Commissaris der Koningin installeerde
hoofdingelanden Waterschap „Schouwen-Duiveland"
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
HISTORISCHE PLECHTIGHEID IN 'S LANDSKAMER
Dijkgraaf A. M. Geluk
DONDERDAG 22 JANUARI 195»
Na 11901 lit* l»#rs»nr
ZIERIKZEESOIEWNIEHWSBODE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 4,15, per week
32 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs
15 cent per mm. - Succf *jes (max. 15 mm.) f 1,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus nr. 1, (el. Of 110-2255
na 18.00 uur tel. 01110-2118, Girorekening nr. 137677 -
Uitgave: N.V. Drukkerij vjh. Lakenman Ochtman,
Zierikzee. Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938
,lk hoop dat Waterschap zal leven onder bevolking"
ZIERIKZEE, 21-1. „Z(j die meeleefden met
de vele polders en waterschappen op het
eiland, waarin het bestuur vaak van groot
vader op vader en van vader op zoon is ge
gaan, zullen onderschreven dat het vandaag
een bijzondere en ontroerende dag is, nu het
nieuwe waterschap „Schouwen-Duiveland"
voor het eerst vergadert en de hoofdinge
landen de eed of de belofte hebben afgelegd".
Zo sprak de commissaris der koningin In
de provincie Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de
Casembroot, vanmiddag in 's Landskamer,
waar, behalve de nieuw gekozen dijkgraaf de
heer A. M. Geluk, de gezworenen en de
hoofdingelanden, de leden van G.S. de heren
C. Philipse en M. J. van Poelje, de hoofd
ingenieur-directeur van de Rijkswaterstaat ir. J. H. van der Burgt, de
hoofdingenieur-directeur van de Provinciale Waterstaat ir. H. D. J.
Swaters, de burgemeesters van Schouwen-Duiveland en talrijke andere
autoriteiten aanwezig waren, bij gelegenheid
van de eerste vergadering van het gecentra
liseerde waterschap „Schouwen-Duiveland".
ons waterschap
onze boom
Even tevoren hadden de hoofdingelanden
(alleen mr. F. Th. Dijckmeester was afwezig)
in handen van de nieuw benoemde dijkgraaf
de heer A. M. Geluk, de eed of belofte af
gelegd. Uit de wijze waarop zij dit deden,
concludeerde de commissaris, dat allen door
drongen zijn van het grote moment en hij
had de indruk dat ook de dijkgraaf en de
gezworenen zulks beseffen, voortzetters als
zij tesamen zijn van een eeuwenoude tra
ditie.
Jhr. mr. de Casembroot herinnerde er aan
dat de gedachte aan een gecentraliseerde
polder reeds vijf-en-twintig jaar oud is,
maar eerst na de ramp werd deze
gedachte zeer levendig, hetgeen
bleek uit het feit dat de polders
en waterschappen op het eiland
zelf bij G.S. om samenvoeging ver
zochten.
„G.S. zijn wel eens verweten, dat
het maar langzaamaan ging, maar
t.o.v. de samenvoeging moest met
de nodige voorzichtigheid worden
gehandeld en gekeken moest wor
den welke risico's men hiermede
zou kunnen lopen", zo vervolgde de
commissaris, die getuigde dat G.S.
juist wilden dat de eenheid uit de
streek te voorkomen, zodat nimmer
sprake kon zijn van een opgelegde
concentratie.
Spreker bracht warme dank aan
de vertegenwoordigers in de Com
missie van voorbereiding, inzonder
heid de heren J. Klompe en H. C.
van de Zande, als voorzitters van
de twee (thans voormalige) groot
ste waterschappen op het eiland.
Zij die Schouwen-Duiveland in
die commissie vertegenwoordigden,
hebben het spit afgebeten en zij
konden ook de richtlijnen uitstip
pelen waarlangs tot samenvoeging
moest worden gekomen.
