MURGUPA1 Omgeving van Oosterland was in vroeger tijden bosrijk lustoord WEKELIJKSE WERELDSCHOUW Berlijn verwacht niets van (komen)de topconferentie Daarom voorkeur! capri ijs Onzinnige toestanden in Onomstreden wereldstad (Van een correspondent). BERLIJN. Wanneer de bewoner van een huis in de Bernauer Stras- se in de Berlijnse stadswijk Wed ding met zijn buurman aan de overzijde van de straat wil telefo neren, moet hij die verbinding tot stand laten brengen door de tele fooncentrale in Frankfort a d. Main op enige honderden kilometers van de voormalige Duitse hoofdstad verwijderd. In 1952 gaven de Rus sen namelijk bevel, dat het tele foonnet tussen de westelijke en oostelijke sectoren van Berlijn ge scheiden moest worden. Sindsdien zijn plaatselijke gesprekken tussen het democratische en het commu nistische Berlijn slechts mogelijk, indien een centrale in west-Du its- land daarbij bemiddeling verleent. Deze onzinnigheid is er slechts een van de vele, die een gevolg zijn van het willekeurig trekken van een scheidslijn dwars door een na tuurlijke eenheid heen. Uiteraard zijn de Berlijners reeds lang aan dergelijke dwaze toestanden ge wend en zij maken zich daarom ook niet al te druk over het voor uitzicht, dat de op 16 mei beginnen- Het Amerikaanse kulpprograin WASHINGTON, 12-5. Het Ame- rikaanse congres heeft donderdag definitief een wetsontwerp goed gekeurd dat voorziet in een pro gramma van militaire en economi sche hulp aan het buitenland tot een totaal-bedrag van 4.086.300.000 dollar voor het begrotingsjaar dat 1 juli aanvangt. Het wetsontwerp bevat twee be langrijke clausules: een verzoek aan de president om geen hulp aan de Verenigde Arabische Republiek te verstrekken als deze Israëlische schepen het gebruik van het Suez- kanaal blijft ontzeggen en een ver bod tot het verlenen van techni sche hulp aan Cuba voor een be drag van 300.000 dolalr, tenzij de president hiervoor speciaal toe stemming geeft. De best verzorgde boeken van 1959 AMSTERDAM, 12-5. - Het boek van Prinses Wilhelmina „Eenzaam maar niet alleen", behoort tot „de best verzorgde vijftig boeken van 1959", waarvan donderdagmiddag in het stedelijk museum de gelijk namige expositie is geopend. Een jury, ingesteld door de Com missie voor de collectieve propa ganda van het Nederlandse Boek, heeft een keuze gedaan uit de pro- duktie over het afgelopen jaar. Er waren vierhonderd boeken, dat is ongeveer acht procent van het aantal nieuwe uitgaven en cir ca vier procent van het totaal aan tal in ons land in 1959 verschenen boeken, aan de jury voorgelegd. Ingezonden mededeling Gaten in de muren? van Ceta-Bever ONGELUKKEN OP DE WEG LICHTENVOORDE. In het Boni- faciusziëkenhuis te Lichtenvoorde is overleden het 3-jarig dochtertje Corrie van de familie R. Het meis je werd woensdagmorgen, toen het plotseling de Boschlaan in Lich tenvoorde overstak, overreden door een auto, bestuurd door de heer D. uit Aalten. EINDHOVEN. Op de hoek Em- masingel-18 Septemberplein is de 31-jarige wielrijdster mevrouw A. Knapen-Geestakkers door een naar rechts afslaande autobus aangere den, als gevolg waai-van zij vrij wel op slag dood was. LOPIK. Op de Biezendijk, juist op de grens van de gemeente Lo- pik en IJsselstein, is de 30-jarige J. van der Bunt uit Lopik in bot sing gekomen met een vrachtauto uit dezelfde gemeente, bestuurd door de heer A. de Ruiter. De brom fietsberijder verzuimde voorrang te geven en werd op slag gedood. NIJKERK. De 25-jarige heer Jansen uit Nijkerk, die per motor op weg was naar zijn werk in Amersfoort, wilde op de Amers- foortseweg, een paar honderd me ter voorbij de exportslachterij „Be- do" een viertal auto's passeren, toen van de tegenovergestelde kant een