Ernstige watersnood op Madagascar
eist meer dan drie-duizend doden
Armlastigen en wezen waren onder
gebracht in onaantrekkelijke huizen
,'Awl Bolletje/"
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE APRIL 1959 No. 18M#
NIEUWEBKERK
Een speeltuinvereniging
Er is een actiecomité opgericht
met als doel de oprichting van een
speeltuinvereniging. In dit comité
hebben zitting de dames: mevr. J.
M. ten Hove en J. C. v. d. Graaf
en de heren: Joh. Folmer, L. Tiele-
man, C. J. Papeveld, F. Schuiling,
J. Buysse, v. Schelven, H. Zwaai,
N. Slingerland alsmede mej. W. P.
Gaanderse. Het voorlopig bestuur
bestaat uit de heren L. Tieleman,
voorzitter; F. Schuiling, secretaris
en N. Slingerland, penningmeester.
Het ligt in de bedoeling op vrij
dag 3 april een oprichtingsvergade
ring te houden in „Ons Dorpshuis".
De heer Schelling uit Vlissingen
zal een causerie houden over
speeltuinen. Alle ouders van kin
deren en allen die interesse heb
ben, zijn hartelijk welkom en wor
den in „Ons Dorpshuis" verwacht,
GEZAMENLIJK OVERLEG OVER
WESTELIJKE „STRATEGIE" BEGONNEN
Toch verschillen
tussen Engeland en Amerika
Ingezonden mededeling
BIJZONDER INITIATIEF
Geschenk voor jarige
Koningin Juliana
AMSTERDAM, 1-4. Met instem-
mlng van de regering is onder
voorzitterschap van jhr. mr. C. J.
A. de Ranitz uit Utrecht een „Co
mité verjaarsgeschenk H.M. de
Koningin" gevormd, dat onze
Landsvrouwe op haar komende
vijftigste verjaardag in het paleis
Soestdjjk een waarlijk vorstelijk
geschenk hoopt aan te bieden.
Het comité wil alle onderdanen
van het koninkrijk, dus ook die
buiten Nederland, als ook alle Ne
derlandse organisaties, verenigin
gen, instellingen en bedrijven, in
de gelegenheid stellen aan dit ge
schenk bij te dragen. Daarbjj zal
het persoonlijk offer van beschei
den omvang even welkom zijn als
het groter bedrag van een collec
tiviteit.
Het comité meent te handelen in
de geest van de Koningin, wanneer
het haar een bedrag ter beschik
king stelt, dat zij naar haar eigen
inzicht kan bestemmen voor een
algemeen doel. Daarnaast hoopt het
comité een deel van de bijdragen
te besteden voor een persoonlijk
geschenk.
Man hakte acht mensen
in stukken
KINGSTON, 31-3. De politie van
Jamaica zoekt op het ogenblik een
20-jarige man, die acht mensen in
stukken zou hebben gehakt.
De moorden zouden gebeurd zijn
in het dorp Labyrinth, dat circa
tien km van Kingston ligt.
De moordenaar zou drie vrou
wen, een man en vier kinderen op
deze beestachtige wijze hebben af
geslacht. Hij zou voorts nog een
aantal mensen hebben verwond,
van wie er acht naar het zieken
huis moesten worden gebracht.
De politie zei dat de man gedag
vaard was voor een klein vergrijp.
Hij zou woedend zijn geworden
omdat inwoners van Labyrinth hem
bij de politie hadden aangegeven.
Buizerds
contra vliegtuigen
Het verkeer op de internationale
luchthaven van Los Angeles wordt
indirect in gevaar gebracht door
het vrij grote aantal konijnen dat
zich daar ophoudt. Het gebeurt nl.
nogal eens dat een konijn door een
vliegtuig wordt overreden, waar
door talrijke buizerds, die het op de
stoffelijke resten van de dieren
hebben voorzien, worden aange
trokken. Deze vogels vormen vooral
voor straalvliegtuigen een groot ge
vaar.
