Rode opstandelingen naderen koninklijke
residentie tot op 50 kilometer
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
V.S. bezorgd over Laos
Woordvoerder noemt toestand
„zeer gevaarlijk"
Dr. G M. Hoogenboom refereerde over leven
en werk van wijlen professor P. Zeeman
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1959
No. 18621 116e jaargang
ZIERIKZEE SCHEMNÏEI1WSB0DE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 4,15, per week
32 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs
15 ct. per mm. - Succesjes (max. 15 mm.) 11,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus na. 1, tel. 01110-2255
na 18.00 uur tel. 01110-2118, Girorekening nr. 137677 -
Uitgave: N.V. Drukkerij v7h. Lakenman Ochtman,
Zierikzee. Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938
WASHINGTON, 24-8. Dc Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken. Herter, heeft maandag te
gen een groep congresleden gezegd
dat dc toestand in Laos hem „zeer
verontrust".
Senator Fulbright, die voorzitter
is van de senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen, ver
klaarde na afloop van het onder
houd tussen Hertor en de congres
leden, dat de minister dc toestand
in Laos als „zeer gevaarlijk" be
schouwt. Maar onze inlichtingen
uit Laos zijn niet zodanig dat wij
precies weten wat daar nu eigen
lijk gebeurt, aldus de senator.
Het Loatiaanse leger houdt al
het nieuws over de strijd in het
noordoosten van Laos vast. Sinds
donderdag is er geen verklaring
meer uitgegeven. Een woordvoer
der van het Laotiaanse ministerie
van defensie verklaarde maandag
dat er van het front uit de grens
streek tussen Laos en Noord-Viet
nam niets te melden was.
Van andere - militaire - zijde
is echter meegedeeld dat er in het
weekeinde op 80 km. van Vientiane
gevochten is. Een militaire woord
voerder zei dat een pro-communis
tisch bataljon van de Pathet Lao,
bestaande uit circa 600 ervaren
rimboestrijders, vanuit de grens
streek door de provincie Sam Neua
oprukt. De rebellen zouden voorts
GRENSOEPir.ö LAOS-VIETNAM
diep in de provincie Thakkek zijn
doorgedrongen en de Franse tin
mijnen te Phontiou tot op 4 km.
2ijn genaderd.
Opstandelingen rukken op.
Naar verluidt zijn pro-communis
tische opstandelingenstrijdkrachten
tot binnen vijftig km. van Loeang
Prabang, waar de koninklijke fa
milie zetelt, doorgedrongen.
Regeringsfunctionarissen, die van
daar in Vientiane terugkeerden,
[V YIEHTIAHE
I NA?E
zeiden dat ongeveer vijftig families
de stad met hun bezittingen had
den verlaten. Er ontstond enige
paniek doordat berichten over wijd
verbreide opstandelingenactiviteit
binnen stroomden. In militaire
kringen te Vientiane zegt men ech
ter dat de paniek in Loeang Pra
bang waarschijnlijk voornamelijk te
wijten was aan geruchten die de
opstandelingen zelf over de om
vang van hun operaties hadden
verspreid. Men achtte het onwaar
schijnlijk dat het aantal opstande
lingen in het gebied groot is en
voegde er aan toe dat men in de
stad zeer gevoelig is voor dergelij
ke geruchten daar Loeang Prabang
in de afgelopen twintig jaar al een
aantal keren is aangevallen. In
1953 rukte het leger van Vietminh
tot de stad op maar bleef ervoor
liggen.
EISENHOWER ARRIVEERT WOENSDAG
MET STRAALVLIEGTUIG TE BONN
Vandaar gaat de reis naar Londen
In gewoonlijk welingelichte
militaire kringen in Vientaine is
zondag vernomen, dat communis
tische opstandelingen de provincie
Vientiane zyn binnengedrongen en
dat hun activiteit zich reeds tot op
80 km. van de hoofdstad uitstrekt.
Export van Chinese
kunstschatten
In een magazijn in de Stockholm-
se vrijhaven bevindt zich thans de
grootste collectie kostbare Chinese
en Tibetaanse antieke afgodsbeel
den en andere kunstvoorwerpen,
die voor zover bekend is, ooit door
China is uitgevoerd. De collectie,
die 2127 stukken omvat, waaronder
270 voorwerpen die werden gevon
den in het graf van de 16de eeuwse
keizer Wang Li - dat vorig jaar
voor het eerst werd geopend -
heeft waarschijnlijk een waarde
van meer dan een miljoen Zweedse
kronen. Vanuit de Stockholmse
vrijhaven zullen de voorwerpen
worden verkocht en verscheept
naar verzamelaars en ethnografi-
sche musea over de gehele wereld.
