De Vleermuis
In de 19e eeuw droogden oude bronnen
van bestaan langzaam uit
Band „The Original Ryïhm Seven"
opgeheven
ONTHULLENDE STUDIE OVER RUSUND'S
GROEIENDE ECONOMISCHE KRACHT
Perssstemmen over
Eisenhower's bezoek
UIT DE HISTORIE DER STAD
Stadsbeeld onderging belangrijke veranderingen
(Slot)
Wel zeer jammer is het voor on
ze stad geweest, dat d?ze met de
beste verwachtingen op touw ge
zette onderneming (de „Nieuwe
Visserij") niet geslaagd is en in
1836, toen het laatst overgebleven
schip op de kust van IJsland ver
ging, met groot verlies te niet ging,
zodat van de twee ton, die er aan
ten koste is gelegd, bij de likwida-
tie maar weinige procenten kon
den worden uitbetaald. Een twe?de
poging in 1838 ondernomen en nu
gericht op koopvaart en scheeps
bouw, gaf aan vele handen werk
en deed menig hier gebouwd schip
naar Oost-Indië zeilen. Toch is op
den duur ook aan deze onderne
ming geen voorspoed ten deel ge
vallen en werd in 1874 het laatste
hier gebouwde en van deze haven
uitgerede koopvaardijschip ver
kocht. Ook een in 1838 opgerichte
calicotweverij, die tijdelijk, veel
produceerde, moest in 1868 opgehe
ven worden en zelfs de in deze
streken overoude mee-nering en de
misschien duizend jaar oud zijnde
zoutnering, verdwenen met de bui
ten werking stelling van meesto-
ven en zoutketen.
Schrale resultaten
Vele voor en na in het werk ge
stelde pogingen om nijverheid en
visserij te bevorderen, faalden of
gaven slechts schrale resultaten.
Een en ander moet wel voor een
goed de?l worden toegeschreven
aan de enigszins afgesloten ligging
van stad en land, waardoor ver
voer en afzet van produkten naar
de centra van handel en verbruik
met meer kosten en tijd gepaard
gingen, dan bevorderlijk was voor
een succesvolle mededinging. Mid
delen van verkeer met andere de-
les des lands waren tot 1847 beurt
schepen. In dat jaar echter werd
een stoombootdienst met Rotter
dam en in 1865 met Middelburg ge
opend, later gevolgd door interne
verbindingen en diensten met
Noord-Brabant, Zuid-Holland en
midden-Zeeland. De telegrafische
contacten met andere plaatsen da
teren van 1860.
De loop der bevolking
In onmiddellijk verband met de
welvaart staat uiteraard cLe loop
der bevolking. Even na de Franse
tijd telde men hier ongeveer 6300
inwoners. Gedurende de 19e eeuw
was in 1870 het zielental met 8115
het hoogst. Nadien werd dit cijfer,
niet meer bereikt.
In de loop van de 19e eeuw on
derging het uiterlijk voorkomen
van de stad vrij veel verandering.
De wallen werden in 1829 en en
kele volgende jaren geslecht en
herschapen in „wandelingen". De
West- en Zuidwellepoorten werden
in 1824 afgebroken en de Hoofd
poort in 1869 gesloopt. De statige
grote Sint Lievens-Monsterkerk
brandde af in 1832 en werd afge
broken al zou herstel zeer wel mo
gelijk zijn geweest. De huidige
Grote Kerk dateert van 1848 De
Oude Haven werd in 1871 en later
nog in 1891 voor een groot deel ge
dempt. De Rijks H.B.S. - thans ly
ceum - dateert van 1869. De eeuw
enoude Latijnse school werd opge
heven in 1880. De heer de Vos -
aan wiens geschriften de reeks his
torische artikelen zijn ontleend -
besloot met het uitspreken van de
hoop, dat d? schetsen bij inwoners
en bezoekers der stad sympathie
zullen wekken voor de plaats., die
gedurende een eeuwenlang bestaan
misschien meer dan enig andere in
ons vaderland, de wisseling heeft
gekend: „van gejuich en geklag,
van verheffing en lijden".