Vier bemanningsleden van het
Westduitse passagiersschip „Ber
lin" zijn tijdens een zware storm
op de Atlantische oceaan overboord
geslagen en verdronken. De man
nen waren bezig een beschadigd
luikhoofd te repareren, toen zij
door overslaand water werden mee
gesleurd. De „Berlin" is met 500
passagiers op weg van Bremen naar
New York.
WASHINGTON, 31-3. Te Wash
ington is dinsdag het ministeriële
overleg begonnen om te komen tot
een gezamenlijke westelijke strate
gie by de onderhandelingen met de
Russen. Aan de besprekingen na
men in eerste instantie de Britse
en Franse minister van Buiten
landse Zaken, Selwyn Lloyd en
Maurice Couve de Alurville, en de
Amerikaanse waarnemende minis
ter, Christian Herter, die minister
Dulles vervangt, deel. Later voegde
zich de Westduitse minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Heinrich
Von Brentano, zich bjj hen.
Amerikaanse bladen maken mel
ding van een „aanzienlijk verschil
van mening" tussen de V.S. en En
geland over de wijze v/aarop het
Westen op de Russische poging om
de westelijke mogendheden uit
Berlijnte verdrijven, moet reage
ren. De V.S. zouden voorstander
zijn van een program op lange ter
mijn voor regeling van de Duitse
kwestie, volgens hetwelk Berlijn
tenslotte de hoofdstad van een her
enigd Duitsland zou moeten wor
den.
Het Engelse standpunt
De Engelsen zouden meer voelen
voor een aparte oplossing van de
kwestie-Berlijn, om de huidige
spanning te verminderen. Volgens
hen zal de Sowjet-Unie waar
schijnlijk niet instemmen met een
plan op lange termijn, waarbij men
wil trachten de kwestie-Berlijn op
de lange baan te schuiven.
In een gemeenschappelijke ver
klaring, die na afloop van 't over
leg werd uitgegeven, wordt gezegd
dat de vier ministers inleidende be-
sprekignen hebben gevoerd en op
hartelijke wijze van gedachten ge
wisseld hebben.
Moskou kapittelt Bonn
MOSKOU, 31-3. De Sowjet-Rus-
sische minister van buitenlandse
zaken Gromyko heeft de Westduit
se ambassadeur te Moskou dinsdag
een nota overhandigd, waarin de
Sowjet-Unie de beschuldiging uit
dat west-Duitsland, „telkens wan
neer de grote mogendheden over
een zijn gekomen onderhandelingen
over internationale vraagstukken
te openen", poogt hieraan afbreuk
te doen door onnodige twistge
sprekken op ongegronde beschul
digingen".
In de nota wordt, volgens „Tass",
ook verklaard dat west-Duitsland
een donderdag jl. te Moskou
overhandigde nota, een „verkeerde
voorstelling heeft gegeven van de
Sowjet-politiek ten aanzien van
Duitsland en. Berlijn".
Hulp aan militaire
oorlogsslachtoffers
Actie „Appèl 3" ingeluid
UTRECHT, 31-3. Woensdag
april is weer een grote nationale
actie, ditmaal „Appèl 3" geheten,
ingeluid. De actie wordt gehouden
ten behoeve van de Bond van Ne
derlandse militaire oorlogsslacht
offers en nagelaten betrekkingen.
De baten zijn bestemd voor de
instandhouding en exploitatie van
het moederhuis en de zeven dub
bele bungalows ln Doorn voor re
validatie van Nederlandse militaire,
oorlogsslachtoffers en de zorg voor
nagelaten betrekkingen. Ruim an
derhalf miljoen loten zullen worden
uitgegeven in vijf series. Voor prij
zen is een bedrag van f 225.000 uit
getrokken. De prijzen bestaan uit
vijf woonhuizen of goederen naar
vrije verkiezing, alsmede 5005 prij
zen waaronder televisie-ontvangers
wollen dekens, vakantiereizen e.d.
