CO-OPo O E KAASl 1.79
CO-OP
CO-OP Oprijzen iaaHiiks dividend
pEipEffl
SPURT
41 ct
43 ct
3 pakken mm
naar keuze
voor PU
Haring in tomatensaus 170 gr.
Portugese sardines in olijfolie
Makreel in tomatensaus 170 gr.
blikken
naar keuze
voor
Meer dan zesduizend mensen
VERDRONKEN
Zierikzee: Coöperatie „De Dageraad" - Havenplein 2 - Telefoon 2879
Goudse volvet heerlijk pikant 500 aram
500 gram
Uit de hogeschool der Wetenschap
De zon als kompas
Wanneer de dieren een geest zou
den bezitten en konden spreken,
dan zouden ze in de zon een godin
zien en haar dagelijks aanbidden.
Waarom? Dat komt niet alleen om
dat ze voor hen het leven op aarde
mogelijk maakt, maar ook omdat
ze hen in hun trek en omzwervin
gen begeleidt. Wij weten dit van
vogels en insecten. Dez eoriënteren
zich op de zon.
En nu is onlangs gebleken, dat
ook schildpadden de zon van node
hebben om met grote „trefzeker
heid" hun woon-, broed- en weide
plaatsen terug te vinden. Proefon
dervindelijk is dit aangetoond.
Worden deze dieren gebracht bui
ten hun woonplaatsen, die door
gaans een doorsnee bezitten van 90
m. en wel op een plek, die 3 km.
daarvandaan is verwijderd, dan
blijken de meeste hunner de weg
terug te kunnen vinden. Het zelfde
geschiedde toen schildpadden uit
diametraal gelegen woongebieden
naar een gemeenschappelijke plaats
werden vervoerd. Nagenoeg alle
kwamen goed en wel thuis.
Deze prestaties nu konden alleen
maar bij helder zonnig weer wor
den waargenomen; bij bewolkte
lucht faalden de schildpadden in
het terugvinden van hun woonge
bieden. Door met zonlicht-terug
kaatsende spiegels te werken kon
men in de schaduw kruipende die
ren elke willkeurige richting doen
inslaan, wat wil zeggen, dat er zo
iets als een oriëntering op de zon
moet bestaan.
Medische overwinningen
Minder spectaculair dan het lan
ceren van kunstmanen en -planeten
zijn de behaalde successen op ge
neeskundig gebied, die zo vaak aan
de grote massa ongemerkt voorbij
gaan. Wie weet nu iets van die ge
voerde wanhopige strijd om het be
houd van het leven van een vier
jarig meisje ergens in de Ver. Sta
ten.
Wanhopig noemden wij die strijd
omdat het hier handelde om een zg.
ongeneeslijke ziekte, leucemie of
weieens kanker van het bloed ge
noemd. Maar nu noemen wij met
de behandelende artsen die strijd
niet meer wanhopig omdat zij hier
uit als overwinnaars tevoorschijn
zijn gekomen. Het is nl. gelukt de
kankerbacillen door middel van een
grote stralingsdosis in het bloed
van bedoeld kind te vernietigen.
Sindsdien zijn drie maanden voor
bij gegaan en nog mag het kind
zich op een genezing verheugen en
wel (voorzover dit viel na te gaan)
zonder nadelige gevolgen van de
bestraling.
Eveneens is het gelukt acroskle-
rosis bij een jonge vrouw bij wie
de huid op borst, gezicht, hals en
armen het voor deze aandoening
kenmerkende harde, rode en leer
achtige uiterlijk had aangenomen,
met een nieuw middel te onder
drukken. Reeds na tien dagen kon
ze haar voorhoofd rimpelen en
bleek de stijfheid van haar gezwol
len handen verdwenen; slechts een
zekere gevoeligheid in de polsen
bleef over.
Dan bestaat er alle kans, dat
eerstdaags een doeltreffend vaccin
tegen mazelen zal zijn gevonden,
bereid uit een levend afgezwakt
virus (de verwekker), dat in kippe-
eieren wordt gekweekt. Stil en on
versaagd werkt de wetenschap ook
aan andere dan genoemde medische
projecten Wij hopen t.z.t. hierop
terug te komen.
Van onbemand naar bemand?
Dezer dagen mocht de wereld ge
tuige zijn van de geslaagde lance
ring van „Ontdekker II", het laat
ste Amerikaanse ruimtevaartuig
vanaf de basis Vandenberg in Cali-
fornië en dat een baan volgt, die
over de polen loopt. Het grote suc
ces ligt niet in de geslaagde lance
ring, maar in het meevoeren van
een onbemande cabine. Dit bete
kent zo waar een stap vooruit!