WASHINGTON, 24-8. Volgens
mededeling van het Witte Huis
komt president Eisenhower woens
dagavond om 18.30 uur pl. t(jd aan
boord van een straalvliegtuig van
het type Boeing-707 op het vlieg
veld Wahn bjj Bonn aan. Htf zal
daar door bondskanselier Aden
auer worden verwelkomd.
Na de nacht "te hebben doorge
bracht in de residentie van de
Amerikaanse ambassadeur te Bad-
Godesberg, zal het Amerikaanse
staatshoofd donderdagochtend om
8.45 uur zijn opwachting maken bij
president Heus. De lunch zal hij
met dr. Adenauer in diens ambts
woning, het paleis Chaumburg, ge
bruiken. Om 17.30 uur vertrekt
president Eisenhower per vliegtuig
naar Londen, waar hij vijf kwar
tier later wordt verwacht. Vrijdag
ochtend zal hij zich met een „Co-
met"-straalvliegtuig van de Britse
luchtmacht naar het vliegveld Tyce
op Aberdeen begeven voor zijn be
zoek aan koningin Elizabeth in het
Schotse kasteel Balmoral.
Herter komt mee.
De president zal op zijn reis ver
gezeld v/orden door zijn minister
van buitenlandse zaken Herter, de
onderminister van het „State De
partment" voor politieke zaken, Li
vingston Merchant, de minister van
marine Thomas Gates, de onder
minister van defensie, belast met
kwesties betreffende de internati
onale veiligheid, John Irwin en
nog een twintigtal functionarissen,
onder wie de zoon van de presi
dent John Eisenhower.
Rassenmoeilijkheden
in Zuid-Afrika
KAAPSTAD, 24-8. In een Bantoe
reservaat in de Kaapprovincie zijn
zondag bij gevechten naar aanlei
ding van een geschil over het ont
smetten van vee twee negers ge
dood en drie ernstig gewond. De
toestand in het reservaat is al
maanden gespannen.
In Natal werd in het weekeinde
op drie plaatsen brand gesticht op
suikerrietplantages in het gebied
van Port Sheptone. Verder deden
zich hier geen incidenten voor.
Maandagochtend raakte de poli
tie echter slaags met 200 negerin
nen, die op weg waren naar Cam
perdown, ongeveer 55 km. van
Durban, om de commissaris voor
Bantoezaken te spreken.
Toen de demonstranten weiger
den uiteen te gaan, sloeg de politie
hen met gummistokken uit elkaar.
Truman schrijft boeken
INDEPENDANCE, 24-8. Ex-pre
sident Harry S. Truman van de
V.S. heeft zaterdag op een pers
conferentie meegedeeld dat hij aan
twee boeken bezig is. Het eerste
„Mr. Citizen", geeft een beschrij
ving van de overgang van zijn
ambtsleven naar het bestaan van
gewoon burger. Het tweede is een
geschiedenis van de V.Sbestemd
vzor kinderen tussen 10 en 16 jaar.
Truman heeft al twee boeken ge
schreven, die handelen over de acht
jaar die hij in het Witte Huis heeft
doorgebracht.
Val overleefd
's-GRAVENHAGE, 24-8. De
20-jarige glazenwasser T. H.
J. A. van Mill maakte, toen
hij bezig was met 't schoon
maken van de ruiten van
een woning aan de Scheve-
ningseweg, een verkeerde
beweging en hij viel van zijn
ladder. De val van een hoog
te van negen meter werd
echter gebroken door struik
gewas in de tuin en de jon
geman liep slechts enkele
schaafwonden op.
IJMUIDEN. Na officiële proef
vaarten op de Nieuwe Rotterdamse
Waterweg en de Noordzee zijn aan
de Nederlandse visserijvloot twee
moderne nieuwe treilers toege
voegd. Beide schepen, die meer
dan 40 meter lang zijn, hebben een
onbeperkt vaargebied zodat zij ook
de verre visserij kunnen uitoefenen.
HAARLEMMERMEER. Gister
avond te ongeveer 19 30 uur is een
kleine autobus op rijksweg 4 in
botsing gekomen met een vracht
wagen, als gevolg waarvan drie
mens enernstig gewond werden en
een man gedood.
Jonge Fransen op expeditie in Nieuw-Guinea
Naar rivier Prinses Marjjkc
PARIJS, 25-8. Zes jonge Franse
cineasten-ontdekkingsreizigers ver
trekken woensdagochtend per vlieg
tuig voor een expeditie door Nieuw
Guinea. Zij zullen van het noorden
naar het zuiden trekken langs een
nog niet eerder genomen weg.