In 1970 gelijk met Amerika
WASHINGTON, 29-8. Volgens
een studie, uitgewerkt door de
maatschappij voor economische
en industriële research ten be
hoeve van de Amerikaanse se
naatscommissie voor de buiten
landse betrekkingen, is het bruto
nationaal produkt in de afgelopen
tien jaar in de Sowjet-Unie, west-
Europa en Japan sneller gegroeid
dan in de Verenigde Staten.
In de Sowjet-Unie is de groei van
het nationaal produkt bijna twee
maal zo groot als in de Verenigde
Staten, waar de groei in de afge
lopen tien jaar vier procent per
jaar heeft hedragen.
SPEURTOCHT IN DE NATUUR
een vliegend zoogdier
Verhuist elke veertien dagen
De meesten van ons kennen de
vleermuis slechts van horen zeggen
en in het gunstige geval hebben ze
deze merkwaardige dieren in de
schemering wel eens bij hun jacht
op insekten zien fladderen. Maar
echt van nabij kennen weinigen de
vleermuis en dat is jammer.
De betrekkelijke onbekendheid
van de mensen met dit eigenaardige
dier heeft het een slechte faam ge
geven, want onbekend maakt dik
wijls onbemind. „Vies" noemen ve
len dit zoogdier en niets is minder
waar. Anderen vinden het „een
griezel" en zijn er bang voor.
„Ze vliegen in je haar" meent de
een; „ze zuigen bloed bij mens en
dier" zegt een ander. Allemaal fa
beltjes, ons onschuldig vleermuisje
doet dit alles niet en is alleen maar
een rustig, schuw en nuttig dier,
dat eerder onze bescherming ver
dient dan onze afschuw en meedo
genloosheid, want h'elaas worden
maar al te veel vleermuizen door
de mens in zijn onwetendheid dood
geslagen.
Geen vogel, geen muis
De vleermuis is geen vogel en
geen muis, al zou men dat door zijn
gefladder en zijn naam verwach
ten. Het is een zogenaamd hand-
vleugelig zoogdier. De handen van
het dier, waar tussen de vingers
als het ware een vlies zit, doen
dienst als vleugels en als zoogdier
brengt het levende jongen voort,
die bij de moeder zogen.
Het diertje is zoals de zoogdieren
zacht, behaard en de vleugels zijn
opvouwbaar. Aan de achterpoten
draagt het langs kromme nagels,
die het de eigenaar mogelijk maken
zich ergens aan vast te grijpen en
dan hangt hij met de kop omlaag
en met ingevouwen vleugels om te
rusten of te slapen
In de schemering, wanneer er
veel insekten zijn, komt hij tevoor
schijn en gaat op jacht, want het
diertje eet alleen insekten. Al lijkt
zijn fladderen dikwijls onbeholpen,
het is dat niet, want met grote
snelheid en buitengewone wend
baarheid weet de vleermuis de
eveneens vlugge muskieten te ver
schalken.
Winterslaap met verhuizingen
De vleermuis heeft een lichaams
temperatuur, die ligt tussen de 35
en 40 graden Celsius. Wanneer het
dier slaapt, wordt zijn temperatuur
anders en past zich aan aan die van
de omgeving, kan zelfs zeer laag
worden, tot een minimum van 0
gr. C. Het voordesl hiervan is, dat
het lichaam dan weinig voedsel no
dig heeft en daardoor in staat is
een winterslaap te houden, wan
neer er in dit seizoen geen insekten
zijn om te eten.
Toch slaapt de vleermuis niet de
hele winter door. Hij wordt nu en
dan wakker, ontdooit even en gaat
verhuizen. Hij zoekt een andere
plek om daar verder t'e slapen Dat
gebeurt zo om de veertien dagen.
Ook trekt de vleermuis, want de
dieren die hier bijvoorbeeld over
winteren, zijn 's zomers ergens an
ders. Voor het rusten overdag en
het overwinteren heeft de vleer
muis holle bomen en grotten of
spelonken nodig, waarin hij diep
kan wegkruipen.
