
zijn gaan staan voor het gedenk
teken van de grondlegger van Kon
go, riep hij uit: „Sire, men heeft uw
werk verbrast".
Na dit eerbewijs trachten jour
nalisten een verklaring van de ge
neraal te krijgen. Hij zeide echter
slechts: „Ik ben zo juist uit Kongo
teruggkeerd. Bij mijn aankomst
ben ik door een adjudant begroet.
Ik ben onmiddellijk naar de koning
gegaan om te zeggen, wat ik te zeg
gen had".
om de repatriëring van vrouwen en
kinderen, die wensen terug te ke
ren, onder de best mogelijke om
standigheden te organiseren.
Hij besloot zijn verklaring als
volgt: „De onafhankelijkheid van
Kongo is een feit. Zij zal door Bel
gië worden geëerbiedigd. Verder
moeten meer dan ooit, onder deze
dramatische omstandigheden, de
bijstand en de medewerking van
België aan Kongo vaststaan. Het is
in het belang van de twee landen
de democratische instellingen van
de jonge staat te verstevigen en
Kongo de mogelijkheid te bieden
de ernstige crisis, waarmee hij be
dreigd wordt, te boven te komen".
Westduitse militaire
depóts
ui
Portugal
BONN, 11-7. De Westduitse mi
nister van defensie, Strauss, heeft
maandag meegedeeld dat Portugal
bereid is Westduitse militaire de
pots op zijn grondgebied toe te la
ten als de Navo zulks noodzakelijk
acht. De minister zei dit in ant
woord op een vraag van een corres
pondent van Reuter na afloop van
de besprekingen die hij heeft ge
voerd met zijn Portugese ambtge
noot, generaal Botelhi Moniz, die
een bezoek van tien dagen aan
west-Duitsland heeft gebracht. In
een uitgegeven verklaring zeiden
de ministers: „Wij hebben volledige
overeenstemming bereikt in alle
kwesties van samenwerking tussen
onze landen binnen de Navo".
Spoorwegongeluk
in noord-Italië
MONTEBELLUNA, 11-7. Drie
Italiaanse militairen zijn maandag
om het leven gekomen en 28 ge
wond, toen een militaire trein te
Mohtebelluna, 60 km. ten noord
westen van Venetië, op een perso
nentrein inreed. Naar de oorzaak
van het ongeluk zal een officieel
onderzoek worden ingesteld.
Doodgewaande
was gaan lopen
STOLWIJK, 11-7, De jonge huis-
vader J. V. uit Stolwijk die op een
avond van dit weekeinde 's avonds
in gedachten naar huis fietste, ver
onderstelde dat zij nvrouw achter
op de fiets zat.
In de duisternis reed hij een bre
de poldersloot in. Hij raakte in pa
niek toen hij op de wal was ge
klommen, want hij miste zijn
vrouw. Op zijn hulpgeroep kwamen
omwonenden aangelopen Toen men
het verhaal van de jongeman hoor
de, begon men onmiddellijk te
dreggen. Een in de buurt wonende
veekoopman beide de vader van de
angstige jongeman op en vertelde
wat er gebeurd was. De vader
spoedde zich per fiets naar de ver
meende plaats des onheils. Toen hij
zijn zoon daar zo geheel overstuur
aantrof schrok hij zo hevig dat hem
een hartverlamming overviel. Hij
overleed ter plaatse. De echtgenote
van de jongeman bleek niet ach
terop de fiets van haar man te zijn
gaan zitten, maar rustig naar huis
te zijn gewandeld.
44ste Vierdaagse
start 26 juli
DEN HAAG, 11-7. Voor de 44ste
vierdaagse van Nijmegen, die van
26 -t.m 29 juli a.s .wordt gehouden,
zijn 13.316 aanmeldingen binnen
gekomen. Dit aantal is iets gerin
ger dan in het recordjaar 1959, het
geen zijn oorzaak vindt in het feit
dat verschillende leger-eenheden in
die periode op oefening zijn in
Frankrijk (La Courtine) of Duits
land.
