zonder kringen
IjBnaagi]
zonder morsen
f^E]LöÊ)E|l
SCHURKEN
Toch nog liefde
Inwrijven laten drogen
afborstelen
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE vrijdag 3 april 1959 so. issii
DE SPIONAGE-ONTHULLINGEN
VAN JEAN OVERTON FULLER
Ingezonden mededeling
en
Franse „Engeland-Spiel" nog
fataler dan het Nederlandse
|/Qy helpt direct tegen etensvlekken. vet,
IV I teer, smeer, olie, vruchten, wijn, gras,
lipstick, parfum, stempelinkt, enz.
verwijdert vlekken Royale tube f.1.95
LAHNEMANN Uren (N.H.) Postbus 18 Imp. v. Polycolor-K2r-Placentubex-Margret Astor-Mouson-Blendax
Onfris, Knipschaar, „Business",
Pedicure, Nagelloos, Alcohol en „Mistpit"
Was gedurende de oorlog in de
Britse geheime dienst op een lei
dende plaats een Duitse spion ac
tief? Zolang de spionage bestaat,
bestaat ook de contra-spionage en
zolang er geheime diensten zijn,
zijn er ook agenten, die voor beide
partijen werken.
De affaire van het Nederlandse
„England-Spiel" heeft indertijd
groot opzien gebaard. Daaruit toch
bleek, dat de zenders van de Britse
geheime dienst in ons land ander
half jaar lang, van maart 1942 af,,
inderdaad door nazies werden be
diend, zonder dat men daarvan in
Londen ook maar de flauwste notie
had. Nog veel ernstiger echter is,
dat er, naar men thans vermoedt,
zelfs in het Londense hoofdkwar
tier van de S.O.E. (Special Opera
tions Executive), de geheime orga
nisatie, die de gehele Britse sabo
tage- activiteit in Frankrijk leidde,
een verrader bezat.
Deze verdenking is uitgesproken
door een jonge vrouw, die zelf
nooit voor een geheime dienst heeft
gewerkt.
Toneelspeelster op onderzoek
De blonde, slanke Jean Overton
Fuller was oorspronkelijk toneel
speelster. Zij had een vriendin, die
in juni 1943 een nacht in haar wo
ning doorbracht. De volgende dag
was zij spoorloos verdwenen. Eerst
toen haar na de oorlog een posthu-
me onderscheiding werd verleend,
ontdekte Jean Fuller, dat haar
vriendin onder de illegale naam
„Madeleine" als geheime agente in
Frankrijk was gedropt en daar de
Duitsers in handen was gevallen.
De jonge toneelspeelster kwam
op het denkbeeld, een onderzoek in
te stellen naar het leven van haar
vriendin en daar een boek over te
schrijven. Daar zij van de officiële
Britse instanties geen medewerking
kreeg, reisde zij naar Frankrijk en
Duitsland, op zoek naar leden van
„resistance" en van de Duitse con
tra-spionagediensten, die op een. of
andere wijze contact met „Made
leine" hadden gehad.
Tijdens haar onderzoekingen deed
Jean Fuller een vreemde ontdek
king.
Sensationele ontdekking
Madeleine behoorde tot de orga
nisatie „Prosper", het belangrijkste
net van agenten van de Franse sec
tie der S.O.E. Volgens een mede
deling van de chef van genoemde
sectie, overste Maurice Buckmas-
ter, omvatte zij niet minder dan
10.000 leden.
„Prosper" zelf - wiens ware
naam majoor Francis Suttii was -
landde in oktober 1942 per para
chute in Frankrijk. Hij werd begin
juni 1943, samen met zijn plaats
vervanger „Archambault" gearres
teerd. „Prosper" werd naar het
hoofdkwartier van de „Sicherheits-
dienst" in de Venue Foch te Parijs
overgebracht, waar de commandant
SS-Sturmbannführer Kieffer, hem
een voorstel deed.
Kieffer eiste, dat hij voortdurend
op de hoogte zou worden gehouden
van de Britse wapenleveranties aan
de Franse verzetsbeweging. Als te-
gendienst bood hij „Prosper" aan,
het leven van alle gearresteerde le
den van zijn net te sparen en er
voor te zorgen, dat geen van hen
werd mishandeld.
