Leden van D.E.S. en „Landbouwbelang
vulden vergaderprogramma zelf
Ka Vee Wee
KWATTA
lilO-MEX
STAD EN PROVINCIE
GRATIS
WAT
1EGT
DE
BIL T
Bodemvondsten geven aanwijzingen over het
verdronken Klaaskinderkerke
EEN GESLAAGD EXPERIMENT
Ingezonden mededeling
1959 een gedenkwaardig landbouwjaar
door droogte
De heer H. J. van de Zande, voor
zitter van de Landbouwvereniging
„D.E.S. uit Oosterland, sprak in zijn
openingswoord over 1959 als een
jaar dat nog lang in de herinnering
zal voortleven, wegens de onge
kend lange periode van grote
droogte, die zelfs in andere delen
van ons land leidde tot een ramp,
maar die ook hier schade aan
richtte.
Zo is de teelt van blauwmaan-
zaad en witte bonen volledig mis
lukt en het zjjn dikwijls juist de
kleinere boeren, met geringe finan
ciële weerstand, die witte bonen
telen. Toch achtte hij de misluk
king van de bonenteelt niet alleen
een gevolg van de droogte; de teelt
van gladiolen heeft daaraan zeker
ook schuld. Gladiolen en witte bo
nen zijn twee produkten die zich
niet in eikaars nabijheid verdra
gen. In het vervolg zal dan ook
met deze factor rekening gehouden
moeten worden.
De prijzen van de schokkers, die
in 1959 een zo voornaam deel van
het bouwplan waren, als gevolg
van de goede resultaten in 1958,
stellen teleur. De bietenoogst is
minder dan vorige jaren, de aard
appeloogst was eveneens minder,
terwijl men nog in afwachting
leeft of de prijzen op een redelijk
niveau zullen komen en blijven.
Niettegenstaande het slechte boe-
renjaar ook voor Schouwen-Duive-
land, verheugde het spreker dat dit
eiland goed voor de dag kwam wat
de hulp voor de rampgebieden be
treft (Drenthe, Overijssel, enz.).
Van de f 200.000,die in Zeeland
voor deze hulp beschikbaar kwam,
was f 70.000,(méér dan éénderde)
uit Schouwen-Duiveland. Zij die
hiervoor nog niet hadden geofferd,
wekte hij op dit alsnog te doen.
De garantieprijzen en richtprijzen
werden dit jaar tijdig bekend. Dit
stemt, evenals die richtprijzen zelf,
tot tevredenheid.
Dat Nederland op landbouwge
bied niet meer de laagste kostprijs
Ingezonden mededeling
heeft tegenover de omringende lan
den, stemt tot zorg en voorzichtig
heid, gezien onze kwetsbare ex
portpositie in de agrarische sector.
Spreiding van de inkomstenbe
lasting behoort nog steeds tot de
onvervulde wensen van de land
bouwende bevolking.
Op een gezamenlijk gehouden
vergadering van de landbouw-
verenigingen „D.E.S." te Oos
terland en „Landbouwbelang"
te Bruinisse, hebben de leden
zelf hun visie ten beste ge
geven op verschillende agra
rische vraagstukken. De ver
gadering werd gehouden in
„De Blauwe Keet".
Ditmaal deed men het dus
zonder spreker van elders en
dit „experiment" is uitnemend
gelukt.
Geen wonder ook. Verstevigde
banden bestaan er tussen de
agrariërs van Oosterland en
Bruinisse sinds 1953, als ge
volg van de periode van ge
dwongen samenwoning.
Kredietverlening in de landbouw
De heer P. L. Krepel, voorzitter
van de Landbouwvereniging „Land
bouwbelang" te Bruinisse, die deze
avond de leiding had, sprak over
het hoe en waarom men deze avond
had georganiseerd en gaf vervol
gens het woord aan de heer M. J.
Zeijler te Oosterland, die sprak
over „Kredietverlening in de land
bouw". Spreker somde eerst de ver
schillende vormen van krediet op,
alsmede het verschil in zekerheid,
d.w.z. of men zakelijke zekerheid
(hypotheek) kan stellen of dat men
gebruik maakt van de mogelijkheid
om geld te lenen onder borgstel
ling. Krediet kan voorts langlopend
zijn of kort. In al deze gevallen kan
gebruik worden gemaakt van de
Coöperatieve Boerenleenbank, als
de voor de landbouw aangewezen
financiële instelling.