In het begin van de zomer, wan
neer dus de winterslaap achter de
rug is en het goede seizoen voor
de vleermuizen weer aanbreekt,
verenigen de wijfjes zich tot groep
jes en nemen hun intrek in grotten
of holle bomen, waar zij hun jon
gen ter wereld brengen. Deze jon
gen zijn zeer hulpeloos en worden
de eerste weken door de moeder
aan de borst meegedragen bij alles
wat zij doet, dus ook tijdens haar
fladdertochten.
Radar beschermt hen
Het dier, dat slechte ogen heeft,
kan in het halfduister zien, doordat
het beschikt over een soort radar.
Het stoot zser hoge piepgeluiden
uit, die door de omgeving worden
weerkaatst en in zijn bijzonder fijn
gehoor worden opgevangen. Daar
worden de uitgezonden en weer
kaatste signalen als het ware in
beeld omgezet en het disr hoort
dus welk obstakels het op zijn weg
ontmoet. Laten we een vleermuis
los in een geheel donkere kamer,
die verticaal en horizontaal be
spannen is met fijne draden, dan
zal hij geen draad raken. Zo feil
loos werkt zijn radar. Daarom be
hoeft u er ook nooit bang voor te
zijn dat het dier u in het haar zal
vliegen, hoe laag het ook over onze
hoofden zal scheren.
De vleermuis kan een respecta
bele leeftijd bereiken, althans voor
zo'n klein diertje. Leeftijden van
twaalf en veertien jaar zijn zeker
geen uitzondering. Hiervoor is ook
wel een verklaring te geven, want
de vleermuis heeft een voordeel
boven vele andere dieren; hij heeft
namelijk vrijwel geen vijanden.
Overdag zitten ze goed weggescho
len en zijn vrijwel onbereikbaar
en 's nachts wanneer ze op jacht
zijn, slapen de meeste andere die
ren.
Dóór het opruimen van vele
schadelijke insëbten behoren ze tot
de nuttige dieren en het is te ho
pen, dat vele mensen spoedig tot
het inzicht mogen komen, dat zij
ten eerste van de vleermuis niets
te duchten hebben en ten tweede,
dat zij dit dier moeten beschermen
inplaats van vervolgen.
Gezien het recente tempo van de
industriële groei zal de industriële
produktie der Sowjet-Unie waar
schijnlijk met 9 procent per jaar
toenemen en in 1970 gelijk zijn aan
het tegenwoordige volume van de
Amerikaanse industi'iële produktie.
De industriële produktie der Sow
jet-Unie zal in 1970 waarschijnlijk
60 procent bedragen van de Ame
rikaanse produktie in dat jaar. De
produktie van industriële uitrustin
gen in de Sowjet-Unie zal in 1970
vermoedelijk echter groter zijn dan
de Amerikaanse.
In de studie wordt gewaarschuwd
dat de Sowjet-Unie haar industriële
kracht mobiliseert om de wereld
over te nemen voor het commu
nisme.
De verjaardag
van prinses Wilhelmina
'HET LOO, 31-8. De 79ste ver
jaardag van Prinses Wilhelmina
ging niet gepaard met enig uiter
lijk vertoon of officiële plechtig
heid. D.2 verjaardag werd alleen
gevierd in de kring van de konink
lijke familie, waartoe Koningin
Juliana, Prins Bernhard en de vier
Prinsessen op Het Loo bij Apel
doorn verbleven.
Nederlandsch
Landhuislioudkundig
congres
's-GRAVENHAGE, 29-8. Het 106e
Nederlandsch landhuishoudkundig
congres zal worden gehouden op
woensdagmiddag 21 en donderdag
22 oktober in „de Harmonie" te
Leeuwarden, Op de eerste dag
houden de heren prof. dr. L. M.
Koyck, hoogleraar aan de econo
mische Hogeschool te Rotterdam
en dr. ir. A. Maris, hoofd van de
afdeling streekonderzoek van het
landbouw-economisoh instituut in
leidingen over het onderwerp: „Is
het voeren van een krachtig agra
risch structuurbeleid verantwoord?"
