RANG is alleen RANG als er RANG
op staat,
,HET WAS VAN ONS'
ft» aj-UAJU a a a a a a a aJuuLiuiajLU a a a a a a a a a a a a a a a a aaa a a a a a a a a 0 a a a1 a aaa a a a a 01a1 a a0a a 0 a aaa0 a 0 0 0 not a0 0 0 0 a a 0 0a0a a 0 0 0 0 0 a 0 0 0 a 0 0 a a ag
NAVO-STRIJDKRACHTEN MOETEN WORDEN
OPGEVOERD TOT DERTIG DIVISIES
Per 1 januari 1959 gaat nieuw systeem
premie-inning in
kleine-kindertijd
De restauratie van de Gasthuiskerk en de Beurs
ZIEREKZEESCHE NIEUWSBODE vrijdag 21 november 1958 No. ibi68
Ingezonden mededeling
Rang Fruit
19 ct per rol
Plannen voor Westduitse leger en vloot
PARIJS, 19-11. Op de conferen
tie van parlementsleden der vijf
tien NAVO-landen te Parijs, is
woensdag een resolutie van de mi
litaire commissie ingediend, waar
in er bjj de Noord-Atlantische
Raad op wordt aangedrongen, aan
de NAVO-bevelhebbers duideiyke
richtiynen te geven betreffende de
situatie waarin tot het gebruik van
strategische kernwapens zou moe
ten worden overgegaan.
De voorzitter van de militaire
commissie, het Britse conservatieve
lagerhuislid Prior-Palmer, die de
resolutie indiende, gaf ook te ken
nen dat de tijd is aangebroken om
west-Duitsland toestemming te
verlenen voor de bouw van anti-
duikbootschepen, opdat de Bonds
republiek haar rol in de NAVO-
verdediging naar behoren kan ver
vullen.
In een andere resolutie van de
Gas uit mest
TEL AVIV, 18-11. Op een
landbouwkundig proefsta
tion bij Tel Aviv is gede
monstreerd met de aanwen
ding van gas uit natuurlijke
mest voor het doen branden
van een gascomfoor en het
aandrijven van een motor.
De ontgaste mest zou toch
nog als zodanig gebruikt
kunnen worden. Het ver
gassingstoestel is niet inge
wikkeld. Een mest-reservoir
van veertien kubieke meter
leverde 3400 kubieke meter
gas op met een geschatte
brandstofwaarde gelijk aan
die van 2700 liter benzine.
Het mest-gas is niet vergif
tig en niet-explosief
Ingezonden mededeling
commissie wordt er op aangedron
gen, de grondstrijdkrachten zo
spoedig mogelijk van de huidige
twintig divisies tot het overeenge
komen minimum van dertig divi
sies uit te breiden.
Verwacht wordt dat de parle
mentsleden zich vrijdag over de
resolutie zullen uitspreken.
De Westduitse minister van De
fensie, Strauss, deelde mee, dat de
Bondsrepubliek haar vlootstrijd-
krachten onder een verenigd op
perbevel in de Oostzee wil plaat
sen. Ook zei hij dat zijn land de
verbinding tussen de Centraal-
europese sector en de Noordeuro-
pese sector zodanig wil zien gere
organiseerd, dat er geen zwakke
plek bestaat, in een gebied waar
de Russen slechts vijftig km van
Hamburg zljri.
Strauss deelde voorts mede, dat
de Westduitse strijdkrachten zullen
worden opgebouwd om hun aan
deel in de westelijke verdediging
te dragen.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
's-GRAVENHAGE In toenemen
de mate brengen Nederlanders in
Duitsland hun vakantie door. Tus
sen januari en augustus van dit
jaar kwamen 1,97 miljoen Neder
landse toeristen naar Duitsland bij
een totaal van 7,3 miljoen buiten
landse bezoekers. Het percentage
Nederlanders overtreft dat van alle
andere nationaliteiten. Vergeleken
met de eerste negen maanden van
1957 steeg het aantal Nederlandse
toeristen in Duitsland met 3,6 pet.
's-GRAVENHAGE. De N.V. Lips'
scheepsschroevengieterij te Drunen
heeft van de Tide Water Associated
Oil Comp. te San Francisco een or
der ontvangen voor een schroef van
36.9 ton, die zal worden vervaar
digd van cunial, een legering van
koper, nikkel en aluminium. Hel
wordt een der grootste schroeven
die tot nu toe voor de wereld
scheepvaart gegoten zijn: een vijf-
bladenschroef met een diameter
van 7.5 meter en een gietgewicht
van 50 ton Zij is bestemd voor een
turbine-tanker van 71.600 ton, die
te Duinkerken wordt gebouwd.
