Chroesjtsjef zal vrijdag in V.N.-
vergadering ontwapeningsvoorstel doen
Ingebruikstelling van keersluis betekent
einde van vloedplankentijdperk
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
RUSSISCH BEZOEK AAN DE V.S.
Prinses Beatrix werkt
druk programma af
De pers over
Chroesjtsjefs bezoek
aan de V.S.
OPENHARTIGE BESPREKINGEN TUSSEN
CHROESJTSJEF EN EISENHOWER
Prins Bernliard
in Istanbul
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1959
No. 18634 116e jaargang
ZHmnwNlEUWSBOI)
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 4,15, per week
32 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs
15 ct. per mm. - Succesjes (max. 15 mm.) 11,- per stuk.
m
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jennewekken 11, Ziorikzee, Postbus na. 1, tel. 01110-2255
na 18.00 uur tel. 01110-2118, Girorekening nr. 137677 -
Uitgave: N.V. Drukkerij v./h. Lakenman Ochtman,
Zierikzee. Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938
ZIERIKZEE BELEEFDE HISTORISCH MOMENT
Minister drs Korthals tekende water als vriend en vijand
ZIERIKZEE, 16-9. Met het opendraaien van de beide scctordeuren -
het pikante technische type dat te Zierikzee werd toegepast - heeft de
minister van Verkeer en Waterstaat, drs. II. A. Korthals, hedenmiddag -
in tegenwoordigheid van de waarnemend commissaris der koningin in de
provincie Zeeland, de heer C. Philipse, talrijke autoriteiten van Rijks-
en Provinciale Waterstaat, het gemeentebestuur van Zierikzee en ver
schillende oud-raadsleden, de in het havcnkanaal nieuw gebouwde keer
sluis officieel in gebruik gesteld. Huiswaarts kerende vissersschepen
waren de eerste vaartuigen die na dit plechtig moment door de sluiskom
voeren, gevolgd door - maar dan van de andere richting - het vrolijk
gepavoiseerdc vrachtschip „Schouwen" en een tweetal mijnenvegers
van de Kon. Marine, Hr. Ms. P 805 en P 808.
„Het nieuwe waterbouwkundig werk in het havenkanaal spreekt
enerzijds van de strijd die de stad moest en moet voeren om vrij te
blijven van het water en anderzijds van het pogen zo dicht mogelijk
bij het water te blijven, om er van te kunnen bestaan", aldus sprak
minister Korthals in zijn toespraak, die hij aan de de-sluisdeuren-ope
nende-druk op de knop vooraf liet gaan, staande op het platform van
het westelijk sluishoofd.
Op deze gedachte borduurde de
bewindsman verder en wilde met
betrekking tot het water voor Zie
rikzee spreken van „vriend en vij
and". Na verzanding van de Gou
we moest het nieuwe havenkanaal
worden gegraven, maar ook dit
water moest worden bedijkt om
veiligheid te verkrijgen. Voor die
tijd moet het graven van het ka
naal een respektabel werk zijn
geweest. Komende tot de recente
re ramptijd van 1953 herinnerde
spr. aan de tweeëerlei actie die
hieruit voortvloeide t.w. de hulp
verlening voor het rampherstel en
de Deltawet.
Hulp van rijkswege is daar
bij nodig, maar belangrijk is
dat de hulp niet lijdelijk wordt
ondergaan, maar juist een aan
sporing vormt voor zelfwerk
zaamheid. Behalve deze sluis
is in Zeeland hiervan een
voorbeeld de concentratie van
polders en waterschappen,
waarvan de gunstige gevolgen
in de praktijk reeds merkbaar
worden.
Water op een afstand
Zierikzee werd weliswaar ge
teisterd door de ramp, maar de
geest van de koopman bleef vaar
dig over de stad en zo is er ook
grond voor hoop op de toekomst.
