Emigranten uit Dreischor beleefden ontzettende scheepsramp in vorige eeuw De dieren zijn ons verre de baas Koekoek heeft alles mee Brand woedde aan boord van het fregat William Nelson" (Van een medewerker) By de restauratie der ned. herv. kerk te Dreischor zyn, zoals in een artikel van vorige week dinsdag gemeld werd, muurschilderingen tevoorschün gekomen, voorname lijk bijbelteksten uit de overgangs periode der Reformatie. Zo blijken enkele dezer teksten betrekking te hebben op leden van het geslacht Pelle, dat een paar eeuwen geleden vooraanstaand was in de dorpsge meenschap en waarvan in de zes tiger jaren der vorige eeuw afstam melingen naar Noord-Amerika mi greerden. Het was in juni 1865 dat 27 per sonen uit Dreischor (mannen, vrou wen en kinderen) zich te Antwer pen inscheepten op het fregat „Wil liam Nelson", samen met emigran ten uit België, Duitsland, Frank- ryk en Polen, die de oversteek naar het „land van belofte" zouden wagen, totaal 538 personen. Uit Dreischor hadden zich inge scheept: Liza Klaasse met vrouw en drie kinderen, Jan Pelle met vrouw en drie kinderen, Johannes van den Berge eveneens met vrouw en drie kinderen, Daniël van der Have, Jan van den Berge, Adriaan Vis, Cornells Phernambucq met broer en zuster, Willem Pelle met zijn vrouw, Adriaantje Oole en vier zoons, Marinus, Martinus, Abraham en Jan, resp. 12, 10, 8 en 3 jaar oud. Op de vierde juni van 1865, na verblijf van een week in het emi grantenhuis te Antwerpen, trokken sleepboten het 75 meter lange zeil- schap van de wal de Schelde op. Op de reede van Vlissingen geko men, liet de „William Nelson" de ankers vallen, de sleepboten keer den terug en toen twee dagen later de wind gunstig was, sloeg het trotse vaartuig zijn brede zeilen uit om koers te zetten naar het wes ten. Ondanks de norsheid van de ka pitein en zijn bemanning, was de stemming aan boord onder de landverhuizers opgewekt. In het Engelse Kanaal overviel het schip een windstilte die drie dagen aan hield. Het was een stilte die een storm voorafging en niet lang op zich liet wachten. De passagiers kregen opdracht benedendeks te gaan, de zeilen werden ingenomen en de stormzeilen bijgezet. On barmhartig beukten de golven het krakende en steunende schip, maar het hield zich goed onder de woe dende aanvallen van storm en zee. Ingezonden mededeling I Automobielbedrijf FA. W. GILIJAMSE Renesse - Telefoon 01116-370 Verkoop en service Heel vroeg reeds vrienden, heel vroeg is de slaap geweken van hen die de (vreedzame) en 's nachts met stilte geladen Poststraat te Zierik- zee bewonen. Oorzaak: een koekoek met uitzonderlijk matineuze nei gingen. Deze merkwaardige geve derde heeft zich gisternacht tussen 3 en 4 uur, terwijl de natuur nog niet was ontwaakt in een boom van één der Poststraatse tuinen geïn stalleerd en daar een volstrekt unieke serie Schwarzwaldse ak koorden geproduceerd. De vogel werkte met series van acht, die hij tien tot twaalf keer - zonder ver dere variaties - ten gehore bracht, zodat de frekwentie van de koe- koekroep in de honderden liep. De gevolgen bleven niet uit mensen en dieren ontwaakten voor tijdig. Mannen knorden in hun bed den en trokken de dekens over de oren. Vrouwen lieten de door de koekoek in eerste instantie opge wekte zomerse vertedering schieten en ontvloden het bed. Jeugd begon te rumoeren, kippen vingen in het nachtelijk duister te kakelen aan, terwijl andere vogels zich pootsge- wijs de slapers uit de ogen wreven. De accoustische ontsporing van de koekoek bracht zelfs een kind tot imitatie. Het zat in het holst van de nacht „koekoek" in bed te roepen. Hoezeer de roep van de koekoek in het