Probleem
Pl0^
Dr A. de Vin (vroeger te Oosterland) sprak
over dialekt van Schouwen-Duiveland
TANDPASTA
IVOROL
STAD EN PROVINCIE
Gemeente Zierikzee kreeg zwanen
en krijgt wielerwedstrijden
ZIEK1KZEE
Tentoonstelling en bazar Jeugdclubhuis
J Leger ties Heils
De jeugd wist „De Lichtboei" weer te vinden
Ook de afgelopen winter dromde
de jeugd van Zierikzee weer het
jeugdclubhuis „De Lichtboei" bin
nen voor handenarbeidclubs, in
stuif.. films en sport. Vijftien be
kwame leiders en leidsters ontvin
gen de jeugd voor niet minder dan
achttien verschillende activiteiten
gedurende zes wintermaanden.
Het jeugdcentrum, dat iedere dag
geopend was, telt momenteel 525
leden (inclusief de buitenleerlin
gen, die in de middagpauze komen).
Er was een gemiddelde opkomst
van 1435 jongelui.. Gedurende de
periode van 4 oktober '58-27 maart
'59 werd het clubhuis bezocht door
welgeteld 35.915 jongens en meisjes.
Meer dan driehonderd grote en
en kleinere werkstukken kwamen
gereed op de handenarbeidclubs.
Deze artikelen zullen voor het pu
bliek te bezichtigen zijn op een
tentoonstelling welke in „De Licht
boei" zal worden gehouden op a.s.
woensdag 22 en donderdag 23 april.
De handenarbeidartikelen wer
den beoordeeld door de volgende
personen: werkstukken van de
meisjesclubs: de dames A. Huizer,
J. Borst en C. Dieleman, leraressen
aan de landbouwhuishoudschool;
pitriet: de heer G. Leijdekkers
(Rusthuis „Irene"); figuurzaagclub:
kapitein B. F. J. van den Hoek.
Enkele prijzen
Er kwamen ook enkele prijzen
uit de bus. Eerste prijzen werden
gewonnen door de volgende jonge
lui:
Borduurclub oudere meisjes: Jan-
nie Goedegebuure (kapmanteltje);
meisjesclub speelgoedvervaardi-
ging: Rietje Bil (olifant); jongens,
figuurzagen: Wim van den Hoek
(tijger); pitriet: Wim Jumelet (thee
blad).
De volgende jongelui wonnen een
tweede prijs: Maatje v. Schouwen
Artis-neushoornman
overleden
AMSTERDAM, 21-4. Neushoorn
„Jani", die enige maanden geleden
na vele voorbereidingen eindelijk
werd samengebracht met het, even
als hijzelf reeds lang in „Artis"
wonende neushoornwijfje „Suze",
heeft maar kort het genoegen van
een huwelijk gesmaakt. Reeds vrij
spoedig na het samenbrengen werd
Jani ziek. Een ernstige infectieziek
te bleek hem te hebben aangetast,
waartegen zelfs de meest moderne
geneesmiddelen niet waren opge
wassen. Dezer dagen is de neus
hoorn dan ook overleden, omstreeks
25 jaar oud. Hij kwam in 1936, op
anderhalf jarige leeftijd in Artis.
Het zal voor Artis zeer moeilijk
zijn spoedig een nieuwe echtgenoot
voor Suze te vinden. Neushoorns
zijn niet dik gezaaid en bovendien
nogal kostbaar.
Rond Eilandman's poes doet zich
een „beest"-achtig probleem voor,
waarvoor geen kruid gewassen
schijnt. Deze poes presenteerde zich
enkele maanden geleden, als het
liefste, trouwste en snelst spinnen
de dier uit het kattenrijk. De ver
houdingen tot de mensen waren
van allergunstigste aard. Na de
eerste altijd wat kommervolle tijd,
om het dier te wennen aan enkele
niet te omzeilen hygiënische ge
woonten, heeft het poezenleven
zich afgespeeld met een regelmaat,
die mensen ten voorbeeld strekken
kan. Het natje, het droogje en het
slaapje wisselen elkaar af met een
bewonderenswaardige regelmaat.