Pact met de duivel
„Prosper" ondertekende de over
eenkomst en als gevolg hielden de
nazies lange tijd alle draden van
de Britse sabotage-organisatie in
handen. De meeste der voor de
„résistance" bestemde wapens wer
den door de Duitsers buit gemaakt.
Alleen reeds in de eerste maand
werden ongeveer vijfhonderd agen
ten der organisatie gearresteerd.
Dikwijls werden Britse geheime
agenten bij hun landing door Duit
se troepen opgewacht, omdat - zon
der dat men het in Londen ver
moedde - de aanwijzingen voor hun
„dropping" onder controle van de
„Sicherheitsdienst" naar Engeland
waren geseind.
Kieffer hield zich, interessant ge
noeg, strikt aan de bepalingen van
de overeenkomst. Pas nadat hij in
1944 uit Parijs was teruggeroepen,
bracht de SS de gearresteerden
naar een concentratiekamp over,
waar „Prosper", „Archambault" en
„Madeleine" de dood vonden.
Een verrader in Londen!
Waarom ondertekende „Prosper"
het duivelspact? Het is op het ogen
blik moeilijk, zich in te leven in
de atmosfeer der spionage en con
tra-spionage, waarin heldendom
en schurkachtig verraad naast el
kaar gingen en dikwijls geheime
agenten in overeenstemming met
hun chefs voor de vijand werkten
om deze om de tuin te leiden of om
inlichtingen te verkrijgen.
In elk geval schijnt vast te staan,
dat „Prosper" geen verrader was
in de gebruikelijke zin van het
woord. In de Avenue Foch legde
Kieffer hem fotocopieën voor van
lange „geheime" berichten, die hij
en zijn organisatie reed9 eerder
naar Londen hadden gestuurd en
waarop in de Britse hoofdstad,
blijkbaar geheel zonder argwaan,
was gereageerd. Het was „Prosper"
toen duidelijk, dat op een sleutel
positie in zijn organisatie - en dat
kon slechts in Londen zijn - een
verrader zat. Hij begreep, dat hij
zijn organisatie niet kon redden.
Daarom besloot hij tot zijn vertwij
felde stap, in de hoop daarmede in
ieder geval het leven van zijn agen
ten te sparen.
Wie was de verrader? Jean Ful
ler besteedde enige jaren aan de
oplossing van deze allesbeslissende
vraag.
Welke rol speelde „Gilbert"?
Na talloze gesprekken met Brit
se, Franse en Duitse agenten koes
terde zij geen twijfel meer: de ver
rader was de officier, die in de S.
O.E. verantwoordelijk was voor de
„droppings" in Frankrijk. Deze of
ficier was een Franse vlieger, die
onder de naam „Gilbert" werkte.
„Gilbert" was in juni 1948 voor
een Frans militair gerechtshof ge
daagd, beschuldigd van samenwer
king met de vijand, maar vrijge
sproken. Jean Fuller ontdekte, dat
het bewijsmateriaal bij dit proces
onvolledig was geweest en dat
Britse instanties klaarblijkelijk
„Gilbert" hadden gedekt. Deson
danks was zij van zijn schuld over
tuigd.
Nadat zij echter had vastgesteld,
dat „Gilbert" nog in leven was en
zij in staat was geweest, enkele
langdurige gesprekken met hem te
hebben, begon zij in haar geloof te
wankelen. Zij getuigt daarvan in
haar onlangs verschenen boek
„Double Webs", waarin het resul
taat van haar onderzoekingen neer
gelegd is: de vraag, of „Gilbert"
werkelijk schuldig is, wordt open
gelaten.
Offers van de oorlogsmoloch
Geen spionage- of sabotage-orga
nisatie kan met zijden handschoe
nen werken. Maar het is voor het
Engelse publiek evenals indertijd
voor het Nederlandse - een zware
schok geweest om te moeten erva
ren, dat zovele idealistische jonge
mannen en vrouwen klaarblijkelijk
direct van Londen uit de vijand in
handen werden gespeeld.