voorjaar, als prille zegen- brengende boodschap erkenning vindt, daar hoopt de Poststraat toch maar dat de onderhavige vo gel zijn uitspattingen tot deze en kele keer zal beperken. Zo niet, dan wordt - naar Eilandman mogelijk acht - de buurtvereniging ingescha keld en houdt men koekoekswacht bij toerbeurt, hetgeen een landelijk primeur zou opleveren overigens. EILANDMAN. Hoe het benedendeks toeging, laat zich gemakkelijker denken dan be schrijven. Spoedig echter bedaarde de storm en mochten de passagiers weer aan dek verschijnen, waar ze een kalmer zee konden aanschou wen, waarop het trotse fregat snel westwaarts ploegde. Het aan boord hijsen der ankers was het teken dat men de oceaan bereikt had. Onheilsdag26 juni 1865 Op 26 juni brak de dag aan die met zwarte letters in de scheeps journalen zou worden opgetekend. Het laat zich begrijpen dat de zin delijkheid in het emigrantenverblijf na een paar weken bivakeren nog al te wensen overliet, in aanmer king genomen de beperkte ruimte en het feit dat niet alle passagiers de toepassing van de reinheid in praktijk brachten. Voegt men daar bij dat een aanzienlijke hoeveel heid terpentijn in het midden der verblijven vloeide, uit - waarschijn lijk door de slingering van het schip - gesprongen vaten, die een deel der lading uitmaakten, dan kan men beseffen dat een geduchte zui vering benedendeks noodzakelijk was. Daartoe gaf de kapitein, Jo- hannis Smit, dan ook spoedig het bevel. Allen moesten aan dek ko menmaar de koffers en kisten open laten! Nauwelijks was men aan dek of de matrozen daalden in In bijgaand artikel - de eer ste van twee - wordt ver haald van een droef gebeu ren uit de vorige eeuw, waarbij leden van de familie Pelle te Dreischor, waren be trokken. De naam van de familie Pelle werd in een enkele dagen geleden gepu bliceerd artikel genoemd, in verband met de muurschil deringen, die te Dreischor bij de kerkrestauratie zijn bloot gekomen. de ruimen, om spoedig daarop weer aan het dek te komen, met etenswaren en dranken van de emi granten, die men in de geopende kisten en koffers had gevonden. Verscheidene passagiers snelden naar beneden, teneinde hun mee genomen bezittingen te bescher men. Onder hen bevonden zich Willem Pelle en Cornelis Pher nambucq. In hun logies zagen ze de scheepstimmerman bezig met het ruim te zuiveren en wel op een onverantwoordelijke manier. De man stond bij een comfoor met gloeiende kolen, waarnaast een vaatje met teer. Daarin stak de man telkens een gloeiende ijzeren staaf, zodat de teerwalm zich door het ruim verspreidde. Op een fa taal ogenblik vatte het teer op de gloeiende staaf vlam en viel op de grond waar de terpentijn vloeide. In een oogwenk vatte het brand bare goedje vuur, dat zich snel uit breidde tot de opslagplaats der va- ken. Aan blussen viel niet te den ken. De verschrikkelijke roep van „brand" verspreidde zich in een oogwenk over het ganse schip. Hartverscheurend waren de tone len die toen volgden. Rode haan kraaide viktorie in de bossen van Drenthe Talryke brandweren vochten tegen het vuur EMMEN, 22-6. De aanhoudende droogte deed vanmiddag in de staatsbossen van Drente verschei dene bos- en heidebranden ont staan, die in korte tijd gezamenlijk een grote oppervlakte besloegen. De brandweren va nEmmen, Sleen, Schoonoord, Westerbork, Eenloër- mond, Rolde en Exlo rukten met groot materieel uit om samen zeer snel te kunnen ingrijpen. Een groep militairen uit de le gerplaats Assen werd eveneens ge alarmeerd. Zij gingen na een zeer snelle aankomst aan het wefk bij een brand in de staatsbossen nabij Odoorn. De branden in deze bossen bij Odoorn waren verdeeld en lagen