Hoewel zakelijke zekerheid te
prefereren is boven persoonlijke
zekerheid, is het voor kleine pos
ten voordeliger gebruik te maken
van borgen, omdat dit een goed
kope vorm van lenen is.
Het zgn. blanco krediet, dat als
overbruggingskrediet bedoeld is,
speelt een ondergeschikte rol. Uit
voerig stond spreker stil bij de mo
gelijkheden die geboden worden
door het „Borgstellingsfonds voor
de landbouw". Over deze laatste
instelling kwamen dan ook enkele
vragen los.
Het proefbedrijf
De heer L. bij de Vaate, bedrijfs
leider van het proefbedrijf „De
Scheldemonden" te Bruinisses, was
de inleider van het onderwerp: „Is
een proefbedrijf nog noodzakelijk
in deze tijd?". Spreker ging na in
de historie, hoe zgn. proefvelden
zijn ontstaan. In het begin van de
negentiende eeuw kende men het
zgn. „braak land". Een aantal jaren
werd een perceel grond bebouwd,
maar dan werd het een of meer
jaren niet bebouwd; men liet het
braak liggen om tot rust te laten
komen. Het was onmogelijk er nog
wat op te telen zonder deze rust
periode. In 1816 was het de land
bouwer C. de Wilde uit Sint Maar
tensdijk, die door ruime bemesting
en zorgvuldig wieden dit systeem
wist te doorbreken en die zelfs een
betere opbrengst kreeg dan volgens
de gebruikelijke methode. Zijn
voorbeeld vond echter weinig na
volging en hij stond in zijn om
geving bekend als „de verlichte
landbouwer".
Gezien de grote hoeveelheid ver
werkte stof op deze avond, moeten
wij op deze vergadering nog nader
terug komen.
Ingezonden mededeling
VICTORY *1"^ nn
een lichte sigaar voor'fct.ct.
ZIERIKZEE
CHR. FILMACTIE
„Het lied van Kaprun"
in Verenigingsgebouw
Zaterdagavond brengt de Chr.
Film Actie in het Ned. Herv. vei<-
enigingsgebouw de fraaie in Oos
tenrijk spelende film: „Het lied van
Kaprun" in vertoning. In deze film
wordt een menselijk gegeven ge
plaatst tegen de achtergrond van
de worsteling tussen techniek en
natuur in het Oostenrijkse hoog
gebergte.
BROUWERSHAVEN
Viering zilveren jubileum IJsvereniging
,,'t Weeltje"
Op de bres voor de schaatssport in voor- en tegenspoed
De ijsvereniging ,,'t Weeltje" te
Brouwershaven zal t.gv. haar 30-
jarig bestaan a.s. woensdag 15 no
vember een ledenvergadering be
leggen in hotel Ringelberg, tenein
de dit jubileum met een feestelijk
tintje te herdenken. De heer J. v.
d. Berge uit Haamstede zal enige
mooie sportfilms vertonen.
De ijsvereniging, welke werd op
gericht 16 februari 1929 heeft eigen
lijk dit jaar een dubbel jubileum,
daar de huidige voorzitter, de heer
J. Dekker vanaf de oprichting nog
steeds zitting in het bestuur heeft.
Tijdens de oprichtingsvergadering
werd een bestuur gekozen bestaan
de uit elf personen. Dat er een grote
behoefte aan een ijsbaan te Brou
wershaven bestond, bleek op de
toen gehouden vergadering, waar
zich direkt 175 leden opgaven. Als
baan werd verkregen de Zwarte
Weel aan de Schouwse dijk. Door
middel van afzetten kon het om
liggende weiland onder water ge
zet worden met een pomp. Menig
bestuurslid offerde destijds hieraan
verschillende nachtjes op. Later kon
een watermolen worden aange
schaft, maar toen bleek dat alleen
over zout water kon worden be
schikt In 1935 werd aan het ge
meentebestuur gevraagd om een
gedeelte van het Spui te mogen af
dammen, daar dit gedeelte in ver
gelijking met de Zwarte Weel goed
beschut lag achter het Slingerbos.