Ingezonden mededeling
EEN ECHTE AANWINST
VOOR UW WONING
Dalend ledental
drankbestrijders-
organisaties
UTRECHT, 2-4. Het ledental van
de nationale christen geheelonthou
ders vereniging vertoont, evenals
dat van het merendeel der ondere
preventieve drankbestrijdingsorga-
nisaties, de laatste jaren een te
ruggang. Dit werd medegedeeld op
de algemene vergadering van de
N.C.G.V., die vandaag in Utrecht
wordt gehouden. Men wijt deze te
ruggang aan de wijziging in de om
standigheden waaronder de drank
bestrijding gevoerd moet worden,
een wijziging, die door degenen die
nog steeds tewerk gaan als twintig
jaar geleden niet wordt onderkend.
Het ledental van de N.C.G.V.
daalde in 1958 van 4058 tot 3745.
Tijdens de bijeenkomst werd er
echter op gewezen, dat er toch ver
schillende vormen van drankbe
strijding zijn die het wel „doen" en
dat het onjuist zou zijn, te stellen
dat er absoluut geen belangstelling
meer is voor het drankvraagstuk,
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Schalkwijk: W. G. G.
van Voorthuysen, Everdingen; te
Rotterdam-Charlois: P. Klooster
man, Kloetinge; te Noord-Oost Pol
der (wijkgemeente Nagele-Tol le
beek): J. C. Krajenbrink, vic. te
Nagele-Tollebeek; te Streefkerk:
W. H. van Kooten, Hasselt.
Aangenomen het beroep tot pred.
in buitengew. dienst (dir. Herv.
stichting diac. maatsch. werk): A.
Roeders, Rolde; naar Workum:' W.
F. Verdonk, Okkenbroek; de be
noeming tot vicaris te Meppel:
kand. Th. M. Loran, Driebergen.
Bedankt voor Oosterwolde (Geld.)
P. de Jong, Kootwijkerbroek.
Geref. Kerken
Beroepbaar: ds. G. Leene, van
Djakarta, thans te Ermelo.
Beroepen te Winschoten (vac. R.
J. de Jong): H. R. Zijlstra, Koude
kerk a.d. Rijn; te Gees (Dr.) en te
Reitsum: M. J. van Reenen, kand.
Woubrugge; te Schiermonnikoog:
kand. J. Jonker, Nijkerk.
Aangenomen naar Veenwoud-
sterwal: W. Fokkens, Wilsum (O).
Bedankt voor Nordhorn (Did.):
A. J. Dondorp, Domburg.
Chr. Ger. Kerk
Beroepen te Urk: C. Smits, Slie-
drecht.
Bedankt voor London (Ontario,
Canada) (Free Chr. Ref. Church):
J. J. Rebel, Murmerwoude; voor
Maassluis: M. S. Roos, Alphen a.d.
Rijn.
ODirmvDFTTDTrivr
Zondag 5 april
Ned. Herv. Kerk
Zierikzee: Grote kerk: 10 uur ds.
P. M. Mentzel te Dordrecht; Gast-
huiskerk: 10 uur (H.D.) en 7 uur
ds. Bezemer. Kerkwerve: 2.30 uur
ds. v. d. Grift. Serooskerke: 10 uur
ds. v. d. Grift (bev. lidmaten).
Burgh: 10 uur ds. Swaak. Haam
stede: 10 en 7 u. ds. Boer. Renesse:
7 uur ds. v. Liere. Noordwelle: 10 u.
ds. v. Liere. Eikerzee: 10 uur ds. v.
d. Ban. Brouwershaven: 10 uur ds.
Groot. Zonnemaire: 10 uur ds. Du-
vekot. Noordgouwe: 10 uur dhr. A.
van Pel. Dreischor: 10 uur ds.
Duyvendak. Ouwerkerk: 10 uur ds.
Franke. Nieuwerkerk: 10 uur ds.
Westerhof. Oosterland: 10 en 6 uur
ds. G. E. Huizing te Waarde. Sir-
jansland: 10 uur leesdienst, 6.30 u.
ds. Spelt te Dinteloord. Bruinisse:
10 en 5 uur ds. J. P. van Roon te
Ermelo. Sint Philipsland: 9.30 en
2.30 uur
Lutherse Kerk
Zierikzee: geen dienst.
Geref. Kerken
Zierikzee: 10 en 5 uur ds. Tiemers-
ma. Haamstede: 10 en 3 uur ds.
Kamper (H.A. en openb. geloofs
belijdenis). Renesse: 7.30 uur ds.