Het kunsthemellichaam, dat waar
schijnlijk een levensduur zal heb
ben van een maand, is bestemd
voor het meten van de kosmische
straling, d.i. die geheimzinnige
stroom van kosmische projectielen,
die de aarde dagelijks treffen en
voor het beproeven van een nieu
we voortstuwingsmethode. De
„Ontdekker II" bestaat uit twee
„etages". De bovenste tezamen met
de cabine en de eigenlijke kunst
maan (ruim 720 kg. wegend) komt
in de baan terecht, terwijl de eerste
trap na verrichte arbeid weer op
de aarde terug valt. In de eigenlij
ke kunstmaan bevindt zich het in
strumentarium met een gezamenlijk
gewicht van 110 kg. Wij treffen
daaronder een snelheidsregelaar,
een opnametoestel voor infrarode
stralen en een automatische rich
tingzoeker. In de cabine bevinden
zich 5 stuks filmpak, die bestemd
zijn om nauwkeurige gegevens te
verzamelen over de samenstelling
der kosmische straling in de ruimte.
dr. JEAN HUGO.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen de benoeming tot
bijstand in het pastoraat te Arn
hem: dr. H. J. Hak, em.pred. aldaar.
Ger. Kerken
Beroepen te Hoek (Z.)A. J. Ver
beek, kand. te 's-Gravenhage.
Aangenomen naar Velp: A. Trap
man, Stad aan 't Haringvliet.
Chr. Ger. Kerken
Beroepen te Steenwijk: A. H.
Schippers, Hillegom.
MARKTBERICHTEN
ROTTERDAM, 28-4. Aanvoer
4618 stuks vee (weektotaal 6492),
t.w.: 400 vette koeien en ossen; 1251
stuks gebruiksvee; 440 vette kal
veren; 319 graskalveren; 1761 nuch
tere kalveren; 32 varkens; 21 big
gen; 87 paarden; 2 veulens; 166
schapen en lammeren; 83 weidelam-
meren; 56 bokken en geiten.
Prijzen per kg.: vette koeien en
ossen f 3,20-3,55, f 3,00-3,18 f 2,80-
2,94; vette kalveren f 2,80-3,00,
f 2,60-2,80, f 2,20-2,60; slachtpaar-
den f 2,60-2,30-2,10.
Prijzen per stuk: graskalveren
f 470-400-300; nuchtere kalveren
f 75-65-50; schapen f 120-90-70;
lammeren f 125-90-65; kalf- en
melkkoeien f 1350-1100-1000; vare
koeien f 980-800-700; vaarzen f 1000
-850-650; pinken f 690-560-425.
zelfwerkend wasmiddel met zuivere zeep
modern snelwerkend wasmiddel
normaal
normaal
COÖPERATIEVE CENTRALE BOERENLEENBANK
Spaarsaldo overschreed in 1958
het bedrag van één miljard gulden
Sty ging van de tegoeden
AMSTERDAM, 29-4. Blijkens het
jaarverslag oer 1958 van de Coöpe
ratieve Centrale Boerenleenbank te
Eindhoven, die in december 1958
haar zestigjarig bestaan heeft vol
tooid, heeft het spaarsaldo bij de
boerenleenbanken in 1958 het be
drag van één miljard gulden over
schreden en bedroeg per 31 decem
ber, inclusief bijgeschreven rente,
f 1.159 miljoen. De bedrijfsresulta
ten van de Centrale bank zijn al
leszins bevredigend geweest.
De uitzonderlijke ontwikkeling
van de spaarbeweging bij de aan
gesloten boerenleenbanken vond
haar weerspiegeling in de stijging
van de tegoeden van de boeren
leenbanken bij de Centrale Bank.
De reserves per ultimo 1958 bedra
gen in totaal f 15,5 min. (f 14,2
min.). De bij boeking op de reserves
ingevolge de voorgestelde winst
verdeling 1958 zal het totaalbedrag
der reserves op f 16 min. brengen.
Het totale eigen vermogen van de
Centrale Bank, waaronder wordt
begrepen het kapitaal, het aanspra
kelijkheidsfonds en de reserves te
zamen beloopt f 46,4 min. (onv.).
Na volledige afschrijving van de
voorzieningen van gebouwen en in
richtingen ad f 311.000 (f 370 000),
storting van f 500.000 (f 400.000) in
de bouwreserve, toevoeging van
f 300 000 (f 250.000) aan de voor
ziening voor bedrijfsrisico's en
van f 300.000 aan de effectenreser
ve, resulteert een netto winstsaldo
van f 593.860 (f 468.694).