Poes heeft nagels, maar hij ge
bruikt ze nooit in het menselijk
milieu. Poes kan bijten, maar hij
doet het niet. Het is slechts een
vleselijk kunnen, maar het willen
ontbreekt, eenvoudig omdat elk
barbaars element in dit kattenka-
rakter ontbreekt.
Er is echter één afschuwelijk
maarpoes is belust op duiven,
speciaal jonge duiven en daar dit
gewild gevogelte zeer veelvuldig
voorkomt, is er een inktzwarte
wolk voor de poezelige zon komen
drijven. Gisteren is poes in de aan
val op een duif betrapt. Gelukkig
net op tijd, want de gevolgen zou
den vreselijk zijn geweest. Gewa
pend met een handvol kattebrood
is Eilandman - nadat het dier op
de vlucht was gejaagd - er op uit
gegaan om poes te vangen. Een on
mogelijk karwei, want de katten-
psyche weet op tijd weerstand te
bieden aan de verlokkingen van
het vlees, of de vis zo men wil. Bij
na liet poes zich vangentoen
volgden enkele lenige sprongen en
zat hij op de vorst van het dak, de
wereld intens mild en berustend te
beoordelen, doofCboor de mensen en
blind voor de spijs. In het kader
van de wereldproblematiek is een
roofzuchtige poes of zo men wil,
een kat met twee aangezichten
niets, maar in de alledaagse prak
tijk een gruwelijk probleem, voor
de oplossing waarvan geen naslag
werken beslaan. Helaas!
EILANDMAN.
(theemuts), Ona Simmers (panne
lappen), Pauli Schiettekatte (in
diaan), Ko Saman (papiermand).
Aan de tentoonstelling zal tevens
een bazarfestijn verbonden zijn
met diverse attracties als: grabbel
ton, schiettent, filmtent, etc.
Vele nuttige gebruiksvoorwerpen
werden ingezameld bij de Zierik-
zeese en eilandelij ke middenstand,
die zich van haar gulle kant heeft
laten zien.
Ingezonden mededeling
DE BÉSTE enniotduur. TuboS5-70-45ct
DIEREN REIZEN
NAAR AMSTERDAM
AMSTERDAM, 21-4. In de ko-
mende weken staat Artis een flink
aantal dierentransporten te wach
ten. Het grootste is onderweg uit
Afrika en omvat een aantal anti
lopen, een koedoebok, een van de
fraaiste antilopen, drie springbok-
ken - een mannetje en twee wijf
jes - twee blesbokwijfjes voor de
reeds in Artis wonende man, en
een paartje gemsbokken, wat alle
maal ondanks de anders suggere
rende namen geen bokken of gfyten
zijn, maar vrij zeldzame antilopen.
Voorts zijn uit andere diererttui-
nen onderweg een gazelle uit Boe
dapest, alsmede twee elandwijfjes,
een uit Alaska en een uit Berlijn.
Aan boord van de walvisvaarder
„Willem Barentsz", die binnenkort
in Rotterdam arriveert, zitten twee
zogenaamde kinbandpinguins voor
Artis, die men in vele jaren niet in
de Amsterdamse collectie heeft ge
had. Men hoopt, dat deze antarcti
sche vogels de verschillende tem-
peratuur-overgangen zullen door
staan en in goede gezondheid in ons
land arriveren.
Wettig huwelijk
BARNEVELD, ,20-4. In het
Bameveldse gemeentehuis
ondergaat de trouwzaal op
het ogenblik een restauratie.