Juist omdat in de ramptijd de zee
zich vijand toonde, is het begrij
pelijk dat de stad het water op
een afstand van de poorten houden
wilde en het rijk stemde in met de
plannen ter zake, die sluisbouw
inhielden. Grondig is daarna over
wogen van welke aard het kunst
werk zou moeten zijn Uiteindelijk
is het fraaie en solide kunstwerk,
dat thans in gebruik is geno
men, het resultaat. Het is hier
mede gelukt een zwakke plaats in
de wering weg te nemen en de
bevolking kan zich veilig voelen.
De bewindsman wenste het ingeni
eursgebouw Bos Witteveen van
harte geluk met deze sluis, alsme
de de aannemer Volker Beton. De
bouw geschiedde in prettig over
leg met de Rijksautoriteiten.
Historische terugblik
Voor de opening van de sluis
Boven: president Eisenhower helpt zijn gast, premier Chroesjtsjef, in
de helicopter bij het Witte Huis, waarmede de Russische staatsman een
rondvlucht boven Washington heeft gemaakt.
Onder: mevrouw Eisenhower in informeel gesprek met mevrouw
Chroesjtsjef. In tegenstelling tot haar echtgenoot spreekt mevrouw
Chroesjtsjef wel Engels.
Hoorbare zucht
ZIERIKZEE, woensdag. „De
burgerij slaakt een zucht van
verlichting, nu de sluis of
ficieel in gebruik wordt ge
steld en het vloedplanken-
stelsel kan worden afge
dankt". Zo sprak burge
meester mr. F. Th. Dijck-
meester vanmiddag bij de
ingebruikneming van de
keersluis in de haven. Het
grappige was dat hij die
zucht kon laten horen ook.
Er viel na zijn woorden even
een stilte en toen was er een
luide zucht hoorbaar. Het
leek net echt, maar het was
een technische zucht. Voor
dat immers de sluis kan
worden opengedraaid, moet
eerst de lucht ontsnappen
uit de „band" onderin de
sluis. „Band" moet men ver
talen met strips van op
blaasbaar rubber, aange
bracht om de afsluiting zo
goed mogelijk te maken. Het
accoustisch gedeelte van dit
technisch snufje was bruik
baar voor de situatie.
sprak burgemeester mr. Dijckmees-
ter een inleidend woord, waarin hij
de verschillende autoriteiten ver
welkomde en uiting gaf aan de
vreugde van het gemeentebestuuivj-verband
dat de minister het belang van de
sluis met zijn aanwezigheid heeft
willen onderstrepen. Jegens de heer
Philipse sprak de burgemeester zijn
erkentelijkheid uit voor de van de
zijde van het provinciaal bestuur
ondervonden medewerking eri hij
gewaagde van de belangstelling van
de Commissaris der Koningin Jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot voor de
Zierikzeese sluis. „Jarenlang is het
havenkanaal een zwakke plaats in
de wering van Schouwen-Duive-
land geweest", zo vervolgde spr.,
die ook zijnerzijds wees op het ha
venkanaal als belangrijke levens
ader voor Zierikzee. Het kanaal
werd 3% eeuw geleden gegraven
en de aanleg geschiedde in een tijd
van neergang. Vooral het Spaans
beleg had de economische krachten
van de stad weggezogen. Op het
laatst van de 16e e'euw kwam het
kanaal gereed en 't eerste schip, dat
er doorheen voer had de Gecom
mitteerde Raden aan boord op weg
naar Middelburg De burgemeester
herinnerd* er aan dat de Dam - in
het hartje van Zierikzee - feitelijk
ter stede de eerste waterkering was.
In de eerste tijd kwam het zeker
niet voor dat het havenplateau bij
hoge vlo*den onderliep, maar al
meer ontstond de noodzaak tot ver
hoging der havendijken en in 1808
stroomde via de haven het water
de stad binnen.
Sinds die tijd - anderhalve eeuw
geleden dus - „zat Zierikzee met
zijn vloedplanken opgescheept", zo
vervolgde de burgemeester, die
verder repte van een sluisplan te
gen het eind van de 19e eeuw, dat
realiseerbaar zou zijn geweest voor
f 200.000.