Na diverse verzoeken werd dit in
gewilligd. Daar de kas niet toerei
kend was, hebben de bestuursleden
renteloze voorschotten uitgegeven,
om het werk te laten uitvoeren. Nu
had men de beschikking over een
goede baan met zoet water, waar
menig wintertje naar hartelust is
gereden. Het ledental steeg in die
tijd tot 200.
Nieuwe tegenslagen
Tegenslagen werden de ijsvereni
ging echter niet gespaard. In 1944
staken de Duitsers de dam door en
de ijsbaan stond in directe verbin
ding met de zee, via de sluis De
Heide Mij. herstelde de dam in
1945. Het „gemengd" water werd in
1949 uit de Spuiboezem gepompt en
weer beschikte men over een „zoe
te baan". Dit feit zou zich nog eens
herhalen en wel met de ramp in
1953. In samenwerking met het ge
meentebestuur en de Heide Mij.
kon al vroeg met het herstel be
gonnen worden, waarbij de dam te
vens verzwaard, verbreed en ver
hoogd werd.
Dat het huidige bestuur de zaken
stevig aanpakt blijkt wel uit het
feit dat, om ook des avonds te kun
nen rijden vorig jaar een nieuwe
verlichtingsinstallatie met licht
masten werd aangeschaft. Om de
baan in goede conditie te houden
heeft men enige weken geleden
kunnen zien, hoe de bestuursleden
de baan hebben ontdaan van over
tollig riet e d.
Zo kan Brouwershaven met ge
noegen terug zien op de vele acti
viteiten van de ijsvereniging in het
verleden en ook voor de toekomst
de hoogste verwachtingen koeste
ren van het actieve bestuur.
„Een klein krantenbericht mis
schien". In Oostenrijk is de groot
ste elektriciteitscentrale van Euro
pa gereed gekomen
Maar weet u wat dat betekent?
In het Groszglockner-bergmassief
hebben 3000 arbeiders jarenlang in
eenzaamheid gezwoegd. Ingenieur
Peter Dahle is verantwoordelijk
voor hun veiligheid en naarmate
het grote werk vordert nemen de
gevaren tbe.
Onberekenbaar zijn de bergen.
Ir. Dahle weet het.
Het is hem bekend, dat de oude
berggids Hans Tribusser hem zou
kunnen helpen door te waarschu
wen voor lawines, bergstortingen
en granietbreuk.
Maar deze natuurmens gruwt van
het geraas van machines in „zijn"
wereld.
Dan komt de vrouw
Barbara Fuller, eigenaresse van
een groot aantal luxe hotels, leest
in de krant hoe haar jeugdliefde
Peter Dahle een beroemd ingenieur
is geworden. Zij besluit in „zijn"
wereld door te dringen en pacht
eenvoudig de cantine van het Kap-
runwerk. Zij weet ook Tribusser te
dwingen zich in dienst van Peter
Dahle te stellen.
Temidden van de kei-harde ke
rels, die daar hoog in het gebergte
leven, ontstaan nu allerlei conflic
ten.
Barbara verlaat zelfs ln vertwij
feling het werk, nadat de berggids
is omgekomen.
Maar zij keert terug
Ledenvergadering P.v.d.A.
Te Zierikzee werd een ledenver
gadering gehouden van de P.v d.A.,
waarop de aandacht is gevestigd
op de 28 november a.s te houden
conferentie te Middelburg, onder
voorzitterschap van de heer E.
Vermeer. De heer A. H. Vermeulen
bleek zich om gezondheidsredenen
niet meer beschikbaar te stellen
voor het gewestelijk bestuur. De
afdeling stelt als kandidaat de heer
L. van Leeuwen te Brouwershaven.
Drs. M. C. Verburg te Middelburg is
niet meer herkiesbaar voor de Par
tijraad In zijn plaats stelt de afde
ling als kandidaat mr. K. A. Keu-
ning. De gewestelijke jaarvergade
ring zal worden gehouden te Goes,
op 19 december a.s.