De inschrijvingen van dit jaar
zijn als volgt verdeeld: 55 km.:
1146 deelnemers, 50 km 1641, 40
km 10.045, 30 km.: 484. Het totaal
aantal militairen bedraagt 8127, het
aantal burgers 5189. Naar de sexe
verdeeld: 1509 dames en 11.807 he
ren. Het contingent buitenlanders
is toegenomen tot 3242 uit 15 lan
den, t.w België, Canada, Ceylon,
Duitsland, Engeland, Frankrijk, Is
raël, Italië, Libyë, Luxemburg,
Nieuw Zeeland, Noorwegen, Paki
stan, de Ver. Staten en Zwitser
land.
Op een plateau, uitgehouwen in de rotsen, met een riant uitzicht op de Tyreense zee, wordt op het ogen
blik te Porto d'Ercole, op 160 km. van Rome een villa gebouwd voor de Nederlandse koninklijke familie. -
De foto toont het gebouwencomplex, gezien vanaf de landzijde.
Japanse regering
treedt donderdag af
TOKIO, 12-7. Het kabinet van
premier Kisji zal donderdag aftre-
aldus heeft een Japanse rege
ringswoordvoerder meegedeeld.
Morgen (woensdag) houdt, de li
berale democratische partij een
congres om een opvolger van Kisji
te kiezen. Politieke waarnemers in
Tokio geven de minister van han
del en industrie, Hayato Ikeda en
de vice-voorzitter van de partij,
Bambokoe Ohne, gelijke kansen
Kisji kondigde aan te zullen af
treden op 23 juni, nauwelijks een
uur nadat het nieuwe veiligheids
verdrag met de Verenigde Staten
van kracht was geworden.
„Karei Doormail" Dlt nnmm»r bestaat uitpagina'»
in Fremantle
FREMANTLE, 12-7. Hr. Ms. vlieg-
dekschip „Karei Doorman" is dins
dag zonder ongelukken in Fre
mantle gemeerd. Het moest op
eigen kracht gebeuren, want de
plaatselijke bonden van zeelieden
hadden besloten dat er geen sleep
boten zouden worden bemand om
het schip assisentie te verlenen.
Zij staan op het standpunt dat
de reis van de „Karei Doorman"
en de twee begeleidende torpedo-
bootjagers „Limburg" en „Gelder
land" naar Nieuw-Guinea ,tot oor
log kan leiden en dat het de plicht
Aan wie veel verlangen ont-
breekt veel. i
van iedere burger is de vrede te
verdedigen.
Het vliegdekschip maakte in de
haven van vliegtuigpropellers ge
bruik om de wenbaarheid te ver
groten. Dit lukte prachtig. Nadat
de oorlogsbodem in de haven was
gekeerd ging er een ploeg perso
neel aan boord om het meren te
voltooien. Een grote menigte, waar
onder veel Nederlanders, juichte
aan de wal dit staaltje van zee
manschap uitbundig toe.
Protestnota aan Engeland, V. S. en Noorwegen
LONDEN, 11-7. Op 1 juü is een
Amerikaans vliegtuig boven de
Russische territoriale wateren
nergeschoten, aldus meldde radio
Moskou maandag, daarbij een Rus
sische protestnota aan Engeland,
de Verenigde Staten en Noorwegen
aanhalend.
Volgens radio-Moskou werd het
toestel, een bommenwerper, ter
hoogte van Archangel omlaag ge
haald. Twee leden van de beman
ning werden uit zee gered.
Radio-Moskou deelde verde'r
mee, dat de twee geredde Ameri
kaanse bemanningsleden van het
toestel, dat boven de Barentszee
ter hoogte van Archangel werd
neergeschoten, volgens de Russi
sche wet zullen worden berecht.
(Op I juli is een zes-motorig
turbine-straalvliegtuig, een RB-47
verkenningstoestel van de Ameri
kaanse luchtmacht, tijdens een
vlucht boven de Poolzee verdwe
nen. Het was van Engeland uit
opgestegen voor wat officieel een
electro-magnetische verkennings
vlucht werd genoemd. Dit toestel
had een bemanning van zes offi
cieren aan boord.)