vrachtauto met aanhangwagen van een limonadefabriek uit Bunnik na derde. De heer Jansen remde sterk af, met het gevolg, dat hij over de kop sloeg. Hij liep zulke ernstige verwondingen op dat hij na enige ogenblikken ter plaatse overleed. de topconferentie, waarop ook de toekomst van hun stad ter sprake komt, voor hen in dit opzicht ver anderingen zal brengen. Groot-Berlijn ontstond in 1920 door de samenvoeging van 8 steden, 59 dorpen en 27 zogenaamde „Gutz. bezirken". Voor de tweede wereld oorlog telde de rijkshoofdstad 4,3 miljoen inwoners; op het ogenblik van de capitulatie, 1 mei 1945, nog slechts 2,8 miljoen. Van de 3,4 mil joen inwoners, die de stad op het ogenblik telt, zijn 2,2 miljoen in west-Berlijn en 1,2 miljoen in oost- Berlijn gevestigd. De gemiddelde bevolkingsdichtheid bedraagt 3780 mensen per vierkante kilometer. In geheel Berlijn werden gedu rende de oorlog 35 procent van alle woningen vernield. Alleen reeds bij de luchtaanvallen van het jaar 1943 werden evenveel huizen vernietigd als er in elf jaren, namelijk van 1925 tot en met 1936, waren ge bouwd. Eveneens als gevolg van de oorlog verloor de stad 75 procent van haar industriële capaciteit. Veel daarvan is sindsdien hersteld; de stad profiteerde van het feit, dat het westen en het oosten de door hen beheerde stadsdelen als een soort etalage beschouwen. Grens tussen twee werelden De grens tussen west- en oost- Berlijn is 45 kilometer lang. De Westberlijners mogen zich in het oostelijke stadsdeel ophouden. Zon der speciale vergunning van de Oostduitse autoriteiten is het hun echter niet toegestaan in Oostber- lijnse zaken inkopen te doen. Daarentegen staat het de Oost- berlijners vrij om wat zij maar wil len in west-Berlijn te kopen, voor opgesteld natuurlijk, dat zij met westmarken betalen. Zij maken van deze gelegenheid een veelvuldig ge bruik om waren, die in oost-Ber- lijn niet, of slechts tegen woeker prijzen beschikbaar zijn, te kopen. De belangrijkste daarvan zijn kof fie, thee, chocolade, margarine, schoenen. Het verschil in welvaart tussen beide stadsdelen komt overigens vooral ook tot uiting in de verde ling van het aantal auto's. Iedere elfde Westberlijner bezit een par ticuliere auto. Oost-Berlijn publi ceert geen vergelijkende cijfers, maar uit de verkeersdichtheid heb ben statistici geconcludeerd, dat hoogstens een op de vijftig Oost- berlijners een auto bezit Luchtbrug bleef Dat Berlijn zich nog steeds in de positie van een min of meer geïso leerde stad bevindt, moge blijken uit het volgende: voor de oorlof" liepen er op de Berlijnse statioi dagelijks 400 treinen binnen. O] het ogenblik, terwijl overal elde; in de wereld het spoorwegverkeei is geïntensiveerd, zijn dat er noj slechts 115. De spoorwegen staan onder Russische controle, ook in de westelijke sectoren. Daarentegen is, onder dwang dei- omstandigheden, het luchtverkeer van en naar Berlijn enorm in om vang gegroeid. West-Berlijn telt drie grote vliegvelden, waarover zich gedurende de elf maanden van de blokkade (1948-1949) met hulp van de luchtbrug het gehele ver keer voltrok. Op het ogenblik wor den de luchthavens Tempelhof en Tegel voor passagiersvliegtuigen gebruikt. Het in 1948 nieuw aange legde vliegveld Tegel, in het bij zonder geschikt voor intercontinen tale luchtverkeer met straalvlieg tuigen, wordt sinds 24 februari van dit jaar door de Caravelles van de Air France aangedaan; het heeft bovendien het voordeel, dat het op slechts enkele kilometers van het centrum van de stad verwijderd ligt. En omdat de meeste reizigers de Russische controleposten wen sen te ontwijken, bleef er voor de passagiers een luchtbrug functio neren. Wat het aantal radiozenders be treft: west-Berlijn