Een zesde woonhuis dat boven
dien grotendeels „aangekleed"
wordt door 32 Nederlandse bedrij
ven zal aan een van de Nederlandse
militaire oorlogsslachtoffers of aan
een nagelaten betrekking geschon
ken. worden.
j-GRAVENHAGE. De minister
van Maatschappelijk Werk, mej.
dr. M. A. M. Klompé, zal op de
donderdagmiddag 2 april te houden
vergadering van de Vereniging van
Gereformeerde predikanten in het
Jaarbeursgebouw te Utrecht spre
ken over „Predikant en maatschap
pelijk werk".
Herstel van schade zal jaren duren
PARIJS, 1-4. De premier van Ma
dagascar, Philibert Tsirana, heeft
telefonisch aan het Parijse blad
Paris Journal" meegedeeld, dat
een schatting van 3.000 doden als
gevolg van de cycloon en de wa
tersnood ver beneden de waarheid
lijkt. - -
Vijf van de zes provincies zijn ge
troffen, aldus de premier. Er is
slechts draadloos contact mee.
Tienduizend dorpelingen hebben de
wijk genomen naar hoger gelegen
gebied. De meeste dorpen en steden
in de lage streken staan geheel on
der water. Port Berger en Mana-
roe zullen opnieuw moeten worden
gebouwd.
De premier zei dat de legervoor-
raad valschermen voor het uitwer
pen van voedsel, is uitgeput
Besmettelijke ziekten
Hij vreest, dat er cholera en pest
uitgebroken, hoewel nog niet
epidemisch. Er zijn slechts 500 art
sen op het eiland - één op de 10.000
mensen. Er was uit de lucht waar
genomen dat in het zuidelijk deel
van het eiland grote volksmassa's
op hooggelegen stukken grond wa
ren samengedrongen. „Alle bomen
zijn omgewaaid, de huizen zijn als
door bommen uiteengereten. Hon
derdduizenden hectaren staan on
der water", deelde de premier aan
het Parijse blad mede. Rondom de
hoofdstad Tananarive was het wa
ter begonnen te zakken. Het zou?
jaren duren om de schade te her
stellen.
AMSTERDAM. In het Wilhel-
minagasthuis te Amsterdam is de
56-jarige heer P. B. de Vries over
leden, die vorige week woensdag
op de kruising Ferd. Bolstraat-
Eerste Jan Steenstraat fietste en
door een tram werd aangereden.
ROTTERDAM. In de Nieuwe
Maas is de zesjarige Peter de Bree
verdronken. Het ventje hoort thuis
aan boord van het Rijnschip „Se
sam 14", dat bij de Steenplaat ligt.
Het jongetje is bij het spelen over
boord geslagen. Naar zijn stoffe
lijk overschot Is tevergeefs ge
dregd.
AFD. SCHOUWEN NED. PLATTELANDSVROUWENBOND
Boeiende causerie over „Spanningen in het
hedendaagse gezinsleven"
Tradities ln het gezin kragen het zwaar te verduren
Voor de afdeling Schouwen van
_i Nederlandse Bond van Platte
landsvrouwen sprak dinsdagmiddag
de heer M. Knoop, docent aan
„Nieuw Rollecate", Rijks Hogere
School voor Tropische Landbouw
te Deventer op boeiende wijze over
het interessante onderwerp „Span
ningen in het hedendaagse gezins
leven". In zijn betoog waarschuw
de de heer Knoop tegen het „cafe-
taria"-gezin van deze tijd, tegen
het te veel „gokken op de hersens",
tegen verwennerij van de jeugd, te
gen distancieloze en neurotische
opvoeding en te veel vrije tijd. Als
tegenwicht zag de heer Knoop het
gezin met stijl en innerlijke be
schaving dat een eenheid vormt.