Tijdens de vergadering sprak ir.
Elzerman over het onderwez-p:
„Problemen rond het Deltagebied".
Vereniging van Rechtzinnig
Hervormden
Voor de Vereniging van Recht
zinnig Hervormden sprak ds. J. den
Hoed te Tholen over het onder
werp: „Jeugd waarheen?"
ZIERIKZEE
De koolmonoxydevergiftiging
Een slecht of niet functionerende
schuif aan één der kachels is oor
zaak gebleken van de koolmonoxy
devergiftiging, die zich deze week
op de Chr. Nat. school heeft voor
gedaan. De oorzaak is aan het licht
gekomen door een onderzoek inge
steld vanwege de Arbeidsinspectie
Hoewel zulks niet wordt geëist zal
het schoolbestuur de kachels toch
verwijderen en vervangen door
gaskachels. Over de kinderen, die
direkt naar huis werden vervoerd
zijn wij niet geïnformeerd, met uit
zondering van één die opnieuw wat
last had van de opgelopen vergif
tiging. De in het ziekenhuis vertoe
vende kinderen, alsmede de klasse-
onderwijzer de heer van Dongen
mogen zaterdag naar huis.
NOORDGOUWE
De Culturele Vereniging
Zaterdagavond organiseert de
Culturele Vereniging te Noordgou-
we in het gemeentelijk verenigings
gebouw aan het Oosterweegje een
filmavond Vertoond zal worden de
film „Het dorp aan de rivier", naar
de gelijknamige roman van de
schrijver Anton Coolen. De film is
voor ieder toegankelijk.
De dezer dagen te Noordgou-
we gehouden Kloproos-kollekte
1959 t.b.v. het Ned. Oorlogsgraven-
comité heeft opgebracht f 24,08.
Kwatta
Manoeuvre
20 ets reep voor
XO Kwatta-soldaatjes
bij Uw winkelier
i is weer
Kluizenaar
tegen wil en dank
AMSTERDAM, 19-11. Klul-
zenaar tegen wil en dank
was donderdagmiddag de
kantoor employé J. de Boer,
toen de deur van een kleine
kluis in het kantoor van een
groothandel aan de O.Z.-
Voorburgwal te Amsterdam
achter hem in het slot viel.
Groot was de ontsteltenis in
het kantoor, toen bleek dat
op de vraag „Wie opent de
kluis?" geen antwoord kwam
want niemand der aanwezi
gen had een sleutel. Politie
en brandweer werden geal
armeerd en brandwachts
hakten een vuistgroot gat in
de betonnen wand van de
kluis. Daardoor werd de
aanvoer van frisse lucht
verzekerd en contact met de
heremiet gemaakt. Intussen
was een in het Gooi wonen
de bezitter van de sleutel
van de kluis telefonisch op
getrommeld en deze reed in
razend tempo naar Amster
dam. De politie had aan de
grens der gemeente een po
litiewagen in gereedheid ge
houden om de man snel door
de stad te loodsen, doch deze
wagen behoefde niet meer in
actie te komen. Toen de sleu
tel in het slot werd gestoken
slaakten de kuizenaar en het
kantoorpersoneel een zucht
van verlichting.
RENESSE
Toneelvereniging „Op Drift"
De toneelvereniging „Op Drift"
te Renesse is een bloeiende vereni
ging, die jaarlijks drie toneeluit
voeringen in het Dorpshuis te Re-
nesse verzorgt. De eerste uitvoering
zal dit seizoen op zaterdag 28 no
vember a.s. plaats vinden. Er wordt
dan het zeer mooie toneelstuk
.Moeders en zonen" van Hanno van
Wagenvoorde gespeeld, dat van de
spelers een grote toewijding vraagt.
Voor dit toneelstuk is het nodig
dat de coulissen op een zeer aparte
manier worden opgebouwd. De to
neelvereniging heeft voor dit stuk
een jury-rapport aangevraagd van
het Zeeuwse Landjuweel Er be
staat veel kans dat dit stuk door
de toneelvereniging ook elders op
het eiland zal worden opgevoerd.
