Aanleg Schouwse delingsdijk vergt
belangrijke bijkomende kunstwerken
Spijtige mededeling
Een duidelijke uitspraak
RASSENSCHEIDING OP AMERIKAANSE
SCHOLEN IS ONWETTIG
Opheffing scheiding duldt geen uitstel
WASHINGTON, 29-9. Het Ame
rikaanse opperste gerechtshof heeft
maandag met algemene stemmen
bepaald, dat Amerikaanse leerlin
gen een onvervreemdbaar en in de
grondwet verankerd recht hebben
om op de scholen, die zy bezoeken,
niet aan rassenscheiding te wor
den onderworpen.
Het hof bevestigde zijn besluit
van twaalf september jl., toen het
bepaalde dat generlei uitstel kon
worden verleend bij de opheffing
der rassenscheiding op de openbare
middelbare school te Little Rock,
in de staat Arkansas.
Het hof zegt verder in zijn arrest,
dat noch de wetgevende, noch de
uitvoerende macht van enige Ame
rikaanse staat, noch zijn gerechte
lijke ambtenaren hetzij recht
streeks, hetzij indirect afbreuk
kunnen doen aan het hiervoor ge
noemd© recht der Amerikaanse
leerlingen.
Het zegt voorts dat het „onder
wijs aan alle leerlingen van de
openbare middelbare school te
Little Rock er onder te lijden zal
hebben, indien de toestand van het
afgelopen jaar, die dit onderricht
reeds afbreuk heeft gedaan, besten
digd wordt".
Het hof meent dat het betrokken
schoolbestuur volkomen te goeder
trouw heeft gehandeld, doch het
voegt hier aan toe: „De grondwet-
Het referendum
in Algerië
ALGIERS, 30-9. Volgens de laat
ste uitslagen van het referendum
voor districten in Algerië waar in
het geheel 4.182.110 kiezers zijn ge
registreerd, hebben 3.206.050 Euro
peanen en Mohammedanen ja ge
stemd en slechts 112.573 neen.
De uitslag wordt in Algiers be
schouwd als een verpletterende ne
derlaag voor het Algerijnse Bevrij
dingsfront (P.L.N.) en als een motie
van vertrouwen van alle Algerij
nen, Europeanen zowel als Moham
medanen, in de Gaulles bekwaam
heid om de Algerijnse vraagstuk
ken aan te pakken.
Op de jongste raadsevergadering
van Nieuwerkerk heeft de voorzit
ter de spijtige mededeling gedaan,
dat er in zijn gemeente nog geen
toren zal worden gebouwd. Wij de
len met Nieuwerkerk die spijtig
heid, maar willen tevens verklaren
dat de tijd meer dan rijp is, dat
het „zwaarst getroffen dorp van
het rampgebied" een toren krijgt,
doodeenvoudig omdat zulks geen
luxe zou zijn, maar - wil men dit
zware woord gebruiken - een nood
zakelijkheid. Daar is in de eerste
plaats het feit, dat Nieuwerkerk op
zijn oude toren vroeger altijd bij
zonder trots is geweest. Dit vond
zijn oorzaak in het unieke model
(zeskantig), dat nergens elders (met
uitzondering van een of andere
kerk te 's-Gravenhage) werd aan
getroffen. Dit oude cultuurmonu
ment „leefde' onder de bevolking
en het was niets minder dan een
misdaad van de bezettende macht,
dat dit fraaie monument werd op
geblazen. De bevolking van Nieu
werkerk treurde om het verlies van
de toren bijna nog meer dan om de
verwoestingen, die allerwege wer
den aangetroffen in de gemeente.
Toen het totale aspect weer zo'n
beetje dragelijk was geworden,
kwam de ramp, waarover wij hier
niet meer behoeven uit te weiden.
Uit de brokstukken van de ramp
echter bloeide een nieuw dorp op,
dat echter niet compleet is, omdat
een toren ontbreekt.
Reeds voor 1953 is van partiku-
liere zijde het initiatief genomen
om aan de tostandkoming van een
toren iets te doen. Er werd een
fonds gevormd, waarin belangrijke
bedragen werden gestort. Dit start
kapitaal is nog altijd aanwezig en
nu de bevolking steeds inniger een
eigen toren begeert, is het goed
hier nog eens aan te herinneren.