tamelijk ver van elkaar verwijderd. De vlammen laaiden drie tot vier meter hoog op uit het droge bos, zodat de brandweerlieden en de militairen voor grote moeilijkheden kwamen te staan. Wegens het wa tergebrek werd het water in tal van tankauto's met spoed aangevoerd. Verder werd de brand met schop pen 'bestreden. Dichterlijk argument OOSTBURG, 23-6. Als ant woord op het voorstel van Gedeputeerde Staten van Zeeland om de beplantingen op de eerste binnendijken te doen verbieden en gaande weg te verwijderen, heeft de Vorgelbeschermingswacht West Z.-Vlaanderen aan het college en aan de Prov. Sta ten een gedicht gezonden van raadspensionaris Jacob Cats: Wie prijst er ooit een mens, die oude bomen velt, en op dezelfde plaats, geen nieuwe planten stelt. Want hadden eerlang ons ouders niet geplant, wat zou toch Zeeland zijn, als veen en ijdel land. Ongeveer vier tot vijf hectare bos werd bij Odoorn een prooi van het vuur. In het staatsbos nabij Schoonoord werd de brand door snel ingrijpen beperkt tot ongeveer één hectare. Men slaagde er in, de branden, die omstreeks halfvier ontstonden, tegen half zeven te be dwingen. LAATSTE NIEUWS Hotelbrand in Noorwegen OSLO, 23-6. Het Stalheim-toe- ristenhotel in het midwestelijk bergland van Noorwegen, zuidelijk van Gudvangen, is vandaag in de vroege ochtenduren geheel afge brand. Om half acht waren er zes lijken gevonden. Het hotel her bergde 147 gasten, voornamelijk Amerikaanse toeristen- Blijkens latere berichten uit Voss zouden er 25 tot 30 mensen om het leven gekomen zijn. Te half elf was nog geen van de ernstig verkoolde lijken geïdentificeerd. Louis Armstrong had hartaanval SPOLETO, 23-6. De beroemde jazz-trompettist Louis Armstrong heeft dinsdagmorgen een hartaan val gehad. Er zijn nog geen nadere bijzonderheden bekend. Armstrong vertoeft op het ogenblik in de Ita liaanse plaats Spoleto. ASSEN. Om twaalf uur maan dagmorgen in brand uitgebroken in de vrij grote boerderij van de heer J. Jansen aan de Tëraardseweg buiten Assen. Direct werden de brandweren van Vries en Assen ge waarschuwd, die evenwel geen en kele kans kregen, want er stond een straffe wind. Een boerderij aan de overzijde van de weg liep zelfs ge vaar door het vuur te worden aan getast. De gehele hooioogst ging in vlammen op en twee kalveren kwa men om. In Cairo is de afgelopen weken een „bioscoopmoordenaar" aan het weih. De man schiet zijn slacht offers in openluchtbioscopen dood op een ogenblik dat er een zeer rumoerige filmscène draait, zodat hij ongemerkt kan verdwijnen. Hij heeft reeds vijftien slachtoffers ge maakt. RECHTZAKEN Drie jaar voor Amsterdamse arts AMSTERDAM, 23-6. De recht-, bank te Amsterdam heeft de 60- jarige arts P. F. H. Mathyi uit de hoofdstad, schuldig bevonden aan de hem ten laste gelegde drie ge vallen van abortus criminalis bij drie ongehuwde meisjes en hem vanochtend veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf met aftrek van vier maanden voorarrest plus ont zegging van de uitoefening van zijn beroep als geneeskundige voor de tijd van acht jaar. De officier van justitie had twee jaar met aftrek en ontzegging voor de tijd van vijf jaar geëist. Scheepvaartberichten Friesland, 21-6 Kaap Vilano naar Setubal. Kryptos (t.), 21-6 van Rotterdam naar Hamburg. Lemsterkerk, 22-6 te Akaba. Scherpendrecht, 21-6 van Port Said naar Houston. Theobaldius (t.), 21-6 van Curagao naar Maracaibo. ZJERIKZEE ONTVANGT VREEMDELINGEN Burgerij wordt ingescliakeld bij de zomeravondfeesteii Het bestuur van de vereniging „Zierikzee Ontvangt Vreemdelin gen" heeft zich met een schrijven tot de stedelijke burgerij gewend, om haar de kans te geven bij