Dit levert enige moeilijkhe
den op, want volgens het
Burgerlijk Wetboek artikel
131 moet een huwelijk in het
huis der gemeente worden
voltrokken. Om aan de let
ter van deze wet te voldoen
hebben b. en w. van Barne-
veld thans aan de raad voor
gesteld de ontspanningszaal
van een plaatselijke school
officieel als tijdelijk „huis
der gemeente" aan te wijzen.
Hiermede wordt voorkomen
dat trouwlustigen aan de
wettelijkheid van hun huwe
lijk zouden gaan twijfelen
De mosselstandaard-
capaciteitscijfers
De Mosseladviescommissie be
sloot in haar laatst gehouden ver
gadering, na een zeer heftige dis
cussie, aan het Bedrijfschap te ad
viseren de herziening van de
standaardcapaciteitscijfers te doen
plaats vinden op bapis van het
vorige jaar.
AGENDA
Zierikzee: woensdag 22 en donder
dag 23 april bazar en tentoon
stelling Leger des Heils. Beide
dagen geopend van 12-13.30 uur,
van 15.30-17.30 uur en van 18.30-
22.30 uur.
(Van onze redakteur)
De bomen die het centrum van
Burgh sieren, kunnen met recht
wonderbomen worden genoemd.
Deze perebomen, waarvan de
vruchten de beeldende en verruk
kelijke naam „roodkokertjes" heb
ben gekregen, ontsnappen aan het
jaarlijks spuitfestijn, dat vele
boomgaarden ongeveer tot een
openluchtlaboratorium maken. De
bomen leveren niettemin jaarlijks
een behoorlijke oogst, van een
kwaliteit die zeker niet minder is
dan van bomen onder meer „be
voogde" omstandigheden,
De wonderbomen van Burgh zijn
ook toets-„stenen" voor de moraal
der bevolking en de uitslag is po
sitief, want zelden worden er
„roodkokertjes" gestolen..
Een Burgh's evenement van be-
jang is in de oogsttijd de veiling
yan deze peren.
Intussën - en dat is op het ogen
blik het belangrijkste - zorgen de
Burghse bomen ook voor schoon
heid, want ze staan volop in de
bloesem. Die lentepracht geeft het
dorpscentrum een unieke intimi
teit.
De Burghse bomen in bloei
het is een reisje waard!
ZIERIKZEE
Jaarvergadering
„De Dageraad"
Zaterdagavond 25 april a.s. houdt
de Coöperatieve Verbruiksvereni-
ging ,.De Dageraad" te Zierikzee
in de Graanbeurs van het „Huis
van Nassau" de jaarvergadering.
De agenda vermeldt o.m. het jaar
verslag van de administrateur en
het jaarverslag van de Coöpera
tieve Vrouwenbond. Aftredend,
maar herkiesbaar, zijn de be
stuursleden de heren C. Jonker, J.
A. Wolse en H. M. van der Doe.
Na de pauze vindt de opvoering
plaats van het toneelstuk „De fa
milie Gregory" door het toneelge
zelschap „Het Gouwse Masker" te
Noordgouwe. Reeds verschillende
malen is dit stuk met groot succes
opgevoerd.
Kind speelde
met lucifers
In een slaapkamer van de wo
ning var* bakker Verwijs aan de
Meelstraat is gisteravond omstreeks
kwart over acht 'brand uitgebroken.
Bakker V. werd door een van zijn
zoontjes gealarmeerd. Het bleek
dat een bed vlam had gevat, ver
moedelijk had een ander, vierjarig
zoontje, met lucifers gespeeld. De
bakker wierp de brandende deken
door het raam op straat. Het kind
was naar een andere kamer ge
gaan toen de deken had vlam ge
vat. De gealarmeerde brandweer
behoefde geen dienst te doen.
Bij Kino Bay, in het noordwes
ten van Mexico, is een tweemo-
torig passagiersvliegtuig van de
Mexicaanse luchtvaartmaatschap
pij ..Vliegende Tijger" veronge
lukt. De 26 inzittenden - 21 passa
giers en vijf bemanningsleden -
zijn om het leven gekomen. Alle
slachtoffers waren Mexicanen.