De eveneens getroffen gemeente
Ouwerkerk kreeg door bijzonder
gelukkige schikkingen - wel een
toren en - kennen wij de Nieuwer-
kerkers goed - dan is er geen en
kele, die Ouwerkerk deze nieuwe
aanwinst misgunt. Integendeel, de
Duivelandse verhoudingen zijn
heus wel zo, dat men delen kan in
de vreugden van een ander. Maar
Ouwerkerk's aanwinst heeft wel de
begeerte naar een eigen toren aan
gewakkerd en wij zijn van mening
dat de bouw van dit object te
Nieuwerkerk nu ook geen uitstel
meer gedoogt. Het is niet lichtzin
nig om voor te stellen de financiële
rem voor Nieuwerkerk's toren even
te laten schieten, want het hieraan
bestede geld zou goed besteed zijn.
In het huidige stadium kan men
slechts hopen, dat ook in departe
mentale sfeer dit inzicht veld wint.
Het zou dwaas zijn als de kroon
op het wederopbouwwerk aan
Nieuwerkerk werd onthouden. Zon
der de zaak te willen brengen in
de sfeer van het sentiment, dient
toch gezegd dat een dergelijke
schrielheid al te opzichtig afsteekt
tegenover het ontzettende leed, dat
deze gemeente overkwam. Ook nu
nog mag daar best iets tegenover
staan, want niet alles mag afhan
gen van het leven van kloppende
cijferreeksen.
telijke rechten van de negerleer
lingen mogen onder geen enkele
omstandigheid worden opgeofferd
Het hof bevestigde zijn besluit
als gevolg van bet geweld en de
wanorde die gevolgd zijn na het
optreden van de gouverneur (Orval
Faubus) en de wetgevende verga
dering van Arkansas".
Communistisch gewroet
in Zuid-Amerika
BUENOS AIRES, 30-9. Het hoofd
van de Argentijnse staatspolitie,
Nicetovega, heeft maandagavond
op een persconferentie te Buenos
Aires gezegd, dat de Argentijnse
communistische partij sedert het
begin van dit jaar 120.000.000 gul
den uit het buitenland heeft ont
vangen voor haar binnenlandse ac
tiviteit.
Volgens de politiechef zou de Ar
gentijnse communistische partij op
het ogenblik niet alleen streven
naar bondgenootschappen met be
paalde Peronistische figuren, maar
ook met linkse intellectuelen. De
bedoeling hiervan is met hun hulp
de rooms-kathoiieke kerk te be
strijden, die de communisten als
hun gevaarlijkste tegenstandster
beschouwen.
AMSTERDAM. Op het congres
van „Nieuwe Koers" (de jongeren
organisatie van de Partij van de
Arbeid) - gedurende het afgelopen
weekeinde in Amsterdam gehou
den - is na ampele discussie be
sloten om in de P.v.d.A. te blijven.
Een geringe meerderheid verklaar
de zich „voor", een talrijke min-
Ingezonden mededeling
Vergadering Waterschap Schouwen
Met de aanleg wordt begonnen bij Brouwershaven
ZIERIKZEE, 29-9. De delingsdijk door de polder Schouwen (aan
genomen voor het lage bedrag van f 3.269.000,door de N.V. Van
Hattum Blankevoort te Beverwijk), krijgt een hoogte van 2.10 meter
-f N.A.P. Na inklinking van het dijklichaam is de te verwachten
hoogte 1.75 meter N.A.P. Over de dijk komt een weg van vijf meter
breedte. Aan beide zijden zal zand worden opgespoten ter vorming van
het dUklichaara. Belangrijke bijkomende werken zyn nodig voor deze
dijk, speciaal om een ongestoorde doorstroming van lozingswater naar
de gemalen te garanderen. Zo worden in de Zwaard weg bouwwerken
gemaakt, waaronder twee tunnels met een lengte van 48 meter.
Met de aanleg van de delingsdijk wordt begonnen aan de kant van
Brouwershaven. Voor de bemaling van een grote sloot (perskade) zal
Schouwen zorgen. Eventueel optredende zoutschade wordt vergoed,
evenals schade optredend door verstuiven van zand e.d.