te dragen tot het welslagen van de zomeravondfeesten, die in voorbe reiding zijn. Uitgangspunt van deze actie was de gedachte, dat de mid denstand hel tenslotte niet alleen kan. Veel vertier in de stad en druk vreemdelingenbezoek is tenslotte een zaak die allen aangaat. In het schrijven wordt gewezen op de verschillende factoren, die nadelig werken op het toeristen bezoek. De aanlegplaats van de spoorboot werd verlegd en straks komt de rondweg rond Zierikzee gereed, hetgeen ook veel mensen uit de stad zal houden. Besloten is derhalve een zaterdagse markt te organiseren, die door de midden stand zal worden verzorgd. Maar daarmede is men er niet. De finan ciële en morele steun van de ge hele burgerij is nodig. Gevraagd wordt derhalve om f 1,per gezin. De zaterdagmarkt, waaraan ook plaatselijke verenigingen hun me dewerking verlenen, zal gratis toe gankelijk zijn voor iedereen. Voor A Haagse veldslag y tussen families 's-GRAVENHAGE, 22-6. Zater dag heeft in de Tullinghstraat een veldslag gewoed. De vechtpartij ontstond tussen de leden van de fa milie L, wonende in de Koning straat en van de familie van den B., wonende in de Tullinghstraat, die al jaren met elkaar in onmin leef den. Op een gegeven ogenblik na men niet minder dan 50 personen aan de vechtpartij deel, onder wie 30 vrouwen. Vele politiejeeps ver schenen op het terrein van de strijd en de politie slaagde er in de vech tenden zonder klappen of waar schuwingsschoten in de lucht van elkaar te scheiden. Een van de vechtersbazen wilde zijn tegenstan der een schop geven, maar deze wist de trap te ontwijken. De schoppende ging toen met de voet door een ruit, waarbij hem de pe zen werden doorgesneden. Het slachtoffer is in een ziekenhuis op genomen. Een vijfjarig jongetje werd door een van de strijdenden omver gelopen, viel en brak een sleutelbeen. Na in een ziekenhuis te zijn behandeld, kon het ventje naar huis terugkeren. STAD EN PROVINCIE Schilderijen-tentoonstelling zeer succesvol De tentoonstelling van schilde rijen uit de omgevinng van Burgh en Haamstede, door leerlingen van de Kon. Academie voor Beeldende Kunsten te Den Haag, in de raads zaal te Burgh, heeft tot nu toe zo veel belangstelling getrokken, dat het noodzakelijk was de tentoon stelling in ieder geval reeds tot a.s. zaterdag te verlengen. Mocht blij ken dat het publiek - nog niet ten volle tevreden is gesteld, dan zal onder ogen worden gezien de expo sitie opnieuw te verlengen. De leerlingen die nog niet zijn vertrokken, werken nog regelmatig door, zodat de expositie zich nog uitbreidt en nu reeds een vijftigtal doeken omvat. Daarbij zijn ook werken uit Zierikzee en omgeving, waarbij een modern doek van de Nobelpoort. Zeer aangenaam voor de leerlin gen der academie is de goede ver koop van de schilderijen. Dit is bo ven verwachting. HAAMSTEDE Aanvang projectieavonden Ten overvloede willen we er nog eens op wijzen dat morgenavond (woensdag) de heren v. d. Berge en Boot beginnen met het vertonen van hun programma „Ons Schouw- se land", te Haamstede. Heden- dinsdagavond draait hetzelfde pro gramma te Renesse. Donderdag avond de reprise van vorig jaar: „Zwerven door Schouwen-Duive- land", aangevuld met enige docu mentaires over ons eiland, o.a. de dijkdichtingsfilm. SCHARENDIJKE Nieuwe halteplaats R.T.M. Nu de nieuwe weg langs het dorp naar de zeedijk, aansluitende op de Elkerzeeseweg, gereed gekomen is, zal de R.T.M. ingaande woensdag a.s. de nieuw© halteplaats bij het wijkgebouw van het Groene Kruis gebruiken! De halte bij de noodse- cretarie van Duivendijke komt hiermee te vervallen. Het ligt in de bedoeling om het wachthuisje spoe dig naar de