Het gebied waardoor de Fransen
zullen trekken, is volkomen onver-
kend. Leider van de groep is Pierre
Dominique Gaisseau die vooral be
kend is door zijn film „Les hom
mes quon appelle sauvages".
Zij zullen per vliegtuig van Am
sterdam naar Biak gaan waar een
Nederlandse officier zich bij hen
zal voegen. Na hun weg vanuit de
lucht te hebben verkend, zullen zij
aan de Cookrivier aan de noord
kust landen om vandaar hun tocht
te beginnen.
De expeditie hoopt een rivier te
ontdekken die in de oorlog door
Amerikaanse oorlogsvliegers is ge
zien en naar prinses Marijke is ge
noemd.
Het grootste schip, dat ooit boven de Maasbruggen in Rotterdam is
gebouwd, de 36.000 ton metende turbine tanker „Esso Rotterdam", welke
bij C. v. d. Giessen en Zonen's Scheepswerven N.V. te Krimpen aan de
IJssel is gebouwd voor rekening van de Esso Tankvaart Maatschappij
ie Den Haag, is maandagochtend, op weg van de werf naar Rotterdam,
ue h.o'nlnglnnebrug gepasseerd. Het schip zal zaterdag 29 augustus u.s>.
voor een zesdaagse proefvaart naar zee vertrekken.
Dit nummer bestaat uit 6 pagina's
Een kwade makker maakt i
een rakker. 1
BRAND OP
ZOLDERVERDIEPING
Kind omgekomen
AMSTERDAM, 24-8. Bij een felle
binnenbrand op de zolderverdie
ping van een woning in de Polanen-
straat in de Spaarndammerbuurt te
Amsterdam-west is vanavond een
meisje van nog geen twee jaar, Lida
Worrell, om het leven gekomen.
De 33-jarige A. van Zurk uit Zaan
dam, die op zijn bromfiets voorbij
kwam en door een angstschreeuw
van de moeder op de brand geat
tendeerd werd, heeft nog getracht
het meisje dat in haar bedje lag te
redden. De brand is kort voor acht
uur door onbekende oorzaak ont
staan. Met drie stralen was de
brandweer het vuur in 25 minuten
meester. De zolderverdieping is ge
heel uitgebrand. Het brandpiket
van de politie stelt een onderzoek
Treinen reden over boni
UTRECHT, 24-8. Op de spoorlijn
Den Haag-Gouda is nabij Zeven
huizen tijdens graafwerkzaamheden
een onontplofte bom ontdekt. De
spoorwegen hebben het spoorweg
verkeer tussen Den Haag en Gouda
daarom in beide richtingen ge
staakt. Treinverkeer wordt thans
door bussen overgenomen. Er gin
gen gewoonlijk circa 80 treinen per
dag over dit baanvak.
De M.O.D. heeft vannacht de
bom opgeruimd, waarna het trein
verkeer normaal werd.
's-GRAVENHAGE. De gouver
neur van Khartoem, Mohammed
Khalil Biteik is van Londen uit in
Nederland aangekomen voor een
zevendaags bezoek aan ons land.
„STAD EN LANDE VAN SCHOUWEN-DUIVELAND"
Beroemd geleerde
dacht nog vaak aan Schouwen-Duiveland
(Van onze redakteur)
NOORDGOUWE, 22-8. „Leven en
werk van wijlen professor Zee
man" was het onderwerp van een
gedegen causerie, die dr. C. M.
Hoogenboom vandaag hield voor
de Vereniging „Stad en Lande van
Schouwen-Duiveland". Niet alleen
wat de technische aspecten van de
physica betreft, bleek dr. Hoogen
boom te kunnen spreken met ge
zag, maar vooral in zijn schilde
ring van de mens Zeeman, want
bij hem liep spr. destijds college,
zodat hij hem jaren van nabij heeft
meegemaakt.
Professor P. Zeeman - naar wie
veel later het lyceum te Zierikzee
is vernoemd - was zoon van de
toenmalige predikant ds. Zeeman,
die te Zonnemaire stond. De fa
milie was niet van Schouwse af
komst. Zijn vader stamde uit Nu-
mansdorp en zijn moeder uit Ber
gen. De predikantsfamilie - er wa
ren twee zoons - was ter plaatse
zeer gezien. Pieter Zeeman door
liep de z.g. „Karreman-school" te
Zierikzee en ging later te Zierikzee
naar de H.B.S. In 1882 deed hij
eindexamen. In het begin was hij
in het geheel geen opvallende leer
ling, maar in de vierde klas tra
den plotseling zijn wiskundige en
natuurkundige kwaliteiten aan het
licht. In Delft bereidde Zeeman
zich voor op het voorbereidend
examen ter toelating tot de Leid-
se universiteit. Ook in zijn latere
tijd dacht Zeeman nog graag terug
gan zijn Schouwen-Duivelandse
periode. Eens vroeg hij dr. Hoo
genboom: „hield U ook zo van
zweerde?" Een aardige bijzonder
heid was ook, dat Zeeman de Zie-
rikzeese H.B.S. per tentwagen be
zocht, getrokken door een muil
ezel. Na zijn eindexamen nam Zee
man te Zonnemaire - gezeten op
het kippenhok - een merkwaar
dig natuurverschijnsel waar, in de
vorm van een verblindend wit
licht. Hij wist hierover exact te
publiceren in een Engels tijdschrift
waarvan de redaktie onwetend
vermeldde: „geschreven door P.