Data voor wiclcrsportcvenementen nog niet bekend
Op dinsdag 28 april a.s. zal een
openbare vergadering worden ge
houden van de gemeenteraad.
Aan de raad wordt medegedeeld,
dat door bemiddeling van de heer
J. E. van den Berge (Rodedorp 23)
door het gemeentebestuur van
Willemstad aan degemeente een
viertal zwanen is geschonken. De
zwanen zijn inmiddels gearriveerd
en de sierlijke dieren vormen een
wezenlijke bijdrage tot verfraaiing
van het stadsbeeld.
Voorgesteld wordt een subsidie
te verlenen aan de Vereniging van
Burgemeesters en Secretarissen op
Schouwen-Duiveland h twee cent
per inwoner. Voor de destijds aan
de gemeente Amsterdam geschon
ken bank, zal een slotsubsidie nodig
zijn van negen cent per inwoner.
Een verzoek is ingekomen van de
heer G. C. Anker, om met mede
werking van de gemeente een twee
tal wielerwedstrijden te organise
ren. Voorgesteld wordt deze twee
wedstrijden (opgenomen in de wed
strijdkalender van de Kon. Ned.
Wielren Unie) te subsidiëren met
een bedrag gelijk aan de vermake
lijkheidsbelasting.
Het zwembad
Voorgesteld wordt over te gaan
tot vaststelling van het reglement
op het gebruik van het gemeente
lijk zwembad en een instruktie
voor de badmeester van dit zwem
bad. Een ander voorstel betreft de
vaststelling van voorwaarden,
waaronder steun voor woningex
ploitatie wordt verleend. De ge
meente ontving een aanbod tot het
aangaan van een kasgeldlening ad
f 200.000 voor de tijd van drie
maanden, tegen 2 pet. Een kasgeld-
lening ad f 350.000 dient voor zes
maanden te worden verlengd, tegen
een rente van 2Vg pet. Tenslotte
werd van de N.V. Bank voor Ned.
Gemeenten een aanbieding ontvan
gen tot het aangaan van een twee
tal vaste geldleninen, beide nomi
naal groot f 105.000, tegen een ren
te van 4Vz pet.
ZIERIKZEE
Welpenhorde-Ieidsters „Mr. Bakkergroep"
geïnstalleerd
Plechtigheid in 's-Gravensteen
In het 's-Gravensteen te Zierik
zee vond zaterdagmiddag de instal
latie plaats van de nieuwe leidsters,
de dames mej. H. Visser en E. Vier
gever van de Welpenhorde „Waakt"
van de Mr. Bakkergroep der N.P.V.
De nieuwe leidsters werden toe
gesproken door hopman J. Coumou,
die de leidsters - de akela en de
Bagheera - aan de horde voorstel
de als de oude wolven, die de wel
pen plaatsen „op het spoor van de
jacht", daarbij hanterend de „wet
van de rimboe',' die dient als ach
tergrond van het welpenspel.
„Het is daarbij zo, dat alleen zo
goed mogelijk navolgen zo goed
mogelijke resultaten te zien zal ge
ven", aldus de hopman, die verder
wees op de verantwoordelijkheid
van de leidsters en op de voldoe
ning die het welpenspel ook voor
hen geven kan.
De bedoeling van het welpenspel,
als onderdeel van het spel van ver
kennen, is iets trachten ten goede
bij te dragen voor het levensgeluk
van de welpen. Wanneer dit doel
voor ogen wordt gehouden zal het
de leidsters zelf tot gelukkige men
sen maken.
Nadat de Verkennersbelofte op
de vlag was afgelegd, installeerde
hopman Coumou tot Akela mej.
Visser en tot Bagheera mej. Vier-
- gever.