De congressisten worden daarna
ontvangen door het provinciaal
bestuur. Op de tweede dag spreken
de heren ir. J. Ph. L. Petri, hoofd-
planoloog van de provinciale pla
nologische dienst voor Zeeland en
dr. G. A. Kooy, lector in de socio
logie en sociografie aan de land
bouwhogeschool te Wageningen
over het onderwerp: „De leefbaar
heid van het platteland".
ZIERIKZEE, 1-9. De uit jeugdige
leden bestaande band „The Origi
nal Rythm Seven", die het laatste
jaar op verdienstelijke wijze van
zich liet horen, valt uiteen, in ver
band met het feit dat gelijktijdig
niet minder dan drie leden Zierik-
zee gaan verlaten. Het zijn de he
ren P. Kotoun en M. Doeleman, die
in militairs dienst moeten en de
heer J. Canters, die een betrekking
heeft aanvaard bij de K.L M. Mits
dien moest het besluit vallen „The
Original Rythm Seven" te ontbin
den. De band speelde voor het
laatst op een ontspanningsavond te
Reness'e. Het laatste optreden te
Zisrikzee vond plaats in het kader
van de zomeravondfeesten.
„The Original Rythm Seven"
speelden jazz in oude stijl. Een
prestatie van belang vormde de
aanschaf van de Instrumenten, die
door eigen inspanning eigendom
werden. Ook verder wist de band
- die op het gehele eiland bekend
heid kreeg - zichzelf te bedruipen.
In de loop der jaren werd iedere
week ijverig gestudeerd, zodat de
prestaties langzaam maar zeker
niveau kregen. De resterend? leden
zijn voornemens nog een kwartet
te blijven vormen.
In verband met het uiteenvallen
van de band werd in „Mondragon"
een afscheidsfeestje gehouden.
POLYNESISCHE KRIJGER
BU AMSTERDAMSE BURGEMEESTER
AMSTERDAM, 30-8. De burge
meester van Amsterdam mr. G. v.
Hall keek wel even verrast op toen
hij daar zaterdag in een van de
ontvangkamers van het stadhuis
een Polynesische reus ontwaarde,
die tezamen met mevrouw Anna
Kahanamoku, een vroegere afge
vaardigde van het parlement van
Hawaii aan de hoogste autoriteit
van de hoofdstad van Nederland,
geschenken kw^m aanbieden. Deze
reus, de 23-jarige Hermen Hoku-
lani was gekleed in de rood-gele
oorlogskledij van het oude konink
rijk van Hawaii, dat voor 1898, toen
de Hawaii-eilandengroep bij de
Verenigde Staten kwamen, vele
generaties lang heeft bestaan. Anna
Kahanamoku en haar echtgenoot
maken tezamen met Hokulani een
„good will"-reis door verscheidene
landen van Europa. Daar bestaan
verscheidene redenen voor. Op de
eerste plaats werd Hawaii op 21
augustus als zelfstandige staat (de
vijftigste) in de Verenigde Staten
opgenomen.
Brieven van vertrouwen
De eerste gouverneur William F.
Quinn zond deze delegatie naar
Europa om aan de burgemeesters
van hoofdsteden brieven te over
handigen, waarin hij het vertrou
wen uitsprak dat de betrekkingen
tussen die hoofdsteden en de nieu
we staat in de toekomst van
vriendschappelijke aard zouden
zijn. En de burgemeester van Ho-
noloeloe, een stad van 300.000 in
woners de heer Neal S. Blaisdell
had mevrouw Kahanamokou een
schaal van ohiahout voor mr. van
Hall meegegeven, waaruit evenals
de polynesiërs doen, de burge
meester van Amsterdam zijn
vruchten, meelspijs en vis kan
eten. De tweede reden, waarom
deze Hawaii-delegatie naar Europa
is gekomen, was de nieuwe verbin
ding per straalvliegtuig van Pan
American, welke dezer dagen zal
worden geopend met een Boeiing
707 tussen Honoloeloe en de Cali-
fornische steden. En aangezien Pan
American thans ook de route tus
sen Londen en Los Angeles met de
Boeiing vliegt, zijn de Hawaii-
eilandengroepen in betrekkelijk
weinig uren van Europa te berei
ken. Met trots liet mevrouw Ka
hanamoku de nieuwe vlag van
Hawaii aan burgemeester van Hall
zien, waarop de 50e ster reeds was
aangebracht.