Onderhandelingen met Brouwers
haven en Ouwerkerk zijn hierover
gaande. Wellicht bestaat de moge-
lijkheid eveneens dat er een opvoe
ring gegeven wordt in januari 1960
voor de Bond van Plattelandsvrou
wen. Het tweede stuk van „Op
Drift" zal met de Strao worden op
gevoerd, terwijl het derde en laat
ste stuk van het seizoen met Ko
ninginnedag op de planken gaat.
BROUWERSHAVEN
Afdeling Plattelandsvrouwen
bond
Mej. L. v. d. Leeden te Goes ver
toonde op de vergadering van de
afdeling der Plattelandsvrouwen
bond enkele films, nl. over Konink
lijk bezoek aan de West en het
Prinsessebezoek aan Suriname.
De vergadering stond o.l.v. de
vice-presidente, mevr. Versteeg, die
mededeelde dat op 25 november een
vervolgcursus koken begint in de
o.l.-school. De kerstavond wordt ge
vierd op 17 december, verzorgd door
mej. Dinja de Wolff te Rotterdam,
voordrachtskunstenares.
ZONNEMAIRE
De Klaprooscollecte, gehouden
in deze gemeente, heeft f 27,28 op
gebracht.
NIEUWERKERK
Mees Toxopeus
voor Culturele Vereniging
Op donderdag 26 november a.s.
zal des avonds half acht ln „Ons
Dorpshuis" alhier de tweede cultu
rele avond in dit seizoen worden
gehouden. Als spreker zal die
avond optreden de heer Mees Toxo
peus, oud-schipper van de Ned.
Reddingsmaatschappij, uit Schier
monnikoog, met als onderwerp
„Het reddingswezen langs de kust"
Het gesprokene zal toegelicht wor
den met een 60-tal dia's. Het belooft
een hoogst Interessante lezing te
worden, waarvoor zeker veel be
langstelling zal zijn.
Ingezonden mededeling
Transparante klcurlak
van Ccta-Bever
Verwachting tot zaterdagavond:
ZACHT
Zacht weer met veranderlijke be
wolking en weinig of geen regen;
matige, af en toe vrij krachtige
wind tussen zuidoost en zuid.
21 nov. Zon op 8.08, onder 16.42.
Maan op 22.12, onder 12.25.
22 nov. Zon op 8.10, onder 16.41.
Maan op 23.18, onder 12.55.
23 nov. Zon op 8.12, onder 16.40.
Maan op onder 13.23.
Laatste kwartier: 23 nov. te 14.03.
Hoogwaterstanden
ZIERIKZEE:
21 nov. 6.18 v.m. 18.37 n.m.
22 nov. 6.52 v.m. 19.21 n.m.
23 nov. 7.37 v.m. 20.15 n.m.
BROUWERSHAVEN
21 nov. 6.03 v.m. 18.15 n.m.
22 nov. 6.41 v.m. 10.01 n.m.
23 nov. 7.30 v.m. 19.57 n.m.
Doodtij: 25 nov.
Doodtij: 25 nov.
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 20-11. Een oceaansto
ring, die gisteren ten westen van
Portugal was gelegen, trok sterk
uitdiepend over Ierland naar het
zeegebied ten westen van Schot
land. Een afzonderlijk lage drukge-
bied bleef voor de kust van Portu
gal achter. Daarmede samenhan
gend handhaafde zich boven Frank
rijk en onze streken een zuidelijke
luchtstroming waarmede zachte
lucht steeds verder naar het noor
den doordringt. Tot midden Zwe
den en de Pools-Russlsche grens is
de vorst nu verdwenen. De regen-
gebieden van de oceaandepressies
verplaatsten zich de afgelopen 24
uur maar weinig verder naar het
oosten. Verwacht wordt dat een
nieuwe storing van de kust van
Portugal zich in noordelijke rich
ting zal verplaatsen. Deze storing
zal de bewolking weer doen toene-
men met later mogelijk enige re
gen. Ds aanvoer van zachte lucht
duurt voort.
Kerstmis
I
zonder kalkoen
Het ziet er -naar uit dat de
Britten dit jaar Kerstmis
zonder kalkoen zullen moe
ten vieren. In Engeland
heerst vogelpest, die een
grote slachting onder de
hoenders heeft aangericht.