Deze mededelingen verstrekte maandagmiddag de voorzitter van het
waterschap Schouwen, de heer J. Klompe, op de in 's Landskamer
gehouden algemene bestuursvergadering.
Ter sprake kwam verder de
Langendijk, waarover de stand
punten der instanties elkaar nog
altijd niet volkomen dekken. Schou
wen wil de dijk verhogen, terwijl
Rijkswaterstaat de sloot langs de
dijk wil dichten. T.a.v. deze dijk
lopen de standpunten van het pol
derbestuur en de Provinciale Wa
terstaat parallel. Met de steun van
laatstgenoemde dienst en van G.S.
in de rug, staat Schouwen vrij
sterk, zo deelde de voorzitter mede,
die uitdrukking gaf aan de ver
wachting dat het met de Langen
dijk toch nog wel eens tot over
eenstemming komen zal.
Met uitzondering van het dijk-
Tweemaal een spel van licht en donker toont deze fotocombinatie.
Links zien we hoe onder de koepel van het „grote paleis" in Parijs de
september avond plotseling de dertienhonderd lampjes opgloeien van
een grote wereldbol, welke elektriciens op het paleis, voornamelijk in
gebruik als tentoonstellingsruimte, hebben aangebracht voor de jaar
lijkse autotentoonstelling, welke over een paar dagen begint. - De foto
rechts, van een vuurwerk dat t.g.v. het Pacific Festival in San Fran
cisco werd afgestoken, laat zien, dat deze stad 'echt niet helemaal „in
de schaduw" staat van de Franse lichtstad
Zonnemaire krijgt toch nog nieuwe
bizondere school
Baggeren van de haven ondervindt vertraging
Onder voorzitterschap van de
wnd. burgemeester J. L. van Leeu
wen kwam de raad van Zonnemaire
maandagavond in een korte verga
dering bijeen.
Na lezing der notulen en ingeko
men stukken, wordt het voorstel
van b, en w. tot het aangaan van
een geldlening van f 5.000 bij de
N.V. Bank voor Ned. Gemeenten
goedgekeurd.
De heer Jac. de Rijke ontvangt
eervol ontslag als onbezoldigd
ambtenaar van de burgerlijke
stand. Als lid van het bestuur van
Maatschappelijk Hulpbetoon wordt
benoemd de heer L. C. Braber, in
de vacature ontstaan door het eer
vol ontslag van de heer P. van der
Velde. 1
Hierna wijst de raad door stem
ming vertegenwoordigers aan in
verschillende besturen en diensten,
als de Waterleidingmaatschappij,
Centrale Dienst Noord Zeeland,
Woonruimtecomissie, enz.
Conform het voorstel van b. en
w. zal de woning A 52 voor een
huurprijs van f 8,15 verhuurd wor
den aan C. de Munnik.
Van Gedeputeerde Staten van
Zeeland is een besluit afgekomen
betreffende toestemming aan het
Bestuur tot Christelijk Nationaal
Schoolonderwijs voor de nieuw
bouw ener school. Genoemd bestuur
was bij G.S. in beroep gegaan te
gen het raadsbesluit d.d. 9 juni
1958, waarbij het verzoek om
nieuwbouw was afgewezen. B. en
w. stelden voor het besluit van G.
S. voor kennisgeving aan te nemen.
D.e heer L C. Braber had liever de
nieuwbouw niet zien doorgaan. Bij
de samenvoeging der gemeenten
had dan een gezamenlijk schoolge
bouw gesticht kunnen worden. De
voorzitter wijst er op dat dit geen
bezwaar is in de zin van de Lager-
onderwijswet, waarom dan ook het
schoolbestuur in het gelijk is ge
steld. Het gemeentebestuur heeft
nu tot taak het besluit van G.S.
uit te voeren.
Alvorens tot de rondvraag over
te gaan, doet de voorzitter nog en
kele mededelingen. De uitbaggering
der haven ondervindt vertraging,
omdat de opdracht hiervoor pas 1
sept. kon worden gegeven. De bag
germolen die het werk móet uit
voeren, ligt te Delft. De firma zeg
de toe dat hij deze week in Zonne
maire zal arriveren. Het laden van
bieten ondervindt geen vertraging.