Zoeken op 7 juli gestaakt
In de Russische nota werd ge
zegd, dat Russische luchtverdcdi-
gingsposten op 1 juli een onbekend
militair vliegtuig boven de Ba
rentszee ontdekten, nabij het
schiereiland Kola. Een Russisch
jachtvliegtuig kreeg onmiddellijk
opdracht op te stijgen. Dit jacht
vliegtuig stelde vast, dat het toe
stel een Amerikaanse bommenwer
per was met de kentekens van de
Amerikaanse luchtmacht. Het
Amerikaanse vliegtuig vloog over
de Barentszee in de richting van
de Russische Poolhaven Archangel,
aldus de nota's.
(Het zoeken naar bet destij de
vermiste vliegtuig werd op 7 juli
j,.l. te middernacht officieel ge
staakt. Aan de nasporingen werd
ook delgenomen door een schip
van de Russische marine.)
MOSKOU. In de protestnota's,
die maandagmiddag aan de Ame
rikaanse, Engelse en Noorse am
bassadeurs in Moskou werden
overhandigd,, werd nog gezegd, dat
het neergeschoten vliegtuig on
danks signalen van het Russische
jachtvliegtuig om te dalen, zijn
vlucht had voortgezet. In overeen
stemming met de vaste orders van
de Russische luchtverdediging
werd het toestel op 1 juli, om
18.00 uur, neergeschoten. De beide
leden van de bemanning werden
„enkele uren later" gered door
een Russisch marinevaartuig. Het
waren de eerste luitenant John
Richard Mccone, en zijn co-piloot
eerste luitenant Freeman Bruce.
„De Russische regering ver
wacht, dat een eind zal worden
gemaakt aan de provocerende
daden van de Verenigde Staten
tegen de Sowjet-Unie, met in
begrip van het gebruikmaken
van het grondgebied van En
geland", aldus de nota aan de
Engelse regering verder. Door
Brits grondgebied ter beschik
king van Amerikaanse vlieg
tuigen te stellen voor operaties
tegen de Sowjet-Unie, werd
Engeland „een rechtstreekse
medeplichtige aan dergelijke
agressieve handelingen". „Het
neemt daardoor een grote ver
antwoordelijkheid op zich voor
de moeilijke consequenties van
deze handelingen".
Washington zwijgt
WASHINGTON. De mededeling
uit Moskou dat do Russen weer
een Amerikaans verkenningsvlieg
tuig hebben neergeschoten, heeft
in Washington de opwinding, ver
oorzaakt door de toestand in Cuba
en Kongo, nog aanzienlijk vergroot
In tegenstelling tot het incident
met de U-2 hebben de Amerikaan
se regeringsleiders ditmaal blijk
baar besloten niet te haastig te zijn
met reageren. De departementen
van Buitenlandse Zaken en Defen
sie, alsmede het Witte Huis, geven
geen commentaar. President Eisen
hower is met vakantie te Newport
op Rhode Island.
Een verschil met het Vorige in
cident is ook, dat de Sowjet-Unie
nu dadelijk bekend heeft gemaakt,
dat er twee overlevenden zijn op
gepikt. In mei, toen de Amerikaan
se U-2 boven Siberië werd neer
gehaald, zwegen de Russen aan
vankelijk over het feit, dat zij de
piloot van het toestel, Powers, le
vend in handen hadden gekregen.
Dit verleidde de Amerikaanse re
gering tot de verklaring, dat het
toestel mogelijk per ongeluk boven
Russisch gebied verzeild was ge
raakt. Later moest zij toegeven,
dat de U-2 opdracht had tot een
verkenningsvlucht boven de Sow
jet-Unie. President Eisenhower
nam de verantwoordelijkheid voor
het gebeurde op zich.
AMSTERDAM Onder leiding van
George Malcolm heeft The English
Opera Group maandagavond in de
Amsterdamse stadsschouwburg de
continentale première gegeven van
„A Midsummer Night's Dream",
naar de comedie van Shakespeare.
Benjamin Britten en Peter Pears
hebben tezamen het libretto hier
voor samengesteld. De voorstelling
werd gegeven als onderdeel van het
Holland Festival.