heeft er vijf, oost-Berlijn drie. Beide stadshelf- ten bezitten een televisiezender. Communisten 1,9 procent In de twaalf stadsdistricten, die op het ogenblik west-Berlijn vor men, kregen de communisten bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1929 ongeveer 22 procent der uit gebrachte stemmen (323.155 van de 1.457.517). Daarmede waren zij, na de socialisten, de op een na sterkste partij van Berlijn. In 1958, tien ja ren na de Russische blokkade, stemden van 1.632.373 Westberlij ners nog slechts 31.520 op de com munistische S.E.D., dat is dus 1,9 procent. In oost-Berlijn zullen de verhou dingen niet veel anders liggen, maar de communistische leiders wachten er zich natuurlijk wel voor de bevolking naar haar politieke mening te vragen. En dat de top conferentie in deze situatie veran dering zou kunnen brengen, ver wacht zelfs de grootste optimist niet. Ingezonden mededeling IVOROL tandpasta geeft behoud vaneen gaaf gebit Droogteschade deed invloed gelden op Boerenleenbank te Bruinisse Toch nog behoorlijke ontwikkeling in 1959 Woensdag 11 mei hield de Coö peratieve Boerenleenbank Brui nisse haar jaarvergadering in hotel Storm. De voorzitter, de heer P. L. Krepel, memoreerde in zijn ope ningswoord, de droogteschade, die ook op ons eiland voorkwam, in de vorm van verminderde opbrengst en mindere houdbaarheid van ver schillende producten. Deze droogteschade heeft onge twijfeld ook zijn invloed op de in lagen by de Boerenleenbank, maar toch kon de bank zich in het jaar 1959 behoorlijk ontwikkelen en was er een spaaroverschot, al was dit niet groot. Het giroverkeer, dat zich alom sterk ontwikkelt, nam ook op Brui nisse behoorlijk toe. Wel kampt de bank te Bruinisse nog met een te kort aan beleggingsmogelijkheden en uitzettingen in eigen kring, maar op andere wijze werd dit te kort aan beleggingsmogelijkheden opgelost. Wel wees de voorzitter er in dit verband op, dat men van de boe renleenbanken vaak een verkeerde indruk krijgt als men teveel waar de hecht aan allerlei geruchten. De boerenleenbanken hebben in hun centrale organisatie te Utrecht een instelling, die zekere normen stelt voor het verlenen van krediet en het zijn die normen, die hebben gezorgd, dat de boerenleenbanken met elkaar een organisatie vormen die door en door gezond mag wor den genoemd. Dit neemt echter niet weg, dat met steun van het Borgstellingsfonds voor de land bouw en met steun van het Borg stellingsfonds voor de middenstand van de vormen als bovenbedoeld kan worden afgeweken. Onbekendheid met deze moge lijkheden kan oorzaak zijn van een vooroordeel. De gang van zaken bij de plaat selijke bank stemde tot tevreden heid. Aan rente werd uitgekeerd UTRECHT. Het bestuur van het Produktschap voor Vee en Vlees heeft tijdens zijn openbare verga dering te Utrecht besloten, de over nameprijs voor baconvarkens te verhogen tot f 2,10 per kilogram. Op 25 april was deze prijs terug gebracht van f 2,02 op f 1,95 waar na de baconmarkt zich enigszins herstelde. Verleden week werd de overnameprijs bij dit herstel aan gepast en op f 2 gebracht en aan gezien de prijzen inmiddels nog verder zijn opgelopen, is daar weer 10 cent aan toegevoegd. op de spaargelden f 37.380,28, in rekening-courant f 928,61. Hierte genover staat een renteontvangst van f 48632,-. Aan spaargelden was per 31 de cember 1959 bij de bank gedepo neerd f 1.303.668,43. Het balans totaal was f 1.433.652,31, het totaal van de rekening f 2.519.485,53. Be sloten werd het winstsaldo bij de reserve te voegen. De aftredenden, de heer P. L. Krepel als lid van het bestuur en de heer Jac. de Jonge-de Vrieze als lid van de raad van toezicht, werden met bijna algemene stem men herkozen. Als