De heer Knoop bracht aanvan
kelijk naar voren dat de spannin
gen in de wereld niet meer halt
houden voor bijv. het veer Zijpe of
Katseveer. We leven in een tijd
waarin de tradities in het gezins
leven het zwaar te verduren krij
gen. De ouders dienen nieuwe t2*a-
dities op te bouwen. Al het moge
lijke dient te worden gedaan om
de jeugd thuis te houden; televisie
kan zo'n mogelijkheid zijn. De heer
Knoop constateerde dat de jeugd
niet slechter is dan vroeger, maar
dat haar uitingsvormen zijn Veran
derd. Onze kinderen dienen echter
te worden opgevangen en hierbij
kunnen spanningen optreden. Met
nadruk betoogde de heer Knoop,
dat als het platteland in de greep
van de stad komt, de ouders paraat
moeten zijn om hun kinderen met
moderne middelen aan huis te bin
den. Andere spanningen in het ge
zin kunnen optreden door finan
ciële moeilijkheden (termijnbetalin
gen). Spr. ageerde fel tgeen deze
moderne wijze van financiering,
welke de jeugd kan beroven van
haar eerbied voor het materiaal.
Het is bedenkelijk als kinderen
wennen aan een televisie, waarvan
alleen de knop is betaald. Sexuele
spanningen in het gezin kunnen ook
veel afbreuk doen aan de noodza
kelijke eenheid. Voorlichting, hoe
jonger hoe beter, is noodzakelijk,
vooral nu de jongeren tegenwoordig
met zoveel verleiding in aanraking
komen.
Goed gezinslevensterkste dam
De heer Knoop meende dat een
goed gezinsleven de sterkste dam
is tegen de spanningen van het mo
derne leven en concludeerde dat
indien het huwelijk goed: is het ge
zin niet slecht kan zijn.
Vervolgens bepaalde spr. zich uit
voerig bij het gezin waarvan de va
der haast nooit thuis is en waar
schuwde met klem tegen de „show
business", welke door zovelen van
het leven wordt gemaakt. Voor een
goede opvoeding is liefde noodza
kelijk, liefde in eindeloos verdra
gen. Andere punten zijn o.m. het
voorbeeld met de daad, het bijbren
gen van gewoontes, 'het kweken van
„nest"-gevoelens.
De heer Knoop benadrukte ten
slotte niet al te zeer te geloven in
de successen van de school. De stu
dierage in Nederland noemde spr.
„waanzin". Een grote taak zag hij
weggelegd voor de volksleiders:
„het in harmonie brengen van in
nerlijke gaafheid met uiterlijke
welstand".
Deze in de koffiekamer van het
„Huis van Nassau" gehouden ver
gadering stond o.l v. de presidente
mevr. Goemans-van Langeraad uit
Zonnemaire en was slechts matig
bezocht, zodat veel leden een be
langrijke middag hebben gemist.
Kon. familie aan de voet
van de Matterhorn
CERVXNIA, 1-4. Koningin Juli-
ana, Prins Bernhard en de vier
prinsessen zijn vandaag in Cervinia
aan de voet van de Matterhorn
aangekomen. Zij waren vergezeld
van Prins Bernhard's broer Prins
Ernst Aschwin v-an Lippe-Biester-
feld en diens familie alsmede leden
van de Nederlandse hofhouding
Het gezelschap was in zes auto's
van Turijn gekomen.
a In het huis van sir Winston
Churchill in Londen is ingebroken.
De dieven haalden enkele kamers
overhoop en maakten 2ich meester
van juwelen ter waarde van 15.000
gulden en bont ter waarde van 30
duizend gulden van mevr. Chur
chill. Tot de gestolen juwelen be
hoort een antieke diamanten broche
en een ketting. Sir Winston mist
enkele van zijn sigaren.
Verwachting bestaat dat vleesprijzen
binnenkort zullen stijgen
Verontrustende stUglng rundveeprUzen
UTRECHT, 1-4. Het ziet er naar
uit, dat de vleesprijzen in de ko
mende maanden zullen stijgen. Dit
deelde de heer C. Burger, bestuurs
lid van het Produktschap voor Vee
en Vlees vanmorgen te Utrecht me
de tijdens een vergadering van dit
Produktschap.
Tevoren had de voorzitter van
het Produktschap, de heer Joh. de
Veer, tijdens de bespreking van de
marktsituatie er reeds op gewezen
dat de koeien momenteel zeer duur
zijn.