LONDEN, 31-8. De „Daily Ex
press" weet te melden dat Eisen
hower wil dat de westelijke mo
gendheden nogmaals in een ver
klaring te kennen geven dat zij van
plan zijn de NAVO te versterken
en het west-Duitse leger met kern
wapens uit te rusten. Eisenhower
en MacMillan zouden hierover dit
weekeinde uitvoerig gesproken
hebben. Adenauer zou het in dit
opzicht met Eisenhower eens zijn,
maar MacMillan zou nog niet
overtuigd zijn van de wenselijk
heid van een dergelijke verklaring.
Het blad schrijft voorts dat Eisen
hower er de voorkeur aan geeft
om met de Russen alleen in zeer
algemene termen over de ontwa
peningskwestie te spreken. Dit in
tegenstelling tot Mac-Millan die
hierover een uitgewerkt plan heeft.
Volgens de „Daily Express" heb
ben de drie grote westelijke mo
gendheden Moskou al voorgesteld
om een commissie van vertegen
woordigers van tien landen in het
begin van het volgend jaar in Ge-
nève ontwapeningsbesprekingen te
laten beginnen.
ROTTERDAM. De zesjarige gi
raffe Kathe uit diergaarde Blij-
dorp heeft vanmorgen het leven
geschonken aan een dochter, een
girafje van 1.70 m lengte, dat de
naam Wilhelmina ontving. Het is
vermoedelijk de eerste giraffe die
in Nederland geboren werd. Moe
der en kind maken het uitstekend.
SPORT
VOETBAL K.N.V.B.
District Zuid I
Het programma voor zondag 6
september a.s. luidt:
3e klasse D: RCS-Zierikzee;
Steenbergen-RKFC; Zeeland Sport
-Ze?landia; Corn. Boys-Axel.
4e klasse G: Nog geen wedstrij
den vastgesteld.
Afdeling Zeeland
le klasse B: Zierikzee II-Burgh
II (half 3„ scheidsr. J. D. v. d Lin
de); Dreischor I-Renesse II (half 3,
scheidsr. W. J. v. d. Maas); Burgh
I-Brouwershaven I (half 3, schs.r.
C. Steenbakker).
2e klasse C: SVOWK I-Zonne-
maire I (half 3, scheidsr. N. Speel
man); SVOWK Il-Zonnemain? II
(half 1, scheidsr. A. Berrevoets);
Brouwershaven II-Dreischor II
(half 3, scheidsr. T. Simmers).
Zaterdagmiddagcompetitie
5 september
le klasse: MEVO I-Hoek I (4 uur,
scheidsr. P. J. Rieteco); Kapelle I-
Wolfaartsdijk I; Wemeldinge I-
Krabbendijke I; Veere I-Seroos-
kerke I; Spui I-Terneuzense Boys I
,2e klasse C: WIK I-Zeemeeuwen
I (4 uur, scheidsr. Th. Sies); SINO-
TO II-Duiveland I (4 uur( scheidsr.
A. de Looze); Bruse Boys I-MEVO
II (4 uur, scheidsr. J. D. v. d. Linde)
3e klasse C: Brouwershaven III-
SINOTO II (4 uur, scheidsr. H.
Schot); Duiveland II-Bruse Boys II
(4 uur, scheidsr. T. Simmers).
Junioren.
Groep B VIII: WIK B I-Brou
wershaven B I (half 3, scheidsr. Th.