plaatsvervangende bestuurs leden werden herkozen de heren C. A. Hanse en J. J. van de Velde. STAD EN PROVINCIE ZIERIKZEE Het auto-ongeluk bij Breda Inzake het auto-ongeluk, waarbij de oud-Zierikzeeënaar, de lieer W. Sies om het leven kwam, verne men wij nader, dat het ongeluk plaats vond op de weg Breda-Etten. Het slachtoffer is - door onbekende oorzaak - met zijn auto tegen een boom gereden, waardoor hij zeer ernstig werd gewond. Aan de ge^ volgen hiervan is hij 's avonds laat in een ziekenhuis te Breda over leden. Afd. Schouwen-Duiveland „Philatelica" De afdeling „Sehouwen-Duive- land" van de internationale vereni ging van postzegelverzamelaars Philatelica" houdt een vergade ring in'„Mondragon" op vrijdag 20 mei a.s. Er zal tijdens deze verga dering weer een veiling van post zegels worden gehouden. Boven dien vindt een verloting plaats. Verder staat geprogrammeerd een lezing met kleurendia's over „Sche pen op postzegels". ZONNEMAIRE De Hervormde kerkbouwactie Te Zonnemaire werd ten behoef, ve van de Hervormde Kerkbouw^,, actie van particuliere rekening overgemaakt een bedrag van f39Q< Rechtstreeks werd afgedragen eep bedrag van f 1574,50, zodat her vormd Zonnemaire niet minder dan f 1964,50 schonk voor deze landelijke actie. Zierikzee kreeg textiel- en sportzaak in cent rum van de stad Centraal gelegen pand geeft firma meer armslag ZIERIKZEE,! 13-5. De bekende textiel- en sportzaak van de firma F. Koevoets in de St. Domusstraat, is verplaatst naar het vrijgekomen pand Havenpark 5, waarin voor heen was gevestigd de manufac turenzaak van de firma J. Lab- zowski. Het nieuw betrokken pand blijft dus bestemd voor de textiel, maar daarnaast valt uiteraard sterk het accent op de sportartikelen, die in een ruim assortiment aanwezig zijn. Jarenlang heeft de firma Koe voets geworsteld met ruimtegebrek Tenslotte was de zaak in de Sint Domusstraat zozeer uit de jas ge groeid, dat de kans op verkrijging van het centraal gelegen pand aan het Havenpark, met beide handen werd aangegrepen. Sportartikelen, vooral de kampeerartikelen, ver eisen veel ruimte en het zeer rui me pand aan het Havenpark, is dan ook als een op maat gesneden costuum. Men zal zich herinneren dat nog in 1954 het pand aan een grondige restauratie en iutbreiding werd onderwerpen. De firma, die er thans beslag op heeft gelegd, profiteert hiervan uiteraard in sterke mate. Men kreeg door het betrekken ervan een „centralise ring in een centraal gelegen zaak". De ruimte was oorzaak, dat men - ELLEMEET Hoofdriool was verstopt Als vermoedelijke oorzaak van de stankverspreiding van de riool waterzuivering is gevonden een bij na geheel verstopt hoofdriool in de Dorpsstraat en een, in mindere mate, in de Burg. de Bruijnstraat. De riolering wordt schoon gemaakt door de firma Rentier uit Noord- gouwe, met materiaal van de reini gingsdienst Duiveland. Zaterdag a.s. zal te Ellemeet en Scharendijke oud papier worden opgehaald door de muziekvereni ging „Kunst na Arbeid", ter verste viging van de kas. Waterschap „Schouwen-Duiveland" Op maandag 23 mei a.s. zal te Zierikzee een districtsvergadering worden gehouden van het district IV van het Waterschap Schouwen- Duiveland. Aan de orde komen al gemene waterschapsproblemen en de begroting 1960. evenals vele jaren geleden - ook weer japonnen, rokken en blouses in het assortiment heeft kunnen opnemen. Ruimten voor tenten Op de bovenverdieping zijn ruimten, waar het tentenmateriaal kan worden uitgezet, waardoor ad- spirant-kopers er een betere /view" op hebben. Vanzelfspre kend is door de firmanten van de aanwezige ruime etalages eveneens een nuttig gebruik gemaakt. Wij vernemen nog, dat de drie show rooms van de firma, n.l. in de St.