Uiteindelijk viel het besluit tot
het creëren van een waterschap en
al eerder zou het desbetreffend
voorstel door het ministerie van
Verkeer en Waterstaat zijn be
handeld, ware het niet dat dit mi
nisterie overbelast was door de
Deltawet. Nadien echter streefde
het ministerie er naar de concen
tratie in ijltempo te verwezenlijken
en de zaak klaar te maken voor de
koninklijke goedkeuring.
De commissaris bracht hierna
dank aan de heer Philipse voor het
vele werk in het belang van de
samenvoeging verricht en „herin
nerde aan de plechtige beëdiging
van de nieuwe dijkgraaf, de heer
A. M. Geluk, op de oudejaarsavond
van 1958, ten huize van burge
meester v. Wijk te Noordgouwe.
boventoon
dankbaarheid
Voortzetting traditie
„Een stuk traditie gaat verloren,
maar als ik de sfeer van vandaag
goed in me opneem, dan heb ik
toch het vertrouwen dat de nieuwe
hoofdingelanden op hun wijze de
traditie zullen voortzetten", aldus
de commissaris, die zich verheugde
over het advies dat de kiesmannen
G.S. gaven. Het districtenstelsel be
viel hem, daar anders de ingelan
den al te ver van het waterschap
zouden komen af te staan. Vooral
voor de oude heemraden van het
Waterschap „Schouwen" Is de wij
ziging een bittere pil. De naam
heemraad gaat verloren. Het is nu
Zeven en dertig maal klonk
in de plechtige stilte van
's Landskamer te Zierikzee
het: „Zo waarlijk helpe mij
God almachtig" en tweemaal
het: „Dat beloof ik" op de
historische eerste vergade
ring van het nieuwe Water
schap „Schouwen-Duive
land". Het was alsof in die
woorden iets doorklonk van
de trouw en bereidheid tot
offeren van alle water
schapsbestuurders in vervlo
gen tijden. Achter de figuren
van de hoofdingelanden, die
op dat moment de eed of de
belofte aflegden, rezen bijna
zichtbaar op de ongekende
honderden, die op de bres
stonden voor het heil van
Schouwen-Duiveland in de
nimmer aflatende strijd te
gen de oude erfvijand het
water.
gezworene geworden. „Ik vind het
geen verlies; heemraad is mij te
„buutenlands", aldus jhr. De Ca
sembroot.
Over de zwaarte van de taak
maakte de commissaris zich geen
illusies. Vooral de technische en ad
ministratieve diensten zijn met
werk overkropt. G.S. begrijpen
evenwel dat niet alles onmiddel
lijk tot stand kan komen. Spreker
zegt intern overleg toe en onder
streepte de noodzaak van samen
werking. Dat in het verleden de
vermeende controverse tussen ge
meenten en waterschappen is op
geblazen, betreurde spreker.
T.a.v. de zuivering van het af
valwater - een taak van de ge
meenten - deed hij een beroep op
clementie bij de oplossing van dit
kostbare vraagstuk.
De commissaris hoopte dat het
optreden van het nieuwe water
schap niet gepaard zal gaan met
verlies aan autonomie of dat het
van overheidswege zal worden uit
geknepen als een citroen.
Tenslotte sprak hij de hoop uit
dat allen onder Gods zegen hun
krachten zullen mogen geven aan
de mooie taak, om die met goed
gevolg te verrichten.
I Toespraak dykgraaf A. M. Geluk
I In een toespraak die niet naliet
indruk te maken op de aanwezigen
presenteerde zich hierna de nieuwe
dijkgraaf de heer A. M. Geluk, die
allereerst H.M de Koningin dankte
voor de benoeming tot gezworenen
en dijkgraaf. In zijn dankwoord be
trok hij de minister van Verkeer en
Waterstaat voor diens aanbeveling
en de Commissaris der Koningin en
het college van G.S. voor hun voor
dracht. Het is een grote voldoening
voor allen die deel uitmaken van
het bestuur van het nieuwe water
schap dat gevolg is gegeven aan de
voordracht opgesteld door de ver
tegenwoordigers, de kiesmannen -
uit alle voormalige polders en wa
terschappen op het eiland. Spr.