DE ZIEKENFONDSPREMIE
's-GRAVENHAGE. 20-11. De So-
ciaal-Economische Raad heeft, zo
als reeds is gemeld, geadviseerd de
premie voor de verplichte zieken
fondspremie te verhogen tot 4.5
procent.
In een toelichting op dit advies,
dat door een commissie, onder
voorzitterschap van prof. mr. N. E.
H. van Esveld, aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid
is uitgebracht, zegt de S.E.R., dat
dit advies wel afwijkt van het aan
vankelijke voorstel van de zieken
fondsraad dd. 6 augustus 1958,
waarbij een verhoging van 4.4 tot
4.7 procent werd aanbevolen.
Sindsdien zijn nl. enige gunstige
factoren opgetreden, met name een
verwachte hogere premie-ont
vangst, waardoor de stand van het
reservefonds op 31 december op
f 65.8 miljoen wordt geschat.
WIJ OUDERS
De kans
ligt in de
„In Mia is de onrust gevaren",
kan Mia's moeder zeggen En iedere
keer slaakt ze daar een diepe zucht
bij. Het valt ook niet mee, zo'n on
gedurig meisje om je heen te heb
ben. De spanningen zijn niet van
de lucht. Iedere dag is er iets an
ders, dat conflicten veroorzaakt.
En dat terwijl zij en haar man zo
jong niet meer zijn en wel eens
rust wilden hebben! Ze zijn laat
getrouwd en toen duurde het nog
verscheidene jaren, voor zich een
baby meldde.
Bij dat éne kind is het gebleven.
Mia was altijd nogal eenzelvig. Het
bleek moeilijk te zijn, de brede
kloof te overbruggen, die het grote
leeftijdsverschil tussen de ouders
en het meisje vormde. Maar be
paalde moeilijkheden gaf het toch
niet. Moeder verdiepte er zich
maar niet teveel in, wat er in Mia
omging. Zolang ze tevreden leek,
zou het wel goed zijn. De school
doorliep ze ook zonder struikelin
gen. Geen uitblinkster was ze, maar
blijven zitten deed ze gelukkig ook
niet. Pas nu ze haar einddiploma
MULO had, was de onrust in haar
gevaren. Ineens wilde ze weg uit
huis.
„Maar waar naar toe? Wat wil je
dan?"
„Kan me niet schelen. Alleen
maar wég!"
Wat mist er?
Nu pas gaat het de ouders, voor
al de moeder beklemmen, dat er
zo'n volslagen gebrek aan vertrou
welijkheid is tussen hen en hun
kind. Kénnen ze haar eigenlijk?
Weten ze ook maar iets af van wat
er in haar omgaat? Hebben andere
ouders dat ook? Merken die op een
kwade dag ook, dat hun kind zo
goed als een vreemde voor hen is
en er nergens een band bestaat?
En dan zucht moeder weer. En ze
beklaagt zich er in stilte over, dat
ze gewoon het huis uit wil, als ze
nog maar net van school af is.
Maar deze moeder vergeet zich
af te vragen, wat ze eigenlijk ge
daan heeft, om de band tussen haar
en haar kind te weven en stevig te
houden. Vriendinnetjes kwamen er
weinig in huis. Het was moeder te
druk En als Mia rustig zat te lezen
of te knutselen, was het immers
ook goed. Maar van wat er al die
tijd in het kind hunkerde en broei
de, wist ze niet.
Onbewuste angst
Ze suste haar eigen geweten met
de gedachte, dat Mia immers niets
zei, nergens naar vroeg, dus dat het
„wel goed" zou zijn. Alles in huis
iverd daar altijd gesust. Het zou
wel goed komen. Mia met haar toch
al gesloten, moeilijk tot praten te
bewegen natuur, werd nooit aan
gemoedigd, zich eens te uiten.
Misschien was het de onbewuste
angst van de ouders, die zichzelf
eigenlijk te oud voelden, om nog
kinderen groot te brengen, dat er
dingen aan het licht zouden komen,
waartegen ze niet opgewassen wa
ren, die hen er toe bracht, Mia maar
„in haar sop te laten gaar koken",
toen ze nog te klein was, om de be
hoefte van haar eigen zieltje bloot
te leggen.
Zonder het zichzelf te durven
bekennen, moeten deze ouders ge
voeld hebben, dat zij ergens tekort
schoten. Maar „het zou wel goed
komen". Mia klaagde immers nooit.
Ze leek er tevreden mee.
Zo léék het ja. Maar natuurlijk
moest al dit verstikte zich op een
dag wreken. En toen wou ze eruit!