- Domusstraat, in de Visstraat en in de Verrenieuwstraat gehandhaafd zullen blijven. De verkoop evenwel vindt uitsluitend plaats in het pand aan het Havenpark, dat dezer da gen - zonder ceremoniëel in ge bruik is genomen, nog juist voor de opening van het touristensei- zoen, in overeenstemming met de wens van de nieuwe eigenaar. Ingezonden mededeling Als er iets verkeerd 7 bij valt - 1 en zuurbrand laait op uit uw maag... Eén of tnee Rennies nemen en alle leed ls geledeii. En dat is dan eigenlijk het hele verhaal - verhaal met 'n blij slot voor iedere lijder aan brandend maagzuur. Neem óók Rennies. Tienduizenden gingen U voor en zegenen de dag waarop ze Rennies leerden kennen - en waarderen. HET WEEKOVERZICHT DE BILT, 13-5. Het K.N.M.I deelt mede: Onweersbuien, die gisteravond in het zuiden en midden van het land tot ontwikkeling kwamen, hebben voor het eerst deze maand regen van betekenis gebracht. De buien hingen samen met een front van een depressie ten zuidwesten van Ierland. Dit front nam gisteren later op de dag tijdelijk in activi teit toe. Een tweede front dat, gister avond met buien west-Frankrijk binnendrong, bereikte vanmorgen het zuidwesten van ons land. Het wordt gevolgd door luchtdrukstij gingen boven Frankrijk, die de wind naar zuid tot zuidwest zullen doen draaien. De lucht, die uit deze richting wordt aangevoerd, is enigszins onstabiel, zodat plaatse- Verwachting tot zaterdagavond: Nog kans op buien Plaatselijk enkele buien, maar ook opklaringen. Zwakke lot ma tige wind uit zuidelijke richtingen. Ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. 14 mei. Zon op 4.48, onder 20.25. Maan op 23.56, onder 7.57. 15 mei. Zon op 4.46, onder 20.27. Maan op onder 9.04. 16 mei. Zon op 4.45, onder 20.28. Maan op 0.43, onder 10.16. Laatste kwartier: 17 mei te 20.55. Hoogwaterstanden ZIERIKZEE: 14 mei 5.24 v.m. 15 mei 6.13 v.m. 16 mei 7.04 v.m. BROUWERSHAVEN: 17.56 n.m. 18.45 n.m. 19.15 n.m. 14 mei 15 mei 16 mei 4.56 v.m. 5.43 v.m. 6.35 v.m. 17.28 n.m. 18.15 n.m. 19.07 n.m. Springtij: 13 mei. Ingezonden mededeling DEN HAAG. Naar aanleiding van de berichten, dat P.T.T. de uitzen dingen van de „Veronica" gestoord zou hebben, herhaalt P.T.T. catego risch haar uitspraak, dat zij geen stoorzenders in bedrijf heeft. Aldus deelt P.T.T. mede. ROTTERDAM. In aanwezigheid van circa 700 genodigden is de ,Esso-raffinaderij" in het Botlek- gebied nabij Rotterdam officieel geopend. lijk een enkele bui tot ontwikke ling kan komen. Overigens zullen overal opklaringen voorkomen en is in de temperatuur niet veel ver andering te verwachten. Men stookte rijshout en blokkeel op de plaat „Een der mooiste en aangenaamste dorpen des gehelen eilands", zo kwalificeert menige oude geschiedschrijver uit de middeleeuwen het dorp Oosterland. De hier veelvuldig voorkomende lichte zand- en zavel- achtige gronden maakten dat de polder meer dan op andere plaatsen geschikt was voor bosbouw, en dat vele landerijen inplaats van „koorn- land" zoals de gebruikelijke term voor bouwland in die dagen luidde, beplant was met kreupelhout. Het waren niet alleen de bossen die het jachtslot „Het Heerenhof" omzoomden, en welke ongemeen tot verfraaiing van het dorp mee werkten, maar ook allerwege werd buitengewoon veel houtgewas aan getroffen. Al dit vele groen ver oorzaakte vooral in lente en zomer een aangename en zachte geur, zo als door Tirion in „De Tegenwoor dige Staat van alle volken" deel XX, behelzend Zeeland, wordt meegedeeld. Bovendien waren de binnenwegen, en de in die tijd veel vuldig voorkomende voetpaden tot fraaie wandeldreven gemaakt, waarop het een lust geweest moet zijn een wandeling te maken. Ook die wegen, welke niet door bossen waren omgeven, waren