nieuwe halte over te plaatsen. het avondprogramma worden be kende artisten uitgenodigd. Het bestuur der vereniging hoopt van harte dat de pogingen zullen slagen, zodat dit jaar de basis kan worden gelegd voor vérstrekkende manifestaties in de toekomst. Ingezonden mededeling BRUINISSE Jaarvergadering voetbalvereniging ,Bruse Boys' De jaarvergadering van de voet balvereniging „Bruse Boys", in ho tel Storm gehouden, had een ge animeerd verloop. De voorzitter, de heer A. van den Berge, wees in zijn openingswoord op de vooruitgang op velerlei gebied. In de eerste plaats is er verheugdende uitbrei ding van het ledental, terwijl de sportvereniging mag beschikken over een goed terrein, iets wat voor de voetbalsport een eerste vereiste is. In competitieverband speelden vorig jaar twee seniorenelftallen en een junior-elftal. Het eerste elftal eindigde op de tweede plaats van de ranglijst voor het eiland, het tweede elftal op de vierde plaats. Slechter beurt maakten de juniores, die op een na de laagste plaats in namen. Maar de juniores zullen ze ker alles doen om hoger te klim men. De uitgeschreven nederlaag wedstrijden waren een succes voor de vereniging. De aftredende voorzitter, de heer A. van den Berge en de penning meester M. Houkamp, werden bij acclamatie herkozen. In het bestuur waren twee vaka- tures, omdat de aftredend© be stuursleden J. Schults en Jac. Freij- ters niet herkiesbaar waren. Tot bestuurslid werden in deze vacatu res gekozen de heer A. van de Roest en het enig© vrouwelijke lid van de vereniging mej. Janny Geluk. De heer D. van den Berg Az. werd gekozen als lid van de elftal commissie. Het ligt in het voornemen in de maand oktober een bazar te hou den. De burgerij zal per circulair© om medewerking hiervoor worden gevraagd. Verwachting tot woensdagavond: War in en zonnig Perioden met zonneschijn en slechts een kleine kans op een regenbui of onweer; weinig veran dering in temperatuur; in het noorden van het land zwakke tot matige wind uit oostelijke richtin gen, elders meest zwakke veran derlijke wind. 24 juni. Zon op 4.20, onder 21.04. Maan op 23.13, onder 8.55. 25 juni. Zon op 4.20, onder 21.04. Maan op 23.40, onder 10.07. Laatste kwartier: 27 juni te 23.12. Hoogwaterstanden ZIERIKZEE: 24 juni 5.42 v.m. 25 juni 6.28 v.m. BROUWERSHAVEN: 24 juni 5.13 v.m. 25 juni 6.00 v.m. Springtij: 23 juni. 17.59 n.m. 18.44 n.m. 17.40 n.m. 18.29 n.m. HET WEEKOVERZICHT DE BILT, 23-6. In de afgelopen nacht zijn in het oosten en noorden van Nederland flinke onweersbuien voorgekomen (Nes op Ameland 44 mm., Almelo 18 mm., Eelde 10 mm.) De buien waren echter erg plaat selijk. Ook in het Duitse Rijngebied en zuid-Duitsland is tijdens buien vrij veel regen gevallen. De buien ontstonden in de vore van lage druk die de scheiding vormde tus sen het hog© drukgebied boven Scandinavië en een kleiner hoge drukgebied boven west-Frankrijk. Op de oceaan is de depressie-acti viteit niet groot. Ten westen van Ierland is een nieuwe depressie aangekomen, die echter in de rich ting van IJsland afbuigt. Voor de depressie uit stroomt in de hogere luchtlagen een nieuwe hoeveelheid warme lucht naar west Europa. Dat betekent, dat de atmosfeer in onze streken weer stabieler wordt, zodat de kans op een regen- of on weersbui vrij klein blijft. In het temperatuurverloop komt niet veel verandering. Slechts ons verstand stelt ons in staat beheerser te zijn Wanneer wij ons zelf als mens gaan vergelijken met de dieren uit de schepping en dan wel in het bij zonder met de zoogdieren, die ons het naast staan, dan komen wij tot de ontstellende ontdekking, dat vrijwel al deze dieren ons verre de baas