Er zijn al ruim lVt miljoen
kippen, kalkoenen en een
den bezweken en in de loop
van deze week heeft men 42
nieuwe haarden van deze
ziekte ontdekt.
Volgens een publikatie van het
Amerikaanse ministerie van handel
bewoog de wereldproduktie van
staal zich in de eerste 9 maanden
van het lopende jaar op een jaar
niveau van 317 miljoen ton, verge
leken met 346 miljoen ton in de
eerste helft van 1959. De daling
was volgens het departement een
gevolg van de staking in de Ame
rikaanse staalindustrie.
OP ZOEK NAAR HET „EERTIJDS"
Historische en anthropologlsche
studiemogelijkheden
ZIERIKZEE, 19-11. Enkele des-
kundigen - vertegenwoordigers van
de Rijksdienst voor Oudheidkundig
Bodemonderzoek, de correspondent
van deze dienst te Renesse: de heer
J. M. de Nooijer en do heer P. van
Beveren« archivaris van Zierikzee,
hebben vanmiddag ten stadhuize
enkele mededelingen verstrekt over
en bodemvondsten (scherven) ge
toond van het oude Klaaskinder-
kerk, dat eenmaal door de vloed
verslonden, niet meer in de rtf van
Schouwse gemeenten voorkomt,
In de bekende kroniek „Zeeland
in de tegenwoordige staat", wordt
gesproken van Clauskinderen, „een
polder en parochie, gelegen heb
bende bij de Zuidduine van Schou
we voor Burg-Ambagt, die op den
14 van Wintermaand, in 't jaar 1511
geheel door de zee verslonden, en
nooit weder bedijkt is".
En dan verder: „Eertijds heeft
hier ook een dorp en kerk geweest,
omtrent een kwartier uurs ten
Noorden van Loopers-Kapelle, niet
ver van het begin van de Gleeweg,
uitlopende tegen de Langendijk;
doch die belden zijn lang teniet.
Het kerkhof alleen „is" nog in
weezen".
Afgegraven vluchtberg
De mysteries rond het „eertijds"
heeft de R.O.B. in sterke mate ge
ïnteresseerd en een kans tot ont
sluiering kwam door de herverka
veling van het betrokken gebied,
waarbij de bakende vluchthil moest
komen te verdwijnen, Recentelijk
heeft men bij de afgraving bodem
vondsten gedaan, in de vorm van
scherven, terwijl ook skeletten zijn
bloot gekomen, die nog in een rede
lijke staat van gaafheid verkeerden.
Deze vondsten hanterend willen de
deskundigen meer zekerheid krij
gen over de ouderdom van Klaas
kinderkerke en de uit de historie-
boeken bekende - zij het schaarse
- gegevens testen aan de werkelijk
heid, die men op grond van de bo
demvondsten meent te kunnen
vaststellen.
In dit verband zijn vooral de
skeletten van belang, omdat zij ant
woord kunnen geven op de vraag
van waar de oorspronkelijke bewo
ners van Klaaskinderkerke stam
men. De bekende anthropoloog dr.
J. Huizinga te Leiden zal zich in
het bijzonder met deze vraag bezig
houden.
Kerk en toren
Van het in de 16e eeuw over
spoelde Klaaskinderkerke zijn res
ten blootgelegd in de vorm van
fundamenten van de kerk, terwijl
men hoopt ook het torenfundament,
of wat daar verder van over is, aan
het daglicht te kunnen brengen.
Ten stadhuize werden tekeningen
getoond, verbeeldend een doorsnede
van do vlietberg, die in het ramp
jaar 1953 sterk door het zeewater
werd aangetast. Als gevolg hiervan
kwamen resten te voorschijn, die
een diepgaand onderzoek wettig
den, hetgeen nadien heeft plaats
gevonden en thans nog gaande is.
Verwacht mag worden dat de R.O.
B. t.z.t. een wetenschappelijk ver
antwoorde inventarisatielijst en een
essay over de interessante bodem
vondsten in Schouwen zal publi
ceren.