wilde hulde brengen aan alle be
stuursleden van die voormalige pol
ders en waterschappen, die steeds
op de bres stonden voor de belan
gen hen toevertrouwd. Tot hen
richtte hij zich in het bijzonder in
de personen van de heren J. Klom
pe en H. C. van der Zande. Hij
kon begrijpen dat het voor hen een
mooie maar ook een moeilijke dag
is Hij dankte hen voor de vlijt, in
zicht, energie en volharding, bij het
eigen waterschap en polder. Spre
ker dankte verder de voorzitter van
de adviescommissie, de heer Phi
lipse, alsmede de heren Kosters en
de Pagter van de Prov. Griffie.
Enkele historische feiten
De heer Geluk dook hierna in de
historie en herinnerde aan ge
schriften van mr. Dieleman en mr.
Fokker, waarin wordt vermeld dat
in Zeeland in de 7e of 8e eeuw de
e'erste bedijkingen tot stand zijn ge
komen. Blijkens een charter van
graaf Floris V kwam samenvoeging
van Rijksdelen van Schouwen tot
één watering reeds in 1290 tot
stand. Oorspronkelijk tot in de
veertiende eeuw waren dijks- en
dorpsbesturen één. Eerst tegen het
eind van de veertiende eeuw was
er sprake van een algemeen be
stuur met een dijkgraaf. In de eer
ste helft van de achttiende eeuw
begon men voor de verdediging van
de vooroevers kostbare zinkwerken
aan te brengen. Op het stelsel van
inlaagdijken kwam het in het ver
lenden helaas maar al te vaak aan.
Het toekomstige beleid
Spr. wilde zich over het in de toe
komst te voeren beleid nog niet
uitlaten. Voorlopig is alles gericht
op consolidatie en coördinatie als
mede de opbouw van een goed
functionerende administratieve en
technische dienst. De taak in het
algemeen zal drieledig zijn, nl. de
verdediging tegen het buitenwater,
de vernieuwing en onderhoud van
wegen en de binnenwaterbeheer-
sing Na herinnerd te hebben aan
de goeddeels voltooide herverkave
ling waarschuwde spreker voor de
administratieve lawine die op het
nieuwe waterschap schijnt af te ko
men. Personeelskwesties zullen
moeten worden geregeld Als kan
toor voor het nieuwe waterschap
wordt 's Landskamer gebruikt.
„Planten van een boom"
Na dank gebracht te hebben aan
de Commissaris voor de installatie
sprak de heer Geluk de hoop uit
dat het waterschap bij de bevolking
zal leven in alle districten. De oude
bestuurders zijn stellig bereid tot
steunverlening maar wij mogen
niet op hen leunen, aldus spr., die
de dag van vandaag vergeleek met
het planten van een boom. De jonge
boom is het nieuwe waterschap. De
boom heeft acht verschillende tak
ken. Sommige takken moeten ge
steund en zoals iedere boom dient
zij op tijd gesnoeid. Vooral hoopt
onze boom te kunnen spreken met
andere bomen als de „eik van
^Rijkswaterstaat" en de „beuk van
Provinciale waterstaat". Spr. be
sloot met het gedicht „Wat rampen
ook mij moog vervaren, wat golven-
donder 't hart beklemd, heft 't hoofd
met God toch uit de baren en
wens: „ik worstel en ontzwem".
Vertrouwen in de toekomst
De oud-voorzitter van het water
schap Schouwen, de heer J. Klompe
- lid van de werkcommissie - bracht
dank aan de Commissaris der Ko
ningin voor het vertrouwen. Hij
dankte bovendien alle polderbestu
ren voor de mooie samenwerking.
„Voor velen is deze dag smartelijk,
maar voor mij is de boventoon toch
dankbaarheid", aldus de heer
Klompe, die opmerkte de toekomst
van het waterschapswezen op
Schouwen-Duiveland met vertrou
wen tegemoet te zien Hij hoopte
dat de nieuwe polder bereiken zal,
wat „wij niet hebben bereikt",
waarbij hij vooral dacht aan de vei
ligheid. Met een: „het ga U allen
goed", besloot de heer Klompe.