De nieuwe ramp vestigde echter
opnieuw de klemmende aandacht
op de gevaarlijke situatie. De di
recteur van de Centrale Dienst
„Noord-Zeeland" de heer A J. Ar-
gelo, stelde een struktuurplan op
en daarin werd een plan voor een
keersluis ontvouwd.
Moeilijke beslissing
De uiteindelijke beslissing was
moeilijk, aldus de burgemeester,
omdat de zaak inderdaad twee
kanten had, nl. enerzijds het ge
vaar-element van het havenkanaal,
anderzijds het feit dat het water
levensader is voor Zierikzee. De
ramp echter tekende het levensge
vaarlijk karakter van het water bij
Zierikzee en de huidige oplossing
biedt perspektief voor de verdere
toekomst van Zierikzee. De burge
meester prees het bekwame sluis-
ontwerp van het ingenieursbureau
Bos Witteveen en de uitvoering
door Volker-Beton Met de mensen
van Volker Beton is op zeer pret
tige wijze samengewerkt. Zij deden
hier hun werk met animo en in de
juiste atmosfeer. Van de lange lijst
van aannemers noemde spr. nog
Werkspoor, die voor het mechani
sche deel van de sluis zorg droeg.
„Wij zijn van de misère af", zo be
sloot de hoogste magistraat der
stad, „en Zierikzee slaakt een zucht
van verlichting".
Goede beurt voor marine
De Kon. Marine maakte direct
na de opening van de sluis een bij
zonder goede beurt. De marine
schepen waren eerst opgehouden
doordat de sluis werd gesloten, in
met de plechtige inge
bruikstelling. De commandanten
der mijnenvegers koesterden echter
kennelijk geen rancune. Op de
brug stonden de officieren stram
aangetreden en salueerden toen zij
de sluis passeerden. Benedendeks
stond de bemanning in de houding
tijdens de doorvaart.
Vermelden wij van het gebeuren
be de sluis nog de overhandiging
van het boekwerk „Gekwelde
Grond" aan de minister door bur
gemeester mr. Dijckmeester.
In het stadhuis
Na afloop verzamelden allen
zich in de Schutterszaal van het
stadhuis, waar nog het woord ge
voerd werd door de waarnemend
Comissaris der Koningin de heer
C. Philipse en de dijkgraaf van de
polder „Schouwen-Duiveland" de
heer A. M Geluk, op wiens toe
spraak wij nog nader terugkomen.
De heer F. H. Volker van Volker
Beton bood het gemeentebestuur
een fraai schilderij aan, dat de
bouw van de sluis en de verbon
denheid van sluis en stad in beeld
brengt. Het kunstwerk - dat een
plaatsje in het stadhuis zal krijgen
- is vervaardigd door de kunst
schilder M. Schipper te Hooger-
heide. Tot slot sprak de heer G. S.
Bos van het ingenieursbureau Bos
Witteveen.
NEW YORK, 17-9. Prinses Bea-
trix vertrekt vandaag (donderdag)
uit New York voor een reis van
vier dagen door het dal van de
Hudson. De prinses zal uitstappen
in plaatsen als Newburgh en New
Paltz waar mensen wonen die af
stammen van de eerste Nederlandse
kolonisten in het gebied van de
Hudson.
De prinses is voorts van plan
mevrouw Roosevelt, de weduwe
van wijlen president Franklin Roo
sevelt, op haar landgoed van Hy
de Park en de gouverneur van New
York, Rockefeller, te Albany te
ontmoeten. Zij zal tijdens de reis
nog een twintigtal programmapun
ten afwerken die deels officieel,
deels niet officieel zijn.
Het overvolle programma van
woensdag onder meer een bezoek
van drie uur aan de Verenigde Na
ties, weerhield haar er niet van
vroeg op te staan om gauw te kun
nen vertrekken.