Melse. Seharendüke: 10 en 2.30 uur
ds. H. Tien te Nijkerk. Brouwers
haven: 10 en 2.30 uur ds. Melse.
Zonnemaire: 10 en 2.30 uur ds.
Boerma, legerpred. te Bergen op
Zoom. Nieuwerkerk: 10 en 5 uur
dr. Becker. Oosterland: 10 en 2.30
uur ds. Gerritsma te Zoetermeer.
Bruinisse: 10 en 5 uur ds. Wiele-
maker. Anna-Jacobapolder: 10 en
2.30 uur ds. A. Nagelkerke te
Zweelo.
Geref. Kerken (vrijgemaakt)
Brouwershaven: 10 en 2.30 uur ds.
Keizer.
Chr. Geref. Kerken
Zierikzee: 10 en 6 uur ds. v. d. Klis.
Kerkwerve: 10 en 6 uur ds. Dijk
stra. Haamstede: 10 uur leesdienst,
3 uur ds. Dijkstra. Nieuwerkerk:
10 uur leesdienst, 3 uur ds. v. d.
Klis.
Geref. Gemeenten
Haamstede: 10 en 2.30 uur lees
dienst. Nieuwerkerk: 10 en 2.30 uur
leesdienst. Oosterland: 10, 2.30 en
6 uur leesdienst. St. Philipsland:
9.30, 2.30 en 6 uur leesdienst.
Geref. Gemeenten in Nederland
Zierikzee: 10, 2 en 6 uur leesdienst.
Renesse: 10 en 2.30 uur leesdienst.
Nieuwerkerk: 9.45 en 3.30 uur lees
dienst. Bruinisse: 10 en 5 uur ds.
Mallan.
Oud-Geref. Kerken
Oosterland: 9.30, 2 en 6 uur lees
dienst. Bruinisse: 10 en 5 uur lees
dienst. St. Philipsland: 10, 2.30 en
6 uur ds. Gebraad.
Leger des Heils
Zierikzee: 10 uur heiligingsdienst,
12 uur jeugdsamenkomst, 7.30 uur
verlossingssamenkomst.
Katholieke godsdienstoefeningen
Zierikzee: 7.15 en 10 uur Heilige
Mis, 7 uur Lof. Burgh: 8 en 9.30
uur Heilige Mis (garage hotel ..'t
Wapen van Burgh").
Een ongelofelijk onfris verhaal
vrienden ditmaal. Maar weer, zoals
zoveel uit het leven, dat we alleen
maar in boeken menen te kunnen
tegenkomen. Voor het „onfris"
draagt Eilandman geen verant
woording. Dat is het leven soms
immers.
Oude Schouwse man - een 1959er
- komt de dorpssmidse binnen.
Zeker om wat te leuteren" denkt
de smid, maar de oude man kucht
en doet dan plompverloren zijn
..bestelling"een stevige knip
schaar. „Md man jeit tog gin
tuun", gekscheert de smid een
beetje.
„Das waer", zegt de Schouwe-
naar, „ma 'k mó de naegels van
mun teênen knippe".
Heus vrienden, de smid is een
harde jongen, maar bij dit bericht
kon hij toch niet anders dan een
beetje raadselachtig meesmuilen.
Hij dacht wellicht aan een soort
FEUILLETON
Beide worstelaars sprongen toen
op. Oom Bemhard scheen een wei
nig verlegen. Hij trad op Paulien
toe, terwijl diverse gevoelens zich
snel op zijn gezicht afspiegelden.
Zijn schouders ophalend, zei hij
kwasi onverschillig, maar niettemin
met een ondertoon van trots, ,mag
ik je mijn vrouw Agnes voorstel
len". Paulien hield bijtijds een on
tactische uitroep in en drukte spon
taan de hand die de vrouw uitstak.
Paulien voelde zich bij dfeze vrouw
helemaal in het niet verzinken. Het
was een verblindende schoonheid.
Behalve een volmaakt figuurtje
golfde er een weelde van dikke pla
tinablonde lokken over haar schou
ders. Bij dit alles had zij grote don
kere ogen van een vreemd groene
glans. De even geopende kersrode
lippen verborgen gedeeltelijk de pa
relwitte tandjes. Bij dit alles keek
ze Paulien open en eerlijk aan, ter
wijl heel haar houding om een wei
nig sympathie scheen te vragen, zo
dat Paulien dadelijk haar hartje
voor de vrouw voelde opengaan.