Niemand begreep waarom. Het
meisje zelf ook niet. Maar ergens
moest ze het zoeken. Dèt, waaraan
ze geen naam kon geven, maar
waarvan ze voelde, dat ze het bij
haar ouders niet vinden zou, om
dat ze de kans er toe voorbij had
den laten gaan, toen de tijd er voor
was. De kleine-kindertijd
MARCELLE.
Van het nieuwe systeem van pre
mie-inning, waartoe met ingang
van 1 januari a.s. zal worden over
gegaan, verwacht men een aan
merkelijke snellere inning van de
premies. Hierdoor komt de nood
zaak van het aanhouden van eer
reserve om de in het verleden op
tredende systematische achterstand
in de premie-inning uit eigen mid
delen te financieren, te vervallen
Een bedrag van ongeveer f 20 mil
joen zou hiermede gemoeid zijn
Dit zou dus betekenen, dat het mi
nimum-reservebedrag van f 65 mil
joen dan zou kunnen worden ver
minderd met f 20 miljoen, zoda*
voortaan slechts een liquiditeits
conjunctuur- en calamiteitenre
serve zou behoeven te worden aan
gehouden van circa f 45 miljoen.
In verband met een onvermijde
lijke aanloopperiode bij het nieuw
systeem van premie-inning word*
het evenwel gewenst geacht de ver
minderde behoefte aan reservever
mogen voor 1959 op f 15 miljoen
te stellen.
Ingezonden mededeling
's-GRAVENHAGE. De jury heeft
de beide eerste prijzen voor de At
lantische boekenprijsvraag toege
kend aan Hella Haasse en prof. dr.
P. J. Bouman. De prijzen, die tot
een totaal van f 11.000 waren uit
geloofd door de Atlantische com
missie, werden toegekend aan vier
auteurs en hun vier uitgevers. In
de literaire sector gaat de eerste
prijs naar de schrijfster en de uit
gever (Querido) van „De Ingewij
den". Naast Hella Haasse is de
tweede prijs voor Jan Rutgers van
der Loeff-Basenau en uitgever
Ploegsma voor „Je bent te goed
Giacomo".
Door de bouw van de Beurs kon
den - zoals wij in het eerste artikel
zagen - drie vliegen in één klap
worden geslagen. Het js m.i. echter
zeer te betreuren, dat de ontwer
per er niet in geslaagd is de stede-
bouwkundige, technisch-construc-
tieve en esthetische vraagstukken
met de bouw samenhangende op te
lossen. Stedebouwkundig is de
plaatsing van deze langgerekte ge
vel (een karzerne-gevel op een rij
kolommen), in schaal afwijkend van
zijn naaste omgeving, allerongeluk
kigst. Wanneer men uit de Zuidha
venpoort het hart van onze stad
binnengaat, wordt men getroffen
Joor het levendige en boeiende, on
gemeen fraaie ritme van de oude
gevels aan de noordzijde van de
Oude Haven, Havenpark en Haven-
plein, welk ritme dan plotseling op
een niet door het stadsplan gemo
tiveerde plaats wreed verstoord
wordt door het - ook in zijn kleur
detonerende - gebouw. De fraaie
pleinwand begint ineens te stotte
ren en snakt naar adem. Hoeveel
schoner was de toestand voor 1650,
zoals men die op vele oude prenten
kan bewonderen!
Tot overmaat van ramp wordt in
de direkte omgeving van de Beurs
aan een van de schoonste pleinen
ter wereld ter wille van het dubi
euze voordeel van het uitzicht op
ie stadhuistoren een waardige af
sluiting aan de westzijde onthou
den: een gebit, waar één of meer
'anden aan ontbreken Men verge-
'ijke in dit verband de pleinen van
Delft, Brouwershaven, Deventer
anz. Indien de Beurs geprojecteerd
geweest zou zijn bijv. tegenover het
jebouw van het Waterschap Schou
wen, waardoor stedebouwkundig de
overgang van Kraanplein op Ha-
/enpark geaccentueerd werd, zou
Tien er vrede mee kunnen hebben.
In dit verband mag wel vurig de
hoop uitgesproken worden, dat de
mtwerper van de uitbreiding van
ijet Cornelia-ziekenhuis er in zal
slagen het bestaande ritme in de
pleinwand te behouden. Een twee
de verstoring van de harmonie zou
wel eens dodelijk kunnen zijn!