De prinses is woensdag de ere
gast geweest op een te harer ere
gegeven diner van de universiteit
van Columbia In de middaguren
heeft de prinses de tijd gevonden
deel te nemen aan een receptie die
was georganiseerd door vier Neder
lands-Amerikaanse verenigingen.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
De vrouw, die verveeld wordt,
is gevaarlijker, dan de vrouw,
die zich verveelt.
NEW YORK, 17-9. Hot Amcti-
kaanse blad „New York Times"
schrijft dat het interessantste deel
van Chroesjtsjefs verklaring zijn
nadruk op de dringende noodzaak
van ontwapening is. De Russische
premier heeft - aldus het blad -
een nieuw Russisch voorstel aange
kondigd dat bij de Verenigde Na
ties zal worden ingediend. Het blad
wijst erop dat het grote struikel
blok op het gebied van de be
wapening een doeltreffende inspec
tie is.
De „Daily News" is van oordeel
dat de koele ontvangst van Chroesj
tsjef in Washington precies de juiste
manier van ontvangst was. Hij is -
zo schrijft het blad - de belang
rijkste vijand van de Amerikanen
en het is goed dat het volk van
Washington hem getoond heeft dat
zij hem kennen.
Besprekingen waren van inleidende aard
WASHINGTON, 15-9. De Rus
sische leider Chroesjtsjef is van
daag koel en gereserveerd - maar
niet openlijk vijandig - in de Ver.
Staten verwelkomd. De eerste be
groeting vond plaats door president
Eisenhower. Het publiek hield zich
correct, maar van enig enthousias
me kon uiteraard geen sprake zijn.
Precies te 17.21 uur Nederlandse
tijd, bijna een uur te laat door een
sterke tegenwind onderweg, was
het reusachtige straalpassagiers-
vliegtuig, waarin Chroesjtsjef met
zijn gezelschap de reis had ge
maakt, geland op de ba sis An
drews van de Amerikaanse lucht
macht, bijna 25 km. ten zuiden van
Washington.
Reeds de eerste dag vonden be
sprekingen plaats tussen de beide
regeringsleiders.
De besprekingen van dinsdag
tussen Chroesjtsjef en Eisenhower
zijn, naar officieel is gezegd, in een
„vriendschappelijke en openhartige
sfeer" gehouden. Chroesjtsjef zei
aan het diner in het Witte Huis dat
ze „bemoedigend" waren geweest.
Er was een goed begin gemaakt en
men kon slechts hopen, dat het
eindresultaat zelfs nog beter zou
zijn.
Deze samenspraak van Chroesjt
sjef en Eisenhower is de eerste
sinds de topconferentie van 1955 te
Genève.
Russen leefden mee
LONDEN, 15-9. De Russische ra-
Vraag over Hongarije op bijeenkomst persclub
WASHINGTON, 16-9. Het voor
naamste punt in de rede die pre
mier Chroesjtsjef woensdag in de
persclub van Washington heeft ge
houden, is zjjn aankondiging, dat
hjj vrijdag in zjjn toespraak tot de
algemene vergadering der V.N.
een voorstel op het gebied der
ontwapening zal doen, zo menen
diplomatieke waarnemers in de
Amerikaanse hoofdstad.
Algemeen verwacht men dat de
Sowj et-leider een „vredesrede" zal
houden, waarbij ongetwijfeld ook
de ontwapeningskwestie aan de
orde zal komen. Bijna anderhalf
uur was Chroesjtsjef op het tele
visiescherm te zien, toen hij zijn
rede in de persclub uitsprak en
daama vragen beantwoordde. De
kijkers konden zich ervan over
tuigen, dat de Rus niet ten on
rechte een spontaan reagerend man
genoemd wordt. Naar gelang van
de aard van de vragen kon men
duidelijk ergernis, woede of ge
moedelijkheid van zijn gezicht af
lezen. Ook door brede armbewe
gingen zette hij zijn woorden
kracht bij.