„Zeg Agnes tegen me", verzocht
ze, onze leeftijd scheelt waarschijn
lijk niet zoveel. Jij bent Paulien ze
ker, ja ik hoorde al van je. Op de
vragend opgetrokken wenkbrauw
frons van Paulien vervolgde ze rad,
en er was een typisch accent in
haar uitspraak, „ik ben gisteren al
aangekomen en o, Paulien, er is al
zoveel gebeurd hier. Ik moet je
noodzakelijk spreken, al weet ik
dat misschien je eigen zaken ook
van belang zijn". Dan wendde ze
zich tot Bernard en zei met een al
lerliefste en onweerstaanbare glim
lach, „toe Benny ga jij even naar
de tuin, maar krijg weer geen ru
zie met die bedrijfsleider daar, zo
als gisteren". Met dezelfde lieve
glimlach wendde ze zich dan tot
Paulien en excuseerde zich over
haar kleding, waar ze intussen een
prachtige housecoat over had ge
daan. „Kom Paulien, wij gaan in
die gezellige zonnige huiskamer
zitten. Neem me niet kwalijk dat
ik zo met het air van een eigenares
hier optreed maar er waren ge-
1 april-grap, maar „business is bu
siness", dus pakt hij een flink for
maat tuinschaar en vraagt: „is tun
dezen goed?" - Het Schouwse man
netje knikt van „ja" en dan begint
hij een soort strip tease van de on
derste ledematenklompen uit,
broekspijpen omhoog, sokken uit.
Hij zet zijn voet op het aambeeld
en spreekt het bevel: „knippe!" De
smid heeft heel wat ijzertjes in het
vuur gehad, maar als pedicure
staat hij toch wat onwennig. Ook
geen wonder vrienden, want het
mannetje had nagels van zegge en
schrijve vijf (5) centimeter lengte.
De smid is voor het eerst van zijn
leven ondersteboven. Hij wenkt zijn
knecht en smidsknechts zijn niet al
te pietluttig. De knecht hanteert
de schaar en tien monsternagels
worden op het aambeeld neerge
veld, want zo iets noemt men vel
len. De Schouwse man heeft „be
dankje" gezegd, heeft sokken en
Ingezonden mededeling
47
wichtige redenen, die mij hier
brachten.
Samen traden zij de kamer in,
terwijl Bernard zich ietwat mees
muilend terugtrok. Paulien had
hem nog nooit zo volgzaam gezien,
maar verwonderde zich na de ken
nismaking met Agnes nergens meer
over. Zij is in staat hele volksstam
men te regeren, dacht ze geamu
seerd.
Nauwelijks in de kamer aange
komen, verdween het vrolijke lach
je van Agnes' gezicht.
HOOFDSTUK XXIV.
Agnes' verhaal.
Met dezelfde openheid, die bij de
eerste kennismaking met Agnes op
viel, vatte ze het gesprek met Pau
lien aan.
„Natuurlijk heb je mijn onzuive
re Nederlandse uitspraak al ge
hoord", zei ze. „O nee, ontken het
maar niet", liet ze er vlug op vol
gen, toen Paulien een protestbe
weging maakte. „Je moet weten dat
ik in Frankrijk geboren ben als
kind van een Franse vader en een
Hollandse moeder. Mijn vader heeft
daar een kleine fabriek. Ik heb nog
'n jongere zuster, zo sprekend ge
lijkend op me, dat velen denken dat
we tweelingzusters zijn. Van natu
re zijn we erg zelfstandig en onze
ouders moedigden dat erg aan. We
hadden vele vrienden, maar dach
ten nooit ernstig aan een andere
verhouding dan alleen vriendschap.
Tot Bernard een tuinderij kocht
naast de fabriek. Al gauw zagen wij
dat er niets van het bedrijf terecht
kwam. Hij scheen zich dat veel te
gemakkelijk te hebben ingedacht.
We maakten kennis en hij kwam
veel bij ons. Hij was de enige, die
zich niet zonder meer om de vin
ger liet winden, noch door mij,
noch door mijn zuster. Dat fasci
neerde mij.
