Ijoodwiil
K2r
zonder kringen
Landbouwproducten en meekrapvaten
werden aangevoerd in Karnemelksvaart
WEKELIJKSE WERELDSCHOUW
Niet te veel spoken zien
in het Midden-Oosten
§pif,§pierpijn
GENIET RUSTIG VAN EEN BORREL
inwrijven laten drogen
afborstelen
Zierikzee, begin 19e eeuw
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE VRIJDAG MAART 1959 NO. 19529
De berichten uit het naburige
oosten getuigen weer eens van on
rust. Dat is niets ongewoons, maar
geleidelijk heeft de bezorgdheid
van het westen zich verplaatst.
Men herinnert zich nog, hoe Nas
ser werd gedoodverfd als een ge
heime communist en met welk een
zorg de fusie van Egypte met Sy
rië daarom de Atlantische wereld
vervulde. Doch op het ogenblik er
kent vrijwel iedereen, dat Nasser
geen vazal is geworden van het
Kremlin, is voortgegaan de commu
nistische bewegingen te verbieden
en haar aanhangers te arresteren,
en dat Nassers neutralisme even
weinig pro-Russisch is als dat van
Tito of Nehroe.
Nu echter is de koningsmoorde
naar van Irak, Kassem, in veler
ogen weer „communist" geworden.
Dat zei men verleden zomer niet,
toen bleek dat hij de olie-maat
schappijen met rust liet en geen
lust had met Nasser mee te gaan.
Vanwaar dan de onrust?
Kassem heeft de groep, die wil
de fuseren met Egypte, machteloos
gemaakt. De leider ervan, Aref, is
ter dood veroordeeld. Doch nu zeg
gen de politici, dat Kassem, die
door alle medestanders van Aref,
o.a. zes ministers, Is verlaten, al
dus afhankelijk is geworden van de
communisten.
Natinalisme het sterkst
Hoewel er redenen genoeg zijn
om over het naburige oosten onge
rust te zijn, moet men toch niet te
veel spoken zien. De kwestie is na
melijk, dat iedere politicus, die een
ander verdacht wil maken, hem
(ook In het nabije oosten), „com
munist" noemt. Zo werd Nasser ge
kenmerkt. Nu heeft de Nasser-
groep twist met Kassem en nu be
schuldigen de Nasseristen er Kas
sem van, dat deze in Irak het com
munisme invoert
In waarheid heeft Kassem wel
voorlopig hulp van communisti
sche zijde aanvaard (tegen de Nas
seristen dus) maar hij zelf is een
Iraakse nationalist, voor wie zijn
eigen land boven alles gaat, ook
boven de Arabische eenheid. De
olierijkdom van Irak wérkt er toe
mee, dat dit land niet geneigd is,
zich te laten opslokken door een
federatie, waaraan het een deel
van die rijkdom zou moeten af
staan.
Overal in het nabije oosten, waar
nu zogenaamde pan-Arabisten wer
ken (dus die de Arabische eenheid
nastreven) wordt er thans gede
monstreerd tegen Kassem. Dit heeft
in het sjeikdom Koeweit, ook schat
rijk door de oliewinning, al geleid
tot een dictatuur van een sterke
man, die optreedt tegen de pan-
Arabisten, en die de onafhankelijke
Koeweit wil handhaven. Dit is geen
kunst, want Koeweit staat nog al
tijd onder Britse „protectie".
Als Kassem de communisten in
Irak de baas blijft, en ijvert voor
nationale onafhankelijkheid, kan
hij in de Arabische wereld nog wel
steun genoeg vinden bij andere po
litici, die van fusiepogingen niet
gediend zijn.
Dulles ziek
Onmiddellijk na zijn terugkeer
uit Europa heeft de Amerikaanse
minister Dulles zich voor een ope
ratie laten opnemen in het zieken
huis. Daarvóór heeft hij nog twee
anti-Russische bommetjes laten
ontploffen. Hij heeft bekend ge
maakt, dat de V.S. over bewijzen
beschikken, dat het Amerikaanse
transportvliegtuig, dat in septem-
Xngezonden mededeling
BI N N ENVERI NGBED
HAZ ET- FABRIEKEN ZEVENBERGEN
SCHUIMRUBBERBED
TWEE KINDEREN
VERDRONKEN
VENLO, 4-3. Nabij de ouderlijke
woning in Venlo is vanavond om
streeks half zeven het tweejarig
zoontje Jos van de femilie Dings in
een vijver verdronken. Langdurige
toepassing van kunstmatige adem
haling konden de levensgeesten van
het knaapje niet meer opwekken.