„Genoeg van ons zelf"
Hij zei ook, niet naar de V.S. te
zijn gekomen „met een lange arm
om dingen uit uw zak te halen".
„Wij hebben genoeg van onszelf.
Ik zal niet bedelen, opdat mensen
een geldstuk in mijn hoed gooien.
Wij zijn trots op onze staat en op
onze prestaties".
In antwoord op de vraag of het
geheel een toevallige samenloop
van omstandigheden was dat de
Russen vlak voor zijn aankomst in
Washington een raket op de maan
deden belanden, verklaarde de
premier, dat het „eenvoudig een
prettige samenloop was".
Toen hem gevraagd werd, hoe
hij de Russische militaire inter
ventie in 1956 kon rechtvaardigen,
merkte Chroesjtsjef wrevelig op,
dat als de conversatie in die rich
ting werd gestuurd, hij ook wel
een paar oude koeien uit de sloot
kon halen. Overigens was hij van
oordeel dat hij vorig jaar bij een
bezoek aan Hongarije een volle
dige uitleg had gegeven. „Ik kan
u verzekeren dat ons een zeer
warm en enthousiast welkom van
het Hongaarse volle ten deel viel.
Wij hebben voor lange tijd alle
kwesties afgedaan die moeilijkhe
den tussen het Hongaarse volk en
onszelf zouden kunnen veroorza
ken", aldus de Sowj et-leider.
De 62 peronistische en de 19
communistische vakbonden in Ar
gentinië hebben besloten, volgende
week donderdag het werk voor 48
uur neer te leggen. Dit besluit
werd genomen, nadat de regering
een reeks eisen van de hand had
gewezen.
dioluisteraars hebben herhaaldelijk
„rechtstreekse" uitzendingen van
de aankomst van Chroesjtsjef in
Amerika kunnen horen, bijv. de
toespraak van de Russische pre
mier op h'et vliegveld en de Rus
sische vertaling van de rede van
Eisenhower.
Radio-Moskou zei dat „miljoenen
Russen bij hun radio-toestellen
wachtten op het nieuws van de
aankomst". Voorts waren de eerste
zeven minuten van de laatste
nieuwsuitzending van dinsdag daar
aan gewijd.
Geen storing
WASHINGTON, 15-9. De
Sowjet-Unie heeft dinsdag
kort na 4 uur het storen van
„De stem van Amerika" ge
staakt, voor het eerst sinds
tien jaar. Dit is meegedeeld
door de directeur van het
Amerikaanse bureau van
voorlichting, George Allen,
Om die tijd begon het eerste
programma van de dag in
het Russisch.
ISTANBUL, 16-9. Prins Bern-
hard is woensdagavond in Istanbul
aangekomen in verband met de
Bilderberg-conferentie en het in
ternationale concours hippique die
dezer dagen in Turkije zullen wor
den gehouden.
De conferentie die een geheel be
sloten karakter draagt, vindt plaats
in een hotel aan de Zee van Mar
mora. De gespreksthema's zijn de
wijzigingen in de strategie door de
recente ontdekkingen op ballistisch
gebied, de economische ontwikke
ling in verband niet de onderont
wikkelde landen en de ontwikke
lingen in Afrika ten zuiden van de
Sahara en hun invloed op de wes
telijke wereld. De conferentie duurt
van 18 tot 21 september.
De NAVO
en astinabestrijding
's-GRAVENHAGE, 16-9. De At-
lantischve commissie heeft een bij
zondere krant uitgegeven die met
een oplage van twee miljoen in ge
heel Nederland huis aan huis zal
worden verspreid. De commissie
hoopt daarmede een tweeledig doel
te bereiken, namelijk dat het werk
van de Navo een grotere bekend
heid krijgt en dat de stichting ast-
ma-bestrijding geld zal verkrijgen
om haar werk beter te kunnen
voortzetten. In de krant is namelijk
een prijsvraag opgenomen welks
baten geheel ten goede komen aan
de stichting.