Zeeman, hoogleraar aan de uni
versiteit te Zonnemaire".
De Leidse periode
In 1885 gaat Zeeman naar de
Leidse universiteit, waar de na
tuurkunde in het centrum der be
langstelling stond door toedoen van
de eminente geleerden van wereld
faam professor Kamerlingh Onnes
en prof. Lorentz. Deze waren leer
meester van de jonge Zeeman, die
in 1890 zijn doctoraal deed in de
wis- en natuurkunde en al dade
lijk begon met experimenteel na
tuurkundig onderzoek. Hij maakte
deel uit van de z.g.n. Lorentzgroep,
een kring van jonge natuurkun
digen, waarvan o.m. ook deel uit
maakte dr. Stoel, later leraar aan
de H.B S. te Zierikzee. In 1893 pro
moveerde Zeeman en vertrok naar
Straatsburg. In 1896 keerde hij
echter terug naar Leiden en in dat
jaar deed hij zijn bijzondere ont
dekking, die hem de Nobelprijs op
leverde.
Zeeman bracht een sterk mag
netisch veld in een lichtbron en
bezag de uitwerking hiervan op het
spectrum, dat ontstaat door het
licht te laten vallen door een pris
ma. Heel merkwaardig bleek het
spectrum te zijn van „gemagneti
seerd" natriumlicht. Honderden ar
tikelen werden over de gehele we
reld later geschreven over het Zee-;
man-effekt, dat het bestaan van
het elektron bewees, als elementair
bestanddeel van het atoom. Dr.
Hoogenboom stond bij de vinding
van professor Zeeman uitvoerig
stil, met behulp van enkele een
voudige instrumenten en tekenin
gen.
Naar Amsterdam
In 1897 huwde Zeeman en werd
verbonden als lector aan de Am
sterdamse universiteit. In 1898
werd hij lid van de Kon. Academie
van Wetenschappen en in 1901 be
noemd tot buitengewoon hoog
leraar te Amsterdam. In 1908 werd
hij directeur van het physisch la
boratorium en - door zijn onver
moeid streven - viel in 1914 het
besluit tot de bouw van een ge
heel nieuw laboratorium. Eerst in
1923 kwam het laboratorium tot
stand, geschikt voor het meten met
zeer grote nauwkeurigheden. Daar
toe is in het midden een betonblok
van 250.000 kg. trillingsvrij aange
bracht.
Talrijk waren de onderscheidin
gen en ere-doktoraten die prof.
Zeeman ten deel vielen. Zijn col
leges waren goed bezocht. Hij boei
de door de stof maar een spreker
was hij niet. Gi'oot was zijn alge
mene ontwikkeling buiten zijn
vakkennis. Zeeman, zo besloot dr.
Hoogenboom, viel op „omdat, hij zo
gewoon" was. In 1943 overleed hij.
Zijn stoffelijke resten werden bij
gezet op de algemene begraafplaats
aan de Kleverlaan te Haarlem. De
oorlogsomstandigheden maakten 't
toen niet mogelijk, dat zeer velen
bij de begrafenis tegenwoordig wa
ren, maar toch was de kring van
aanwezige geleerden nog aanzien
lijk.
Om de toekomst
van Berlijn
WASHINGTON, 24-8, Minister
Herter heeft maandag tegenover
deskundigen uit het Congres op het
gebied van de buitenlandse poli
tiek verklaard, dat er geen bewijs
van enige Sowjet-suggestie is, dat
west-Duitsland het gezag over
west-Berlijn overneemt, mits de
westelijke troepen uit dit stadsdeel
worden teruggetrokken. De voorzit
ter van de Senaatscommissie van
buitenlandse zaken, Fulbright, die
dit meecteelde, zei dat de minister
uitvoerig over de conferentie van
Genève en over de komende be
sprekingen van Eisenhower met an
dere regeringsleiders had gespro
ken.