In de afgelopen zomer was de
jongen al eens met kunstmatige
ademhaling van de dood gered, na
dat hij in een beek was gevallen.
KRIMPEN a.d. LEK, 4-3. Heden
morgen omstreeks tien uur is het
3-jarig zoontje van de familie van
Dam uit de Touwslagerstraat ver
dronken. Toen het kind na enige
tijd afwezig te zijn geweest door
zijn ouders werd gemist, werd de
politie gewaarschuwd. De politie
werkte bij het opsporingswerk met
een speurhond van de rijkspolitie
uit Waddinxveen.
De dreggingswerkzaamheden be
gonnen om één uur en hadden om
half acht 's avonds resultaat. Het
lijkje van het jongetje werd enige
tientallen meters van de ouderlij
ke woning gevonden.
ber in Sowjet-Armenië veronge
lukte, door communistische jagers
is neergeschoten. En hij heeft een
verklaring van januari laten publi
ceren. Daarin zei Dulles, dat hij lie
ver oorlog zou voeren dan west-
Berlijn ontruimen. En daaraan is
dan vastgeknoopt, dat Amerika al
tijd paraat is en niet voor oorlog
terugschrikt, als het zijn belangen
moet verdedigen.
Aangezien het hier gaat om ont
hulling van oud nieuws is het dui
delijk, dat Dulles de Russen nog
eens heeft willen waarschuwen.
Wat hem betreft gaat de koude
oorlog door Men neme dit alles met
een korreltje zout. Met het oog op
de Berlijnse kwestie zullen beide
partijen beginnen, haar onwrik
baarheid te demonstreren, om uit
een compromis zoveel mogelijk
voordeel te halen. Maar onbehaag
lijk is die sfeer wel.
Enfin: Dulles zal in het zieken
huis uitsluitend gaan denken over
de Berlijnse kwestie. Ons lijkt dit
niet de beste plaats voor het vor
men van een wijs oordeel, zo kort
voor en na een operatie. Maar wie
weet welke vondst de minister toch
doet, als hij aan de beterende hand
Is
Ingezonden mededeling
ca reumatische pynen
wrijft U eveneens weg met
Grivas naar Griekenland
NICOSIA, 5 3. Donderdag is te
Nicosia van Grieks-Cyprische zij
de vernomen dat de plannen voor
het vertrek naar Griekenland van
de Eoka-leider kolonel George Gri
vas, bijna voltooid zijn.
Volgens deze inlichtingen zou
Grivas niet in het openbaar vcor
de Cyprioten verschijnen. Hij zou
een geheime ontmoeting met aarts
bisschop Makarios hebben, die hem
een speciale medaille zou overhan
digen, dit als „blijk van waardering
voor de in Cyprus bewezen dien
sten".
Vervolgens zou Grivas zich naar
de Britse luchtbasis te Akrotiri,
nabij Limassol, begeven, vanwaar
hij, vergezeld door Griekse officie
ren van dezelfde rang, naar Athe
ne zou vliegen.
Van officiële zijde kon geen be
vestiging van of commentaar op
deze berichten worden verkregen.
Nederlandse boerderijen
werden
genationaliseerd
DJAKARTA, 512. De Indonesische
regering heeft besloten tot het na
tionaliseren van een aantal Neder
landse boerderijen met toebehoren
op Java. Het zijn: de melkvee
boerderij „De Friese Terp", het
landbouwbedrijf „De Friesche
Terp", „Kantja", „Eigen Hulp",
„Dairy Boys", „Food Trading Com
pany" en „Bari Adjak". De laatste
drie bedrijven zijn slechts gedeel
telijk Nederlands eigendom. Al
deze ondernemingen waren reeds
eerder „overgenomen".
DAT NIET
De elfjarige Kathy Hewit in
Miami die in de krant had
gelezen dat president Eisen
hower moeite had zijn be
groting in evenwicht te
brengenzond hem al haar
spaarcenten, een bedrag van
61 dollars. Eisenhower ant
woordde echter dat hij van
kinderen geen giften kon
aannemen en zond het geld
terug.