Nu weet ik, dat het niet alleen
een grote mannelijke karaktertrek
was zoals ik destijds dacht, maar
Rotterdam
wil een ondergrondse
ROTTERDAM, 2-4. „Ik ben over-
tuigd van de noodzakelijkheid om
een metroverbinding tot stand te
brengen", zei vanmorgen de Rotter
damse wethouder van de bedrijven,
de heer J. U. Schilthuis op een ten
stadhuize door het college van b.
en w. belegde persconferentie, waar
een gepubliceerd metrorapport na
der werd besproken. Behalve deze
wethouder waren ook de andere
leden van het college van b. en w.
aanwezig onder aanvoering van
burgemeester mr. G. E. van Walsum
alsmede een aantal hoofden van ge
meentediensten en -bedrijven.
klompen weer aangedaan en is
naar huis gestapt, nagelloos, de
smid achterlatend sprakeloos.
Nu het pikante van de zaak
de smid toont op verzoek zijn klan
ten de monsterachtige hoornpro-
dukten van vijf centimeter. „On
fris", zei U? Ja, Eilandman waar
schuwde al. Maar kras, ja kras ook.
Dominee - vurig drankbestrijder
- gaat met eilandouderling op huis
bezoek. Overal berijdt dominee
zijn stokpaardje en waarschuwt te
gen drankgebruik. Maar broeder
ouderling is het nooit eens met de
zieléherder. Hij licht zijn eigen
standpunt toe met het volgende
pittige commentaar: „jd, das noe
oamae wê waer doomnie, maar al-
kohol wek op. Je most zaalf ma us
in de mispit stae. Alkohol wek op!
Dominee is nimmer in de „mispit"
geweest en zijn afkeer van alkohol
was er durend door.
ook 'n grote mate van koppigheid.
Het trok mij aan en daarbij kwam
toch eveneens een beetje medelij
den met zijn getob om iets van de
tuinderij te maken.
Ik leerde voor gymlerares en
slaagde. Mijn zusje legde zich toe
op heilgymnastiek. Samen zouden
wij een sportschool openen. Heel in
het klein gaf vader hiervoor zijn
steun. Toen ontdekte ik dat Ber
nard een model gymleraar zou kun
nen worden, en ik gaf hem de raad,
zich daarin te bekwamen. Hij deed
dit, en slaagde. He trouwden en ga-
dit en slaagde. We trouwden en ga-
schooltje dat steeds in omvang toe
nam.
(Wordt vervolgd).
Langere mensen 1
De voedselspecialist dr. Lenz
uit Hamburg heeft er woens-
dag op een voedselconferen- i'
tie in Mainz op gewezen dat i
de mensen sedert het begin !,i'
van de 19de eeuw langer zijn i'
geworden, hetgeen niet zo- i'
zeer aan vitaminen, hygiëni- i
sche omstandigheden of ras- i'
kenmerken moet worden ge- i'
weten als wel aan een hoog
eiwitgehalte van het voedsel.
De Italiaan van vandaag is
langer dan de Zweed van een i'
eeuw geleden. Ij
Opoe Van Velzen
ovérleden
DORDRECHT, 2-4. Vanochtend
is in het gemeenteziekenhuis te
Dordrecht op 108-jarige leeftijd
overleden opoe Neeltje van Velzen,
de oudste burgeres van Dordrecht
en op een na de oudste inwoonster
van Nederland. Enkele weken ge
leden moest opoe van Velzen we
gens darmstoornissen in het zie
kenhuis worden opgenomen. Haar
toestand liet zich toen evenwel niet
ernstig aanzien. Plotseling kwam er
echter een keer ten kwade in de
situatie, en vanochtend is zij ge
storven.
(en met een prachtig resultaat)
er is TIX verf voor ieder doel
HARDOLIN TIX
hoogglans voor hout en
boardiook in tubes,
handig voor kleine
karweitjes
HARDOSILK TIX
zijdeglans voor hout.
board en behang
HARDOMUR TIX
de volmaakte muurverf,
morsvrij, vochtabsor-
berend afwasbaar
plamuren met de kwast
WA&Eft&KERS BREDA HARDOFILLER TIX
door Hanoi Spoor