Met de afbraak van de landbouw-
schuur van de heer Ganzeman is
nog geen aanvang gemaakt, omdat
onderhandelingen dienaangaande
voortduren. Op 2 september is de
heer Landman als ambtenaar ter
secretarie in dienst getreden, het
geen een verlichting betekent van
de drukke werkzaamheden.
De rondvraag levert weinig op,
waarna de voorzitter de vergade
ring sluit.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Nieuwe Tonge (toez.)
P. de Jong, Kootwijkerbroek.
Aangenomen naar Noordbergum
(toez): C. Vijfhuizen, vic. te Drach
ten; naar Holwierde (Gron.): kand.
J. Juckema, Groningen.
Bedankt voor Nieuw-Vennep
(toez.): E. Kempenaar, Nieuwleu-
sen.
Beroepen te Reitsum c.a.: kand.
A. v. d. Beijl, Overveen; te De
Glind: P. B. Suurmond, laatste),
pred. te Sorong (Nw. Guinea).
Ger. Kerken
Aangenomen naar Oud Beijer-
land: J. H. Meijer, Haamstede.
Ger. Kerken (art. 31 K.O.)
Aangenomen naar Blija: kand. J.
Scheltema, Emmen.
Chr. Ger. Kerk
Bedankt voor Bennekom: M.
Vlietstra, Eemdijk.
Baptisten Gemeenten
Aangenomen naar Vrieschelo: J.
H. Stukker, Nieuw-Weerdinge.
Vrije Evang. Gemeenten
Beroepen te Amsterdam-west: H.
C. Leep, Rotterdam.
HET TELEVISIE-VRAAGSTUK
De classis Rotterdam van de Ge
reformeerde Gemeenten heeft be
sloten om aan de particuliere sy
node een uitspraak te vragen in
zake de te volgen gedragslijn bij
de bestrijding van wat zij noemt
„het kwaad der televisie".
gedeelte van de Ringdijk tot aan
Burghsluis, achtte de voorzitter
thans een redelijke beveiliging van
Schouwen tegen het buitenwater
aanwezig.
Overleden hoofdingeland herdacht
Staande hoorde de vergadering
een korte toespraak van de voor
zitter aan, waarin hij de op zo
smartelijke wijze om het leven ge
komen hoofdingeland, de heer P.
Hoogenboom herdacht. Het was hem
- na zijn benoeming - slechts ver
gund een drietal vergaderingen bij
te wonen. De voorzitter wees op
het bijzonder tragische van dit
plotselinge overlijden en deelde
mede dat het bestuur op de begra
fenis tegenwoordig is geweest.
Ged. Staten hechtten goedkeu
ring aan de besluiten tot heffing
van dijkgeschot op respektievelijk
gebouwde en ongebouwde eigen
dom.
Inzake de verbetering van de
zeedijken in de Zuidhoek deelde de
voorzitter mede, dat betreffende de
subsidie in de kosten, met Rijks
waterstaat in principe overeen
stemming is bereikt.
De nieuwgebouwde huizen bij
het „Prommelsluis'-gemaal kun
nen wellicht in december worden
betrokken.
De oeverval aan het Noorder-
strand wordt nauwlettend in de
gaten gehouden. Er is wat aanwas
en het geheel zet zich wat, zodat
er geen ernstige calamiteit wordt
gevreesd. Aleen wat stenen wor
den zo nu en dan neergelaten, maar
er is geen direct gevaar.
De personeelsvoorziening
De kantonnier de heer A. Bil
verliet per I april 1958 het Water
schap wegens het bereiken van de
pensioensgerechtigde leeftijd. De
kantonnier de heer D. van Strien
is met ziekteverlof, maar komt per
1 oktober a.s. weer in dienst. Op
arbeidscontract werden in dienst
genomen de heren B. Root (machi
nist) en A. C. Kik (kantonnier). De
voorziening met personeel is wat
eenvoudiger geworden, dan enkele
jaren geleden.
Overdracht der gemalen door de
Herverkaveling wacht op de vol
tooiing van alle drie. T.a.v. de pol
derconcentratie meende de voorzit
ter dat de datum van 1 januari '59
toch nog maar een streefdatum is.