Kunstpianeet van V.S.
om de zon
De Amerikaanse kunstplaneet
Pionier 4 is woensdagavond om
23.24 uur Nederlandse tijd de maan
op een afstand van 59.200 km voor
bijgeschoten, ruim 27.000 km meer
dan oorspronkelijk was berekend.
De kegelvormige, vergulde Pionier
schiet thans de ruimte in om zijn
baan om de zon te beginnen.
De Engelse sterrekundige prof.
Lovelle van de radiotelescoop te
Jodrell Bank, verwacht dat de te
lescoop de pionier tot op bijna
100.000 km in de ruimte kan vol
gen, als tenminste de batterijen zo
lang blijven werken.
Ingezonden mededeling
Het Oostenrijkse parlement heeft
nieuwe maatregelen genomen voor
het schoon houden van waterlopen.
Het toenemend gevaar van veront
reiniging door industrie-afval en
het zakken van het grondwaterpeil
tengevolge van kanalisaties baart
reeds sedert jaren grote zorg. Vol
gens een der sprekers in het parle
ment is in Oostenrijk bijna van een
watertekort sprake en zijn grote
investeringen ten behoeve van de
waterhuishouding nodig geworden.
L-—.L:
fijn als u iets i
HAAMSTEDE
Fruittelers met de neus op
„Actuele fruitteeltproblemen"
Overzicht van sortiment bespuitingsmiddelen'
Te Haamstede werd de fruitte
lers een voorlichtingsavond aange
boden door het N.V. Landbouwbu
reau Wiersum uit Groningen. Als
spreker trad op de heer H. A. Scha
berg uit Rhoon die het onderwerp
Actuele fruitteeltproblemen" be
handelde. Een openingswoord sprak
de heer G. Bakker uit Goes.
De heer Schaberg herinnerde
aan de mening van de oudere telers
„een late bloei is een zeer goed
fruit jaar". Dit ging zeker op in 1958.
Ook de spint echter kwam later
en verrastte velen. Indien inter-
eieren in grote getale aanwezig
zijn, spuit dan een PCPBS concen
tratie.
Aandacht moet besteed worden
aan de spillen-bedrijven welke met
draden werken. Na 3 of 4 jaar gaat
deze draad roesten en het regen
water met roest zal verruwing te
zien geven op Golden Delicious.
Dubbel gegalvaniseerd draad kan
dit voorkomen.
De wants is vorig jaar bijna ver
geten, evenals de heggebladroller
en voorjaarsuil. Twee bespuitingen
zijn nodig om deze beestjes te ver
nietigen, één voor de bloei en één
er na. Op bestaande schurft deed
tasuram uitstekend werk, zowel
dodend als remmend.
De beruchte bladval bij Golden
Delicious kwam ook weer in 1958
voor. Niet spuiten op warme da
gen en liefst geen gemengde mid
delen waardoor dit voorkomen kan
worden. De oorzaak ligt al in een
spintbestrijding op einde mei met
een agressief middel en niet in de
laatste of voorlaatste schurftbe-
strijdingsbespuiting. Spint-aantas
ting bij Laxton Superbe kan zeer
nadelig op de kleur werken.
Uitgebreide grafieken
Met behulp van uitgebreide gra
fieken toonde de heer Schaberg
het verloop der meeldauw-infectie
i.v m. weersomstandigheden. De
Karathene-bespuitingen zullen ook
dit jaar weer de meeldauw de kop
moeten indrukken. Voor peren moet
terdege worden opgepast omdat bij
meeldauw op peren de peren geen
zwavel maar ook geen karathene
verdragen. Een dure winterbespui-
ting met V.B C. zal naar aanleiding'
van genomen proeven geen enkele
dodende werking geven op het
meeldauwmycelium.
De heer Schaberg beantwoordde
na afloop van zijn causerie diverse
vragen tot volle tevredenheid.