Het geld- en kredietverkeer bij
de aangesloten boerenleenbanken
en bij de Centrale Bank werd be
gunstigd door toenemende spaar-
saldi, welke toeneming aanhield
ook toen in het midden van het jaar
de rente voor dadelijk opvraagbare
spaargelden werd verhoogd tot
drie procent. De in de vorige jaren
aan de krediet- en voorschotlening
der boerenleenbanken aangelegde
beperkingen konden praktisch ge
heel worden opgeheven. Een ver
ruiming daarvan werd mogelijk ge
maakt in de sector van de parti
culiere woningbouw. In 1958 wer
den in deze sector 40 voorschotten
met een gemiddeld bedrag van
f 11.000 verstrekt; in de loop van
1959 werden tot heden reeds 210
voorschotten met een gemiddeld
bedrag van f 12.500 verleend. In
totaal werd tot heden voor deze
woningbouwfinanciering in de par
ticuliere sector f 3.065.000 verleend.
's-GRAVENHAGE. Een squadron
van de Royal Canadian Dragoons,
het regiment dat Leeuwarden op 15
april 1945 bevrijdde, zal dit jaar de
bevrijdingsfeesten in de Friese
hoofdstad bijwonen. Behalve het
100 man tellende squadron zal ook
de 40 man sterke Dragoonband mee
naar Leeuwarden komen.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
AMSTERDAM. Wegens doodslag
op de 27-jarige „Finse Henni", een
vrouw uit donker Amsterdam,
heeft het gerechtshof te Amster
dam de 37-jarige Noorse zeeman
Frans Eriksen, overeenkomstig de
eis, veroordeeld tot 4Vz jaar gevan
genisstraf met aftrek van het voor
arrest. Na een eis van vijf jaar met
aftrek voor doodslag had de recht
bank de zeeman terzake van een
voudige mishandeling met dodelijk
gevolg veroordeeld tot Vh jaar
met aftrek. De officier was van dit
vonnis in appèl gegaan.
's-GRAVENHAGE. De Konink
lijke Nederlandsche Reedersveree-
niging schrijft in haar verslag over
1958, dat de ontwikkeling, die zich
in de loop van 1957 begon af te te
kenen in de vorm van geringere
vraag naar en toenemend aanbod
van scheepsruimte, zich in het af
gelopen jaar heeft voortgezet. Dit
geschiedde in zodanig versterkte
mate, dat einde 1958 over de gehele
wereld 7.348.000 b.r.t. scheepsruim-
te (7,3 pet. van de werfeldvloot)
was opgelegd tegen 1.537.500 b.r.t.
einde 1957.
RECHTZAKEN
Twee jaar voor overval
ARNHEM, 28-4. De 25-jarige
venter L. J. de Wit uit Arnhem is
door de rechtbank te Arnhem we
gens een roofoverval hedenmorgen
tot een gevangenisstraaf van twee
jaar met aftrek veroordeeld. Hem
werd ten laste gelegd in de nacht
van 20 januari jl. op roof te zijn
gegaan in een boerderij buiten
Arnhem, bewoond door de twee op
leeftijd zijnde gebroeders van Ark.
Hij drong via het dak naar binnen,
bedreigde de oudste, maar sloeg bij
de nadering van de jongste broer
op de vlucht zonder ook maar iets
waardevols te hebben 'bemachtigd.
De officier had tegen de W. drie
jaar gevangenisstraf met aftrek ge-
eist.
Landbouw en veeteelt
Runderhorzelbestryding
(tweede behandeling)
In deze tijd van het jaar is de 2e
behandelingsperiode aangebroken
voor de bestrijding van de runder
horzel.
Al het jongvee en de vaarzen
moeten nogmaals gecontroleerd en
zonodig behandeld worden om de
larven van de runderhorzel, die nog
onder de rugheid aanwezig zijn, te
doden.
De uitvoerders van de Gezond
heidsdiensten en zuivelfabrieken
vragen daartoe nog meer dan voor
heen uw medewerking. In die pro
vincies, waar nog geen uitvoerders
aanwezig zijn dient U thans onver
wijld tot de bestrijding van de run
derhorzel over te gaan.
Het is nodig dat het vee opge
haald, vastgezet en gecontroleerd
wordt. Deze tweede wassing is be
slist noodzakelijk voor het doden
van de zich ontwikkelende larven
onder de rughuid.
Ook wettelijk bent U verplicht
de runderhorzel te bestrijden. Ge
brek aan medewerking kan u met
de strafrechter in aanraking bren
gen.
UTRECHT. Op Koninginnedag
zullen in de ochtend en namiddag
meer dan 90 forensentreinen uit de
dienst worden genomen.
1
Omdat ze niet konden zwemmen
In de periode van 1940 tot 1950
zijn er niet minder dan zesenzestig
honderd één en vijftig personen in
ons land verdronken. Dat is een
feit waarhij wel eens even mag
worden stilgestaan
De pioniers van het water die in
nauwgezette training het reddend
zwemmen beoefenen, zijn te klein
in aantal om de talloze drenkelin
gen overal tijdig aan land te bren
gen.