De heer Burger die de federatie
van slagerspatroonsbonden in het
Produktschap vertegenwoordigt
noemde de stijging van de rundvee-
prijzen verontrustend. Deze stijgen
de tendens zal zich, volgens hem,
minstens tot augustus voortzetten.
De prijsverschillen zijn tot nu tos
door de slagers zelf opgevangen
maar, zo zei de heer Burger, dit zal
niet lang meer duren en verwacht
moet dan ook worden dat de prijs
verhogingen aan de consument zul
len worden doorberekend.
De stijging van de vleesprijzen
noemde de heer Burger onder an
dere ook een gevolg van het sulfiet-
verbod, waardoor de slager zich ge
noodzaakt ziet magerder en fijner
en dus duurder vlees voor de ge
hakt te verwerken.
IN 86 UUR
LONDEN, 31-3. Dinsdag
avond is uit Londen een
Brittannia schroefturbine
passagiersvliegtuig van de
BOAC vertrokken, dat de
eerste dienst met straalvlieg
tuigen rondom de wereld
opent. De Brittannia, bijge
naamd „Fluisterende Reus",
vliegt over de Atlantische
oceaan, de Ver. Staten en de
Stille oceaan naar Tokio en
Hongkong. In deze steden
bestaat aansluiting op een
dienst van de BOAC die met
straalvliegtuigen van het ty
pe Comet-4 wordt gevlogen
over Thailand, India, Paki
stan en het midden-oosten
naar Londen. Het zal op die
manier mogelijk zijn in 86
uur en vijf minuten rondom
de aarde te vliegen.
Het bestuur van het Produkt
schap besloot voorts de prijs van
de baconvarkens nog eens te ver
lagen en wel van f 2,28 op f 2,23
per kg., dit als gevolg van de moei
lijke situatie op de baconmarkt. De
thans vastgestelde prijs ligt pre
cies 1 cent boven de kostprijs.
Ingezonden mededeling
20 STUKS 75 CT
Oudste Nederlandse
vrouw achteruitgaande
DORDRECHT, 1-4. De 108-jarige
opoe Neeltje van Velzen te Dor
drecht, die enkele weken geleden
voor een lichte darmstoornis in het
gemeenteziekenhuis moest worden
opgenomen, maakt het op het ogen
blik niet best. Haar ziekte heeft
gisteren een wending ten kwade
genomen en haar toestand is vrij
ernstig geworden.
Mejuffrouw Neeltje van Velzen
werd tot voor kort in het gebouw
van het Leger des Heils In Dor
drecht verpleegd. Op 21 januari
vierde zij haar 108e verjaardag.
Belangrijke prijs
verlaging radio- en
t.v.-toestellen
's-GRAVENHAGE, 1-4. De twee-
de grote producent van radio- en
televisie-toestellen in Nederland,
van der Heem (Erres) heeft in
overeenstemming met Philips een
prijsverlaging voor radio's, televi
sietoestellen en radiogrammofoons
ingevoerd, die 7 tot 13 pet. beloopt.
Ook In dit geval gaat deze prijs
verlaging voor een deel ten koste
van de handelsmarges en wordt zij
voor een deel gedragen door de fa
brikant. Naar de directie van van
der Heem verklaarde, is het motief
voor de prijsverlaging „het schep
pen van een gezonde marktsitua
tie". De handelaren hebben van
daag bericht van de door van dei-
Heem ingevoerde prijsverlagingen
ontvangen.
In navolging van de Philipsfa-
brieken hebben ook de Importeurs
van de Duitse t.v,- en radiotoestel
len maatregelen getroffen.
Ingezonden mededeling
Neveda, Rokin 118, Amsterdam
Zierikzee, begin 19e eeuw
Straattypen „stoffeerden" de publieke weg
XVI
Over de gebouwen, waarin in die tijd armlastigen
en wezen gehuisvest waren, valt niet veel aantrek
kelijks mede te delen. Het oude weeshuis op de hoek
van de Wevershoek, dat tot 1863 heeft dienst gedaan,
was een somber gebouw. Het had aan de voorzijde
de breedte van vier nu aldaar staande woningen, ter
wijl het met zijn erf langs de Wevershoek zich uit
strekte tot aan de tegenwoordige brandweergarage.