AANBESTEDINGEN
Kavelwerken polder „Schouwen"
Dinsdagmorgen werd door de
N.V. „Grontmij" namens de Her
verkavelingscommissie Zeeland in
café „Sport" te Scharendijke in het
openbaar aanbesteed: hét uitvoeren
van kavelinrichtingswerkzaamhe-
den op complex 34 (oppervlakte
circa 93 hectare) en het volledig
draineren van complex 34, met bij
komende werken, onderdeel polder
„Schouwen", ten behoeve van de
herverkaveling Schouwen-Duive-
land. De raming bedroeg f 243.000.
Ingeschreven werd als volgt:
Gebrs. van 't Verlaat, Hardinx-
veld-Gi,essendam f 265.000; N.V. v.
Oord, Werkendam f 252.700; G. van
Oord, Dordrecht f 250.600; D. van
den Heuvel, Zierikzee f 247.800;
Mar. Uil, Middelburg f 238.400; Fa.
Van Dongen en De Voogd, Haam
stede f 238.400; J. D. Janse, Mid
delburg f 237.400; P. de Jonge, Re-
nesse f 235.900; E. Blok, Rotterdam
f 231.400; N.V. v/h Hillen en Roo-
sen, Amsterdam f 217.400; Van der
Hilst en Van der Weerd, Renesse
f 215.400; H. de Jager Co., Slie-
drecht f 213.000; N.V. Maas-Jonker,
Roosendaal f 212.000; N.V. „Zee
land", Middelburg f 202.300; C. J.
Kuijper, Ouwerkerk f 200.900; M.
de Oude en K. T. de Jonge, Zie
rikzee f 191.900.
Zeventien negerjongens
verbrand
LITTLE ROCK (Arkansas), 5-3.
Zeventien negerjongens, inwoners
van een opvoedingsgesticht voor
jeugdige negerdelinquenten te
Wrightsville, in de omgeving van
Little Rock (Arkansas), zijn, ten
gevolge van een brand, die de
hoofdslaapzaal verwoestte, om het
leven gekomen. Twee jongens wor
den vermist. Het gebouw is door
de brand vrijwel in de as gelegd.
Van de zijde der politie werd
meegedeeld, dat er bij het uitbre
ken van de brand 68 jongens in het
gebouw waren. Enkele jongens
slaagden erin hun leven te redden
door de ruiten in te slaan. Geble
ken is voorts dat de deuren ge
sloten waren.
De oorzaak van de brand Is niet
bekend.
Hierbij bleek o.m. dat men bij be
regening terdege uit moet kijken
welk water men op de bomen
brengt. Is dit water ijzerhoudend
dan kan men op verruwing reke
nen. Dit komt al op vele plaatsen
voor.
Een nieuw carbamaat is het mid
del Aasevin, dat goed werkt tegen
heggebladroller, vruchtbladroller
en fruitmotje. Ook nieuw is de fos-
forverbinding Aafac-20 vooral te
gen luis, spint en bloedluis. Deze
nieuwe middelen mogen niet in de
gevoelige periode gespoten worden
Tot slot vertoonde de heer Scha
berg een serie dia-positieven, wel
ke een en ander kleurrijk belicht
ten. Met een dankwoord sloot hij
vervolgens de vergadering.
Ingezonden mededeling
Se ene krijgt
Brandend Maagzuur
bij wijze van toetje
de ander zijn lijden begint al na de
eerste hap. Maar in beide gevallen
is 't schrijnend vuur te blussen op
het moment dat de eerste steek
vlam zich doet voelen. Een of twee
Rennies nemen; het vuur is ge
doofd en ge kunt pijnloos genieten
van Uw kostelijk maal.
Steek steevast een paar Rennies
bij U. Ze zijn stuk voor stuk ver
pakt, smaakvol en hygiënisch en ge
kunt ze nemen zonder dat iemand
er weet van heeft. Daarbij zijn ze
nog lekker óók.
a De gewelddadigheden in Njas-
saland duren nog voort. Bij Fort
Maning - in centraal-Njassaland -
moest een negerleider zijn huis
tegen een vijandige menigte barri
caderen. Een brug werd vernield,
andere bruggen en wegen werden
beschadigd.
LAND- EN TUINBOUW
Aardappelen worden meer verbouwd
De prijzen van consumptie-aard-
appelen trekken aan. Er bestaat
neiging deze teelt uit te breiden.