De polder Schouwen zal nog ge
woon een begroting opstellen en
het wachten is dan maar op de toe
komstige ontwikkeling.
In antwoord op een vraag van
Jhr. A. van Citters deelde de voor
zitter mede, dat aan beide zijden
van de inham bij de Repart voor
zieningen zijn getroffen. De heer v.
d. Bout informeerde naar de gron
den van Schouwen vallend in de
herverkaveling. Verschillende com
plexen worden uiteraard toegewe
zen aan Schouwen, terwijl andere
als natuurgebieden onder beheer
van Schouwen komen, respektieve
lijk blijven (Koudekerkse inlaag).
Sommige instanties zijn hiervoor -
gelijk bekend - sterk geïnteres
seerd. Er vond en vindt geen grond-
leverantie plaats door Schouwen
voor dijkverzwaring. Over de vor
deringen van de sluiswerken te
Zierikzee sprak de voorzitter zijn
voldoening uit. Op vragen van de
heer v. d. Bout deelde de voorzit
ter mede dat in de Zuidhoek som
mige plaatsen door R.W.S. zijn ver
hoogd, maar andere niet.
Een totaal verhogingsplan
evenwel is in de buurt van of
ficiële goedkeuring en kan mo
gelijk in 1959 worden aanbe
steed.
Een stukje grond zal worden
verkocht aan de eigenaar van pen
sion „Klokje" te Noordwelle. Be
sloten werd een aantal erfpachten
te beëindigen en de afkoop van een
aantal erfpachten te accepteren.
Geldlening: f 150.000
Besloten werd een vaste geldle
ning af te sluiten ad f 150.000. Aan
deze lening zitten enkele haken en
ogen, daar de Waterschapsbank een
aanbod deed geld te verstrekken op
een voor Schouwen niet zo gunstig
tijdstip en bovendien tegen de hoge
rente van 5Vz pet. De Waterschaps
bank moest van het - op speciale
wijze verkregen - geld af en Schou
wen heeft toen genoegen genomen
met een bedrag van f 150.000, zij
het op een tijdstip, dat de rentevoet
al gedaald was.
De „Interimregeling Ziektekosten
Ambtenaren 1958" en het voorstel
inzake de looncompensatie i.v.m. de
huurverhoging gingen onder de ha
mer door. Idem een begrotingswij
ziging voor het dienstjaar 1957.
Enkele posten tot een totaalbe
drag van plm. f 100 - werden on-
invorderbaar verklaard.
Rekening 1957
Na een uitgebreide discussie en
na uitgebracht rapport door de
De wandschildering
te Sir Jansland
ZIERIKZEE, 30-9. Gislerenmid-
dag ls de restauratieschilder F. A.
J. Smooreuburg begonnen met het
van de muur nemen van de Sint
Andreas-schildering die - zoals be
kend - vóór de Reformatie werd
aangebracht in het koor van het
kerkje te Sir Jansland. De restau
rateur deelde ons mede dat hU
in de loop van vandaag (dinsdag)
met dit uiterst zorgvuldige werk
denkt gereed te komen.
De Sint Andreas zal nog deze
week naar het atelier van de heer
Smoorenburg te Amsterdam wor
den overgebracht. In zijn werk
plaats zal de restaurateur de schil
dering aan de achterzijde afvlak
ken en vervolgens op een plaat
overbrengen.
Over de uiteindelijke bestemming
van de wandschildering is nog geen
beslissing genomen.
Intussen is maandagmorgen de
sloop van het kerkgebouw op door
tastende wijze ter hand genomen
en als vandaag de wandschildering
zal zijn afgenomen, is het met het
gebouwtje definitief gedaan: mor
gen zal er niet veel meer resten
dan een troosteloze ruïne. Met de
bouw van de nieuwe kerk kan dan
echter spoedig worden begonnen;
de heipalen voor de nieuwbouw
zijn reeds te Sir Jansland gearri
veerd.
Wij mogen ons gelukkig prijzen
dat door het knappe vakmanschap
van de heer Smoorenburg de fraaie
wandschildering uit dit oude Dui
velandse kerkje bewaard is kun
nen blijven en hopen maar dat dit
werkstuk straks een plaatsje zal
krijgen op Schouwen-Duiveland,
opdat de liefhebbers van oudheid
kunde ook wat betreft de oude re
ligieuze kunst, hiervan zullen kun
nen genieten.