(Vervolg op pagina 2).
De Gelderse Vallei heeft weer last
van overtollig water door dooi
Vele landerijen staan blank
VOORTHUIZEN, 21-1. Een groot
gedeelte van de Gelderse vallei on
dervindt op het ogenblik overlast
van overtollig water. Door de snelle
dooi is het water uit de hoger ge
legen gebieden van de Veluwe en
de oostelijke zijde van de Gelderse
vallei, naar lager gelegen gedeel
ten gestroomd.
Het gevolg is, dat beekjes en slo
ten buiten de oevers zijn getreden
en enige honderden hectaren gras
land onder water zijn gelopen. De
weilanden die nog niet blank staan
zijn drassig. Dinsdagavond was de
omgeving van Kootwijkerbroek en
het ergst aan toe. Hier moest een
weg voor het verkeer worden ge
sloten, omdat er over een afstand
van enige honderden meters, wel
een halve meter water op stond. De
weilanden aan weerszijden van de
ze weg stonden vanzelf ook blank.
Hier stroomt namelijk een beek die
niet meer binnen de oevers bleef.
In de afgelopen nacht is het wa
ter in deze omgeving snel gezakt,
zo vertelde een technisch ambte
naar van het waterschap van de
Barneveldse beek.
In de omgeving van Terschuur,
Zwartebroek, Voorthuizen en Hoe
velaken en langs de spoorlijn
Amersfoort-Barneveld-Ede, lagen
vele weilanden onder water. Aan
de rand van het dorp Barneveld
was de ingang van het landgoed
„De Schaffelaar" versperd door
grote watermassa's Bedenkelijk is
de toestand op het ogenblik nog
tussen Lunteren en Barneveld,
waar een beek vele hectaren heeft
blank gezet, zodat enkele boerde
rijen zijn geïsoleerd. Het water
staat thans nog zeer hoog.
Verbetering op komst
Van de zijde van het waterschap
werd echter vernomen, dat dit jaar
lijks terugkerend euvel in de na
bije toekomst zal verdwijnen. Men
heeft een verbeteringsplan voor de
waterhuishouding in deze streek
gereed dat dit jaar nog zal worden
uitgevoerd.
SCHOONEBEEK, 21-1. De plotse
linge dooi heeft ook grote moeilijk
heden veroorzaakt in grote delen
van de landerijen langs het Schoo-
nebekerdiep, waar jaarlijks in de
herfst door onvoldoende afwate
ringsmoeilijkheden het land onder
Water komt te staan.
Het water, dat de grens vormt
tussen Nederland en Duitsland, is
nu ver buiten zijn oevers getreden.
Vrijwel alle landerijen en landwe
gen in de omgeving zijn onder wa
ter gelopen. Zowel Nederlandse als
Duitse landbouwers kunnen op
sommige plaatsen hun landerijen
niet bereiken.
Duitse legerdepöts
in Nederland
s-GRAVENHAGE, 20-1. Er wor-
den op het ogenblik tussen Neder
landse en Westduitse legerautori-
teiten onderhandelingen gevoerd
over het aanleggen van Duitse le
gerdepöts in Nederland en omge
keerd. Een en ander hangt samen
met de verdere integratie van de
NAVO-strüdkrachten, waarvan de
uitrusting nog niet geheel is ge
standaardiseerd.
Van Duitse zijde zou zijn voor
gesteld dat de Duitse depóts in Ne
derland met Duitse militairen wor
den bemand. Het is nog niet be
kend wat het Nederlandse stand
punt hierover is.
Enige dagen geleden werd be
kendgemaakt, dat een akkoord
over wederzijdse vestiging van mi
litaire depóts tussen west-Duits-
land en Denemarken is gesloten. De
Deense regering heeft daarbij niet
toegestaan, dat op de in Denemar
ken te vestigen depóts Duits per
soneel zou worden gestationeerd.
Wie meer geeft om informa-
ties dan om inspiraties geeft de
voorkeur aan een lift boven
een paar vleugels.