Sies); Brouwershaven B I-MEVO
B I (half 3, scheidsr. H. Schot); Re-
nesse B I-Zierikzee B I (3 uur„
scheidsr. N. Speelman).
Groep B IX: Dreischor B I-SI-
NOTO B I (3 uur, scheidsr. P. C.
W. v. d. Ende); SVOWK B I-Zie
rikzee B III (half 3, scheidsr. J. A.
Klink); Brouwershaven B II-ME-
VO B II (4 uur, scheidsr. A. Berre
voets); Bruse Boys B I-Zierikzee B
II (half 3, scheidsr. J. D. v. d.
Linde).
KORFBAL
BurghS.D.K.B.-twaalftal 2-4
Bij gelegenheid van de opening
van het nieuwe sportpark te Burgh
werd - gelijk gemeld - een korf
balwedstrijd gespeeld tussen Burgh
en een SDKB-twaalftal.
Beide ploegen waren zover dit
mogelijk was op zijn sterkst opge
steld,, alleen Burgh had wat dames
invalsters. Het begin was sensa
tioneel, want het spel was nog
maar 45 seconden oud, toen de SD-
KB een strafworp mocht nemen,
die mevr. v. Popering-Slootmaker
miste. Ook Burgh miste door J.
Hanse een strafworp, waarna ook
Nelleke v. Dienst haar doslkunst in
een strafworp mocht leggen. Ook
zij miste. Na een half uur spelen
trof Wentel met een vlak schot de
korf (1-0). Een stand die kort voor
rust door Nelleke v. Dienst werd
gelijk gemaakt (1-1). Na ds rust
was Dorreman van Renesse we
gens een verwonding vervangen
door W. Stoutjesdijk van DSS, ter
wijl bij Burgh Hanna Boot was
vervangen door Gerda Mellema.
Het was mevr. Zorge-Kloet die de
eilandelijke combinatie een 2-1
voorsprong bezorgde. Mevr. Roos-
v. d. Weel bracht de stand weer op
gelijke voet (2-2). Inmiddels had
den enkele aan weerskanten geno
men strafworpen geen verandering
in de stand .gebracht, wat niet pleit
voor de schutterscapaciteiten van
beide ploegen. De uiterst snelle
SDKB-aanval die nu haar aandeel
in de strijd wierp werd geformeerd
door de heren Braam en v. Don
gen en de dames v. d. Berge en de
Munnik, allen van Zeemeeuwen.
Deze aanval slaagde er in door
twee doelpunten gemaakt door
Braam en v. Dongen de eindstand
te brengen op 2-4. Met dez.e stand
kreeg de eiland-ploeg wel wat
meer dan ze verdiende, een gelijk
spel was, de veldverhoudingen ge
zien, beter geweest.
DE GOUDEN COBRA
63. Haastig knoopt Aram enkele lange gordijnkoorden aan el
kaar en bevestigt ze met enkele stevige knopen aan een dwarsbalk,
die in het venster zit. „Ziezo, die zit stevig, Kim", fluistert hij tot
de jongen. „Ik ga een klein uitstapje maken door het paleis, op
zoek naar Ambre. Jij blijft hier en zegt zo af en toe iets op luide
toon om de schildwacht in de waan te brengen dat ik er nog ben.
Begrepen?"
De jongen knikt instemmend. „Wilt u glijden aan die dunne
touwtje omlaag?" stamelt hij angstig. Maar Aram wimpelt met een
luchtig handgebaar alle bezwaren weg en klautert al op de venster-
post. Onder hem ligt, donker en stil, de binnenplaats, met in het
midden een vierkante vijver, vol drabbig water, met enkele moeras-
planten begroeid. Bijna zonder gerucht laat Aram zich langs hel
koord naar beneden glijden.
Maar nauwelijks raken zijn voeten de grond, vlak bij de vijver,
of geschrokken deinst hij achteruit. Er trekt een rimpeling over hel
drabbige water en de felle kop van een grote slang duikt op. Het
ondier kronkelt reeds aan land, als Aram zijn verlammende schrik
overwint en het op een lopen zet