Daarna werden de nieuwe leid
sters gelukgewenst door de welpen,
hetgeen geschiedde onder aanbie
ding van een tegel. Zij werden toe
gesproken door dr. J. C. Rhöner,
voorzitter van de plaatselijke com
missie van de „Mr. Bakkergroep",
die de leidsters feliciteerde en hun
veel succes toewenste. Bloemen
werden overhandigd door de hoofd
kabouter Ada Hage en rondeleid
ster Cokkie Slagboom namens de
padvindsters vendel „Hozjeka" te
Zierikzee.
De plechtigheid werd bijgewoond
door de bijna voltallige plaatselijke
commissie, afgevaardigden van de
„Hezojeka"-groep en enkele ouders,
welke speciaal waren uitgenodigd
ter ere van de installatie van hun
zoon tot welp.
14.55 n.m.
15.39 n.m.
14.25 n.m.
15.08 n.m.
Verwachting tot woensdagavond:
Zachter
Bewolkt met opklaringen en op
de meeste plaatsen droog weer;
zwakke tot matige wind uit weste
lijke richtingen; zachter; bijna ner
gens nachtvorst meer.
22 april. Zon op 5.31, onder 19.48.
Maan op 19.03, onder 5.11.
23 april. Zon op 5.29, onder 19.49.
Maan op 20.25, onder 5.44.
Volle maan: 23 april te 6.13.
Hoogwaterstanden
ZIERIKZEE:
22 april 2.19 v.m.
23 april 3.05 v.m.
BROUWERSHAVEN:
22 apri] 2.04 v.m.
23 april 2.46 v.m.
Springtij: 25 april.
HET WEEROVERZICHT
DE BILT, 21-4. Een gebied van
hoge luchtdruk strekt zich uit over
de Britse eilanden, de Golf van
Biscaye en het west-Europese vas
teland. Het zwaartepunt ervan, dat
tot nu toe ten zuidwesten van Ier
land was gelegen, verplaatst zich
naar west-Duitsland. Dit hangt sa
men met de gebeurtenissen op de
oceaan, waar een langzaam in diep
te toenemende depressie naar het
zeegebied ten zuiden van IJsland
trekt.
Het hogedrukgebied wordt door
sneden door een oud oceaanfront.
Ten oosten hiervan bevindt zich
droge polaire lucht waarin de afge
lopen nacht tijdens de langdurige
heldere perioden weer zware nacht
vorst is voorgekomen. De meeste
stations in het binnenland meldden
nabij de grond minimum tempera
turen van 4 tot 6 graden onder nul.
Aan de westkant van het front, dat
vanochtend vergezeld van veel be
wolking ons land naderde, bevindt
zich vochtiger oceaanlucht. Deze
zal ook Nederland binnenstromen.
In verband waarmede de nacht
vorstkansen nu snel kleiner wor
den. Ook overdag zal het geleide
lijk zachter worden.
Scheepvaartberichten
Bonita, 20-4 in Panamakanaal
naar New York.
Kelletia (t.), 21-4 te Lorenzo Mar
ques.
Kenia (t.), 18-4 te Amsterdam.
Kryptos (t.), 19-4 van Rotterdam
naar Hamburg.
Langkoeas, 21-4 te Port Said.
Musilloyd, 21-4 van Bangkok
naar Singapore.
Wonogiri, 20-4 van de Philppijnen
naar Los Angeles.
De politie van Panama stad
heeft de Britse ballerina Margot
Fonteyn aangehouden, omdat zij
betrokken zou zijn geweest bij het
bergen van wapens uit een gezon
ken boot van een groep opstande
lingen.
VERGADERING „STAD EN LANDE"
Spreektaal minder oud dan wel gedacht
Op de jongste vergadering van de
vereniging „Stad en Lande" van
Schouwen- Duiveland, heeft dr. A.
de Vin het woord gevoerd over
„Het dialect van Schouwen-Duive
land", een interessant onderwerp,
waarover de spreker interessante
bijzonderheden wist mede te delen,
geen wonder, want het is de titel
van zijn dissertatie, waarop hij des
tijds promoveerde.