Twee Grieks-orthodoxe monni
ken die ervan beschuldigd worden
een jonge non verkracht te hebben,
hebben zich in een afgelegen kloos
ter nabij Nazareth (Palestina) ver
schanst, Zij zouden over een ge
weer beschikken. Als zij weerstand
bieden aan een kerkelijke commis
sie, die binnenkort ter plaatse zal
arriveren, zal de Nazareense po
litie ingrijpen.
commissie, bij monde van Jhr. A.
van Citters, werd de rekening 1957
goedgekeurd, met een nadelig slot
van f 816.963,04. De commissie
merkte op dat de post „Rente Kas
geld" een bedrag heeft gevergd van
f 63.931,25. Dit werd veroorzaakt
door de slecht afkomende toegezeg
de rijkssubsidie van 80 pet. op en
kele prominente werken, omdat de
wijzigingen in de bestekken niet
vlot door R.W.S. Iconden (en kun
nen) worden goedgekeurd. De voor
zitter deelde mede, dat t.a.v. be
paalde werken nog altijd wordt ge
hoopt op een tegemoetkoming van
90 pettemeer daar andere „bij
zondere werken" in de polder wel
voor 90 pet. werden vergoed. De
commissie attendeerde ook op de
hoge lonen bij het peilen in 1957.
Dit bleek - volgens uitleg van de
waterbouwkundige de heer A. van
der Straaten - zij noorzaak te vin
den in het slechte weer. Niet al
tijd kon worden gepeild, terwijl
toch de voorbereidende werkzaam
heden dezelfde bleven. Feitelijk
zou trouwens nieuw materieel moe
ten worden aangetrokken, maar
wellicht zal dit moeten wachten tot
de polderconcentratie.
Ook het Reservefonds werd goed
gekeurd, met een goed slot van
f 4.370,68. De stand van het Re
servefonds bedraagt f 60.336,75.
Het bestuur werd gemachtigd tot
het opnemen van kasgeld in 1959
tot een totaalbedrag van f 5 mil
joen. Idem tot onderhandse aanbe
steding van de voor 1958 benodig
de materialen. In de vakature, ont
staan door aftreden van Jhr. A. van
Citters als lid der commissie voor
begroting en rekening werd geko
zen de heer van der Stolpe en als
plaatsvervanger de heer Geluk.
De rondvraag
Bij de rondvraag vroeg de heer
Stols naar de beweiding door jong
vee van sommige dijkgedeelten. Hij
zag liever schapen, i.v.m. dijkbe-
schadiging. De heer Padmos vroeg
of Schouwen zelf geen schapen kan
gaan houden, maar de voorzitter
repliceerde: „het zijn nogal aparte
dieren en de ervaringen zijn niet
overal gunstig". Overigens zal er
worden ingegrepen als het met an
der vee fout gaat. Jhr. van Citters
had diepe scheuren gezien in de
Ringdijk tegenover de Stolpweg.
Hieraan zal aandacht worden be
steed. De zaak is trouwens al eens
doorgegeven aan R.W.S. De heer
v. d. Stolpe wees op niveauver
schillen in de slijtlaag van som
mige wegen en op de aanwezigheid
van grote stenen. Ook dit krijgt de
aandacht. De voorzitter vond het
trouwens billijk dat Schouwen hiel
en daar iets aan de wegen doet,
want de Herverkaveling heeft reeds
zoveel voor het wegennet gedaan;
ook de zg. Rampweg heeft deze
dienst voor zijn rekening genomen.
De heer de Vrieze wees op sterke
distelgroei aan de Langen dijk. De
pachter bleek verantwoordelijk en
de distel bleek een lastpost, die
nauwelijks (ook door spuiten niet)
is uit te roeien.
Bij de aanvang van de vergade
ring werden de herbenoemde hoofd
ingelanden, t.w. de heren A. v. d.
Weijde, I. W. Padmos, F. v. d. Bout,
C. Steur en A. v. d. Stolpe (onge
bouwde eigendom) en J. J. Stols
(gebouwde eigendom) door de voor
zitter geïnstalleerd verklaard.