Uitwendig en inwendig bevatte het niet veel merk
waardigs. De schilderijen, die in de regentenkamer
hingen, zijn naar het gelijknamige vertrek van het
huidige weeshuis overgebracht.
Als een der bronnen van inkomsten van de inrich
ting moet het verhuren van rouwmantels en rouw
kleden genoemd worden, wat afwisselend f 900,
f 1.500,per jaar opbracht. De huur van een mantel
bedroeg f 0,35 en wie er een nodig had, vond in de
sombere, met leien bevloerde, gang van het weeshuis
gelegenheid uit een tweehonderdtal meest niet wel
riekende kledingstukken er één uit te zoeken naar
de vereiste maat. Rouwkleden over de kist bij be
grafenissen verhuurde het weeshuis er in veertien
soorten van f 0,60 tot f 15,50.
Slechte toestanden in weeshuis
Weeshuizen waren destijds op vele plaatsen vol
komen ongeschikt om kinderen op te voeden, want
behalve dat de verpleegden een zeer schrale kost
kregen en gelegenheid tot enige geestesbeschaving
geheel ontbrak, gaven ruwheid en geweld dikwijls
de toon aan. Aan Petrus Gielen, naar zijn lichaams
gebrek „de scheele vaar" genoemd, die van 1804 tot
1828 in het weeshuis binnenvader was, hebben de
toenmalige verpleegden geen loffelijke herinneringen
behouden.
Behalve het weeshuis had men nog het Liefdadig
Armengesticht in de Hoge Molenstraat, kortweg „Het
Gesticht" genoemd en na afbraak in 1878 vervangen
door het tegenwoordige Rusthuis „Irene". Het oude
gebouw, waarvan de voorgevel stond op de plaats
van de thans aanwezige scheiding tussen straat en
voortuin, was laag en zag er zeer onbehaaglijk uit.
Slechts éèn verdieping hoog, vond men aan de voor
zijde een rij van vrij hoog geplaatste vierkante kleine
ramen, alsmede een grote grijze deur tussen twee
stoeppalen, waarnaast de lange trekker van een bel
hing. Stond die voorpoort open, dan had men over
een leien voorvloer een doorkijk op een binnenplaats
met boompjes beplant, waarop de regentenkamer en
de vertrekken van de binnenvader en zijn gezin uit
kwamen. Het gebouw kwam eerst in 1824 in het
bezit van de Hervormde diakonie, maar werd reeds
sedert 1819 door die diakonie gebezigd om er door
de toenmalige gebruiker, die er een vlasspinnerij
had, arme en behoeftige lieden te doen verplegen.
Veel bedelartf
Bedelarij kwam veelvuldig voor. Men kon destijds
spreken van beroepsbedelaars, een ras dat later ge
heel is uitgestorven, maar toen vertegenwoordigd
werd door verschillende mannelijke en vrouwelijke
straattypen, die nu eenmaal tot de stoffering van de
publieke weg in die tijd behoorden. Werden ze te
lastig, dan bood de in 1818 opgerichte Maatschappij
van Weldadigheid in haar koloniën een geschikte
plaats aan om er zich tijdelijk van te ontdoen. Ook
zeer verarmde gezinnen, die echter werklust bezaten,
konden er verblijf vinden, met de kans zich maat
schappelijk wat op te werken. De hier gevestigde
Commissie der Maatschappij verzuimde niet, de
brieven of mededelingen der vrijwillig tewerk ge
stelden bekend te maken, om anderen aan te moe
digen hun armoedig bestaan te Zierikzee te ver
wisselen met de wat ruimer levensomstandigheden
ginds.
Een instelling om in de wintertijd aan behoeftigen
warm voedsel te verschaffen - later werd dit de zo
genaamde soepkokerij - die op 29 december 1800 een
eerste bedeling hield, was in 1822 gevestigd in het
in 1819 opgeheven oude mannenhuis in de Manhuis
straat.