Technisch-constructlef
Ook technisch-constructief kan
de Beurs de toets der kritiek niet
doorstaan. Men heeft eenvoudig
een gebouw als een veelvuldige
herhaling van een gegeven motief
neergezet, zonder aannemelijk te
maken, dat het gebouw acht en
niet tien of elf of meer vakken
moest hebben. Het gebouw maakt
de indruk willekeurig uit een gro
ter geheel - als een stuk uit een
reep kantkoek gesneden te zijn.
Het resultaat is, dat de hoekpenan-
ten veel te licht zijn om de zij
waartse druk van de buitenste bo
gen op te kunnen nemen en men
de toevlucht moest nemen tot een
doorgaand anker ter hoogte van de
kolomkapitelen. Dit anker heeft
niettemin niet kunnen voorkomen,
dat de hoekpenanten naar buiten
gedrukt zijn, hetgeen met het blote
oog duidelijk te zien is. Deze kunst
greep zou niet of in mindere mate
nodig geweest zijn, indien men ge
zorgd had voor een duidelijke be
ëindiging van het gebouw door
bijv. een zwaardere hoekpenant of
een gesloten travée (vak).
Leidt dit ontbreken van een be
ëindiging reeds tot een geforceerde
constructie, in esthetisch opzicht
wordt het funest. Het feit, dat de
ontwerper gemeend heeft de me
daillons boven de eindkolommen
eenvoudig als een slappe panne-
koek om de hoek te moeten en mo
gen klappen bewijst, dat hij ge
speend was van het vermogen een
klein esthetisch probleem tot een
bevredigende oplossing te brengen.
De noodzaak aan de bestaande kerk
te moeten bouwen bracht mee, dat
men gebonden was aan de vier
vakken daarvan. Met de daaruit re
sulterende acht bogen werd één
van de elementairste architectoni
sche klassieke regels overtreden.
Op een andere plaats in de stad ge
bouwd, was het wellicht mogelijk
geweest de gevel een indeling in 5,
7 of 9 vakken te geven. Ook de
verhouding tussen onder- en boven
bouw is niet fraai.
Veel wordt echter vergoed als
men het inwendige van de Beurs
zelf betreedt en men geniet van de
fraaie ruimtewerking, de goede
verhoudingen en het knappe sa
menspel van wanden, kolommen en
gewelven.
Concluderende mogen we stellen,
dat de Beurs door zijn schaal de
toneert in de pleinwand en in ste
debouwkundig, constructief en es
thetisch opzicht een misgreep is
geweest. Het besef daarvan kan
echter niet de blijdschap over de
zo geslaagde restauratie van de
Gasthuiskerk overstemmen, die bij
zal dragen tot de aantrekkelijkheid
van onze stad, één van de plekjes
op de wereld, waar de hemel de
aarde kuste.
Wanneer het bovenstaande bij
kan dragen tot een objectieve be
oordeling van zowel antieke als
moderne kuituuruitingen in het al
gemeen en architectuur in het bij
zonder acht ik mijn doe] bereikt.
Heringa, Zierikzee
Ingezonden mededeling
de meest ideale brandstof voor
uw ollehaard of -kachel.
M. W. MOL
Schuddcbeurs - telefoon 2191
Nieuwerkerk - telefoon 367
LEEUWARDEN. De justitie te
Leeuwarden heeft ernstige redenen
om aan te nemen, dat bij de dode
lijke aanrijding in de nacht van
zondag op maandag te Garijp in
Friesland, waarbij de 21-jarige J. P.
Kloosterman uit Garijp het leven
verloor, opzet in het spel is ge
weest.
STADSKANAAL. Op de hoofd
straat te Stadskanaal is de 53-jari-
ge mej. A. A. Alons dodelijk aan
gereden. Zij reed op een. fiets, zon
der op het verkeer te letten, vanaf
de brug naar de voorrangsweg en
werd door een auto aangereden. Zij
was vrijwel op slag dood.
VENLO. Een zesjarige jongen
(H. Lamers) is bij het plotseling
oversteken van de Veldenseweg te
Venlo door een auto gegrepen en zo
zwaar gewond dat hij ter plaatse
is overleden.
Ingezonden mededeling
Trakteer Uzelf!
Van Nelle's nieuwe Assam Thee
„Dit is Thee!" Een echte Engelse
melange, voor U samengesteld uit
alleen de allerfijnste en geurigste
theesoorten. Assam Thee.dat is
iets voor U, fijnproefster!
VAN NELLE'S ASSAM THEE
ct per 100 gr.
ENGELSE MELANGE
FEUILLETON
Streekroman door HANOL SPOOR
HOOFDSTUK XV.
Lydia stelt zich teweer.