zijn, waar het op lichamelijke ontwikkeling aankomt. Het begint al met de snelheid die wij kunnen ontwikkelen en die de zoogdieren over het algemeen halen. Wanneer wij ons inspannen, halen we een snelheid van om streeks dertig kilometer per uur. Dit is niets in vergelijking met de snelheid die andere dieren halen. Een haas snelt met omstreeks 60 km. per uur langs de grond en maakt daarbij enorme sprongen van 3 tot 5 meter. Zelfs de olifant loopt iets har der dan wij. En een logge beer haalt nog+de 45 km. per uur. Dan lopen de snelheden op. Een leeuw en een tijger bereiken de 60 km. per uur. Bij de herten en antilopen komen we aan snelheden van 70 tot 90 km. per uur en het Indische jachtluipaard, de Cheetah, is wel liet snelste zoogdier ter wereld en loopt in volle ren, die het dier zeer lang kan volhouden, ruim 100 km. per uur. Zo zouden we kunnen doorgaan en moeten constateren, dat wanneer het op snelheid aan- kon}t de mens in het dierenrijk wéinig in de melk te brokkelen heeft. Onze degenererende zintuigen Het is echter niet alleen op dit gebied dat wij de mindere zijn. Waar w\j gaan praten over de zin tuigen, komen wij mensen er al heel slecht af. De ogen van veel dieren zijn aanmerkelijk scherper dan die van de mens en waar be paalde dieren een slecht gezicht hebben, wordt dat gecompenseerd door hun reuk of gehoor. Bij de in de natuur levende dieren vinden we minstens een van de zintuigen tot in de perfectie ontwikkeld. Bij de mens zijn de zintuigen ernstig gedegenereerd en wij kunnenbe slist niet met de dieren concurreren. Op het gebied van natuurlijke bekwaamheid, aangeboren capaci teiten, verliezen wij het eveneens. Dit alles vindt zijn oorzaak in het feit, dat de mens dermate ver van de natuur kwam af te slaan, dat hij het contact verloor en daardoor de aangeboren capaciteiten kwijt raakte, de scherpte van zijn zin tuigen afnam, kortom hy degene reerde. Alleen ons verstand Het enige dat ons mensen in staat stelt ons in de wereld, temid den van alle andere schepselen te handhaven, is ons menselijk ver stand. Hierdoor waren wij in staat wapens en gereedschappen te ver vaardigen, die ons tot meester maakten over alle andere schepse len. Met deze materialen zijn wij heersers over de schepping, al thans dat denken we. Het heersen van de mens over de schepselen brengt ook grote ver antwoordelijkheid met zich mee, een verantwoordelijkheid die vele mensen niet beseffen en die ook dikwijls boven hun krachten gaat. Zou de mens zijn verstand niet gakregen hebben, dan zou het er slecht voor hem hebben uitgezien. Hij zou zich nauwelijks imet de grootste moeite hebben kunnen handhaven en vrijwel de meeste dieren zouden hem de baas zijn ge weest. Ondergang dreigt Nu staan de zaken echter anders; w(j behoeven niet te vrezen en wat doen wijAl naar het ons schikt roeien we bepaalde dier soorten uit, daarmee de natuur ge weld aandoende. Dat is een bewijs dat toe ons verstand niet op de juiste wijze gebruiken en niet vol doende doordrongen zijn van onze verantwoordelijkheid. In de natuur doet men echter niets ongestraft en op vele terreinen zijn de gevolgen van ons ondoordacht handelen reeds te constateren. Wanneer we niet tijdig tot bezin ning komen, lopen wc de kans met de door ons uitgeroeide en vcr- drongen dieren ten onder te gaan door het door ons zo ernstig ver stoorde evenwicht in de natuur. Dan heeft het ons door God gege ven versland niets geholpen en ko men wij naast zovele andere op de lijst van uitgestorven diersoorten te staan, als wezens die zich in de schepping niet hebben kunnen handhaven.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1959 | | pagina 2