Commissie van Bijstand
in Zeeland
Gedeputeerde Staten hebben de
leden van hun college de heren ir.
G. P. M. Dikötter en mr. A J. van
der Weel aangewezen als lid van de
Commissie van Bijstand voor de
ontwikkeling van Zeeland. Deze
commissie is derhalve als volgt sa
mengesteld:
Commissaris der Koningin (voor
zitter), en de heren: ir. G. P. M.
Dikötter, mr. A. J. van der Weel,
Jhr. mr. T. A J. W. Schorer, P. V.
M. Verkauteren, H. A. S. Stemer-
ding, J. van den Bos, ir. C. A. L.
Horstman en H. Flikweert.
G.S hebben de heer W. L. M.
Groffen, ambtenaar ter beschikking
van de griffier der Staten, als se
cretaris aan de commissie toege
voegd.
HET WEER IN EUROPA IS BIJZONDER SLECHT
Zware stormen in Frankrijk
LYON, 21-1. In Frankrijk hebben
dinsdag stormen gewoed, waarbij
windsnelheden tot 130 km. werden
gemeten. In Lyon liepen 30 mensen
verwondingen op; van 16 huizen
werden de daken afgerukt en bo
men werden ontworteld.
Ook in België stormde het. Er
zijn echter geen persoonlijke onge
vallen voorgekomen.
In Zuid-Slavië zijn twee mensen
doodgevroren nadat vorige week
een koudegolf was ingetreden. On
geveer zestig mensen braken op de
giadgevroren straten van Belgrado
armen of benen.
De olie uit de Sahara
PARIJS, 21-1. De Standard Oil of
New Jersey heeft in combinatie
met de Compagnie Francaise des
Petroles en de Petropar, een inves
teringsmaatschappij van de Franse
regering, een exclusieve explora
tievergunning aangevraagd voor
een gebied van 20.000 vierkante ki
lometer in de Sahara nabij de grens
van Tunesië. De Standard Oil, die
gedurende een proefperiode de
technische leiding van de werk
zaamheden der combinatie in de
Sahara zal hebben, zal voof dit doel
een Franse maatschappij, Esso Sa-
harienne, oprichten.
Uit noord- en west-Engeland
worden overstromingen gemeld, na
dat de laatste resten sneeuw en ijs
verdwenen zijn. In Yorkshire en
Somerset steeg het water tot een
meter; wegen werden geblokkeerd
en het water van de rivier de Ouse
overstroomde enkele gebieden in
Bedfordshire.
108-jarige in Dordrecht
DORDRECHT, 21-1. De op een na
oudste inwoonster van Nederland,
mejuffrouw Neeltje van Velzen,
die woont in het gebouw van het
Leger des Heils in Dordrecht, is
vandaag 108 jaar geworden. Zij is
vanmorgen op hartelijke wijze ge
huldigd. Namens de Dordtse dienst
voor Sociale Zaken werd haar een
enorme taart aangeboden, voorzien
van een grote eeuwkaars en acht
kleine kaarsen. De burgemeester
van Dordrecht, mr. J. A. H. J. van
der Dussen en zijn echtgenote wa
ren ook aanwezig om aan mejuf
frouw van Velzen hulde te betui
gen. De burgemeester sprak haar
toe en maakte haar het compliment,
dat zij er weer uitstekend uitziet.
Hij bood haar namens het gemeen
tebestuur een taart met rode rozen
van marsepein aan en zijn echtge
note verraste de jarige met een
prachtige plant. De huldiging werd
door vele belangstellenden, onder
wie enkele familieleden van me
juffrouw van Velzen, bijgewoond.
Sedert enkele dagen heeft de K.N.A.C. op het hoofdkantoor in Den Haag
een telefonische „weerdienst" ingesteld, die automobilisten en andere
weggebruikers tips geeft over de xveersomstandigheden elders in het
land. Reeds nu kent men er „spitsuren", waarop de telefoons rood
gloeiend staan. In de kamer, waar de weerdienst is gevestigd, xuerkt
men dan onder hoogspanning