Wanjieer er iemand te water is
geraakt, is de dokter veelal onder
weg en daardoor moeilijk te berei
ken. Ook de dappere troep EHBO-
ers kan niet overal mensen paraat
hebben om kunstmatige ademha
ling toe te passen.
Wie in dit waterland niet kan
zwemmen, is een gevaar voor zich
zelf, maar eveneens voor anderen
die vaak onder uiterst moeilijke
omstandigheden een redding moe
ten beproeven
Door voldoende zwemgelegenheid
en door een meer intensieve be
oefening van de zwemkunst zou
een lange reeks van dodelijke on
gelukken worden voorkomen.
Bovendien zou de volksgezond
heid als zodanig hiermee ten zeer
ste gebaat zijn, want het zwemmen
op zichzelf heeft een buitengewoon
heilzame invloed op lichaam en
geest.
Nu zijn er in ons land veel te
weinig zwembaden. Nog niet de
helft der Nederlandse gemeenten
heeft een eigen zweminrichting.
We kunnen gerust zeggen dat de
overheid hier in gebreke is.
Maar dit gebrek aan belangstel
ling is er niet alleen bij de over
heid: ook bij de bevolking is het
enthousiasme om zelf te zwemmen
bepaald ver te zoeken.
Gemiddeld wordt hier per hoofd
en per jaar slechts twee maal een
zwembad opgezocht. Het percen
tage kinderen dat aan schoolzwem
men deelneemt, is nog steeds be
droevend klein.
Het was ons bekend, dat een
groot gedeelte van ons volk de
zwemkunst niet meester is, maar
dat in ons waterrijke land slechts
één derde van het aantal dienst
plichtigen bij hun opkomst kan
zwemmen is erger dan we hadden
gedacht.
En om nu even persoonlijk te
worden: kunt u, lezer, eigenlijk wel
zwemmen en kunnen uw kinderen
zichzelf redden als ze te water ra
ken?
Hebt u in de laatste maanden
nog gezwommen? Zijn uw kinderen
na september nog in het water ge
weest? Hebt u het voorrecht van
een overdekt zwembad in uw om
geving? Engebruikt u het?
Dr. Alfreda Briedé.
LAND- EN TUINBOUW
Samenwerking A.K.U.-Novivlas
op gebied vlasverwerking
DELFT, 28-'4. Naar mag worden
verwacht zal binnenkort algehele
overeenstemming worden bereikt
tussen de Algemene Kunstzijde
Unie (AKU) en de belanghebbenden
bij „Novivlas" N.V. te Delft betref
fende de samenwerking op het ge
bied van de vlasverwerking. „Novi
vlas" heeft in haar proefbedrijf te
Delft een methode ontwikkeld voor
de vlas ver werking, waarbij het zo
genaamde roten overbodig is ge
worden. Thans wordt uitvoerig on
derzocht, of de nieuwe methode
ook economisch een succes kan
worden. Daarvoor zal de AKU uit
haar research budget in de loop
van twee jaar een bedrag van een
miljoen gulden ter beschikking van
„Novivlas" stellen. Wanneer het
ontwikkelingswerk tot resultaat
leidt, zal de AKU de belangen van
diegenen die thans bij „Novivlas"
zijn geïnteresseerd, overnemen te
gen een zodanig bedrag, dat de aan
vankelijk beschikbaar gestelde gel
den met een redelijk rendement
kunnen worden terugbetaald. De
AKU heeft toegezegd, hieromtrent
vóór 1 januari 1961 een beslissing
te zullen nemen. Wanneer de AKU
een bedrijf op commerciële schaal
zal stichten, zal het eerste bedrijf
in ieder geval in Nederland wor
den gevestigd
ZIERIKZEE
Causerie en films
over atletiek
Heden, woensdagavond, zal in de
bovenzaal van restaurant „Mondra-
gon" een causerie met filmverto
ning worden gehouden over atle
tiek door de heren F. de Ruyter
uit Amsterdam en ir C. Tissot uit
Hilversum. Deze avond wordt spe
ciaal georganiseerd voor de leden
van de Schouwen-Duivelandse at
letiekvereniging „Delta Sport" en
belangstellenden.
WIJK AAN ZEE. De Commissaris
der Koningin in de provincie
Noord-Holland, dr.. M. J. Prinsen,
heeft in aanwezigheid van vele
vertegenwoordigers op het gebied
van gezondheidszorg in ons land,
het revalidatieoord „Heliomare" te
Wijk aan Zee officieel geopend.
Des morgens had mgr. J. P. Hui-
bers, bisschop van Haarlem, de ker
kelijke inzegening verricht.