bijna alle beplant met hoog opgaande „ijpen" bomen. De twee achtereenvolgende inundaties hebben de laatste bos- partijen, die nog het polderland sierden, verloren doen gaan. Namen bewaren herinnering Alleen tal van namen van gedeel ten bouwland in de polder houden nog de gedachte levend aan de tijd van weleer, toen het houtgewas nog domineerde in de polder Ooster land. We denken in dit verband aan de „Bosblok" palende aan de Oud Heilige weg, het „Molenbos" dat zich ten noorden van het dorp be vond, het „Domineesbos" en ande re. Van de bossen die als laatste der Mohikanen, door de inundatie ver loren gingen, noemeri we, behalve de bospartijen rond het helaas ver loren gegane „Heerenhof", Jon- kersbos, Kivietsbergsbos en Schoof- bos. Eén der fraaiste en uitgestrekt- ste bossen was eertijds het „Molen bos", dat liep' van de tegenwoor dige Rijksweg tot de afgegraven Zanddijk, en het bekende eveneens verdwenen Vóetpad naar Sirjans- land lag geheel in dit bos verscho len. Begrijpelijkerwijze veroorzaak ten deze vele bossen in de winter veel werk voor de voormalige dorpsbewoners, die 's zomers hun bestaan in de landbouw, en wel voornamelijk in de mee- en vlas teelt vonden. Grote percelen bos werden om de zes of zeven jaar gekapt, terwijl ook de meeste bos percelen in het wintergetij werden omgespit, om een al te grote opwas van het onkruid onder het houtge was tegen te gaan. Het vele rijs hout, dat deze uitgestrekte bossa- ges opbrachten, was niet alleen dienstig voor brandstof ten be hoeve van de Oosterlandse bevol king, doch voorzag ongeveer geheel Duiveland van dit onontbeerlijk verwarmingsmiddel. Houtstoken Zoals bekend was men oudtijds op het houtstoken aangewezen, omdat steenkool toen nog een on bekend produkt was. Er werd rijs hout en zg. blokkeel gestookt op de plaat. De blokkeel, die wel een beetje beter tegenhield dan het rijs hout, was het gekloofde dikkere hout. Zodoende is het te begrijpen dat er steeds veel gevraag was naar deze brandstof, vooral in de vroe gere vaak strenge winters. De armste lieden kregen vaak vergun ning om 's winters in de bossen dood hout te halen, en kwamen zo doende op een goedkope manier aan brandstof. Teneinde toezicht over de bossen te houden, die gro tendeels eigendom waren van de Heer van Oosterland, werden door de laatste één of meer personen aangesteld, welke met de titel van boswachters de lakens uitdeelden. Dezen waren het ook welke 's win ters bij het kappen der bossen en bij de hierop volgende houtverko pingen alles moesten regelen. Be halve zoete en zure bramen kwa men in de bossen ook nog veel mooie planten voor. Naar de over leveringen willen waren daar de boslelie en kwam zelfs, zij het schaars, hier en daar een wilde or chidee voor. De bijgaande tekening, die een 'beeld geeft van het dorp Oosterland omstreeks 1680, laat zien hoe veelvuldig het houtgewas voorkwam, ook in het dorp. Hoe wel de 17de eeuwse tekenaar wel wat gefantaseerd heeft op deze te kening ,zijn toch de hoofdzaken wel authentiek, en kan zeer goed de bosrijkheid worden waargenomen. De jachtpartij op de voorgrond laat zien dat deze tak van sport reeds vele jaren oud is. De veel vuldige bossen waren uiteraard oorzaak dat hier een waar el do rado voor het wild werd aange troffen en dat het laatste zich ook veelal in grote getale ophield in het bos. vuldig bossen waren uiteraard oor zaak dat heir een waar el .dorado voor het wild werd aangetroffen, en dat het laatste zich ook veelal in grote getale ophield in het bos. O. C. 't Huis, Hof of Slot te Oosterland op het eiland Duivelandomstreeks 16S0 uit het oosten gezienmet het dorp op de achtergrond.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1960 | | pagina 2