Dat is ook het geval met die van
erwten. Beide teelten zijn rendabel
zodra opbrengst en kwaliteit samen
goed zijn. De bemesting heeft hier
op een grote invloed.
Een goede fosfaatbemesting (80
kg P2O5) verzekert een sterke wor
telontwikkeling, en dat betekent
een krachtige plant. Bijv. voor de
knolzetting van de aardappel is dat
van groot belang. Een goede kali
bemesting zorgt daarna voor op
brengst en kwaliteit.
Wie vroeg in de herfst geen kali-
zout op het aardappelland heft ge
strooid, dient nu patentkali te ge
ven.
Een juist gemeten gift, op kali-
arme grond kan wel 50 pet. op
brengstvermeerdering betekenen.
Wat dat in geld wil zeggen, kunt
U zelf gemakkelijk uitrekenen. Bij
een matige tot goede kwaliteit ka
litoestand, is ruim 200 kg. zuivere
lcali per hectare nodig.
Dat wil zeggen: voor een opti
male opbrengst is nu een gift van
800 kg. patentkali per ha. wel ge
wenst.
Zuinigheid bedriegt hier. Met
100 gulden op de bemesting uit te
sparen, kan men er wel 1000 ver
liezen!
Te weinig kali is ook voor de
kwaliteit nadelig. De knollen krij
gen dan een grijze verkleuring na
het koken.
Ook „stootblauw" treedt dan in
sterke mate op. De aardappels kun
nen hierdoor geheel ontoonbaar
worden, wat de prijs bij verkoop
heel sterk kan drukken.
Ook krijgt men door te weinig
kali veel meer kriel en kleine aard
appelen, wat ook niet te best is
voor de netto-opbrengst!
Vroeg poten is van belang. Zo
vroeg als men durft in verband
met de nachtvorst.
Zorgt tevoren echter voor een
goede fosfaatbemesting als boven
aangeduid en bemest de kali niet
te krap.
Denk ook aan het looftype bij de
keuring te velde, voor de poter-
afzet.
Patentkali zorgt voor kwaliteit
en opbrengst beide.
Einde van dapper schip
ROTTERDAM, 5-3. Het in Hong
kong opgelegde Nederlandse tank
schip „Ondina" van de Koninklijke
Shell groep zal dezer dagen wor
den opgeleverd aan de Hongkong
Salvage and Towage Company Ltd.
te Hongkong, aan welke het schip
voor de sloop is verkocht.
De „Ondina", die in 1939 in de
vaart kwam, werd op 8 november
1948 bij dagorder onderscheiden
met de koninklijke vermelding voor
de heldhafitge strijd, welke op 11
november 1942 door het schip ter
hoogte van de Christmas eilanden
tegen een tweetal zwaar bewapen
de Japanse hulpkruisers werd aan
geboden, waarbij een der Japanse
schepen tot zinken werd gebracht.
Toen tenslotte de munitievoorraad
van de „Ondina" uitgeput was en
de strijd ten nadele van dit schip
beslecht leek, ging de bemanning
in de boten, maar slaagde erin
weer aan boord van de inmiddels
zwaar slagzij makende boot te ko
men, toen de overgebleven Japanse
kruiser uit het gezicht verdwenen
was. De aan boord uitgebroken
brand werd geblust en het gelukte
het schip op eigen kracht Aust-
tralië te doen bereiken.
De gezagvoerder van het schip,
kapitein W. Horsman, ontving post-
huum de militaire Willemsorde
vierde klasse en de „Mentioned in
DespatchesZeven andere opva
renden werden eveneens onder
scheiden.
Ingezonden mededeling
helpt direct tegen etensvlekken, vet,
teer, smeer, olie, vruchten, wijn, gras,
lipstick, parfum, stempelinkt, enz.
verwijdert vlekken Royale tube f.1.95
LAHNEMANN Laren (N.H.) Postbus 18 Imp. v. Polycolor-K2r-Piacentubex-Margret Astor-Mouson-Blendax
„Schouwse botermarkt" werd op de Varremarkt gehouden
VII
Naast de reeds genoemde bronnen van bestaan
onzer stad, dient eindelijk nog de landbouw vermeld
te worden. Het jaar 1822 was voor de landbouw zeer
voordelig. De winter van 1821 op 1822 had zich door
een bijzondere zachtheid gekenmerkt, zelfs zodanig
dat deze winter kon worden gerangschikt onder de
veertien zachtste winters die sedert 1172 in Neder
land in herinnering zijn gebleven. De winter werd
afgesloten met een geweldige storm, maar toen
volgde een periode van buitengewone vruchtbaarheid
en een zeer gunstige oogst, terwijl de zomertempera-
tuur veilig met die van 1811 en 1911 (zeer warm)
kan worden vergeleken. Het was dus een zeer droge
zomer.