Sternhout was als een briesende
leeuw thuisgekomen. Hoewel de
meeste heren het geval nogal spor
tief opnamen, enkelen maakten er
zich zelfs vrolijk over, voelde hij
toch zij nprestige door de modder
gesleurd. Behalve dat, deed het de
grootste afbreuk aan de welwillen
de stemming die hij bij de heren
had willen opwekken. Hoe moest
hij deze mensen voor zijn plannen
winnen, nu duidelijk getoond was
dat de bevolking hem niet goed ge
zind was.
Zijn gasten stelden hem toch al
lastige vragen, en met een wrokkig
schouderophalen verspeelde hij hun
laatste beetje sympathie.
Zelfs Lydia, hoe charmant overi
gens, kon de stemming tijdehs het
diner niet meer op peil krijgen. Ze
beduidde een paar maal haar broer,
zijn boze blikken wat te temperen,
maar deze had zo weinig geleerd
zich te beheersen, dat hij zijn luim
onmogelijk kon verbergen.
Lydia vermoedde al dat er een
wraakneming in het spel was Ze
vond de les voor haar broer wel op
z'n plaats, maar het speet haar op
recht dat hun gasten mede de dupe
waren. Als Richard nu eens wat
tactischer zou willen optreden dan
kon deze mislukte dag nog wat
goed gemaakt worden.
Het was echter duidelijk op
Sternhouts gezicht te lezen dat hij
nu al wraakplannen uitbroedde, en
het werd voor Lydia een hopeloze
taak om een gezellige toon in stand
te houden. Men nam dan ook veel
vroeger afscheid dan de bedoeling
was, en toen kon Sternhout pas
goed uitrazen. Lydia liet hem eerst
maar eens z'n gang gaan. Rustig
regelde zij de laatste bezigheden.
Daarna nam ze ongemerkt het roer
in handen.
„Het lijkt me gewenst dat we
eens rustig het een en ander be
spreken", begon ze.
Sternhout, die nog allerlei be
dreigingen uitte aan het adres van
Frank, werd gedwongen zijn ruste
loos heen en weer geloop te be
ëindigen.
„Ga eens zitten", nodigde ze uit,
„het lijkt me toe dat je je steeds
meer in de put werkt".
Als een koppig kind gaf hij daar
op geen antwoord. Lydia had echter
geen zin om het zo vlug op te ge
ven.
„Wat is nu eigenlijk je bedoeling
met het dwarsbomen van die jonge
pachter?"
„Ik zit hem niet dwars", barstte
hij uit, „ik heb hem al de mooiste
aanbiedingen gedaan als hij zijn
bedrijf wil verlaten".
„Waarom zou hij dat verlaten?
De toestand is daar al vele jaren
zo, ja misschien wel eeuwen. De
mensen zijn gehecht aan hun stukje
grond. Wij hebben al zoveel, wat
geeft dat nu al is dat stuk er niet
bij?"
„Die hoek heb ik juist het meest
nodig voor mijn plannen".
„Mag ik misschien, als medefir
mant, weten wat je plannen zijn?"
Twijfelend keek hij haar aan. Tot
nu toe had ze hem nog nooit ver
antwoording gevraagd. Daarnet had
het hem al een schok gegeven toen
ze er de nadruk op legde dat ze
ook rechten op het landgoed had.
„Mijn bedoeling is, dat hier een
renbaan komt".
Lydia zocht naar woorden. Dit
waandenkbeeld overstelpte haar.
Dan slikte ze een paar keer. „Dus
daarvoor moet dat aardige huisje
weg, daarvoor moet een vruchtbaar
bedrijf weggevaagd worden?"
„Ja, en hoe", zei hij grimmig, „op
die plaats komt de ingang; dat is
het meest praktische. Van daaruit
kom je regelrecht op de straat die
naar het centrum van het dorp
voert. Di ekoppige boer zal ver
dwijnen of hij wil of niet".
„Alleen die uitdrukking deugt al
niet", berispte Lydia; „verder spot
het gehele plan met onze familie
traditie".
Sternhout wachtte met starre en
koppige blik op haar afkeuringen.
Vrouwen waren nu eenmaal on
praktisch en sentimenteel, daarop
maakte zijn zuster geen uitzonde
ring.
Lydia zag aan zijn manier van
kijken dat ze uiterst voorzichtig
moest optreden. Harde woorden
zouden hier beslist geen succes
hebben.
Kalm begon ze. „Je plannen zijn
zeker al enige jaren oud?"
„Waarom denk je dat?"
„Omdat de Verhagens hun vallei
al lange tijd geleden hebben moe
ten afstaan".
„Heeft Joke zich beklaagd?"
„Als je mensenkennis bezat, zou
je weten dat dit niet in haar lijn
ligt".
(Wordt vervolgd)