Dr. de Vin besteedde uitvoerig
aandacht aan een destijds van de
hand van prof. van Wijnen te
Utrecht verschenen artikel over het
zelfde onderwerp, waarin deze con
cludeerde, dat het dialekt van
Schouwen- Duiveland uitzonderlijk
oud is en zelfs zou stammen uit de
tijd van de Noormannen. Dr. de Vin
geloofde wel in de ouderdom, maar
wilde niet verder teruggaan dan
het begin van de 14e eeuw. Namen,
woorden en uitdrukkingen in de
oude stukken uit het begin van de
13e eeuw voeden deze veronderstel
ling, al moet men voorzichtig zijn
met conclusies, want de periode
van 800-1100 is ook op dit punt al
bijzonder duister en onbekend.
Het Poortcrsboek
In het Zierlkzeese Poortersboek
was, stammend uit 1306, spr. de
naam „Dreegepanne" tegengeko
men. „Dreege" is zonder twijfel
„dragen", later Schouws vervormd
tot „drfaegen". Van 1394 stuitte hij
de namen Beye, Boeye en „Renis-
se", van welke plaatsnaam de uit
spraak nog altijd zo is. 't Zijn ook
vooral de schepenbrieven (sedert
begin 15e eeuw), die licht verschaf
fen als 't gaat om zeer plaatselijke
aanduidingen in de volkstaal. De
uitspraak der telwoorden (en ande
re woorden) geven ook houvast voor
de ouderdom van het dialekt:
vuuve, zesse, duuzend, maerte, blok
(stuk land), pad (weg), stikke (stuk
lands), vroene vroaneenz.
Het taal-isolemcnt
Prof. van Wijnen sprak ook van
het isolement van het Schouwen-
Duivelandse dialekt, maar dr. de
Vin wees er op, dat elk dialekt zich
ontwikkelt en „niet in de ijskast"
wordt bewaard; er is z.i. tenslotte
toch contact geweest met de andere
gewesten. In het begin van de 80-
jarige oorlog heeft Zeeland een rol
gespeeld en taalkontakt is daarbij
stellig opgetreden. Holland en Zee
land worden trouwens in die tijd
in één adem genoemd. Het is lo
gisch het isolement meer intern ge
ografisch te bekijken. Een „aem-
steese reize" was voor de Duive
landers speciaal heel wat. Opmer
kelijk in dit verband is de oude uit
drukking: „spelerieën is een beul-
slag waerd". Dr. de Vin stond ook
stil bij de volksrijmelarij en de
volkshumor op het eiland. Een der
doelwitten van het laatste was de
voor-rampse tram, die zo plastisch
„koekedoöse" werd genoemd of
„kookstel". In sommige uitdruk
kingen zit het élement van superi
oriteit van een bepaalde dorpsge
meenschap, b.v. te Bruinisse:
„bluuf dur mi je struvanse viengers
of" (lees: Sirjanslandse vingers). In
een opmerking als: „kom ma nae
melaege mun kind, dur is ier benêe
nog plekke", ziet men hoezeer hel
typische Schouwen-Duivelandse di-
alekteigen verloren gaat, want de
huidige generatie zegt zo iets niet
meer.
De toekomst
Zo zijn ook „aerbezems" ge
worden tot „aerbeien", al was spr.
niet geheel pessimistisch ten aan
zien van een verantwoorde harmo
nie tussen het oude traditionele
en het nieuwe (bindertwien, drag-
liene ,e.d.). Er kan nog wel sprake
zijn van het bewaren der eigen
taalschat en'z!o kan het SehoCiwen-
Duivélandse dialekt, naast de kui
tuurtaai, zijn eigeh plaats blijven
innemen.
Op de inleiding volgde een geani
meerde diskussie, waaruit wel
bleek, dat men over de eigen ,taele"
niet gemakkelijk „uutgepraet"
raakt.