De gemiddelde prijzen van enige landbouwpro-
dukten, hier in 1822 ter markt gebracht, waren: voor
tarwe f 5,50 f 7,90, voor rogge f 3,f 5,70, voor
gerst f 1,30 a f 3,30, voor haver f 0,90 a f 2,voor
witte bonen f 3,f 4,50 en voor groene erwten
f 1,80 f 2,30 per zak. Meekrap werd per 50 kilogram
betaald met f 22,— f 30— voor de beste soort en
met f 22,f 28,voor onberoofde. In verband
met de prijzen van tarwe en rogge werd door de
toen bestaande zogenaamde broodbezetting het fijn
wit brood betaald met 20 cent per zes ons, het grof
wit of zogenaamd Frans brood met ongeveer dezelfde
prijs, het grof tarwebrood met ongeveer 20 cent per
elf ons, het roggebrood met 30 cent per zes-en-twintig
ons en het masteluinbrood met 30 cent per twee-en-
twintig ons.
Het spreekt vanzelf, dat de pachtprijzen der gron
den en de andere uitgaven van de landbouwer, nauw
verband hielden met de waarde der voortbrengselen.
Slechte wegen
Wegens de toestand der wegen in Schouwen in
najaars- en wintertijd, wanneer vele geheel of ge
deeltelijk onder water stonden, werd voor de aanvoer
van landbouwprodulcten en zelfs van vaten meekrap,
gebruik gemaakt van grotere en kleinere platboomde
vaartuigen, die in de Karnemelksvaart hun aanleg
plaatsen hadden en waar de meevaten door een wip
op de kant werden geworpen. Daar bevonden zich
ook de bestelhuizen voor de schuiten en op markt
dagen was het er in de omgeving zeer druk en
levendig, mede doordat de landlieden daar de boter
markt bezochten en hun uitgespannen wagens en
kassen tegen de kerkhofmuur, tegenover de herberg
„Het Wapen van Schouwen", plaatsten.
Dit alles is reeds lang verleden tijd. De Karne
melksvaart is gedempt, genoemde herberg bestaat
niet meer en zelfs op marktdagen merkt men op de
Varremarkt geen bijzondere drukte meer.
Ook de meekrapkuituur ging te gronde en zo hoort
men niet meer van meekrap en meevaten. Het keuren
van de mee geschiedde alhier in een vertrekje achter
het tegenwoordige politiebureau. Hieraan kwam in
1845 een einde, toen alle bepalingen op dit gebied
bij K.B. van 21 januari werden ingetrokken. Voor
de concierge van het stadhuis was dit nadelig, want
- volgens oud gebruik - kreeg deze alle uitgestoken
of geboorde meekrap, die tesamen bij verkoop een
aardige winst opleverde.
De weekmarkt
De weekmarkt, waar voornamelijk boter, eieren,
gevogelte, biggen en Schouwse paling verhandeld
werd, werd op donderdag gehouden op de Varre
markt. Men noemde dit ook wel de „Schouwse boter
markt", in tegenstelling met de Duivelandse boter
markt, die óp het Kraanplein werd gehouden. Ook
hield men in de maand november op de Varremarkt
een veemarkt en toen in 1822 aldaar de bomen ge
rooid waren, werden er palen gezet met touwen, om
de koeien aan vast te zetten. Voor het plaatsen van
vee werd zogenaamd „statiegeld" betaald aan de
Sint Lievensmonsterkerk. De destijds met kastanje
bomen beplante Balie werd toen voor dat doel niet
gebruikt.
Op de marktdag werd ook in de Beurs onder de
Kleine Kerk, graan en meekrap verhandeld en in
getraliede kastjes kon men aldaar de marktprijzen
genoteerd vinden.
